GRA ENDERA TO GRA O NAJWY�SZ� STAWK�

GRA ENDERA
zdoby�a najwa�niejsze nagrody w dziedzinie science fiction - HUGO i NEBULA

www.bookswarez.prv.pl

Wobec œmiertelnego zagro�enia z kosmosu Ziemia

przygotowuje swoj� bro� ostatniej nadziei. Jest ni�

ch�opiec, w kt�rym odkryto zal��ki niezwyk�ego

geniuszu wojskowego. Czas nagli, a przysz�oœ�

dw�ch cywilizacji spoczywa w r�kach dziecka...

Przygody Endera b�d� zdobywa� nowych czytelnik�w,

kiedy dziewi��dziesi�t dziewi�� procent ksi��ek p�jdzie w zapomnienie.

GENE WOLFE

Jedna z. tych ksi��ek, kt�re pojawiaj� si� raz na kilka

lat, kiedy autorowi udaje si� tak dobra� sk�adniki,

�e powstaje prawdziwy eliksir magiczny.

LECH J�CZMYK

POWIEŒCI ORSONA SCOTTA CARDA

Gra Endera (Pierwsza cz�œ� przyg�d Endera)

M�WCA UMAR�YCH (druga cz�œ� przyg�d Endera)

KSENOCYD (trzecia cz�œ� przyg�d Endera)

SI�DMY SYN

UCZE� ALYIN (druga cz�œ� "Si�dmego syna")

GLIZDAWCE

Tytu� orygina�u: Ender's Game

Podzi�kowania

Cz�œ� tej ksi��ki pochodzi z mojego pierwszego opublikowanego opowiadania science flction "Ender's Game". Ukaza�o si� ono w 1977 roku, w sierpniowym numerze "Analogu" wydawanego przez Bena Bov�; jego wiara we mnie i w to opowiadanie sta�o si� fundamentem mojej kariery.

Harriet McDougal z "Tor" jest najrzadziej spotykanym gatunkiem Wydawcy - rozumiej�cym utw�r i pomagaj�cym autorowi uczyni� go takim, jakim by pragn��. Nie p�ac� jej tyle, ile powinni. Praca Harriet by�a nieco l�ejsza dzi�ki nieocenionym wysi�kom mojego sta�ego redaktora, Kristine Card jej tak�e nie p�ac� tyle, ile powinienem.

Wdzi�czny jestem tak�e Barbarze Bova, mojemu przyjacielowi i agentowi w chudych, i z rzadka t�ustych, latach oraz Tomowi Doherty, mojemu wydawcy, kt�ry pozwoli� si� przekona�, by wyda� t� ksi��k� w "ABA" w Dallas, co dowodzi albo jego wspania�ej intuicji, albo tego, jak zm�czony mo�e by� cz�owiek na konwencie.

Dla Geoffreya, dzi�ki kt�remu pami�tam
jak m�ode i jak stare mog� by� dzieci

Rozdzia� l

Trzeci

- Patrzy�em przez jego oczy, s�ucha�em przez jego uszy i m�wi� ci, �e to on. A w ka�dym razie nie znajdziemy ju� nikogo lepszego.

- To samo m�wi�eœ o bracie.

- Brat nie przeszed� test�w. Z innych powod�w. Zdolnoœci nie mia�y tu nic do rzeczy.

- To samo by�o z siostr�. Co do niego tak�e istniej� w�tpliwoœci. Jest zbyt mi�kki, zbyt ch�tnie poddaje si� cudzej woli.

- Nie wtedy, kiedy ten ktoœ jest jego wrogiem.

- Wi�c co mamy robi�? Przez ca�y czas otacza� go nieprzyjaci��mi?

- Jeœli b�dzie trzeba...

- M�wi�eœ chyba, �e lubisz tego dzieciaka.

- Jeœli dorw� go robale, to przy nich wydam mu si� ukochanym wujkiem.

- No dobra. W ko�cu ratujemy œwiat. Bierzmy go.

Pani od monitora uœmiechn�a si� œlicznie, pog�adzi�a go po w�osach i powiedzia�a:

- Przypuszczam, Andrew, �e masz ju� absolutnie dosy� tego obrzydliwego czujnika. Mam dla ciebie dobr� nowin�. Dzisiaj go zabierzemy. Wyjmiemy go zaraz i nic nie poczujesz.

Ender kiwn�� g�ow�. Naturalnie, to by�o k�amstwo, �e nie poczuje b�lu. Ale poniewa� doroœli powtarzali je zawsze, kiedy m i a � o go bole�, m�g� uzna� to stwierdzenie za œcis�� prognoz�. Czasami na k�amstwach mo�na polega� bardziej ni� na prawdzie.

- PodejdŸ, Andrew. Usi�dŸ tutaj, na stole. Doktor zaraz do ciebie przyjdzie.

Wyjm� czujnik. Ender pr�bowa� sobie wyobrazi� ma�y aparacik, kt�ry zniknie mu z karku. B�d� przewraca� si� w ��ku i nic nie b�dzie uciska�. Nie b�d� czu�, jak mnie sw�dzi i rozgrzewa si� pod prysznicem.

I Peter przestanie mnie nienawidzi�. Wr�c� do domu i poka�� mu, �e nie mam ju� czujnika i �e to nie moja wina. B�d� zwyczajnym dzieckiem. Wszystko si� u�o�y. Daruje mi, �e nosi�em czujnik o ca�y rok d�u�ej od niego. Zostaniemy...

Przyjaci�mi chyba nie. Nie, Peter jest zbyt niebezpieczny. �atwo wpada w gniew. Ale bra�mi. Nie wrogami, nie przyjaci�mi, tylko bra�mi - takimi, kt�rzy potrafi� �y� w jednym domu. Przestanie mnie nienawidzi�, zostawi w spokoju. I kiedy zechce gra� w robale i astro-naut�w, mo�e nie b�d� musia� si� bawi�, mo�e pozwoli mi zwyczajnie poczyta�.

Ale Ender wiedzia�, nawet gdy o tym wszystkim myœla�, �e Peter nie zostawi go w spokoju. W oczach Petera, kiedy by� w tym gniewnym nastroju, by�o coœ takiego, jakiœ b�ysk... wiedzia�, �e Peter na pewno n i e zostawi go w spokoju. Musz� po�wiczy� na pianinie, Ender. M�g�byœ przewraca� mi strony? Co, dzidziuœ z czujnikiem jest zbyt zaj�ty, �eby pom�c w�asnemu bratu? Mo�e jest za m�dry? Musisz zabi� paru robali, astronauto? Nie, nie, nie chc� twojej pomocy. Sam sobie poradz�, ty b�karcie, ty ma�y Trzeci.

- To potrwa tylko chwilk�, Andrew - powiedzia� doktor. Ender kiwn�� g�ow�.

- Zosta� zaprojektowany tak, �eby da� si� wyj��. Bez �adnych infekcji, bez uraz�w. Poczujesz lekkie �askotanie. Czasem ludzie m�wi�, �e maj� wra�enie braku. B�dziesz si� za czymœ rozgl�da�, czegoœ szuka�, ale nic nie znajdziesz i nie b�dziesz pami�ta�, co to by�o. Wi�c ci powiem. B�dziesz szuka� czujnika, a jego nie b�dzie. Po kilku dniach uczucie minie.

Doktor przekr�ci� mu coœ na karku. Ig�a b�lu przebi�a nagle Endera od szyi do l�dŸwi. Czu�, jak cia�o wstrz�sa si� i wygina do ty�u; g�owa uderzy�a o blat. Wiedzia�, �e kopie nogami, �e jedn� r�k� a� do b�lu œciska drug�.

- Deedee! - krzykn�� doktor. - ChodŸ tu natychmiast! - wbieg�a zdyszana piel�gniarka. - Musimy rozluŸni� mu mi�œnie. Daj mi to, zaraz! Na co czekasz!

Coœ przesz�o z r�k do r�k, Ender nie wiedzia�, co to by�o. Przetoczy� si� na bok i spad� ze sto�u.

- Niech pan go �apie - wrzasn�a piel�gniarka.

- Przytrzymaj go...

- Niech pan go trzyma, doktorze. Dla mnie jest za silny...

- Nie wszystko! Serce mo�e nie wytrzyma�...

Ender poczu�, jak ig�a wbija mu si� w kark, tu� ponad ko�nierzykiem. Pali�o, ale gdziekolwiek doszed� ten p�omie�, jego mi�œnie rozkurcza�y si� wolno. M�g� ju� zap�aka� ze strachu i b�lu.

- Jak si� czujesz, Andrew? - pyta�a piel�gniarka.

Andrew nie m�g� sobie przypomnie�, jak si� m�wi. Podnieœli go z pod�ogi i po�o�yli na stole. Sprawdzili puls, zrobili jeszcze inne rzeczy. Nie rozumia�, co si� dzieje.

Doktor trz�s� si� ca�y; g�os mu dr�a�.

- Zostawiaj� dzieciakowi to paskudztwo na trzy lata, wi�c czego si� spodziewaj�? Mogliœmy go wy��czy�, rozumie pani? Mogliœmy wyczepi� m�zg ju� na zawsze.

- Kiedy œrodek przestanie dzia�a�? - spyta�a piel�gniarka.

- Prosz� go zatrzyma� jeszcze przez godzin�. Jeœli nie zacznie m�wi� za kwadrans, prosz� mnie wezwa�. Mog�em go wyczepi� do ko�ca. Nie mam m�zgu robala.

*

Wr�ci� na lekcj� panny Pumphrey ledwie pi�tnaœcie minut przed ko�cowym dzwonkiem. Wci�� jeszcze czu� si� troch� niepewnie.

- Dobrze si� czujesz, Andrew? - spyta�a panna Pumphrey. Kiwn�� g�ow�.

- Zas�ab�eœ? Pokr�ci�.

- Nie wygl�dasz za dobrze.

- Nic mi nie jest.

- Lepiej usi�dŸ.

Ruszy� do swojej �awki, ale zatrzyma� si�. Czego w�aœciwie szuka�? Nie m�g� sobie przypomnie�.

- Twoje miejsce jest dalej - powiedzia�a panna Pumphrey. Usiad�, ale wiedzia�, �e szuka czegoœ innego, czegoœ, co utraci�. P�Ÿniej znajd�.

- Tw�j czujnik - szepn�a dziewczynka z ty�u. Andrew wzruszy� ramionami.

- Jego czujnik - powt�rzy�a innym.

Andrew przesun�� palcami po szyi. Trafi� na banda�. Czujnika nie by�o. Teraz niczym nie r�ni� si� od pozosta�ych.

- Jesteœ sp�ukany, Andy? - spyta� ch�opak, siedz�cy w s�siednim rz�dzie, troch� z ty�u. Nie pami�ta� jego imienia. Peter. Nie, to by� ktoœ

inny.

- Panie Stilson, m�g�by pan nie przeszkadza�? - spyta�a panna Pumphrey. Stilson skrzywi� si�.

Panna Pumphrey m�wi�a o mno�eniu. Ender bawi� si� na komputerze rysuj�c konturow� map� g�rzystej wyspy i ka��c potem wyœwietla� j� w trzech wymiarach ze wszystkich stron. Nauczycielka dowie si�, oczywiœcie, �e nie uwa�a�, ale nie b�dzie mu zwraca� uwagi. Zawsze zna� odpowiedŸ, nawet wtedy, gdy s�dzi�a, �e nie uwa�a.

W rogu ekranu pojawi�o si� s�owo i zacz�o marsz wok� kraw�dzi. Z pocz�tku widzia� je do g�ry nogami i od ty�u, ale wiedzia�, co oznacza na d�ugo przedtem, nim dotar�o do dolnego brzegu i odwr�ci�o si� we w�aœciw� stron�: TRZECI.

Ender uœmiechn�� si�. To on wymyœli� spos�b na przekazywanie wiadomoœci tak, by p�yn�y po ekranie. Chocia� nieznany wr�g chcia� go urazi�, metoda wyra�a�a uznanie dla jego pomys�owoœci. To nie jego wina, �e by� Trzecim. To by� pomys� rz�du, oni wydali zezwolenie -jak inaczej Trzeci, taki jak Ender, m�g�by trafi� do szko�y? A teraz zabrali mu czujnik. Eksperyment zatytu�owany Andrew Wiggin nie uda� si� mimo wszystko. By� pewien, �e gdyby tylko mogli, cofn�liby to uchylenie zakazu, dzi�ki kt�remu si� urodzi�. Nie uda�o si�, wi�c mo�na skasowa� pr�bk�.

Zadzwoni� dzwonek. Wszyscy wy��czali swoje ekrany albo poœpiesznie wpisywali jakieœ notki. Niekt�rzy zrzucali lekcje i dane do domowych komputer�w. Ma�a grupka zebra�a si� przy drukarkach czekaj�c na wydruk czegoœ, co chcieli pokaza�. Ender roz�o�y� palce nad dzieci�c� klawiatur� w rogu i zastanawia� si�, jakby to by�o, gdyby mia� d�onie tak du�e, jak doroœli. To musi by� g�upie uczucie, takie wielkie i niezgrabne r�ce, grube, kr�tkie paluchy i t�uste d�onie. Oczywiœcie, maj� wi�ksze klawiatury, ale jak mog� tymi paluchami wykreœli� cienk� lini�? Ender potrafi� to robi� tak precyzyjnie, �e rysowa� spiral� o siedemdziesi�ciu dziewi�ciu zwojach, od œrodka do brzegu ekranu, a linie ani razu nie krzy�owa�y si� ani nie nak�ada�y. Przynajmniej mia� co robi�, gdy nauczycielka nudzi�a o arytmetyce. Arytmetyka! Yalentine nauczy�a go arytmetyki, kiedy mia� trzy lata.

- Lepiej si� czujesz, Andrew?

- Tak, psze pani.

- Sp�Ÿniasz si� na autobus.

Ender kiwn�� g�ow� i wsta�. Wszyscy ju� wyszli. Ale na pewno czekaj�, ci Ÿli. Nie mia� ju� czujnika, widz�cego to, co on widzia�, s�ysz�cego to, co s�ysza�. Mogli m�wi�, co tylko chcieli. Mogli go nawet uderzy� - nikt ju� ich nie zobaczy i nie przyjdzie Enderowi z pomoc�. Posiadanie czujnika mia�o swoje dobre strony, kt�rych b�dzie mu brakowa�o.

Oczywiœcie, by� tam Stilson. Nie by� wi�kszy ni� reszta dzieci, ale wi�kszy od Endera. I mia� ze sob� kilku innych. Jak zawsze.

- Czeœ�, Trzeci.

Nie odpowiadaj. To nie ma sensu.

- Trzeci, m�wiliœmy do ciebie. S�yszysz, Trzeci, ty mi�oœniku robali? M�wiliœmy do ciebie.

Nie wiem, co odpowiedzie�. Cokolwiek powiem, tylko pogorszy spraw�. Wi�c b�d� milcza�.

- Ty, Trzeci, gnojku, obla�eœ, co? Myœla�eœ, �e jesteœ lepszy od wszystkich, ale straci�eœ swojego pisklaczka, Trzeciaczku, i zosta� ci tylko banda� na szyi.

- Przepuœcicie mnie? - spyta� Ender.

- Czy go przepuœcimy? Czy powinniœmy go przepuœci�? - wszyscy si� zaœmiali. - Jasne, �e ci� przepuœcimy. Najpierw przepuœcimy ci r�k�, potem ty�ek, potem mo�e jeszcze kawa�ek kolana.

Pozostali wo�ali ju� ch�rem.

- Straci�eœ pisklaka, Trzeciaku. Straci�eœ pisklaka, Trzeciaku. Stilson popchn�� go jedn� r�k�. Ktoœ z ty�u odepchn�� go z powrotem.

- Karuzela co niedziela - odezwa� si� czyjœ g�os.

- Tenis!

- Ping-pong!

To nie mog�o si� dobrze sko�czy�. Ender uzna� wi�c, �e lepiej b�dzie, jeœli to nie on zostanie najbardziej nieszcz�œliwym w tej grze. Kiedy Stilson znowu wyci�gn�� rami�, by go popchn��, spr�bowa� je z�apa�. Chybi�.

- Ojej, chcesz si� bi�, Trzeciaku? Chcesz si� ze mn� bi�? Ci z ty�u z�apali Endera, �eby go przytrzyma�. Ender nie mia� ochoty na œmiech, ale si� rozeœmia�.

- A� tylu was trzeba, �eby za�atwi� jednego Trzeciego?

- Jesteœmy ludŸmi, nie Trzeciakami, gnojku! A ty masz tyle si�y, co pierdni�cie.

Ale puœcili go. A gdy tylko to zrobili, Ender kopn�� wysoko i mocno, trafiaj�c Stilsona w sam mostek. Tamten upad�. Ender by� zaskoczony - nie s�dzi�, �e uda mu si� powali� Stilsona jednym uderzeniem nogi. Nie przysz�o mu do g�owy, �e przeciwnik nie traktuje tej walki powa�nie, nie jest przygotowany na prawdziwie desperacki cios.

Na moment tamci odst�pili, a Stilson le�a� nieruchomo. Oni wszyscy zastanawiali si�, czy jeszcze �yje. Ender jednak myœla� o tym, jak unikn�� zemsty. Powstrzyma� ich od kolejnej napaœci jutro. Musz� zwyci�y� raz na zawsze. Inaczej codziennie b�d� walczy� i za ka�dym razem b�dzie gorzej.

Mia� wprawdzie tylko szeœ� lat, ale zna� niepisane prawa m�skiej walki. Nie wolno atakowa�, kiedy przeciwnik le�y bezradnie na ziemi. Tylko zwierz� mog�oby to zrobi�.

Zatem Ender podszed� do rozci�gni�tego na plecach Stilsona i kopn�� go znowu, w �ebra, z ca�ej si�y. Stilson j�kn�� i przetoczy� si� na bok. Ender obszed� go dooko�a i kopn�� w krocze. Stilson nie potrafi� nawet st�kn��, zwin�� si� tylko w p� i �zy pociek�y mu po twarzy.

Ender spojrza� zimno na pozosta�ych.

- Mo�e marzy si� wam, �e napadniecie mnie wszyscy na raz. Prawdopodobnie do�o�ylibyœcie mi solidnie. Ale zapami�tajcie, co robi� z tymi, kt�rzy chc� mi zrobi� krzywd�. Od tej chwili przez ca�y czas b�dziecie si� zastanawia�, kiedy was dorw� i jak Ÿle si� to sko�czy. Kopn�� Stilsona w twarz. Krew z nosa rozla�a si� po ziemi.

- Nie t a k Ÿle - powiedzia�. - Gorzej.

Odwr�ci� si� i odszed�. Nikt si� nie ruszy�. Skr�ci� w korytarz, prowadz�cy do przystanku. S�ysza�, jak ch�opcy z ty�u mrucz�:

- O, rany! Ale oberwa�!

Ender opar� czo�o o mur i p�aka�, p�ki nie przyjecha� autobus. Jestem taki jak Peter. Wystarczy mi zabra� czujnik i od razu jestem taki jak Peter.

Rozdzia� 2

Peter

- No dobra. Ju� po wszystkim. Co z nim?

- Przyzwyczajasz si�, kiedy �yjesz wewn�trz czyjegoœ cia�a przez par� lat. Teraz patrz� na jego twarz i nie wiem, co si� dzieje. Nie mam wprawy w ocenie wyrazu jego twarzy. Mam wpraw� w wyczuwaniu go.

-Daj spok�j, nie rozmawiamy o psychoanalizie. Jesteœmy �o�nierzami, nie szamanami. Przed chwil� widzia�eœ, jak pobi� szefa gangu.

- By� dok�adny. Nie pobi� go zwyczajnie, ale rozbi� na miazg�. Jak Mazer Rackham przy...

- Oszcz�dŸ sobie. A zatem w opinii komitetu ch�opak przechodzi.

- W zasadzie. Zobaczymy, co zrobi ze swoim bratem teraz, kiedy nie ma czujnika.

- Z bratem... nie boisz si� tego, co brat zrobi z n i m?

- Sam mi m�wi�eœ, �e w tym interesie nie da si� unikn�� ryzyka.

- Przelecia�em par� starych taœm. Nic nie poradz�, lubi� tego ch�opaka. Obawiam si�, �e go za�atwimy.

- Naturalnie, �e tak. To nasz zaw�d. Jesteœmy z�ymi czarownicami. Obiecujemy pierniczki, a potem po�eramy te bachory �ywcem.

- Przykro mi, Ender - szepn�a Yalentine ogl�daj�c banda� na szyi. Ender dotkn�� œciany i drzwi zasun�y si� za nim.

- Ja si� nie przejmuj�. Dobrze, �e ju� go nie ma.

- Czego nie ma? - Peter wszed� do saloniku �uj�c chleb z mas�em orzechowym.

Ender nie widzia� swego brata jako œlicznego dziesi�cioletniego ch�opca, tak jak doroœli. O ciemnych, g�stych, k�dzierzawych w�osach i twarzy, kt�ra mog�aby nale�e� do Aleksandra Wielkiego. Ender patrzy� na niego wy��cznie po to, by wykry� gniew albo nud�, niebezpieczne nastroje regularnie prowadz�ce do b�lu. W�aœnie teraz, gdy Peter dostrzeg� banda�, pojawi�a si� w jego oczach iskra gniewu.

Yalentine tak�e j� zauwa�y�a.

- Teraz jest taki jak my - powiedzia�a szybko, by go uspokoi�, zanim zd��y uderzy�.

Peter jednak nie pozwoli� si� uspokoi�.

- Jak my? Dopiero teraz wyj�li mu to dra�stwo, kiedy ma szeœ� lat. Kiedy tyje straci�aœ? Mia�aœ trzy lata. Ja nie sko�czy�em pi�ciu, kiedy mi je zabrali. On prawie przeszed�, ten szczeniak, ten ma�y robal.

Wszystko w porz�dku, myœla� Ender. M�w, Peter, m�w. Mo�e si� wygadasz.

- Ale teraz twoje anio�y str�e ju� ci� nie pilnuj� - stwierdzi� Peter. - Nie sprawdzaj�, czy coœ ci� boli, nie s�uchaj�, co m�wi�, nie patrz�, co z tob� robi�. I co ty na to? No co?

Ender wzruszy� ramionami.

Peter nagle uœmiechn�� si� i klasn�� w r�ce, jakby czymœ ucieszony.

- ChodŸ, pobawimy si� w robali i astronaut�w.

- Gdzie mama? - spyta�a Yalentine.

- Wysz�a. Teraz ja jestem szefem - odpar� Peter.

- Chyba zadzwoni� do taty.

- Dzwo� sobie. Wiesz, �e nigdy go nie ma.

- Zagram - powiedzia� Ender.

- B�dziesz robalem - oœwiadczy� Peter.

- Mo�e chocia� raz pozwolisz mu by� astronaut� - wtr�ci�a Yalentine.

- Nie pchaj nosa w nie swoje sprawy, skar�ypyto - przerwa� jej Peter. - ChodŸ na g�r�, wybierzemy bro�.

Ender wiedzia�, �e nie b�dzie to dobra zabawa. Problem nie polega� na tym, kto wygra. Kiedy ch�opaki gra�y na korytarzach, ca�ymi grupami, robale nigdy nie wygrywa�y i czasem walka sz�a na ostro. Ale tutaj, w mieszkaniu, gra zacznie si� ostro i robal nie b�dzie m�g� si� zwyczajnie wycofa� i odejœ�, jak zrobi�y robale w prawdziwej wojnie. Robal musia� gra�, p�ki astronaut� nie uzna, �e wystarczy.

Peter otworzy� doln� szuflad� i wyj�� mask� robala. Matka by�a z�a, kiedy j� kupi�, ale tata powiedzia�, �e wojna nie zniknie, gdy ukryje si� maski robali i zabroni dzieciom bawi� si� zabawkowymi pistoletami laserowymi. Lepiej ju� rozgrywa� te gry wojenne i mie� wi�ksz� szans� prze�ycia, gdyby robale nadlecia�y znowu.

Je�eli prze�yj� t� gr�, pomyœla� Ender. Za�o�y� mask�. Zamkn�a go niby d�o� przyciœni�ta do twarzy. Ale to nie jest prawdziwe bycie robalem. One nie nosz� takiej twarzy jak maski, to j e s t ich twarz. Ciekawe, czy na swojej planecie robale zak�adaj� maski ludzi i te� si� bawi�? Jak nas wtedy nazywaj�? Mi�czakami, bo w por�wnaniu z nimi cz�owiek jest taki mi�kki i œliski?

- Pilnuj si�, Mi�czaku - rzuci� Ender.

Ledwo widzia� brata przez wyci�te otwory. Peter uœmiecha� si�.

- Mi�czaku, co? No dobra, robalu-brzydalu, zobaczymy, czy mo�na ci rozwali� to twoje ry�o.

Ender nie m�g� unikn�� ciosu. Dostrzeg� tylko, �e Peter lekko przenosi ci�ar cia�a. Maska ogranicza�a pole widzenia. Nagle poczu� b�l i ucisk uderzenia z boku g�owy; straci� r�wnowag� i upad�.

- Nie widzisz za dobrze, robalu, co? - spyta� Peter.

Ender zacz�� zdejmowa� mask�. Peter wcisn�� mu stop� w krocze.

- Nie œci�gaj maski - powiedzia�.

Ender w�o�y� mask� na miejsce i odsun�� r�ce.

Peter nacisn�� mocniej. B�l przeszy� Endera; zwin�� si� w p�.

- Le� spokojnie, robalu. Zrobimy ci wiwisekcj�, robalu. Nareszcie uda�o nam si� z�apa� jednego z was �ywego i sprawdzimy, jak dzia�asz w œrodku.

- Przesta�, Peter - odezwa� si� Ender.

- Przesta�, Peter. Bardzo dobrze. Widz�, �e potraficie zgadywa� nasze imiona. Umiecie m�wi�, jakbyœcie byli s�odkimi, ma�ymi ch�opcami, �ebyœmy byli dla was mili. Ale to si� nie uda. Od razu mog� was rozpozna�. Ty mia�eœ udawa� cz�owieka, ma�y Trzeci, ale naprawd� jesteœ robalem i teraz to wysz�o na jaw.

Podni�s� stop�, cofn�� si� o krok i przykl�kn��, opieraj�c kolano o brzuch Endera, tu� poni�ej mostka. Naciska� je coraz mocniej. Coraz trudniej by�o oddycha�.

- M�g�bym ci� zabi� w ten spos�b - szepn��. - Naciska� i naciska�, a� byœ nie �y�. Potem m�g�bym powiedzie�, �e nie wiedzia�em, �e robi� ci krzywd�, �e tylko si� bawiliœmy. Uwierzyliby mi i wszystko sko�czy�oby si� œwietnie. A ty byœ nie �y�. Wszystko by�oby œwietnie.

Ender nie m�g� odpowiedzie�; kolano wyciska�o mu z p�uc powietrze. Peter mo�e m�wi� powa�nie; prawdopodobnie nie, ale jednak mo�e.

- M�wi� powa�nie - oœwiadczy� Peter. - Cokolwiek myœlisz, ja m�wi� powa�nie. Zgodzili si� na ciebie tylko dlatego, �e ja by�em bardzo obiecuj�cy. Ale si� nie sprawdzi�em. Tobie sz�o lepiej. A ja nie chc� lepszego m�odszego brata, Ender. Nie chc� Trzeciego.

- Wszystko powiem - zawo�a�a Yalentine.

- Nikt ci nie uwierzy.

- Uwierz�.

- W takim razie, s�odka ma�a siostrzyczko, te� jesteœ ju� trupem.

- Oczywiœcie - stwierdzi�a Yalentine. - W to na pewno uwierz�. "Nie wiedzia�em, �e to zabije Andrewa. A kiedy ju� nie �y�, nie wiedzia�em, �e to zabije te� Yalentine".

Ucisk troch� zel�a�.

- Tak. Wi�c nie dzisiaj. Ale pewnego dnia wy dwoje nie b�dziecie

razem. I zdarzy si� wypadek.

- Umiesz tylko gada� - oœwiadczy�a Yalentine. - Nie myœlisz tak

naprawd�.

- Nie?

- I wiesz dlaczego tak nie myœlisz? - spyta�a. - Bo chcesz si� kiedyœ dosta� do rz�du. Chcesz wygra� wybory. Nikt ci� nie wybierze, kiedy ktoœ z twoich przeciwnik�w wygrzebie informacj� o tym, jak tw�j brat i siostra oboje zgin�li w podejrzanych okolicznoœciach, kiedy byli jeszcze mali. Zw�aszcza po liœcie, jaki umieœci�am w tajnych aktach, do otwarcia w przypadku mojej œmierci.

- Nie wciskaj mi kitu - burkn�� Peter.

- Ten list m�wi: nie umar�am œmierci� naturaln�. Zabi� mnie m�j brat, Peter, i jeœli nie zabi� jeszcze Andrewa, zrobi to wkr�tce. Nie doœ�, �eby ci� skaza�, ale wystarczy, byœ nigdy nie zosta� wybrany.

- Teraz ty jesteœ jego czujnikiem - oœwiadczy� Peter. - Lepiej go pilnuj, dniem i noc�. Lepiej b�dŸ przy nim.

- Nie jesteœmy g�upi, Ender ani ja. Mieliœmy wyniki nie gorsze od ciebie. Czasem nawet lepsze. Jesteœmy takimi cudownymi, udanymi dzie�mi. Wcale nie jesteœ m�drzejszy, tylko wi�kszy.

- Wiem o tym. Ale nadejdzie dzie�, kiedy nie b�dzie ci� przy nim, kiedy zapomnisz. A potem nagle przypomnisz sobie i pop�dzisz na pomoc, a jemu nic si� nie stanie. Nast�pnym razem nie b�dziesz si� martwi� tak bardzo i nie przybiegniesz tak szybko. I za ka�dym razem jemu nic si� nie stanie. Pomyœlisz, �e zmieni�em si�. B�dziesz pami�ta�, �e to m�wi�em, ale pomyœlisz, �e ja zapomnia�em. Min� lata. A� nagle zdarzy si� straszliwy wypadek i ja znajd� jego cia�o, b�d� p�aka� nad nim i szlocha�, a ty przypomnisz sobie t� rozmow�, Yally, ale b�dzie ci wstyd, �e pami�tasz. B�dziesz pewna, �e si� zmieni�em, �e to naprawd� by� wypadek, �e jesteœ okrutna wspominaj�c, co powiedzia�em kiedyœ w dzieci�cej k��tni. Tyle, �e to w�aœnie b�dzie prawda. Zachowam to na p�Ÿniej. On umrze, a ty nie zrobisz nic, zupe�nie nic. Na razie mo�esz wierzy�, �e jestem tylko najwi�kszy.

- Najwi�kszy osio� - oœwiadczy�a Yalentine. Peter zerwa� si� na nogi i ruszy� do niej. Zrobi�a krok do ty�u. Ender zdj�� mask�. Peter rzuci� si� na ��ko i wybuchn�� œmiechem, g�oœnym i szczerym. �zy

stan�y mu w oczach.

- Rany, jesteœcie œwietni! Najwi�ksi frajerzy na planecie Ziemia.

- Teraz nam powie, �e to tylko �arty - stwierdzi�a Yalentine.

- Nie �arty, ale gra. Mog� sprawi�, �e uwierzycie we wszystko.

B�dziecie ta�czy� jak kukie�ki - po czym odezwa� si� sztucznie grubym g�osem: - Zabij� was, posiekam na drobne kawa�eczki i wyrzuc� na œmietnik - zn�w si� rozeœmia�. - Najwi�ksi frajerzy systemu s�onecznego.

Ender sta� nieruchomo, patrzy�, jak Peter si� œmieje i myœla� o Stil-sonie, o tym, jakie to uczucie trafi� w mi�kkie cia�o. Tu by� ktoœ, komu by si� coœ takiego przyda�o. Ktoœ, komu si� nale�a�o.

- Ender, nie - szepn�a Yalentine, jak gdyby potrafi�a czyta� w myœlach.

Peter przewr�ci� si� nagle na bok, zeskoczy� z ��ka i przyj�� pozycj� obronn�.

- Tak, Ender - powiedzia�. - Kiedy tylko zechcesz, Ender. Ender podni�s� praw� nog� i zdj�� but. Podni�s� go do g�ry.

- Widzisz tutaj, na czubku? To krew, Peter.

- Ooh! Ratunku, zaraz zgin�! Ender zabi� bandyt� z korkowca i zaraz mnie te� zabije!

Nic do niego nie dociera�o. Peter by� w g��bi serca zab�jc� i nikt o tym nie wiedzia� z wyj�tkiem Yalentine i Endera.

Wr�ci�a mama i rozczuli�a si� nad Enderem z powodu czujnika. Wr�ci� ojciec i zaczai powtarza�, jaka to cudowna niespodzianka, �e maj� takie wspania�e dzieci, a� rz�d zleci� im tr�jk�, a teraz nie chce �adnego, wi�c mog� zosta� ze wszystkimi trzema, wci�� mie� Trzeciego... a� Ender mia� ochot� krzycze� wiem, �e jestem Trzeci, wiem dobrze, jeœli chcesz to sobie p�jd�, �ebyœ nie musia� si� wstydzi�, przepraszam, �e zabrali mi czujnik i teraz masz troje dzieci bez �adnego wyt�umaczenia, jakie to k�opotliwe, przepraszam, przepraszam.

Le�a� w ��ku i wpatrywa� si� w ciemnoœ�. Nad sob� s�ysza� Petera, przewracaj�cego si� i wierc�cego niespokojnie. Potem Peter zsun�� si� z pos�ania i wyszed� z pokoju. Ender us�ysza� szum sp�uczki w toalecie, a potem dostrzeg� w drzwiach sylwetk� brata.

Myœli, �e œpi�. Chce mnie zabi�.

Peter podszed� do ��ka i rzeczywiœcie nie wspi�� si� na swoje pos�anie. Zamiast tego stan�� przy g�owie Endera.

Ale nie si�gn�� po poduszk�, by go udusi�. Nie mia� broni.

- Ender - szepn��. - Przepraszam ci�, przepraszam, wiem, jakie to uczucie, przepraszam, jestem twoim bratem i kocham ci�.

Dopiero kiedy d�ugo potem r�wny oddech wskaza�, �e Peter zasn��, Ender odwin�� z szyi banda�. I po raz drugi tego dnia rozp�aka� si�.

Rozdzia� 3

Graff

- Siostra jest naszym najs�abszym ogniwem. On naprawd� j� kocha.

- Wiem. Mo�e wszystko zepsu� od samego pocz�tku. Nie b�dzie chcia�

jej zostawi�.

- Wi�c co zrobisz?

- Przekonam go, �e bardziej pragnie p�jœ� z nami ni� z ni� zosta�.

- W jaki spos�b?

- B�d� k�ama�.

- A jeœli to nie podzia�a?

- Wtedy powiem prawd�. Wiesz, �e w sytuacjach awaryjnych mamy do tego prawo. Nie da si� wszystkiego zaplanowa�.

Przy œniadaniu Ender nie by� g�odny. Zastanawia� si�, jak b�dzie w szkole. Jak - po wczorajszej walce - potoczy si� spotkanie ze Stilsonem. Co zrobi� jego kumple. Pewnie nic, ale nigdy nie wiadomo. Nie mia� ochoty tam iœ�.

- Nic nie jesz, Andrew - odezwa�a si� mama.

Wszed� Peter.

- Czeœ�, Ender. Dzi�ki, �e zostawi�eœ sw�j brudny r�cznik pod

prysznicem.

- Specjalnie dla ciebie - mrukn�� Ender.

- Andrew, musisz coœ zjeœ�.

Ender pokaza� jak w pantomimie, �e b�dzie musia�a nakarmi� go

przez kropl�wk�.

- Bardzo zabawne - stwierdzi�a mama. - Staram si� dba� o moje

genialne dzieci, ale one nie zwracaj� na to uwagi.

- To twoje geny zrobi�y z nas geniuszy, mamo - wtr�ci� Peter.

- Z pewnoœci� nie mamy nic z taty.

- S�ysza�em - oœwiadczy� tato, nie odrywaj�c wzroku od ekranu,

wyœwietlaj�cego wiadomoœci.

- Zmarnowa�oby si�, gdybyœ nie s�ysza�. St� zapiszcza�. Ktoœ czeka� pod drzwiami.

- Kto to? - spyta�a mama.

Tato przycisn�� klawisz i na ekranie pojawi� si� m�czyzna. Mia� na sobie wojskowy mundur, jedyny, kt�ry jeszcze coœ znaczy�, MF, Mi�dzynarodowej Floty.

- Myœla�em, �e ta sprawa ju� si� sko�czy�a - mrukn�� tato.

Peter w milczeniu zala� mlekiem swoj� owsiank�.

A Ender pomyœla�: Mo�e jednak nie b�d� musia� dziœ iœ� do szko�y. Tato wystuka� kod zamka i wsta�. - Zobacz�, o co chodzi - powiedzia�. - Jedzcie.

Zostali na miejscach, ale nie jedli. Po kr�tkiej chwili tato wr�ci� i skin�� na mam�.

- Wpad�eœ w bagno - stwierdzi� Peter. - Dowiedzieli si�, co zrobi�eœ Stilsonowi i teraz zeœl� ci� do Pasa.

- Mam szeœ� lat, tumanie. Jestem m�odociany.

- Jesteœ Trzeci, gnojku. Nie masz �adnych praw. Wesz�a Yalentine w aureoli nieuczesanych w�os�w wok� twarzy. - Gdzie mama i tata? Fatalnie si� czuj�. Nie mog� iœ� do szko�y.

- Znowu ustny egzamin? - domyœli� si� Peter.

- Zamknij si�.

- Troch� luzu, nie przejmuj si�. Mog�o by� gorzej.

- Nie wiem, w jaki spos�b.

- To m�g�by by� egzamin analny.

- Ha ha - powiedzia�a zimno Yalentine. - Gdzie mama i tata?

- Rozmawiaj� z facetem z MF.

Odruchowo spojrza�a na Endera. W ko�cu od lat ju� czekali, a� ktoœ przyjdzie i powie, �e si� nadaje, �e jednak jest potrzebny.

- S�usznie, popatrz na niego - burkn�� Peter. - Chocia� wiesz, mo�e jednak chodzi im o mnie. Mogli w ko�cu zrozumie�, �e to ja jestem najlepszy.

Ambicja Petera zosta�a zraniona, wi�c zachowywa� si� obrzydliwie, jak zwykle.

Drzwi otworzy�y si�.

- Ender - zawo�a� tato. - Pozw�l do nas.

- Tak mi przykro, Peter - dra�ni�a si� Yalentine. Tato spojrza� groŸnie.

- Nie ma w tym nic zabawnego.

Ender poszed� za nim do salonu. Oficer MF wsta�, gdy weszli, ale nie wyci�gn�� r�ki.

- Andrew - odezwa�a si� mama obracaj�c na palcu œlubn� obr�czk�. - Nie s�dzi�am, �e wdasz si� w b�jk�.

- Ten ch�opak, Stilson, jest w szpitalu-oznajmi� ojciec.-Naprawd� mu do�o�y�eœ, Ender. Butem. To nie by�a szczeg�lnie czysta walka. Ender pokr�ci� gow�. Oczekiwa�, �e w sprawie Stilsona przyjdzie ktoœ ze szko�y, nie oficer floty. Sprawa by�a powa�niejsza, ni� s�dzi�. Mimo wszystko nie wiedzia�, jak m�g�by post�pi� inaczej.

- Czy potrafi�byœ jakoœ wyjaœni� swoje zachowanie, m�ody cz�owieku? - spyta� oficer.

Ender znowu pokr�ci� g�ow�. Nie wiedzia�, co powiedzie� i nie chcia� wyda� si� gorszy ni� wynika�o to ju� z jego wyczyn�w. Przyjm� ka�d� kar�, pomyœla�. Niech to si� ju� sko�czy.

- Jesteœmy sk�onni rozwa�y� okolicznoœci �agodz�ce - oœwiadczy� oficer. - Ale musz� przyzna�, �e nie wygl�da to najlepiej. Kopanie w podbrzusze, kopanie w twarz i klatk� piersiow�, kiedy ju� le�a�... mo�na by pomyœle�, �e naprawd� ci� to bawi�o.

- Wcale nie - szepn�� Ender.

- Wi�c czemu to zrobi�eœ?

- By�a tam jego banda.

- Tak? Czy to wszystko t�umaczy?

- Nie.

- Powiedz, czemu go kopa�eœ. Przecie� by� ju� pokonany.

- Kiedy go przewr�ci�em, wygra�em pierwsz� bitw�. Chcia�em wygra� od razu wszystkie nast�pne, �eby mnie zostawili w spokoju

- nie m�g� nic poradzi�, by� zbyt przestraszony, zbyt zawstydzony w�asnymi post�pkami. Znowu si� rozp�aka�. Nie lubi� p�aka� i rzadko to robi�; teraz, w ci�gu nieca�ej doby p�aka� ju� trzeci raz. I za ka�dym razem by�o gorzej. Zalewa� si� �zami przed mam�, tat� i tym cz�owiekiem - to potworne. - Zabraliœcie czujnik - powiedzia�. - Musia�em sam o siebie zadba�, prawda?

- Ender, powinieneœ poprosi� o pomoc kogoœ doros�ego... - zacz�� ojciec.

Oficer jednak wsta� i wyci�gaj�c r�k� podszed� do Endera.

- Nazywam si� Graff, Enderze. Pu�kownik Hyrum Graff. Jestem szefem szkolenia wst�pnego Szko�y Bojowej w Pasie. Przyjecha�em, �eby ci zaproponowa� wst�pienie do tej szko�y. Jednak.

- Przecie� czujnik...

- Ostatni� pr�b� by�o sprawdzenie, jak si� zachowasz bez niego. Nie zawsze to robimy, ale w twoim przypadku...

- I zda�em?

Mama nie mog�a uwierzy�.

- Przez niego ten ma�y Stilson jest w szpitalu. Co byœcie zrobili,

gdyby go zabi�? Dosta�by medal?

- Nie chodzi o to, co zrobi�, pani Wiggin, ale dlaczego - Graff poda� jej teczk� z papierami. - Oto wymagane dokumenty. Syn pa�stwa uzyska� akceptacj� S�u�by Doboru. Naturalnie, mamy zgod� pa�stwa na piœmie, udzielon� w dniu potwierdzenia pocz�cia. Inaczej nie m�g�by si� urodzi�. Od owej chwili nale�a� do nas, pod warunkiem, �e si� zakwalifikuje.

- To niezbyt �adnie z waszej strony - odezwa� si� dr��cym g�osem tato. - Pozwoliliœcie nam wierzy�, �e mo�emy go zatrzyma�, a potem jednak chcecie go nam odebra�.

- I to przedstawienie z ch�opakiem Stilson�w - doda�a mama.

- To nie by�o przedstawienie, pani Wiggin. Dop�ki nie znaliœmy

motywacji Endera, nie mogliœmy by� pewni, �e nie jest kolejnym...

musieliœmy wiedzie�, co oznacza�y jego dzia�ania. A przynajmniej, co

Ender myœla�, �e oznaczaj�.

- Czy musi pan nazywa� go tym g�upim przezwiskiem? - mama zacz�a p�aka�.

- Przykro mi, pani Wiggin, ale on sam tak siebie nazywa.

- Co ma pan zamiar zrobi�, panie pu�kowniku? - spyta� tato. - Wyjœ� po prostu razem z nim?

- To zale�y - odpar� Graff.

- Od czego?

- Czy Ender zechce ze mn� p�jœ�.

Szloch mamy zmieni� si� w œmiech pe�en goryczy.

- Och, wi�c jednak jest jakiœ wyb�r. Jak to mi�o!

- Wy dwoje dokonaliœcie tego wyboru w chwili pocz�cia Endera. On nie decydowa� o niczym. Poborowi tworz� niez�e mi�so armatnie, ale na oficer�w potrzebni s� ochotnicy.

- Oficer�w? - spyta� Ender. Na dŸwi�k jego g�osu wszyscy nagle zamilkli.

- Tak - potwierdzi� po chwili Graff. - Szko�a Bojowa szkoli przysz�ych dow�dc�w statk�w kosmicznych, komandor�w flotylli i admira��w flot.

- Nie oszukujmy si�! - wtr�ci� gniewnie ojciec. - Ilu ch�opc�w ze Szko�y Bojowej rzeczywiœcie obejmuje dow�dztwo statku?

- Niestety, panie Wiggin, ta informacja jest tajna. Mog� natomiast powiedzie�, �e wszyscy, kt�rzy przetrzymali pierwszy rok, uzyskali dyplom oficera. I �aden nie s�u�y� na ni�szym stanowisku ni� pierwszy oficer pojazdu mi�dzyplanetarnego. Nawet w formacjach obrony systemowej, w granicach uk�adu s�onecznego, mo�na otrzyma� wysok� szar��.

- A ilu udaje si� przetrzyma� pierwszy rok? - spyta� Ender.

- Wszystkim, kt�rzy tego chc� - odpar� Graff.

Niewiele brakowa�o, by Ender zawo�a�: Ja chc�. Ale ugryz� si� w j�zyk. Owszem, nie musia�by wraca� do szko�y, ale to by� g�upi argument. Za kilka dni wszyscy zapomn� o sprawie. Peter zosta�by daleko, co by�o o wiele wa�niejsze, bo mog�o okaza� si� kwesti� �ycia i œmierci. Ale zostawi� mam� i tat�, a przede wszystkim zostawi� Yalentine... Zosta� �o�nierzem... Ender nie lubi� walki. Nie podoba�a mu si� walka w stylu Petera, silni przeciwko s�abym, a jeszcze bardziej walka w jego w�asnym stylu, sprytni przeciwko g�upcom.

- Wydaje mi si� - oœwiadczy� Graff - �e powinniœmy odby� z Enderem rozmow� w cztery oczy.

- Nie - powiedzia� ojciec.

- Zanim go zabior�, pozwol� wam jeszcze z nim porozmawia� - zapewni� Graff. - W�aœciwie nie mo�ecie mnie powstrzyma�.

Ojciec patrzy� na niego przez chwil�, po czym wsta� i wyszed� z pokoju. Matka zatrzyma�a si� na moment, by œcisn�� Endera za rami�. Wychodz�c zamkn�a za sob� drzwi.

- Ender - zacz�� Graff. - Jeœli polecisz ze mn�, nie wr�cisz tu przez bardzo d�ugi czas. W Szkole Bojowej nie ma wakacji. Ani odwiedzin. Pe�ny cykl szkolenia trwa do chwili, kiedy sko�czysz szesnaœcie lat. Pierwsz� przepustk� dostajesz, pod pewnymi warunkami, kiedy masz dwanaœcie. Wierz mi, Enderze, w ci�gu szeœciu lat ludzie bardzo si� zmieniaj�. Twoja siostra, Yalentine, b�dzie kobiet�, gdy j� znowu zobaczysz - jeœli p�jdziesz ze mn�. B�dziecie sobie obcy. Nadal b�dziesz j� kocha�, ale zna� jej ju� nie b�dziesz. Sam widzisz, nie pr�buj� udawa�, �e to �atwe.

- A mama i tata?

- Wiem o tobie sporo, Enderze. Przez d�u�szy czas obserwowa�em dyski czujnika. Nie b�dziesz t�skni� za matk� i ojcem, w ka�dym razie nie bardzo i nie d�ugo. Oni te� nie b�d� t�skni�.

Ender poczu� �zy w oczach. Odwr�ci� g�ow�, ale nie podni�s� r�ki, by je wytrze�.

- Oni naprawd� ci� kochaj�. Ale musisz zrozumie�, ile udr�ki kosztowa�o ich twoje pocz�cie. Pami�taj, �e przyszli na œwiat w religijnych rodzinach. Tw�j ojciec zosta� ochrzczony imieniem Jan Pawe� Wieczorek. Katolik. Si�dmy z dziewi�ciorga dzieci.

Dziewi�cioro dzieci. To by�o nie do pomyœlenia. Zbrodnia.

- Tak, no c�, ludzie robi� r�ne rzeczy dla religii. Wiesz, jakie s� sankcje, Enderze. Wtedy nie by�y jeszcze tak surowe, ale i nie lekkie. Tylko pierwsza dw�jka mia�a prawo do darmowej edukacji. Podatki ros�y z ka�dym nast�pnym dzieckiem. Kiedy tw�j ojciec sko�czy� szesnaœcie lat, skorzysta� z Ustawy o Niepraworz�dnych Rodzinach i odszed�. Zmieni� nazwisko, wyrzek� si� religii i przyrzek� nigdy nie mie� wi�cej ni� dozwolone dwoje dzieci. By� szczery. Pami�ta� ca�y wstyd i przeœladowania, jakie przeszed� - przysi�g�, �e �adne z jego dzieci nie b�dzie tego prze�ywa�. Rozumiesz?

- Nie chcia� mnie.

- Wiesz, �e dziœ nikt ju� nie chce Trzeciego. Trudno oczekiwa�, by twoi rodzice byli zachwyceni. Ale to specjalny przypadek. Oboje wyrzekli si� religii - twoja matka by�a mormonk� - ale ich odczucia pozosta�y ambiwalentne. Wiesz, co oznacza: ambiwalentne?

- �e czuj� tak i tak.

- Wstydz� si� pochodzenia z niepraworz�dnych rodzin. Ukrywaj� to. Twoja matka nie chce si� nawet przyzna�, �e urodzi�a si� w Utah, �eby nikt nie powzi�� podejrze�. Ojciec ukrywa polskie pochodzenie, poniewa� Polska nadal nie przestrzega prawa i jest z tego powodu obj�ta mi�dzynarodowymi sankcjami. Widzisz wi�c, �e Trzeci, nawet urodzony na polecenie rz�du, niszczy wszystko, co pr�bowali osi�gn��.

- Wiem.

- Ale sprawa jest bardziej z�o�ona. Ojciec nada� wam imiona œwi�tych. Wi�cej nawet, ochrzci� was, gdy tylko matka wr�ci�a po porodzie do domu. Ona nie chcia�a si� zgodzi�. K��cili si� o to za ka�dym razem, nie dlatego, �e nie chcia�a chrztu, ale nie chcia�a, byœcie byli katolikami. Twoi rodzice tak naprawd� nie wyrzekli si� religii. Patrz� na ciebie i widz� pow�d do dumy, poniewa� uda�o si� im obejœ� prawo i mie� Trzeciego. Jednoczeœnie jednak jesteœ dowodem tch�rzostwa, gdy� nie maj� odwagi, by posun�� si� dalej i kontynuowa� niepraworz�dnoœ�, cho� w ich odczuciu jest s�uszna. Jesteœ te� powodem towarzyskiej kompromitacji. Na ka�dym kroku przeszkadzasz ich wysi�kom zmierzaj�cym do asymilacji z normalnym, praworz�dnym spo�ecze�stwem.

- Sk�d pan to wszystko wie?

- Obserwowaliœmy twojego brata i siotr�. By�byœ zdumiony wiedz�c, jak czu�ymi instrumentami s� dzieci. Mieliœmy bezpoœrednie po��czenie z twoim m�zgiem. S�yszeliœmy wszystko, co ty s�ysza�eœ, niewa�ne, czy s�ucha�eœ uwa�nie, czy nie. Czy rozumia�eœ, czy nie. M y rozumieliœmy.

- Wi�c rodzice kochaj� mnie i nie kochaj�?

- Kochaj�. Problem w tym, czy chc� ciebie tutaj. Twoja obecnoœ� jest nieustannym zak��ceniem. r�d�em napi�cia. Czy to rozumiesz?

- To nie ja powoduj� napi�cia.

- Nie chodzi o to, co robisz. Chodzi o samo twoje istnienie. Brat nienawidzi ci�, gdy� jesteœ �ywym dowodem na to, �e on sam nie by� doœ� dobry. Rodzice odpychaj� ci� ze wzgl�du na przesz�oœ�, od kt�rej pr�buj� uciec.

- Yalentine mnie kocha.

- Ca�ym sercem. Ca�kowicie, nieodwo�alnie. Jest ci oddana, a ty j� podziwiasz. M�wi�em, �e to nie b�dzie �atwe.

- Jak tam jest?

- Ci�ka praca. Nauka, jak tutaj w szkole, tyle �e du�o wi�cej czasu poœwi�camy na matematyk� i komputery. Historia wojskowoœci. Strategia i taktyka. A przede wszystkim Sala Treningowa.

