Nap powrotne przy wył ukł EE - opozycja faz.
Opozycja faz może wystąpić w przypadku łączenia przez wyłącznik dwóch systemów elen połączonych linią sprzęgłową. W najgorszym przypadku może wystąpić sytuacja gdy napięcia obu systemów będą w przeciw fazie.
Schemat zastępczy do analizy układów które wypadły z synchronizmu będzie :
Porównując
1. IW przy opozycji faz jest mniejszy niż przy wył zwarcia na zaciskach wyłącznika.
2. Przebieg nap przy wył zwarcia jest jednoczęstotliwościowy i wartość max. przepięcia jest mniejsza niż przy wył opozycji faz.
3. Przy wył układów które wypadły z synchronizmu może również wystąpić przesunięcie fazowe tych układów (mniejsze niż 180o)wtedy warunki będą łagodniejsze niż przy pełnej opozycji faz.
Nap powrne w obwodach z liniami długimi.
Obwody z liniami długimi są obwodami wieloczęstotliwościowymi i powinny być przedstawiane w pos schem zastępczych o parametrach rozłożonych. Nap powr w tych obw wyznacza się metodą fal wędrownych lub fal stojących. Analiza wpływu linii długich na wartości i przebiegi nap powr może być przeprowadzana przy założeniu, że dwa układy EE są połączone (n+1) liniami i zwarcie wyst na jednej z tych linii.
Schemat zastępczy układu dla pierwszego wył bieguna przedstawimy zakładając, że z zaciskiem łącznika a jest połączony przewód fazy A natomiast z zaciskiem a' równolegle połączone fazy B i C. Rozpatrujemy zwarcie 3-f bez ziemi.
Schematy te obowiązujące dla czasu w którym do zacisków łącznika nie dotrą fale odbite tp<2l/v
v - prędkość rozchodzenia się fali elmagnet
v= 1/√LoCo, v=300 m/μs dla linii napowietrznych, v=150 m/μs dla linii kablowych.
l - długość linii
Napięcie powrotne bieguna wyłącznika wyłączającego jako pierwszy zwarcie trójfazowe
kb - współczynnik biegunowy =1 dla zwarć 3f z udziałem ziemi i 1,5 dla zwarć 3f bez udziału ziemi.
Z - impedancja falowa linii z=√Lo/Co
W obl przyjmujemy z=400Ω dla linii napow
Lz - indukcyjność systemu A
L1 - indukcyj całkowita linii napow L1=lLo
Po czasie tp, do zacisków łącznika dotrą fale odbite od końca linii połączone z układem B. Do napięcia Ua-a' należy dodać składowe napięć pochodzących od fal odbitych. Składowe te oblicza się z uwzględnieniem faktu, że fale odbite po dojściu do zacisków wyłącznika załamują się przechodząc częściowo na impedancję układu A.
Kk - współczynnik odbicia
Kp - współczynnik przejścia
Za, Zb - impedancja systemów A i B
Składowe fal odbitych sumujących się z napięciem
- dla czasów tp<t<2tp ⇒ U1=kp kk Ua-a'
- dla czasów 2tp<t<3tp ⇒ U1=kp kk U1'
- dla czasów ntp<t<(n+1)tp ⇒ Un+1=kp kk Un
W obwodach z liniami długimi przebieg nap powr występujący między zaciskami wyłącznika wyłączającego zwarcie jest wykładniczy a nie cosinusoidalny, jak w obwodach o parametrach skupionych. Obwody z liniami długimi stwarzają trudniejsze warunki do łączenia niż obwody o parametrach skupionych.
Zwarcia pobliskie
Jest to zwarcie które występuje na linii w odległości kilku kilometrów od wyłącznika.
Schemat zastępczy do analizy zwarcia pobliskiego:
Napięcie na biegunach wyłącznika
Ua-a'= Ua-o - Ua'-o
Ua-o - napięcie od strony systemu, przebieg wynika z obwodu jednoczęstotliwościowego Lz, Cz
Ua-o = √2E(1 - cosβt)
W chwili wyłączenia wyłącznika od strony linii występuje napięcie równe spadkowi napięcia na linii
Ua'-o=√2IW ωLL
IW - prąd wyłączalny przy zwarciu pobliskim
LL - indukcyj całk odcinka linii do zwarcia LL=Lo*l
Prąd wyłączany przy zwarciu pobliskim wynika z obwodu:
Iw.=E/(ωLz + ωLL) Ua'-o=√2U1
T=4l/v=4l √LoCo
Ua-a'(t) = √2(E - U1) (1 - cosβt) - (√2U1/l√LoCo)t
Stromość początkowa napięcia powrotnego:
Sp=Ua'-o(t)/t=√2U/l√LoCo
Łączenie baterii kondensatorów
Załączaniu baterii kond towarzyszy stan przejściowy, spowodowany ładowaniem baterii. Mogą pojawić się przetężenia prądowe, które zależą od parametrów sieci oraz od załączonej baterii. w sieciach SN mogą wynosić 5÷20 a w sieciach nn 3÷5 krotności prądu In baterii.
