WYZNACZANIE KAPILARNOŚCI CZYNNEJ
Kapilarność -Powstaje na skutek istnienia porów w gruncie , które pomiędzy szkieletem gruntowym tworzą jakby rurki kapilarne. W skutek przyczepności do ścianek tych rurek (adhezji) oraz napięcia powierzchniowego woda może unosić się na pewną wysokość ponad poziom swobodnego zwierciadła.
Kapilarność czynna -jest to wysokość, na jaką woda, na skutek sił napięcia powierzchniowego, podniesie się w porach gruntu ponad poziom swobodnego zwierciadła przy podsiąkaniu od dołu .
Kapilarność bierna- jest to wysokość, na jakiej woda będzie się utrzymywać w porach gruntu ponad poziomem swobodnego zwierciadła przy obniżeniu tego poziomu .
Wyznaczenie kapilarności czynnej
SPRZĘT LABORATORYJNY:
Statyw, do zamocowania rurek z gruntem
Trzy rurki szklane zaopatrzone od dołu w filtr lub siatkę ochronną
Lejek, do wsypywania gruntu
Ubijak, do zagęszczania gruntu
Naczynie na wodę (kuweta)
Linijka
SZKIC URZĄDZENIA
PRZEBIEG POMIARÓW
Rozdrobniony grunt w stanie powietrzno-suchym należy wsypywać przez lejek porcjami do rurki tak aby powstała warstwa grubości 2cm. Każdą warstwę należy zagęścić za pomocą ubijaka. Po napełnieniu rurki gruntem należy wstawić ją do naczynia w pozycji pionowej i umocować do statywu. Po zamocowaniu do naczynia wlewa się wodę w takiej ilości aby zanurzenie dolnego końca rurki wynosiło ok. 1cm. Wysokość kapilarnego podnoszenia się wody rozpoznaje się po zmianie zabarwienia gruntu. W ciągu badania należy uzupełniać wodę w naczyniu do stałego poziomu 1 cm. Wysokość kapilarnego podnoszenia określa się przez pomiar czasu wznoszenia w ustalonych odstępach czasu. Za początek pomiaru przyjmuje się moment gdy poziom wody w gruncie ustali się równo z poziomem wody w naczyniu. Za zakończenie pomiaru przyjmuje się moment gdy ustali się wysokość wznoszenia.
WYNIKI POMIARÓW
Lp. |
Czas(min) |
0,20-0,30mm |
1,0-1,2mm |
0,12-0,15mm |
1 |
0,16 |
10 |
0 |
15 |
2 |
0,33 |
17 |
0 |
17 |
3 |
0,5 |
23 |
0 |
23 |
4 |
0,66 |
25 |
0 |
26 |
5 |
1 |
28 |
2 |
30 |
6 |
1,5 |
35 |
2 |
39 |
7 |
2 |
40 |
4 |
45 |
8 |
3 |
45 |
4 |
53 |
9 |
4 |
45 |
4 |
58 |
10 |
6 |
50 |
5 |
67 |
11 |
8 |
52 |
5 |
71 |
12 |
10 |
55 |
5 |
73 |
13 |
15 |
55 |
5 |
77 |
14 |
20 |
55 |
7 |
84 |
15 |
25 |
55 |
7 |
87 |
16 |
30 |
56 |
7 |
89 |
17 |
35 |
56 |
7 |
91 |
18 |
40 |
57 |
7 |
94 |
19 |
45 |
57 |
7 |
96 |
20 |
50 |
57 |
7 |
98 |
21 |
55 |
59 |
7 |
98 |
22 |
60 |
59 |
7 |
100 |
23 |
65 |
59 |
7 |
100 |
WYKRES KAPILARNOŚCI
Kapilarność dla gruntu o wymiarach ziaren 0,2-0,3 h1 dąży w przybliżeniu do wartości 8mm.
Kapilarność dla gruntu o wymiarach ziaren 1,0-1,2 h2 dąży w przybliżeniu do wartości 62mm.
Kapilarność dla gruntu o wymiarach ziaren 0,12-0,15 h2 dąży w przybliżeniu do wartości 105mm.
WNIOSKI
Z wykresu możemy wywnioskować, że wysokość podciągania kapilarnego jest ściśle zależna od wielkości ziaren stanowiących szkielet gruntowy. Im większa średnica ziaren tym kanaliki są większe i tym podnoszenie wody w gruncie jest mniejsze. Kiedy średnica ziaren jest mniejsza co powoduje mniejsze kanaliki w szkielecie gruntowym, a co za tym idzie wysokość podciągania jest większa.
W przypadku pomiarów laboratoryjnych nie jest możliwe dokładne określenie kapilarności z powodu długiego czasu jaki jest potrzebny do całkowitego ustalenia się poziomu podciągania, więc zastosowaliśmy asymptotę na wykresie, która ma określać przybliżoną wartość kapilarności.
Linijka
Naczynie z wodą (kuweta)
statyw
Rurki z piaskiem różnej średnicy
h2
h1
h3