- Co to jest? - Gry wojenne. Ch�opcy zorganizowani s� w armie. Dzie� po dniu, w niewa�koœci tocz� si� bitwy. Nikt nie zostaje ranny, ale zwyci�stwa i pora�ki maj� znaczenie. Ka�dy zaczyna jako zwyk�y �o�nierz, wykonuj�cy rozkazy. Starsi ch�opcy b�d� twoimi oficerami. Ich obowi�zkiem jest szkoli� was i dowodzi� w bitwach. Wi�cej nie mog� ci powiedzie�. To jak zabawa w robale i astronaut�w, tyle �e masz bro�, kt�ra dzia�a, �o�nierzy, kt�rzy walcz� razem z tob� i �e ca�a twoja przysz�oœ� i przysz�oœ� ludzkoœci zale�y od tego, jak dobrze b�dziesz walczy�. To ci�kie �ycie. Nie b�dziesz mia� normalnego dzieci�stwa. Zreszt�, z twoim umys�em i startuj�c jako Trzeci i tak byœ go nie mia�.

- Sami ch�opcy?

- Kilka dziewcz�t. Niecz�sto udaje im si� przejœ� przez testy. Zbyt wiele wiek�w ewolucji dzia�a przeciwko nim. �adna z nich zreszt� nie b�dzie podobna do Yalentine. Ale znajdziesz tam braci, Ender.

- Takich jak Peter?

- Peter nie zosta� przyj�ty, dok�adnie z tych powod�w, z jakich go nienawidzisz.

- Wcale go nie nienawidz�, tylko...

- Boisz si� go. No c�, Peter nie by� taki z�y. Najlepszy, jakiego znaleŸliœmy od bardzo dawna. Prosiliœmy twoich rodzic�w, by jako nast�pne dziecko wybrali c�rk� - i tak zrobili - w nadziei, �e Yalentine b�dzie taka jak Peter, tylko �agodniejsza. Okaza�a si� zbyt �agodna. Wtedy poprosiliœmy o ciebie.

- �ebym by� p� Peterem i p� Yalentine.

- Je�eli wszystko si� uda.

- I jestem?

- O ile mo�emy to stwierdzi�. Mamy bardzo dobre testy, Ender, ale one te� nie m�wi� nam wszystkiego. W�aœciwie, kiedy przychodzi do konkret�w, nie m�wi� nam prawie niczego. Zawsze jednak s� lepsze ni� nic - Graff pochyli� si� i uj�� d�onie Endera w swoje. - Enderze Wiggin, gdyby chodzi�o o lepsz� i szcz�œliwsz� przysz�oœ� dla ciebie, powiedzia�bym ci: zosta� w domu. Zosta�, roœnij i b�dŸ szcz�œliwy. S� gorsze rzeczy ni� by� Trzecim, ni� mie� starszego brata, kt�ry nie mo�e si� zdecydowa�, czy jesteœ istot� ludzk� czy szakalem. Szko�a Bojowa to jedna z tych gorszych rzeczy. Ale jesteœ nam potrzebny. Robale mog� wydawa� si� tylko gr�, jednak ostatnim razem niewiele brakowa�o, by nas wyko�czyli. Mogli nas za�atwi� na zimno ze swoj� przewag� si� i uzbrojenia. Jedyne, co nas ocali�o, to fakt, �e mieliœmy najbardziej b�yskotliwego dow�dc�, jakiego kiedykolwiek znaleŸliœmy. Nazwij to losem, wyrokiem boskim, idiotycznym szcz�œciem, ale mieliœmy Mazera Rackhama. Teraz jednak ju� go nie mamy, Ender. Wyskrobaliœmy wszystko, co mog�a wyprodukowa� ludzkoœ�. Stworzyliœmy flot�, przy kt�rej tamta, jak� wys�ali przeciw nam ostatnim razem, wygl�da jak dziecinna zabawka. Mamy te� nowe typy broni. Ale nawet to mo�e nie wystarczy�. Poniewa� przez osiemdziesi�t lat, kt�re min�y od ostatniej wojny, oni mieli tyle samo czasu na przygotowania. Potrzebujemy najlepszych ludzi i potrzebujemy ich szybko. Mo�e nie uda nam si� z tob�, a mo�e tak. Mo�e za�amiesz si� pod wp�ywem stresu, mo�e zrujnuj� ci �ycie i b�dziesz mnie nienawidzi� za to, �e przyszed�em dziœ do tego domu. Ale jeœli tylko istnieje szansa, �e dzi�ki twojej obecnoœci we flocie ludzkoœ� przetrwa, a robale ju� na zawsze zostawi� nas w spokoju, mam zamiar ci� o to prosi�. Pole� ze mn�.

Ender nie m�g� skupi� spojrzenia na pu�kowniku Graffie. M�czyzna wydawa� si� odleg�y i tak ma�y, �e Ender m�g�by chwyci� go pincet� i wrzuci� do kieszonki. Zostawi� tu wszystko i odlecie� do miejsca, gdzie b�dzie bardzo ci�ko, bez Yalentine, bez mamy i taty.

A potem przypomnia� sobie filmy o robalach, kt�re wszyscy musieli ogl�da� przynajmniej raz w roku. Masakra Chin. Bitwa o Pas. Œmier�,' cierpienie i groza. I Mazer Rackham, jego niewiarygodne manewry, zniszczenie wrogiej floty dwa razy wi�kszej i pot�niejszej ni� jego w�asna przy u�yciu male�kich ziemskich stateczk�w, tak s�abych i kruchych. Jak gdyby dzieci wygra�y z doros�ymi. I zwyci�stwo.

- Boj� si� - oœwiadczy� cicho Ender. - Ale polec� z panem.

- Powiedz to jeszcze raz - poleci� Graff.

- Po to si� urodzi�em, prawda? Jeœli odm�wi�, to po co w og�le �yj�?

- To za ma�o - stwierdzi� Graff.

- Nie chc� iœ� - rzek� Ender. - Ale p�jd�. Graff kiwn�� g�ow�.

- Mo�esz jeszcze zmieni� zdanie. Do chwili, gdy wsi�dziesz ze mn� do mojego wozu, mo�esz zmieni� zdanie. Potem jesteœ w dyspozycji Mi�dzynarodowej Floty. Rozumiesz?

Ender przytakn��.

- Dobrze. ChodŸmy im powiedzie�.

Matka p�aka�a. Ojciec przycisn�� Endera mocno. Peter uœcisn�� mu d�o� i powiedzia�:

- Ty szcz�œciarzu! Ty ma�y, durny pierdzielu!

Yalentine uca�owa�a go pozostawiaj�c na policzku swe �zy.

Nie musia� si� pakowa�. Nie by�o nic, co m�g�by ze sob� zabra�.

- Szko�a zapewni ci wszystko, co b�dzie potrzebne, od munduru po materia�y szkolne. Co do zabawek... jest tylko jedna zabawa.

- Do widzenia - powiedzia� Ender. Podni�s� d�o�, wzi�� za r�k� pu�kownika Graffa i wyszed� razem z nim.

- Zabij dla mnie paru robali! - krzykn�� Peter.

- Kocham ci�, Andrew! - zawo�a�a matka.

- B�dziemy pisa� - obieca� ojciec.

A kiedy wsiada� do wozu, czekaj�cego cicho w tunelu, us�ysza� rozpaczliwy krzyk Yalentine:

- Wr�� do mnie! B�d� ci� zawsze kocha�a!

Rozdzia� 4

Start

- Z Enderem musimy zachowa� delikatn� r�wnowag�. Izolowa� go na tyle, by pozosta� tw�rczy - w przeciwnym razie zaadaptuje si� do systemu i stracimy go. A r�wnoczeœnie musimy mie� gwarancj�, �e zachowa zdolnoœci dow�dcze.

- Jeœli zdob�dzie sw�j stopie�, b�dzie dowodzi�.

- To nie takie proste. Mazer Rackham potrafi� poprowadzi� swoj� ma�� flot� i zwyci�y�. Zanim rozpocznie si� ta wojna, flota b�dzie zbyt wielka, nawet dla geniusza. Za du�o ma�ych stateczk�w. On musi g�adko wsp�pracowa� ze swoimi podkomendnymi.

- Jasne. Musi by� genialny i mi�y.

- Nie mi�y. Mi�y pozwoli robalom za�atwi� nas ostatecznie.

- Wi�c chcesz go odizolowa�?

- Zanim dolec� do Szko�y, b�dzie ca�kowicie odseparowany od innych ch�opc�w.

- W to nie w�tpi�. B�d� tu na was czeka�. Widzia�em wideo tego, co zrobi� z tym ch�opakiem, Stilsonem. Wcale nie s�odkiego dzidziusia mi tu przywozisz.

- Nie masz racji. On jest s�odszy ni� dzidziuœ. Ale nie przejmuj si�. Szybko go oczyœcimy z tej s�odyczy.

- Czasami odnosz� wra�enie, �e lubisz �ama� tych ma�ych geniuszy.

- To sztuka, a ja jestem w tym bardzo dobry.Czy jednak lubi�? Mo�e... Wtedy, kiedy sk�adaj� z powrotem rozrzucone kawa�ki i staj� si� od tego doskonalsi.

- Jesteœ potworem.

- Dzi�ki. Czy to oznacza, �e dostan� podwy�k�?

- Tylko medal. Bud�et nie jest niewyczerpany.

Powiedzieli, �e niewa�koœ� mo�e powodowa� dezorientacj�, zw�aszcza u dzieci, u kt�rych wyczucie kierunku nie jest jeszcze ca�kiem pewne. Ender jednak by� zdezorientowany, zanim jeszcze opuœci� stref� ziemskiej grawitacji. Zanim prom rozpocz�� procedur� startow�.

W grupie by�o wraz z nim dziewi�tnastu ch�opc�w. Razem wyszli z autobusu i ustawili si� w windzie. Rozmawiali, �artowali, przechwalali si� i wybuchali œmiechem. Ender milcza�. Dostrzeg�, �e Graff i pozostali oficerowie przygl�daj� si� im uwa�nie. Analizuj�. Wszystko, co robimy, ma znaczenie, poj�� Ender.To, �e oni si� œmiej�. A ja nie.

Przez chwil� rozwa�a� pomys� zachowywania si� tak, jak pozostali. Tyle �e nie m�g� sobie przypomnie� �adnego kawa�u, a opowiadane przez innych nie wydawa�y mu si� œmieszne. Jakikolwiek by� pow�d weso�oœci tych ch�opc�w, nie by�o w niej miejsca dla Endera. Ba� si�, a l�k wywo�ywa� powag�.

Ubrali go w mundur, jednocz�œciowy. Czu� si� g�upio bez paska zapi�tego w talii. W tym stroju mia� wra�enie, �e jest nagi albo okryty workiem. Ci�gle pracowa�y telewizyjne kamery, przycupni�te niby jakieœ zwierzaki na ramionach otaczaj�cych ich ludzi. Ci ludzie poruszali si� wolno i zwinnie jak koty, �eby przekaz p�yn�� bez szarpni��. Ender zauwa�y�, �e sam tak�e porusza si� p�ynnie.

Wyobrazi� sobie, �e udziela wywiadu. Dziennikarz pyta go: Jak si� pan czuje, panie Wiggin? W�aœciwie zupe�nie dobrze, jestem tylko troch� g�odny. G�odny? Ach, tak, nie daj� wam jeœ� dwadzieœcia godzin przed startem. To interesuj�ce. Nie wiedzia�em. Szczerze m�wi�c, wszyscy jesteœmy g�odni. I przez ca�y czas Ender i reporter szliby p�ynnie przed obiektywami kamer. Po raz pierwszy mia� ochot� si� rozeœmia�. Inni ch�opcy te� si� w�aœnie œmiali, cho� z innych powod�w. Myœl�, �e to ich dowcipy, pomyœla� Ender. Ale ja si� œmiej� z czegoœ o wiele bardziej zabawnego.

- WejdŸcie po trapie pojedynczo - poleci� oficer. - Kiedy traficie do przedzia�u z pustymi fotelami, siadajcie gdzie b�dŸ. Tam nie ma okien.

To by� �art. Ch�opcy wybuchn�li œmiechem.

Ender znalaz� si� przy ko�cu, ale nie na samym ko�cu. Kamery telewizji nie wycofa�y si� jednak. Czy Yalentine zobaczy, jak znikam we w�azie promu? Zastanowi� si�, czy jej nie pomacha�, nie podbiec do reportera i spyta�: "Czy mog� po�egna� si� z Yalentine?" Nie wiedzia�, �e scena zosta�aby wyci�ta z taœmy, gdy� ch�opcy odlatuj�cy do Szko�y Bojowej powinni by� bohaterami. Bohaterowie nie t�skni� za nikim. Ender nie mia� poj�cia o cenzurze, ale wiedzia�, �e rozmowa z reporterem by�aby b��dem.

Przeszed� kr�tkim trapem do w�azu. Zauwa�y�, �e œciana po prawej stronie jest wy�o�ona dywanem jak pod�oga. Wtedy poczu� si� zdezorientowany. Gdy pomyœla�, �e œciana jest pod�og�, odni�s� wra�enie, �e chodzi po œcianie. Dotar� do drabinki i spostrzeg�, �e pionow� p�aszczyzn� za ni� te� pokrywa dywan.

Wspinam si� po pod�odze. R�ka za r�k�, krok za krokiem. Potem, tak dla zabawy, wyobrazi� sobie, �e czo�ga si� po pod�odze w d � �. Zmiana w umyœle nast�pi�a niemal natychmiast - przekona� sam siebie wbrew œwiadectwu grawitacji. Zauwa�y�, �e mocno œciska por�cze fotela, cho� obiektywnie siedzi na nim pewnie.

Inni ch�opcy podskakiwali troch�, szturchali si� i krzyczeli. Ender odszuka� pasy bezpiecze�stwa i domyœli� si�, jak je zapi�� w pachwinach, pasie i na ramionach. Wyobrazi� sobie statek wisz�cy do g�ry dnem pod powierzchni� Ziemi i pot�ne palce ci��enia trzymaj�ce ich mocno na miejscu. I tak si� wyœliŸniemy, pomyœla�. Odpadniemy od planety.

Wtedy nie poj�� jeszcze znaczenia tego faktu. P�Ÿniej jednak przypomnia� sobie, �e w�aœnie wtedy, przed odlotem z Ziemi, pomyœla� o niej jako o planecie, takiej jak inne, niekoniecznie jego planecie.

- Ju� zapi��eœ? - odezwa� si� Graff. Sta� na drabince.

- Leci pan z nami? - spyta� Ender.

- Normalnie nie przylatuj� szuka� rekrut�w - wyjaœni� oficer. - Jestem czymœ w rodzaju dow�dcy. Administratorem Szko�y. No, powiedzmy dyrektorem. Powiedzieli, �e jeœli nie wr�c�, wyrzuc� mnie z pracy - uœmiechn�� si�.

Ender odpowiedzia� uœmiechem. Obok Graffa czu� si� pewniej.Graff by� dobry. I by� dyrektorem Szko�y Bojowej. Ender troch� si� rozluŸni�. B�dzie mia� przyjaciela.

Przypi�to pasami pozosta�ych ch�opc�w, przynajmniej tych, kt�rzy nie poradzili sobie sami, jak Ender. Potem odczekali godzin�, gdy ekran telewizyjny w przedniej cz�œci kabiny informowa� ich o szczeg�ach lotu promem, historii lot�w kosmicznych i ich mo�liwej karierze na wielkich okr�tach MF. Strasznie nudny program. Ender widywa� ju� takie filmy.

Wtedy jednak nie siedzia� przypi�ty pasami we wn�trzu promu. Nie wisia� g�ow� w d� na brzuchu Ziemi.

Start nie by� a� taki trudny. Troch� tylko przera�aj�cy. Kilka wstrz�s�w i moment paniki, �e mo�e to pierwszy nieudany start w historii prom�w. Filmy nie wyjaœnia�y, czego powinno si� oczekiwa� le��c na plecach w mi�kkim fotelu.

A potem by�o ju� po wszystkim i naprawd� wisia� na pasach, bez ci��enia.

Poniewa� jednak zd��y� si� ju� zreorientowa�, nie zdziwi� si�, gdy Graff wszed� po drabince odwrotnie, jak gdyby schodzi� ku dziobowi promu. Nie przej�� si� te�, gdy Graff wsun�� nogi pod dywan i odepchn�� r�kami tak, �e nagle przekr�ci� si� w g�r� i stan�� niby w zwyczajnym samolocie.

Reorientacje przekracza�y mo�liwoœci niekt�rych ch�opc�w. Jeden z nich zakrztusi� si� nagle i Ender zrozumia�, czemu nie wolno by�o nic jeœ� przez ostatnie dwadzieœcia godzin - wymioty w zerowej grawitacji nie s� przyjemnoœci�.

Dla Endera jednak zabawa Graffa z ci��eniem by�a œmieszna. Poprowadzi� j� dalej i wyobrazi� sobie pu�kownika wisz�cego g�ow� w d� z przejœcia mi�dzy fotelami, potem stercz�cego ze œciany. Grawitacja mo�e by� skierowana w ka�dym kierunku, jakim zechc�. Mog� postawi� Graffa na g�owie, a on nawet tego nie zauwa�y.

- Co jest takiego zabawnego, Wiggin? G�os Graffa by� ostry i zagniewany. Co zrobi�em, pomyœla� Ender. Czy�bym si� g�oœno rozeœmia�?

- Zada�em pytanie, �o�nierzu! - warkn�� Graff.

Ach tak. To pocz�tek szkolenia. Ender ogl�da� w telewizji programy wojskowe i wiedzia�, �e zawsze na pocz�tku du�o krzycz�. Dopiero potem oficer i �o�nierz zostaj� przyjac�mi.

- Tak jest, sir.

- Wi�c odpowiedz!

- Wyobrazi�em sobie pana wisz�cego g�ow� w d� za nogi. Pomyœla�em, �e to œmieszne. Wyjaœnienie brzmia�o g�upio. Graff spogl�da� na niego zimno.

- Przypuszczam, �e dla ciebie to jest œmieszne. Czy jeszcze dla kogoœ? Przecz�ce mrukni�cia.

- A dlaczego? - Graff spojrza� na ch�opc�w z pogard�. - Same t�paki w tej grupie. Pustog�owi kretyni. Tylko jeden z was mia� doœ� rozumu, by poj��, �e w zerowej grawitacji kierunki s� takie, jakie sobie wyobrazi. Zrozumia�eœ, Shafts?

Ch�opiec kiwn�� g�ow�.

- Ot� nie. Naturalnie, �e nie. Jesteœ nie tylko durniem, ale i k�amc�. Tylko jedna osoba w tej grupie ma w g�owie troch� m�zgu i t� osob� jest Ender Wiggin. Przyjrzyjcie mu si� uwa�nie, maluchy. Zostanie dow�dc�, kiedy wy b�dziecie jeszcze sika� w pieluchy. Bo on wie, jak powinno si� myœle� w zero-grawitacji, a wy tylko macie ochot� si� wyrzyga�.

Ender uzna�, �e nie tak powinno przebiega� to przedstawienie. Graff mia� si� do niego przyczepi�, a nie ustawi� jako najlepszego. Powinni na pocz�tku by� uwa�ani za nieprzyjaci�, by potem zosta� przyjaci�mi.

- Wi�kszoœ� z was wyleci. Przyzwyczajajcie si� do tej myœli, maluchy. Wi�kszoœ� sko�czy w Szkole Bojowej, bo nie ma doœ� m�zgu na pilota� w dalekim kosmosie. Wi�kszoœ� nie jest warta ceny przelotu, bo brak wam tego, co niezb�dne. Niekt�rym mo�e si� uda�. Niekt�rzy oka�� si� coœ warci dla ludzkoœci. Ale nie liczcie na to. Ja stawiam tylko na jednego.

Nagle Graff wykona� salto w ty�, chwyci� drabink� i odepchn�� si� stopami. Sta� na r�kach, jeœli pod�og� uzna� za d�. Wisia�, jeœli za g�r�. Wolno przesun�� si� na swoje miejsce i znik�.

- Chyba masz to ju� za�atwione - szepn�� siedz�cy obok ch�opiec. Ender pokr�ci� g�ow�.

- Aha, nie chcesz nawet ze mn� rozmawia�?

- Nie prosi�em go, �eby to wszystko powiedzia�.

Poczu� ostry b�l na czubku g�owy, potem jeszcze raz. Jakiœ chichot z ty�u. Ch�opak za nim musia� rozpi�� pasy. Znowu uderzenie w g�ow�. Dajcie mi spok�j, pomyœla� Ender. Nic wam nie zrobi�em.

I zn�w cios. Œmiech ch�opc�w. Czy Graff tego nie widzi? Nie ma zamiaru przerwa� tej zabawy? Uderzenie. Mocniejsze. Zabola�o naprawd�. Gdzie jest Graff?

Wtedy zrozumia�. Graff umyœlnie spowodowa� tak� sytuacj�. By�o gorzej ni� w tych programach. Kiedy sier�ant si� czepia, wszyscy ci� lubi�. Ale jeœli oficerowie ci� wybior�, wszyscy inni zaczynaj� nienawidzi�.

- Hej, pierdzielu - nap�yn�� z ty�u czyjœ szept. Znowu ktoœ uderzy� go w g�ow�. - Podoba ci si�? Co, superm�zgu, jest zabawnie? -jeszcze jeden .cios, tym razem tak silny, �e Ender j�kn�� cicho.

Jeœli to Graff go wystawi�, nie mo�e liczy� na pomoc, o ile sam sobie nie pomo�e. Czeka� do chwili, gdy zdawa�o si�, �e nadejdzie kolejny cios. Teraz, pomyœla�. I rzeczywiœcie, uderzenie nast�pi�o. Zabola�o, ale Ender pr�bowa� ju� wyczu� nast�pne. Teraz. Dok�adnie w tej chwili. Mam ci�, pomyœla�.

Kiedy zbli�a� si� kolejny cios, Ender si�gn�� obiema r�kami nad g�ow�, chwyci� przeciwnika za nadgarstek i poci�gn�� z ca�ej si�y.

W warunkach normalnego ci��enia ch�opiec uderzy�by o oparcie zarabiaj�c siniaka na piersi. W zero-grawitacji przelecia� nad fotelem i pomkn�� w stron� sufitu. Tego Ender nie przewidzia�. Nie zdawa� sobie sprawy, jak brak ci��enia wzmacnia nawet dzieci�ce si�y. Tamten poszybowa� w powietrzu, odbi� si� od stropu, potem w d�, od czyjegoœ fotela i pop�yn�� przejœciem wymachuj�c r�kami, a� z krzykiem uderzy� w œcian� kabiny i znieruchomia� z nienaturalnie wywini�tym lewym ramieniem.

Trwa�o to ledwie kilka sekund. Znalaz� si� Graff, chwyci� ch�opca w powietrzu i zwinnie pchn�� go w stron� drugiego m�czyzny z za�ogi.

- Lewa r�ka. Chyba z�amana - powiedzia�. Po chwili ranny dosta� zastrzyk i zawis� nieruchomo w nad fotelami. Oficer wype�ni� powietrzem szyn� usztywniaj�c�. Ender czu� md�oœci. Chcia� przecie� tylko z�apa� tamtego za rami�.

Nie. To nieprawda, chcia� mu zrobi� krzywd�, poci�gn�� go z ca�ej si�y. Nie s�dzi�, �e stanie si� to czego pragn��, lecz tamten odczuwa� dok�adnie taki b�l, jaki Ender chcia� mu sprawi�. Zdradzi�a go zerowa grawitacja, to wszystko. Jestem jak Peter. Dok�adnie taki sam. I Ender poczu� do siebie nienawiœ�. Graff pozosta� w kabinie.

- Co z wami, t�paki? Czy wasze malutkie m�d�ki nie poj�y jednego drobnego faktu? Sprowadzono was tutaj, �eby z was zrobi� �o�nierzy. W dawnych szko�ach, w rodzinach, byliœcie mo�e wspaniali i twardzi, mo�e sprytni. Ale my wybraliœmy najlepszych z najlepszych i nie spotkacie tu innych. A kiedy wam m�wi�, �e Ender Wiggin jest najlepszyw tej grupie, to weŸcie to pod uwag�, mato�y. Nie zaczepiajcie go. Mali ch�opcy gin�li ju� w Szkole Bojowej. Czy wyra�am si� jasno?

Zapad�a cisza. Ch�opiec siedz�cy obok Endera skrupulatnie stara� si�

go nie dotyka�.

Nie jestem zab�jc�, powtarza� sobie Ender. Nie jestem Peterem. Cokolwiek on powie, ja jestem inny. Tylko si� broni�em. Wytrzyma�em bardzo d�ugo. By�em cierpliwy. Nie jestem taki, jak on opowiada.

Odezwa� si� g�oœnik informuj�c, �e zbli�aj� si� do szko�y. Dwadzieœcia minut zajmie deceleracja i dokowanie. Ender wsta� jako ostatni. Tamci ch�tnie pozwolili mu wyjœ� na ko�cu, wspi�� si� w g�r� w kierunku, kt�ry przy wsiadaniu by� do�em. Graff czeka� na ko�cu w�skiej rury, prowadz�cej z promu do serca Szko�y Bojowej.

- Jak min�� lot? - zapyta� uprzejmie.

- Myœla�em, �e jest pan moim przyjacielem - Ender nie zdo�a� st�umi� dr�enia g�osu.

Graff wygl�da� na zdziwionego.

- Sk�d ci to przysz�o do g�owy?

- Bo pan... bo pan by� dla mnie mi�y i rozmawia� uczciwie... nie

k�ama�.

- Teraz te� nie b�d� k�ama� - odpar� Graff. - Moja praca nie polega na tym, �eby by� przyjacielem. Polega na tym, by wyszkoli� najlepszych �o�nierzy œwiata. W ca�ej historii œwiata. Potrzebujemy Napoleona. Aleksandra. Tylko, �e Napoleon w ko�cu przegra�, a Aleksander wypali� si� i umar� m�odo. Potrzebujemy Juliusza Cezara, tyle �e on sta� si� dyktatorem i zgin�� z tego powodu. Moja praca polega na wyszkoleniu takiego cz�owieka oraz kobiet i m�czyzn, kt�rych b�dzie potrzebowa� do pomocy. Nigdzie nie jest powiedziane, �e mam si� przyjaŸni� z dzie�mi.

- Przez pana b�d� mnie nienawidzi�.

- Wi�c? Co na to poradzisz? Wczo�gasz si� w ciemny k�cik?

Zaczniesz ca�owa� ich po ty�kach, �eby ci� znowu polubili? Jest tylko jeden spos�b, �eby przestali ci� nienawidzi�. Musisz by� tak dobry, �e nie b�d� w stanie ci� ignorowa�. Powiedzia�em, �e jesteœ najlepszy. I lepiej dla ciebie, jeœli to si� oka�e prawd�.

- A jak nie dam rady?

- To niedobrze. Pos�uchaj, Ender, przykro mi, jeœli czujesz si� samotny i przera�ony. Ale tam, w przestrzeni, s� robale. Dziesi�� miliard�w, sto miliard�w, milion miliard�w robali, o ile potrafimy to oceni�. I tyle samo ich statk�w, te� o ile mo�emy to oceni�. Z broni�, kt�rej zasad nie rozumiemy. I pe�nych ch�ci, by u�y� tej broni i zniszczy� nas. Tu nie chodzi o œwiat, Ender. To tylko my. Ludzkoœ�. Jeœli wzi�� pod uwag� reszt� Ziemi, to mo�emy znikn��, a planeta si� dostosuje, ewolucja post�pi o kolejny krok. Ale ludzkoœ� nie chce zgin��. Jako gatunek ewoluowaliœmy, by prze�y�. Robimy to tak, �e wysilamy si�, wysilamy, i w ko�cu, raz na kilka pokole�, rodzi si� geniusz. Taki, kt�ry wymyœla ko�o. I œwiat�o. I lot. Kt�ry buduje miasto, tworzy nar�d, imperium. Rozumiesz, co m�wi�?

Enderowi zdawa�o si�, �e tak, ale nie by� pewien, wi�c milcza�.

- Nie. Oczywiœcie, �e nie. Powiem wi�c wprost. Istoty ludzkie s� wolne z wyj�tkiem przypadk�w, kiedy potrzebuje ich ludzkoœ�. By� mo�e potrzebuje ciebie. �ebyœ coœ zrobi�. S�dz�, �e potrzebuje mnie. �ebym sprawdzi�, do czego si� nadajesz. Obaj mo�emy dokona� rzeczy godnych pot�pienia, Ender, ale jeœli ludzkoœ� przetrwa, to byliœmy dobrymi narz�dziami.

- I tylko tyle? Narz�dziami?

- Pojedyncze ludzkie istoty zawsze s� tylko narz�dziami, kt�rych u�ywaj� inni, byœmy wszyscy mogli prze�y�.

- To k�amstwo.

- Nie. Tylko po�owa prawdy. O drug� po�ow� mo�esz si� martwi�, kiedy wygramy t� wojn�.

- Sko�czy si�, zanim dorosn� - stwierdzi� Ender.

- Mam nadziej�, �e si� mylisz - odpar� Graff. - Nawiasem m�wi�c, nie pomagasz sobie rozmawiaj�c ze mn�. Inni ch�opcy na pewno ju� sobie opowiadaj�, jak to stary Ender Wiggin zosta� z ty�u, �eby si� podlizywa� Graff owi. Jeœli raz rozejdzie si� plotka, �e jesteœ pupilkiem szefa, b�dziesz za�atwiony na dobre. Lepiej idŸ sobie i zostaw mnie samego.

- Do widzenia - rzuci� Ender i przeci�gn�� si� na r�kach przez rur�, w kt�rej znikn�li pozostali. Graff przygl�da� mu si� przez chwil�. Jeden ze stoj�cych w pobli�u nauczycieli zapyta�:

- Czy to ten? . .

- B�g jeden wie - odpar� Graff. - Ale jeœli to me Ender, to lepiej b�dzie, jeœli szybko znajdziemy tego w�aœciwego.

- Mo�e nie istnieje - mrukn�� nauczyciel.

- Mo�e. Wtedy jednak, Andersen, oka�e si�, �e B�g jest robalem. Mo�esz si� na mnie powo�a� w tej sprawie.

- Zrobi� to.

Przez chwil� stali w milczeniu.

- Andersen.

- Mmm?

- Ten dzieciak si� myli. Jestem jego przyjacielem.

- Wiem.

- On jest czysty. Dobry, a� do samego serca.

- Czyta�em raporty.

- Anderson, pomyœl tylko, co mamy z nim zrobi�. Anderson nie chcia� si� podda�.

- Mamy z niego zrobi� najlepszego dow�dc� wojskowego w historii.

- I z�o�y� na jego barkach los œwiata. Dla jego w�asnego dobra, mam nadziej�, �e to nie on. Naprawd�.

- Nie mo�na traci� ducha. Robale mog� nas za�atwi�, zanim on sko�czy szkolenie.

- Masz racj� - uœmiechn�� si� Graff. - Pocieszy�eœ mnie.

Rozdzia� 5

Gry

- Podziwiam ci�. Z�amanie r�ki- to by�o mistrzowskie poci�gni�cie.

- To by� wypadek.

- Naprawd�? A ja ju� ci� pochwali�em w raporcie.

- Za ostro. Ten drugi bachor mo�e zosta� bohaterem. To zdarzenie mo�e rozpieprzy� szkolenie ca�ej masie dzieciak�w. Mia�em nadziej�, �e zawo�a o pomoc.

- Zawo�a o pomoc? Zdawa�o mi si�, �e to w�aœnie cenisz w nim najbardziej: �e sam rozwi�zuje swoje problemy. Kiedy ju� b�dzie w przestrzeni, otoczony flotami przeciwnika, nikt mu nie pomo�e, kiedy zawo�a.

- Kto m�g� przypuszcza�, �e ten dra� zejdzie z fotela? ��e tak pechowo walnie o przepierzenie?

- Masz kolejny przyk�ad g�upoty wojskowych. Gdybyœ mia� troch� rozumu, zrobi�byœ prawdziw� karier�, na przyk�ad sprzedaj�c polisy ubezpieczeniowe.

- Ty te�, geniuszu.

- Musimy pogodzi� si� z faktem, �e jesteœmy ludŸmi drugiego rzutu. I los ludzkoœci spoczywa w naszych r�kach. To daje cudowne poczucie si�y, nieprawda�? Zw�aszcza �e jeœli tym razem przegramy, nikt nas nie b�dzie krytykowa�.

~ Nie myœla�em w ten spos�b. Mo�e nie przegrywajmy.

- Zobaczymy, jak Ender sobie z tym poradzi. Je�eli ju� go straciliœmy, je�eli nie da rady, to kto b�dzie nast�pny?

- Przygotuj� list�.

- Tymczasem pomyœl, jak go odzyska�.

~ M�wi�em ci. Jego izolacji nie mo�na przerwa�. Nie mo�e uwierzy�, �e ktokolwiek mu kiedykolwiek pomo�e. Nigdy. Gdyby cho� raz pomyœla�, �e istnieje proste wyjœcie z sytuacji, by�by sko�czony.

- Masz racj�. To by by�o potworne. Gdyby uwierzy�, �e ma przyjaciela.

- Mo�e mie� przyjaci��. Nie wolno mu mie� rodzic�w.

Kiedy zjawi� si� Ender, pozostali ch�opcy zd��yli ju� wybra� sobie pos�ania. Zatrzyma� si� w drzwiach sypialni szukaj�c ostatniego pustego ��ka. Sufit by� niski - m�g�by dosi�gn�� go r�k�. Pok�j dziecinny, dolne materace le�a�y po prostu na pod�odze. Ch�opcy przygl�dali mu si� z ukosa. Oczywiœcie, wolne pozosta�o tylko pos�anie na dole, po prawej stronie, zaraz za drzwiami. Przez chwil� Ender pomyœla�, �e zajmuj�c najgorsze miejsce daje zgod� na to, by p�Ÿniej si� nad nim zn�cali. Ale nie m�g� przecie� nikogo wyrzuci�. Uœmiechn�� si� wi�c szeroko.

- Dzi�ki - zawo�a�. Wcale nie ironicznie. Zupe�nie szczerze, jak gdyby zarezerwowali mu najlepsze pos�anie. - Ju� myœla�em, �e b�d� musia� prosi� o dolne ��ko przy drzwiach.

Usiad� i obejrza� szafk�, kt�ra sta�a otwarta w nogach pos�ania. Do wewn�trznej powierzchni drzwi przylepiono jak�œ kartk�.

Po�� d�o� na skanerze w g�rze pos�ania i dwukrotnie powt�rz swoje

imi� i nazwisko.

Ender odszuka� skaner, p�yt� p�przeŸroczystego plastiku, przy�o�y�

do niej lew� d�o� i powiedzia�:

- Ender Wiggin. Ender Wiggin.

Skaner rozb�ysn�� zieleni�. Ender zamkn�� szafk� i spr�bowa� j� otworzy�. Nie potrafi�. Po�o�y� d�o� na p�ycie skanera i powt�rzy�: - Ender Wiggin. - Drzwiczki odskoczy�y. Otworzy�y si� tak�e trzy pozosta�e p�ki.

Na jednej le�a�y cztery kombinezony, takie same jak ten, kt�ry mia� na sobie, i jeden bia�y. Na drugiej by� ma�y komputer, taki jak w szkole. Widocznie nauka jeszcze si� nie sko�czy�a.

Na najwi�kszej p�ce znalaz� nagrod�. Na pierwszy rzut oka wygl�da�a jak skafander pr�niowy, kompletny, z he�mem i r�kawicami. Tyle �e to nie by� skafander. Brakowa�o uszczelek. Mimo to okrywa� ca�e cia�o. Mia� grube podk�adki. I by� troch� sztywny.

Razem z nim le�a� miotacz. Wygl�da� jak laser, bo na ko�cu mia� grube, przezroczyste szk�o. Ale na pewno nie pozwoliliby dzieciom u�ywa� groŸnej broni...

- To nie jest laser - odezwa� si� m�czyzna. Ender podni�s� g�ow�. By� m�ody i sympatyczny. - Ale daje doœ� w�ski promie�. Dobrze zogniskowany. Mo�na wycelowa� i uzyska� trzycalowy kr��ek œwiat�a na œcianie odleg�ej o sto metr�w.

- Do czego s�u�y? - spyta� Ender.

- To taka zabawa, w kt�r� gramy w wolnym czasie. Czy ktoœ jeszcze otworzy� szafk�? - m�czyzna rozejrza� si�. - To znaczy, czy wykonaliœcie instrukcje i zakodowaliœcie swoje d�onie i g�osy? Bez tego nie dostaniecie si� do szafek. Ten pok�j jest waszym domem mniej wi�cej przez pierwszy rok w Szkole Bojowej, wi�c wybierzcie sobie pos�anie, kt�re wam odpowiada i trzymajcie si� go. Zwykle pozwalamy wam wybra� dow�dc� i lokujemy go na dolnym ��ku przy drzwiach, ale to miejsce zosta�o najwyraŸniej zaj�te. Teraz nie mo�na ju� zmieni� kod�w. Zastan�wcie si� zatem, kogo chcielibyœcie wybra�. Obiad za siedem minut. IdŸcie za œwietlnymi punktami w pod�odze. Wasz kod barwny to czerwony ��ty ��ty. Kiedykolwiek b�dziecie musieli gdzieœ dojœ�, trasa b�dzie oznaczona tymi kolorami: czerwony ��ty ��ty, trzy œwiate�ka obok siebie. IdŸcie, gdzie wam wska��. Jaki jest wasz kod, ch�opcy?

- Czerwony ��ty ��ty.

- Bardzo dobrze. Nazywam si� Dap. Przez najbli�sze par� miesi�cy b�d� wasz� mam�. Ch�opcy wybuchn�li œmiechem.

- Œmiejcie si�, jeœli wam weso�o, ale pami�tajcie. Jeœli kt�ryœ zgubi si� w szkole, co jest zupe�nie mo�liwe, niech nie otwiera drzwi. Niekt�re prowadz� na zewn�trz - zn�w œmiech. - Powiedzcie komukolwiek, �e wasza mama to Dap i wezw� mnie. Albo powiedzcie, jakie s� wasze kolory, a wyœwietl� wam tras� do domu. Jeœli macie problemy, przyjdŸcie do mnie. Pami�tajcie, jestem jedyn� osob�, kt�rej p�ac� za to, �eby by�a dla was mi�a. Ale bez przesady. Niech kt�ry wystawi buŸk�, a po�ami� mu koœci. Jasne?

Zn�w wybuchn�li œmiechem. Dap mia� pe�en pok�j przyjaci�. �atwo jest sobie zdoby� przera�one dzieci.

- Czy ktoœ mi powie, gdzie jest d�? Powiedzieli.

- Zgadza si�. Ale to jest kierunek na zewn�trz. Stacja wiruje i dlatego wydaje si�, �e tam jest d�. Naprawd� pod�oga zakrzywia si� w t a m t � stron�. Jeœlibyœcie szli dostatecznie d�ugo, wr�cicie do punktu startowego. Ale lepiej nie pr�bujcie. Tam s� kwatery nauczycieli, a dalej pokoje starszych dzieciak�w. A starsze dzieciaki nie lubi�, gdy Starterzy wpychaj� swoje nosy do ich spraw. Mo�ecie oberwa�. W�aœciwie na pewno oberwiecie. Nie przychodŸcie wtedy do mnie z p�aczem. Jasne? To Szko�a Bojowa, nie ��obek.

- Co wi�c powinniœmy wtedy robi�? - spyta� jeden z ch�opc�w, ma�y czarny dzieciak, zajmuj�cy g�rne ��ko niedaleko Endera.

- Jeœli nie lubicie obrywa�, sami wymyœlcie, jak tego unikn��. Ale ostrzegam - zab�jstwa s� wykroczeniem przeciw regulaminowi. Tak samo jak umyœlne zranienie. Jak rozumiem, po drodze trafi�a si� pr�ba zab�jstwa. Z�amana r�ka. Gdyby coœ takiego mia�o si� powt�rzy�, kogoœ wymro��. Zrozumiano?

- Co to znaczy: wymro��? - spyta� ch�opiec z r�k� w napompowanych �upkach.

- Na mr�z. Wystawi� na zimno. Odeœl� na Ziemi�. Koniec ze Szko�� Bojow�.

Nikt nie patrzy� na Endera.

- Zatem ch�opcy, jeœli chcecie sprawia� k�opoty, przynajmniej r�bcie to z g�ow�. Jasne?

Dap wyszed�. Nadal nikt nie patrzy� na Endera.

Ender poczu� narastaj�cy gdzieœ w brzuchu strach. Ten ch�opak, kt�remu z�ama� r�k� - nie czu� �alu, �e z�ama� mu r�k� - on by� jak Stilson. I tak samo zaczyna� ju� zbiera� sw�j gang - ma�� grupk� dzieci, raczej z tych wi�kszych. Stali w k�cie pokoju, œmiali si� i od czasu do czasu kt�ryœ odwraca� g�ow�, by spojrze� na Endera.

Ender z ca�ego serca pragn�� wr�ci� do domu. Co to wszystko ma wsp�lnego z ratowaniem œwiata? Nie mia� ju� czujnika. Zn�w by� sam przeciw gangowi, tyle �e teraz oni mieszkali w tym samym pokoju. Znowu Peter, tylko bez Yalentine.

L�k pozosta�. Przy obiedzie w mesie nikt nie usiad� obok niego. Inni rozmawiali: o wielkiej tablicy wynik�w na œcianie, o jedzeniu, o du�ych ch�opcach. Ender m�g� tylko patrze�.

Tablica wynik�w wyœwietla�a pozycje zespo��w, zapisy zwyci�stw i pora�ek, ��cznie z najœwie�szymi rezultatami. Niekt�rzy duzi ch�opcy najwyraŸniej zak�adali si� o wyniki ostatnich star�. U dw�ch grup, Mantykory i �mii, nie by�o rezultatu - kartka tylko b�yska�a. Ender uzna�, �e pewnie graj� w�aœnie teraz.

Zauwa�y�, �e wi�ksi ch�opcy podzieleni s� na zespo�y, r�ni�ce si� mundurami. Nosz�cy inne mundury rozmawiali ze sob�, ale w zasadzie grupy trzyma�y si� osobno. Starterzy-jego w�asna grupa i dwie, mo�e trzy troch� starsze - mieli g�adkie, niebieskie kombinezony. Starsi, ubrani byli w kostiumy bardziej ozdobne. Ender pr�bowa� zgadywa�, jak nazywaj� si� poszczeg�lne grupy. Skorpion i Paj�k by�y �atwe. Tak samo P�omie� i Fala.

Jakiœ starszy ch�opak podszed� i usiad� obok niego. Sporo starszy - mia� dwanaœcie, mo�e trzynaœcie lat. Zaczyna� ju� wygl�da� jak m�czyzna.

- Czeœ� - rzuci�.

- Czeœ� - odpowiedzia� Ender.

- Jestem Mick.

- Ender.

- To imi�?

- Odk�d by�em ca�kiem ma�y. Siostra tak na mnie m�wi�a.

- Niez�e imi�. Ender. Ko�cz�cy. Jak leci?

- Mo�na wytrzyma�.

- Ender, jesteœ robalem swojej grupy? Ender wzruszy� ramionami.

- Zauwa�y�em, �e jesz sam.

Ka�da grupa ma kogoœ takiego. Dzieciaka, kt�rego nikt nie lubi. Czasem myœl�, �e nauczyciele robi� to celowo. Oni nie s� zbyt mili. Sam do tego dojdziesz.

- Jasne.

- Wi�c jesteœ robalem?

- Chyba tak.

- Spokojnie. Nie ma co si� rozczula� - odda� Enderowi ciastko i zabra� budy�. - Jedz to, co od�ywcze. B�dziesz silniejszy - wzi�� si� do budyniu.

- A co z tob�?

- Ja? Jestem nikim. Jestem pierdni�ciem w klimatyzacji. Zawsze tutaj, ale zwykle nikt mnie nie zauwa�a. Ender uœmiechn�� si� niepewnie.

- Tak, to œmieszne, ale to wcale nie dowcip. Niczego nie osi�gn�. Rosn� i pewnie nied�ugo odeœl� mnie do innej szko�y. Nie ma si�y, �eby do Szko�y Taktyki. Widzisz, nigdy nie by�em dow�dc�. Tylko ci, co zostali dow�dcami, maj� szans�.

- Jak mo�na zosta� dow�dc�?

- Gdybym wiedzia�, czy by�bym taki, jaki jestem? Ilu ch�opak�w w moim wieku tu widzisz? Niewielu. Ender nie powiedzia� tego g�oœno.

- Paru. Jestem tylko prawie wymro�onym mi�sem robali. Kilku z nas. Inni zostali dow�dcami. Wszyscy z mojej grupy maj� ju� swoje zespo�y. Ja nie.

Ender pokiwa� g�ow�.

- Pos�uchaj, ma�y. Robi� ci przys�ug�. Szukaj kumpli. Li� im ty�ki, jeœli b�dzie trzeba, ale jeœli zaczn� tob� pogardza�... wiesz, o co mi chodzi?

Ender znowu kiwn�� g�ow�.

- Nie, wcale nie wiesz. Wy, Starterzy, jesteœcie wszyscy tacy sami. Nic nie wiecie. M�zgi jak kosmos. Pustka absolutna. I kiedy coœ was trafia, rozpadacie si� na kawa�ki. S�uchaj, kiedy sko�czysz tak samo jak ja, pami�taj, �e ci� ostrzega�em. To ostatnia rzecz, kt�r� ktokolwiek zrobi tu dla ciebie.

- Wi�c czemu mi to m�wisz? - spyta� Ender.

- A czym ty jesteœ, szczekaczko? Zamknij si� i jedz. Ender zamkn�� si� i zacz�� jeœ�. Nie lubi� Micka. I wiedzia�, �e na pewno nie sko�czy jak on. Mo�e tego w�aœnie chcieli nauczyciele, ale Ender nie mia� zamiaru podporz�dkowa� si� ich planom.

Nie b�d� robalem swojej grupy, myœla�. Nie po to zostawi�em Yalentine, mam� i tat�, �eby tu przylecie� i da� si� wymrozi�.

Kiedy podnosi� do ust widelec, czu� wok� siebie rodzin�, tak jak zawsze. Po prostu wiedzia�, w kt�r� stron� odwr�ci� g�ow�, �eby zobaczy� mam�, pr�buj�c� oduczy� Yalentine siorbania. Wiedzia�, gdzie jest tato, przegl�daj�cy wiadomoœci na sto�owym ekranie i udaj�cy, �e bierze udzia� w rozmowie. Peter, kt�ry na niby wyjmowa� z nosa zielony groszek... nawet Peter m�g� by� zabawny.

Myœlenie o nich okaza�o si� b��dem. Poczu�, jak gdzieœ w krtani narasta szloch. Powstrzyma� go z wysi�kiem; nie widzia� w�asnego talerza.

Nie mo�e si� rozp�aka�. Nie mia� tu szansy na wsp�czucie. Dap nie by� mam�. Jakakolwiek oznaka s�aboœci odkryje Stilsonom i Peterom, �e mo�na go z�ama�. Ender zrobi� to, co zawsze, gdy Peter zaczyna� si� nad nim zn�ca�. Zacz�� liczy� pot�gi dw�jki. Jeden, dwa, cztery, osiem, szesnaœcie, trzydzieœci dwa, szeœ�dziesi�t cztery. I dalej, p�ki potrafi� ogarn�� te liczby: 128, 256, 512, 1024, 2048, 4096, 8192, 16384, 32768, 65536, 131072, 262144. Przy 67108864 straci� pewnoœ� - czy nie zgubi� jednej cyfry? Powinien by� ju� w dziesi�tkach milion�w, setkach milion�w czy zwyczajnie w milionach? Pr�bowa� podwaja� od pocz�tku i zn�w si� zgubi�. 1342 coœ. 16? Czy 17738? Nie pami�ta�. Zacz�� znowu. Tyle podwoje�, ile zmieœci umys�. B�l min��. �zy znikn�y. Nie b�dzie p�aka�.

Wytrzyma� do nocy, kiedy przygas�y œwiat�a i z daleka s�ysza� kilku ch�opc�w �kaj�cych za mam�, tat� albo psem. Nie umia� si� powstrzyma�. Jego wargi u�o�y�y si� w imi� Yalentine. S�ysza� jej œmiech, tu� obok, na korytarzu. Widzia� mam� przechodz�c� obok drzwi i zagl�daj�c� do œrodka, by si� upewni�, �e wszystko jest w porz�dku. Tata œmia� si� ogl�daj�c wideo. Wszystko by�o takie wyraŸne i ju� nigdy nie powr�ci. B�d� stary, kiedy ich znowu zobacz�, co najmniej dwunastoletni. Dlaczego si� zgodzi�em? Po co zrobi�em z siebie g�upka? Powr�t do szko�y to w ko�cu drobiazg. Codzienne spotkania ze Stilsonem. I Peter. Peter to siusiak. Ender wcale si� go nie ba�.

Chc� wr�ci� do domu, szepn��.

Lecz jego szept by� szeptem, jakiego u�ywa�, gdy j�cza� z b�lu, a Peter si� nad nim zn�ca�. DŸwi�k dociera� ledwie do jego w�asnych uszu, a czasem nawet nie tak daleko.

Niechciane �zy mog�y sp�yn�� na poduszk�, lecz szloch by� tak delikatny, �e ��ko nawet nie drgn�o; tak cichy, �e nikt nie m�g� go us�ysze�. B�l jednak by� wyraŸny, tkwi� w gardle i twarzy, parzy� w pierœ i oczy. Chc� do domu.

Dap zjawi� si� tej nocy i przeszed� cicho mi�dzy pos�aniami, tu i tam dotykaj�c kogoœ d�oni�. Tam, gdzie szed�, s�ycha� by�o wi�cej p�aczu. Odrobina czu�oœci w tym przera�aj�cym miejscu wystarcza�a, by wywo�a� �zy. Ale nie u Endera. Kiedy nadszed� Dap, jego p�acz by� ju� przesz�oœci� i twarz mia� such� - oszuka�cza twarz, kt�r� pokazywa� mamie i tacie, gdy Peter by� wobec niego okrutny, a Ender ba� si� to okaza�. Dzi�ki ci za to, Peter. Za suche oczy i bezg�oœny szloch. Nauczy�eœ mnie, jak ukrywa� to, co czuj�. Teraz potrzebuj� tego bardziej ni� kiedykolwiek

*

Rutyna szkolna. Codziennie d�ugie godziny lekcji. Wyk�ady. Liczby. Historia. Widea za�artych bitew w przestrzeni. Marines zalewaj�cy w�asn� krwi� korytarze statk�w robali. Holo czystych potyczek flot, k��bk�w œwietlistego kurzu, gdy statki skutecznie niszczy�y si� nawzajem wœr�d nocy. Tyle do nauczenia. Ender pracowa� tak ci�ko, jak pozostali. Wszyscy walczyli po raz pierwszy w �yciu i po raz pierwszy w �yciu wsp�zawodniczyli z dzie�mi tak samo inteligentnymi jak oni sami.

Gra - po to tylko �yli. To wype�nia�o im czas mi�dzy przebudzeniem a zaœni�ciem.

Dap pokaza� im pok�j gier ju� drugiego dnia. Znajdowa� si� na g�rze, wysoko nad pok�adem, na kt�rym mieszkali i pracowali. Wspinali si� po drabinach a� mala�a grawitacja i tam, w jaskini, widzieli oœlepiaj�ce œwiat�a ekran�w.

Niekt�re z nich znali. W niekt�re nawet grywali w domach. �atwe i trudne. Ender min�� dwuwymiarowe gry wideo i zacz�� studiowa� te, kt�re zajmowa�y wi�kszych ch�opc�w, holograficzne gry z obiektami zawieszonymi w powietrzu. By� jedynym Starterem w tej cz�œci sali i od tzasu do czasu kt�ryœ ze starszych odpycha� go. Co ty tu robisz? Sp�ywaj. Odlatuj. I oczywiœcie Ender odlatywa�; przy niskim ci��eniu odrywa� si� od pod�ogi i szybowa�, dop�ki nie zderzy� si� z czymœ lub kimœ.

