Prawo dyplomatyczne i konsularne
I. Polityka zagraniczna a dyplomacja. Źródła prawa dyplomatycznego
1.1. Pojęcie dyplomacji i polityki zagranicznej.
1.2. Historyczna ewolucja form dyplomatycznych.
1.3. Pojęcie prawa dyplomatycznego.
1.4. Źródła i kodyfikacja prawa dyplomatycznego.
Literatura
Z.J. Pietraś, Dyplomatyczna misja specjalna jako instytucja prawa międzynarodowego, Lublin 1978, ss.7-26.
J. Sutor, Prawo dyplomatyczne i konsularne, Warszawa 2006, ss. 21-42.
II. Organy wewnętrzne i zewnętrzne państw w stosunkach międzynarodowych. Odpowiedzialność międzynarodowa państwa
2.1. Organy wewnętrzne o kompetencjach w zakresie stosunków międzynarodowych (parlament; głowa państwa; premier i rząd; minister spraw zagranicznych; inne centralne organy).
2.2. Organy państwa działające za granicą (stałe misje dyplomatyczne; zawodowe i honorowe urzędy konsularne; organy quasi-dyplomatyczne i quasi-konsularne; instytuty kultury i ośrodki informacyjne; stałe przedstawicielstwa przy organizacjach międzynarodowych; delegacje na konferencje; misje specjalne; oddziały wojskowe; okręty wojenne).
2.3. Koncepcje, źródła i formy międzynarodowej odpowiedzialności państwa.
Literatura
J. Sutor, dz. cyt., ss. 43-95.
R. Bierzanek, J. Symonides, Prawo międzynarodowe publiczne, Warszawa 2005, ss. 148-166.
III-IV. Ustanawianie stosunków dyplomatycznych. Stałe misje dyplomatyczne
3.1. Określenie stosunków dyplomatycznych i służby dyplomatycznej.
3.2. Nawiązanie stosunków dyplomatycznych.
3.3. Sprawa uznania a stosunki dyplomatyczne.
3.4. Podmioty prawa legacji.
4.1. Klasy i rangi szefów stałej misji dyplomatycznej.
4.2. Zasady pierwszeństwa między szefami misji dyplomatycznych.
4.3. Stopnie dyplomatyczne i zasady precedencji w służbie dyplomatycznej.
4.4. Członkowie personelu misji dyplomatycznej.
4.5. Korpus dyplomatyczny.
Literatura
J. Sutor, dz. cyt., ss. 96-119.; 149-171.
R. Bierzanek, J. Symonides, dz. cyt., ss. 132-148.
Konwencja wiedeńska o stosunkach dyplomatycznych z 18 kwietnia 1961 r.ဪ
V. Funkcje dyplomatyczne
5.1. Ewolucja funkcji dyplomatycznych.
5.2. Najważniejsze funkcje dyplomatyczne.
5.3. Reprezentowanie interesów państwa trzeciego i jego obywateli.
5.4. Wspólne przedstawicielstwa dyplomatyczne.
5.5. Mianowanie i objęcie funkcji przez szefa misji dyplomatycznej.
5.6. Zakończenie funkcji szefa i członków misji dyplomatycznej.
Literatura
J. Sutor, dz. cyt., ss. 120-148; 172-204.
Konwencja Wiedeńska o stosunkach dyplomatycznych z 18 kwietnia 1961 r.
VI - VII. Przywileje i immunitety dyplomatyczne
6.1. Teoretyczny wymiar przywilejów i immunitetów.
6.2. Immunitet jurysdykcyjny państwa a immunitet dyplomatyczny.
6.3. Zasada niedyskryminacji, wzajemności i największego uprzywilejowania.
6.4. Status pomieszczeń i mienia misji dyplomatycznej w państwie przyjmującym.
6.5. Zakres osobowy, rzeczowy, terytorialny i czasowy korzystania z przywilejów i immunitetów.
7.1. Nietykalność osobista oraz immunitet od jurysdykcji karnej, cywilnej i administracyjnej.
7.2. Zwolnienia podatkowe i celne członków personelu misji.
7.3. Zwolnienia od świadczeń osobistych, obciążeń wojskowych, obowiązków rejestracyjnych, ubezpieczeń społecznych oraz zezwolenia na pracę.
7.4. Status kuriera i poczty dyplomatycznej.
7.5. Przywileje i immunitety w okolicznościach wyjątkowych.
7.6. Odpowiedzialność za naruszenie przywilejów i immunitetów.
Literatura
J. Sutor, dz. cyt., ss. 205-345.
Konwencja Wiedeńska o stosunkach dyplomatycznych z 18 kwietnia 1961 r.
VIII. Misje specjalne
8.1. Pojęcie, rodzaje i podstawy prawnomiędzynarodowe dyplomatycznej misji specjalnej oraz jej zakres osobowy.
8.2. Przywileje i immunitety misji specjalnej i jej członków.
8.3. Funkcje dyplomatycznej misji specjalnej.
Literatura
Z.J. Pietraś, dz. cyt., ss. 31-43.
