II. PAŃSTWO - TEST II

Zadanie 1. Połącz funkcje państwa w gospodarce rynkowej z ich opisami.

Funkcja	Opisy
regulacyjna	Wykorzystywanie stanowisk publicznych dla własnych korzyści. Ma ona negatywny wpływ nie tylko na życie społeczne i polityczne, ale też na gospodar­kę. Narusza bowiem zasady wolnej konkurencji i zwiększa koszty prowadzenia działalności gospodarczej. Rola państwa polega na tworzeniu norm prawnych, które przeciwdziałają temu zjawisku.
redystrybucyjna	Polega na gospodarowaniu tymi dobrami i usługami, których rozdział bez inter­wencji państwa byłby niekorzystny dla społeczeństwa. Dotyczy to zwłaszcza dóbr publicznych, takich jak drogi, policja, środowisko naturalne.
alokacyjna	Polega na regulowaniu dochodów przedmiotów gospodarczych oraz łagodzeniu nierówności społecznych występujących w każdym społeczeństwie. Odbywa się to m.in. przez ustalanie płac minimalnych, politykę podatkową, regulację cen czy udostępnianie dóbr bezpłatnych (np. ochrona zdrowia, szkolnictwo).
stabilizacyjna	Polega na tworzeniu i utrzymywaniu warunków wolnej konkurencji między pod­miotami gospodarczymi. Przejawia się m.in. w walce z monopolami, które zagra­żają wolnej konkurencji.
Przeciwdziałanie korupcji	Polega na walce z inflacją, bezrobociem i utrzymaniu wzrostu gospodarczego. Państwo dokonuje tego poprzez podnoszenie wydatków z budżetu, rozwój szkol­nictwa oraz tworzenie dogodnych warunków dla działalności gospodarczej.
a		c	b	e	a

Zadanie 2. Zaznacz, które stwierdzenie jest prawdziwe (TAK), a które fałszywe (NIE).

1. Interwencjonizm w życiu gospodarczym zakłada, że tylko rząd państwa może w nim brać jakikolwiek udział. TAK-NIE

2. Sejm i Senat nie mają żadnego wpływu na życie gospodarcze ponieważ jest ono zarezerwowane tylko w kompetencjach władzy wykonawczej państwa. TAK-NIE

3. Prezydent RP nie bierze udziału w interwencjonizmie ponieważ tylko podpisuje ustawę budżetową i inne ustawy gospodarcze. TAK-NIE

4. Rada Ministrów - opracowuje projekt ustawy budżetowej i realizuje budżet. TAK-NIE

5. Na czele Narodowego Banku Polskiego stoi prezes powoływany wyłącznie przez prezydenta RP. TAK-NIE

6. Rada Polityki Pieniężnej jest organem doradczym Ministra Finansów. TAK-NIE

7. Rada Polityki Pieniężnej składa się z przewodniczą­cego, którym jest minister finansów oraz 9 członków wybieranych tylko przez sejm, senat. TAK-NIE

8. Rada Polityki Pieniężnej realizuje politykę pieniężną pań­stwa, m.in. ustala stopy procentowe. TAK-NIE

9. Najwyższa Izba Kontroli - nadzoruje gospo­darność organów administracji państwowej, samorządów i przedsiębiorstw realizujących zadania państwowe. TAK-NIE

10. Zadaniem Narodowego Banku Polskiego jest emisja pieniądza. TAK-NIE

Zadanie 3. Połącz nazwy interwencjonizmu z ich opisami.