Za ka�dym razem jednak jakoœ si� wypl�tywa� i wraca�, zwykle w inne miejsce, by obejrze� gr� pod innym k�tem. By� za ma�y, �eby widzie� przyrz�dy, obejrze�, jak si� gra. To nie mia�o znaczenia. To, co chcia� zobaczy�, by�o w powietrzu. Spos�b dr��enia tuneli w ciemnoœci, korytarze œwiat�a, kt�rych szuka�y wrogie statki i pod��a�y za nimi bezlitoœnie, a� schwyta�y pojazd gracza. Tam m�g� zastawia� pu�apki: miny, dryfuj�ce bomby, p�tle w przestrzeni, zmuszaj�ce przeciwnika do kr��enia bez ko�ca. Niekt�rzy gracze byli sprytni. Inni szybko przegrywali.

Ender wola� jednak, gdy dw�ch ch�opc�w gra�o przeciwko sobie. Musieli wtedy wykorzystywa� swoje tunele i szybko stawa�o si� jasne, kt�ry by� coœ wart w strategii.

Po godzinie gra zaczyna�a by� nudna. Ender rozumia� ju� jej regu�y. Zna� zasady, kt�rych przestrzega� komputer, wi�c wiedzia�, �e gdy tylko opanuje przyrz�dy, zawsze zdo�a przechytrzy� przeciwnika. Wejœcie w spiral�, gdy wr�g jest w takiej pozycji; w p�tl�, gdy w takiej. Czekaj w zasadzce. Za�� siedem pu�apek i wci�gnij go w ten spos�b. Gra nie nios�a ju� wyzwania, pozostawa�a jedynie kwestia rozgrywki tak d�ugo, a� maszyna zaczyna�a przemieszcza� swe si�y w takim tempie, �e ludzki refleks nie m�g� jej sprosta�. �adnej zabawy. Chcia�by zagra� z innymi ch�opcami. Byli tak wy�wiczeni w grach z komputerem, �e nawet kiedy grali mi�dzy sob�, usi�owali go naœladowa�. Myœleli jak maszyny, nie jak ludzie.

Mog� ich pokona�. Mog� z nimi wygra�.

- Chcia�bym z tob� zagra� - zaproponowa� temu, kt�ry w�aœnie zwyci�y�.

- Rany, co to jest? - spyta� ch�opak. - Jakiœ chrab�szcz czy robal?

- Przylecia�o nowe stado krasnoludk�w - wyjaœni� inny.

- Ale to m � w i. Wiedzia�eœ, �e umiej� m�wi�?

- Rozumiem - stwierdzi� Ender. - Boisz si� gra� ze mn� do dw�ch wygranych.

- Pobi� ci� b�dzie r�wnie �atwo jak wysika� si� pod prysznicem

- oœwiadczy� ch�opak.

- Ale nie tak przyjemnie - doda� inny.

- Jestem Ender Wiggin.

- Pos�uchaj uwa�nie, gamoniu. Jesteœ nikim. Jasne? Nikim. I zostaniesz nikim a� do pierwszego trafienia. Jasne?

Slang starszych ch�opc�w mia� w�asny rytm i Ender szybko go poj��.

- Jeœli jestem nikim, to niby czemu boisz si� zagra� do dw�ch wygranych?

Grupka wyraŸnie traci�a cierpliwoœ�.

- Wyko�cz t� oferm� i chodŸmy.

Ender zaj�� miejsce przy obcych sobie przyrz�dach. Jego d�onie by�y troch� ma�e, ale przyciski okaza�y si� niezbyt skomplikowane. Po kilku pr�bach wiedzia� ju�, kt�re uruchamiaj� odpowiednie typy uzbrojenia. Poruszeniami kierowa� zwyk�y manipulator kulowy. Pocz�tkowo reagowa� wolno i jego przeciwnik - wci�� nie wiedzia�, jak ma na imi�

- uzyska� przewag�. Szybko si� jednak uczy� i pod koniec radzi� sobie ca�kiem nieŸle.

- Zadowolony jesteœ, Starterze?

- Do dw�ch wygranych.

- Nie gramy do dw�ch zwyci�stw.

- Pokona�eœ mnie, kiedy pierwszy raz dotkn��em przyrz�d�w

- oœwiadczy� Ender. - Je�eli nie umiesz tego powt�rzy�, to nie jesteœ lepszy ode mnie.

Zagrali znowu i tym razem Ender okaza� si� doœ� zr�czny, by przeprowadzi� kilka manewr�w, jakich tamten najwyraŸniej nigdy jeszcze nie widzia�. Standardowe reakcje nie wystarczy�y. Ender nie wygra� �atwo, ale wygra�.

Starsi ch�opcy przestali si� wtedy œmia� i �artowa�. Trzecia gra przebiega�a w absolutnej ciszy. Ender wygra� j� szybko i efektownie.

- Chyba czas, �eby zmienili maszyn� - stwierdzi� jeden z ch�opc�w.

- Ka�dy g��b zaczyna na niej wygrywa�.

�adnych gratulacji. Zupe�na cisza odprowadza�a Endera.

Nie odszed� daleko. Zatrzyma� si� w pobli�u i patrzy�, jak kolejni gracze pr�buj� stosowa� taktyk�, kt�r� im pokaza�. Ka�dy g��b? Ender uœmiechn�� si� do siebie. B�d� mnie pami�ta�.

Czu� si� lepiej. Zwyci�y� i to ze starszymi. Mo�e nie z najlepszymi, ale przesta� si� ba�, �e wrzucono go na zbyt g��bok� wod�, �e nie da sobie rady w Szkole Bojowej. Musi tylko obserwowa� rozgrywk� i rozumie�, jak si� wszystko odbywa. Potem mo�e wykorzysta� system i nawet go przewy�szy�.

W�aœnie wyczekiwanie i obserwacja kosztowa�y najwi�cej. Wtedy musia� si� stara�, by wytrzyma�. Ch�opiec, kt�remu z�ama� r�k�, chcia� si� zemœci�. Ender szybko si� dowiedzia�, �e ma na imi� Bernard.-Wymawia� to imi� z francuskim akcentem, poniewa� Francuzi ze swym aroganckim Separatyzmem upierali si�, by nauk� Standardu zaczyna� w wieku czterech lat, kiedy wzorce j�zyka ojczystego s� ju� utrwalone. Akcent sprawia�, �e Bernard wydawa� si� kimœ niezwyk�ym i interesuj�cym; z�amana r�ka czyni�a z niego m�czennika, a wrodzony sadyzm - naturalnym przyw�dc� dla tych wszystkich, kt�rzy lubili zadawa� b�l innym.

Ender sta� si� ich wrogiem.

Drobiazgi. Kopali jego ��ko za ka�dym razem, gdy wchodzili lub wychodzili. Popychali go, kiedy ni�s� tac� zjedzeniem. Podk�adali nog� na schodach. Ender szybko si� nauczy�, by wszystko chowa� w szafce, przechodzi� szybko, utrzymywa� r�wnowag�. Maladroit, nazwa� go kiedyœ Bernard i to przezwisko przylgn�o do niego na sta�e.

Czasami Ender czu� wœciek�oœ�. Nie na Bernarda, oczywiœcie - on taki ju� by�, �e lubi� si� zn�ca�. Endera gniewa�o to, �e wielu innych tak ch�tnie mu si� podporz�dkowa�o. Musieli przecie� wiedzie�, �e zemsta Bernarda nie by�a sprawiedliwa. �e to on pierwszy uderzy� na promie, a Ender odpowiedzia� tylko si�� na si��. Je�eli wiedzieli, to nie okazywali tego swym zachowaniem; jeœli nie wiedzieli, powinni sami zrozumie�, �e Bernard to �mija.

W ko�cu Ender nie by� jego jedynym celem. Bernard budowa� swoje kr�lestwo.

Ender sta� poza grup� i obserwowa�, jak Bernard ustanawia hierarchi�. Niekt�rzy ch�opcy byli mu potrzebni i tym podlizywa� si� bezwstydnie. Inni ch�tnie zostawali pomocnikami i robili wszystko, co im kaza�, cho� traktowa� ich z pogard�.

Niekt�rych jednak irytowa�a w�adza Bernarda. Ender przygl�da� si� uwa�nie i wiedzia�, kto nie cierpi uzurpatora. Shen by� ma�y, ambitny i �atwo go by�o rozdra�ni�. Bernard odkry� to szybko i nazwa� Shena Glist�.

- Dlatego, �e jest taki ma�y - wyjaœni�. - I jeszcze si� buja. Patrzcie, jak ko�ysze ty�kiem przy chodzeniu.

Shen wœcieka� si�, ale oni œmiali si� tylko g�oœniej.

- Sp�jrzcie na jego ty�ek. Jak leci, Glisto?

Ender nie rozmawia� z Shenem - sta�oby si� jasne, �e zbiera konkurencyjn� grup�. Siedzia� po prostu z komputerem na kolanach i stara� si� wygl�da�, jakby studiowa�.

Ale nie uczy� si�. Instruowa� komputer, �eby co trzydzieœci sekund przesy�a� wiadomoœ� w system przerywania. Wiadomoœ�, kr�tka i treœciwa, przeznaczona by�a dla wszystkich. Trudnoœ� polega�a tylko na tym, by ukry�, od kogo pochodzi�a, tak jak robili to nauczyciele. Informacje od ch�opc�w ko�czy�y si� zawsze automatycznie w��czanym imieniem nadawcy. Enderowi nie uda�o si� jeszcze z�ama� systemu zabezpieczenia, wi�c nie m�g� udawa�, �e jest nauczycielem. Zdo�a� za to za�o�y� zbi�r nie istniej�cego ucznia, kt�rego dla zabawy nazwa� Bogiem.

Dopiero kiedy wiadomoœ� by�a gotowa, spr�bowa� pochwyci� spojrzenie Shena. Tamten, razem z pozosta�ymi, przygl�da� si�, jak Bernard i jego poplecznicy nabijaj� si� z nauczyciela matematyki, kt�ry cz�sto przerywa� w p� zdania i rozgl�da� si�, jak gdyby wysiad� z autobusu na niew�aœciwym przystanku i nie bardzo wiedzia�, gdzie jest.

W ko�cu jednak Shen spojrza� w jego stron�. Ender skin�� mu g�ow�, wskaza� komputer i uœmiechn�� si�. Shen nie zrozumia�. Ender uni�s� komputer i raz jeszcze wskaza� ekran. Shen si�gn�� po w�asny komputer. Wtedy Ender wys�a� wiadomoœ�. Shen odebra� j� niemal natychmiast, przeczyta� i wybuchn�� œmiechem. Spojrza� na Endera jakby chcia� zapyta�: czy to ty? Ender wzruszy� ramionami, co mia�o oznacza�: nie wiem kto, ale ja na pewno nie.

Shen zaœmia� si� znowu, a kilku ch�opc�w nie zwi�zanych z grup� Bernarda si�gn�o po komputery. Co trzydzieœci sekund wiadomoœ� pojawia�a si� u wszystkich, przep�ywa�a wok� ekran�w i znika�a. Wszyscy si� œmiali.

- Z czego si� œmiejecie? - spyta� Bernard. Ender stara� si� zachowa� powag� udaj�c l�k, jaki czuli inni. Naturalnie, Shen uœmiecha� si� wyzywaj�co. Trwa�o to tylko chwil�; potem Bernard poleci� jednemu ze swoich poda� sobie komputer. Razem odczytali tekst:

SCHOWAJ TY�EK. BERNARD PATRZY.

- B�G

Bernard poczerwienia� z wœciek�oœci.

- Kto to zrobi�?

- B�g - odpar� Shen.

- Ty na pewno nie. Glisty nie maj� doœ� rozumu. Tekst Endera przesta� si� pojawia� po pi�ciu minutach. Po chwili na jego ekranie pojawi�a si� wiadomoœ� od Bernarda.
WIEM, �E TO TY. - BERNARD

Ender nie podni�s� g�owy. Zachowywa� si� tak, jakby niczego nie zauwa�y�. Bernard chce mnie przy�apa�. Nic nie wie.

Naturalnie, nie mia�o to znaczenia. Tym bardziej zechce go ukara�, by odbudowa� sw�j autorytet. Nie m�g� pozwoli�, by si� z niego œmiali. Musia� udowodni�, �e on tu jest najwa�niejszy. Dlatego ktoœ przewr�ci� Endera pod prysznicem, a jeden z ch�opc�w Bernarda uda�, �e potkn�� si� o niego i wbi� mu �okie� w �o��dek. Ender zni�s� to w milczeniu. Nie by� jeszcze got�w do otwartej wojny. Nie reagowa�.

Lecz w innej wojnie, wojnie komputer�w, wyprowadzi� ju� kolejny atak. Kiedy wr�ci� z k�pieli, wœciek�y Bernard kopa� ��ka i krzycza�:

- Zamknijcie si�! Nie napisa�em tego! Na wszystkich ekranach bez przerwy p�yn�y litery:

UWIELBIAM TW�J TY�ECZEK. POZW�L MI GO POCA�OWA�. - BERNARD

- Nie wysy�a�em tej wiadomoœci! - wrzeszcza� Bernard. Kiedy zamieszanie trwa�o ju� doœ� d�ugo, w drzwiach pojawi� si� Dap.

- O co chodzi? - spyta�.

- Ktoœ wysy�a teksty i podpisuje je moim imieniem - wyjaœni� ponuro Bernard.

- Jakie teksty?

- Niewa�ne jakie!

- Dla mnie wa�ne - Dap wzi�� komputer ch�opca, zajmuj�cego pos�anie nad Enderem, spojrza� na ekran i uœmiechn�� si�.

- Ciekawe - stwierdzi�.

- Czy nie ma pan zamiaru ustali�, kto to zrobi�? - zapyta� Bernard.

- Och, wiem, kto to zrobi� - odpar� Dap.

Tak, pomyœla� Ender. System daje si� z�ama� zbyt �atwo. Chc�, �ebyœmy go �amali, przynajmniej cz�œciowo. Wiedz�, �e to ja.

- Wi�c kto? - krzykn�� Bernard.

- Krzyczysz na mnie, �o�nierzu? - spyta� bardzo spokojnie Dap.

Nastr�j w sali uleg� gwa�townej zmianie. Wœciek�oœ� Bernarda i jego najbli�szych przyjaci� oraz ledwie skrywana radoœ� pozosta�ych ust�pi�a miejsca powadze. Oto mia� przem�wi� ktoœ obdarzony autorytetem.

- Nie, sir - powiedzia� Bernard.

- Wszyscy wiedz�, �e system automatycznie w��cza do informacji

imi� nadawcy.

- Ja tego nie pisa�em!

- Krzyczysz? - powt�rzy� Dap.

- Wczoraj ktoœ nada� wiadomoœ� podpisan� B�G - poinformowa�

Bernard.

- Naprawd�? Nie wiedzia�em, �e jest wpisany do systemu - Dap odwr�ci� si� i wyszed�, a ca�a sala rykn�a œmiechem.

*

Pr�ba przej�cia rz�d�w sko�czy�a si� kl�sk� Bernarda - tylko niewielu pozosta�o jeszcze przy nim. Fakt, �e byli to ci najgorsi i Ender wiedzia�, �e dop�ki nie zako�czy obserwacji, nie b�dzie mu lekko. Mimo to zabawa z komputerem zrobi�a swoje. Wp�ywy Bernarda zosta�y ograniczone, a wszyscy ch�opcy, kt�rzy byli cokolwiek warci, uwolnili si� spod nich. Co najwa�niejsze, Ender dokona� tego nie posy�aj�c przeciwnika do szpitala. Ten spos�b by� du�o lepszy.

Zaj�� si� na powa�nie projektowaniem systemu bezpiecze�stwa dla w�asnego komputera, jako �e blokady wbudowane w system okaza�y si� niewystarczaj�ce. Je�eli szeœciolatek potrafi je prze�ama�, wstawiono je tam najwyraŸniej jako rodzaj zabawy, a nie powa�ne zabezpieczenie. Kolejna gra, jak� wymyœlili dla nas nauczyciele. A w tej jestem naprawd� dobry.

- Jak to zrobi�eœ? - spyta� go przy œniadaniu Shen. Ender zwr�ci� uwag�, �e po raz pierwszy inny Starter z jego klasy usiad� z nim przy posi�ku.

- Co zrobi�em? - zapyta�.

- Nada�eœ wiadomoœ� z fa�szywym podpisem. Na dodatek z podpisem Bernarda! To by�o œwietne. Teraz nazywaj� go Ty�kookiem. Okiem przy nauczycielach, ale i tak wszyscy wiedz�, na co patrzy.

- Biedny Bernard - mrukn�� Ender. - A jest taki wra�liwy.

- Daj spok�j, Ender. W�ama�eœ si� do systemu. Jak? Ender potrz�sn�� g�ow� i uœmiechn�� si�.

- Dzi�ki, �e uwa�asz mnie za tak zdolnego. Po prostu pierwszy to zauwa�y�em i tyle.

- Dobra, nie musisz mi m�wi� - stwierdzi� Shen. - Ale i tak to by�o œwietne - przez chwil� jedli w milczeniu. - Czy naprawd� kr�c� ty�kiem, kiedy chodz�?

- Nie - odpar� Ender. - Tylko troch�. Po prostu nie r�b takich du�ych krok�w.

Shen pokiwa� g�ow�.

- Tylko Bernard m�g� na to zwr�ci� uwag�.

- Œwinia - oœwiadczy� Shen. Ender wzruszy� ramionami.

- W zasadzie œwinie nie s� takie z�e.

- Masz racj� - zaœmia� si� Shen. - By�em niegrzeczny wobec œwi�.

Rozeœmiali si� razem, a po chwili do��czyli do nich jeszcze dwaj Starterzy. Izolacja Endera dobieg�a ko�ca. Wojna dopiero si� zaczyna�a.

Rozdzia� 6

Nap�j Olbrzyma

- W przesz�oœci prze�yliœmy wiele rozczarowa�, ca�ymi latami forsowaliœmy pewnych kandydat�w z nadziej�, �e dadz� sobie rad�. Inie dali. U Endera mi�e jest to, �e postanowi� chyba da� si� wymrozi� w ci�gu pierwszych szeœciu miesi�cy.

- Czy�by?

- Nie widzisz, co si� dzieje? Wpakowa� si� w Nap�j Olbrzyma przy grze myœlowej. Czy on ma sk�onnoœci samob�jcze? Nigdy o tym nie wspomina�eœ.

- Ka�dy kiedyœ �apie si� na Olbrzyma.

- Ale Ender nie chce go zostawi�. Jak Pinual.

- Ka�dy zachowuje si� czasem jak Pinual. Ale nikt opr�cz niego si� nie zabi�. Nie s�dz�, �eby istnia� jakiœ zwi�zek z Napojem Olbrzyma.

- Moje �ycie od tego zale�y. Zreszt�, popatrz co zrobi� ze swoj� grup�

startow�.

- Sam wiesz, �e to nie jego wina.

- Nie interesuje mnie to. Jego czy nie, zatruwa t� grup�. Oni powinni by� sobie coraz bli�si, a w miejscu, gdzie stoi Ender, zieje otch�a� szeroka

na mil�.

- I tak nie mam zamiaru zostawia� go tam d�u�ej.

- Wi�c lepiej zmie� zamiary. Grupa choruje, a on jest Ÿr�d�em zarazy. Zostanie, dop�ki jej nie wyleczy.

- To ja by�em Ÿr�d�em zarazy. Ja go wyizolowa�em. Zreszt�

skutecznie.

- Daj mu troch� czasu. Zobaczymy, jak sobie poradzi.

- Nie mamy czasu.

- Nie mamy czasu, by pop�dza� tego dzieciaka, gdy ma tak� sam� szans� sta� si� potworem jak wojskowym geniuszem.

- Czy to rozkaz?

- Zapis jest w��czony. Zawsze jest, wi�c nie nara�asz swojej dupy. IdŸ do diab�a.

- Jeœli to rozkaz, to...

- Rozkaz. Trzymaj go gdzie jest, p�ki si� nie przekonamy, jak za�atwi sprawy w swojej grupie startowej. Graff, przez ciebie dostan� wrzod�w.

- Nie dosta�byœ, gdybyœ zostawi� mi szko�� i zaj�� si� flot�.

- Flota czeka na dow�dc�. Dop�ki go nie dostarczysz, nie mam si� tam czym zajmowa�.

Wsuwali si� do sali treningowej niezgrabnie, niby dzieci pierwszy raz wprowadzone na basen. Kurczowo trzymali si� uchwyt�w. Zero-gra-witacja by�a czymœ przera�aj�cym, powoduj�cym utrat� orientacji. Szybko si� przekonali, �e lepiej w og�le nie u�ywa� n�g.
Co gorsze, skafandry ogranicza�y swobod�. Trudniej by�o o precyzyjne ruchy, poniewa� materia� poddawa� si� odrobin� wolniej, stawia� minimalnie wi�kszy op�r ni� ubrania, jakie nosili do tej pory.

Trzymaj�c uchwyt Ender wolno zgi�� kolana. Zauwa�y�, �e skafander nie tylko by� niewygodny, ale tak�e wzmacnia� efekt ruchu. Trudno by�o zacz�� ruch, ale potem nogawki sun�y dalej, ze spor� si��, gdy mi�œnie przesta�y ju� pracowa�. Kiedy pchnie si� tak mocno, skafander zareaguje dwukrotnie silniej. Przez pewien czas b�d� niezgrabny. Lepiej zacz�� od razu.

Zatem, nie puszczaj�c uchwytu, odepchn�� si� mocno stopami.

Natychmiast zatoczy� p�tl�, nogi przelecia�y mu nad g�ow� i uderzy� plecami o œcian�. Odbicie zdawa�o si� jeszcze silniejsze, palce nie wytrzyma�y uchwytu. Wiruj�c polecia� przez sal�.

Przez moment stara� si� zachowa� dawn� orientacj� g�ra-d� i szuka� ci��enia, kt�rego nie by�o. Potem zmusi� si� do zmiany nastawienia. Spada� na œcian�. Tam by� d�. Natychmiast odzyska� kontrol�. Nie lecia�, tylko spada�. Nurkowa�. M�g� wybra� spos�b uderzenia o powierzchni�.

Spadam zbyt szybko, �ebym si� utrzyma�, ale mog� zmniejszy� si�� uderzenia i odbi� pod k�tem, jeœli przetocz� si� przy upadku i odbij� nogami...

Nie posz�o dok�adnie wed�ug planu. Wprawdzie odbi� si�, ale pod innym k�tem ni� przewidywa�. Nie mia� czasu na myœlenie. Trafi� w inn� œcian� zbyt szybko, by si� przygotowa�. Teraz znowu mkn�� przez sal� w stron� innych ch�opc�w, wci�� kurczowo trzymaj�cych uchwyty. Tym razem uda�o mu si� zwolni� na tyle, by pochwyci� klamr�. Zatrzyma� si� Pod jakimœ wariackim k�tem w stosunku do pozosta�ych, ale zn�w zmieni� orientacj� i jego zdaniem wszyscy le�eli na pod�odze, nie wisieli na œcianie, a on sam nie sta� nogami w g�r�, w ka�dym razie nie bardziej ni� oni.

- Co ty wyprawiasz? Chcesz si� zabi�? - spyta� Shen.

- Sam spr�buj - odpar� Ender. - Skafander chroni od uraz�w, a odbicia mo�esz kontrolowa� nogami, o tak - zademonstrowa� ruchy, kt�re uprzednio wykonywa�.

Shen pokr�ci� g�ow�. Nie mia� ochoty na �adne szale�cze wybryki. Za to inny ch�opiec odbi� si� od œciany. Zacz�� od fiko�ka, wi�c odlecia� nie tak szybko jak Ender, ale jednak szybko. Ender nie musia� nawet patrze�, by wiedzie�, �e to Bernard. A zaraz za nim najlepszy przyjaciel Bernarda, Alai.

Ender przygl�da� si�, jak p�yn� przez wielk� sal�. Bernard z wysi�kiem stara� si� zorientowa� cia�o zgodnie z kierunkiem, gdzie jego zdaniem by�a pod�oga. Alai podda� si� i rozluŸni�, got�w do odbicia. Nic dziwnego, �e Bernard na promie z�ama� r�k�, pomyœla� Ender. Spina si� w locie. Wpada w panik�. Zapami�ta� t� informacj� do p�Ÿniejszego wykorzystania.

I jeszcze jedn�. Alai nie odbi� si� w t� sam� stron� co Bernard. Celowa� w sam r�g sali. Ich trasy oddala�y si� coraz bardziej i gdy Bernard wyl�dowa� i odbi� si� niezdarnie od œciany, Alai dotkn�� lekko trzech p�aszczyzn w pobli�u k�ta, wytraci� niemal ca�� pr�dkoœ� i odp�yn�� w nieoczekiwanym kierunku. Krzycza� z radoœci, tak samo jak obserwuj�cy go ch�opcy. Niekt�rzy zapomnieli o braku ci��enia i puœcili klamry, by zaklaska�. Teraz dryfowali wolno we wszystkie strony i wymachiwali r�kami, jak przy p�ywaniu.

To jest problem, stwierdzi� Ender. Co si� stanie, jeœli zaczniesz dryfowa�? Nie ma si� od czego odepchn��.

Mia� wielk� ochot� odsun�� si� od œciany i rozwi�za� to zadanie metod� pr�b i b��d�w. Widzia� jednak pozosta�ych, widzia� ich nieskuteczne wysi�ki i nie mia� poj�cia, co takiego m�g�by zrobi�, czego oni jeszcze nie zrobili.

Trzymaj�c si� jedn� r�k� pod�ogi, drug� bawi� si� nieuwa�nie miotaczem-zabawk�, umocowanym do skafandra tu� pod ramieniem. Potem przypomnia� sobie r�czne wyrzutnie rakiet, jakich czasem u�ywali marines przy ataku na wrogie umocnienia. Wyci�gn�� miotacz i obejrza� dok�adnie. Mo�e w sali treningowej zacznie dzia�a�. Nie mia� �adnej instrukcji, �adnych napis�w na przyciskach. Spust by� oczywisty

- Ender bawi� si� zabawkowymi karabinami niemal od niemowl�ctwa, jak zreszt� prawie wszystkie dzieci. Na r�kojeœci znalaz� dwa przyciski, do kt�rych �atwo m�g� si�gn�� kciukiem, a tak�e kilka innych pod luf�, praktycznie nieosi�galnych, jeœli nie u�ywa� obu r�k. NajwyraŸniej tamtych dw�ch nale�a�o u�ywa� szybko.

Wymierzy� pistolet w pod�og� i poci�gn�� za spust. Bro� rozgrza�a si� natychmiast i od razu ostyg�a, gdy tylko cofn�� palec. W miejscu, gdzie celowa�, pojawi� si� ma�y kr��ek œwiat�a.

Wcisn�� czerwony przycisk na g�rze r�kojeœci i znowu przycisn�� spust. Rezultat okaza� si� identyczny.

Nacisn�� bia�y guzik. Miotacz wyemitowa� szeroki promie� oœwietlaj�c spory obszar, cho� nie tak intensywnie jak poprzednio. Pozosta� przy tym ch�odny.

Czerwony guzik sprawia, �e bro� dzia�a jak laser - cho� to nie laser, tak przynajmniej twierdzi� Dap. Bia�y przycisk zmienia j� w lamp�. �adna z tych rzeczy nie b�dzie szczeg�lnie pomocna w manewrowaniu.

Wszystko wi�c zale�y od startu, od wyjœciowego kursu. Co oznacza, �e musz� by� bardzo dobrzy w kierowaniu skokami i odbiciami, gdy� w przeciwnym razie wszyscy sko�cz� zawieszeni w œrodku pustki. Ender rozejrza� si�. Kilku ch�opc�w zbli�y�o si� do œcian i wymachiwa�o r�kami pr�buj�c z�apa� kt�ryœ z uchwyt�w. Wi�kszoœ� ze œmiechem zderza�a si� ze sob�, paru trzyma�o si� za r�ce i wirowa�o dooko�a. Bardzo niewielu trzyma�o si� spokojnie klamer, jak Ender, i obserwowa�o reszt�.

Zauwa�y�, �e jednym z nich by� Alai. Zatrzyma� si� na œcianie ca�kiem blisko. Pod wp�ywem nag�ego impulsu Ender odepchn�� si� od klamry i pop�yn�� ku niemu. Ju� w powietrzu zacz�� si� zastanawia�, co powie. Alai by� przyjacielem Bernarda. Co Ender mia� mu do powiedzenia?

Teraz jednak nie m�g� ju� zmieni� kursu. Patrzy� wi�c prosto przed siebie i wypr�bowywa� ruchy n�g i r�k, pozwalaj�ce zachowa� kontrol� nad u�o�eniem cia�a. Zbyt p�Ÿno zda� sobie spraw� z tego, �e wycelowa� za dok�adnie. Nie wyl�duje obok Alai - trafi prosto w niego.

- Tutaj! Z�ap mnie za r�k� - krzykn�� Alai. Ender wyci�gn�� d�o�. Alai wyhamowa� jego p�d i pom�g� w miar� �agodnie wyl�dowa� na œcianie.

- To by�o dobre - stwierdzi� Ender. - Powinniœmy prze�wiczy� takie rzeczy.

- Tak w�aœnie myœla�em, ale oni wol� si� wyg�upia� tam, na œrodku. A co si� stanie, jeœli wszyscy si� tam znajdziemy? Powinniœmy odpycha� si� od siebie w przeciwne strony.

- Zgadza si�.

- Spr�bujmy, dobrze?

To by�o przyznanie, �e mo�e jednak nie wszystko jest w porz�dku. Czy to dobrze, jeœli zrobimy coœ razem? W odpowiedzi Ender chwyci� Alai za nadgarstek i przygotowa� si� do pchni�cia.

- Got�w? - spyta� Alai.

- Ju�!

Odepchn�li si� z r�n� si��, wi�c zacz�li kr��y� wok� siebie. Ender zrobi� kilka gest�w r�kami, potem przesun�� nog�. Zwolnili. Powt�rzy� operacj�. Wirowanie usta�o. Teraz p�yn�li r�wno.

- Ostry �eb, Ender - stwierdzi� Alai, To by�a najwy�sza pochwa�a. - Odepchnijmy si�, zanim wpadniemy w t� band�.

- I spotkajmy si� w tamtym k�cie - Ender nie chcia�, by ten most do

obozu wroga run��.

- Kto ostatni, zbiera pierdni�cia w butelk� - rzuci� Alai. Powoli i spokojnie ustawili si� naprzeciw siebie, z roz�o�onymi ramionami i nogami, d�o� w d�o�, kolano w kolano.

- A jak sknocimy? - spyta� Alai.

- Ja te� nigdy jeszcze tego nie robi�em - odpar� Ender.

Pchn�li. Odlecieli od siebie szybciej ni� oczekiwali. Ender wpad� na kilku ch�opc�w i sko�czy� lot na innej œcianie ni� si� spodziewa�. Chwil� trwa�o, nim si� przeorientowa� i znalaz� k�t, gdzie mieli si� spotka� z Alai. Alai ju� tam lecia�. Ender wyliczy� kurs, wi���cy si� z dwoma odbiciami, omijaj�cy za to najwi�ksze grupki ch�opc�w.

Kiedy dotar� do rogu, Alai ju� czeka�. Wsun�� ramiona pod dwie s�siednie klamry i udawa�, �e drzemie.

- Wygra�eœ.

- Ch�tnie obejrz� twoj� kolekcj� pierdni��.

- Trzymam j� w twojej szafce. Nie zauwa�y�eœ?

- Myœla�em, �e to moje skarpetki.

- Nie nosimy ju� skarpetek.

- Fakt - przypomnienie, �e obaj s� daleko od domu os�abi�o nieco radoœ� z opanowania sztuki lotu.

Ender wyj�� pistolet i pokaza�, czego si� dowiedzia� o dzia�aniu dw�ch przycisk�w.

- Co by si� sta�o, gdyby w kogoœ wycelowa�? - spyta� Alai.

- Nie wiem.

- Mo�e sprawdzimy? Ender pokr�ci� g�ow�.

- Mo�emy kogoœ zrani�.

- Myœla�em, �e strzelimy sobie nawzajem w stop� albo co. Nie jestem Bernardem. Nigdy nie torturowa�em kot�w dla przyjemnoœci.

- Och.

- To nie mo�e by� niebezpieczne, bo nie daliby tych miotaczy

dzieciom.

- Jesteœmy �o�nierzami.

- Strzel mi w stop�.

- Nie, ty strzel do mnie.

- Razem strzelimy.

Tak zrobili. Ender poczu�, �e nogawka kombinezonu sztywnieje natychmiast, unieruchamiaj�c kostk� i kolano.

- Zamarz�eœ?

- Zesztywnia�em jak decha.

- To chodŸ, zamrozimy kogoœ - zaproponowa� Alai. - Rozegramy, pierwsz� wojn�. My przeciwko nim. Uœmiechn�li si� obaj.

- Lepiej poproœmy te� Bernarda - rzek� po chwili Ender. Alai uni�s� brwi.

- Tak?

- I Shena.

- Tego ma�ego, skoœnookiego kr�city�ka? Ender uzna�, �e Alai �artuje.

- Daj spok�j. Nie wszyscy mo�emy by� czarnuchami. Alai wyszczerzy� z�by.

- M�j dziadek zabi�by ci� za to.

- M�j prapradziadek najpierw by go sprzeda�.

- Dobra. Poszukajmy Bernarda i Shena, a potem zamrozimy tych mi�oœnik�w robali.

W ci�gu dwudziestu minut wszyscy w sali byli sztywni opr�cz Endera, Alai, Bernarda i Shena. Ca�a czw�rka siedzia�a przy œcianie krzycz�c z radoœci, dop�ki nie przyby� Dap.

- Widz�, �e nauczyliœcie si� ju� pos�ugiwa� sprz�tem - stwierdzi�. Przycisn�� coœ na trzymanym w r�ku sterowniku. Wszyscy pop�yn�li wolno w stron� œciany, na kt�rej sta�. Potem przeszed� mi�dzy zamro�onymi ch�opcami i dotykaj�c ich zmi�kcza� skafandry. Podnios�a si� wrzawa skarg, �e to nieuczciwe, �e Bernard i Alai strzelali do nich, kiedy jeszcze nie byli gotowi.

- A dlaczego nie byliœcie gotowi? - zdziwi� si� Dap. - Mieliœcie na sobie skafandry tak samo d�ugo jak oni. Tyle samo czasu fruwaliœcie dooko�a jak pijane kaczki. Przesta�cie j�cze� i zaczynamy.

Ender zauwa�y�, �e Bernard i Alai z za�o�enia dowodzili bitw�. Nie przeszkadza�o mu to. Bernard wiedzia�, �e to on i Alai razem nauczyli si� u�ywa� miotaczy. I �e byli przyjaci�mi. M�g� wierzy�, �e Ender przy��czy� si� do jego grupy. Ale to nie by�a prawda. Ender wszed� do nowej grupy: grupy Alai. Bernard tak�e si� w niej znalaz�.

Nie dla wszystkich by�o to oczywiste. Bernard nadal si� puszy� i wysy�a� swoich pomocnik�w z poleceniami. Alai jednak porusza� si� teraz swobodnie po ca�ej sali, a kiedy Bernard by� wœciek�y, potrafi� uspokoi� go kilkoma �artami. Kiedy wybierali dow�dc�, Alai przeszed� niemal bez sprzeciw�w. Bernard chodzi� ponury przez pewien czas, potem pogodzi� si� z faktami i wszyscy zaj�li miejsca w nowym uk�adzie.

Sko�czy� si� podzia� na zamkni�t� grupk� Bernarda i wyrzutk�w Endera - Alai sta� si� pomostem.

*

Ender siedzia� na ��ku z komputerem na kolanach. By� czas na zaj�cia w�asne i Ender zajmowa� si� Gr� Swobodn� - zmienn�, wariack� rozgrywk�, gdzie szkolny komputer wprowadza� nowe elementy i budowa� labirynty, kt�re mo�na by�o poznawa�. Istnia�a mo�liwoœ� powrotu do zdarze�, kt�re si� polubi�o, przynajmniej przez pewien czas - pozostawione zbyt d�ugo znika�y, zast�powane czymœ

innym.

Czasem gra by�a zabawna. Czasem wci�gaj�ca i musia� reagowa� szybko, by nie straci� �ycia. Zgin�� ju� mn�stwo razy, ale takie ju� by�y gry - trzeba by�o umiera�, zanim si� z�apa�o, o co chodzi.

Jego posta� na ekranie zaczyna�a akcj� jako ma�y ch�opiec. Na chwil� zmienia�a si� w wielkiego niedŸwiedzia. Teraz by� mysz� o d�ugich, delikatnych r�kach. Przebiega� pod wielkimi meblami. Sporo czasu poœwi�ci� na zabaw� z kotem, ale teraz zaczyna�a go nudzi� - by�a za �atwa, za dobrze zna� wszystkie meble.

Nie przejd� przez dziur�, powiedzia� sobie. Mam doœ� tego Olbrzyma. To g�upia gra i nie da si� w ni� wygra�. Ka�dy wyb�r jest b��dny.

Mimo to przechodzi� przez mysi� dziur� i niewielki mostek w ogrodzie. Unika� kaczek i zabaw z nurkuj�cymi moskitami - kiedyœ go to bawi�o, ale by�o zbyt proste, a gdy za d�ugo goni� kaczki, zmienia� si� w ryb�, czego nie lubi�. Za bardzo przypomina�o to zamro�enie w sali treningowej, zesztywnia�e cia�o i oczekiwanie na koniec szkolenia, by Dap go rozmi�kczy�. Dlatego, jak zwykle, ruszy� w g�r� faluj�cych wzg�rz.

Grunt zacz�� si� obsuwa�. Na pocz�tku zasypywa�o go cz�sto i ko�czy� jako przesadnie wielka plama krwi pod ogromnym g�azem. Teraz jednak opanowa� sztuk� biegu po zboczu, coraz wy�ej, unikaj�c niebezpiecze�stwa.

I, jak zwykle, obsuni�cia gruntu przestawa�y by� zwyk�ymi kamienistymi lawinami. Zbocze p�ka�o i zamiast ska�y widzia� bia�y chleb, rosn�cy jak ciasto, gdy sk�rka p�ka i odpada na boki. By�o mi�kkie i g�bczaste. Jego figurka porusza�a si� wolniej. A kiedy zeskoczy� ju� z chleba, znajdowa� si� na stole. Za nim le�a� gigantyczny bochen, obok gigantyczna ose�ka mas�a. A sam Olbrzym patrzy� na niego opieraj�c brod� o blat. Figurka Endera si�ga�a mu mniej wi�cej do brwi.

- Chyba odgryz� ci g�ow� - stwierdzi� Olbrzym tak jak zawsze.

Tym razem, zamiast ucieka� czy zwyczajnie sta� i czeka�, co nast�pi,

Ender podszed� swoj� figurk� do twarzy Olbrzyma i kopn�� go w brod�. Olbrzym wystawi� j�zyk i Ender przewr�ci� si�.

- Mo�e zagramy w zgadywanki? - zaproponowa�. Jak wida�, niezale�nie co by zrobi�, Olbrzym gra� wy��cznie w zgadywanki. Durny komputer. Ma w pami�ci miliony mo�liwych scenariuszy, a Olbrzym zna tylko jedn� idiotyczn� gr�.

Olbrzym, jak zwykle, postawi� na stole dwie wielkie szklanice, si�gaj�ce Enderowi po kolana. Jak zawsze, wype�nia�y je dwa r�ne p�yny. Komputer by� na tyle dobry, �e p�yny nigdy si� nie powtarza�y i nie m�g� zapami�ta�, kt�ry jest kt�ry. Tym razem w jednej szklanicy by�a g�sta ciecz podobna do œmietany, w drugiej coœ, co sycza�o i bulgota�o.

- W jednym naczyniu jest trucizna, w drugim nie - oznajmi� Olbrzym. - Jeœli odgadniesz prawid�owo, zabior� ci� do Krainy Baœni. Odgadywanie polega�o na tym, by wsadzi� g�ow� do jednej ze szklanic i napi� si�. Nigdy jeszcze mu si� nie uda�o prze�y�. Czasem g�owa si� rozpuszcza�a. Czasem stawa� w ogniu. Innym razem pada� na blat, zielenia� i gni�. Wynik zawsze by� obrzydliwy i Olbrzym zawsze si� œmia�. Ender wiedzia�, �e zginie, cokolwiek wybierze. Po pierwszej œmierci jego posta� pojawi si� na stole Olbrzyma, �eby gra� znowu. Po drugiej wr�ci na wzg�rza i ruchome zbocza. Potem na mostek w ogrodzie. Potem do mysiej dziury. A p�Ÿniej, jeœli zn�w wr�ci do Olbrzyma, zechce zgadywa� i zginie, ekran pociemnieje, wok� pop�yn� litery "Koniec Gry Swobodnej" i Ender b�dzie le�a� dr��cy, a� wreszcie zaœnie. Gra by�a nieuczciwa, ale Olbrzym ci�gle opowiada� o Krainie Baœni, jakiejœ g�upiej Krainie Baœni dla trzylatk�w, gdzie pewnie �y�a jakaœ g�upia Mama G�œ albo Pacman albo Piotruœ Pan i nie warto by�o si� tam pcha�, tyle �e musia� znaleŸ� spos�b na pokonanie Olbrzyma i dosta� si� tam.

Wypi� œmietankowy p�yn. Natychmiast zacz�� si� nadyma� i unosi� jak balon. Olbrzym œmia� si�. Ender znowu zgin��.

Zagra� powt�rnie i tym razem p�yn st�a� jak beton przytrzymuj�c jego g�ow�. Olbrzym rozci�� go wzd�u� kr�gos�upa, wyrwa� koœci jak z ryby i zacz�� po�era�, gdy jego nogi i r�ce jeszcze drga�y.

Pojawi� si� znowu na wzg�rzach postanawiaj�c nie iœ� dalej. Pozwoli� nawet, by zasypa�a go lawina. Jednak chocia� dr�a� z ch�odu i oblewa� si� potem, w nast�pnym �yciu poszed� w g�r�, zbocza zmieni�y si� w chleb i znowu sta� na stole Olbrzyma z dwoma szklanicami przed sob�.

Przygl�da� si� p�ynom. Jeden si� pieni�, drugi falowa� jak morze. Stara� si� odgadn��, jak� œmier� znajdzie w ka�dym z nich. Pewnie wyp�ynie ryba, jak z oceanu, i mnie ze�re. A w tym pienistym si� udusz�. Nie cierpi� tej gry. Jest nieuczciwa. G�upia. Oszukana.

Zamiast wsun�� g�ow� do jednego z naczy�, kopn�� je, potem drugie i uskoczy� przed palcami Olbrzyma krzycz�cego "Oszust! Oszust!". Skoczy� na jego twarz, wspi�� si� po wargach i nosie, po czym zacz�� d�uba� w olbrzymim oku. Sz�o mu �atwo, jakby kopa� w bia�ym serze. I kiedy Olbrzym wrzeszcza�, posta� Endera wry�a si� do œrodka, coraz

g��biej i g��biej.

Olbrzym pad� na wznak. Sceneria zmienia�a si� podczas upadku, a kiedy ju� le�a� na ziemi, dooko�a pojawi�y si� niezwyk�e, spl�tane drzewa. Nadlecia� nietoperz i wyl�dowa� na nosie martwego Olbrzyma. Ender wyprowadzi� z oka swoj� posta�.

- Jak si� tu dosta�eœ? - spyta� nietoperz. - Nikt tu nigdy nie trafia.

Ender, naturalnie, nie m�g� odpowiedzie�. Schyli� si� wi�c, wzi�� garœ� materii z oka Olbrzyma i poda� j� nietoperzowi. Ten przyj�� dar i odlecia� krzycz�c:

- Witaj w Krainie Baœni!

Uda�o mu si�. Teraz powinien rozpocz�� zwiedzanie. Powinien zejœ� z twarzy Olbrzyma i sprawdzi�, co uda�o mu si� w ko�cu osi�gn��.

Zamiast tego wy��czy� si� z systemu, schowa� komputer do szafki, zdj�� ubranie i naci�gn�� koc na ramiona. Nie chcia� zabija� Olbrzyma. To mia�a by� gra, nie wyb�r pomi�dzy w�asn� obrzydliw� œmierci� a jeszcze gorszym morderstwem. Jestem morderc�, nawet wtedy, kiedy si� bawi�. Peter by�by ze mnie dumny.

Rozdzia� 7

Salamandra

- Czy to nie przyjemnie dowiedzie� si�, �e Ender potrafi dokona� rzeczy niemo�liwych?

- Œmier� gracza zawsze przyprawia�a mnie o md�oœci. Uwa�am, �e Nap�j Olbrzyma jest najbardziej perwersyjn� cz�œci� gry myœlowej. Ale tak uderzy� w oko... czy to na pewno jemu chcemy powierzy� nasz�flot�?

- Liczy si� to, �e wygra� gr�, kt�rej nie da si� wygra�.

- Przypuszczam, �e zechcesz go przenieœ�.

- Czekaliœmy, �eby sprawdzi�, jak za�atwi t� spraw� z Bernardem. Za�atwi� j� idealnie.

- Rozumiem, �e gdy tylko poradzi sobie zjedna sytuacj�, natychmiast stawiasz go w innej, takiej, z kt�r� nie mo�e sobie poradzi�. Nie pozwolisz mu odpocz��?

- B�dzie mia� miesi�c czy dwa, mo�e nawet trzy, ze swoj� grup� startow�. To spory okres czasu w �yciu dziecka.

- Nigdy nie odnosisz wra�enia, �e ci ch�opcy nie s� dzie�mi? Obserwuj�, jak si� zachowuj�, jak rozmawiaj�, i wcale nie wydaj� misie dzieciakami.

- To najzdolniejsze dzieci na œwiecie. Ka�de na sw�j spos�b.

- Mimo to czy nie powinny zachowywa� si� jak dzieci? One nie s�... normalne. Dzia�aj�, jakby tworzy�y histori�. Jak Napoleon i Wellington. Cezar i Brutus.

- Pr�bujemy ocali� œwiat, nie leczy� zranione serca. Za bardzo im wsp��czujesz.

- General Levy nikogo nie �a�owa�. Wszystkie wideo to potwierdzaj�. Ale nie krzywdŸ tego ch�opca.

- Chyba �artujesz.

- Chcia�em powiedzie�: nie krzywdŸ go bardziej, ni� to konieczne.

Przy obiedzie Alai usiad� naprzeciw Endera.

- W ko�cu wykapowa�em, jak wys�a�eœ t� wiadomoœ�. Podpisan� imieniem Bernarda.

- Ja? - zdziwi� si� Ender.

- Daj spok�j. Kto inny? Na pewno nie Bernard. A Shen nie jest dobry z komputerem. Wiem te�, �e to nie ja. Kto pozostaje? Niewa�ne. Wymyœli�em, jak za�o�y� zbi�r nowego ucznia. Stworzy�eœ takiego, co si� nazywa Bernard-puste, B-E-R-N-A-R-D-spacja, �eby komputer nie wyrzuci� nazwy jako powt�rzenia istniej�cej.

- S�dz�, �e da�oby si� to zrobi� - przyzna� Ender.

- Dobra, dobra. Da si� to zrobi�. Ale tobie uda�o si� w�aœciwie ju�

pierwszego dnia.

- Albo komu innemu. Mo�e to Dap nie chcia�, �eby Bernard za

bardzo obr�s� w pi�rka.

- Przekona�em si� jeszcze o czymœ. Nie da si� tego przeprowadzi�

z twoim imieniem.

- Czy�by?

- Cokolwiek zawiera "Ender", zostaje odrzucone. I nie mo�na si� dosta� do twoich plik�w. Za�o�y�eœ w�asny system zabezpiecze�.

- Mo�e.

Alai uœmiechn�� si�.

- Wszed�em w program i skasowa�em czyjeœ zbiory. Z�api� mnie i wykryj�, �e z�ama�em system. Potrzebuj� ochrony, Ender. Potrzebuj� twojej metody.

- Jeœli ci j� podam, b�dziesz wiedzia�, jak si� to robi, wejdzieszi skasujesz mnie.

- Powiedzia�eœ: mnie? - powt�rzy� Alai. - Ja, tw�j najlepszy kumpel?

- Dobra - rozeœmia� si� Ender. - Za�o�� ci zabezpieczenie.

- Zaraz?

- Pozwolisz, �e zjem do ko�ca?

- Nigdy nie zjadasz do ko�ca.

To by�a prawda. Po posi�ku na tacy Endera zawsze zostawa�o jedzenie. Ender spojrza� na sw�j talerz i uzna�, �e ma doœ�.

- No to chodŸmy.

Kiedy wr�cili do sali, Ender przykucn�� przy ��ku.

- Przynieœ sw�j komputer - powiedzia�. - Poka�� ci, jak to zrobi�. Gdy jednak Alai wr�ci�, Ender siedzia� nieruchomo przed zamkni�t� szafk�.

- Co jest?

W odpowiedzi Ender przy�o�y� d�o� do czytnika. Nielegalna pr�ba dost�pu, poinformowa� ekran. Szafka pozosta�a zamkni�ta.

- Ktoœ ci� robi w jajo. przyjemniaczku - stwierdzi� Alai. - Ktoœ

wy�ar� ci buŸk�.

- Jesteœ pewien, �e chcesz jeszcze pozna� m�j system zabezpieczenia?

- Ender wsta� i odszed� powoli.

- Ender! - zawo�a� Alai.

Ender obejrza� si�. Alai trzyma� w r�ku ma�� kartk� papieru.

- Co to jest?

- Nie wiesz? - zdziwi� si� Alai. - Le�a�o na twoim ��ku. Musia�eœ na tym usi�œ�.

Ender wzi�� kartk�.

ENDER WIGGIN

PRZYDZIELONY DO ARMII SALAMANDRY

DOW�DCA BONZO MADRID

WYKONA� NATYCHMIAST

KOD ZIELONY-ZIELONY-BR�ZOWY

PRZEDMIOTY OSOBISTE NIE PODLEGAJ� TRANSFEROWI

- Jesteœ sprytny, Ender, ale w sali treningowej nie radzisz sobie lepiej ode mnie.

Ender potrz�sn�� g�ow�. Awansowanie go teraz by�o najg�upsz� rzecz�, jak� potrafi�by wymyœli�. Nikt nie awansuje, zanim nie sko�czy oœmiu lat. A on nie mia� nawet siedmiu. Starterzy s� zwykle wcielani do armii razem tak, �e wszystkie oddzia�y dostaj� nowe dzieciaki r�wnoczeœnie. Na innych ��kach nie le�a�y �adne kartki.

Akurat teraz, kiedy wszystko zaczyna�o si� uk�ada�. Kiedy Bernard przesta� si� k��ci� ze wszystkimi, nawet z Enderem. I kiedy Ender naprawd� zaprzyjaŸni� si� z Alai. Kiedy �ycie sta�o si� do wytrzymania.

Wyci�gn�� r�k�, by podnieœ� Alai z ��ka.

- Armia Salamandry toczy teraz bitw� - stwierdzi� Alai. Ender by� wœciek�y. To przeniesienie by�o nieuczciwe. Poczu� �zy w oczach. Nie wolno ci p�aka�, powiedzia� sobie.

Alai tak�e widzia� jego �zy, ale mia� doœ� taktu, by o nich nie m�wi�.

- Te pierdziele, Ender, nie pozwoli�y ci nawet niczego zabra�. Ender uœmiechn�� si� i jednak nie rozp�aka�.

- Myœlisz, �e powinienem si� rozebra� i p�jœ� tam na golasa?

Alai wybuchn�� œmiechem.

Pod wp�ywem impulsu Ender uœcisn�� go mocno, jak gdyby sta�a przy nim Yalentine. Nawet o niej pomyœla� i o tym, �e chcia�by wr�ci� do domu.

- Nie chc� iœ� - oœwiadczy�. Alai tak�e go obj��.

- Ja ich rozumiem, Ender. Jesteœ najlepszy. Pewnie chc� szybko nauczy� ci� wszystkiego.

- Wcale nie chc� - odpar� Ender. - Chcia�em si� dowiedzie�, jak to jest mie� przyjaciela.