J. Sutor, dz. cyt., ss. 346-360.
Konwencja o misjach specjalnych z 8 grudnia 1969 r. ဪ
IX. Dyplomacja konferencyjna (parlamentarna). Akty dyplomacji, język dyplomatyczny, protokół dyplomatyczny oraz korespondencja dyplomatyczna
9.1. Pojęcie dyplomacji konferencyjnej.
9.2. Konferencje międzynarodowe: zwoływanie, skład, zasady głosowania, organizacja pracy.
9.3. Akty dyplomacji.
9.4. Język dyplomatyczny.
9.5. Etykieta oraz protokół dyplomatyczny.
9.6. Korespondencja dyplomatyczna.
Literatura
J. Sutor, dz. cyt., ss. 390-416.
X. Prawo dyplomatyczne organizacji międzynarodowych
10.1. Rozwój i kodyfikacja oraz źródła prawa dyplomatycznego organizacji międzynarodowych.
10.2. Pojęcie prawa dyplomatycznego organizacji międzynarodowych.
10.3. Prawo legacji organizacji międzynarodowych.
10.4. Stałe przedstawicielstwa państw przy organizacjach międzynarodowych.
10.5. Delegacje do organów i na konferencje organizacji międzynarodowych.
10.6. Funkcje organizacji międzynarodowych.
10.7. Przywileje i immunitety organizacji międzynarodowych, funkcjonariuszy międzynarodowych. oraz przedstawicieli państw uczestniczących w obradach i pracach organizacji.
Literatura
J. Sutor, dz. cyt., ss. 361-389.
Konwencja Wiedeńska dotycząca reprezentacji państw w ich stosunkach z organizacjami międzynarodowymi o charakterze uniwersalnym z 14 marca 1975 r. ဪ
XI. Ustanawianie stosunków konsularnych. Organy do spraw realizacji stosunków konsularnych
11.1. Nazwa, zarys historyczny, pojęcie, źródła i kodyfikacja prawa konsularnego.
11.2. Podmioty „prawa konsulatu”.
11.3. Stosunki dyplomatyczne a stosunki konsularne.
11.4. Stosunki konsularne a sprawa uznania.
11.5. Ustanowienie urzędu konsularnego, jego kategorii, siedziby i okręgu konsularnego.
11.6. Klasy kierowników urzędów konsularnych.
11.7. Porządek pierwszeństwa kierowników urzędów konsularnych.
11.8. Członkowie personelu konsularnego.
11. 9. Kwestia przedstawicielskiego charakteru konsula oraz jedności służby dyplomatycznej i konsularnej.
11.10. Korpus konsularny.
Literatura
J. Sutor, dz. cyt., ss. 417-458.
Konwencja Wiedeńska o stosunkach konsularnych z 24 kwietnia 1963 r. ဪ
XII-XIII. Funkcje konsularne
12.1. Systematyka funkcji konsularnych.
12.2. Podmioty uprawnione do wykonywania funkcji konsularnych.
12.3. Zakres terytorialny i czasowy wykonywania funkcji konsularnych.
12.4. Funkcje o charakterze ogólnym.
13.1. Funkcje o charakterze administracyjnym.
13.2. Funkcje o charakterze sądowym.
13.3. Funkcje w dziedzinie żeglugi morskiej.
13.4. Funkcje w dziedzinie żeglugi powietrznej.
Literatura
S. Sawicki, Prawo konsularne. Studium prawnomiędzynarodowe, Warszawa 2003, ss. 59-188.
XIV-XV. Przywileje i immunitety konsularne
14.1. Teoria funkcji w odniesieniu do przywilejów i immunitetów konsularnych.
14.2. Zasada niedyskryminacji, wzajemności i największego uprzywilejowania.
14.3. Status pomieszczeń i mienia urzędu konsularnego w państwie przyjmującym.
14.4. Zakres osobowy, rzeczowy, terytorialny i czasowy przywilejów i immunitetów konsularnych.
14.5. Nietykalność osobista oraz immunitet od jurysdykcji karnej, cywilnej i administracyjnej.
14.6. Zwolnienia podatkowe i celne członków urzędu konsularnego.
15.1. Zwolnienia od świadczeń osobistych, obciążeń wojskowych, obowiązków rejestracyjnych, ubezpieczeń społecznych oraz zezwolenia na pracę.
15.2. Status kuriera i poczty konsularnej.
15.3. Przywileje i immunitety konsularne w okolicznościach wyjątkowych.
15.4. Odpowiedzialność za naruszenie przywilejów i immunitetów.
15.5. Przywileje i immunitety honorowych urzędników konsularnych oraz członków personelu honorowego urzędu konsularnego.
_Literatura
J. Sutor, dz. cyt., ss. 510-563.
ဪ Teksty konwencji znajdują się w zbiorze dokumentów pt.: Prawo dyplomatyczne i konsularne. Wybór dokumentów, oprac. A. Przyborowska-Klimczak, W. Staszewski, Lublin 2003, ss. 9-27, 29-88, 93-112, 121-153.
Literatura dodatkowa:
J.i J. Baliccy, Jak to w dyplomacji ładnie, Warszawa 1986, passim.
D. Passent, Choroba dyplomatyczna, Warszawa 2002, passim.
F. De Calliéres, Sztuka dyplomacji, Lublin 1997, passim.
3