Nazwa interwencjonizmu			Opis
Dotacje			dopłaty do towarów wysyłanych na eksport.
Cła			maksymalna ilość danego towaru, jaką można sprowadzić z zagranicy.
Embargo			nakłady finansowe dokonywane przez państwo. Mają one pobudzić koniunkturę i zmniejszyć bezrobocie. Przykładem takiego działania może być budowa auto­strad.
Protekcjonizm			ochrona rynku krajowego przed konkurencją z zagranicy poprzez ograniczanie im­portu i wspieranie eksportu.
Subsydia			opłaty pobierane przez państwo na granicy przy imporcie towarów; podnoszą one cenę dóbr importowanych, co jest korzystne dla producentów krajowych.
Inwestycje państwowe			państwo może zmieniać wysokość cen niektórych towarów poprzez ustalenie: ceny minimalnej i ceny maksymalnej.
Polityka pieniężna			obejmuje decyzje rządu dotyczące wydatków i wpływów budżetowych.
Kontyngenty			środki finansowe wypłacane przez rząd firmom i osobom prawnym. Współcześnie najczę­ściej dotuje się rolnictwo, eksport oraz przedsiębiorstwa, a czasem nawet całe gałęzie przemysłu o zna­czeniu strategicznym dla państwa i całej gospodarki, np. górnictwo, przemysł stoczniowy.
Regulacja cen			zakaz importu określonych towarów.
Polityka fiskalna			polega na regulowaniu podaży pieniądza na rynku w zależności od potrzeb gospodarki.
h	e	i		d	a	c	j	b	f	g

Zadanie 4. Odpowiedz na pytania

1) Co to jest budżet państwa?

to szczegółowy plan finansowy zawierający zestawienia liczbowe przewidywanych dochodów i wydatków ustalonych na określony czas w przyszłości. Posiada konkretną formę prawną. Budżet można w skrócie określić jako plan wydatków oraz sposób ich finansowania. Różnica między dochodami a wydatkami budżetu państwa może mieć postać: • nadwyżki budżetowej, • deficytu budżetowego.

2) Co to jest nadwyżka budżetowa?

• wpływy są większe niż wydatki

3) Co to jest deficyt budżetowy?

• wydatki przewyższają wpływy, deficyt jest finansowany - za pomocą tzw. długu publicznego, czyli zobowiązań finansowych zaciągniętych w bankach, u firm i obywateli, np. w postaci kredytów czy obligacji.

Zadanie 5. Wpisz nazwy funkcji budżetu obok opisów.

Funkcja	Opis
Stymulacyjna	Polega na wpływaniu na procesy gospodarcze poprzez stosowanie środków budżetowych, takich jak zmiany struktury wydatków, zmiany wysokości podatków.
Redystrybucyjna	Polega na gromadzeniu dochodów l budżetowych.
Fiskalna	Polega na podziale dochodu narodowego t między obywateli

Zadanie 6. Wymień trzy cele polityki budżetowej państwa.

• ograniczanie lub hamowa­nie inflacji;

• przyspieszanie wzrostu go­spodarczego;

• walka z bezrobociem i ubó­stwem;

• wyrównywanie poziomu ży­cia ludności;

• utrzymywanie równowagi bilansu płatniczego.

Zadanie 7. Połącz zasady budżetu z ich opisami.

Zasada		Opis
jedności		dochody powinny pokrywać wydatki (w praktyce zasada bardzo trudna do zrealizowania);
uprzedniości		budżet powinien być ujęty w jednym zestawieniu (usta­wa budżetowa);
jawności		budżet powinien być ogólnodostępny.
zupełności		budżet obejmuje rok (niekoniecznie kalendarzowy);
równowagi budżetowej		budżet dotyczy wszystkich dochodów i wydatków państwa;
roczności		budżet jest opracowywany oraz uchwalany przed okresem obowiązywania;
b	f		c	e	a	d

Zadanie 8. Wykonaj polecenia.

a. Wymień główne źródła dochodu państwa.

• podatki

• na dochody jednostek budżeto­wych

• cła

• wypłaty z zysku NBP

b. Na podstawie wykresu wymień, które źródła dochodu stanowią więcej niż 50% wpływów.

• podatki

• ……………………………………………………

• ……………………………………………………

• ……………………………………………………

Zadanie 9. Połącz nazwy podatków z ich opisami.