Alai z powag� kiwn�� g�ow�.

- Zawsze b�dziesz przyjacielem, najlepszym ze wszystkich - powiedzia� i uœmiechn�� si� nagle. - IdŸ, rozwal kup� robali.

- Jasne.

Nagle Alai poca�owa� go w policzek i zarumieniony szepn�� do ucha:

- Salaam.

Potem odwr�ci� si� i odszed� w stron� swojego pos�ania na drugim ko�cu sali. Ender domyœli� si�, �e poca�unek i s�owo by�y w jakiœ spos�b zakazane. Mo�e religijne tabu? A mo�e s�owo to mia�o wielkie osobiste znaczenie dla samego Alai. Cokolwiek oznacza�o, Ender wiedzia�, �e Alai ods�oni� si� przed nim, jak kiedyœ matka Endera, gdy by� jeszcze bardzo ma�y, zanim wszczepili mu czujnik. Myœl�c, �e œpi, po�o�y�a wtedy d�onie na jego g�owie i odm�wi�a modlitw�. Ender nie m�wi� o tym z nikim, nawet z ni� sam�, zachowa� jednak wspomnienie œwi�toœci, tego, jak chcia�a wyrazi� swoj� mi�oœ�, gdy s�dzi�a, �e nikt, nawet sam Ender, nie widzi tego ani nie s�yszy. To w�aœnie da� mu Alai: dar tak wspania�y, �e sam Ender nie potrafi� poj�� jego znaczenia.

Po czymœ takim nic ju� nie mo�na by�o powiedzie�. Alai odszed� w stron� swego pos�ania. Raz jeszcze obejrza� si� na Endera. Popatrzyli na siebie ze zrozumieniem. Potem Ender wyszed�.

W tej cz�œci szko�y nie by�o �adnych tras kodowanych zielono-zielono-br�zowo. Musia� znaleŸ� œcie�k� w kt�rymœ z obszar�w og�lnie dost�pnych. Reszta ch�opc�w nied�ugo sko�czy obiad: nie chcia� przechodzi� obok sto��wki. Sala gier powinna by� prawie pusta. W jego obecnym stanie gry nie poci�ga�y go wcale. Podszed� wi�c do rz�du ekran�w pod œcian� i w��czy� swoj� osobist� rozgrywk�. Szybko przeszed� do Krainy Baœni. Olbrzym nie �y�, gdy przyby� na miejsce. Musia� ostro�nie zsun�� si� ze sto�u, przeskoczy� na nog� krzes�a i spaœ� na ziemi�. Przez chwil� widzia� szczury po�eraj�ce martwe cia�o, ale kiedy zabi� jednego szpilk� z podartej koszuli Olbrzyma, zostawi�y go w spokoju.

Cia�p Olbrzyma by�o ju� w zasadzie przegni�e. Ma�e gryzonie po�ar�y wszystko, co mog�y po�re�. Robaki wykona�y swoje zadanie pozostawiaj�c wysuszon� mumi�, z�by wyszczerzone w martwym uœmiechu, puste oczy i zakrzywione palce. Ender pami�ta�, jak wdziera� si� w oko, �ywe jeszcze, z�oœliwe i inteligentne. By� zagniewany i sfrustrowany, ch�tnie dokona�by tego mordu po raz drugi. Olbrzym jednak sta� si� cz�œci� krajobrazu i wœciek�oœ� na niego nie mia�a sensu.

Ender przechodzi� zawsze przez most do zamku Kr�lowej Kier, gdzie znajdowa� doœ� gier i zabaw. Jednak tym razem nie poci�ga�y go wcale. Wymin�� cia�o Olbrzyma i poszed� w�wozem w g�r�, gdzie strumie� wyp�ywa� z lasu. By� tam plac zabaw ze zje�d�alniami, huœtawkami, drabinkami i karuzelami. I tuzin dzieci, bawi�cych si� ze œmiechem. Ender podszed� i stwierdzi�, �e w grze sta� si� dzieckiem, cho� na og� jego figurka by�a postaci� doros�ego. By� nawet mniejszy ni� inne dzieci.

Stan�� w kolejce do zje�d�alni. Pozostali nie zwracali na niego uwagi. Wspi�� si� na sam szczyt i spojrza�, jak ch�opiec przed nim zsuwa si� d�ug� spiral� a� do ziemi. Potem sam usiad� i zaczai zjazd.

Trwa�o to tylko chwil�, po czym przelecia� przez rynn� i wyl�dowa� na ziemi pod drabink�. Zje�d�alnia nie chcia�a go utrzyma�.

Drabinki te� nie. Wspina� si� kawa�ek, po czym jeden z pr�t�w okazywa� si� niematerialny i spada�. Jecha� na diabelskim m�ynie, p�ki nie zbli�y� si� do szczytu, potem zn�w spada�. Na karuzeli nie m�g� si� niczego z�apa�, wi�c gdy tylko zaczyna� si� kr�ci� odpowiednio szybko, si�a odœrodkowa wyrzuca�a go na zewn�trz.

Œmiech innych dzieci by� z�oœliwy i obraŸliwy. Okr��y�y go pokazuj�c sobie palcami, zanim nie wr�ci�y do w�asnych zabaw.

Ender mia� ochot� je pobi�, powrzuca� do strumienia. Zamiast tego odszed� w las. Znalaz� œcie�k�, kt�ra szybko zmieni�a si� w sp�kan� brukowan� drog�, zaroœni�t� zielskiem, ale nadal zdatn� do u�ytku. Po obu stronach dostrzega� wskaz�wki sugeruj�ce mo�liwoœ� zabaw. Ignorowa� je. Chcia� si� przekona�, dok�d prowadzi droga.

Dotar� do ��ki. Na œrodku by�a studnia i napis "Wypij, W�drowcze". Ender podszed� bli�ej i zajrza� w g��b. Niemal natychmiast us�ysza� warkni�cie. Spomi�dzy drzew wybieg� tuzin �ar�ocznych wilk�w z ludzkimi twarzami. Rozpozna� je - to by�y dzieci z placu zabaw. Tyle �e teraz ich z�by potrafi�y gryŸ� i rozdziera� cia�o. Bezbronny Ender szybko zosta� po�arty.

Nast�pna posta� pojawi�a si�, jak zwykle, w tym samym miejscu. I znowu zosta�a po�arta, cho� Ender pr�bowa� opuœci� si� w g��b studni.

Potem pojawi� si� na placu zabaw. I znowu dzieci œmia�y si� z niego. Œmiejcie si�, ile chcecie, pomyœla�. Teraz wiem, czym jesteœcie. Pchn�� jedn� z dziewczynek. Rozgniewana, posz�a za nim. Ender poprowadzi� j� do zje�d�alni. Naturalnie, spad� na ziemi�, ona jednak, pod��aj�c za nim bardzo blisko, upad�a tak�e. Kiedy uderzy�a o ziemi�, zmieni�a si� wilka i le�a�a nieruchomo, martwa lub nieprzytomna.

Ender po kolei zaprowadza� pozosta�ych w pu�apki. Zanim jednak sko�czy� z ostatnim, wilki zacz�y od�ywa� i nie by�y ju� dzie�mi. Znowu rozdar�y Endera na strz�py.

Tym razem, dr��cy i spocony, Ender stwierdzi�, �e jego figurka pojawi�a si� na stole Olbrzyma. Powinienem si� wy��czy�, pomyœla�. Powinienem si� zameldowa� w nowej armii.

Zamiast tego zeskoczy� ze sto�u i omijaj�c cia�o Olbrzyma pod��y� na plac zabaw.

Tym razem jednak, gdy tylko kt�reœ z dzieci spada�o na ziemi� i zmienia�o si� w wilka, Ender ci�gn�� je do strumyka i wrzuca� do wody. Cia�a sycza�y, jakby p�yn�� tam kwas; wilk znika�, unosi�a si� chmura dymu i odp�ywa�a unoszona wiatrem. �atwo pozby� si� wszystkich dzieci, cho� pod koniec chodzi�y za nim dw�jkami i tr�jkami. Na polanie nie by�o ju� wilk�w i Ender zsun�� si� po linie do studni.

M�tne œwiat�o w grocie ods�ania�o stosy szlachetnych kamieni. Wymin�� je zapami�tuj�c, �e zza klejnot�w b�yszcz� jakieœ oczy. Nie zainteresowa� go st� zastawiony jad�em. Przeszed� mi�dzy zwisaj�cymi ze stropu jaskini klatkami; w ka�dej z nich zamkni�to jakieœ przyjaŸnie wygl�daj�ce stworzenie. Pobawi� si� z wami p�Ÿniej, pomyœla�. Wresz-cie~dotar� do drzwi, na kt�rych lœni� napis u�o�ony ze szmaragd�w:

KONIEC ŒWIATA

Nie waha� si� ani przez chwil�. Otworzy� drzwi i przest�pi� pr�g.

Stan�� na niewielkiej p�ce, wysoko nad urwiskiem, ponad r�wnin� poroœni�t� jasnozielonym lasem z plamami jesiennych barw i przeœwitami ods�oni�tej ziemi, gdzie dostrzega� p�ugi ci�gni�te przez wo�y. male�kie wioski, czasem zamek na wzg�rzu, chmury gnane podmuchami wiatru. Niebo by�o stropem ogromnej jaskini i wielkie kryszta�y zwisa�y w jaskrawych stalaktytach.

Drzwi zamkn�y si� za nim. Ender z uwag� obserwowa� krajobraz. Wobec takiego pi�kna mniej ni� zwykle przejmowa� si� pozostaniem przy �yciu. Nie interesowa�o go, przynajmniej chwilowo, na czym polega gra w tym miejscu. Znalaz� je i ono by�o nagrod� sam� w sobie. Dlatego, nie myœl�c o skutkach, skoczy� w przepaœ�.

Spada� w d�, ku spienionej rzece i ostrym ska�om; chmura jednak wsun�a si� pomi�dzy niego a ziemi�, pochwyci�a go i unios�a. Dop�yn�a do zamku i przez otwarte okno wsun�a si� do wie�y. Tam pozosta�, w pomieszczeniu bez �adnych drzwi. We wszystkich œcianach by�y okna, z kt�rych skok z pewnoœci� by�by fatalny.

Jeszcze przed chwil� nie dbaj�c o nic skoczy� ze skalnej p�ki; teraz si� zawaha�.

Niewielki chodnik przed kominkiem rozwin�� si� w d�ugiego, cienkiego w�a o zakrzywionych z�bach.

- Jestem twoj� jedyn� ucieczk� - powiedzia�. - Œmier� jest twoj� jedyn� ucieczk�.

Ender rozejrza� si� w poszukiwaniu broni, lecz ekran pociemnia� nagle i na kraw�dzi rozb�ys�y s�owa:

NATYCHMIAST ZAMELDOWA� SI� U DOW�DCY.

JESTEŒ SP�NIONY.
ZIELONY - ZIELONY - BR�ZOWY.

Wœciek�y wy��czy� komputer i podszed� do œciany barw, gdzie odszuka� zielono-zielono-br�zow� nitk�, dotkn�� j� i pod��y� za ni�, gdy rozjaœnia�a przed nim. Ciemna i jasna ziele�, i br�z nitki przypomina�y mu o kr�lestwie wczesnej jesieni, do kt�rego dotar� w grze. Musz� tam wr�ci�, postanowi�. W�� jest jak d�uga lina; mog� si� na nim opuœci� z okna wie�y i obejrze� to miejsce. Mo�e nazwali je ko�cem œwiata, bo to ju� koniec gry, bo mog� iœ� do kt�rejœ z wiosek i sta� si� jednym z ch�opc�w, kt�rzy tam pracuj� i bawi� si�. Nic nie b�dzie mnie zabija� i ja nie b�d� musia� zabija�. B�d� tam zwyczajnie �y�.

Gdy jednak o tym myœla�, nie potrafi� sobie wyobrazi�, co mo�e oznacza� zwyczajne �ycie. Nigdy mu si� nie uda�o go spr�bowa�. Ale bardzo tego pragn��.

*

Armie by�y wi�ksze od grup startowych i mia�y wi�ksze sale. Ta by�a d�uga i w�ska, z pos�aniami po obu stronach. Tak d�uga, �e widzia�o si� krzywizn� stropu i podgi�cie ko�ca pod�ogi - fragmentu wielkiego ko�a Szko�y Bojowej.

Ender sta� przed drzwiami. Kilku ch�opc�w spojrza�o na niego przelotnie, ale zdawa�o si�, �e nikt go nie zauwa�y�. Rozmawiali dalej, le��c czy opieraj�c si� o ��ka. Dyskutowali, naturalnie, o bitwach, jak zawsze starsi ch�opcy. Wszyscy byli du�o wi�ksi od Endera. Dziesi�cio-i jedenastolatki, wznosili si� nad nim jak wie�e. Nawet najm�odszy mia� co najmniej osiem lat, a Ender nie by� wysoki jak na sw�j wiek.

Pr�bowa� si� domyœli�, kt�ry z ch�opc�w jest dow�dc�, lecz wi�kszoœ� ubrana by�a w stroje poœrednie mi�dzy kombinezonem a czymœ, co nazywali nocnym mundurem, czyli kompletn� nagoœci� od st�p do g��w. Wielu z nich siedzia�o nad komputerami, lecz tylko kilku si� uczy�o.

Ender wszed� do sali. W tym samym momencie zosta� zauwa�ony.

- Czego chcesz? - zapyta� ch�opiec, zajmuj�cy g�rne ��ko przy drzwiach. By� najwi�kszy, Ender spostrzeg� to od razu, m�ody olbrzym

z pocz�tkami nier�wnego zarostu na policzkach. - Nie jesteœ Salamandr�.

- Mam by� - odpar� Ender. - Zielony-zielony-br�zowy, zgadza si�? Zosta�em przeniesiony - pokaza� ch�opcu, pe�ni�cemu najwyraŸniej obowi�zki stra�nika, swoj� kartk�.

Tamten wyci�gn�� r�k�, ale Ender szybko schowa� papier.

- Mam to odda� Bonzo Madridowi. Jeszcze jeden ch�opiec w��czy! si� do rozmowy, ni�szy, ale i tak wi�kszy od Endera.

- Nie bahn-zoe, g��bie. Bon-so. To hiszpa�skie imi�. Bon/o Madrid. Aqui nosotros hablamos espanol, Senor Gra� Fedor.

- Wi�c to ty jesteœ Bonzo? - spyta� Ender, tym razem poprawnie

wymawiaj�c imi�.

- Nie, po prostu zdolnym i wybitnie inteligentnym poliglot�. Pet ni Arkanian. Jedyna dziewczyna w Armii Salamandry. Bardziej z jajami ni� ktokolwiek inny w tej sali.

- Mama Petra przem�wi�a - zawo�a� ktoœ / ch�opc�w. - Babskie

gadanie, babskie gadanie.

- Babskie gadanie, g�upie gadanie - w��czy� si� inny. Kilku rozeœmia�o si�.

- Mi�dzy nami m�wi�c - stwierdzi�a Petra. - Gdyby Szkole Bojowej przy/nali sztandar, wyhaftowaliby go na zielono-zielono-br�zowo.

Ender poczu� przyp�yw desperacji. Wszystko przemawia�o przeciw niemu - by� niedotrenowany, ma�y, bez doœwiadczenia, skazany na pogard� ze wzgl�du na przedwczesny awans. A teraz, zupe�nie przypadkiem, zaprzyjaŸni� si� z osob� najbardziej nieodpowiedni�. Wyrzutkiem Armii Salamandry. Wszyscy teraz b�d� go z ni� kojarzy�. Dobra robota. Przez jedn� chwil�, gdy Ender spogl�da� na rozbawione, rozeœmiane twarze, wyobrazi� sobie cia�a pokryte sierœci�, spiczaste z�by gotowe do rozrywania mi�sa. Czy jestem tu jedyn� ludzk� istot�? Czy inni to zwierz�ta czekaj�ce, by mnie po�re�?

Wtedy przypomnia� sobie Alai. Na pewno do ka�dej armii trafia�a cho� jedna osoba, kt�r� warto by�o pozna�.

Nagle, cho� nikt nie prosi� o cisz�, œmiech ucich� i zapad�o milczenie. Ender odwr�ci� si� do drzwi. Spostrzeg� ch�opca, wysokiego, smag�ego i szczup�ego, o pi�knych czarnych oczach i w�skich wargach, sugeruj�cych pewne wyrafinowanie. Poszed�bym za kimœ tak pi�knym, odezwa�o si� coœ w Enderze. Widzia�bym to, co widz� te oczy.

- Kim jesteœ? - spyta� spokojnie ch�opiec.

- Ender Wiggin, sir - odpar� Ender. - Przeniesiony z grupy startowej do Armii Salamandry - wyci�gn�� kartk� z rozkazem. Ch�opiec wzi�� papier szybkim, pewnym gestem, nie dotykaj�c d�oni

Ednera.

- Ile masz lat. Wiggin?

- Prawie siedem.

- Pyta�em, ile masz lat - powt�rzy� nadal spokojnie. - Nie, ile

prawie masz lat.

-- Mam szeœ� lat, dziewi�� miesi�cy i dwanaœcie dni.

- Od jak dawna �wiczysz w sali treningowej? .- Od kilku miesi�cy. Bardzo poprawi�em celnoœ�.

- �wiczenia w manewrach bitewnych? Uczestniczy�eœ kiedyœ w operacjach plutonu? Bra�eœ udzia� w treningu grupowym? Ender nigdy o czymœ takim nie s�ysza�. Pokr�ci� g�ow�. Madrid patrzy� na niego nieruchomo.

- Rozumiem. Szybko si� przekonasz, �e oficerowie dowodz�cy t� szko��, zw�aszcza major Anderson kieruj�cy rozgrywkami, bardzo lubi� r�ne sztuczki. Armia Salamandry w�aœnie zaczyna zyskiwa� nale�ny jej szacunek. Wygraliœmy dwanaœcie z dwudziestu ostatnich bitew. Zaskoczyliœmy Szczura, Skorpiona i Ogara, i byliœmy gotowi do walki o pierwsze�stwo w rozgrywkach. Wi�c naturalnie przysy�aj� mi taki bezu�yteczny, niewytrenowany, beznajdziejny egzemplarz niedorozwoju jak ty.

- Nie cieszy si� ze spotkania - wtr�ci�a cicho Petra.

- Zamknij si�. Arkanian - rzuci� Madrid. - Do jednej pr�by do�o�yli nam teraz drug�. Ale jakiekolwiek przeszkody oficerowie rzuc� na nasz� drog�, wci�� b�dziemy...

- Salamandr�! - krzykn�li jednym g�osem �o�nierze.

Instynkt kaza� Enderowi inaczej spojrze� na sytuacj�. To by� wzorzec, rytua�. Madrid nie pr�bowa� go zrani�, po prostu kontrolowa� niespodziewany fakt i wykorzystywa� go, by wzmocni� sw�j autorytet.

- Jesteœmy ogniem, kt�ry poch�onie ich trzewia i brzuchy, serca i g�owy, jesteœmy wieloma p�omieniami, lecz jednym ogniem.

- Salamandr�! - krzykn�li znowu.

- Nawet on nie zdo�a nas os�abi�.

Przez chwil� Ender pozwoli� sobie na cie� nadziei.

- B�d� ci�ko pracowa� i szybko si� naucz�.

- Nie pozwoli�em ci m�wi� - odpar� Madrid. - Mam zamiar wymieni� ci� jak najszybciej. Pewnie b�d� musia� razem z tob� odda� kogoœ cennego, ale taki ma�y jesteœ gorzej ni� bezu�yteczny. Jesteœ dodatkowym zamro�onym �o�nierzem w ka�dej bitwie, a w naszej sytuacji ka�dy zamro�ony robi r�nic� w ko�cowych wynikach. Nie mam do ciebie pretensji, Wiggin, ale jestem pewien, �e mo�esz si� szkoli� kosztem kogoœ innego.

- Czysta serdecznoœ� - mrukn�a Petra.

Madrid podszed� do niej o krok bli�ej i grzbietem d�oni uderzy� w twarz. Trzaœni�cia prawie nie by�o, gdy� trafi� tylko ko�cami paznokci. Pozostawi� jednak na policzku cztery jaskrawoczerwone siady, a drobniutkie kropelki krwi znaczy�y miejsce, gdzie pad� cios.

- Oto twoje instrukcje, Wiggin. Mam nadziej�, �e to ostatni raz, kiedy musz� z tob� rozmawia�. B�dziesz si� trzyma� z daleka podczas �wicze� w sali treningowej. Musisz tam by�, naturalnie, ale nie zostaniesz przydzielony do �adnego plutonu i nie b�dziesz bra� udzia�u w �adnych manewrach. Kiedy otrzymamy wezwanie do bitwy, ubierzesz si� szybko i zameldujesz przy bramie razem z innymi. Nie przekroczysz jednak bramy przed up�ywem pe�nych czterech minut od pocz�tku gry, po czym pozostaniesz przy bramie, nie wyci�gaj�c i nie u�ywaj�c broni, a� do chwili zako�czenia walki. Ender kiwn�� g�ow�. Zosta� wi�c nikim. Mia� nadziej�, �e wymiana nast�pi szybko.

Zauwa�y� te�, �e Petra nawet nie j�kn�a z b�lu ani nie dotkn�a policzka, chocia� z jednej ranki pop�yn�� w d� w�ski strumyczek krwi. Mo�e i by�a wyrzutkiem, ale poniewa� Bonzo Madrid nie zostanie jego przyjacielem, cho�by nie wiem co, r�wnie dobrze mo�e si� zaprzyjaŸni� z Petr�.

Dosta� pos�anie w odleg�ym ko�cu sali. G�rne posianie, wi�c kiedy le�a�, nie widzia� nawet drzwi, zaslani�tych krzywizn� sufitu. Doko�a ' le�eli inni ch�opcy, zm�czeni, pos�pni, najmniej cenieni w armii. Nie mieli Enderowi nic do powiedzenia na przywitanie.

Ender spr�bowa� zakodowa� d�oni� swoj� szafk�, ale nic si� nie sta�o. Natychmiast zrozumia�, �e szafki nie mia�y zabezpiecze�. Spostrzeg� k�ka do otwierania na wszystkich czterech drzwiczkach. Teraz, kiedy trafi� do armii, nie pozostanie mu ju� nic osobistego.

W szafce znalaz� mundur. Nie bladozielony uniform Startera, ale obr�biony na pomara�czowo, ciemnozielony mundur Armii Salamandry. Przymierzy� go. Nie pasowa� zbyt dobrze. Pewnie nigdy nie musieli szykowa� munduru na takiego ma�ego ch�opca.

Zacz�� go w�aœnie zdejmowa�, gdy dostrzeg�, �e Petra zbli�a si� przejœciem mi�dzy pos�aniami. Zsun�� si� z ��ka i stan�� wyprostowany.

- Spokojnie - powiedzia�a. - Nie jestem oficerem.

- Jesteœ dow�dc� plutonu, prawda? Ktoœ w pobli�u parskn��.

- Sk�d ci to przysz�o do g�owy, Wiggin?

- Masz ��ko z przodu.

- Bo jestem najlepszym strzelcem w Armii Salamandry i jeszcze dlatego, �e Bonzo si� boi, �ebym nie zacz�a rewolucji, jeœli dow�dcy pluton�w nie b�d� na mnie uwa�a�. Jakbym mog�a coœ zacz�� z takimi jak ci - wskaza�a ponurych ch�opc�w na s�siednich pos�aniach.

Co ona wyprawia, chce jeszcze wszystko pogorszy�?

- Ka�dy jest lepszy ode mnie - oznajmi� Ender pr�buj�c odseparowa� siebie od jej wzgardy wobec tych, kt�rzy mieli przecie� spa� ko�o niego.

- Jestem dziewczyn� - stwierdzi�a. - A ty jesteœ zasikanym szeœciolatkiem. Mamy ze sob� tyle wsp�lnego. Dlaczego nie zostaniemy przyjaci�mi? : - Nie b�d� za ciebie odrabia� lekcji - oœwiadczy�.

Chwil� trwa�o, zanim zrozumia�a, �e �artuje.

- Ha - powiedzia�a. - Kiedy wchodzisz do gry, wszystko staje si� jak w wojsku. Szko�a nie jest tym samym co dla was, Starter�w. Historia, strategia i taktyka, robale, matematyka i gwiazdy, wszystko, eo mo�e ci si� przyda� jako pilotowi albo dow�dcy. Sam zobaczysz.

- Wi�c jesteœ moim przyjacielem. Dostan� jak�œ nagrod�? - spyta� Ender. Naœladowa� jej niedba�y spos�b m�wienia, jak gdyby nic jej nie obchodzi�o.

- Bonzo nie pozwoli ci �wiczy�. Ka�e ci zabiera� do sali treningowej komputer i uczy� si�. Na sw�j spos�b ma racj� - nie chce, �eby zupe�nie niewytrenowany �o�nierz zaczai pieprzy� jego precyzyjne manewry - przesz�a na giri�, slang imituj�cy pidgin English dla niewykszta�conych. - Bonzo precyzyjny. Dok�adny. Sika na œcian� i nigdy si� nie och�apie.

Ender uœmiechn�� si�.

- Sala treningowa jest otwarta bez przerwy. Jeœli zechcesz, wezm� ci� tam w wolnym czasie i poka�� par� rzeczy. Nie jestem œwietnym �o�nierzem, ale ca�kiem dobrym i na pewno wiem wi�cej od ciebie.

- Jeœli masz ochot� - zgodzi� si� Ender.

- Zaczynamy jutro rano po œniadaniu.

- A jeœli ktoœ b�dzie w sali? W mojej grupie zawsze szliœmy tam zaraz po posi�ku.

- Nie ma sprawy. Tak naprawd� to jest dziewi�� sal treningowych.

- Nigdy o nich nie s�ysza�em.

- Wszystkie maj� to samo wejœcie. Ca�y œrodek szko�y, oœ ko�a, to sale treningowe. Nie wiruj� ze stacj�. W ten spos�b za�atwiaj� tam nullo, niewa�koœ� - one si� nie ruszaj�. Nie ma obrotu, nie ma do�u. Ale mo�na je tak ustawi�, �e kt�raœ znajdzie si� naprzeciw wejœcia, z kt�rego Wszyscy korzystamy. Wchodzisz i przesuwaj� ca�oœ�, tak �e kolejna sala Stawia si� na pozycji.

- Aha.

- Jak m�wi�am, zaraz po œniadaniu.

- Dobra. Odwr�ci�a si�.

- Petra - zawo�a�. Spojrza�a na niego.

- Dzi�ki.

Nie odpowiedzia�a, tylko bez s�owa odesz�a na sw�j koniec sali.

Ender wspi�� si� z powrotem na pos�anie i œci�gn�� mundur. Potem le�a� nagi na kocu, bawi� si� nowym komputerem i pr�bowa� sprawdzi�, czy zrobili coœ z jego kodami dost�pu. Na pewno skasowali system zabezpieczenia. Tutaj nie m�g� posiada� niczego, nawet w�asnego komputera.

Œwiat�a troch� przygas�y. Zbli�a�a si� pora snu. Ender nie wiedzia�,

z kt�rej �azienki mo�e korzysta�.

- Za drzwiami skr�� w lewo - poinformowa� go ch�opiec z s�sied-nego pos�ania. - Mamy wsp�ln� toalet� ze Szczurem, Kondorem i Wiewi�rk�.

Ender podzi�kowa� i ruszy� do wyjœcia.

- Hej! - krzykn�� ch�opiec. - Nie mo�esz tak iœ�. Poza t� sal�

zawsze w mundurze.

- Nawet do toalety?

- Zw�aszcza. I nie wolno rozmawia� z nikim z innej armii. Ani przy jedzeniu, ani w �azience. Czasem ujdzie w sali treningowej i, oczywiœcie, zawsze na rozkaz nauczyciela. Ale jeœli Bonzo ci� przy�apie, jesteœ trupem.

- Dzi�ki.

- I jeszcze, tego, Bonzo si� wœcieknie, jak b�dziesz lata� nago ko�o Petry.

- Przecie� by�a go�a, kiedy przyszed�em, nie?

- Ona robi, co chce, ale ty masz by� ubrany. Rozkaz Bonza.

To g�upie. Petra ci�gle wygl�da�a jak ch�opiec, to by� g�upi rozkaz. Ustawia� j� z boku, wyr�nia�, rozbija� armi�. G�upi, g�upi. Jak Bonzo m�g� zosta� dow�dc�, jeœli tego nie rozumia�? Alai by�by lepszy. Wiedzia�, jak trzyma� grup� razem.

Ja r�wnie� wiem, jak trzyma� grup� razem, pomyœla� Ender. Mo�e kiedyœ te� b�d� dow�dc�.

W�aœnie my� r�ce w �azience, kiedy ktoœ si� odezwa�:

- Patrzcie, pakuj� dzidziusie w mundury Salamandry! Nie odpowiedzia�. Spokojnie wytar� r�ce.

- Sp�jrzcie! Salamandra dostaje maluchy! Przyjrzyjcie mu si�! M�g�by mi przejœ� mi�dzy nogami i nawet nie dotkn�� jaj!

- Bo ich nie masz, Dink, to dlatego - odpowiedzia� inny g�os. Kiedy Ender wychodzi�, us�ysza� jeszcze kogoœ. Ten ktoœ powiedzia�: - To Wiggin. Wiecie, ten spryciarz od gier.

Szed� korytarzem i uœmiecha� si� do siebie. Mo�e i jest ma�y, ale | wiedz�, jak si� nazywa. Z gier, naturalnie, wi�c nie ma to znaczenia. Ale on im poka�e. Te� b�dzie dobrym �o�nierzem. Ju� nied�ugo wszyscy b�d� go znali. Mo�e nie w Armii Salamandry, ale wkr�tce.

*

Petra czeka�a w korytarzu prowadz�cym do sali treningowej. v - Jeszcze chwil� - rzuci�a na powitanie. - Armia Kr�lika w�aœnie wesz�a i minie kilka minut, zanim przerzuc� wejœcie na nast�pn� sal�.
Ender usiad� obok niej.

-W salach treningowych chodzi o coœ wi�cej ni� tylko o przerzucanie z jednej na drug� - powiedzia�. - Na przyk�ad, sk�d si� bierze ci��enie w korytarzu przed bram�, tu� zanim wejdziemy? Petra zamkn�a oczy.

- I jeœli sale treningowe naprawd� wisz� swobodnie, to co si� dzieje, gdy jedna z nich zostaje pod��czona? Czemu nie zaczyna wirowa� razem z korytarzem?

Ender kiwn�� g�ow�.

- To tajemnice - oznajmi�a Petra scenicznym szeptem - w kt�re lepiej si� nie zag��bia�. Straszna rzecz wydarzy�a si� ostatniemu �o�nierzowi, kt�ry o to pyta�. Znaleziono go wisz�cego za nogi z sufitu �azienki, z g�ow� wsadzon� w muszl�.

- Wi�c nie jestem pierwszy, kt�rego to interesuje.

- Zapami�taj sobie, malutki - kiedy m�wi�a "malutki", brzmia�o to przyjaŸnie, nie pogardliwie. - Nigdy nie m�wi� ci wi�cej, ni� musz�. Ale ka�dy dzieciak z odrobin� m�zgu wie, �e w nauce nast�pi�y pewne zmiany od czas�w starego Mazera Rackhama i jego Zwyci�skiej Floty. NajwyraŸniej potrafimy teraz kontrolowa� grawitacj�. W��cza� j� i wy��cza�, zmienia� kierunek, mo�e odbija�... myœla�am o wielu ciekawych rzeczach, kt�rych mo�na by dokona� z broni� grawitacyjn� albo grawitacyjnym nap�dem statk�w. Pomyœl, statki mog�yby si� porusza� w pobli�u planet. Mo�e odrywa� wielkie kawa�y odbijaj�c grawitacj� planety z powrotem, tylko z jednej strony, skupion� w jednym punkcie. Ale nie m�wi� niczego.

Ender rozumia� wi�cej, ni� powiedzia�a. Sterowanie grawitacj� to jedna sprawa; oszukiwanie przez oficer�w to ca�kiem inna. Najwa�niej-,8�a jednak informacja brzmia�a: wrogami nie s� inne armie, tylko doroœli. Nie m�wi� nam prawdy.

- ChodŸ, malutki - odezwa�a si� Petra. - Sala ustawiona, Petra wy�wiczona, wroga armia rozgromiona - zachichota�a. - M�wi� na mnie: Petra-poetka.

- M�wi� te�, �e jesteœ zwariowana.

- Lepiej b�dzie, jeœli im uwierzysz, ty�eczku.

Mia�a w torbie dziesi�� ku� �wiczebnych. Ender jedn� r�k� chwyci� klamr�, a drug� trzyma� j� za skafander, by �atwiej mog�a je rozrzuci�, mocno i we wszystkie strony.

- Puœ� mnie - poleci�a. Odepchn�a si� i odp�yn�a wiruj�c. Potem, kilkoma pewnymi ruchami r�k ustabilizowa�a lot i zacz�a celowa� uwa�nie w jedn� kul� po drugiej. Kiedy trafia�a, kula zmienia�a kolor z bia�ego na czerwony. Ender wiedzia�, �e ta zmiana trwa tylko dwie minuty. Tylko jedna kula zbiela�a na powr�t, nim Petra zestrzeli�a ostatni�.

Odbi�a si� precyzyjnie od œciany i powr�ci�a z du�� pr�dkoœci� do Endera. Z�apa� j� i przytrzyma�, wyhamowuj�c odbicie - jedna z pierwszych technik, jakich go nauczono w grupie startowej.

- Dobra jesteœ - stwierdzi�.

- Najlepsza. A ty si� nauczysz, jak to robi�. Pokaza�a mu, jak trzeba trzyma� r�k� wyprostowan� i mierzy� z ca�ego ramienia.

- Coœ, z czego wi�kszoœ� �o�nierzy nie zdaje sobie sprawy to fakt, �e im dalej jesteœ od celu, tym d�u�ej musisz utrzyma� promie� w granicach mniej wi�cej dwucentymetrowego k�ka. To r�nica pomi�dzy jedn� dziesi�t� sekundy i p� sekundy, ale podczas bitwy to bardzo du�o. �o�nierzom wydaje si�, �e chybili, cho� trafili dok�adnie w ce�, tyle �e za szybko przesun�li luf�. Dlatego nie mo�na u�ywa� miotacza jak miecza, ciach-ciach i rozcinasz wroga na po�owy. Musisz celowa�.

Kulochwytem œci�gn�a cele z powrotem i wyrzuci�a je jeszcze raz, powoli, jeden za drugim. Ender strzela�. Nie trafi� ani razu.

- Dobrze - pochwali�a go. - Nie masz z�ych przyzwyczaje�.

- Dobrych te� nie mam - zauwa�y�.

- Tych si� nauczysz ode mnie.

Pierwszego ranka nie osi�gn�li zbyt wiele. Przede wszystkim rozmawiali. Jak myœle� podczas celowania. Trzeba przelicza� w g�owie r�wnoczeœnie w�asny ruch i ruch nieprzyjaciela. Trzeba trzyma� rami� wyprostowane i mierzy� ca�ym cia�em, �eby w przypadku zamro�enia r�ki mo�na by�o strzela� dalej. Prze�wiczy�, kiedy rzeczywiœcie reaguje spust i trzyma� go na granicy, �eby nie ci�gn�� tak daleko przy ka�dym strzale. RozluŸni� si�, nie napina� mi�œni, to powoduje dr�enie r�ki.

To by�y jedyne �wiczenia, jakie odby� tego dnia. Podczas popo�udniowych manewr�w armii Bonzo kaza� mu przynieœ� do sali komputer, siedzie� w k�cie i odrabia� lekcje. Wszyscy �o�nierze musieli by� na miejscu, ale dow�dca nie mia� obowi�zku ich wykorzystywa�.

Ender jednak nie odrabia� lekcji. Jeœli nie m�g� �wiczy� jak �o�nierz, m�g� przynajmniej studiowa� taktyk� Bonzo. Armia Salamandry dzieli�a si� na cztery standardowe plutony po dziesi�ciu ch�opc�w w ka�dym. Niekt�rzy dow�dcy zestawiali je tak, by pluton A sk�ada� si� z najlepszych, a pluton D z najgorszych. Bonzo przemiesza� je i ka�dy oddzia� mia� lepszych i s�abszych �o�nierzy.

Tyle �e w plutonie B by�o tylko dziewi�ciu ch�opc�w. Ender zastanawia� si�, kogo przeniesiono, by zrobi� dla niego miejsce. Szybko si� dowiedzia� - pluton B mia� nowego dow�dc�. Nic dziwnego, �e Bonzo by� wœciek�y - utraci� oficera i zamiast niego dosta� Endera.

Bonzo jeszcze w jednym mia� racj�. Ender nie by� gotowy.

Ca�y czas �wicze� poœwi�cono na manewry grupowe. Plutony, kt�re nie widzia�y si� nawzajem, trenowa�y precyzyjne wsp�lne operacje wymagaj�ce idealnego zgrania; wykorzystywa�y si� nawzajem dla nag�ych zmian kierunku lotu z zachowaniem szyku. Wszyscy ci �o�nierze uwa�ali za naturalne umiej�tnoœci, kt�rych Ender nie posiada�. Zdolnoœ� do mi�kkiego l�dowania i wyt�umienia wstrz�su. Precyzyjny lot. Poprawki kursu przy wykorzystaniu zamro�onych �o�nierzy, fruwaj�cych losowo po sali. Obroty, korkoci�gi, uniki. Przeœlizgiwanie si� po œcianach - bardzo trudny manewr, ale niezwykle wa�ny, gdy� nikt nie m�g� wtedy zajœ� z ty�u.

Lecz nawet wtedy, gdy Ender przekonywa� si�, jak wiele jeszcze nie umie, dostrzega� rzeczy, kt�re m�g�by poprawi�. Te znakomicie prze�wiczone manewry by�y b��dem. Pozwala�y �o�nierzom natychmiast wykonywa� wydawane g�osem rozkazy, ale oznacza�y r�wnoczeœnie, �e da si� przewidzie� ich ruchy. Indywidualnym �o�nierzom pozostawiono bardzo ma�o inicjatywy. Musieli jedynie wykonywa� ustalone z g�ry plany. Nie mieli szansy, by elastycznie reagowa� na dzia�ania przeciwnika. Ender studiowa� formacje Bonza tak, jak robi�by to dow�dca wrogiej armii, szukaj�c sposob�w rozbicia szyku.

Przy wieczornej grze swobodnej Ender poprosi� Petr�, by z nim po�wiczy�a.

- Nie - odpar�a. - Chc� by� kiedyœ dow�dc�, wi�c musz� by� w sali gier.

Powszechnie wierzono, �e nauczyciele obserwowali rozgrywki i w ten spos�b szukali potencjalnych dow�dc�w. Ender nie bardzo w to wierzy�. Dow�dcy pluton�w mieli o wiele wi�ksz� szans� pokazania, ile b�d� warci jako komendanci armii ni� jakikolwiek gracz wideo.

Jednak nie spiera� si� z Petr�. Poranne treningi i tak dawa�y mu wiele. Mimo to musia� przecie� �wiczy�. I nie m�g� tego robi� sam, poza kilkoma najprostszymi sztuczkami. Do wi�kszoœci potrzebni byli partnerzy albo nawet ca�e zespo�y. Gdyby tak mia� przy sobie Alai albo Shena.

Chwileczk�, a dlaczego nie? Wprawdzie nigdy nie s�ysza�, by �o�nierz �wiczy� ze Starterami, ale nic tego nie zabrania�o. Po prostu nikt tak nie robi�. Zbyt wielk� pogard� otaczano Starter�w. No c�, Endera i tak traktowali jak Startera. Potrzebowa� ch�opc�w, z kt�rymi m�g�by �wiczy�, w zamian ucz�c ich tego, co podpatrzy� u starszych.

- Patrzcie, wr�ci� wielki �o�nierz! - zawo�a� Bernard, gdy Ender stan�� w drzwiach swej dawnej sypialni. Nie by�o go tutaj ledwie jeden dzie�, a ju� to miejsce wyda�o mu si� nieznane, a ch�opcy z grupy startowej obcy. Niewiele brakowa�o, by si� odwr�ci� i odszed�. Ale by� tu Alai, z kt�rym przyjaŸ� by�a œwi�ta. Alai nie by� obcym. '

Ender nie stara� si� ukrywa� tego, jak go traktuj� w Armii Salamandry.

- I maj� racj� - oœwiadczy�. - Tyle ze mnie po�ytku, co ze

smarkni�cia w skafandrze.

Alai rozeœmia� si�, a inni Starterzy zacz�li zbiera� si� wok� nich. Ender wy�o�y� swoj� propozycj�. Gra swobodna, codziennie, ci�ka praca w sali treningowej pod jego kierunkiem. Naucz� si� tego, co robi� armie, jak zachowywa� si� w bitwach, kt�re zobaczy Ender; on natomiast zdob�dzie doœwiadczenie, potrzebne do rozwini�cia wojskowych umiej�tnoœci.

- Przygotujemy si� razem. Sporo ch�opc�w chcia�o przyjœ�.

- Jasne - przyzwoli� Ender. - Jeœli chcecie pracowa�. Ale je�eli b�dziecie tylko pierdzie� po k�tach, to wynocha. Nie mamy czasu do

stracenia.

Nie tracili czasu. Ender niezbyt sprawnie t�umaczy�, co widzia�, lecz stara� si� znaleŸ� spos�b, by powt�rzy� manewry armii. Nim jednak sko�czy� si� okres gry swobodnej, nauczyli si� kilku rzeczy. Byli zm�czeni, ale zaczynali chwyta� nowe techniki.

- Gdzie by�eœ? - zapyta� Bonzo.

Ender sta� wyprostowany sztywno obok pos�ania swego dow�dcy.

- �wiczy�em w sali treningowej.

- S�ysza�em, �e by�o z tob� kilku ch�opak�w z dawnej grupy

startowej.

- Nie mog�em trenowa� sam.

- Nie �ycz� sobie, �eby �o�nierze Armii Salamandry pokazywali si� ze Starterami. Jesteœ teraz �o�nierzem. Ender przygl�da� mu si� w milczeniu.

- S�ysza�eœ, Wiggin?

- Tak, sir.

- �adnych �wicze� z tymi ma�ymi pierdzielami.

- Czy mo�emy porozmawia� na osobnoœci? - spyta� Ender. By�a to proœba, kt�r� dow�dca musia� spe�ni�. Rozgniewany Bonzo wyprowadzi� Endera na korytarz.

- Pos�uchaj, Wiggin. Nie chc� ci� tutaj i pr�buj� si� ciebie pozby�. Nie r�b problem�w, bo rozsmaruj� ci� na œcianie. Dobry dow�dca nie musi tak g�upio grozi�, pomyœla� Ender. Milczenie Endera irytowa�o Bonza coraz bardziej.

- Chcia�eœ, �ebym z tob� wyszed�, wi�c m�w.

- Sir, s�usznie nie w��czy� mnie pan do �adnego plutonu. Nic w�aœciwie nie umiem.

- Nie musisz mi t�umaczy�, �e mia�em racj�.

- Ale chc� zosta� dobrym �o�nierzem. Nie b�d� si� miesza� do regulaminowych trening�w. Jednak musz� �wiczy� i b�d� �wiczy� z jedynymi ludŸmi, kt�rzy chc� to ze mn� robi�. Czyli z moimi Starterami.

- Zrobisz, co ci ka��, ma�y sukinsynu.

- Tak jest, sir. Wykonam ka�dy rozkaz, kt�ry ma pan prawo wyda�. Ale gra swobodna jest swobodna. Nie mo�na nak�ada� �adnych warunk�w. �adnych. Przez nikogo.

Widzia�, jak Bonza ogarnia gor�ca pasja. To fatalnie. Pasja Endera by�a zimna. M�g� j� wykorzysta�. Gor�ca pasja wykorzystywa�a Bonza.

- Sir, musz� myœle� o w�asnej karierze. Nie chc� przeszkadza� w treningach i bitwach, ale kiedyœ musz� si� przecie� uczy�. Nie prosi�em, �eby przenieœli mnie do tej armii, pan chce mnie wymieni� mo�liwie szybko. Ale nikt mnie nie weŸmie, p�ki si� czegoœ nie naucz�. Prosz� mi na to pozwoli�, a pozb�dzie si� mnie pan szybciej i dostanie �o�nierza, kt�ry si� na coœ przyda.

Bonzo nie by� taki g�upi, by nie rozpozna� g�osu zdrowego rozs�dku. Mimo to nie uspokoi� si� od razu.

- Dop�ki jesteœ w Armii Salamandry, musisz mnie s�ucha�.

- Jeœli spr�buje pan ingerowa� w moj� swobodn� gr�, wymro�� pana.

Przypuszczalnie nie by�o to prawd�. Ale by�o mo�liwe. Z pewnoœci�, gdyby Ender narobi� ha�asu, ingerencja w gr� swobodn� mog�aby pozbawi� Bonza dow�dztwa. Poza tym oficerowie wyraŸnie dostrzegli coœ w Enderze, skoro awansowali go tak szybko. By� mo�e jego wp�ywy u nauczycieli wystarcza�y, by kogoœ wymrozi�.

-- Skurwysyn - powiedzia� Bonzo.

- To nie moja wina, �e wyda� pan rozkaz przy wszystkich. Ale mog� uda�, �e wygra� pan t� dyskusj�. A jutro mo�e pan powiedzie�, �e zmieni� Pan zdanie.

- Nie potrzebuj� twoich rad.

- Nie chcia�bym, �eby ch�opcy pomyœleli, �e pan przegra�. Wtedy nie m�g�by pan dowodzi� tak skutecznie.

Bonzo nienawidzi� go za t� uprzejmoœ�. Mog�oby si� zdawa�, �e Ender podarowa� mu dow�dztwo. By� wœciek�y, ale nie mia� wyboru. �adnego. Nie przysz�o mu do g�owy, �e to jego wina, �e niepotrzebnie wyda� idiotyczny rozkaz. Zrozumia� tylko, �e Ender go pokona�, a potem wepchn�� mu nos w t� pora�k�, by okaza� sw� wielkodusznoœ�.

- Pewnego dnia dorw� si� do twojego ty�ka - oœwiadczy�.

- Zapewne - zgodzi� si� Ender.

Zabrzmia� brz�czyk zapowiadaj�cy gaszenie œwiate�. Ender wr�ci� do sypialni wygl�daj�c na pokonanego. Pobitego. Wœciek�ego. Ch�opcy wyci�gn�li z tego oczywiste wnioski.

A rankiem, gdy Ender wychodzi� na œniadanie, Bonzo zatrzyma� go.

- Zmieni�em zdanie, dupku - powiedzia� g�oœno. - Mo�e kiedy po�wiczysz ze Starterami, czegoœ si� jednak nauczysz i �atwiej b�dzie ci� wymieni�. Wszystko, byleby szybciej si� ciebie pozby�.

- Dzi�kuj�, sir - odpar� Ender.

- Wszystko - powt�rzy� szeptem Bonzo. - Mam nadziej�, �e ci� wymro��.

Ender uœmiechn�� si� z wdzi�cznoœci� i wyszed�. Po œniadaniu znowu �wiczy� z Petr�. Po obiedzie obserwowa� manewry Bonza i myœla� o sposobach rozbicia jego armii. Przy grze swobodnej on sam, Alai i pozostali pracowali do kresu si�. Potrafi� tego dokona�, myœla� w ��ku. Czu� mrowienie w mi�œniach, kt�re rozluŸnia�y si� powoli. Poradz� sobie.

*

Armii Salamandry wyznaczono bitw� cztery dni p�Ÿniej. Ender ruszy� za prawdziwymi �o�nierzami, biegn�cymi truchtem korytarzem prowadz�cym do sali treningowej. Na œcianie p�on�y dwie nitki: zielono-zielono-br�zowa Salamandry i czarno-bia�o-czarna Kondora. Kiedy dotarli do miejsca, gdzie zwykle by�a sala, korytarz rozwidli� si�. Zielono-zielono-br�zowy szlak skr�ci� w lewo, czarno-bia�o-czarny w prawo. Za jeszcze jednym zakr�tem w prawo armia zatrzyma�a si� przed œlep� œcian�.

Plutony ustawi�y si� bez s�owa. Bonzo wyda� instrukcje.

- A �apie uchwyty i idzie w g�r�. B na lewo, C na prawo, D w d� - odczeka�, a� uformuj� szyk, po czym doda�: - A ty, dupku, czekasz cztery minuty, wchodzisz i zatrzymujesz si� zaraz za bram�. Nie pr�buj nawet wyci�ga� miotacza.

Ender kiwn�� g�ow�. Nagle œciana za plecami Bonza sta�a si� przezroczysta. Czyli nie by�a to œciana, a raczej pole si�owe. Sala treningowa te� wygl�da�a inaczej. W powietrzu, cz�œciowo zas�aniaj�c widok, wisia�y du�e, brunatne pud�a. Wiec to by�y przeszkody, zwane przez �o�nierzy gwiazdami. Rozrzucono je na poz�r zupe�nie przypadkowo. Bonzo zdawa� si� nie przejmowa� ich pozycjami. NajwyraŸniej �o�nierze wiedzieli, jak sobie z nimi radzi�.

Ender jednak szybko zrozumia�, �e nie wiedzieli. Potrafili wyl�dowa� mi�kko na jednej z nich i wykorzysta� j� jako os�on�, znali taktyk� atakowania ukrytego za gwiazd� nieprzyjaciela. Nie mieli jednak poj�cia, kt�re gwiazdy si� licz�. Ca�y czas z uporem atakowali te, kt�re mo�na by�o omin�� przesuwaj�c si� po œcianach, by zyska� lepsz� pozycj�.

Drugi dow�dca wykorzystywa� nieprzygotowanie strategii Bonza. Armia Kondora zmusza�a Salamandry do atak�w, w kt�rych ponosili ci�kie straty. Coraz mniej pozostawa�o ich niezamro�onych i zdolnych do kolejnego szturmu. Po pi�ciu, mo�e szeœciu minutach sta�o si� jasne, �e Armia Salamandry atakuj�c nie zdo�a odnieœ� zwyci�stwa.

Ender przekroczy� bram� i wolno pop�yn�� w d�. Sale treningowe, w jakich dot�d �wiczy�, mia�y drzwi na poziomie pod�ogi. W prawdziwej bitwie jednak umieszczono je w samym œrodku œciany, w r�wnej odleg�oœci od pod�ogi i sufitu.

Nagle poczu�, �e zmienia orientacj� przestrzenn�, jak wtedy, na promie. To, co by�o do�em, sta�o si� g�r�, a potem bokiem. W nullo nie by�o powod�w, by trzyma� si� kierunk�w korytarza. Patrz�c na idealnie kwadratow� bram� nie potrafi� rozstrzygn��, gdzie by�a g�ra. Zreszt�, przesta�o to mie� znaczenie. Ender odkry� bowiem orientacj�, kt�ra mia�a sens. Nieprzyjacielska brama by�a na dole. Celem gry by�o spaœ� ku wrogiej bazie.

Kilkoma ruchami ramion Ender ustawi� si� zgodnie z nowymi kierunkami. Zamiast wisie� w przestrzeni wystawiaj�c na strza�y przeciwnik�w ca�e cia�o, skierowa� ku nim same nogi. Sta� si� o wiele trudniejszym celem.

Ktoœ go zauwa�y� - p�yn�� przecie� wolno w otwartej przestrzeni. Instynktownie zgi�� nogi. Wtedy w�aœnie zosta� trafiony i nogawki skafandra zastyg�y. Ramiona nadal mia� wolne, gdy� bez bezpoœredniego trafienia w korpus zamarza�y jedynie te cz�œci cia�a, w kt�re trafia� promie�. Ender pomyœla�, �e gdyby nie jego pozycja, trafiliby go w�aœnie w korpus. By�by unieruchomiony.

