"Każdy może być kreatorem"

Ideą polskiego programu edukacyjnego "Kreator" zrodzonego w 1995 roku jest pomaganie innym w odkrywaniu siebie, wzbogacanie w umiejętności niezbędne do opanowania koniecznych kompetencji:

Komunikowanie się w różnych sytuacjach
Rozwiązywanie problemów
Efektywne współdziałanie w zespole
Aktywizacja
Twórcze myślenie
Operowanie informacjami
Refleksja nad własnym uczeniem się

Schemat budowy lekcji proponowany przez program "Kreator" skłania do innego jej przemyślenia. Lekcja podzielona jest na następujące etapy:

• zaangażowanie,

• badanie,

• przekształcanie,

• prezentacja,

• refleksja.

Model lekcji w takim ujęciu powoduje, iż kreatorem zajęć staje się zarówno nauczyciel jak i uczeń. Powstaje nowa relacja między uczniem a nauczycielem, który świadomie rezygnuje ze swej dominującej roli i przestaje być najważniejszą osobą w klasie. Nauczyciel koordynuje i organizuje pracę tak, aby po umiejętnym zadaniu problemu do rozwiązania, uczeń starał się samodzielnie przedstawić własne propozycje rozwiązania i wyciągać wnioski dotyczące jego własnej pracy. Propozycja takiej struktury zajęć pomaga zarówno nauczycielowi jak i uczniowi w stawaniu się bardziej twórczym.

Konspekt lekcji kreatorskiej przeprowadzonej w klasie I

Temat bloku: "Już jestem uczniem"
Temat dnia: "Szkolne" zabawy w krainie figur i liter.
Zapis w dzienniku lekcyjnym: "Szkolne" zabawy w krainie figur i liter. Rozmowa na temat listu przeczytanego przez nauczyciela. Projektowanie budynku szkoły i jej otoczenia z wyciętych elementów. Klasyfikacja figur ze względu na kształt i kolor oraz wielkość. Stosunki przestrzenne, cechy wielkościowe. Analiza i synteza słuchowo - wzrokowa wyrazu "szkoła". Układanie i zapisywanie wyrazów z liter.

Cele operacyjne:

• Uczeń rozumie i posługuje się praktycznie pojęciami "na zewnątrz", "wewnątrz", "większy", "mniejszy", "wyższy", "niższy";

• Określa słowem, ruchem wzajemne położenie przedmiotów na płaszczyźnie i w przestrzeni, właściwie stosuje zwroty: na, nad, obok, pod, z prawej, z lewej;

• Dokonuje klasyfikacji figur wg cech: kolor, kształt, wielkość;

• Nazywa elementy budynku szkoły, jej pomieszczenia, zna ich przeznaczenie;

• Uważnie słucha i przeżywa treść listu;

• Wykonuje projekt budynku z gotowych elementów;

• Dokonuje analizy i syntezy słuchowo-wzrokowej wyrazów;

• Układa i zapisuje z liter wyrazy;

• Dostrzega znaczenie szkoły i rozumie potrzebę dbania o jej wygląd i estetykę;

• Bawi się słowem;

• Pobudza i rozwija wyobraźnię;

• Podejmuje twórcze działania;

• Przedstawia swój punkt widzenia;

• Współdziała z partnerem;

• Bawi się zgodnie w zespole;

• Podejmuje próbę rozwiązania problemu grupy;

• Dokonuje samooceny swojej pracy;, działalności praktycznej.

• Dzieli się wrażeniami.

Metody: słowna, problemowa
Formy: zbiorowa, indywidualna i grupowa jednolita.
Środki dydaktyczne: arkusze szarego papieru, wycięte z kolorowego papieru figury geometryczne (kwadraty, prostokąty, trójkąty, koła) różnej wielkości i różnego koloru, mazaki, kredki, nożyczki, klej, kartoniki z literami "s", "z", "k", "o", "ł", "a", list do uczniów (załącznik nr 1).

Etapy lekcji	Przebieg zajęć	Umiejętności kluczowe	Uwagi
1	2	3	4
Zaangażowanie	Nauczyciel czyta uczniom siedzącym w kręgu list zaadresowany do nich, będący prośbą o pomoc w stworzeniu projektu nowoczesnej szkoły (zał.nr 1). Po stworzeniu sytuacji problemowej (krótkie omówienie listu) nauczyciel dokonuje podziału klasy na grupy 4 - osobowe poprzez losowanie numerów. Następnie uczniowie zajmują miejsca przy wyznaczonych stolikach.	Komunikacja: nauczyciel - klasa, Organizacja i planowanie własnego uczenia się.
Badanie I	Uczniowie analizują warunki materiałowe (różne figury geometryczne wycięte z kolorowego papieru, arkusze szarego papieru, kredki, mazaki, nożyczki, klej) i zastanawiają się jak pomóc projektantom, zbierają pomysły. Tu ma miejsce wyjaśnianie wątpliwości, zadawanie pytań. Uczniowie wybierają spośród siebie lidera (osobę kierującą pracą grupy) i sprawozdawcę, planują pracę.	Organizowanie i planowanie własnego uczenia się.Skuteczne porozumiewanie się (mówienie, słuchanie).
Przekształcanie I	Uczniowie realizują zaplanowane działania, mają możliwość korzystania z porady nauczyciela. Swoje pomysły przenoszą na papier.	Skuteczne porozumiewanie się (mówienie, słuchanie), efektywne współdziałanie w grupie, rozwiązywanie problemów w twórczy sposób.
Prezentacja I	Sprawozdawcy opisują projekty wykonane w grupach.	Skuteczne komunikowanie się.
Badanie II	Nauczyciel głośno odczytuje i komentuje problem nr II (zał.nr 2). Uczniowie w grupach zastanawiają się nad sposobem rozwiązania problemu, zapoznają się z warunkami materiałowymi (kartoniki z literami: "s", "z", "k", "o", "ł", "a").	Planowanie i organizacja.
Przekształcanie II	Uczniowie realizują zaplanowane działania, pomysły przenoszą na papier.	Współpraca w grupie, skuteczne komunikowanie się (mówienie, czytanie i słuchanie),praca twórcza, rozwiązywanie problemów.
Prezentacja II	Sprawozdawcy prezentują wyniki pracy w grupach.	Komunikowanie się.
Refleksja	Uczniowie wypowiadają się na temat pracy w grupie, jak została ona zaplanowana, jaki to miało wpływ na efekt ich pracy, na jakie napotykali trudności, jaki był wkład każdego ucznia w osiągnięcie celu końcowego (czy były pomysły, których nie wykorzystano). Samoewaluacja - czego się nauczyłem, co było dla mnie ciekawe, jak czułem się podczas pracy.	Ocena własnego uczenia się, skuteczne komunikowanie się.
Praca domowa	Propozycje różnych zabaw ze słowem "szkoła".

---