Nazwa			Opis
Podatek akcyzo­wy (akcyza)			obowiązuje osoby fizyczne, które nabyły własność rzeczy lub praw majątkowych tytułem spadku, darowizny, zasiedzenia i innych przewidzianych w ustawie tytułów.
Podatek rolny			płacą go właściciele lub użytkownicy wieczyści gruntów leśnych.
Podatek od czynności cywilnoprawnych			płacą go wszystkie osoby, które w danym roku uzyskały dochód wyższy od su­my określonej w ustawie.
Podatek docho­dowy od osób fizycznych (PIT)			płacony przez firmy, które uzyskują dochód z działalności gospodarczej z wyjąt­kiem działalności rolniczej i gospodarki leśnej.
Podatek leśny			płacony za posiadanie lub użytkowanie wieczyste gruntów rolnych.
Podatek od towarów i usług (VAT)			podatek nakładany na niektóre towary, w Polsce są nim obłożone m.in. paliwa, samochody, alkohol, wyroby tytoniowe, energia elektryczna, sól, perfumy.
Podatek od spadków i darowizn			podatek pośredni, który obejmuje sprzedaż towarów, odpłatne świadczenia usług oraz eksport towarów i usług.
Podatek docho­dowy od osób prawnych (CIT)			przedmiotem opodatkowania są czynności cywilnoprawne (umowy) wymienio­ne w ustawie, zmiany tych umów i orzeczenia sądów.
f	e	h		c	b	g	a	d

Zadanie 10. Wykonaj polecenia.

a. Wymień rodzaje wydatków budżetowych.

• obligatoryjne

• nieobligatoryjne

b. Na podstawie wykresu napisz, który rodzaj wydatków budżetowych przeważa oraz ile on wynosi w procentach.

• obligatoryjne

• 67,1%

Zadanie 11. Wykonaj polecenia.

1) Połącz nazwę podatku z ich sposobem świadczenia wpisując odpowiedni numer do odpowiedniej kolumny tabeli.

1. Podatek akcyzo­wy (akcyza); 2. Podatek rolny; 3. Podatek od czynności cywilnoprawnych; 4. Podatek od środków transportu; 5. Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT); 6. Podatek leśny; 7. Podatek od nieruchomości; 8. Podatek od towarów i usług (VAT); 9. Podatek od spadków i darowizn; 10. Podatek dochodowy od osób prawnych (CIT); 11. Podatek od posiadania psa.

Podatki bezpośrednie	Podatki pośrednie
2,4,5,6,7,9,10,11	1,3,8

2) Połącz nazwę podatku z ich przedmiotem opodatkowania wpisując odpowiedni numer do odpowiedniej kolumny tabeli.

1. Podatek akcyzo­wy (akcyza); 2. Podatek rolny; 3. Podatek od czynności cywilnoprawnych; 4. Podatek od środków transportu; 5. Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT); 6. Podatek leśny; 7. Podatek od nieruchomości; 8. Podatek od towarów i usług (VAT); 9. Podatek od spadków i darowizn; 10. Podatek dochodowy od osób prawnych (CIT); 11. Podatek od posiadania psa.

Podatki dochodowe	Podatki majątkowe	Podatki konsumpcyjne
5, 9, 10	2, 4, 6, 7, 9,11	1, 3, 8

3) Połącz nazwę podatku z ich podmiotem opodatkowania wpisując odpowiedni numer do odpowiedniej kolumny tabeli.

1. Podatek akcyzo­wy (akcyza); 2. Podatek rolny; 3. Podatek od czynności cywilnoprawnych; 4. Podatek od środków transportu; 5. Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT); 6. Podatek leśny; 7. Podatek od nieruchomości; 8. Podatek od towarów i usług (VAT); 9. Podatek od spadków i darowizn; 10. Podatek dochodowy od osób prawnych (CIT); 11. Podatek od posiadania psa.

Podatki lokalne	Podatki o zasięgu krajowym
2, 4, 6, 7, 9, 11	1, 3, 5, 8, 10

Zadanie 12. Podkreśl prawidłową odpowiedź. W Polsce obowiązuje podatek:

1. progresywny

2. liniowy

3. degresywne

4. kwotowe

Zadanie 13. Podkreśl prawidłową odpowiedź. W których państwach obowiązuje podatek liniowy.

1. Belgia

2. Czechy

3. Dania

4. Estonia

5. Francja

6. Litwa

7. Łotwa

8. Niemcy

9. Polska

10. Słowacja

---