Poniewa� Bonzo zakaza� mu wyci�ga� bro�, p�yn�� nadal nie poruszaj�c r�kami ani g�ow�, jak gdyby tak�e by�y zamro�one. Nieprzyjaciel zignorowa� go, poœwi�caj�c uwag� tym, kt�rzy strzelali. To by�a ci�ka walka. Nieliczni sprawni jeszcze �o�nierze Armii Salamandry stawiali zaciek�y op�r. Bitwa zmieni�a si� w seri� strzeleckich pojedynk�w. Dyscyplina wprowadzona przez Bonza wykaza�a swoj� wartoœ�, gdy� prawie ka�dy zamra�any �o�nierz zabiera� z sob� przynajmniej jednego z wrog�w. Nikt nie wpad� w panik�, nikt nie ucieka�. Wszyscy zachowali spok�j i mierzyli starannie.

Petra by�a szczeg�lnie groŸna. Armia Kondora dostrzeg�a to i z wielkim wysi�kiem stara�a siej� zamrozi�. Najpierw trafili j� w r�k�, w kt�rej trzyma�a miotacz. Potok przekle�stw urwa� si� dopiero wtedy, gdy zamrozili j� zupe�nie i zastygaj�cy he�m umieruchomi� szcz�k�. Po kilku minutach bitwa by�a sko�czona. Armia Salamandry nie stawia�a ju� oporu.

Ender zauwa�y� z satysfakcj�, �e Kondorowi pozosta�a jedynie minimalna si�a - pi�ciu �o�nierzy niezb�dnych, by otworzy� bram� do zwyci�stwa. Czterech dotkn�o he�mami podœwietlonych punkt�w w rogach bramy Salamandry, a pi�ty przeszed� przez pole si�owe. To by� koniec gry. Œwiat�a rozb�ys�y z pe�n� jasnoœci� i Andersen wszed� drzwiami dla nauczycieli.

Mog�em strzela�, pomyœla� Ender. Kiedy przeciwnik zbli�a� si� do bramy, mog�em wyci�gn�� miotacz i zamrozi� chocia� jednego. Gra sko�czy�aby si� remisem. Bez czterech ludzi w czterech rogach i pi�tego, kt�ry by przeszed� przez pole, Kondor nie m�g�by wygra�. Bonzo, ty oœle, mog�em ocali� ci� przed kl�sk�. Mo�e nawet zmieni� j� w zwyci�stwo, bo tamci si� nie kryli, a z pocz�tku by nie wiedzieli, kto do nich strzela. Jestem doœ� dobry, �eby sobie poradzi�.

Ale rozkaz to rozkaz, a Ender obieca� by� pos�usznym. Satysfakcji przysporzy� mu jeszcze fakt, �e w oficjalnych wynikach Armii Salamandry nie podano spodziewanych czterdziestu jeden unieruchomionych lub wyeliminowanych, ale czterdziestu wyeliminowanych i jednego trafionego. Bonzo nie m�g� tego poj��, p�ki nie sprawdzi� u Andersena i nie zrozumia�, o kogo chodzi. Tylko trafiony, Bonzo, myœla� Ender. Ci�gle mog�em strzela�.

Spodziewa� si�, �e Bonzo przyjdzie do niego i powie, �e nast�pnym razem w takiej sytuacji mo�e strzela�. Lecz Bonzo odezwa� si� dopiero nast�pnego dnia po œniadaniu. Naturalnie, sam jad� w mesie dow�dc�w, ale Ender by� pewien, �e dziwny wynik spowoduje tam takie samo zaciekawienie jak w jadalni �o�nierzy. W ka�dej grze, kt�ra nie ko�czy�a si� remisem, wszyscy �o�nierze przegrywaj�cej armii byli albo wyeliminowani - ca�kowicie zamro�eni - albo umieruchomieni, co znaczy, �e niekt�re cz�œci ich cia�a pozosta�y swobodne, ale nie byli w stanie strzela� ani zadawa� strat przeciwnikom. Salamandra by�a jedyn� armi�, kt�ra przegra�a maj�c cz�owieka w kategorii Trafiony i Aktywny. Ender nie pr�bowa� niczego wyjaœnia�, lecz inni �o�nierze Armii Salamandry wyt�umaczyli wszystkim, co si� sta�o. I kiedy jeden z ch�opc�w spyta� go, czemu nie z�ama� rozkazu i nie strzeli�, Ender odpar� spokojnie:

- Wykonuj� rozkazy.

Po œniadaniu odszuka� go Bonzo.

- Rozkaz jest nadal w mocy - oznajmi�. - Nie zapominaj o tym.

Zap�acisz za to, durniu. Mo�e nie jestem dobrym �o�nierzem, ale mog� pom�c i nie wiem, czemu mi nie pozwalasz.

Ender nic nie odpowiedzia�.

Interesuj�cym efektem ubocznym owej bitwy by�o to, �e Ender pojawi� si� na pierwszym miejscu tabeli skutecznoœci. Nie strzeli� ani razu, mia� wi�c doskona�y rezultat - ani jednego pud�a. Nie zosta� wyeliminowany ani unieszkodliwiony, wi�c tu tak�e osi�gn�� rewelacyjny wynik. Nikt nawet si� do niego nie zbli�y�. Wielu ch�opc�w œmia�o si� z tego, inni byli wœciekli, ale Ender zosta� liderem na wysoko cenionej tabeli skutecznoœci.

Nadal siedzia� w k�cie podczas �wicze� armii i pracowa� ci�ko podczas w�asnych, rano z Petr� i z dawnymi przyjaci�mi wieczorem. Przychodzi�o coraz wi�cej Starter�w, nie dla kawa�u, ale dlatego, �e widzieli rezultaty - byli coraz lepsi. Ender i Alai wyprzedzali ich jednak stale. Po cz�œci dlatego, �e Alai stale wypr�bowywa� swoje nowe pomys�y, zmuszaj�c Endera do obmyœlania nowych taktyk, by sobie z nimi poradzi�. Cz�œciowo zaœ dlatego, �e wci�� pope�niali g�upie b��dy, prowadz�ce do manewr�w, jakich �aden szanuj�cy si�, dobrze wyszkolony �o�nierz by nie pr�bowa�. Wiele z tych pomys��w okaza�o si� bezu�ytecznych, ale zawsze by�o ciekawie, zawsze podniecaj�co i wystarczaj�co du�o tych pr�b ko�czy�o si� sukcesem, by wiedzieli, �e �wiczenia im pomagaj�. Wiecz�r by� najlepsz� por� dnia.

Nast�pne dwie bitwy sko�czy�y si� �atwym zwyci�stwem Armii Salamandry; Ender wszed� na sal� po pi�ciu minutach i przegrany ju� przeciwnik nawet do niego nie strzela�. Zacz�� zdawa� sobie spraw�, �e Armia Kondora, kt�ra ich przedtem pokona�a, by�a nadzwyczaj dobra. Salamandra, mimo niedoci�gni�� Bonza w strategii, stanowi�a jeden z lepszych zespo��w, za�arcie walcz�cy o czwarte miejsce z Armi� Szczura.

Ender sko�czy� siedem lat. W Szkole Bojowej nie zwracano uwagi na kalendarz, ale odkry�, jak wyœwietli� na ekranie komputera aktualn� dat�. Wtedy zauwa�y�, �e ma urodziny. Szko�a tak�e to dostrzeg�a; zmierzyli go dok�adnie, po czym wydali nowy mundur Salamandry i nowy skafander do sali treningowej. Wr�ci� do koszar w nowym ubraniu. Zdawa�o si� obce i luŸne, jak gdyby nagle w�asna sk�ra przesta�a na niego pasowa�.

Mia� ochot� zatrzyma� si� przy pos�aniu Petry i opowiedzie� o domu, o tym, jak obchodzi� urodziny, powiedzie�, �e to w�aœnie dzisiaj, �eby mog�a mu �yczy� czegoœ w rodzaju wszystkiego najlepszego. Ale tu nikt nie m�wi� o urodzinach. To dziecinne. Tak post�puj� planetarki. Torty i g�upie tradycje. Na sz�ste urodziny Yalentine sama upiek�a mu ciasto. Nie wyros�o i to by�o okropne. Nikt ju� nie umia� gotowa�; to by�o jedno z szale�stw Yalentine. Potem wszyscy si� z niej nabijali, ale Ender zachowa� kawa�ek tego ciasta w swojej szafce. Potem wyj�li mu czujnik i odjecha�, a kupka ��tego, t�ustego proszku mo�e ci�gle jeszcze tam le�y. Nikt wœr�d �o�nierzy nie m�wi� o domu; �adnych wspomnie� sprzed Szko�y Bojowej. Nikt nie dostawa� list�w i nikt ich nie pisa�. Wszyscy udawali, �e si� tym nie przejmuj�.

Ale ja si� przejmuj�, pomyœla� Ender. Jestem tu tylko dlatego, �eby jakiœ robal nie strzeli� Yalentine w oko, nie rozwali� jej g�owy jak tym �o�nierzom pokazywanym na wideo z pierwszych bitew. Aby nie trafi� promieniem tak gor�cym, �e m�zg rozsadza czaszk� i rozlewa si� niby rosn�ce ciasto tak, jak si� to zdarza w moich najgorszych koszmarach, kiedy budz� si� dr��cy, ale cichy. Musz� by� cicho, bo us�ysz�, �e t�skni� za rodzin�, �e chc� do domu.

Rankiem poczu� si� lepiej. Dom sta� si� tylko t�pym b�lem gdzieœ w g��bi umys�u. Zm�czeniem w oczach. Tego ranka Bonzo przyszed�, kiedy si� ubierali.

- Skafandry! - krzykn��.

To oznacza�o bitw�. Czwart� gr� Endera.

Przeciwnikiem by�a Armia Leoparda. Nie powinna sprawia� k�opot�w. By�a nowa i jak dot�d mieœci�a si� w ostatniej �wiartce tabeli. Zorganizowano j� zaledwie szeœ� miesi�cy temu, z Polem Slattery jako dow�dc�.

Ender w�o�y� sw�j nowy skafander i stan�� w szeregu; Bonzo wyci�gn�� go szorstko i ustawi� na ko�cu. Nie musia�eœ tego robi�, powiedzia� bezg�oœnie Ender. Mog�eœ mi pozwoli� zosta�.

Przygl�da� si� z korytarza. Poi Slattery by� m�ody, ale bystry i mia� ciekawe pomys�y. Jego �o�nierze byli w ci�g�ym ruchu, przeskakiwali od gwiazdy do gwiazdy, przesuwali si� po œcianach, by znaleŸ� si� z ty�u i ponad nieruchawymi Salamandrami. Ender uœmiechn�� si�. Bonzo by� zupe�nie bezradny, tak samo jak jego ludzie. Zdawa�o si�, �e Armia Leoparda wsz�dzie ma swoich �o�nierzy. Mimo to bitwa nie by�a tak jednostronna, jak mog�oby si� wydawa�. Ender zauwa�y�, �e Leopard traci wielu ludzi - brawurowa taktyka sprawia�a, �e za bardzo si� ods�aniali. Liczy�o si� jednak to, �e Salamandra c z u � a si� pobita. Ca�kowicie odda�a inicjatyw�. Cho� si�y pozosta�y mniej wi�cej r�wne, �o�nierze skupili si� niby ostatni ocaleli z masakry, jakby mieli nadziej�, �e wr�g przeoczy ich w stosach ofiar.

Ender przeœlizn�� si� przez wrota, ustawi� tak, by brama przeciwnika by�a w dole i pop�yn�� wolno do rogu, gdzie nikt nie powinien go zauwa�y�. Strzeli� nawet we w�asne nogi, by znieruchomia�y podkurczone i dawa�y lepsz� os�on�. Dla przypadkowego obserwatora musia� wygl�da� jak jeszcze jeden zamro�ony �o�nierz, sun�cy bezradnie po sali.

Gdy Armia Salamandry czeka�a w upokorzeniu na zniszczenie, Armia Leoparda uprzejmie j� niszczy�a. Pozosta�o im dziewi�ciu ch�opc�w, gdy Salamandry przesta�y strzela�. Sformowali szyk i ruszyli w stron� bramy.

Ender wymierzy� starannie z wyprostowanej r�ki, tak jak uczy�a go Petra. Zanim ktokolwiek poj��, co si� dzieje, zd��y� zamrozi� trzech �o�nierzy, kt�rzy mieli w�aœnie dotkn�� he�mami oœwietlonych rog�w bramy. Potem inni dostrzegli go i zacz�li strzela�, ale z pocz�tku trafiali tylko w unieruchomione wczeœniej nogi. Mia� wi�c doœ� czasu, by trafi� jeszcze pozosta�� przy drzwiach dw�jk�. Leopardom pozosta�o jedynie czterech sprawnych �o�nierzy, gdy wreszcie trafili Endera w rami� i unieszkodliwili. Gra sko�czy�a si� remisem, a on nie dosta� trafienia w korpus.

Pol Slattery wœcieka� si�, ale rozgrywka by�a uczciwa. Ca�a Armia Leoparda uzna�a, �e na tym w�aœnie polega�a strategia Bonza - by zostawi� jednego cz�owieka w odwodzie, na ostatni� chwil�. Nie przysz�o im do g�owy, �e ma�y Ender otworzy� ogie� wbrew rozkazom. Ale Armia Salamandry wiedzia�a. Bonzo wiedzia�. W jego spojrzeniach Ender dostrzega� nienawiœ� za t� pomoc i ocalenie przed zupe�n� kl�sk�. Nie obchodzi mnie to, m�wi� sobie Ender. �atwiej b�dzie mnie wymieni�, a tymczasem nie spadniecie za nisko w tabeli. Tylko mnie wymie�. Nauczy�em si� ju� wszystkiego, czego mog�em si� tutaj nauczy�. Przegrywa� w niez�ym stylu, Bonzo, tylko tyle potrafisz.

A czego w�aœciwie si� nauczy�? Ender przygotowywa� pos�anie i powtarza� w pami�ci. Brama przeciwnika jest na dole. Nogi w walce mog� s�u�y� za tarcz�. Niewielka si�a trzymana w odwodzie mo�e okaza� si� decyduj�ca. I jeszcze: �o�nierze potrafi� czasem podejmowa� decyzje rozs�dniejsze od rozkaz�w, jakie im wydano.

Nagi, mia� w�aœnie si� po�o�y�, gdy podszed� do niego Bonzo. Min� mia� ponur� i zaci�t�. Widzia�em Petera w takim nastroju, pomyœla� Ender. Milcz�cego, jakby planowa� morderstwo. Ale Bonzo nie by� Peterem. Bonzo mia� w sobie wi�cej l�ku.

- Wiggin, uda�o mi si� ciebie wymieni�. W ko�cu przekona�em Armi� Szczura, �e twoja niesamowita pozycja w tabeli skutecznoœci to coœ wi�cej ni� przypadek. Jutro si� przenosisz.

- Dzi�kuj�, sir.

Mo�e w jego g�osie zbyt wyraŸnie brzmia�a wdzi�cznoœ�. Bonzo odwr�ci� si� nagle i silnym ciosem otwart� d�oni� trafi� go w twarz. Ender zatoczy� si� w bok, na swoje ��ko. Niewiele brakowa�o, by upad�. Bonzo poprawi� pi�œci� w �o��dek. Ender osun�� si� na kolana.

- Z�ama�eœ moje rozkazy - powiedzia� Bonzo g�oœno, by wszyscy s�yszeli. - Dobry �o�nierz zawsze wykonuje rozkazy.

Nawet j�cz�c cicho z b�lu, Ender nie m�g� powstrzyma� uczucia mœciwej satysfakcji s�ysz�c pomruki ch�opc�w. Jesteœ g�upi, Bonzo. Nie wzmacniasz dyscypliny, ty j� niszczysz. Oni wiedz�, �e zmieni�em pora�k� w remis. A teraz widz�, jak mi za to dzi�kujesz. Zrobi�eœ z siebie durnia przy wszystkich. Co jest teraz warta twoja dyscyplina?

Nast�pnego dnia Ender powiedzia� Petrze, �e dla jej w�asnego dobra powinni sko�czy� poranne �wiczenia strzeleckie. Bonzo niech�tnie przyjmie coœ, co mo�na uzna� za wyzwanie dla niego, wi�c powinna raczej trzyma� si� od Endera z daleka. Zrozumia�a doskonale.

- Zreszt� - doda�a - lepszym strzelcem i tak ju� nie b�dziesz. Zostawi� sw�j skafander i komputer w szafce. Musia� nosi� mundur Salamandry, dop�ki nie dostanie z zaopatrzenia nowego, brunat-;zarnego stroju Szczura. Nie przyni�s� tutaj niczego i niczego nie nazabiera�. Nic nie mia�. Wszystko, co posiada�o jak�œ wartoœ�, znajdowa�o si� w szkolnym komputerze albo w jego w�asnej g�owie i r�kach. Skorzysta� z publicznego terminala w sali gier, by zapisa� si� na kurs walki wr�cz w warunkach ziemskiej grawitacji, godzin� dziennie zaraz po œniadaniu. Nie planowa� zemsty na Bonzo. Postanowi� jednak, �e ju� nikomu nigdy nie uda si� go uderzy�.

Rozdzia� 8

Szczur

- Pu�kowniku Graff, do tej pory walki byty uczciwe. Albo losowy rozk�ad gwiazd, albo symetryczny.

- Uczciwoœ� to pi�kna cecha, majorze Anderson. Ale nie ma nic wsp�lnego z wojn�.

- Rozgrywki strac� sens. Tabele przestan� cokolwiek wskazywa�.

- Szkoda.

- To potrwa miesi�ce. Lata, by zaprojektowa� nowe sale treningowe i przeprowadzi� symulacje.

- Dlatego prosz� pana teraz. �eby pan zacz��. �eby by� pan tw�rczy. Prosz� uwzgl�dni� wszystkie oszuka�cze, nieuczciwe, niesprawiedliwe uk�ady gwiazd, jakie przyjd�panu do g�owy. I wszystkie sposoby omini�cia regu�. P�Ÿne zawiadomienia. Nier�wne si�y. Potem przeprowadzi pan symulacje i stwierdzi, kt�re s� najtrudniejsze, kt�re najprostsze. Potrzebujemy rozs�dnego post�pu. Chcemy przecie�, by da� sobie rad�.

- Kiedy chce pan go zrobi� dow�dc�? Gdy sko�czy osiem lat?

- Naturalnie, �e nie. Nie dobra�em mu jeszcze armii.

- Wi�c w tym te� pan oszukuje?

- Zbyt si� pan zaanga�owa� w t� gr�, Anderson. Zapomina pan, �e to tylko �wiczenia.

- To tak�e status, osobowoœ�, nazwisko, cel; wszystko, co czyni te dzieciaki tym, czym s�, bierze si� z gry. Kiedy si� oka�e, �e mo�na ni� manipulowa�, nagina�, oszukiwa�, szko�a utraci skutecznoœ� nauczania. Nie przesadzam.

- Wiem.

- Dlatego mam nadziej�, �e Ender jest tym, kogo szukamy, w przeciwnym wypadku na d�ugi czas zniweczy pan efektywnoœ� naszego systemu.

- Jeœli Ender nim nie jest, jeœli szczyt jego zdolnoœci militarnych nie pokryje si� z momentem przylotu naszych flot na planet� roboli, nie b�dzie to mia�o wi�kszego znaczenia, czym s� lub nie s� nasze metody szkolenia.

- Wybaczy mi pan, pu�kowniku, lecz s�dz�, �e powinienem z�o�y� raport na temat pa�skich polece� i przedstawi� moj� opini� o nich Strategosowi i Hegemonowi.

- Czemu nie do naszego kochanego Polemarchy?

- Wszyscy wiedz�, �e ma go pan w kieszeni.

- C�� za wrogoœ�, majorze Anderson. A ja s�dzi�em, �e jesteœmy

przyjaci��mi.

- Jesteœmy. I uwa�am, �e mo�e pan mie� racj� co do Endera. Po prostu nie wierz�, �e pan i tylko pan ma rozstrzyga� o losach œwiata.

- Osobiœcie, nie uwa�am, �e mam prawo decydowa� nawet o losie

Endera Wiggina.

- Wi�c nie ma pan nic przeciw temu, �ebym ich powiadomi!?

- Oczywiœcie, �e mam, ty marudny oœle. O tej sprawie powinni decydowa� ludzie, kt�rzy wiedz� co robi�, a nie ci zastrachani politycy, kt�rzy dostali si� na urz�d tylko dlatego, �e przypadkiem maj� wplywy w kraju, z kt�rego pochodz�.

- Ale rozumie pan, czemu to robi�?

- Bo jesteœ kr�tkowzrocznym biurokratycznym sukinsynem i chcesz si� zabezpieczy�, gdyby coœ Ÿle posz�o. Jeœli si� nie uda, wszyscy b�dziemy mi�sem dla robali. Wi�c zaufaj mi teraz, Anderson, i nie sprowadzaj na glow� ca�ej cholernej Hegemonii. To, co robi�, jest dostatecznie trudnei bez nich.

- Czuje si� pan oszukany? Wszyscy graj� przeciwko panu? Pan mo�e to robi� Enderowi, ale sam tego nie wytrzymuje, tak?

- Ender Wigginjest dziesi�� razy sprytniejszy i silniejszy ode mnie. To, co mu robi�, pozwoli jego geniuszowi na pelny rozw�j. Gdybym sam mial przez to przejœ� za�ama�bym si�. Majorze Anderson, wiem, �e niszcz� gr� i wiem, �e kochaj� pan bardziej ni� kt�rykolwiek z tych ch�opc�w. Mo�e mnie pan nienawidzi�, ale niech mnie pan nie powstrzymuje.

- Zastrzegam sobie prawo powiadomienia Hegemonii i Strategoi, kiedy uznam to za stosowne. Ale na razie... mo�e pan robi�, co zechce.

- Jestem bardzo zobowi�zany.

- Ender Wiggin, ma�y pierdziel, kt�ry prowadzi w tabeli... c� za radoœ� powita� ci� wœr�d nas - dow�dca Armii Szczura le�a� wyci�gni�ty na dolnym pos�aniu, maj�c na sobie tylko sw�j komputer. - Jak mo�na przegra� maj�c ciebie?

Kilku ch�opc�w rozeœmia�o si�.

Nie mog�y istnie� armie mniej do siebie podobne ni� Salamandra i Szczur. Tu sala by�a w nie�adzie, panowa� gwar i zamieszanie. Po mieszkaniu z Bonzo Ender s�dzi�, �e brak dyscypliny sprawi mu ulg�. Stwierdzi� jednak, �e podœwiadomie oczekuje spokoju i porz�dku, a ba�agan budzi jego niech��.

- Sobie radzimy, Enderze Blagierze. Jestem Ross de Nos, �ydek

nadzwyczajny, a ty jesteœ nikim, tylko pieprzonym, dupkowatym gojem. Nie zapominaj o tym.

Odk�d utworzono MF, Strategosem si� wojskowych zawsze by� �yd. Istnia� przes�d m�wi�cy, �e �ydowscy genera�owie nie przegrywaj� wojen. Ta teoria sprawdza�a si�, jak dot�d, niezawodnie. W zwi�zku z ni� ka�dy �yd w Szkole Bojowej marzy� o zostaniu Strategosem i od samego pocz�tku zyskiwa� spory presti�. Wzbudza�o to liczne pretensje. Armi� Szczura nazywano cz�sto Grup� Ciosow�, na wp� z podziwem, na wp� z ironi� por�wnuj�c j� do Grupy Uderzeniowej Mazera Rackhama. Wielu ludzi przypomina�o ch�tnie, �e podczas Drugiej Inwazji, chocia� ameryka�ski �yd jako prezydent by� Hegemonem sprzymierzenia, izraelski �yd Strategosem g��wnodowodz�cym obrony MF, a rosyjski �yd Polemarch� floty, to jednak Grupa Uderzeniowa Mazera Rackhama, prawie nieznanego, dwudziestokrotnie stawianego przed s�dem wojennym Nowozelandczyka, maj�cego w �y�ach krew Maorys�w prze�ama�a i ostatecznie zniszczy�a flot� robali w akcji nad Saturnem.

Jeœli w�aœnie Mazer Rackham potrafi� ocali� œwiat, m�wiono, to nie ma wi�kszego znaczenia, czy ktoœ jest �ydem, czy nie.

Ale mia�o znaczenie, o czym Ross Nos œwietnie wiedzia�. Kpi� sam z siebie uprzedzaj�c drwi�ce komentarze antysemit�w - a prawie ka�dy, kogo pokona� w bitwie, przynajmniej na pewien czas stawa� si� �ydo�erc� - ale jednoczeœnie pilnowa�, by wszyscy wiedzieli, z kim maj� do czynienia. Jego armia zajmowa�a drugie miejsce i walczy�a o pierwsze.

- Wzi��em ci�, goju, bo nie chc�, �eby m�wili, �e wygrywam, bo mam najlepszych �o�nierzy. Chc� im pokaza�, �e mog� wygra� nawet z takim �o�nierskim wypierdkiem jak ty. Mamy tu tylko trzy zasady. Robi�, co m�wi� i nie sika� do ��ka.

Ender kiwn�� g�ow�. Wiedzia�, �e Ross czeka na jego pytanie o trzeci� zasad�. Zada� je wi�c.

- To b y � y trzy zasady. Nie jesteœmy tu za dobrzy z matematyki. Przekaz by� jasny: zwyci�stwo jest wa�niejsze ni� wszystko inne.

- Twoje sesje treningowe z tymi ma�ymi, g�upkowatymi Starterami s� sko�czone, Wiggin. Koniec. Jesteœ teraz w armii z du�ymi ch�opcami. B�dziesz w plutonie Dinka Meekera. Od tej chwili, jeœli chodzi o ciebie, Dink Meeker jest Bogiem.

- A kim ty jesteœ?

- Jestem oficerem personalnym, kt�ry wynaj�� Boga - Ross wyszczerzy� z�by. - I masz zakaz u�ywania komputera, dop�ki nie zamrozisz dw�ch wrogich �o�nierzy w jednej bitwie. Ten rozkaz to samoobrona. S�ysza�em, �e jesteœ genialnym programist�. Nie chc�, �ebyœ coœ pieprzy� na mojej maszynie.

Wszyscy rykn�li œmiechem. Dopiero po chwili Ender zrozumia� dlaczego. Ross zaprogramowa� komputer, by ten wyœwietla� i porusza� powi�kszonym obrazem m�skich genitali�w, ko�ysz�cym si� tam i z powrotem, gdy zas�ania� pulpitem okolice poni�ej pasa. Oto dow�dca, kt�remu sprzeda� mnie Bonzo, pomyœla� Ender. Jak ktoœ, kto w ten spos�b sp�dza czas, potrafi wygrywa� bitwy?

Znalaz� Dinka Meekera w sali gier. Nie gra�, po prostu siedzia� i obserwowa�.

- Pokazali mi ciebie - powiedzia�. - Jestem Ender Wiggin.

- Wiem - odpar� Meeker.

- Jestem w twoim plutonie.

- Wiem - powt�rzy�.

- Mam ma�o doœwiadczenia. Dink przyjrza� mu si� uwa�nie.

- Pos�uchaj, Wiggin, wiem to wszystko. Jak myœlisz, czemu prosi�em Rossa, �eby ci� do mnie przydzieli�?

Wi�c nie zosta� odrzucony, zosta� wybrany, ktoœ o niego prosi�. Meeker go chcia�.

- Czemu? - spyta� Ender.

- Przygl�da�em si� twoim �wiczeniom ze Starterami. Moim zdaniem rokujesz pewne nadzieje. Bonzo jest g�upi, a ja chcia�em, �ebyœ odebra� lepsze przeszkolenie, ni� mo�e ci da� Petra. Ona umie tylko strzela�.

- Musia�em si� tego nauczy�.

- Ale ci�gle si� ruszasz, jakbyœ si� ba�, �e nasikasz w portki.

- Wi�c mnie naucz.

- Wi�c si� ucz.

- Nie mam zamiaru rezygnowa� z �wicze� w czasie wolnym.

- Nie chc�, �ebyœ rezygnowa�.

- Ross Nos chce.

- Ross Nos nie mo�e ci zabroni�. Tak samo jak nie mo�e zabroni� u�ywania komputera.

- Myœla�em, �e dow�dcy mog� rozkaza� wszystko.

- Mog� rozkaza�, �eby ksi�yc zrobi� si� niebieski, ale nic si� nie stanie. Pos�uchaj, Ender, dow�dcy maj� tyle w�adzy, ile im jej dasz. Im bardziej jesteœ pos�uszny, tym bardziej tob� rz�dz�.

- A co ich powstrzyma, �eby mi nie do�o�y�? - wspomnia� cios Bonzo.

- Zdawa�o mi si�, �e po to w�aœnie chodzisz na kurs walki wr�cz.

- Naprawd� mnie obserwowa�eœ?

Dink nie odpowiedzia�.

- Nie chc�, �eby Ross by� na mnie wœciek�y. Chc� bra� udzia� w walce, mam doœ� siedzenia w k�cie.

- Twoje wyniki si� pogorsz�. Tym razem Ender nie odpowiedzia�.

- S�uchaj, Ender, dop�ki jesteœ w moim plutonie, bierzesz udzia� w walce.

Wkr�tce Ender przekona� si� dlaczego. Dink szkoli� sw�j pluton z dyscyplin� i wigorem, ale zupe�nie niezale�nie od pozosta�ej cz�œci Armii Szczura. Nigdy nie konsultowa� si� z Rossem i bardzo rzadko ca�a armia �wiczy�a wsp�lne manewry. Wygl�da�o to tak, jakby Ross dowodzi� jedn� armi�, a Dink drug�, o wiele mniejsz�, kt�ra przypadkiem znalaz�a si� w sali treningowej w tym samym czasie.

Dink rozpocz�� pierwsze �wiczenia prosz�c Endera, by zademonstrowa� swoj� pozycj� w ataku stopami naprz�d. Inni ch�opcy nie byli zachwyceni.

- Jak mo�emy naciera� le��c na plecach? - pytali.

Ku zdziwieniu Endera Dink nie poprawi� ich, nie powiedzia�, �eby nie atakowali na plecach, tylko spadali na nich. Widzia�, co robi Ender, ale nie rozumia� orientacji, jaka z tego wynika�a. Ch�opiec szybko poj��, �e wprawdzie Dink by� bardzo, bardzo dobry, lecz up�r w trzymaniu si� kierunku ci��enia korytarza ogranicza� jego spos�b myœlenia. Nie potrafi� sobie wyobrazi� nieprzyjacielskiej bramy jako .le��cej na dole.

�wiczyli atak na wrog� gwiazd�. Zanim zacz�li stosowa� metod� Endera, zawsze nacierali wyprostowani, wystawiaj�c na cel ca�e cia�a. Nawet teraz, gdy docierali do gwiazdy, atakowali z jednego tylko kierunku. "G�r�!" krzycza� Dink i g�r� nacierali. Trzeba przyzna�, �e potem powtarza� �wiczenie wo�aj�c: "Jeszcze raz, g�ow� w d�!", ale poniewa� stale orientowali si� wed�ug nie istniej�cej grawitacji, przechodz�c do�em ch�opcy poruszali si� niezgrabnie, jakby mieli zawroty g�owy.

Nienawidzili ataku stopami w prz�d. Dink upiera� si�, by go stosowali. W efekcie znienawidzili Endera.

- Czy musimy uczy� si� walczy� od Startera? - spyta� jeden z nich upewniwszy si�, �e Ender us�yszy.

- Tak - odpar� Dink. Pracowali dalej.

W ko�cu si� przekonali. W treningowych potyczkach zacz�li pojmowa�, o ile trudniej jest trafi� przeciwnika atakuj�cego stopami do przodu. A kiedy poj�li, �wiczyli ch�tniej.

Tego wieczoru Ender po raz pierwszy przyszed� na �wiczenia Starter�w po ca�ym dniu pracy. By� zm�czony.

- Jesteœ teraz w prawdziwej armii - powita� go Alai. - Nie musisz ju� z nami trenowa�.

- Od ciebie ucz� si� tego, czego nikt nie umie - odpar� Ender.

- Dink Meeker jest najlepszy. S�ysza�em, �e jesteœ w jego plutonie.

- No to do roboty. Poka�� wam, czego si� dzisiaj od niego nauczy�em.

Przy pomocy Alai i pozosta�ych stara� si� przeprowadzi� te same manewry, nad kt�rymi m�czy� si� ca�e popo�udnie. Poprawi� je jednak, kaza� ch�opcom �wiczy� z zamro�on� jedn� nog�, obiema nogami, albo u�ywa� zamro�onych koleg�w jako oparcia przy zmianie kierunku lotu.

W po�owie �wicze� zauwa�y� Petr� i Dinka. Stali w drzwiach i przygl�dali mu si� z daleka. P�Ÿniej, gdy spojrza� znowu, ju� ich nie by�o.

A wi�c obserwuj� mnie i wiedz�, co tu robi�. Nie mia� poj�cia, czy Dink jest jego przyjacielem; s�dzi�, �e Petra tak, ale nie by� pewien. Mog� by� wœciekli, �e zajmuje si� tym, co nale�y do dow�dc�w armii i pluton�w - musztruje i �wiczy �o�nierzy. Mo�e te� czuj� si� obra�eni, �e �o�nierz zadaje si� ze Starterami. Nie czu� si� dobrze, gdy starsi mu si� przygl�dali.

- Zdawa�o mi si�, �e zakaza�em ci u�ywa� komputera - Ross Nos stan�� przy pos�aniu Endera. Ender nie podni�s� g�owy.

- Ko�cz� zadanie z trygonometrii na jutro. Ross pchn�� komputer kolanem.

- Zakaza�em ci tego u�ywa�. Ender od�o�y� pulpit i wsta�.

- Bardziej mi zale�y na trygonometrii ni� na tobie.

Ross by� wy�szy przynajmniej o czterdzieœci centymetr�w, ale Ender nie przejmowa� si� tym. Nie s�dzi�, by dosz�o do u�ycia si�y, a jeœli nawet, to chyba da�by sobie rad�. Ross by� leniwy i nie potrafi� walczy� wr�cz.

- Spadasz w tabeli, ch�opcze - stwierdzi�.

- Spodziewa�em si� tego. Prowadzi�em tylko dlatego, �e Armia Salamandry u�ywa�a mnie w g�upi spos�b.

- G�upi? Strategia Bonza pozwoli�a mu wygra� kilka kluczowych bitew.

- Strategia Bonza nie pozwoli�aby mu wygra� walki o pietruszk�. Ka�dy m�j strza� narusza� jego rozkazy. Ross o tym nie wiedzia� i to go rozz�oœci�o.

- Wi�c wszystko, co m�wi� o tobie Bonzo, to k�amstwo. Jesteœ nie tylko ma�y i nic nie umiesz, ale w dodatku jesteœ niezdyscyplinowany.

- Ale zupe�nie sam zmieni�em pora�k� w remis.

- Zobaczymy, jak sobie poradzisz zupe�nie sam nast�pnym razem

- rzuci� Ross odchodz�c.

Jeden z �o�nierzy plutonu Endera pokr�ci� g�ow�.

- Jesteœ g�upi jak but.

Ender spojrza� na Dinka, siedz�cego nad swoim komputerem. Dink podni�s� g�ow�, zauwa�y� Endera i popatrzy� na niego oboj�tnie. Jego twarz nie wyra�a�a kompletnie nic. W porz�dku, pomyœla� ch�opiec. Sam dam sobie rad�.

Bitwa wypad�a dwa dni p�Ÿniej. Po raz pierwszy Ender mia� walczy� w ramach plutonu; denerwowa� si�. Pluton Dinka stan�� w szeregu pod praw� œcian� korytarza, a Ender skupia� si� na tym, �eby si� nie opiera�, sta� prosto. Zachowuj r�wnowag�.

- Wiggin! - zawo�a� Ross Nos.

Ender poczu�, jak fala l�ku sp�ywa po nim od gard�a po krocze

- dreszcz strachu przyprawiaj�cy o dr�enie. Ross dostrzeg� to.

- Dr�ysz? Trz�siesz si�? Nie nar�b w portki, ma�y Starterze - Ross zahaczy� palcem o kolb� miotacza Endera i przyci�gn�� go do pola si�owego zakrywaj�cego sal� treningow�. - Zobaczymy, jak teraz sobie poradzisz, Ender. Jak tylko brama si� otworzy, skaczesz do œrodka i lecisz prosto na bram� nieprzyjaci�.

Samob�jstwo. Bezsensowna, bezcelowa autodestrukcja. Ale musi wykonywa� rozkazy; to by�a bitwa, nie �wiczenia. Na chwil� ogarn�a go zimna wœciek�oœ�, zaraz jednak si� uspokoi�.

- Doskonale, sir. Kierunek mojego ognia to kierunek, w kt�rym znajd� si� ich g��wne si�y.

- Nie b�dziesz mia� czasu, �eby wystrzeli� - rozeœmia� si� Ross.

Œciana znikn�a. Ender skoczy�, chwyci� klamry na suficie i wypchn�� si� naprz�d i w d�, ku nieprzyjacielskiej bramie.

Walczyli z Armi� Stonogi. Ender by� ju� w œrodku sali, gdy ich �o�nierze zaczynali dopiero przekracza� bram�. Cz�œ� zd��y�a schroni� si� za gwiazdami, ale Ender podkurczy� nogi, wsun�� miotacz pomi�dzy uda i strzela�, zamra�aj�c wielu z nich zaraz po wejœciu.

B�ysn�li mu w nogi, ale mia� jeszcze trzy cenne sekundy, zanim trafili go w korpus i wy��czyli z akcji. Zamrozi� kilku innych, potem roz�o�y� ramiona w przeciwne strony. R�ka, w kt�rej trzyma� miotacz, celowa�a w g��wn� grup� Armii Stonogi. Wystrzeli� w mas� wrog�w, a potem go zamrozili.

Sekund� p�Ÿniej uderzy� o pole si�owe bramy i odbi� si� wiruj�c szale�czo. Dolecia� do grupy nieprzyjaci� ukrytych za gwiazd�; odepchn�li go i rozkr�cili jeszcze bardziej. Odbija� si� we wszystkie strony przez reszt� bitwy, cho� op�r powietrza stopniowo wyhamowa� jego lot. Nie wiedzia�, ilu ludzi zamrozi�, zanim sam zlodowacia�, ale odni�s� wra�enie, �e Armia Szczura zwyci�y�a jak zwykle.

Po bitwie Ross nie odezwa� si� do niego. Ender nadal prowadzi� w tabeli, gdy� zamrozi� trzech, unieszkodliwi� dw�ch i trafi� siedmiu. Nie by�o ju� mowy o niesubordynacji i u�ywaniu komputera. Ross trzyma� si� swojej cz�œci koszar i zostawi� Endera w spokoju.

Dink Meeker zacz�� �wiczy� b�yskawiczne opuszczenie korytarza - atak Endera w chwili, gdy armia przeciwnika wci�� jeszcze przechodzi�a przez bram�, przyni�s� nadzwyczajne wyniki.

- Jeœli jeden cz�owiek potrafi narobi� tyle szk�d, pomyœlcie, czego dokona pluton.

Dink nak�oni� majora Andersona, �eby otwiera� bram� na œrodku œciany zamiast tej na poziomie pod�ogi, mogli wi�c trenowa� start w warunkach bojowych. Inni te� si� o tym dowiedzieli. Od tego czasu nikt nie m�g� marnowa� w korytarzu pi�ciu, dziesi�ciu czy pi�tnastu sekund po to, �eby si� rozejrze�. Gra si� zmieni�a.

Wi�cej bitew. Ender zaj�� swoje miejsce w plutonie. Pope�nia� b��dy. Przegrywa� starcia. W tabeli spad� z pierwszego miejsca na drugie, potem na czwarte. Potem pope�nia� mniej b��d�w i poczu� si� lepiej w ramach plutonu. Wr�ci� na trzeci� pozycj�. Potem na drug�, potem

pierwsz�.

*

Pewnego dnia Ender zosta� w sali po �wiczeniach. Zauwa�y�, �e Dink Meeker zwykle sp�Ÿnia si� na kolacj� i uzna�, �e trenuje dodatkowo. Nie by� specjalnie g�odny, a chcia� zobaczy�, co �wiczy Dink, gdy nikt go nie widzi.

Ale Dink nie �wiczy�. Sta� przy drzwiach i patrzy� na Endera.

Ender sta� pod œcian� naprzeciwko i patrzy� na Dinka.

�aden si� nie odzywa�. By�o jasne, �e Dink chce, by Ender wyszed�. I r�wnie jasne, �e Ender m�wi n i e.

Dink odwr�ci� si� plecami, spokojnie zdj�� kombinezon i delikatnie odepchn�� si� od pod�ogi. Pop�yn�� w stron� œrodka sali, bardzo wolno, z cia�em rozluŸnionym niemal ca�kowicie tak, �e d�onie i ramiona zdawa�y si� chwyta� nie istniej�ce pr�dy powietrza.

Po napi�ciu szybkich manewr�w, zm�czeniu i podnieceniu, samo patrzenie na niego sprawia�o ulg�. P�yn�� tak przez jakieœ dziesi�� minut, zanim dotar� do przeciwleg�ej œciany. Tam odepchn�� si� mocno, wr�ci� do bramy i wci�gn�� kombinezon.

- ChodŸ - rzuci� w stron� Endera.

Wr�cili do koszar. Ch�opcy jedli kolacj�, wi�c sala by�a pusta. Dink i Ender przeszli do swoich pos�a� i przebrali si� w regulaminowe mundury. Potem Ender podszed� do Dinka i czeka�, a� tamten b�dzie got�w.

-- Czemu czeka�eœ? - spyta� Dink.

- Nie by�em g�odny.

. - Czy teraz ju� wiesz dlaczego nie dosta�em armii? Ender zastanawia� si� nad tym kiedyœ.

- Szczerze m�wi�c, awansowali mnie dwa razy, ale odm�wi�em. Odm�wi�?

- Odebrali mi star� szafk� i ��ko, i pulpit, przyznali kabin� dow�dcy, i dali armi�. Ale ja po prostu siedzia�em w tej kabinie tak d�ugo, a� ust�powali i przydzielali mnie znowu do czyjejœ armii.

- Dlaczego?

- Bo nie chc� im pozwoli�, �eby mi to zrobili. Nie wierz�, �ebyœ nie przejrza� tego dra�stwa, Ender. Chocia�, jesteœ jeszcze m�ody. To nie inne armie s� wrogami. To nauczyciele. Zmuszaj� nas, byœmy ze sob� walczyli, byœmy nienawidzili siebie nawzajem. Gra jest wszystkim. Wygra�, wygra�, wygra�. I wszystko to niczemu nie s�u�y. Zabijamy si�, wpadamy w ob��d pr�buj�c zwyci�y�, a te sukinsyny przez ca�y czas obserwuj�, badaj�, odkrywaj� nasze s�abe punkty i decyduj�, czy jesteœmy wystarczaj�co dobrzy. Dobrzy do czego? Mia�em szeœ� lat, kiedy mnie tu sprowadzili. Co mog�em wiedzie�, do diab�a? O n i uznali, �e nadaj� si� do programu. Tyle �e nikt nie pyta�, czy program nadaje si� dla mnie.

- Wi�c dlaczego nie odejdziesz do domu? Dink uœmiechn�� si� z przymusem.

- Bo nie potrafi� zrezygnowa� z gry - szarpn�� materia� kombinezonu, le��cego obok na pos�aniu. - Bo kocham to.

- Wi�c czemu nie jesteœ dow�dc�? Dink pokr�ci� g�ow�.

- Nigdy. Sp�jrz tylko, co si� sta�o z Rossenem. Ten ch�opak to wariat. Ross Nos. Sypia tutaj, razem z nami, zamiast w swojej kabinie. Dlaczego? Bo boi si� zosta� sam, Ender. Boi si� ciemnoœci.

- Ross?

- Ale oni zrobili go dow�dc� armii i musi si� zachowywa� jak dow�dca. Nie wie, co ma robi�. Wygrywa, ale to przera�a go najbardziej, poniewa� nie wie, dlaczego wygrywa, tyle tylko, �e ja mam z tym coœ wsp�lnego. W ka�dej chwili ktoœ mo�e odkry�, �e Ross nie jest wszechmocnym izraelskim genera�em, kt�ry potrafi zwyci�a� w ka�dej sytuacji. On nie ma poj�cia, dlaczego ktoœ wygrywa albo przegrywa. Nikt nie ma poj�cia.

- To jeszcze nie znaczy, �e jest wariatem, Dink.

- Wiem, jesteœ tu od roku i myœlisz, �e ci ludzie s� normalni. No wi�c nie s�. Nie jesteœmy. Korzystam z biblioteki, wyœwietlam sobie ksi��ki na komputerze. Te stare, bo nic nowego nam nie dadz�, ale i tak mam niez�e poj�cie, jakie s� dzieci. My nie jesteœmy dzie�mi. Dzieci mog� czasem przegra� i nikt si� tym nie przejmuje. Dzieci nie s� w armiach, dzieci nie s� dow�dcami, nie rozkazuj� czterdziestu innym dzieciakom. To wi�cej, ni� mo�na wytrzyma� i nie zwariowa� chocia� troch�.

Ender pr�bowa� sobie przypomnie�, jakie by�y dzieci z jego klasy w szkole, w mieœcie. Ale myœla� tylko o Stilsonie.

- Mia�em brata. Zwyczajny ch�opak, interesowa�y go tylko dziewczyny. I latanie. Chcia� lata�. Grywa� z ch�opakami w pi�k�. Normalnie, rzuca�o si� pi�k� do kosza albo kiwa�o na korytarzach, a� przychodzili oficerowie pokoju i zabierali pi�k�. By�o wspaniale. Kiedy przyszli po mnie, w�aœnie pokazywa� mi, jak si� kiwa�.

Ender wspomnia� swojego brata i nie by�o to przyjemnie wspomnienie.

Dink nie zrozumia� wyrazu twarzy Endera.

- Hej, wiem, �e nikt nie powinien m�wi� o domu. Ale sk�dœ tu przybyliœmy. To nie Szko�a Bojowa nas stworzy�a. Szko�a Bojowa nie stworzy�a niczego. Ona tylko niszczy. A przecie� wszyscy pami�tamy r�ne rzeczy z domu. Mo�e nie zawsze mi�e, ale pami�tamy, i wtedy k�amiemy, i udajemy, �e... pos�uchaj, Ender, dlaczego w�aœciwie nikt nie m�wi o domu, nigdy? Czy nie widzisz, jakie to wa�ne? Nikt nawet nie przyznaje, �e... o cholera!

- Nie, w porz�dku - zapewni� go Ender. - Myœla�em tylko o Yalentine. Mojej siostrze.

- Nie chcia�em ci� zdenerwowa�.

- Nie ma sprawy. Nie myœl� o niej zbyt cz�sto, bo robi� si�... w�aœnie taki.

- To fakt, nigdy nie p�aczemy. Chryste, nie pomyœla�em o tym. Nikt nigdy nie p�acze. Naprawd� staramy si� by� jak doroœli. Jak nasi ojcowie. Za�o�� si�, �e tw�j ojciec by� taki jak ty. Spokojnie zgadza� si� na wszystko, a potem wybucha�...

- Nie jestem podobny do ojca.

- Wi�c mo�e si� pomyli�em. Ale weŸ takiego Bonza. Nieuleczalny przypadek hiszpa�skiego honoru. Nie mo�e sobie pozwoli� na s�aboœci. By� od niego lepszym to obraza. By� silniejszym, to jakby ur�n�� mu jaja. Dlatego ci� w�aœnie nienawidzi: nie cierpia�eœ, kiedy chcia� ci� ukara�. Nienawidzi ci� za to; zupe�nie powa�nie chce ci� zabi�. To wariat. Wszyscy oni to wariaci.

- A ty nie?

- Ja te� jestem wariat, m�j ma�y, ale przynajmniej kiedy mnie to dopada, to p�ywam samotnie w przestrzeni i wariactwo wy�azi ze mnie i wsi�ka w œciany i nie wychodzi, dop�ki nie ma bitwy. Wtedy mali ch�opcy wal� w œciany i zgniataj� wariactwo.

Ender uœmiechn�� si�.

- Ty te� b�dziesz wariat - stwierdzi� Dink. - ChodŸ, idziemy jeœ�.

- Mo�e potrafi�byœ zosta� dow�dc� i nie zwariowa�. Mo�e to, �e wiesz o wariactwie dowodzi, �e zosta�byœ normalny.

- Nie pozwol�, �eby te sukinsyny mn� rz�dzi�y, Ender. Ciebie te� maj� na patelni i nie b�d� traktowa� delikatnie. Popatrz, co z tob� zrobili do tej pory.

- Nic ze mn� nie zrobili opr�cz tego, �e awansowa�em.

- I dobrze ci z tym, co?

Ender zaœmia� si� i pokr�ci� g�ow�.

- Mo�e masz racj�.

- Myœl�, �e jesteœ wystawiony, Ender. Nie pozw�l im.

- Ale po to przecie� przylecia�em. �eby zrobili ze mnie narz�dzie. �eby ocali� œwiat.

- Niemo�liwe, �ebyœ jeszcze w to wierzy�.

- W co wierzy�?

- W groŸb� robali. Ratowanie œwiata. S�uchaj, Ender, gdyby robale mia�y wr�ci�, �eby nas za�atwi�, to ju� by tu by�y. Wcale nie atakuj�. Pobiliœmy je i odesz�y.

- Przecie� wideo...

- Wszystkie s� z Pierwszej i Drugiej Inwazji. Twoi dziadkowie jeszcze si� nie urodzili, kiedy Razer Mackham rozbi� robali. Obserwuj. To wszystko oszustwo. Nie ma �adnej wojny, a oni tylko bawi� si� nami.

- Ale dlaczego?

- Bo dop�ki ludzie boj� si� robali, MF zachowuje w�adz�, a dop�ki MF ma w�adz�, pewne kraje mog� utrzyma� swoj� hegemoni�. Ale ogl�daj wideo, Ender. Ludzie szybko rozszyfruj� t� gr� i nast�pi wojna domowa, wojna dla sko�czenia z wojnami. T o w�aœnie jest groŸne, Ender, nie robale. Bo w tej wojnie, kiedy ju� wybuchnie, nie b�dziemy przyjaci�mi. Poniewa� ty jesteœ Amerykaninem, jak nasi kochani nauczyciele. A ja nie.

Potem poszli do mesy i jedli rozmawiaj�c o czym innym. Ender jednak nie potrafi� zapomnie� o tym, co m�wi� Dink. Szko�a Bojowa by�a tak zamkni�ta, a gra tak wa�na dla dzieci, �e Ender nie pami�ta� o istniej�cym na zewn�trz œwiecie. Hiszpa�ski honor. Wojna domowa. Polityka. Szko�a naprawd� by�a bardzo ma�a.

Lecz Ender doszed� do innych wniosk�w ni� Dink. Robale by�y prawdziwe. Istnia�o zagro�enie. MF kontrolowa�a wiele spraw, ale nie wideo ani sieci. Nie tam, gdzie mieszka� Ender. W domu Dinka, w Holandii, po trzech pokoleniach pod w�adz� Rosjan, wszystko to mog�o podlega� kontroli, lecz Ender wiedzia�, �e w Ameryce k�amstwo nie wytrzyma�oby d�ugo. Wierzy� w to.

Wierzy�, ale ziarno w�tpliwoœci zosta�o posiane. Tkwi�o w jego umyœle i od czasu do czasu wypuszcza�o ma�e kie�ki. To ziarno zmieni�o wszystko. Sprawi�o, �e Ender bardziej uwa�a� na to, co ludzie myœl�, ni� na to, co m�wi�. Sprawi�o, �e sta� si� m�drzejszy.

*

Na wieczorny trening przysz�o niewielu ch�opc�w, mniej ni� po�owa.

- Gdzie Bernard? - spyta� Ender.

Alai uœmiechn�� si�. Shen przymkn�� oczy i przybra� wyraz natchnionej medytacji.

- Nie s�ysza�eœ? - zdziwi� si� inny ch�opak, Starter z m�odszej grupy. - M�wi�, �e Starter, kt�ry przychodzi na twoje �wiczenia, nie b�dzie si� liczy� w �adnej armii. M�wi�, �e dow�dcy nie zechc� �o�nierzy zepsutych twoimi treningami.

Ender pokiwa� g�ow�.

- Ale ja^kombinuj� - m�wi� ten sam Starter - �e b�d� najlepszym �o�nierzem i ka�dy dow�dca coœ wart mnie weŸmie. Nie?

- Jasne - odpar� zdecydowanie Ender.