Proces załączania zależy od tego, czy dołączony jest pojedynczy kondensator do czy też do sieci, w której pracuje już inny kondensator załączana jest kolejna bateria. Ten przypadek ma szczególne miejsce przy łączeniu baterii sekcjonowanych (do poprawy cos φ). W ogólności problem ten dotyczy załączania baterii kond w zakł przemysłowych do kompensacji mocy biernej oraz załączania linii na biegu jałowym. Kond do poprawy cos φ najczęściej łączone są w gwiazdę 3-f nie uziemioną. Wobec symetrii napięć każdej z faz i równości pojemności można układ rozpatrywać jako układ jednofazowy.
Załączanie pojedynczych baterii do sieci
Załączona bateria kondensatorów trójfazowa
jednofazowa
Zakładamy sinusoidalny przebieg napięcia zasilającego U = Um sin (ωt + ψu)
ψu - faza napięcia w chwili zał baterii
Prąd w obwodzie po załączeniu będzie posiadał dwie składowe: ustaloną i przejściową spowodowana ładowaniem pojemności i = iu + ip
Składowa ustalona iu = Im sin (ωt + ψi)
ψi = ψu + φ
φ - przesunięcie fazowe między I i U
Składowa przejściowa ip = Ipm cos (βt + H)
C - pojemność baterii kondensatorów Cz << C
H = arc tg (-β/ω ctg ψi)
Pomijając rezystancję obw ψi = ψu + π/2
Przetężenie prądowe zależy od chwili załączenia baterii, przy czym załączanie to mieści się między dwoma skrajnymi przypadkami, a mianowicie załączanie :
* Przy prz ejściu napięcia przez zero
* Przy przejściu nap zasilającego przez wart max.
Do poprawy cos φ stosuje się baterie kondensatorów najczęściej łączonych w gwiazdę z nie uziemionym punktem zerowym.
Przyjmuje się kondensatory na
Un = 9,09kV, Qcn = 100kW, Cn = 3,86μF, Inc = 11A Moc baterii, która należy włożyć w jedną fazę, aby pokryć moc zapotrzebowaną:
Qf = Qzap = 3UfIf
Un - napięcie znamionowe baterii kondensatorów
Qcn - moc znamionowa pojedynczej baterii
Xcn - reaktancja znamionowa pojedynczej baterii
Wyznaczanie liczby kond n, którą trzeba włączyć w jedna fazę, by otrzymać moc zapotrzebowaną.
Cf = nCn
Przed kompensacją
OL = P · tg φ
Po kompensacji
Przetężenie prądowe przy łączeniu baterii kondensatorów
Współczynnik przetężenia dla kondensatorów
Załączanie gdy pracuje już inny kondensator
Zagadnienie to związane jest ze zmiana mocy biernej pobierana przez zakład i w związku z tym z koniecznością zmiany pojemności baterii kondensatorów.
Po załączeniu baterii C2 w obwodzie powstaje stan nieustalony, spowodowany ładowaniem baterii kondensatorów C2. powstaje zatem stan przejściowy, w którym płynie prąd ustalony iu i prąd przejściowy ip, składający się z dwóch składowych, z których jedna wynika z obwodu drgającego Lz, L2, C2 , źródło zasilające i druga wynika z obwodu drgającego L1, L2, C2, C1 gdzie źródłem napięcia jest naładowany kondensator C1.
L1, L2 - indukcyjność przewodów łączących baterie kondensatorów, ponieważ przewody łączące baterie są krótkie stąd też indukcyjności te maja bardzo małe wartości.
XL12 = ω(L1+L2)
Załączanie baterii kondensatorów sekcjonowanych
W układach elektroenergetycznych baterie kondensatorów do kompensacji mocy biernej są podzielone na sekcje.
C1 = C2 = C3 = …= Cm = Cm+1 = C
L1 = L2 = L3 = …= Lm = Lm+1 = L
Największe przetężenie występuje przy dołączeniu sekcji m+1
Wyłączanie kondensatorów
Przy wyłączaniu kondensatorów powstają przepięcie, które zależą od parametrów sieci, pojemności oraz od tego, czy wyłączanie odbywa się z powtórnymi zapłonami łuku czy bez.