28.Kim byli patriarchowie? Uczeń:

- wymienia trzech biblijnych patriarchów i wyjaśnia, kogo nazywamy patriarchą

- na wybranym przykładzie wyjaśnia, jak Bóg troszczył się o patriarchów

- omawia więzi łączące trzech biblijnych patriarchów

- zna etymologie słowa patriarcha

- wyjaśnia, jaką misję i zadania pan Bóg zlecał patriarchom

- wskazuje konkretne świadectwa opieki Bożej nad nami

Autor Księgi Rodzaju stwierdza, że rodzina Abrahama pochodziła z Mezopotamii, czyli obszaru między Eufratem a Tygrysem.

Gdy chcemy określić pochodzenie etniczne rodziny Abrahama, na szczególną uwagę zasługują pewne dane Biblii, która łączy patriarchów z Amorytami – Aramejczykami. Naród wybrany miał świadomość etnicznego pokrewieństwa z Aramejczykami. W chwili składania ofiary z pierwocin oraz w czasie wielkich uroczystości religijnych każdy Izraelita miał przypomnieć sobie miłosierdzie, jakie Bóg okazał jego ojcom i wypowiadał następujące wyznanie wiary: „Ojciec mój, tułacz Aramejczyk” (Pwt 26,5). W ten sposób określał swoją przynależność etniczną. Wprawdzie bardzo rzadko, ale w pewnych wypadkach Pismo Święte posługuje się terminem Hebrajczycy na określenie Izraelitów (Rdz 14,13).

Patriarchowie prowadzili życie na pół osiadłe. Uprawiali ziemię, ale bardzo często w małych grupach przesuwali się z miejsca na miejsce. Wędrowali poprzez stepowe okolice, gdzie w studniach znajdowali wystarczającą ilość wody. Nawiązywali kontakty z ludnością osiadłą i często przyjmowali jej zwyczaje.

Trudno ustalić dokładne daty dotyczące życia patriarchów. Jednak pewne szczegóły opisu Księgi Rodzaju pozwalają to uczynić. Panuje dosyć ogólne przekonanie, że okres ten przypada na lata 2000-1700 przed Chr.

Izaak (hebr. יִצְחָק Jic'chak – zaśmieje się ) – patriarcha biblijny, jedyny wspólny syn Abrahama i Sary. Dzieje Izaaka przedstawia Księga Rodzaju. Najbardziej pamiętnym zdarzeniem związanym z Izaakiem było złożenie go na żądanie Boga Jahwe w ofierze przez ojca na górze Moria. Dramatyczne opowiadanie ukazuje gotowość ojca do spełnienia ofiary i interwencję anioła, który cofnął nakaz, słowami "Nie podnoś ręki na chłopca i nie czyń mu nic złego! Teraz poznałem, że boisz się Boga, bo nie odmówiłeś Mi nawet twego jedynego syna" (Rdz 22,12). Według tradycji na tym miejscu stanęła Świątynia Jerozolimska. Żoną Izaaka była Rebeka, z którą miał dwóch synów, bliźniaków – Ezawa i Jakuba, z których prawa pierworodnego podstępem uzyskał Jakub. Według Biblii Jakub wrócił do ojca swego Izaaka do Hebronu, gdzie mieszkał przed Izaakiem też Abraham. Gdy Jakub powrócił Izaak miał 180 lat, gdzie zmarł. Pochowany został przez swoich synów (Księga Rodzaju 35:28, 29).

Jakub (hebr. Yaʿăqōḇ, Yaʿaqov יַעֲקֹב, arab. يعقوب, Yaʿqūb, od aqeb - "pięta"), nazywany też Izraelem (יִשְׂרָאֵל) – patriarcha biblijny, którego dzieje przedstawia Księga Rodzaju. Jakub był synem Izaaka i Rebeki, bratem-bliźniakiem Ezawa. Dzieci walczyły ze sobą już w łonie matki, co Jahwe objaśnił jej słowami "Dwa narody są w twym łonie, dwa odrębne ludy wyjdą z twych wnętrzności; jeden będzie silniejszy od drugiego, starszy będzie sługą młodszego" (Rdz 25,23).Biblia określa Jakuba jako człowieka spokojnego, a Ezawa - jako zręcznego myśliwego. Ezaw był faworyzowany przez ojca, a Jakub - przez matkę. Ezaw był pierworodnym, jednak lekceważył ten przywilej i odstąpił go bratu za potrawę z gotowanej soczewicy. Również ojcowskie błogosławieństwo Jakub uzyskuje podstępem od niedowidzącego ze starości Izaaka. Z powodu gniewu brata był zmuszony udać się do Charanu, do brata swojej matki Labana, którego obie córki - Rachelę i Leę - poślubił.

Księga Rodzaju opisuje walkę Jakuba z tajemniczą postacią, która powiedziała: "Odtąd nie będziesz nazywał się Jakub, ale Izrael (ישׂראל), bo walczyłeś z Bogiem i z ludźmi i zwyciężyłeś." (Rdz 32,29). Józef Flawiusz opisuje powrót Jakuba do brata swego Ezawa, podczas której natknął się on na zjawę i walczył z nią ciężko, odnosząc zwycięstwo. Zwyciężona zjawa przedstawiła się jako Anioł Boży. Po 17 latach pobytu w Egipcie zmarł w wieku 147 lat, pochowany został w jaskini Makpela.

Jakub miał dwunastu synów:

z pierwszą żoną Leą - Rubena, Symeona (Szymona), Lewiego, Judę, Issachara i Zebulona;

z drugą, ukochaną żoną Rachelą - Józefa i Beniamina;

z niewolnicą Bilhą - Dana i Naftalego;

z niewolnicą Zilpą - Gada i Asera.

Ponadto Lea urodziła mu jedyną córkę - Dinę.

Potomstwo dwunastu synów Jakuba tworzyło dwanaście plemion izraelskich; do których jednak nie zalicza się nieposiadających własnych ziem potomków Lewiego - lewitów, natomiast rozróżniając dwóch synów Józefa - Efraima i Manassesa, którzy zostali przez Jakuba adoptowani. Drabina Jakuba – według Biblii drabina, którą Jakub widział we śnie. Sięgała nieba, a po drabinie schodzili w dół i wchodzili w górę aniołowie. Na szczycie drabiny Jakub ujrzał Boga Jahwe. Miejsce, w którym Jakub miał to widzenie nazwał Betel.