Prowadzili �wiczenia. Po jakiejœ p� godzinie, gdy trenowali zderzenia z odbiciem od zamro�onych �o�nierzy, wesz�o kilku dow�dc�w w r�nych mundurach. Ostentacyjnie spisali nazwiska.

- Uwa�ajcie! - zawo�a� Alai. - Pilnujcie, �eby si� nie pomyli�.

Nast�pnego dnia ch�opc�w by�o jeszcze mniej. Teraz i do Endera dociera�y wiadomoœci - mali Starterzy dostawali klapsy w �azienkach, zdarza�y si� im przykre wypadki w mesie, albo ich zbiory kasowali starsi ch�opcy, bez trudu prze�amuj�c prymitywny system zabezpiecze� w komputerach Starter�w.

- Dzisiaj nie b�dzie treningu.

- B�dzie jak diabli - odpar� Alai.

- Dajmy spok�j na par� dni. Nie chc�, �eby ktoœ krzywdzi� ma�ych ch�opc�w.

- Jeœli przerwiesz cho�by na jeden wiecz�r, pomyœl�, �e to dzia�a. Czy sam ust�pi�eœ Bernardowi, kiedy zachowywa� si� jak œwinia?

- Zreszt� - doda� Shen - nie boimy si� i nie przejmujemy, wi�c jesteœ nam winien ten trening. Potrzebujemy �wicze� i ty te�.

Ender przypomnia� sobie, co m�wi� Dink. Gra by�a czymœ ma�o wa�nym w por�wnaniu z prawdziwym œwiatem. Czemu ktoœ mia�by poœwi�ca� wszystkie noce dla g�upiej, g�upiej gry?

- I tak niewiele byœmy zrobili - stwierdzi� i zacz�� si� zbiera�. Zatrzyma� go Alai.

- Ciebie te� przestraszyli? Przylali ci w �azience? Wsadzili g�ow� do muszli? Ktoœ wepchn�� ci miotacz w brzuch?

- Nie - odpar� Ender.

- Nadal jestem moim przyjacielem? - spyta� Alai, ju� ciszej.

- Tak.

- Wi�c ja jestem twoim przyjacielem, Ender. Zostaj� tu i �wicz� z tob�.

Starsi ch�opcy przyszli znowu, lecz tym razem by�o wœr�d nich niewielu dow�dc�w. Wi�kszoœ� stanowili �o�nierze z r�nych armii; Ender rozpozna� mundury Salamandry, a nawet kilku Szczur�w. Nie zapisywali nazwisk, ale nabijali si�, krzyczeli i drwili, gdy Starterzy wyt�ali niewytrenowane mi�œnie staraj�c si� prawid�owo wykonywa� trudne manewry. Kilku ch�opc�w zacz�o si� z�oœci�.

- S�uchajcie ich - powiedzia� im Ender. - I zapami�tajcie te s�owa. Jeœli kiedykolwiek zechcecie doprowadzi� przeciwnika do wœciek�oœci, krzyczcie do niego takie rzeczy. Zacznie post�powa� g�upio, wœcieka� si�. Ale m y nie b�dziemy si� wœcieka�.

Shen wzi�� sobie ten pomys� do serca i kaza� czw�rce Starter�w powtarza� g�oœno pi�� czy szeœ� razy ka�d� zaczepk�. Kiedy zacz�li wyœpiewywa� przezwiska jak wyliczanki, kilku starszych ch�opc�w odbi�o si� od pod�ogi i ruszy�o do starcia.

Kombinezony zosta�y skonstruowane do walk przy u�yciu nieszkodliwego œwiat�a; dawa�y niewielk� ochron�, za to powa�nie ogranicza�y ruchy, gdy dosz�o do walki wr�cz w nullo. Zreszt� i tak po�owa ch�opc�w by�a zamro�ona i nie mog�a si� broni�. Sztywnoœ� ich kombinezon�w sprawia�a jednak, �e stawali si� potencjalnie u�yteczni. Ender kaza� swoim Starterom zebra� si� w jednym k�cie sali. Starsi wyœmiewali si� z nich jeszcze bardziej, a widz�c grup� Endera w odwrocie, kilku stoj�cych dot�d przy bramie ruszy�o, by do��czy� do napastnik�w.

Ender i Alai cisn�li w nich jednym z zamro�onych �o�nierzy. Nast�pi�o zderzenie i Starter wraz z trafionym przeciwnikiem odlecieli w przeciwne strony. Trafiony he�mem w pierœ ch�opak krzykn�� z b�lu.

�arty si� sko�czy�y. Reszta ch�opc�w wystartowa�a, by w��czy� si� do walki. Ender nie liczy� na to, �e kt�rykolwiek ze Starter�w wyjdzie z tego starcia bez szwanku. Nieprzyjaciel jednak atakowa� bez planu i koordynacji, podczas gdy ma�a armia Endera, cho� licz�ca ledwie tuzin �o�nierzy, zna�a si� doskonale i wiedzia�a, jak dzia�a� wsp�lnie.

- Robimy nov� - krzykn�� Ender. Ch�opcy wybuchn�li œmiechem.

Podzielili si� na grupy, podkurczyli nogi i trzymaj�c si� za r�ce uformowali przy œcianie trzy gwiazdy. - Wymijamy ich i dolatujemy do bramy. Ju�!

Na ten sygna� gwiazdy rozpad�y si�, a ka�dy z ch�opc�w wystrzeli� w innym kierunku, lecz pod takim k�tem, by odbi� si� od œciany i pop�yn�� ku drzwiom. Poniewa� wrogowie znaleŸli si� w samym œrodku sali, gdzie zmiany kursu by�y o wiele trudniejsze, Starterzy bez trudnoœci przeprowadzili ca�y manewr.

Ender ustawi� si� tak, by po starcie trafi� w zamro�onego �o�nierza, kt�rego przed chwil� u�y� jako pocisku. Ch�opiec nie by� ju� zamro�ony; pozwoli�, by Ender go chwyci�, okr�ci� wok� siebie i pos�a� ku bramie. Niestety, w rezultacie tej akcji sam Ender pop�yn�� w przeciwn� stron�, i to ze zmniejszon� znacznie szybkoœci�. Jako jedyny ze swoich �o�nierzy dryfowa� doœ� wolno w stron� kra�ca sali treningowej, gdzie zebrali si� przeciwnicy. Zmieni� pozycj�, by widzie�, jak jego �o�nierze docieraj� bezpiecznie do bramy.

Tymczasem rozwœcieczeni, zdezorganizowani napastnicy w�aœnie go zauwa�yli. Ender przeliczy�, jak szybko dotrze do najbli�szej œciany, gdzie m�g�by odbi� si� znowu. Nie doœ� szybko. Kilku ch�opc�w wystartowa�o ju� ku niemu. Ender ze zdumieniem dostrzeg� wœr�d nich twarz Stilsona. Drgn�� pojmuj�c, �e si� pomyli�. Mimo wszystko by�a to identyczna sytuacja, tyle �e tym razem tamci nie b�d� czeka� na wynik walki sam na sam. Nie mieli przyw�dcy, o ile zdo�a� si� zorientowa�, i wszycy byli o wiele wi�ksi od niego.

Na kursie walki wr�cz dowiedzia� si� jednak sporo na temat operowania ci�arem cia�a i o fizyce obiekt�w ruchomych. Oni mogli tego nie wiedzie�; podczas bitew prawie nigdy nie dochodzi�o do spotka� bezpoœrednich - �o�nierz rzadko zderza� si� z niezamro�onym przeciwnikiem. W ci�gu kilku sekund, jakie mu pozosta�y, Ender stara� si� przygotowa� do spotkania ze swymi goœ�mi.

Szcz�œliwie wiedzieli o walce w nullo nie wi�cej od niego, a ci, kt�rzy pr�bowali go uderzy�, stwierdzili, �e cios nie wywiera oczekiwanego efektu, gdy cia�o atakuj�cego przesuwa si� do ty�u prawie tak samo szybko jak pi�œ� do przodu. Ender zorientowa� si� jednak, �e w grupie by�o kilku powa�nie myœl�cych o �amaniu koœci. Nie mia� zamiaru na

nich czeka�.

Z�apa� za rami� kt�regoœ z "bokser�w" i pchn�� go z ca�ej si�y. To odsun�o go z drogi pozosta�ych, cho� nadal nie zbli�y� si� ani troch� do

bramy.

- Zosta� tam! - krzykn�� do swych przyjaci�, najwyraŸniej planuj�cych wypraw� ratunkow�. - Nie ruszajcie si� stamt�d!

Ktoœ z�apa� go za pi�t�, dostatecznie mocno, by Ender mia� si� o co oprze�. Z ca�ej si�y uderzy� stop� w g�ow� i rami� napastnika. Tamten krzykn�� i puœci� go. Gdyby zrobi� to wczeœniej, nie ucierpia�by tak bardzo, a Ender m�g�by si� lepiej odepchn��. Trzyma� jednak mocno; w efekcie mia� naderwane ucho i pryska� krwi� na wszystkie strony, Ender zaœ p�yn�� jeszcze wolniej.

Zn�w to robi�, pomyœla�. Ranie ludzi tylko po to, by ocali� siebie. Czemu nie zostawi� mnie w spokoju, �ebym nie musia� robi� im krzywdy?

Jeszcze trzech ch�opc�w zbli�a�o si� do niego. Tym razem dzia�ali wsp�lnie, ale i tak najpierw musieli go chwyci�. Ender ustawi� cia�o w ten spos�b, by dw�ch z nich mog�o go z�apa� za nogi, pozostawiaj�c r�ce wolne do rozprawienia si� z trzecim.

Chwycili przyn�t�. Ender z�apa� trzeciego z napastnik�w za koszul�, poci�gn�� mocno i uderzy� he�mem w twarz. Zn�w krzyk i deszcz krwi. Tamci pr�bowali wykr�ci� mu nogi. Cisn�� tego z krwawi�cym nosem na jednego z nich. Zderzyli si� i przeciwnik puœci� nog�. Teraz ju� bez trudu wykorzysta� chwyt trzeciego, by kopn�� go w krocze i odbi� si� w stron� bramy. Wystartowa� nie najlepiej, wi�c lecia� niezbyt szybko, ale to ju� nie mia�o znaczenia. Nikt go nie goni�.

Dotar� do wyjœcia. Koledzy pochwycili go i podawali sobie a� do bramy œmiej�c si� i klepi�c go po ramionach.

- Ty draniu! - powtarzali. - Ty potworze! Jak b�yskawica! - Na dzisiaj koniec �wicze� - oznajmi� Ender.

- Jutro wr�c� znowu - stwierdzi� Shen.

- Nic im z tego nie przyjdzie. Albo zjawi� si� bez skafandr�w i wtedy za�atwimy ich tak, jak dzisiaj, albo w skafandrach, wi�c b�dziemy ich mogli zamrozi�.

- Zreszt� - doda� Alai - nauczyciele nie pozwol�, by coœ takiego si� powt�rzy�o.

Ender przypomnia� sobie, co m�wi� Dink. Nie by� pewien, czy Alai ma racj�.

- Hej, Ender! - krzykn�� jeden ze starszych ch�opc�w, gdy wychodzili z sali. - Jesteœ nikim, ch�opie! Nikim!

- To m�j dawny dow�dca, Bonzo - wyjaœni� Ender. - Chyba mnie nie lubi.

P�Ÿnym wieczorem Ender sprawdzi� na komputerze wszystkie spisy. Czterech ch�opc�w zg�osi�o si� do lekarza: z naruszonymi �ebrami, z uszkodzeniem j�der, z naderwanym uchem, ze z�amanym nosem i obluzowanymi z�bami. Przyczyna wypadku by�a we wszystkich przypadkach ta sama:

PRZYPADKOWE ZDERZENIE W ZERO G

Jeœli nauczyciele pozwolili, by znalaz�o si� to w oficjalnym raporcie, to najwyraŸniej nie zamierzali nikogo kara� za t� nieprzyjemn� b�jk� w sali treningowej. Czy nie maj� zamiaru zrobi� czegoœ w tej sprawie? Nie obchodzi ich, co si� dzieje w szkole?

Poniewa� wr�ci� do koszar wczeœniej ni� zwykle, Ender wywo�a� na komputerze gr� fantasy. Dawno ju� tego nie robi�. Tak dawno, �e komputer umieœci� go nie tam, gdzie ostatnio przerwa�. Zacz�� przy zw�okach Olbrzyma. Tyle, �e teraz trudno by�o je rozpozna�. Musia�by odejœ� kawa�ek i przyjrze� si� im z daleka. Cia�o rozsypa�o si� tworz�c niewielki pag�rek opleciony traw� i zielskiem. Jedynie twarz Olbrzyma dawa�a si� jeszcze rozr�ni� - bia�a koœ� podobna do wapienia, ods�oni�tego na starym, wietrzej�cym wzg�rku.

Ender nie cieszy� si� perspektyw� walki z dzie�mi- wilkami, ale ku jego zdziwieniu ju� ich nie spotka�. Mo�e, raz zabite, znika�y na zawsze.Ta myœl sprawi�a, �e posmutnia�.

Przedosta� si� do podziemi i tunelami na urwisko ponad cudownym lasem. Zn�w rzuci� si� w d� i zn�w pochwyci�a go chmura i przenios�a do komnaty w wie�y zamku.

W�� zacz�� rozwija� si� z dywanu i tym razem Ender si� nie waha�. Nadepn�� na jego g�ow� i przygni�t� mocno. W�� wi� si� i skr�ca�, a Ender dociska� go coraz mocniej do kamiennej pod�ogi. Wreszcie znieruchomia�. Ender podni�s� go i potrz�sn��, a� odwin�� si� do ko�ca i wz�r na dywanie znikn��. Potem, ci�gle wlok�c w�a za sob�, zacz�� si� rozgl�da� za wyjœciem.

Zamiast tego znalaz� lustro. A w lustrze zobaczy� twarz, kt�r� rozpozna� natychmiast. To by� Peter; krew kapa�a mu po brodzie, a z ust wystawa� ogon w�a.

Ender wrzasn�� i odepchn�� od siebie pulpit. Kilku ch�opc�w na sali zaniepokoi� jego krzyk, ale przeprosi� wyjaœniaj�c, �e nic si� nie sta�o. Odeszli. Spojrza� na ekran. Jego posta� wci�� tam by�a i patrzy�a w lustro. Pr�bowa� podnieœ� jakiœ mebel, by rozbi� zwierciad�o, ale nie potrafi� ich poruszy�. Lustro nie da�o si� zdj�� ze œciany. W ko�cu Ender cisn�� we� w�em. Rozprysn�o si�, ods�aniaj�c dziur� w murze. Z tej dziury wype�z�y dziesi�tki male�kich w�y, raz po raz k�saj�cych figurk� Endera. Odrywaj�c je od siebie gor�czkowymi ruchami, posta� upad�a i zgin�a pod stosem wij�cych si� cia�. Ekran poczernia� i pojawi� si� tekst:

GRASZ DALEJ?

Ender wy��czy� si� i odsun�� pulpit. Nast�pnego dnia kilku dow�dc�w zjawi�o si� u Endera osobiœcie albo przys�a�o �o�nierzy. Zapewnili go, �e nie ma si� czym martwi�, �e wi�kszoœ� uwa�a jego treningi za œwietny pomys� i powinien je kontynuowa�. I �eby si� upewni�, �e nikt nie b�dzie mu przeszkadza�, przyœl� paru starszych �o�nierzy, kt�rym przydadz� si� dodatkowe zaj�cia.

- S� prawie tak duzi, jak ci robale, kt�rzy was wczoraj napadli. Nast�pnym razem pomyœl�, zanim coœ zrobi�.

Tego wieczoru zamiast dwunastu ch�opc�w mia� czterdziestu pi�ciu, wi�cej ni� armi�. I mo�e ze wzgl�du na obecnoœ� starszych ch�opc�w po stronie Endera, a mo�e dlatego, �e mieli ju� doœ�, jego wrogowie nie pokazali si�.

Ender nie wraca� wi�cej do gry. Ta jednak �y�a nadal w jego snach. Wci�� pami�ta�, co czu� zabijaj�c w�a, mia�d��c go - to samo co nadrywaj�c ucho temu ch�opakowi, co niszcz�c Stilsona i �ami�c Bernardowi r�k�. Wspomina�, jak sta� trzymaj�c cia�o swego wroga i widzia� twarz Petera patrz�c� na niego z lustra. Ta gra wie o mnie za du�o. Ta gra obrzydliwie k�amie. Nie jestem Peterem. Nie mam serca mordercy.

Potem ogarnia� go jeszcze wi�kszy strach, strach, �e jednak jest morderc�, tylko sprytniejszym ni� Peter, �e to w�aœnie tak cieszy nauczycieli. Na wojn� z robalami potrzebowali zab�jc�w. Ludzi, kt�rzy potrafi� wgnieœ� twarz wroga w ziemi� i zala� wszystko jego krwi�.

No dobra, jestem dla was kimœ. Jestem tym cholernym sukinsynem, kt�ry by� wam potrzebny, kiedy daliœcie zgod� na moje pocz�cie. Jestem waszym narz�dziem. Co za r�nica, �e nienawidz� tej cz�œci siebie, kt�rej potrzebujecie najbardziej? Co za r�nica, �e kiedy w grze zabi�y mnie te ma�e w�e, przyznawa�em im racj� i by�em zadowolony?

Rozdzia� 9

Locke i Demostenes

- Nie wzywa�em pana tutaj, �eby marnowa� czas. W jaki spos�b, do diab�a, komputer m�g� to zrobi�?

- Nie wiem.

- Jak zdo�a� znaleŸ� obraz brata Endera i wstawi� go do grafiki w procedurze Krainy Baœni?

- Pu�kowniku Graff, nie ja go programowa�em. Wiem tylko, �e nigdy jeszcze nie zabra� nikogo do tego miejsca. Ju� Kraina Baœni by�a niezwyk�a, ale to ju� nie jest Krain� Baœni. To jest ju� poza Ko�cem Œwiata i...

- Znam nazwy tych miejsc. Nie wiem tylko, co one oznaczaj�.

- Kraina Baœni zosta�a wprogramowana. Wspomina si� o niej w kilku innych punktach. Ale na temat Ko�ca Œwiata nic nie wiadomo. Nie mamy w tej sprawie �adnego doœwiadczenia.

- Nie podoba mi si�, �e komputer pakuje si� w taki spos�b do umys�u Endera. Peter Wigginjest najbardziej znacz�c� osob� w jego �yciu, mo�e opr�cz siostry, Yalentine.

- Gra myœlowa zosta�a zaprojektowana, by pom�c im si� ukszta�towa�. ZnaleŸ� sobie œwiaty, w kt�rych b�dzie im dobrze.

- Nie rozumie pan tego, majorze Imbu? Nie chc�, �eby Ender czu� si� dobrze z Ko�cem Œwiata. Nasz zaw�d to zapobiec ko�cowi œwiata!

- Koniec Œwiata w grze to niekoniecznie koniec ludzkoœci w wojnie z robalami. Dla Endera ma on osobiste znaczenie.

- Dobrze. Jakie znaczenie?

- Nie wiem, sir. Nie jestem tym dzieciakiem. Niech pan jego zapyta.

- Majorze Imbu, pytam pana.

- Mo�liwe s� tysi�ce znacze�.

- Niech pan poda kilka.

- Izolowa� pan tego ch�opca, sir. Mo�e pragnie ko�ca tego œwiata, Szko�y Bojowej. A mo�e chodzi o koniec œwiata, w kt�rym wyrasta� jako dziecko, jego domu. Albo jest to spos�b na poradzenie sobie z tym, �e po�ama� ostatnio tyle dzieciak�w. Ender to wra�liwy ch�opak, wie pan, a �e zrobi� innym par� paskudnych rzeczy, mo�e pragn�� ko�ca takiego œwiata.

- Albo jeszcze coœ innego.

- Gra myœlowa jest relacj� pomi�dzy dzieckiem a komputerem. Wsp�lnie tworz� opowieœci. I te opowieœci s� prawdziwe w tym sensie, �e s� odbiciami rzeczywistoœci �ycia dziecka. Tyle wiem.

- Powiem panu, co j a wiem, majorze. Tego wizerunku Peter a Wiggina nie pobrano z naszych akt w szkole. Nie mamy �adnych danych na jego temat, ani elektronicznych ani innych. Nic, odk�d Ender do nas trafi�. A ten obraz by� du�o p�Ÿniejszy.

- To zaledwie p��tora roku, sir. Jak bardzo zmienia si� ch�opiec w takim okresie?

- Ma zupe�nie inn� fryzur�. Aparat ortodoncyjny zmieni� mu kszta�t ust. Dosta�em z planety jego nowe zdj�cie i por�wna�em. Komputer Szko�y Bojowej m�g� dosta� ten obraz wy��cznie ��daj�c go od komputera na Ziemi. I to od �adnej z maszyn MF, co wymaga specjalnego dost�pu. Nie mo�emy przecie� jecha� do Guilford County w P��nocnej Karolinie, by wyci�gn�� zdj�cia ze szkolnych rejestr�w. Czy ktokolwiek z tej szko�y wyrazi� zgod� na wzi�cie fotografii?

- Pan tego nie rozumie, sir. Komputer Szko�y Bojowej jest cz�œci� sieci MF. Jeœli m y potrzebujemy tego zdj�cia, musimy prosi� o zgod�. Jeœli jednak potrzebuje go program gry myœlowej...

- Mo�e go sobie zwyczajnie wzi��?

- Nie tak zwyczajnie. Wy��cznie dla dobra dziecka.

- Zgoda, wi�c to dla jego dobra. Ale dlaczego? Jego brat jest niebezpieczny, zosta� odrzucony przez nasz projekt, gdy� jest jedn� z najgorszych istot ludzkich, jakie trafi�y nam do r�k. Dlaczego dla Endera jest taki wa�ny? Dlaczego, po tak d�ugim okresie?

- Uczciwie m�wi�c, sir, nie wiem. A program gry myœlowej jest tak zaprojektowany, �e nie potraf i nam tego wyjaœni�. Mo�e zreszt� sam tego nie wie. Ale to i tak bia�a plama.

- Chce pan powiedzie�, �e komputer wymyœla to wszystko w miar� rozwoju wypadk�w?

- Mo�na to tak okreœli�.

- Czuj� si� troch� lepiej. Myœla�em, �e tylko ja tak robi�.

Yalentine obchodzi�a �sme urodzimy Endera w samotnoœci, w poroœni�tym drzewami ogrodzie ich nowego domu w Greensboro. Oczyœci�a kawa�ek ziemi z sosnowych igie� i liœci, i patyczkiem wydrapa�a w piachu jego imi�. Potem z ga��zek i igie� zbudowa�a male�ki sza�asik, i rozpali�a niewielkie ognisko. Dym unosi� si� w g�r� poprzez zwieszone nad jej g�ow� konary sosny. A� w kosmos, powiedzia�a bezg�oœnie. A� do Szko�y Bojowej.

Nie przychodzi�y �adne listy i - o ile wiedzieli - ich listy tak�e do niego nie dociera�y. Kiedy go zabrali, ojciec i matka co kilka dni siadali przy stole i wystukiwali d�ugie przes�ania. Po pewnym czasie robili to tylko raz na tydzie�, a kiedy wci�� nie by�o odpowiedzi - raz na miesi�c. Teraz mija�y dwa lata od jego odjazdu bez wiadomoœci i nikt nie pami�ta� o jego urodzinach. On nie �yje, pomyœla�a z gorycz�, bo o nim zapomnieliœmy.

Yalentine jednak nie zapomnia�a. Nie dawa�a tego pozna� rodzicom, a ju� szczeg�lnie stara�a si�, by Peter nie zauwa�y�, jak cz�sto myœli o Enderze, jak cz�sto wysy�a do niego d�ugie listy, cho� wie, �e on nie odpisze. A kiedy matka i ojciec oznajmili, �e wyje�d�aj� z miasta i przeprowadzaj� si� a� do P�nocnej Karoliny, Yalentine wiedzia�a, �e nie spodziewaj� si� ju� zobaczy� Endera. Zostawiali przecie� jedyne miejsce, gdzie m�g�by ich znaleŸ�. Jak trafi do nich tu, wœr�d drzew, pod tym zmiennym, niskim niebem? Ca�e �ycie sp�dzi� w tunelach miasta, a jeœli wci�� przebywa w Szkole Bojowej, to jeszcze rzadziej widuje przyrod�. Jak sobie z tym poradzi?

Yalentine domyœla�a si� powod�w przeprowadzki. Chodzi�o o Petera, o �ycie wœr�d drzew i ma�ych zwierz�tek, by Natura w formie tak surowej, jak tylko matka i ojciec potrafili sobie wyobrazi�, mog�a wywrze� koj�cy wp�yw na ich niezwyk�ego i przera�aj�cego syna. I Peter uleg� temu wp�ywowi, na sw�j spos�b. Chodzi� na d�ugie wycieczki, wyprawy do lasu i na r�wniny; czasami znika� na ca�y dzie�, zabieraj�c w plecaku tylko kanapk� czy dwie i sw�j komputer, a w kieszeni scyzoryk.

Lecz Yalentine wiedzia�a. Widzia�a wiewi�rk� w po�owie obdart� ze sk�ry, jej ma�e �apki przybite do ziemi patyczkami. Wyobra�a�a sobie, jak Peter chwyta zwierz�tko, unieruchamia je, potem ostro�nie rozcina i zdejmuje sk�r� nie naruszaj�c brzucha, jak si� przygl�da skurczonym i drgaj�cym mi�œniom. Jak d�ugo umiera�a ta wiewi�rka? A Peter przez ca�y czas siedzia� ko�o niej oparty o drzewo, w kt�rym mo�e mia�a dziupl� i bawi� si� komputerem, gdy tymczasem z wiewi�rki powoli wycieka�o �ycie.

Z pocz�tku by�a przera�ona i niewiele brakowa�o, by zwymiotowa�a przy kolacji widz�c, jak Peter je z apetytem i rozmawia weso�o. P�Ÿniej jednak zastanowi�a si� i pomyœla�a, �e mo�e dla niego to coœ w rodzaju magii, jak dla niej te ma�e ogniska, ofiara dla mrocznych bog�w, n�kaj�cych jego dusz�. Lepiej, �eby torturowa� wiewi�rki ni� dzieci. Peter zawsze uprawia� b�l, sadzi� go, �ywi� i poch�ania� �akomie, gdy dojrza�. Lepiej, by przyjmowa� go w tych niewielkich, ostrych dawkach, ni� egzekwowa� z t�pym okrucie�stwem od innych dzieci.

- Wzorowy ucze� - m�wili jego nauczyciele. - Szkoda, �e w szkole nie ma stu takich. Uczy si� bez przerwy, wszystkie prace oddaje w terminie. Kocha nauk�.

Lecz Yalentine wiedzia�a, �e to oszustwo. Peter kocha� nauk�, to prawda, ale w szkole nie nauczyli go niczego, nigdy. Uczy� si� przy swoim komputerze, pod��czaj�c si� do biblioteki i bazy danych, studiuj�c, myœl�c i - przede wszystkim - rozmawiaj�c z Yalentine. Mimo to w szkole zawsze udawa�, �e te dzieci�ce tematy nadzwyczaj go interesuj�. Ojej! Nie wiedzia�em, �e �aby tak wygl�daj� w œrodku, m�wi� na przyk�ad, a potem w domu studiowa� wi�zanie si� kom�rek w organizmy poprzez filotyczne zestawienie DNA. Peter by� mistrzem pochlebstwa.

Chocia�... by� �agodniejszy ni� kiedyœ. Z nikim si� nie bi�, nad nikim nie zn�ca�. Ze wszystkimi si� przyjaŸni�. To by� zupe�nie nowy Peter.

Wszyscy w to uwierzyli. Ojciec i matka powtarzali to tak cz�sto, �e Yalentine mia�a ochot� krzycze�: To nie nowy Peter! To stary Peter, tylko sprytniejszy!

Jak sprytny? Sprytniejszy od ciebie, tato. I ciebie, mamo. Sprytniejszy od ka�dego, kogo znacie.

Ale nie ode mnie.

- Zastanawia�em si� - oœwiadczy� Peter - czy ci� zabi� czy nie. Yalentine opar�a si� o pie� sosny. Jej ma�e ognisko by�o ju� tylko kupk� dymi�cych popio��w.

- Ja ciebie te� kocham, Peter.

- To takie proste. Stale rozpalasz te g�upie ogniska. Wystarczy�oby ci� stukn�� i spali�. Jesteœ takim molem ogniowym.

- Myœla�am, czy by ci� nie wykastrowa�, kiedy zaœniesz.

- Nie myœla�aœ. Takie rzeczy przychodz� ci do g�owy tylko wtedy, kiedy jestem z tob�. Przy mnie wychodzi z ciebie to, co najlepsze. Nie, Yalentine, postanowi�em ci� nie zabija�. Uzna�em, �e mi pomo�esz.

- Naprawd�? - jeszcze kilka lat temu Yalentine by�aby przera�ona groŸbami Petera. Teraz jednak nie ba�a si� tak bardzo. Nie w�tpi�a, �e potrafi�by j� zabi�. Nie mog�a sobie wyobrazi� nic tak okropnego, czego Peter nie m�g�by zrobi�. Wiedzia�a te�, �e jej brat nie jest ob��kany, a przynajmniej, �e panuje nad sob�. Panuje nad sob� lepiej ni� ktokolwiek inny. Mo�e opr�cz niej. Umia� powstrzyma� si� z realizacj� ka�dego pragnienia tak d�ugo, jak to by�o potrzebne. Potrafi� ukrywa� wszelkie emocje. Dlatego by�a pewna, �e nie zabije jej w ataku wœciek�oœci. Zrobi�by to jedynie wtedy, gdyby zyski przewa�y�y nad ryzykiem. A tak nie by�o. W�aœciwie by� to jedyny pow�d, dla kt�rego wola�a Petera ni� innych ludzi. Zawsze kierowa� si� inteligentnym egoizmem. Dla jej bezpiecze�stwa wystarczy�o wi�c, by wi�ksze korzyœci odnosi� z zachowania jej przy �yciu ni� z jej œmierci.

- Yalentine, zaczynaj� si� dzia� wa�ne rzeczy. Œledzi�em ruchy wojsk w Rosji.

- O czym ty m�wisz?

- O œwiecie, Val. S�ysza�aœ o Rosji? Tym wielkim imperium? Uk�ad Warszawski? W�adcy Eurazji, od Holandii do Pakistanu?

- Nie publikuj� komunikat�w o ruchach wojsk.

- Naturalnie. Ale publikuj� rozk�ady jazdy swoich poci�g�w pasa�erskich i towarowych. Przeanalizowa�em je na komputerze i sprawdzi�em, kiedy poci�gi wojskowe je�d�� w tajemnicy po tych samych torach. Sprawdzi�em to do trzech lat wstecz. Przez ostatnie szeœ� miesi�cy te ruchy nasili�y si�. Oni szykuj� si� do wojny. Do wojny na Ziemi.

- Ale co z Lig�? Co z robalami? - Yalentine nie mia�a poj�cia, do czego zmierza Peter, cz�sto zaczynaj�cy takie dyskusje o zdarzeniach w œwiecie. Wykorzystywa� j� do sprawdzania swoich pomys��w, do ich udoskonalania. W trakcie tego doskonalszy stawa� si� tak�e jej w�asny spos�b myœlenia. Zauwa�y�a, �e chocia� rzadko zgadza si� co do tego, jaki powinien by� œwiat, to r�wnie rzadko r�nili si� w ocenie tego, jaki jest. Nabrali sporej wprawy w odcedzaniu szczeg�owych informacji od historyjek, pisanych przez beznadziejnie ignoranckich i naiwnych dziennikarzy. Peter nazywa� ich stadem informacyjnym.

- Polemarcha jest Rosjaninem, prawda? I wie, co si� dzieje z flot�. Albo stwierdzili, �e robale jednak nam nie zagra�aj�, albo zbli�a si� wielka bitwa. Tak czy inaczej, wojna z robalami nied�ugo si� sko�czy. Szykuj� si� do tego, co b�dzie potem.

- Jeœli przerzucaj� wojska, musz� to robi� pod kontrol� Strategosa.

- To posuni�cia wewn�trzne, w granicach Uk�adu Warszawskiego.

Sprawa by�a niepokoj�ca. Fasada pokoju i wsp�pracy pozostawa�a nienaruszona niemal od pocz�tku wojny z robalami. Peter m�wi� o faktach, b�d�cych zasadniczym zagro�eniem œwiatowego porz�dku. Wyobra�a�a sobie czasy, poprzedzaj�ce wymuszone przez robali zawarcie pokoju na Ziemi tak dok�adnie, jakby sama je pami�ta�a.

- Czy grozi nam powr�t do tego, co by�o?

- Z pewnymi zmianami. Ekrany ochronne powoduj�, �e nikt ju� nie bawi si� broni� j�drow�. Musimy si� zabija� tysi�cami zamiast milion�w - Peter wyszczerzy� z�by. - Val, to musia�o si� sta�. Istnieje obecnie pot�na mi�dzynarodowa flota i armia, w kt�rej przewag� maj� Amerykanie. Kiedy sko�czy si� wojna z robalami, ca�a ta pot�ga zniknie, gdy� zbudowano j� w oparciu o strach przed nimi. Rozejrzymy si� nagle i stwierdzimy, �e wszystkie dawne przymierza znikn�y, rozp�yn�y si� na dobre; z wyj�tkiem jednego: Uk�adu Warszawskiego. To b�dzie starcie dolara z pi�cioma milionami laser�w. Nam pozostanie pas asteroid�w, ale oni utrzymaj� Ziemi�, a bez Ziemi szybko sko�cz� si� artyku�y typu rodzynki czy seler.

Yalentine najbardziej zaniepokoi� fakt, �e Peter wcale nie wydawa� si� zmartwiony.

- Peter, dlaczego odnosz� wra�enie, �e uwa�asz to za niepowtarzaln� okazj� dla Petera Wiggiria?

- Dla nas obojga, Yal.

- Peter, masz dwanaœcie lat. Ja mam dziesi��. Oni maj� takie s�owo na okreœlenie ludzi w naszym wieku. M�wi� na nas: dzieci i traktuj� jak myszy.

- Ale my nie myœlimy tak, jak inne dzieci, prawda, Yal? Nie m�wimy jak inne dzieci. A przede wszystkim nie piszemy jak inne dzieci.

- Jak na dyskusj�, kt�ra zacz�a si� od gro�enia mi œmierci�, zbyt daleko odeszliœmy od tematu - mimo to Yalentine czu�a narastaj�ce podniecenie. Pisanie by�o tym, co robi�a lepiej od Petera. Oboje o tym wiedzieli. Peter nawet okreœli� to kiedyœ w ten spos�b, �e on zawsze potrafi dostrzec, co inni najbardziej w sobie nienawidz� i potem ich dr�czy�; Yalentine natomiast widzi to, co najbardziej w sobie lubi� i mo�e im pochlebia�. Sformu�owanie by�o doœ� cyniczne, ale prawdziwe. Yalentine potrafi�a nak�oni� innych do przyj�cia jej punktu widzenia - przekona�, �e pragn� tego, czego ona chce, by pragn�li. Z drugiej strony Peter umia� sprawi�, by bali si� tego, czego chcia�, by si� bali. Kiedy pierwszy raz powiedzia� Yalentine o swoim spostrze�eniu, poczu�a si� ura�ona. Chcia�a wierzy�, �e przekonuje innych, poniewa� ma racj�, nie dlatego, �e jest inteligentna. Na pr�no jednak powtarza�a sobie, �e nikogo nie chce wykorzystywa� tak, jak to robi Peter; bawi�o j�, �e posiada pewnego rodzaju w�adz� nad ludŸmi. I to nie w�adz� nad ich uczynkami, ale nad ch�ciami. Wstyd jej by�o, �e odczuwa z tego powodu przyjemnoœ�, jednak czasem wykorzystywa�a swe zdolnoœci. �eby sk�oni� nauczycieli i innych uczni�w do robienia tego, na czym jej zale�a�o. Nam�wi� matk� i ojca, by jej ust�pili. Czasem udawa�o jej si� przekona� nawet Petera. To by�o najbardziej przera�aj�ce: �e rozumia�a go tak dobrze, mia�a z nim kontakt doœ� silny, �eby wykorzystywa� jego sk�onnoœci. By�a bardziej podobna do brata, ni� chcia�a przyzna�, cho� czasem, mimo odrazy, zastanawia�a si� nad tym. A s�uchaj�c, co m�wi Peter, myœla�a: marzysz o w�adzy, Peter, ale, na sw�j spos�b, jestem silniejsza od ciebie.

- Studiowa�em histori� - oœwiadczy� Peter. - Dowiedzia�em si� sporo na temat wzorc�w ludzkiego zachowania. Zdarzaj� si� okresy, gdy œwiat organizuje si� na nowo i w takich czasach w�aœciwe s�owa mog� go zmieni�. Pomyœl, co robi� Perykles w Atenach i Demostenes...

- Owszem, dwa razy uda�o im si� zniszczy� Ateny.

- Peryklesowi tak, ale Demostenes mia� racj� co do Filipa...

- Albo go sprowokowa�...

- Widzisz? Tym w�aœnie zajmuj� si� historycy: rozwa�aj� uk�ady przyczyn i skutk�w, gdy tymczasem rzecz polega na tym, �e kiedy panuje zam�t, w�aœciwe s�owa we w�aœciwym momencie mog� poruszy� œwiatem. Thomas Paine i Ben Franklin, na przyk�ad. Bismarck. Lenin.

- Ich sytuacje nie by�y podobne, Peter - nie zgadza�a si� z nim z przyzwyczajenia; wiedzia�a, do czego zmierza i s�dzi�a, �e mo�e si� to uda�.

- Nie liczy�em na to, �e zrozumiesz. Ci�gle wierzysz, �e nauczyciele wiedz� coœ, czego warto si� dowiedzie�. Rozumiem wi�cej ni� myœlisz, Peter.

- Wi�c uwa�asz siebie za Btsmarcka?

- Uwa�am siebie za kogoœ, kto wie jak zasia� pewne idee w umys�ach ludzi. Czy nigdy ci si� nie zdarzy�o, Val, �e wymyœlasz zdanie, jakieœ nieŸle brzmi�ce has�o, a dwa tygodnie albo miesi�c p�Ÿniej s�yszysz, �e jakiœ doros�y powtarza je innemu, a ty nie znasz �adnego z nich? Albo widzisz je na wideo, albo �apiesz w sieci?

- Zawsze s�dzi�am, �e s�ysza�am je ju� wczeœniej i tylko mi si� wydawa�o, �e sama je wymyœlam.

- Myli�aœ si�. Na œwiecie s� dwa, mo�e trzy tysi�ce ludzi tak inteligentnych, jak my, siostruniu. Wi�kszoœ� zarabia jakoœ na �ycie. Ucz� w szko�ach, biedacy, albo prowadz� prace badawcze. Bardzo niewielu z nich znalaz�o si� w kr�gach w�adzy.

- Za to pewnie my nale�ymy do tych szcz�œliwc�w.

- Zabawne jak jednonogi kr�lik, Val.

- Nie w�tpi�, �e jest ich tu kilka w okolicznych lasach.

- I kicaj� sobie w k�eczko.

Yalentine rozeœmia�a si� z tego obrzydliwego obrazu, jednoczeœnie nienawidz�c siebie za to, �e uzna�a rzecz za zabawn�.

- Val, potrafimy wymyœli� s�owa, kt�re po dw�ch tygodniach b�d� powtarza� wszyscy. Umiemy to zrobi�. Nie musimy czeka�, a� doroœniemy i odstawi� nas na bok, �ebyœmy robili interesy.

- Peter, masz dwanaœcie lat.

- Nie, w sieciach wcale nie mam. W sieciach mog� si� sta� kimkolwiek zechc�. I ty te�.

- W sieciach jesteœmy identyfikowani jako uczniowie i nie mo�emy si� nawet w��czy� w �adn� powa�n� dyskusj�. Najwy�ej w trybie audiencyjnym, kiedy i tak nie mo�emy nic powiedzie�.

- Mam pewien plan.

- Zawsze masz - udawa�a oboj�tnoœ�, lecz s�ucha�a pilnie.

- Mo�emy trafi� do sieci jako doroœli o pe�nych uprawnieniach, z takimi imionami, jakie sobie wymyœlimy, jeœli ojciec w��czy nas w sw�j dost�p obywatelski.

- A czemu mia�by to robi�? Mamy ju� dost�p uczniowski. Co mu powiesz? �e potrzebujesz obywatelskiego dost�pu, aby zapanowa� nad œwiatem?

- Nie, Val. nic mu nie powiem. Ty powiesz, �e martwisz si� o mnie. �e staram si�, jak mog�, �eby w szkole nie mie� k�opot�w, ale widzisz, jak si� m�cz�, kiedy nie mam kontaktu z nikim inteligentnym. Jestem za m�ody, wi�c ka�dy mnie zbywa i nigdy mi si� nie uda porozmawia� z r�wnymi sobie. Przekonasz go, �e ten stres mnie wyka�cza.

Yalentine pomyœla�a o cia�ku wiewi�rki w lesie i zrozumia�a, �e nawet to by�o cz�œci� planu Petera. Albo zosta�o w��czone do tego planu, kiedy je znalaz�a.

- W ten spos�b sk�onisz go, �eby udzieli� nam prawa do swojego obywatelskiego dost�pu. Jeœli przyjmiemy tam inne imiona, ukryjemy, kim jesteœmy naprawd�, ludzie oka�� nam intelektualny szacunek, na jaki zas�ugujemy.

Yalentine mog�a si� z nim spiera� o idee, ale nigdy o tego typu projekty. Nie potrafi�a powiedzie�: niby dlaczego uwa�asz, �e zas�ugujesz na szacunek? Czyta�a kiedyœ o Adolfie Hitlerze. Ciekawe, jaki by� w wieku dwunastu lat. Nie tak sprytny, w tym niepodobny do Petera, ale pewnie tak samo �asy zaszczyt�w. Jak dziœ wygl�da�by œwiat, gdyby w dzieci�stwie wci�gn�a go m�ockarnia albo stratowa� ko�?

- Yal - odezwa� si� Peter. - Wiem, co o mnie myœlisz. Uwa�asz, �e nie jestem sympatyczn� osob�. Yalentine rzuci�a w niego sosnow� ig��.

- Strza�a w twoje serce.

- Od dawna zamierza�em z tob� porozmawia�. Ale ci�gle si� ba�em. W�o�y�a ig�� do ust i dmuchn�a w jego stron�. Ig�a spad�a w d� niemal natychmiast.

- Jeszcze jedno niepowodzenie. Dlaczego udawa�, �e jest s�aby?

- Yal, ba�em si�, �e mi nie uwierzysz. Nie uwierzysz, �e potrafi� tego dokona�.

- Peter, wierze, �e potrafisz dokona� wszystkiego. I prawdopodobnie dokonasz.

- Ale jeszcze bardziej si� ba�em, �e mi uwierzysz i spr�bujesz powstrzyma�.

- No dalej, postrasz, �e mnie zabijesz. - Czy naprawd� s�dzi, �e j� oszuka t� rol� mi�ego i prosz�cego dzieciaka?

- Mam wredne poczucie humoru. Przepraszam. Wiesz przecie�, �e tylko si� z tob� dra�ni�em. Potrzebna mi twoja pomoc.

- Jesteœ w�aœnie tym, kogo potrzebuje œwiat. Dwunastolatkiem, kt�ry rozwi��e wszystkie problemy.

- To nie moja wina, �e mam dwanaœcie lat. I nie moja wina, �e w�aœnie teraz pojawi�y si� mo�liwoœci. Nasta� czas, kiedy potrafi� wp�yn�� na bieg wydarze�. W chwilach zam�tu œwiat zawsze jest demokratyczny i wygrywa cz�owiek z najsilniejszym g�osem. Wszyscy myœl�, �e Hitler sta� si� pot�ny dzi�ki swoim armiom, dzi�ki temu, �e chcia�y zabija�. To po cz�œci prawda, poniewa� w prawdziwym œwiecie w�adza zawsze opiera si� na groŸbie œmierci i ha�by. Ale on panowa� przede wszystkim s�owami, wypowiadaj�c w�aœciwe s�owa we w�aœciwym czasie.

- W�aœnie myœla�am o tym, by ci� do niego por�wna�.

- Nie czuj� nienawiœci do �yd�w, Val. Nie chc� nikogo niszczy�. I nie chc� wojny. Chcia�bym, by œwiat by� zjednoczony. Czy to Ÿle? Nie chc�, �ebyœmy wr�cili do dawnych czas�w. Czyta�aœ o wojnach œwiatowych?

- Tak.

- Mog� si� powt�rzy�. Mo�e by� jeszcze gorzej. Mo�emy sko�czy� jako cz�œ� Uk�adu Warszawskiego. Sama widzisz, jakie to przyjemne.

- Peter, czy nie rozumiesz, �e jesteœmy dzie�mi? Chodzimy do szko�y, dorastamy... - ale nawet spieraj�c si� pragn�a, by j� przekona�. Chcia�a tego od samego pocz�tku.

Peter jednak jeszcze nie wiedzia�, �e wygra�.

- Jeœli w to uwierz�, jeœli si� z tym pogodz�, to powinienem czeka� bezczynnie i patrzy�, jak znikaj� mo�liwoœci. A kiedy dorosn�, b�dzie ju� za p�Ÿno. Pos�uchaj mnie, Val. Wiem, co o mnie myœlisz, co zawsze myœla�aœ. By�em z�ym, z�oœliwym bratem. By�em okrutny wobec ciebie i jeszcze bardziej wobec Endera, zanim go zabrali. Ale nie czu�em do was nienawiœci. Kocha�em was oboje, musia�em tylko by�... musia�em sprawowa� kontrol�, rozumiesz? To dla mnie najwa�niejsze, to m�j najwi�kszy talent, dostrzegam s�abe punkty; potrafi� je wykorzysta�. Po prostu je widz�, bez �adnego wysi�ku. M�g�bym si� zaj�� interesami, prowadzi� jak�œ wielk� korporacj�. Kr�ci�bym i manewrowa�, a� znalaz�bym si� na szczycie. Co mia�bym wtedy? Nic. Chc� rz�dzi�, Val. Chc� sprawowa� w�adz�. Ale �eby to by�o coœ, czym warto rz�dzi�. Chcia�bym osi�gn�� coœ wartoœciowego, Pax Americana na ca�ym .œwiecie. I jeœli ktoœ przyjdzie, po tym, jak ju� pobijemy robali, przyjdzie tu, �eby nas pokona�, wtedy stwierdzi, �e si�gn�liœmy do tysi�ca planet, �e �yjemy w pokoju ze sob� i �e nie da si� nas zniszczy�. Rozumiesz? Mam zamiar ocali� ludzkoœ� przed samob�jstwem.

Nigdy nie s�ysza�a, by m�wi� z takim przekonaniem, bez œladu ironii, œladu k�amstwa w g�osie. By� coraz lepszym aktorem. A mo�e zbli�y� si� do prawdy.

- S�dzisz wi�c, �e dwunastoletni dzieciak i jego m�odsza siostra uratuj� œwiat?

- Ile lat mia� Aleksander? Nie planuj� tego na jeden dzie�. Po prostu chc� zacz�� ju� teraz. Jeœli mi pomo�esz.

- Nie wierz�, �e to, co robi�eœ z wiewi�rkami, by�o cz�œci� planu. Robi�eœ to, bo lubisz to robi�.

Peter ukry� twarz w d�oniach i zaszlocha�. Val uzna�a, �e udaje, ale potem zastanowi�a si�. Przecie� to mo�liwe, �e naprawd� j� kocha i �e w chwili, gdy pojawi�a si� okazja, chce os�abi� siebie w jej oczach, by zdoby� jej mi�oœ�. Manipuluje mn�, pomyœla�a, ale to nie znaczy, �e nie jest szczery. Kiedy opuœci� d�onie, mia� mokre policzki i czerwone oczy.

- Wiem - powiedzia�. - To w�aœnie tego obawiam si� najbardziej. �e jestem potworem. Nie chc� zabija�, ale nie mog� si� powstrzyma�.

Jeszcze nie widzia�a, by tak si� ods�oni�. Sprytny jesteœ, Peter. Oszcz�dza�eœ swoje s�aboœci, �eby u�y� ich teraz i wzruszy� mnie. Ale naprawd� by�a wzruszona. Poniewa� jeœli to prawda, cho�by cz�œciowa, �e nie jest potworem, to ona te� mo�e zaspokoi� swoje - tak podobne do Peterowego - pragnienie w�adzy i nie sta� si� nim. Wiedzia�a, �e Peter kalkuluje nawet w tej chwili, ale s�dzi�a, �e mimo to m�wi prawd�. Sondowa� j� tak d�ugo, a� dotar� do ukrytego g��boko zaufania.

- Val, jeœli mi nie pomo�esz, nie wiem, czym si� stan�. Ale jeœli b�dziesz przy mnie jako partnerka we wszystkim, powstrzymasz mnie od zostania... czymœ takim. Takim z�ym.

Kiwn�a g�ow�. Tylko udajesz, �e chcesz dzieli� ze mn� w�adz�, pomyœla�a, ale naprawd� ja mam w�adz� nad tob�, cho� nic o tym nie wiesz.

- Dobrze. Pomog� ci.

Gdy tylko ojciec wprowadzi� ich na sw�j dost�p obywatelski, zacz�li bada� œrodowisko. Trzymali si� z daleka od sieci wymagaj�cych prawdziwych nazwisk. Nie by�o to trudne, jako �e prawdziwe nazwiska wi�za�y si� tylko z pieni�dzmi. Nie potrzebowali pieni�dzy. Szukali szacunku, a to mogli zdoby�. We w�aœciwych sieciach, pod fa�szywymi imionami, mogli by� kimkolwiek: starcem, kobiet� w œrednim wieku, ka�dym, dop�ki uwa�ali na sw�j styl pisania. Wszyscy inni mieli widzie� tylko ich s�owa, ich idee. Ka�dy obywatel startowa� w sieci na r�wnych prawach.

Z pocz�tku u�ywali napr�dce wymyœlonych pseudonim�w, nie imion, jakie Peter planowa� uczyni� s�awnymi i wp�ywowymi. Naturalnie nie wyst�powali na wielkich konferencjach pa�stwowych i mi�dzynarodowych - mogli tylko s�ucha�, dop�ki ich nie zaprosz� lub nie wybior�, by wzi�li w nich udzia�. W��czali si� jednak i obserwowali, czytali eseje podpisywane przez s�ynne nazwiska, s�uchali dyskusji tocz�cych si� na ekranach komputer�w.

Za to na mniejszych konferencjach, gdzie zwykli ludzie wypowiadali si� na temat wielkich debat, zacz�li w��cza� w�asne komentarze. Na pocz�tku Peter upiera� si�, by by�y œwiadomie pod�egaj�ce.

- Nie dowiemy si�, jak dzia�a nasz styl, dop�ki nie uzyskamy reakcji. Jeœli b�dziemy uprzejmi, nikt nie odpowie.

Nie byli uprzejmi i ludzie odpowiadali. To, co pojawia�o si� na ich temat w sieciach publicznych by�o raczej kwaœne. To, co otrzymywali jako poczt� prywatn�, by�o jadowite. Dowiedzieli si� jednak, co w ich tekstach oceniane jest jako dziecinne i niedojrza�e. I poprawiali je.

Wreszcie Peter uzna�, �e wiedz�, jak pisa� po doros�emu. Zlikwidowa� dawne wcielenia i powa�nie zacz�� si� przygotowywa� do zwr�cenia na

siebie uwagi.

- Musimy sprawia� wra�enie zupe�nie r�nych os�b. Zajmiemy si� r�nymi sprawami. Nigdy nie b�dziemy si� na siebie powo�ywa�. Twoim polem dzia�ania b�d� sieci zachodniego wybrze�a, moim po�udnie. Tak�e wydania lokalne. Bierzmy si� do roboty.

Wzi�li si� do roboty. Mama i ojciec martwili si� czasem, gdy� Peter i Yalentine nie odst�powali od siebie na krok. Nie mogli jednak narzeka� - mieli dobre stopnie, a Yalentine tak dobrze wp�ywa�a na Petera. Zmieni�a jego stosunek do ca�ego otoczenia. Siadywali oboje wœr�d drzew, gdy nie pada�o, lub w ma�ych restauracjach albo parkach pod dachem w czasie deszczu, i tworzyli swe polityczne komentarze. Peter starannie zaprojektowa� obie postacie tak, by �adna z nich nie prezentowa�a wszystkich jego pogl�d�w. Mieli nawet w zapasie kilka wciele� na wypadek, gdyby potrzebowali opinii kogoœ trzeciego.

- Niech ka�de z nich samo znajduje sobie stronnik�w - oœwiadczy� Peter.

Kiedyœ, zm�czona wyg�adzaniem i przepisywaniem tekstu, kt�ry ci�gle nie m�g� zyska� akceptacji Petera, Yalentine zirytowa�a si�.

- Sam sobie to napisz! - powiedzia�a.

- Nie mog� - odpar�. - Oni nie mog� pisa� w podobnym stylu. Nigdy. Zapominasz, �e kiedyœ b�dziemy tak znani, �e ktoœ przeprowadzi analiz�. Za ka�dym razem musi stwierdzi�, �e jesteœmy r�nymi ludŸmi.

Pisa�a wi�c dalej. Wyst�powa�a na og� jako Demostenes - to Peter wybra� takie imi�. Siebie nazwa� Locke. By�o oczywiste, �e s� to pseudonimy, ale to nale�a�o do planu.

- Przy odrobinie szcz�œcia zaczn� zgadywa�, kim naprawd� jesteœmy.

- Jeœli b�dziemy s�awni, rz�d mo�e sprawdzi� dost�p i dowiedzie� si�.

- Wtedy nasza pozycja nie ucierpi za bardzo. Ludzie b�d� zaszokowani, �e Demostenes i Loke to dw�jka dzieciak�w, ale ju� si� przyzwyczaj� do s�uchania tego, co m�wimy.

Zacz�li opracowywa� debaty dla swoich postaci. Yalentine zaczyna�a artyku�em otwieraj�cym, a Peter wymyœla� kogoœ, kto jej odpowiada�. OdpowiedŸ by�a inteligentna, a ca�a dyskusja �ywa, pe�na delikatnych inwektyw i dobrej, politycznej retoryki. Yalentine mia�a talent tworzenia aliteracji, dzi�ki czemu jej sformu�owania zapada�y w pami��. Potem wprowadzali teksty do sieci, rozdzielone w czasie tak, by sprawia�y wra�enie pisanych pod wp�ywem chwili. Czasami inni u�ytkownicy dok�adali w�asne komentarze, ale Peter i Yalentine zwykle ignorowali je lub nieznacznie tylko zmieniali w�asne wypowiedzi, aby odnotowa�, co zosta�o powiedziane.

Peter starannie zapisywa� ich najlepiej brzmi�ce has�a i od czasu do czasu sprawdza�, czy nie pojawiaj� si� u kogoœ innego. Nie wszystkie znajdywa�, ale wi�kszoœ� powtarzano tu czy tam, niekt�re nawet w wa�nych dyskusjach na g��wnych sieciach.

- Czytaj� nas - stwierdzi�. - Idee zaczynaj� si� przes�cza�.

- A przynajmniej has�a.

- To tylko spos�b pomiaru. Zaczynamy zdobywa� wp�ywy. Nikt jeszcze nie powo�uje si� na nas z nazwiska, ale omawiaj� sprawy, kt�re wskazaliœmy. Pomagamy uk�ada� program. Trafiamy, gdzie trzeba.

- Czy powinniœmy spr�bowa� si� w��czy� do g��wnych dyskusji?

- Nie. Poczekamy, a� nas zaprosz�.

Dzia�ali od siedmu miesi�cy, kiedy jedna z sieci zachodniego wybrze�a przes�a�a Demostenesowi wiadomoœ�. Proponowali obj�cie cotygodniowej kolumny w presti�owym programie informacyjnym.

- Nie mog� wzi�� tygodniowej kolumny - zaprotestowa�a Yalentine. - Nie mam jeszcze miesi�czki.

- Te dwie rzeczy nie maj� zwi�zku - odpar� Peter.

- Dla mnie maj�. Jestem jeszcze dzieckiem.

- Powiedz, �e si� zgadzasz, ale poniewa� nie chcesz zdradza� swojej to�samoœci, niech ci p�ac� czasem w sieci. Dostaniesz nowy kod dost�pu poprzez ich korporacj�.

- I kiedy rz�d zechce mnie wyœledzi�...

- B�dziesz po prostu osob�, kt�ra mo�e si� w��czy� poprzez CalNet. Dost�p obywatelski ojca nie b�dzie potrzebny. Nie mog� tylko poj��, dlaczego chc� Demostenesa wczeœniej ni� Locke'a.

- Prawdziwy talent zwyci�a.

Jako gra rzecz by�a doœ� zabawna. Yalentine jednak nie podoba�y si� niekt�re z pogl�d�w, jakie Peter kaza� g�osi� Demostenesowi. Demos-tenes rozwija� si� jako felietonista paranoicznie niemal anty-Warszawski. To j� niepokoi�o, gdy� to Peter umia� wykorzystywa� strach w swoich tekstach. Musia�a przychodzi� do niego po rady, jak powinna to robi�. Tymczasem Locke g�osi� umiarkowan� strategi� porozumienia. Mia�o to pewien sens. Ka��c jej pisa� jako Demostenes by� pewien, �e ujawni on tak�e pewne tendencje porozumienia, gdy jednoczeœnie Locke potrafi rozgrywa� cudze l�ki. Podstawowym jednak skutkiem tego by� fakt, �e sta�a si� nierozerwalnie zwi�zana z Peterem. Nie mog�a go porzuci� i wykorzysta� Demostenesa dla w�asnych cel�w. Nie wiedzia�aby, jak to zrobi�. Ta niemo�noœ� odnosi�a si� tak�e do drugiej strony. Bez niej nie potrafi�by pisa� jak Locke. A mo�e by potrafi�?

- Zdawa�o mi si�, �e chodzi o zjednoczenie œwiata. Pisz�c co ka�esz, Peter, praktycznie nawo�uj� do wojny, by zgnieœ� Uk�ad Warszawski.

- Nie do wojny, tylko otwartych sieci i zakazu kontroli dost�pu. Swobodnego przep�ywu informacji. Na mi�oœ� bosk�, idzie o przestrzeganie praw Ligi.

Nieœwiadomie Yalentine zacz�a przemawia� g�osem Demostenesa, cho� z pewnoœci� nie prezentowa�a jego opinii.

- Wszyscy wiemy, �e od chwili swego powstania Uk�ad Warszawski powinien by� traktowany jako jednoœ� tam, gdzie w gr� wchodz� prawa Ligi. Mi�dzynarodowy przep�yw informacji jest wci�� otwarty. Natomiast mi�dzy narodami Uk�adu te kwestie s� ich spraw� wewn�trzn�. Dlatego w�aœnie zgodzili si� na ameryka�sk� hegemoni� w Lidze.

- Bronisz teraz pogl�d�w Locke'a, Val. Zaufaj mi. Musisz nawo�ywa�, by Uk�ad Warszawski utraci� sw�j oficjalny status. Musisz naprawd� denerwowa� ludzi. �eby p�Ÿniej, kiedy zaczniesz dostrzega� potrzeb� kompromisu...

- Wtedy przestan� mnie czyta� i p�jd� na wojn�.

- Zaufaj mi, Val. Wiem, co robi�.

- Sk�d niby wiesz? Nie jesteœ m�drzejszy ode mnie i nigdy przedtem tego nie robi�eœ.

- Mam trzynaœcie lat, a ty dziesi��.

- Prawie jedenaœcie.

- I wiem, jak to wszystko dzia�a.

- No dobrze. Zrobi�, co m�wisz. Ale nie mam zamiaru pisa� �adnych tekst�w typu wolnoœ� albo œmier�.

- Takie te� napiszesz.

- I kiedy pewnego dnia nas z�api�, b�d� si� zastanawia�, czemu twoja siostra jest takim jastrz�biem. Ju� widz�, jak im t�umaczysz, �e to ty mi kaza�eœ.

- Jesteœ pewna, �e nie masz w�aœnie okresu, ma�a kobietko?

- Nienawidz� ci�, Peterze Wiggin.

Jednak najbardziej zmartwi� Yalentine fakt, �e kiedy jej artyku�y w��czono do kilku miejscowych sieci informacyjnych, ojciec zacz�� je czytywa� i cytowa� przy stole.

- Wreszcie ktoœ obdarzony rozs�dkiem - oœwiadczy�. Potem odczyta� kilka akapit�w, kt�rych w swoim w�asnym tekœcie Yalentine nienawidzi�a najbardziej. - Mo�na pracowa� z tymi hegemonistycz-nymi Rosjanami, p�ki gro�� nam robale. Ale kiedy wygramy, nie wyobra�am sobie, �eby po�owa cywilizowanego œwiata pozosta�a w praktyce helotami. Co o tym s�dzisz, kochanie?

- Chyba za bardzo si� przejmujesz - odpar�a matka.

- Podoba mi si� ten Demostenes. Rozs�dnie myœli. Dziwne, �e nie ma go w g��wnych sieciach. Sprawdza�em, czy nie bierze udzia�u w debatach o stosunkach mi�dzynarodowych i wiesz, nigdy w nich nie wyst�pi�.

Yalentine straci�a apetyt i odesz�a od sto�u. Odczekawszy chwil� Peter wyszed� za ni�.

- Widz�, �e nie podoba ci si� ok�amywanie ojca - powiedzia�. - Co z tego? Przecie� go nie ok�amujesz. On nie przypuszcza, �e to ty jesteœ Demostenesem, a ty nie wierzysz w to, co Demostenes m�wi. Wszystko si� kasuje i nic z tego nie wynika.

- W�aœnie takie rozumowanie sprawia, �e Locke jest durniem.

Naprawd� jednak martwi�o j� to, �e ojciec rzeczywiœcie zgadza si� z Demostenesem. S�dzi�a, �e tylko g�upcy mog� go popiera�.

Kilka dni p�Ÿniej Locke zosta� wybrany do prowadzenia kolumny w sieci informacyjnej Nowej Anglii, specjalnie po to, by prezentowa� pogl�dy przeciwne do g�oszonych przez Demostenesa.

- Ca�kiem nieŸle jak na par� dzieciak�w, kt�rych ow�osienie �onowe sk�ada si� z oœmiu w�os�w do sp�ki - stwierdzi� Peter.

- Od prowadzenia kolumny w sieci informacyjnej do rz�dzenia œwiatem jest d�uga droga - przypomnia�a mu Yalentine. - Tak d�uga, �e nikt jej jeszcze nie przeszed�.

- Owszem, przeszed�. A przynajmniej jej psychologiczny odpowiednik. W moim pierwszym artykule mam zamiar umieœci� kilka bardzo z�oœliwych uwag na temat Demostenesa.

- Demostenes nawet nie zauwa�y, �e istnieje taki ktoœ jak Locke. Nigdy.

- Na razie.

Teraz, kiedy ich wcielenia zyska�y pe�ne utrzymanie z zysk�w p�yn�cych z pisania, korzystali z dost�pu ojca jedynie dla rezerwowych postaci. Matka zauwa�y�a, �e zbyt wiele czasu poœwi�caj� sieciom.

- Co za du�o to niezdrowo - powiedzia�a. Peter pozwoli�, by d�o� zadr�a�a mu lekko.

- Jeœli tak s�dzisz, mog� przesta� - powiedzia�. - Chyba uda mi si� panowa� nad sob�. Naprawd�.

- Nie, nie - przestraszy�a si�. - Nie chc�, �ebyœ przestawa�. Po prostu b�dŸ ostro�ny, to wszystko.

- Jestem ostro�ny, mamo.

*

Nic si� nie zmieni�o, nic nie zasz�o w ci�gu tego roku, Ender by� tego pewien, a jednak mia� wra�enie, �e wszystko si� psuje. Nadal prowadzi� w tabeli wynik�w i nikt ju� nie w�tpi�, �e na to zas�uguje. W wieku dziewi�ciu lat dowodzi� ju� plutonem w Armii Feniksa, z Petr� Arkanian jako komendantem. Nadal prowadzi� swoje �wiczenia, tylko �e teraz ucz�szcza�a na nie elitarna, wyznaczana przez dow�dc�w, grupa �o�nierzy, cho� ka�dy Starter, kt�ry mia� ochot�, m�g� tak�e przyjœ�. Alai mia� sw�j pluton w innej armii i nadal byli przyjaci�mi; Shen nie zosta� dow�dc�, ale to nie mia�o znaczenia. Dink Meeker zgodzi� si� wreszcie obj�� armi� i zast�pi� Rossa Nosa. Wszystko idzie dobrze, wr�cz znakomicie. Nie m�g�by marzy� o niczym lepszym...

Wi�c dlaczego nienawidzi� takiego �ycia?

Przechodzi� przez codzienn� rutyn� trening�w i gier. Lubi� uczy� ch�opc�w w swoim plutonie, a oni lojalnie pod��ali za nim. Zyska� powszechne powa�anie, a na wieczornych �wiczeniach traktowano go z szacunkiem. Dow�dcy przychodzili obserwowa� jego manewry. Inni �o�nierze zbli�ali si� do jego sto�u w mesie i prosili o pozwolenie na zaj�cie miejsca. Nawet nauczyciele odnosili si� do niego uprzejmie.

Okazywali mu tyle szacunku, �e mia� ochot� krzycze�.

Przygl�da� si� dzieciakom w armii, œwie�o z grup startowych, jak bawi� si�, nabijaj� ze swoich plutonowych, gdy myœl�, �e nikt nie widzi. Obserwowa� starych przyjaci�, znaj�cych si� od lat, gadaj�cych i œmiej�cych si�, wspominaj�cych dawne bitwy,- znajomych �o�nierzy i dow�dc�w, kt�rzy ju� dawno sko�czyli Szko�� Bojow�.

Wœr�d jego przyjaci� nie by�o œmiechu ani wspomnie�. Tylko praca. Inteligentne dyskusje, podniecenie przed nadchodz�c� bitw�, ale to wszystko. Tego wieczoru na �wiczeniach zdarzy�o si� to znowu. Ender z Alai omawiali niuanse manewr�w w otwartej przestrzeni, gdy podszed� Shen, s�ucha� przez chwil�, po czym z�apa� Alai za ramiona i krzykn��: "Nova! Nova! Nova!". Alai wybuchn�� œmiechem i przez moment Ender patrzy�, jak wsp�lnie przypominaj� sobie to starcie, gdy manewry w otwartej przestrzeni odbywa�y si� naprawd�, kiedy przemykali obok starszych ch�opc�w i...

Nagle przypomnieli sobie, �e Ender stoi obok nich.

- Przepraszam ci�, Ender - powiedzia� Shen. Przeprosi�. Za co? Za przyjaŸ�?

- Przecie� ja te� tam by�em - odezwa� si� wtedy.

A oni przeprosili jeszcze raz. I z powrotem do pracy. I znowu szacunek. Ender poj�� nagle, �e w tym rozbawieniu, w tej ich przyjaŸni nawet nie przysz�o im do g�owy, �e to mog�oby dotyczy� tak�e jego.

Jak mog� s�dzi�, �e do nich nale�y? Czy si� rozeœmia�? Czy w��czy�? Sta� tylko i patrzy� jak nauczyciel.

Tak w�aœnie o nim myœl�. Nauczyciel. Legendarny �o�nierz. Niejeden z nich. Nie ktoœ, kogo obejmujesz i szepczesz Salaam do ucha. To by�o dobre wtedy, gdy Ender wydawa� si� ofiar� innych, by� nara�ony na ciosy. Teraz by� �o�nierzem doœwiadczonym i ca�kowicie, absolutnie samotnym.

Porozczulaj si� nad sob�, Ender. Le��c na pos�aniu wystuka� na klawiaturze: BIEDNY ENDER. Potem zaœmia� si� z siebie i oczyœci� ekran. W ca�ej Szkole nie by�o nikogo, kto by nie chcia� si� z nim zamieni�.

Wywo�a� gr� fantasy. Przeszed�, jak robi� to cz�sto, obok wioski, kt�r� kar�y wyry�y w pag�rku utworzonym przez cia�o Olbrzyma. Nietrudno by�o budowa� solidne œciany, gdy �ebra wygina�y si� w odpowiedni spos�b, a mi�dzy nimi zostawa�o doœ� miejsca na okna. Ca�e cia�o podzielono na mieszkania, wychodz�ce na drog� wzd�u� kr�gos�upa. Publiczny amfiteatr wykuto w miednicy, a mi�dzy nogami Olbrzyma pas�o si� stado kucyk�w. Ender nigdy nie by� pewien, co robi� kar�y, kiedy jego tam nie ma, ale zostawia�y go w spokoju, gdy szed� przez wiosk�, wi�c i on nie robi� im krzywdy.

Przeskoczy� przez miednic� u podstawy rynku i wszed� na pastwisko. Kucyki uciek�y. Nie goni� ich. Nie rozumia� ju�, na jakiej -zasadzie funkcjonuje gra. Za dawnych dni, kiedy po raz pierwszy dotar� do Ko�ca Œwiata, istnia�a tylko walka i zagadki: pobi� przeciwnika, zanim on ci� zabije, albo wymyœli�, jak omin�� przeszkod�. Teraz jednak nikt go nie atakowa�, nie by�o wojen i gdziekolwiek poszed�, nie spotyka� �adnych przeszk�d.

Z wyj�tkiem, oczywiœcie, komnaty w zamku na Ko�cu Œwiata. To jedno niebezpieczne miejsce pozosta�o. I Ender, jakkolwiek by si� zaklina�, �e tego nie zrobi, zawsze tam wraca�, zawsze zabija� w�a, zawsze spogl�da� w twarz swego brata w lustrze i zawsze, cokolwiek

zrobi�, gin��.

Tym razem tak�e nic si� nie zmieni�o. Spr�bowa� u�y� no�a le��cego na stoliku, by wyd�uba� kamie� z muru. Gdy tylko rozkruszy� zapraw�, przez szpar� chlusn�a woda i Ender przygl�da� si� swojej postaci, nad kt�r� utraci� kontrol�, Walcz�cej szale�czo o pozostanie przy �yciu. Okna komnaty znikn�y, woda podnios�a si� i figurka uton�a. I przez ca�y czas twarz Petera Wiggina spogl�da�a na niego z lustra.

Jestem uwi�ziony, pomyœla� Ender. Uwi�ziony na Ko�cu Œwiata, sk�d nie ma wyjœcia. Rozpozna� wreszcie gorzki smak, jaki go dr�czy� mimo wszystkich sukces�w w Szkole Bojowej. To by�a rozpacz.

*

Kiedy Yalentine zjawi�a si� w szkole, przy wejœciu czekali ludzie w mundurach. Nie stali tam jak stra�nicy, raczej �azili dooko�a jakby czekaj�c na kogoœ, kto za�atwia� wewn�trz swoje sprawy. Nosili mundury marines MF, takie same, jakie ogl�da�a na krwawych wideo z bitew. W szkole powia�o przygod�, wszystkie dzieci by�y podniecone. Opr�cz Yalentine. Przede wszystkim przypomnia�o jej to Endera. A po drugie, przestraszy�a si�. Ostatnio ktoœ opublikowa� ostr� recenzj� tekst�w Demostenesa. Ta recenzja, a zatem i jej wypowiedzi, sta�y si� tematem otwartej konferencji w sieci stosunk�w mi�dzynarodowych, gdzie bardzo znani i wp�ywowi ludzie atakowali i bronili Demostenesa. Najbardziej przerazi�a j� uwaga pewnego Anglika: "Czy tego chce, czy nie, Demostenes nie mo�e wiecznie zachowywa� swego incognito. Rozgniewa� zbyt wielu rozs�dnych ludzi i zadowoli� zbyt wielu g�upc�w, by nadal ukrywa� si� za tym a� nazbyt odpowiednim pseudonimem. Albo sam zdejmie mask�, by stan�� na czele si� ciemnoty, jakie zgromadzi�, albo przeciwnicy zedr� mu j�, by lepiej pozna� i zrozumie� chorob�, kt�ra wyda� tak skrzywiony, szalony umys�".

Peter by� zachwycony, ale tego w�aœnie mo�na si� by�o po nim spodziewa�. Yalentine czu�a l�k, �e tak wielu wp�ywowych ludzi zirytowa�a drapie�noœ� Demostenesa i �e naprawd� mog� j� wyœledzi�. MF potrafi�oby tego dokona�, nawet jeœli ameryka�skiemu rz�dowi konstytucja zabrania takiej pr�by. A teraz �o�nierze MF czekali wok� szko�y œredniej w Western Guilford. Akurat tutaj. Nie by� to przecie� punkt werbunkowy dla marines.

Dlatego nie zdziwi�a si�, kiedy zaraz po w��czeniu przez ekran komputera pop�yn�a wiadomoœ�:

PROSZ� SI� WY��CZY� I NATYCHMIAST PRZEJŒ� DO GABINETU

DR LINEBERRY.

Yalentine czeka�a nerwowo pod biurem dyrektorki. Wreszcie dr Lineberry otworzy�a drzwi i skin�a na ni�. Ostatnie w�tpliwoœci rozwia�y si�, gdy zobaczy�a t�giego m�czyzn� w mundurze pu�kownika MF siedz�cego w jednym z foteli.

- Jesteœ Yalentine Wiggin - powiedzia�.

- Tak - szepn�a.

- Pu�kownik Graff. Ju� si� spotkaliœmy. Spotkali si�? Nigdy nie mia�a do czynienia z MF.

- Przyjecha�em, �eby porozmawia� z tob� w zaufaniu na temat twojego brata.

Wi�c nie tylko ona. Maj� te� Petera. A mo�e to inna sprawa? Pope�ni� jakieœ szale�stwo? S�dzi�a, �e przesta� robi� takie rzeczy.

- Yalentine, wydajesz si� przestraszona. Nie ma powod�w. Zapewniam ci�, �e tw�j brat czuje si� dobrze. Z naddatkiem spe�ni� nasze oczekiwania.

Dopiero teraz, czuj�c ogromn� ulg�, zrozumia�a, �e pu�kownik m�wi o Enderze. Ender... Nie chodzi�o im o ukaranie jej, ale o ma�ego Endera, kt�ry odszed� tak dawno temu i nie by� wpl�tany w intrygi Petera. Ender mia� szcz�œcie. Odjecha�, zanim Peter zd��y� go wci�gn�� do spisku.

- Jakie uczucia �ywisz wobec brata, Yalentine?

- Endera?

- Naturalnie.

- Jakie mog� mie� uczucia? Widzia�am go ostatnio, kiedy mia�am osiem lat. Od tego czasu �adnej wiadomoœci.

- Pani doktor, mog�aby pani zostawi� nas samych? Lineberry by�a wyraŸnie niezadowolona.

- Chocia� wie pani, s�dz�, �e rozmowa z Yalentine b�dzie bardziej owocna, jeœli wyjdziemy na spacer. Na podw�rko. Daleko od urz�dze� nagrywaj�cych, umieszczonych tu przez pani zast�pc�.

Po raz pierwszy w �yciu Yalentine zobaczy�a, jak dr Lineberry nie potrafi wykrztusi� s�owa. Pu�kownik Graff odsun�� wisz�cy na œcianie obraz i odklei� od tynku dŸwi�koczu�� membran� z przekaŸnikiem.

- Tanie - stwierdzi�. - Ale skuteczne. S�dzi�em, �e pani wie. Lineberry wzi�a urz�dzenie i usiad�a ci�ko przy biurku. Graff wyprowadzi� Yalentine na zewn�trz.

Ruszyli w stron� boiska. �o�nierze szli za nimi w pewnej odleg�oœci; rozdzielili si� i uformowali luŸny kr�g, by ich pilnowa� w mo�liwie szerokim promieniu.

- Yalentine, musisz pom�c Enderowi.

- Jak pom�c?

- Tego nie jesteœmy pewni. Potrzebujemy ci�, �ebyœ nam pomog�a wymyœli�, jak mo�esz nam pom�c.

- Co si� sta�o?

- To cz�œ� naszych problem�w. Nie wiemy. Yalentine nie mog�a pohamowa� œmiechu.

- Nie widzia�am go od trzech lat! A wy macie go u siebie przez ca�y czas!

- Yalentine, m�j przelot na Ziemi� i z powrotem do Szko�y Bojowej kosztuje wi�cej, ni� tw�j ojciec zarobi przez ca�e �ycie. Nie podr�uj� bez powodu.

- Kr�l mia� sen - powiedzia�a Yalentine. - Ale zapomnia� go. Kaza� wi�c m�drcom wyt�umaczy� ten sen, jeœli nie chc� zgin��. Tylko Daniel to potrafi�, poniewa� by� prorokiem.

- Czytujesz Bibli�?

- W tym roku na angielskim zajmujemy si� klasyk�. Nie jestem

prorokiem.

- �a�uj�, �e nie mog� ci opowiedzie� wszystkiego o sytuacji Endera. Zaj�oby to d�ugie godziny, mo�e dni, a potem musia�bym ci� umieœci� w areszcie zapobiegawczym, gdy� wi�ksza cz�œ� tego jest œciœle tajna. Zobaczmy wi�c, co mo�na osi�gn�� z ograniczon� informacj�. Jest taka gra, w kt�r� nasi kursanci graj� z komputerem - i opowiedzia� jej o Ko�cu Œwiata, o zamkni�tej komnacie i wizerunku Petera w zwierciadle.

- To komputer umieszcza tam obraz, nie Ender. Dlaczego nie

zapytacie komputera?

- Komputer nie wie.

- A ja mam wiedzie�?

- Ju� drugi raz od chwili przybycia Ender doprowadza t� gr� do œlepego zau�ka. Do rozgrywki, kt�ra wydaje si� nie mie� rozwi�zania.

- Znalaz� je za pierwszym razem?

- W ko�cu tak.

- Wi�c dajcie mu troch� czasu, a pewnie t� te� rozwi��e.

- Nie jestem pewien. Wiesz, Yalentine, tw�j brat jest bardzo nieszcz�œliwym ch�opcem.

- Dlaczego?

- Nie wiem.

- Niewiele pan wie, prawda?

Przez chwil� myœla�a, �e pu�kownik si� rozgniewa. Zamiast tego jednak postanowi� si� rozeœmia�.

- Tak, to prawda. Yalentine, dlaczego Ender wci�� widzi w lustrze twojego brata Petera?

- Nie powinien. To g�upie.

- Dlaczego g�upie?

- Poniewa� jeœli istnieje ktoœ, kto jest ca�kowitym przeciwie�stwem Endera, to w�aœnie Peter.

- W jaki spos�b?

Yalentine nie mog�a wymyœli� �adnej bezpiecznej odpowiedzi. Zbyt wiele pyta� o Petera mog�o sprowadzi� k�opoty. Zna�a œwiat na tyle dobrze, by wiedzie�, �e nikt nie potraktuje powa�nie plan�w Petera zdobycia w�adzy nad Ziemi�, nikt nie uzna w nim zagro�enia dla istniej�cych rz�d�w. Mog� jednak stwierdzi�, �e jest ob��kany i trzeba go leczy� z megalomanii.

- Przygotowujesz si�, �eby mnie ok�ama� - stwierdzi� Graff.

- Szykuj� si�, �eby ju� z panem nie rozmawia� - odpar�a Yalentine.

- I boisz si�. Czego si� boisz?

- Nie podobaj� mi si� pytania o moj� rodzin�. Prosz� jej do tego nie miesza�.

- Yalentine, w�aœnie pr�buj� nie miesza� do tej sprawy twojej rodziny. Przyszed�em do ciebie, �eby nie przeprowadza� ca�ej masy test�w na Peterze i nie przes�uchiwa� rodzic�w. Staram si� rozwi�za� ten problem teraz, z osob�, kt�r� Ender kocha i kt�rej ufa. By� mo�e jedyn�, kt�r� kocha i ufa. Jeœli si� nam nie uda, za��damy twojej rodziny i od tego momentu b�dziemy robi� to, co uznamy za stosowne. To bardzo powa�na sprawa, Yalentine, i nie odejd� tak po prostu.

Jedyna osoba, kt�r� Ender kocha i kt�rej ufa... Poczu�a uk�ucie b�lu, �alu; wstydu, �e teraz Peter by� jej bliski, Peter sta� si� oœrodkiem jej �ycia. Dla Endera pali ogniska na urodziny. Peterowi pomaga spe�ni� marzenia.

- Nigdy nie uwa�a�am pana za mi�ego cz�owieka. Ani wtedy, kiedy przyjecha� pan zabra� Endera, ani teraz.

- Nie udawaj, �e jesteœ g�upiutk� dziewczyneczk�. Ogl�da�em twoje wyniki, kiedy by�aœ ma�a i teraz niewielu profesor�w w college'ach potrafi�oby ci dor�wna�.

- Ender i Peter nienawidz� si� nawzajem.

- To wiem. Powiedzia�aœ, �e s� przeciwie�stwami. Dlaczego?

- Peter... potrafi by� czasem okropny.

- W jaki spos�b okropny?

- Pod�y. Zwyczajnie pod�y i tyle.

- Yalentine, dla dobra Endera powiedz mi, co on robi, kiedy jest pod�y.

- Cz�sto grozi œmierci�. Nie m�wi powa�nie. Ale kiedy byliœmy mali, Ender i ja baliœmy si� go bardzo. Powtarza�, �e nas zabije. Chocia� w�aœciwie m�wi�, �e zabije Endera.

- Widzieliœmy to czasem poprzez czujnik.

- W�aœnie z powodu czujnika.

- To wszystko? Opowiedz mi o Peterze.

Wi�c powiedzia�a mu o dzieciach we wszystkich szko�ach, do kt�rych chodzi� Peter. Nigdy ich nie bi�, ale i tak zn�ca� si� nad nimi. Odkrywa� to, czego najbardziej si� wstydzi�y i powtarza� osobie, na kt�rej szacunku najbardziej im zale�a�o. Odkrywa�, czego najbardziej si� ba�y i pilnowa�, by spotyka�y si� z tym mo�liwie cz�sto.

- Czy post�powa� tak wobec Endera? Yalentine pokr�ci�a g�ow�.

- Jesteœ pewna? Czy Ender nie mia� s�abych punkt�w? Czegoœ, czego

si� ba� albo wstydzi�?

- Ender nigdy nie zrobi� niczego, czego musia�by si� wstydzi�. Nagle, sama zawstydzona tym, �e zapomnia�a i zdradzi�a Endera, rozp�aka�a si�.

- Czemu p�aczesz?

Potrz�sn�a g�ow�. Nie umia�aby opisa� tego uczucia, gdy myœla�a o swoim ma�ym braciszku, takim dobrym, kt�rego tak d�ugo ochrania�a, a potem uœwiadomi�a sobie, �e teraz jest sprzymierze�cem Petera, niewolnic� Petera, pomocnikiem Petera w realizacji planu, nad kt�rym zupe�nie straci�a kontrol�. Ender nigdy nie podda� si� Peterowi, ale ona si� zmieni�a. Sta�a si� jego cz�œci�, czymœ, czym Ender nigdy nie by�.

- Ender nigdy nie ust�powa� - powiedzia�a.

- Przed czym?

- Przed Peterem. Przed staniem si� takim jak Peter. Szli w milczeniu wzd�u� linii bramkowej.

- Jak Ender m�g� si� sta� takim jak Peter? Yalentine wzruszy�a ramionami.

- Ju� panu powiedzia�am.

- Przecie� nigdy nie zrobi� nic takiego. By� tylko ma�ym ch�opcem.

- Ale oboje chcieliœmy. Chcieliœmy... zabi� Petera.

- Aha.

- Nie, to nieprawda. Nigdy o tym nie m�wiliœmy. Ender nigdy nie powiedzia�, �e chcia�by to zrobi�. To ja... ja to myœla�am. To ja, nie Ender. Nie powiedzia�, �e chce go zabi�.

- A czego chcia�?

- Nie chcia� by�...

- By� czym?

- Peter torturuje wiewi�rki. Rozpina je na ziemi, �ywcem obdziera ze sk�ry, a potem siedzi i patrzy, jak umieraj�. Robi� to kiedyœ, teraz nie. Ale robi�. Gdyby Ender wiedzia�, gdyby to zobaczy�, chybaby...

- Chyba co? Ratowa� je? Pr�bowa� wyleczy�?

- Nie. W tamtych czasach nie... nie nale�a�o przeszkadza� w tym, co robi� Peter. Ani mu si� nara�a�. Ale Ender by�by dobry dla wiewi�rek. Rozumie pan? On by je karmi�.

- Przecie� gdyby je karmi�, sta�yby si� oswojone i Peter tym �atwiej by je �apa�.

Yalentine rozp�aka�a si� znowu.

- Cokolwiek si� zrobi, zawsze pomaga si� Peterowi. Wszystko pomaga Peterowi, wszystko, nie mo�na mu uciec cho�by nie wiem co.

- Czy pomagasz Peterowi? - spyta� Graff. Nie odpowiedzia�a.

- Czy Peter jest takim z�ym cz�owiekiem, Yalentine? Przytakn�a.

- Czy jest najgorszym cz�owiekiem na œwiecie?

- Jak m�g�by? Nie wiem. Jest najgorszym cz�owiekiem, jakiego znam.

- A przecie� ty i Ender jesteœcie jego siostr� i bratem. Macie te same geny, tych samych rodzic�w. Jak mo�e by� taki z�y, jeœli...

Yalentine odwr�ci�a si� i zacz�a krzycze�, jakby chcia� j� zabi�:

- Ender nie jest jak Peter! Wcale nie jest jak Peter! Tyle �e jest inteligentny, ale to wszystko! W niczym innym nikt nie mo�e by� podobny do Petera, on wcale... wcale nie jest jak Peter! Wcale!

- Rozumiem - rzek� Graff.

- Wiem, co myœlisz, ty draniu, myœlisz, �e si� myl�, �e Ender jest podobny do Petera. No wi�c mo�e j a jestem do niego podobna, ale nie Ender, wcale nie, tak mu m�wi�am, kiedy p�aka�, powtarza�am mu wiele razy, nie jesteœ jak Peter, nie lubisz krzywdzi� ludzi, jesteœ �agodny i dobry i zupe�nie nie jak Peter!

- I to prawda.

Jego zgoda troch� j� uspokoi�a.

- Jasne, �e prawda. To szczera prawda.

- Yalentine, czy zechcesz pom�c Enderowi?

- Nic nie mog� dla niego zrobi�.

- Chodzi o to samo, co zawsze dla niego robi�aœ. Uspok�j go, powiedz, �e wcale nie lubi krzywdzi� ludzi, �e jest dobry i �agodny i wcale nie jak Peter. To najwa�niejsze. �e zupe�nie nie jest podobny do Petera.

- Zobacz� go?

- Nie. Chc�, �ebyœ napisa�a list.

- Co to da? Ender nie odpowiedzia� na �aden z moich list�w. Graff westchn��.

- Odpowiedzia� na ka�dy list, jaki otrzyma�. Zrozumia�a, nim min�a sekunda.

- Wy œmierdziele...

- Izolacja jest... optymalnym œrodowiskiem dla rozwoju kreatywnoœci. Potrzebowaliœmy jego idei, nie... mniejsza z tym, nie musz� si� przed tob� t�umaczy�.

Nie zapyta�a czemu wi�c to robi.

- Ale on s�abnie. Traci tempo. Chcemy pchn�� go naprz�d, a on si� opiera.

- Mo�e wyœwiadcz� mu przys�ug�, jeœli ka�� panu si� wypcha�.

- Ju� mi pomog�aœ. Mo�esz pom�c bardziej. Napisz do niego.

- Prosz� obieca�, �e nie wytnie pan nic z tego, co napisz�.

- Nie mog� ci tego obieca�.

- Wi�c nie mamy o czym rozmawia�.

- Nie ma problemu. Sam napisz� ten list. Wykorzystamy twoje, �eby uchwyci� styl pisania. Prosta sprawa.

- Chc� go zobaczy�.

- Pierwsz� przepustk� dostanie, kiedy b�dzie mia� osiemnaœcie lat.

- Powiedzia� mu pan, �e kiedy b�dzie mia� dwanaœcie.

- Zmieniliœmy przepisy.

- Czemu mam panu pomaga�?

- Nie mnie. Pom� jemu. Czy to ma znaczenie, �e pomo�esz przy

okazji i nam?

- Co za straszne rzeczy robicie z nim tam, na g�rze?

Graff parskn��.

- Yalentine, moja male�ka, straszne rzeczy maj� si� dopiero zacz��.

*

Ender przeczyta� cztery linijki listu, zanim si� zorientowa�, �e to nie od kt�regoœ z �o�nierzy ze Szko�y Bojowej. Nadszed� zwyk�� drog� - otrzyma� wiadomoœ� CZEKA POCZTA, kiedy w��czy� komputer. Przeczyta� cztery linijki, potem przeskoczy� na koniec i sprawdzi� podpis. Nast�pnie wr�ci� do pocz�tku i skuli� si� na pos�aniu, odczytuj�c s�owa.

ENDER. TE DRANIE NIE PRZEPUŒCI�Y �ADNEGO MOJEGO LISTU A� DO TERAZ. PISA�AM ZE STO RAZY, A TY PEWNIE MYŒLA�EŒ, �E WCALE. ALE PISA�AM. NIE ZAPOMNIA�AM O TOBIE. PAMI�TAM O TWOICH URODZINACH. PAMI�TAM WSZYSTKO. MO�E NIEKT�RZY MYŒL�, �E KIEDY JESTEŒ �O�NIERZEM, JESTEŒ TERAZ OKRUTNY I TWARDY I LUBISZ KRZYWDZI� LUDZI, JAK MARINES NA WIDEO. ALE JA WIEM, �E TO NIEPRAWDA, �E WCALE NIE JESTEŒ JAK SAM-WIESZ-KTO. ON TERAZ WYDAJE SI� MILSZY, ALE W ŒRODKU DALEJ JEST ŒWI�SKIM DRANIEM. MO�ESZ UDAWA� TWARDZIELA, ALE MNIE NIE OSZUKASZ. WCI�� JAKOŒ WIOS�UJ� W STARYM CZUJ NIE.

KOCHAM CI�, INDYCZKU

VAL

NIE ODPISUJ. PEWNIE B�D� PSYCHOALANIZOWA� TW�J LIST.

List wyraŸnie zosta� napisany z pe�n� aprobat� nauczycieli. Nie ulega�o jednak w�tpliwoœci, �e pisa�a go Yal. S�owo "psychoalanizowa�", okreœlenie "œwi�ski dra�" na Petera, przypomnienie �artu, kiedy wymawiali cz�no jak "czuj no" - wszystkie te drobiazgi, o kt�rych wiedzia�a tylko Val.

A jednak by�o ich zbyt wiele, jak gdyby ktoœ chcia� si� upewni�, �e Ender uwierzy w autentycznoœ� listu. Po co mieliby si� tak stara�, gdyby rzeczywiœcie by� prawdziwy?

Zreszt� i tak nie jest. Nawet gdyby pisa�a go w�asn� krwi�, nie by�by prawdziwy, bo to oni kazali go napisa�. Pisa�a wczeœniej i nie przepuœcili �adnego z jej list�w. Tamte mog�y by� autentyczne, ale ten by� pisany na ich proœb�, by� cz�œci� ich manipulacji.

Zn�w poczu� rozpacz. Teraz jednak zna� jej pow�d. Wiedzia�, czego tak bardzo nienawidzi. Nie kierowa� swym w�asnym �yciem. To oni wszystko kontrolowali. Oni dokonywali wybor�w. Jemu pozosta�a tylko gra i nic wi�cej. Wszystko inne nale�a�o do nich, do ich przepis�w, plan�w, lekcji i program�w. Tylko podczas bitwy m�g� ruszy� w t� albo w tamt� stron�. Jedyne, co si� liczy�o, jedyne co by�o pi�kne i prawdziwe, to jego wspomnienie Yalentine, osoby, kt�ra kocha�a go, zanim przyst�pi� do gry, kocha�a niezale�nie od tego, czy trwa�a wojna z robalami. A oni mu j� zabrali i przeci�gn�li na swoj� stron�. Teraz by�a jedn� z nich.

Nienawidzi� ich i ich gier. Nienawidzi� tak mocno, �e zap�aka� czytaj�c pisany na zlecenie list Yal. Inni ch�opcy z Armii Feniksa zauwa�yli to i odwr�cili wzrok. Ender Wiggin p�acze? To by�o niepokoj�ce. Dzia�o si� coœ strasznego. Najlepszy �o�nierz wszystkich armii le�y na pos�aniu i p�acze. W sali panowa�a g��boka cisza.

Ender skasowa� list, usun�� go z pami�ci, po czym uruchomi� gr� fantasy. Nie wiedzia�, czemu tak mu zale�y, by zagra�, by dotrze� na Koniec Œwiata, ale nie traci� czasu. Dopiero p�yn�c na chmurze ponad jesiennymi barwami sielankowego œwiata, dopiero wtedy zrozumia�, co nienawidzi� najbardziej w liœcie Val. Ten list m�wi� tylko o Peterze. O tym, jak zupe�nie nie jest podobny do Petera. S�owa, kt�re m�wi�a tak cz�sto tul�c go i uspokajaj�c, gdy dr�a� z l�ku, wœciek�oœci i odrazy, kiedy Peter znowu si� nad nim zn�ca�. Niczego wi�cej w tym liœcie nie by�o.

O to w�aœnie j� prosili. Ci dranie wiedzieli o tym, i wiedzieli o Peterze w lustrze w komnacie na zamku, wiedzieli o wszystkim i Val by�a dla nich jeszcze jednym narz�dziem potrzebnym, by go kontrolowa�, jeszcze jedn� sztuczk� w grze. Dink mia� racj�, to oni s� wrogami, nie kochaj� niczego i o nic nie dbaj�. Nie mia� ju� ochoty robi� tego, czego od niego chcieli, nic nie mia� zamiaru dla nich robi�. Posiada� tylko jedno naprawd� w�asne wspomnienie, jedn� dobr� myœl, a oni przeorali j� razem z reszt� gnoju. Sko�czy� z nimi, nie zamierza� gra� dalej.

Jak zawsze, w�� czeka� w komnacie na wie�y odwijaj�c si� z dywanu na pod�odze. Tym razem jednak Ender nie zgni�t� go pod butem. Tym razem chwyci� go w r�ce, przykl�kn�� i delikatnie, bardzo delikatnie przysun�� rozwart� paszcz� w�a do swoich ust. I poca�owa� go.

Nie chcia� tego robi�. Mia� zamiar pozwoli�, by w�� uk�si� go w warg�. A mo�e zamierza� zjeœ� w�a �ywcem, tak jak Peter z lustra, z pokrwawion� brod� i ogonem stercz�cym jeszcze z ust. Zamiast tego jednak z�o�y� poca�unek.

W�� w jego r�kach pogrubia� i wygi�� si� w inny kszta�t, ludzki. To by�a Yalentine, kt�ra poca�owa�a go w odpowiedzi.

W�� nie m�g� by� Yalentine. Zabija� go zbyt cz�sto, by teraz mia� si� okaza� jego siostr�. Zbyt cz�sto po�era� go Peter, by Ender m�g� znieœ� myœl, �e przez ca�y czas by�a to Yalentine.

Czy w�aœnie to planowali, kiedy pozwolili mu przeczyta� list? Nic go to nie obchodzi�o.

Podnios�a si� z pod�ogi komnaty na wie�y i podesz�a do lustra. Ender kaza� swojej postaci tak�e wsta� i iœ� za ni�. Razem stan�li przed tafl�, lecz teraz zamiast okrutnego odbicia Petera zobaczy� w niej smoka i jednoro�ca. Wyci�gn�� r�k� i dotkn�� zwierciad�a, a œciana rozpad�a si�, ods�aniaj�c szerokie, prowadz�ce w d� schody pokryte dywanem i wiwatuj�cy, ha�aœliwy t�um. Razem, rami� w rami�, on i Yalentine ruszyli przed siebie. �zy stan�y mu w oczach, �zy radoœci, �e wyrwa� si� wreszcie z celi na Ko�cu Œwiata. I przez te �zy nie zauwa�y�, �e wszyscy w t�umie mieli twarz Petera. Wiedzia� tylko, �e gdziekolwiek p�jdzie w tym œwiecie, Yalentine b�dzie przy nim.

*

Yalentine otworzy�a list, kt�ry poda�a jej dr Lineberry. "Droga Yalentine" - przeczyta�a. "Wyra�amy ci szczere podzi�kowanie i wdzi�cznoœ� za tw�j wk�ad w wysi�ek wojenny. Niniejszym zawiadamiamy, �e przyznano ci Gwiazd� Orderu Ligi Ludzkoœci Pierwszej Klasy, najwy�sze odznaczenie wojskowe, jakie mo�e otrzyma� osoba cywilna. Niestety, bezpiecze�stwo MF nie pozwala, by przed zako�czeniem bie��cych operacji og�osi� ten fakt publicznie. Chcielibyœmy jednak poinformowa� ci�, �e twoje dzia�ania zosta�y uwie�czone ca�kowitym sukcesem. Z wyrazami szacunku, genera� Shimon Levy, Strategos."

Kiedy przeczyta�a list dwa razy, dr Lineberry wyj�a jej go z r�ki.

- Otrzyma�am instrukcje, by pozwoli� ci go przeczyta�, a potem zniszczy�.

Wyj�a z szuflady zapalniczk� i podpali�a papier. Zap�on�� jasno w popielniczce.

- Dobre czy z�e wiadomoœci? - spyta�a.

- Sprzeda�am swojego brata - odpar�a Yalentine. - I teraz mi za to zap�acili.

- To troch� melodramatyczne, nie s�dzisz?

Yalentine wysz�a nie odpowiadaj�c. Tej nocy Demostenes opublikowa� zjadliw� krytyk� praw ograniczaj�cych przyrost populacji. Ludzie powinni mie� tyle dzieci, ile zechc�, a nadwy�k� ludnoœci nale�y wysy�a� na inne planety, by ludzkoœ� rozprzestrzeni�a si� w galaktyce tak szeroko, �e �adna katastrofa, �adna inwazja nie mog�aby zagrozi� zniszczeniem ludzkiej rasy. "Najwspanialszy tytu�, jaki mo�e przys�ugiwa� dziecku - pisa� Demostenes - to T r z e c i."

Dla ciebie, Ender, powtarza�a pisz�c.

Peter œmia� si� zachwycony, gdy czyta� tekst.

- Teraz poruszy�aœ wszystkich. Musz� zwr�ci� na ciebie uwag�. Trzeci! Wspania�y tytu�! Och, bywasz czasem przewrotna.

Rozdzia� 10

Smok

- Ju�?

- Tak s�dz�.

- To musi by� rozkaz, pu�kowniku Graff. Armie nie ruszaj� z miejsca dlatego, �e dow�dca m�wi: "S�dz�, �e czas atakowa�".

- Nie jestem dow�dc�. Jestem nauczycielem ma�ych dzieci.

- Panie pu�kowniku, przyznaj�, �e nie zgadza�em si� z panem. Przyznaj�, �e stawa�em okoniem, ale uda�o si�, wszystko posz�o dok�adnie tak, jak pan zaplanowa�. Przez ostatnie kilka tygodni Ender by� nawet... nawet...

- Szcz�œliwy.

- Zadowolony. Radzi sobie znakomicie. Jego umyœl jest sprawny, rozgrywki prowadzi znakomicie. Wprawdzie jest miody, ale nigdy jeszcze nie mieliœmy tu ch�opaka lepiej nadaj�cego si� na dow�dc�. Zwykle dostaj� armi�, kiedy maj� jedenaœcie lat, ale on jest w szczytowej formie, cho� ma

dziewi�� i p�l.

- Owszem. Tylko przez chwil� zastanawia�em si�, jak nazwa� cz�owieka, kt�ry leczy za�amane dziecko, przynajmniej cz�œciowo, tylko po to, �eby zaraz rzuci� je z powrotem do walki. Taki drobny, osobisty dylemat moralny. Prosz� nie zwraca� na to uwagi. By�em zm�czony.

- Ratujemy œwiat, pami�ta pan?

- Prosz� go wezwa�.

- Robimy to, co konieczne, pu�kowniku Graff.

- Daj spok�j, Anderson, po prostu umierasz z ciekawoœci, jak on sobie poradzi z tymi wszystkimi nieuczciwymi grami, kt�re kaza�em ci przygotowa�.

- To obrzydliwe, co pan...

- Taki ju� ze mnie obrzydliwy facet. Nie oszukujmy si�, majorze. Jesteœmy szumowinami tej ziemi. Ja te� umieram z ciekawoœci, co on z tym zrobi. W ko�cu nasze �ycie zale�y od tego, jak sobie poradzi. Nie?

- Chyba nie zaczyna pan u�ywa� slangu tych ch�opc�w?

- Prosz� go wezwa�, majorze. Zrzuc� tylko list� do jego zbioru i w��cz� mu system zabezpiecze�. To, co z nim robimy, nie jest do ko�ca takie Ÿle. Zn�w b�dzie mia� troch� odosobnienia.

- Chcia� pan powiedzie�: izolacji.

- Samotnoœ� w�adzy. Dalej, niech go pan zawo�a.

- Tak jest, sir. Za pi�tnaœcie minut b�dziemy u pana.

- Na razie. Tak jest sir, tajest sir, tajessir. Mam nadziej�, �e dobrze si� bawi�eœ. Mam nadziej�, �e by�o ci przyjemnie, bardzo przyjemnie by� szcz�œliwym, Ender. Mo�e po raz ostatni w �yciu. Pozw�l, ch�opcze, wujaszek Graff ma coœ dla ciebie.

Ender od pierwszej chwili wiedzia�, o co chodzi. Wszyscy oczekiwali, �e wczeœnie zostanie dow�dc�. Mo�e nie a� t a k wczeœnie, ale w ko�cu prowadzi� w tabeli od trzech lat, w punktacji nikt nawet si� do niego nie zbli�y�, a wieczorne treningi cieszy�y si� najwy�szym presti�em w ca�ej szkole. Niekt�rzy zastanawiali si� nawet, czemu nauczyciele tak d�ugo zwlekaj�.

Ciekaw by�, kt�r� armi� mu przydziel�. Trzech dow�dc�w, w tym Petra Arkanian, mia�o wkr�tce zako�czy� szkolenie. Nie liczy� na Armi� Feniksa. Nikomu si� jeszcze nie uda�o dowodzi� t� sam� armi�, w kt�rej s�u�y� w chwili otrzymania awansu.

Anderson zabra� go najpierw do nowej kwatery. To rozstrzyga�o spraw� - tylko komendanci mieli prywatne kabiny. Potem kaza� wzi�� miar� na nowe mundury i kombinezony. Ender zajrza� w formularz, �eby sprawdzi�, jak nazywa si� jego armia.

Smok. Tak zosta�o tam napisane. Ale nie by�o �adnej Armii Smoka.

- Nigdy nie s�ysza�em o Armii Smoka - powiedzia�.

- To dlatego, �e nie istnieje od czterech lat.

Skasowaliœmy t� nazw�, bo powsta� przes�d na jej temat. Podobno �adna Armia Smoka w ca�ej historii Szko�y Bojowej nie wygra�a nawet jednej trzeciej swoich gier. Ale to pewnie �art.

- Wi�c dlaczego znowu j� tworzycie?

- Mamy kup� mundur�w, z kt�rymi trzeba coœ zrobi�.

Siedz�cy za biurkiem Graff wydawa� si� grubszy i bardziej zm�czony ni� ostatnim razem, kiedy Ender go widzia�. Wr�czy� Enderowi jego hak, niewielkie urz�dzenie, dzi�ki kt�remu dow�dca podczas �wicze� m�g� si� porusza�, jak chcia�. Wiele razy w czasie wieczornych trening�w Ender marzy� o tym, by m�c korzysta� z haka zamiast odbija� si� od œcian. Dosta� przyrz�d teraz, kiedy umia� radzi� sobie bez niego.

- Dzia�a tylko podczas planowych zaj�� �wiczebnych - poinformowa� go Anderson.

Oznacza�o to - poniewa� Ender zamierza� prowadzi� dodatkowe treningi - �e nie zawsze b�dzie m�g� u�ywa� haka. Wyjaœnia�o te�, czemu wielu dow�dc�w nie urz�dza�o takich pozaplanowych �wicze�. U/ale�nili si� od swoich hak�w, kt�re na dodatkowych zaj�ciach nie dzia�a�y. Jeœli sad/iii, �e to urz�dzenie gwarantuje im autorytet i pos�usze�stwo �o�nierzy, tym bardziej unikali pracy bez niego. Dzi�ki temu b�d� mia� przewag� przynajmniej nad cz�œci� przeciwnik�w, pomyœla� Ender.

Wyg�aszaj�c oficjaln� mow� Graff wydawa� si� znudzony i oboj�tn\.

Dopiero pod koniec okaza� troch� zaanga�owania.

- Zdecydowaliœmy si� na pewne niezwyk�e rozwi�zanie - oœwiadczy�. - Chyba nie b�dziesz mia� nic przeciwko temu. Sformowaliœmy Armi� Smoka przyœpieszaj�c przejœcie do niej ekwiwalentu pe�nej grupy startowej i blokuj�c awans kilku starszych uczni�w. S�dz�, �e b�dziesz zadowolony ze swoich �o�nierzy. Mam nadziej�, �e tak b�dzie, poniewa�, otrzymujesz zakaz transfer�w.

- �adnych zamian? - zdziwi� si� Ender. Wymieniaj�c si� mi�dzy sob� dow�dcy wzmacniali swoje s�abe punkty.

- �adnych. Widzisz, od trzech lat prowadzisz te swoje dodatkowe zaj�cia. Masz wielu zwolennik�w. Dobrzy �o�nierze b�d� wywiera� nacisk na swoich dow�dc�w, �eby przejœ� pod twoj� komend�. Dajemy ci armi�, kt�ra z czasem mo�e zwyci�a�. Nie pozwolimy, byœ nieuczciwie zyska� przewag�.

- A jeœli dostan� �o�nierza, z kt�rym po prostu nie potrafi� si�

dogada�?

- Dogadaj si� z nim - Graff przymkn�� oczy. Anderson wsta�

i rozmowa by�a sko�czona.

Smok dosta� barwy szar�, pomara�czow�, szar�; Ender przebra� si� w skafander, po czym ruszy� za œwietln� nitk�, a� do koszar, gdzie mia�a zamieszka� jego armia. Ch�opcy ju� czekali i kr�cili si� przy wejœciu. Ender natychmiast obj�� dowodzenie.

- Zaj�� pos�ania wed�ug starsze�stwa. Weterani z ty�u, najm�odsi

z przodu.

Odwraca� zwyczajowy porz�dek i wiedzia� o tym. Nie mia� zamiaru powtarza� b��du innych dow�dc�w, kt�rzy nigdy nie widywali nowych �o�nierzy, poniewa� ci zawsze byli z ty�u.

Kiedy zajmowali pos�ania wed�ug dat przybycia do Szko�y, Ender przeszed� po sali tam i z powrotem. Prawie trzydziestu �o�nierzy by�o ca�kiem nowych, prosto z grup startowych, bez �adnego doœwiadczenia w bitwie. Kilku nawet m�odszych ni� zwykle - ci ko�o drzwi wydawali si� �a�oœnie mali. Pomyœla�, �e tak w�aœnie musia� go widzie� Bonzo Madrid. kiedy zjawi! si� w jego armii. Ale Bonzo musia� sobie radzi� z jednym tylko nieletnim �o�nierzem.

�aden z weteran�w nie nale�a� do elitarnej grupy �wiczeniowej Endera. Nikt z nich nie by� nawet dow�dc� plutonu. W�aœciwie ani jeden nie by� starszy od Endera, co oznacza�o, �e nawet ci weterani mieli za sob� najwy�ej osiemnaœcie miesi�cy s�u�by. Kilku nie rozpozna�, tak ma�o si� wyr�niali.

Naturalnie, oni znali Endera, jako �e by� najpopularniejszym �o�nierzem w szkole. Paru, jak zauwa�y�, patrzy�o na niego z niech�ci�.

Przynajmniej tyle dla mnie zrobili, �e �aden z moich �o�nierzy nie jest starszy ode mnie, pomyœla�.

Gdy ka�dy mia� ju� swoje pos�anie, Ender poleci� im w�o�y� skafandry i przygotowa� si� do �wicze�.

- Jesteœmy w planie na rano, treningi zaraz po œniadaniu. Formalnie macie godzin� wolnego mi�dzy œniadaniem a zaj�ciami. Zobacz�, jak z tym b�dzie, kiedy si� przekonam, co potraficie.

Po trzech minutach kaza� wszystkim wyjœ�, cho� wielu nie by�o jeszcze ubranych.

- Ale ja jestem go�y! - zawo�a� kt�ryœ z ch�opc�w.

- Nast�pnym razem ubieraj si� szybciej. Macie trzy minuty od rozkazu do opuszczenia sali. To w tym tygodniu. W przysz�ym b�d� dwie minuty. Biegiem!

Nied�ugo ca�a szko�a b�dzie opowiada� dowcipy o Armii Smoka, kt�ra jest tak t�pa, �e musi trenowa� ubieranie si�.

Pi�ciu ch�opc�w by�o zupe�nie nagich i biegn�c przez korytarze ci�gn�li za sob� kombinezony. Niewielu tylko zd��y�o ubra� si� do ko�ca. Mijaj�c otwarte drzwi klas zwracali powszechn� uwag�. Na pewno �aden si� wi�cej nie sp�Ÿni.

W korytarzu prowadz�cym do sali treningowej Ender kaza� im biega� tam i z powrotem, szybko, tak, �eby si� spocili. Tymczasem ci, kt�rzy byli nago, zd��yli si� ubra�. Potem doprowadzi� ich do g�rnych drzwi, otwieraj�cych si� na œrodku œciany tak, jak w prawdziwej grze. Kaza� im skaka� w g�r�, chwyta� za klamry na suficie i z ich pomoc� wlatywa� do sali.

- Zbi�rka na przeciwnej œcianie - poleci�. - Wszystko tak, jak w ataku na bram� nieprzyjaciela.

Chcia�, by pokazali, co potrafi�, skacz�c czw�rkami przez wrota. Prawie �aden z nich nie umia� dolecie� do celu w linii prostej, a kiedy dotarli ju� do œciany, tylko kilku zdo�a�o si� zatrzyma� czy cho�by kontrolowa� odbicie.

Ostatni z ch�opc�w by� bardzo ma�y, wyraŸnie najm�odszy. Nie mia� szans, by dosi�gn�� uchwytu na suficie.

- Mo�esz u�y� bocznej klamry - pozwoli� Ender.

- Wypchaj si� - odpar� ch�opiec. Odbi� si� z ca�ej si�y, ko�cami palc�w musn�� uchwyt i wpad� przez bram� bez �adnej kontroli, wiruj�c w trzech kierunkach r�wnoczeœnie. Ender nie m�g� si� zdecydowa�, czy polubi� dzieciaka za to, �e nie korzysta� z u�atwie�, czy raczej zirytowa� si� jego brakiem dyscypliny.

W ko�cu wszyscy stan�li w szeregu pod przeciwleg�� œcian�. Ender zauwa�y�, �e bez wyj�tku ustawili si� g�owami w kierunku, jaki w korytarzu by� "g�r�". Œwiadomie wi�c chwyci� klamr� na tym, co traktowali jako pod�og� i zawis� g�ow� w d�.

- Dlaczego stoicie do g�ry nogami, �o�nierze? - zapyta�. Kilku z nich zacz�o si� odwraca�.

- Bacznoœ�! - Znieruchomieli. - Pyta�em, dlaczego stoicie do g�ry nogami!

Nikt nie odpowiedzia�.

- Zapyta�em, dlaczego ka�dy z was ma nogi w powietrzu i g�ow� skierowan� w d�?

- Sir - odwa�y� si� wreszcie kt�ryœ. - W takim kierunku opuszczaliœmy korytarz.

- A niby jak� to robi r�nic�? Jakie ma znaczenie kierunek ci��enia w korytarzu? Czy b�dziemy walczy� w korytarzu? Czy mamy tutaj grawitacj�?

- Nie, sir. Nie, sir.

- Mo�ecie zapomnie� o grawitacji, zanim jeszcze przekroczycie bram�. Dawne ci��enie znika, kasuje si�. Jasne? Niewa�ne, w kt�r� stron� dzia�a, kiedy podchodzicie do drzwi. Macie pami�ta� o jednym: nieprzyjacielska brama jest na dole. Wasze stopy wskazuj� bram� wroga. G�ra to tam, gdzie jest wasza brama. P�noc jest tam, po�udnie tam, wsch�d tam, a zach�d... gdzie?

Pokazali.

- Tego si� spodziewa�em. Jedyne, co opanowaliœcie, to proces eliminacji, a to tylko dlatego, �e mo�na go dokonywa� w toalecie. Co to by� za cyrk? To ma by� szereg? To mia� by� lot? Jazda, wszyscy startuj� i robi� zbi�rk� na suficie. Ju�! Rusza� si�!

Tak, jak oczekiwa�, spora cz�œ� �o�nierzy instynktownie wybi�a si� nie w stron� bramy, ale ku œcianie, kt�r� Ender okreœli� jako p�noc

- w kierunku, w kt�rym na korytarzu by�a g�ra. Oczywiœcie szybko zauwa�yli pomy�k�, ale by�o za p�Ÿno. Musieli czeka�, a� b�d� mogli odbi� si� od œciany.

Tymczasem Ender dzieli� ich w myœlach na bardziej i mniej bystrych. Najmniejszy z ch�opc�w, ten, kt�ry jako ostatni skaka� z korytarza, teraz jako pierwszy dotar� do w�aœciwej œciany i wyhamowa� zr�cznie.

Mieli racj� awansuj�c go. Poradzi sobie bez trudu. By� czupurny i buntowniczy, poza tym wœciek�y, �e znalaz� si� wœr�d tych, kt�rym Ender kaza� biega� nago po korytarzach.

- Ty! - zawo�a� Ender wskazuj�c go palcem. - Gdzie jest d�?

- Tam, gdzie brama nieprzyjaciela - pad�a szybka odpowiedŸ, jakby ch�opak m�wi�: dobra, dobra, przejdŸmy do wa�niejszych spraw.

- Jak ci na imi�, ma�y?

- �o�nierz ma na imi� Groszek, sir.

- Ze wzgl�du na wzrost czy rozmiar m�zgu? - ch�opcy zachichotali nieœmia�o. - No dobra, Groszek, widz�, �e sobie radzisz. A teraz s�uchajcie mnie wszyscy. Ka�dy, kto wchodzi przez t� bram�, ma du�� szans�, �e zostanie trafiony. Dawniej mia�o si� dziesi��, dwadzieœcia sekund rezerwy. Dzisiaj, jeœli nie znajdziecie si� w œrodku zanim pojawi si� przeciwnik, jesteœcie zamro�eni. Co si� dzieje, kiedy zostajecie zamro�eni?

- Nie mo�na si� ruszy� - odezwa� si� jeden z ch�opc�w.

- Zamro�enie to w�aœnie oznacza - odpar� Ender. - Ale co si� wtedy z wami dzieje?

To w�aœnie Groszek, wcale niespeszony, odpowiedzia� rozs�dnie:

- Leci si� wtedy w tym samym kierunku co na pocz�tku. Z szybkoœci�, jak� si� mia�o w chwili trafienia.

- Zgadza si�. Wy pi�ciu, tam na ko�cu, rusza�! Zaskoczeni, ch�opcy spogl�dali na siebie niepewnie. Ender kasowa� ich po kolei.

- Nast�pna pi�tka, rusza�!

Ruszyli. Ender zamrozi� ich tak�e, ale lecieli dalej w stron� œciany. Pierwszych pi�ciu unosi�o si� bezw�adnie w pobli�u g��wnej grupy.

- Sp�jrzcie na tych tak zwanych �o�nierzy - powiedzia� Ender. - Dow�dca kaza� im rusza�, a teraz patrzcie tylko. S� zamro�eni i to w�aœnie tutaj, gdzie mog� przeszkadza�. Za to tamci, poniewa� ruszyli zgodnie z rozkazem, zostali trafieni w dole, gdzie blokuj� drogi natarcia i utrudniaj� nieprzyjacielowi obserwacj�. S�dz�, �e przynajmniej pi�ciu z was zrozumia�o, o co chodzi�o w tej lekcji. Nie w�tpi�, �e w tej pi�tce jest Groszek. Zgadza si�, Groszek?

Groszek nie odpowiedzia� od razu-. Ender patrzy� na niego tak d�ugo, a� mrukn��:

- Zgadza si�, sir.

- Wi�c o co chodzi�o?

- Kiedy "ka�� ci rusza�, ruszaj szybko, bo kiedy zlodowaciejesz, b�dziesz lata� po sali zamiast przeszkadza� w operacjach swojej w�asnej armii.

- Doskonale. Przynajmniej jeden z was rozumie t� rozgrywk�.

Ender widzia�, jak w �o�nierzach narasta niech��; poznawa� to po tym, jak si� poruszaj�, jak patrz� na siebie i unikaj� wzroku Groszka. Czemu to robi�? Co ma wsp�lnego bycie dobrym dow�dc� z wystawianiem tego ma�ego wszystkim pozosta�ym na cel? Czy m�g� mu to robi� tylko dlatego, �e tak w�aœnie post�powali z nim? Mia� ch�� odwo�a� swoje kpiny, przekona� wszystkich, �e ten dzieciak bardziej ni� ktokolwiek inny potrzebuje pomocy i przyjaŸni. Tyle, �e - oczywiœcie - nie m�g� tego zrobi�. Nie pierwszego dnia. Pierwszego dnia nawet jego pomy�ki musia�y si� wydawa� cz�œci� genialnego planu.

Ender przyci�gn�� si� hakiem bli�ej œciany i wskaza� na jednego

z ch�opc�w.

- Wyprostuj si� - poleci�. Obr�ci� ch�opca w powietrzu tak, by skierowa� go stopami w stron� grupy. Kiedy tamten spr�bowa� si� poruszy�, skasowa� go. Inni rozeœmiali si�.

- W co mo�esz go trafi�? - spyta� Ender ch�opca stoj�cego na wprost zamro�onego �o�nierza.

- W�aœciwie tylko w stopy.

- A ty? - zwr�ci� si� do jego s�siada.

- Widz� jego korpus.

- A ty?

- W ca�e cia�o - odpowiedzia� ch�opak stoj�cy dalej w szeregu.

- Stopy nie s� zbyt du�e. Nie daj� dostatecznej os�ony - odepchn�� zamro�onego z drogi. Potem zgi�� nogi w kolanach, jakby kl�ka� w powietrzu i zamrozi� je. Nogawki kombinezonu zesztywnia�y natychmiast, nie pozwalaj�c na zmian� pozycji.

Ender przekr�ci� si� tak, �e kl�cza� ponad swymi �o�nierzami.

- Co widzicie? - zapyta�.

- O wiele mniej - odpowiedzieli. Ender wsun�� miotacz mi�dzy nogi.

- Ja widz� doskonale - oznajmi� i zacz�� kasowa� jednego po drugim. - Powstrzymajcie mnie! - zawo�a�. - Spr�bujcie mnie trafi�!

Uda�o im si�, ale zd��y� unieruchomi� trzeci� cz�œ� grupy. Potem u�y� haka, by rozmrozi� siebie i wszystkich pozosta�ych.

- A teraz - zacz�� - w jakim kierunku le�y brama nieprzyjaciela?

- Na dole!

- A w jakiej pozycji macie atakowa�?

Czeœ� zacz�a t�umaczy�, ale Groszek odpowiedzia� odskakuj�c od œciany z podkurczonymi nogami, prosto ku bramie nieprzyjaciela, strzelaj�c bez przerwy.

Przez chwil� Ender mia� ochot� krzykn�� na niego, ukara� w jakiœ spos�b; zaraz jednak si� opanowa�, st�umi� nieprzyjazny odruch. Czemu mia�by si� gniewa� na tego ma�ego?

- Czy tylko Groszek wie, jak si� to robi?

Natychmiast ca�a armia ruszy�a do przodu strzelaj�c z miotaczy trzymanych mi�dzy nogami i krzycz�c ile si� w p�ucach. Mo�e przyjœ� taka chwila, pomyœla� Ender, kiedy dok�adnie takiej strategii b�d� potrzebowa�: czterdziestu rozwrzeszczanych ch�opc�w w szale�czym ataku.

Kiedy wszyscy byli ju� po przeciwnej stronie, Ender kaza� im, wszystkim na raz, zaatakowa� siebie. Tak, pomyœla�. Ca�kiem nieŸle. Dali mi niewy�wiczon� armi�, bez jednego dobrego �o�nierza, ale przynajmniej nie band� g�upc�w. Mog� coœ z nimi zrobi�.

Ustawili si� znowu, rozeœmiani i podnieceni. Wtedy Ender zacz�� w�aœciwe zaj�cia. Poleci� im pozamra�a� nogi w pozycji podkurczonej.

- Do czego przydaj� si� wam nogi? W walce.

- Do niczego - odpowiedzieli niekt�rzy.

- Groszek tak nie uwa�a - stwierdzi� Ender.

- Do tego, �eby odpycha� si� od œcian.

- Bardzo dobrze.

Inni zacz�li protestowa�, �e odpychanie od œcian to poruszanie si�, a nie walka.

- Nie ma walki bez ruchu - oœwiadczy� Ender. Ch�opcy umilkli i nienawidzili Groszka troch� mocniej. - Czy z zamro�onymi nogami potraficie odpycha� si� od œcian?

Nikt nie odwa�y� si� odpowiedzie�. Bali si� b��du.

- Groszek?

- Nigdy nie pr�bowa�em, ale mo�e gdyby stan�� twarz� do œciany, a potem zgi�� w pasie...

- Dobrze, ale nie tak. Patrzcie na mnie. Jestem odwr�cony plecami do œciany. Poniewa� kl�cz�, stopy jej dotykaj�. Zwykle przy odbiciu pchacie stopami w d� i ca�e cia�o wyci�ga si� z ty�u jak str�czek grochu. Zgadza si�?

Œmiech.

- Z zamro�onymi nogami wykorzystuj� w�aœciwie t� sam� technik�, wyrzucam biodra i uda, tyle �e teraz do ty�u odchylaj� si� stopy i ramiona. Kiedy odlatuj�, ca�e cia�o jest zwarte i nie ci�gnie si� z ty�u. Patrzcie.

Wypchn�� biodra do przodu i odskoczy� od œciany; natychmiast ustabilizowa� pozycj� tak, by podkurczone nogi mie� pod sob�. Wyl�dowa� na kolanach, przewr�ci� si� na plecy i odbi� w innym kierunku.

- Spr�bujcie mnie trafi�! - krzykn��. Zacz�� wirowa� lec�c mniej wi�cej r�wnolegle do œciany, przy kt�rej stali jego �o�nierze. To wirowanie uniemo�liwia�o trafienie go ci�g�ym promieniem.

Rozmrozi� skafander i hakiem podci�gn�� si� z powrotem.

- Popracujemy nad tym przez pierwsze p� godziny. Wy�wiczycie sobie mi�œnie, o kt�rych istnieniu nawet nie wiedzieliœcie. Nauczycie si� u�ywa� n�g jako tarczy i kontrolowa� ruchy tak, �ebyœcie mogli wirowa�. Na bliskich dystansach nic to nie daje, ale z daleka nie mog� wam nic zrobi�, kiedy si� kr�cicie. Promie� miotacza musi pada� przez chwil� w to samo miejsce, a to niemo�liwe przy szybkich obrotach. A teraz zamrozi� si� i do roboty.

- Czy wyznaczysz nam strefy? - spyta� kt�ryœ. - Nie, nie wyznacz�. Chc�, �ebyœcie si� zderzali, �ebyœcie potrafili sobie z tym radzi� w ka�dych okolicznoœciach. Chyba, �e b�dziemy �wiczy� w formacjach. Wtedy pewnie ka�� si� wam zderza� celowo. A teraz, rusza� si�!

Kiedy to powiedzia�, ruszyli.

*

Ender wyszed� z sali jako ostatni. Zosta� d�u�ej, by pom�c najs�abszym w opanowaniu techniki. Mieli dobrych nauczycieli, ale przyszli prosto z grup startowych i brakowa�o im doœwiadczenia. Zupe�nie sobie nie radzili, gdy trzeba by�o wykonywa� dwie albo trzy rzeczy na raz. Dobrze im sz�y odbicia z zamro�onymi nogami, nie mieli problem�w przy manewrowaniu w powietrzu, ale wystartowa� w jednym kierunku, strzela� w drugim, odskoczy� od œciany i strzela� we w�aœciw� stron� - to ca�kowicie przekracza�o ich mo�liwoœci. �wiczenia, �wiczenia i jeszcze raz �wiczenia - w tej chwili Ender nie m�g� robi� nic innego. Strategia i walka w szyku to pi�kna rzecz, ale na nic si� nie przyda, jeœli �o�nierze nie potrafi� si� zachowa� podczas bitwy.

Musia� przygotowa� swoj� armi� ju�. Wczeœnie zosta� dow�dc�, a nauczyciele zmieniali regu�y, nie pozwalali na zamiany, nie dali mu ani jednego weterana wysokiej klasy. Nie mia� gwarancji, �e odczekaj� zwyczajowe trzy miesi�ce, zanim poœl� go do bitwy.

Dobrze, �e przynajmniej wieczorami Alai i Shen pomog� mu trenowa� tych nowych.

Nie wyszed� jeszcze z korytarza prowadz�cego do sali treningowej, gdy nagle znalaz� si� twarz� w twarz z ma�ym Groszkiem. Groszek wygl�da� na zagniewanego. Ender nie chcia�, by ju� teraz wynik�y jakieœ problemy.

- Czeœ�, Groszek.

- Czeœ�, Ender.

Chwila milczenia.

- S i r - powiedzia� cicho Ender.

- Wiem, do czego zmierzasz, Ender, sir, i ostrzegam ci�.

- Ostrzegasz?

- Mog� by� twoim najlepszym �o�nierzem, ale nie zaczynaj ze mn�.

- Bo co?

- Bo b�d� twoim najgorszym �o�nierzem. Jedno albo drugie.

- A czego si� spodziewasz? Przytulania i buzi na dobranoc? - teraz Ender zaczyna� wpada� w gniew. Groszek nie przej�� si� tym.

- Chc� dosta� pluton.

Ender podszed� bli�ej i spojrza� w d�, prosto w jego oczy.

- A dlaczego mia�bym ci da� pluton?

- Bo wiedzia�bym, co z nim robi�.

- Nietrudno jest wiedzie�, co robi� z plutonem. Trudno jest ich sk�oni�, �eby to w�aœnie robili. Dlaczego �o�nierze mieliby wykonywa� rozkazy takiego ma�ego dupka?

- S�ysza�em, �e kiedyœ na ciebie te� tak wo�ali. S�ysza�em, �e Bonzo robi to nadal.

- Zada�em pytanie, �o�nierzu.

- Zdob�d� autorytet, jeœli nie b�dziesz mi przeszkadza�.

- Ja ci pomagam - uœmiechn�� si� Ender.

- Jak diabli - burkn�� Groszek.

- Nikt by ci� nie zauwa�y�, najwy�ej po to, �eby si� u�ali� nad takim maluchem. Dzi�ki mnie dzisiaj wszyscy ci� zauwa�yli. B�d� obserwowa� ka�dy tw�j ruch. �eby zdoby� ich szacunek, wystarczy tylko by� najlepszym.

- Wi�c nie mam nawet szansy, �eby si� nauczy�, zanim mnie oceni�.

- Biedny dzidziuœ. S� dla ciebie niedobrzy - Ender delikatnie pchn�� Groszka na œcian�. - Powiem ci, jak zdoby� pluton. Udowodnij mi, �e wiesz co robi� jako �o�nierz. Udowodnij, �e potrafisz wykorzystywa� w bitwie innych �o�nierzy. A potem udowodnij, �e ktoœ chce iœ� za tob� do walki. Wtedy dostaniesz sw�j pluton. Ale ani chwili wczeœniej.

Groszek uœmiechn�� si�.

- To uczciwe. Je�eli naprawd� tak post�pisz, zostan� dow�dc� plutonu w ci�gu miesi�ca.

Ender chwyci� go za prz�d kombinezonu i przycisn�� do œciany.

- Jeœli m�wi�, �e coœ zrobi�, to znaczy, �e to w�aœnie zrobi�.

Groszek uœmiecha� si� tylko. Ender puœci� go i odszed�. W swojej kabinie po�o�y� si� na ��ku. Dr�a� ca�y. Co on wyprawia? Pierwszy trening, a ju� zn�ca si� nad innymi jak Bonzo. I Peter. Pomiata ludŸmi. Wybiera jakiegoœ malucha, �eby inni mieli kogo nienawidzi�. Obrzydliwe. Powtarza wszystko to, czego nie cierpia� u dow�dcy.

Czy to le�y w ludzkiej naturze, �e zawsze stajesz si� podobny do swojego pierwszego dow�dcy? Jeœli tak, to lepiej ju� teraz si� wycofa�. Raz za razem analizowa� wszystko, co robi� podczas pierwszych �wicze� swojej nowej armii. Dlaczego nie m�g� si� zachowywa� tak, jak w czasie zaj�� wieczornych? Tam nie wydawa� rozkaz�w, jedynie czyni� sugestie. Ale w armii to niemo�liwe. Jego nieformalna grupa nie musia�a si� uczy�, jak trzyma� si� razem i ufa� sobie w czasie walki. Nie musia�a natychmiast wykonywa� rozkaz�w.

Gdyby zechcia�, m�g�by znaleŸ� si� na przeciwnym ko�cu, by� tak niedba�y i niekompetentny jak Ross Nos. M�g�by pope�nia� grupie b��dy, w ka�dej sytuacji. Musia� utrzymywa� dysycyplin�, a to oznacza�o wymaganie - i wymuszanie - natychmiastowego, pe�nego pos�usze�stwa. Chcia� stworzy� dobrze wyszkolon� armi�, musia� wi�c powtarza� i jeszcze raz powtarza� kolejne elementy �wicze�, cho�by �o�nierze byli pewni, �e opanowali wszystkie techniki. Tak d�ugo, a� odpowiednie reakcje stan� si� ca�kowicie naturalne, by nie musieli o nich myœle�.

Ale co to ma wsp�lnego z Groszkiem? Dlaczego przyczepi� si� do najmniejszego, najs�abszego i prawdopodobnie najbardziej inteligentnego z ch�opc�w? Czemu wobec niego zachowywa� si� tak, jak tamci dow�dcy, kt�rymi pogardza�?

Potem przypomnia� sobie, �e to wszystko nie zacz�o si� od dow�dc�w. Zanim Ross i Bonzo potraktowali go ze wzgard�, by�a izolacja w grupie startowej. I ta te� nie zacz�a si� od Bernarda. To Graff.

To nauczyciele robili takie rzeczy. I wcale nie przypadkowo. Teraz Ender widzia� to wyraŸnie. Na tym polega�a ich strategia. Graff œwiadomie pr�bowa� odizolowa� go od reszty ch�opc�w, uniemo�liwi� pr�by zbli�enia. Teraz Ender zaczyna� si� domyœla�, po co to robi�. Nie po to, by grupa by�a zgrana, ale po to, by j� podzieli�. Graff odseparowa� Endera, by zmusi� go do walki. By udowodni� nie to, �e umie sobie radzi�, ale �e jest najlepszy ze wszystkich. Tylko w ten spos�b m�g� zdoby� przyjaŸ� i szacunek. Dzi�ki temu sta� si� lepszym �o�nierzem, ale te� by� samotny, zal�kniony, niespokojny i nieufny. I mo�e te cechy tak�e czyni�y go lepszym �o�nierzem.

Tak w�aœnie post�puje z Groszkiem. Rani go, �eby sta� si� jak najlepszym �o�nierzem. �eby musia� walczy�, nigdy nie zazna� spokoju, nigdy nie by� pewien, co zdarzy si� za chwil�, zawsze got�w na wszystko, zdolny do improwizacji, zdecydowany zwyci�y� niezale�nie od okolicznoœci. Sprawia te�, �e cierpi. Dlatego przydzielili go do Endera. �eby by� taki sam. �eby Groszek, kiedy doroœnie, by� starcem.

A Ender? Czy kiedy doroœnie, b�dzie podobny do Graffa? Gruby, zgorzknia�y, zimny, manipuluj�cy �yciem ma�ych ch�opc�w tak, by opuœcili t� fabryk� jako genera�owie i admira�owie doskonali, gotowi poprowadzi� flot� w obronie ojczyzny? Przyjemnoœci Graffa to przyjemnoœci w�adcy marionetek. A� do chwili, kiedy zdarzy si� �o�nierz, kt�ry potrafi wi�cej ni� inni. Tego nie mo�na znieœ�. To niszczy symetri�. Trzeba wtedy œci�gn�� go na d�, z�ama�, wyizolowa�, zniszczy�, a� zacznie robi� to, co wszyscy.

To w�aœnie zrobi�em dzisiaj tobie, Groszek, pomyœla�. Tak post�pi�em. Ale b�d� ci� obserwowa�, ze wsp�czuciem, kt�rego byœ we mnie nie podejrzewa�. A kiedy nadejdzie w�aœciwy czas przekonasz si�, �e jestem twoim przyjacielem, a ty sta�eœ si� �o�nierzem, jakim zawsze chcia�eœ by�.

*

Tamtego popo�udnia Ender nie poszed� na lekcje. Le�a� na ��ku i spisywa� opinie o ka�dym z ch�opc�w w jego armii, wszystko to, co robili dobrze i to, nad czym trzeba b�dzie popracowa�. Na wieczornych �wiczeniach mia� zamiar porozmawia� z Alai. Razem na pewno wymyœl� metod� szybkiego nauczenia ch�opc�w tego, co musieli opanowa�. Przynajmniej nie b�dzie sam.

Kiedy jednak dotar� wieczorem do sali treningowej, gdy inni jeszcze jedli, zobaczy�, �e czeka na niego major Andersen.

- Zmieni�y si� pewne regu�y, Ender. Od tej chwili tylko �o�nierze tej samej armii mog� wsp�lnie trenowa� w czasie wolnym. Tym samym sale s� dost�pne wy��cznie wed�ug planu. Po dzisiejszych �wiczeniach nast�pne przypadaj� ci za cztery dni.

- Nikt inny nie prowadzi dodatkowych trening�w.

- Teraz ju� tak, Ender. Teraz, kiedy dowodzisz w�asn� armi�, nie chc�, by ich ch�opcy z tob� trenowali. To chyba oczywiste. Dlatego prowadz� w�asne �wiczenia.

- Zawsze by�em w innej armii ni� oni. A jednak przysy�ali mi �o�nierzy.

- Wtedy nie by�eœ dow�dc�.

- Dosta�em zupe�nych ��todziob�w, sir.

- Masz paru weteran�w.

- �aden nie jest dobry.

- Do Szko�y trafiaj� tylko wybitni. Zr�b z nich dobrych �o�nierzy, Ender.

- Potrzebuj� Alai i Shena, �eby...

- Czas ju�, �ebyœ dor�s� i zacz�� dzia�a� samodzielnie. Nie potrzebujesz, �eby inni ch�opcy trzymali ci� za r�k�. Jesteœ dow�dc�, wiec zachowuj si� jak dow�dca.

Wymijaj�c Andersena Ender ruszy� do sali treningowej. Zatrzyma�

si� w drzwiach i obejrza�.

- Jeœli wieczorne treningi odbywaj� si� teraz wed�ug oficjalnego planu, to czy b�d� m�g� u�ywa� haka? - zapyta�. Czy�by Andersen si� uœmiechn��? Nie, to niemo�liwe.

- Zobaczymy.

Ender odwr�ci� si� i wszed� do sali. Wkr�tce potem zjawili si� ch�opcy z jego armii. Nikt wi�cej. Mo�e Andersen czeka� w pobli�u, by zatrzyma� wszystkich ch�tnych, a mo�e ca�a szko�a ju� wiedzia�a, �e nieoficjalne wieczorne treningi Endera dobieg�y ko�ca.

�wiczenia si� uda�y, wiele osi�gn��, ale pod koniec czu� si� zm�czony i samotny. Do ciszy nocnej zosta�o jeszcze p� godziny. Nie m�g� odwiedzi� koszar swojej armii - dawno ju� si� przekona�, �e dow�dca powinien trzyma� si� z daleka, dop�ki nie ma wa�nego powodu do wizyty. Ch�opcy musz� czasem mie� spok�j, musz� odpocz��, gdy nikt nie s�ucha, by ich chwali� lub wykpiwa�, zale�nie od tego, co robi�, m�wi� i myœl�.

Poszed� wi�c do sali gier, gdzie kilku ch�opc�w sp�dza�o swoje p� godziny wolnego. Rozstrzygali jakieœ zak�ady albo pr�bowali poprawi� wyniki. �adna z gier nie wyda�a si� Enderowi ciekawa, mimo to zagra� w jedn� - prost�, animowan� zabaw� wymyœlon� dla Starter�w. Znudzony, ignorowa� cel rozgrywki i wykorzystywa� ma�� figurk� gracza do badania baœniowego œwiata gry.

- W ten spos�b nigdy nie wygrasz. Ender uœmiechn�� si�.

- Brakowa�o mi ciebie na treningu, Alai.

- By�em. Ale umieœcili twoj� armi� w osobnej sali. Wygl�da na to, �e jesteœ teraz wa�ny i nie mo�esz si� bawi� z ma�ymi ch�opcami.

- Jesteœ o ca�y �okie� wy�szy ode mnie.

- �okie�! Czy Pan kaza� ci zbudowa� ark�, albo co? Czy po prostu jesteœ w takim archaicznym nastroju?

- Nie archaicznym, tylko wyrafinowanym. Tajemniczy, przebieg�y, chytry. St�skni�em si� za tob�, ty obrzezany draniu.

- Czy�byœ nie wiedzia�? Jesteœmy teraz wrogami. Nast�pnym razem, kiedy spotkamy si� w bitwie, spuszcz� ci lanie.

�artowa� jak zwykle, lecz teraz by�a to prawda. Alai zachowywa� si� tak, jakby to wszystko by�o zabaw� i Ender poczu� uk�ucie b�lu po stracie przyjaciela, silniejsze, gdy pomyœla�, �e Alai naprawd� cierpi tak

ma�o, jak to okazuje.

- Spr�buj - odpar�. - Nauczy�em ci� wszystkiego, co umiesz. Ale nie wszystkiego, co ja umiem.

- Zawsze wiedzia�em, �e coœ przed nami ukrywasz, Ender. Milczenie. Miœ Endera na ekranie znalaz� si� w k�opotach. Wszed� na drzewo.

- Nie ukrywa�em, Alai. Niczego.

- Wiem. Ja te� nie.

- Salaam, Alai.

- Niestety, to ju� niemo�liwe.

- Co?

- Pok�j. To w�aœnie oznacza salaam. Pok�j z tob�.

Te s�owa zbudzi�y echo wspomnie�. G�os matki, czytaj�cy cicho, kiedy by� jeszcze bardzo ma�y. Nie myœlcie, �e przyby�em, by zes�a� pok�j na ziemi�. Nie przynosz� pokoju, ale miecz. Ender wyobra�a� sobie matk� przebijaj�c� zakrwawionym rapierem Petera Straszliwego i te s�owa wraz z obrazem g��boko zapad�y mu w pami��.

W ciszy zgin�� niedŸwiadek. To by�a s�odka œmier�, przy wt�rze zabawnej melodyjki. Ender odwr�ci� si�, lecz Alai ju� odszed�. Poczu� si� tak, jakby utraci� cz�stk� samego siebie, wewn�trzny zaczep, utrzymuj�cy jego odwag� i pewnoœ� siebie. Z Alai, bardziej nawet ni� z Shenem, odczuwa� jednoœ� tak mocno, �e s�owo my pojawia�o si� na ustach �atwiej ni� ja.

Lecz Alai pozostawi� coœ po sobie. Ender le�a� w ��ku na wp� drzemi�c i czu� wargi Alai na policzku, s�ysza� s�owo pok�j. Poca�unek, s�owo i pok�j wci�� mia� w sobie. Jest si� tylko tym, co si� pami�ta. Alai jest jego przyjacielem we wspomnieniach tak wyraŸnych, �e nie mog� mu go odebra�. Jak Yalentine, najwyraŸniejsze ze wszystkich wspomnie�.

Nast�pnego dnia spotka� Alai w korytarzu, przywitali si�, podali sobie r�ce, rozmawiali, ale obaj wiedzieli, �e mi�dzy nimi wyr�s� mur. Mo�na go b�dzie zburzy�, kiedyœ w przysz�oœci, ale na razie ��czy�y ich tylko korzenie, si�gaj�ce pod murem tak g��boko, �e nie do wyrwania.

Najstraszniejsza jednak by�a myœl, �e muru nie da si� zburzy�, �e w g��bi serca Alai cieszy si� z rozstania, �e jest got�w zosta� przeciwnikiem Endera. Teraz, gdy nie mogli ju� by� razem, oddalili si� od siebie niesko�czenie daleko i to, co kiedyœ zdawa�o si� pewne i nienaruszalne, teraz by�o delikatne i kruche. Od chwili rozstania Alai b�dzie kimœ obcym, z w�asnym �yciem, kt�re nie b�dzie cz�œci� Endera. A to znaczy, �e kiedy si� spotkaj�, nie b�d� ju� si� znali.

Ta myœl pogr��y�a go w smutku. Nie rozp�aka� si� jednak. Te rzeczy by�y ju� poza nim. Kiedy zmienili Yalentine w kogoœ obcego, kiedy zrobili z niej narz�dzie, od tamtego dnia nic nie mog�o ju� zmusi� Endera do p�aczu. By� tego pewien.

Pe�en smutku i gniewu postanowi�, �e b�dzie doœ� silny, by ich pokona� - nauczycieli, jego wrog�w.

Rozdzia� 11

Veni, vidi, vici

- Nie m�wi pan chyba powa�nie o tym rozk�adzie walk.

- Owszem, tak.

- Dosta� armi� dopiero trzy i p� tygodnia temu.

- T�umaczy�em przecie�, �e wykonaliœmy symulacj� komputerow� i mamy prognoz� wynik�w. Prosz� spojrze�, co, wed�ug komputera, zrobi Ender.

- Chcemy go czegoœ nauczy�, a nie doprowadza� do za�amania nerwowego.

- Komputer zna go lepiej ni� my.

- Komputer jest tak�e znany ze swojego mi�osierdzia.

- Jeœli chcia� pan okazywa� mi�osierdzie, to czemu nie poszed� pan do klasztoru?

- A to niby nie jest klasztor?

- Tak b�dzie najlepiej dla Ender a. Dzi�ki temu w pe�ni zrealizuje swoje

mo�liwoœci.

- Mia�em nadziej�, �e damy mu dwa lata na stanowisku dow�dcy. Zwykle planujemy im bitwy co dwa tygodnie, zaczynaj�c po trzech miesi�cach. Tym razem chyba pan przesadzi�.

- A mamy dwa lata?

- No dobrze. Po prostu wyobrazi�em sobie Endera za rok. Zupe�ny wrak, zu�yty do ko�ca. Poniewa� zosta� zmuszony, by zrobi� wi�cej, ni� ktokolwiek inny by�by w stanie.

- Przekazaliœmy komputerowi, �e naszym najwy�szym priorytetem jest zachowanie przez obiekt u�ytecznoœci po zako�czeniu programu szkolenia.

- No tak... jeœli b�dzie u�yteczny...

- Prosz� nie zapomina�, pulkowniku Graff, �e w�aœnie pan poleci� mi przygotowa� to wszystko. Mimo moich protest�w.

- Wiem. Ma pan racj�. Nie powinienem pana obci��a� w�asnymi rozterkami moralnymi. Ale m�j zapa�, by poœwi�ca� te dzieciaki dla zbawienia ludzkoœci, zaczyna s�abn��. Polemarcha rozmawia� z Hegemonem. Rosyjski wywiad martwi si�, �e jacyœ obywatele zaczynaj� ju� dyskutowa� w sieci, jak wykorzysta� MF dla zniszczenia Uk�adu Warszawskiego, kiedy pokonamy roboli.

- Troch� to przedwczesne.

- To szale�stwo. Wolnoœ� s�owa to jedno, ale �eby nara�a� istnienie Ligi, rozbudzaj�c jakieœ nacjonalistyczne fobie... i dla takich ludzi, kr�tkowzrocznych samob�jc�w, pchamy Endera na kra�ce ludzkiej wytrzyma�oœci...

- S�dz�, �e nie docenia pan Endera.

- A ja si� boj�, �e pan nie docenia g�upoty reszty ludzkoœci. Czy naprawd� jesteœmy absolutnie pewni, �e powinniœmy wygra� t� wojn�?

- Sir, takie stwierdzenia to zdrada.

- Tylko wisielczy humor.

- Ma�o zabawny. Kiedy chodzi o r obal�, nic...

- Nic nie jest zabawne. Tak, wiem.

Ender Wiggin le�a� na pos�aniu i wpatrywa� si� w sufit. Od kiedy zosta� dow�dc�, nie sypia� d�u�ej ni� pi�� godzin na dob�. Œwiat�a jednak gas�y o 22.00 i zapala�y si� dopiero o 6.00. Czasami, mimo ciemnoœci, pracowa� na komputerze, wyt�aj�c oczy, by odczyta� coœ z ekranu; zwykle jednak wpatrywa� si� w niewidoczny sufit i myœla�.

Albo nauczyciele mimo wszystko zrobili mu przys�ug�, albo by� lepszym komendantem, ni� mu si� wydawa�o. Niewielka grupa weteran�w, maj�cych w poprzednich armiach fataln� opini�, u niego przekszta�ci�a si� w zesp� doskona�ych dow�dc�w. Tak doskona�ych, �e zamiast zwyk�ych czterech pluton�w utworzy� pi��, ka�dy z dow�dc� i zast�pc�; zreszt� nikt nie zosta� bez funkcji. Ender prowadzi� �wiczenia w oœmioosobowych plutonach i czteroosobowych p�plutonach, tak �e jego armia mog�a wykonywa� nawet dziesi�� r�nych manewr�w r�wnoczeœnie. Nikt inny nie pr�bowa� jeszcze takiego podzia�u, ale on nie zamierza� powtarza� tego, co ktoœ robi� ju� wczeœniej. Wi�kszoœ� komendant�w trenowa�a manewry grupowe, podporz�dkowane strategii ca�ej armii. Ender post�powa� inaczej: jego plutonowi wykorzystywali swe niewielkie jednostki do osi�gni�cia wyznaczonych cel�w. Bez �adnej pomocy, samotnie, zdani na w�asn� inicjatyw�. Po tygodniu zarz�dzi� ju� �wiczebne bitwy - ostre starcia, po kt�rych wszyscy byli straszliwie zm�czeni. Wiedzia� jednak, �e po nieca�ym miesi�cu musztry jego armia by�a potencjalnie najlepsz�, jaka kiedykolwiek bra�a udzia� w grze.

Czy nauczyciele to zaplanowali? Czy wiedzieli, �e daj� mu niedoœwiadczonych, ale znakomitych �o�nierzy? Czy dosta� tych trzydziestu Starter�w, niekt�rych jeszcze zupe�nie ma�ych, w�aœnie dlatego, �e mali ch�opcy szybciej si� ucz� i szybciej myœl�? A mo�e ka�da grupa by�aby zdolna do tego samego, pod warunkiem, �e mia�aby dow�dc�, kt�ry wiedzia�, czego chce od swojej armii i potrafi� nauczy� �o�nierzy, by to w�aœnie robili?

Endera m�czy�y te problemy, poniewa� nie wiedzia�, czy psuje szyki nauczycielom, czy mo�e spe�nia ich oczekiwania.

Jednego by� pewien: �e niecierpliwie czeka na bitw�. Zwykle armie potrzebowa�y trzech miesi�cy praktyki, poniewa� �o�nierze musieli opanowa� dziesi�tki trudnych manewr�w. Oni byli ju� gotowi. Chcieli walczy�.

Drzwi otworzy�y si� w ciemnoœci. Ender nas�uchiwa�. Szuranie st�p.

Potem cichy trzask zamykanych drzwi.

Zsun�� si� na pod�og� i przeczo�ga� przez dwa metry dziel�ce ��ko od drzwi. Znalaz� pasek papieru. Naturalnie, nie m�g� przeczyta�, co tam napisano, ale wiedzia�: bitwa. To mi�o z ich strony. Zamawia, a oni dostarczaj�.

*

Kiedy zapali�y si� œwiat�a, Ender mia� ju� na sobie skafander Armii Smoka. Natychmiast wybieg� na korytarz i o 6.01 by� przy wejœciu do koszar.

- Rozgrywamy bitw� z Armi� Kr�lika o 7.00. Zrobimy ma�� rozgrzewk� w normalnym ci��eniu. Rozebra� si� i biegiem do sali gimnastycznej. Zabierzcie skafandry. Prosto stamt�d przechodzimy do sali bojowej.

A œniadanie?

- Nie chc�, �eby ktoœ rzyga� 'w czasie walki. Czy mo�na si� przynajmniej wysiusia�?

- Najwy�ej po dekalitrze.

Œmiali si�. Ci, kt�rzy nie sypiali nago, rozebrali si� szybko; potem wszyscy zwin�li skafandry i lekkim truchtem pobiegli do sali. Ender dwa razy przegoni� ich przez tor przeszk�d, nast�pnie podzieli� na grupy, �wicz�ce na zmian� na trapezie, �aweczkach i materacach.

- Nie przem�czajcie si�. Wystarczy, jeœli si� rozbudzicie.

Nie musia� si� o to martwi�. Byli w œwietnej formie, sprawni i szybcy, a przede wszystkim podnieceni nadchodz�c� bitw�. Kilku zacz�o si� si�owa� - sala gimnastyczna, zwykle nudna i nieciekawa, wobec nadchodz�cej bitwy sta�a si� nagle miejscem zabaw i œmiechu. Ch�opcy odczuwali pewnoœ� siebie, typow� dla tych, kt�rzy jeszcze nie walczyli, a s�dz�, �e s� gotowi. Dlaczego nie mieli tak s�dzi�? Byli gotowi. I on tak�e.

O 6.40 kaza� im si� ubra�. Potem udzieli� wskaz�wek dow�dcom

pluton�w i ich zast�pcom.

- Armia Kr�lika to w wi�kszoœci weterani, ale Carn Carby zosta� ich komendantem dopiero pi�� miesi�cy temu. Nigdy nie walczy�em pod jego dow�dztwem. By� œwietnym �o�nierzem, a Armia Kr�lika od paru lat zajmuje niez�� pozycje w tabeli. Ale pewnie b�d� walczy� w szyku, wi�c nie ma si� czym martwi�.

O 6.50 poleci� wszystkim po�o�y� si� i odpr�y�. O 6.56 wstali i pobiegli korytarzem, prowadz�cym do sali bojowej. Od czasu do czasu Ender podskakiwa�, by dotkn�� palcami sufitu, a ch�opcy skakali za nim, staraj�c si� trafi� w to samo miejsce. Nitka w ich kolorach zboczy�a w lewo; Armia Kr�lika ju� wczeœniej skr�ci�a na prawo. O 6.58 stan�li przed bram�.

Plutony ustawi�y si� w pi�ciu kolumnach. A i E czeka�y gotowe, by z�apa� boczne uchwyty i skoczy� w obie strony. B i D mia�y u�y� r�wnoleg�ych klamer sufitowych i wystartowa� w g�r�. Pluton C powinien chwyci� pr�g bramy i rzuci� si� w d�.

G�ra, d�, prawo, lewo. Ender sta� z przodu, pomi�dzy kolumnami, by nie blokowa� drogi.

- Gdzie le�y brama przeciwnika? - rzuci�, by ich przeorientowa�.

Na dole, odpowiedzieli ze œmiechem. W tym momencie g�ra sta�a si� p�noc�, d� po�udniem, prawo i lewo wschodem i zachodem.

Szara œciana przed nimi znikn�a i zobaczyli sal� bojow�. G�ra nie by�a ciemna, ale i nie jasna - lampy œwieci�y po�ow� mocy, tworz�c p�mrok. Z daleka widzieli bram� przeciwnika i œwiate�ka skafandr�w, wsuwaj�ce si� ju� do wn�trza. Ender poczu� satysfakcj�. Wszyscy wyci�gn�li wnioski z b��du Bonza i z tego, jak niew�aœciwie wykorzysta� Endera Wiggina. Skakali przez bram� od razu i mo�na by�o najwy�ej okreœli� formacj�, jakiej u�yj�. Dow�dcy nie mieli czasu na zastanowienie. Ender postanowi� si� nie spieszy�, zaufa� swoim �o�nierzom, �e potrafi� walczy� z zamro�onymi nogami, gdyby zbyt p�Ÿno znaleŸli si� w sali.

Oceni� zarys pomieszczenia; zauwa�y� znajom�, otwart� kratownic�, typow� dla wi�kszoœci wczesnych bitew i podobn� do drabinek w parku; w przestrzeni rozmieszczono szeœ� czy siedem gwiazd. By�o ich wystarczaj�co du�o i na dostatecznie wysuni�tach pozycjach, by op�aca�o sieje zdobywa�.

- Rozproszy� si� wok� najbli�szych gwiazd - poleci� Ender. - C spr�buje przeœlizn�� si� po œcianie. Jeœli si� uda, A i E ruszaj� za nim. Jeœli nie, zdecyduj�, co dalej. B�d� przy D. Idziemy.

Wszyscy �o�nierze wiedzieli, co si� dzieje, ale taktyka walki zale�a�a wy��cznie od dow�dc�w pluton�w. Nawet czekaj�c na instrukcje Endera byli sp�Ÿnieni nie wi�cej ni� o dziesi�� sekund. Armia Kr�lika na swoim ko�cu sali wykonywa�a ju� jakiœ z�o�ony taniec.

We wszystkich armiach, w jakich dot�d s�u�y� Ender, w tej chwili musia�by si� martwi�, czy razem ze swoim plutonem zajmuje w�aœciwe miejsce w szyku. Teraz on i jego ludzie myœleli wy��cznie o tym, by omin�� formacj� przeciwnika, opanowa� gwiazdy i k�ty sali, a potem rozbi� tamtych na rozproszone, zdezorientowane grupki. Nawet po nieca�ych czterech tygodniach wsp�lnych trening�w, ten spos�b walki wydawa� si� jedyn� inteligentn�, jedyn� mo�liw� metod�. Ender odczuwa� niemal zdumienie, �e Armia Kr�lika nie poj�a jeszcze, jak beznadziejnie jest op�Ÿniona.

Pluton C przesuwa� si� po œcianie, kieruj�c w stron� przeciwnik�w podkurczone kolana. Zwariowany Tom, ich dow�dca, najwidoczniej poleci� swoim ludziom zamrozi� w�asne nogi. W p�mroku by� to znakomity pomy�, poniewa� oœwietlone skafandry ciemnia�y w punktach trafienia. Dzi�ki temu �o�nierze byli mniej widoczni. Ender musia� pochwali� Toma.

Armia Kr�lika zdo�a�a odeprze� atak plutonu C, ale wczeœniej Zwariowany Toni i jego ch�opcy przetrzebili ich porz�dnie. Zamrozili z tuzin wrog�w, zanim wycofali si� na pozycj� za gwiazd�. Lecz gwiazda znajdowa�a si� na ty�ach formacji Kr�lik�w, a to oznacza�o, �e b�d� �atwym celem.

Ha� Tzu, zwany powszechnie Kant Zup�, by� dow�dc� plutonu D. Pospiesznie przeœlizn�� si� przez brzeg gwiazdy do miejsca, gdzie czeka� Ender.

- Mo�e by przeskoczy� na p�noc i kl�kn�� im na g�owach?

- Dzia�aj - odpar� Ender. - Ja wezm� B na po�udnie, �eby ich zajœ� od ty�u.

- A i E powoli na œciany! - krzykn��.

Przesun�� si� po gwieŸdzie stopami w prz�d, zaczepi� palce o kraw�dŸ, odskoczy� do g�rnej œciany, po czym odbi� si� w d�, do gwiazdy plutonu E. Po chwili prowadzi� ich ju� do po�udniowej œciany. Odbili si� niemal r�wnoczeœnie, by wyl�dowa� za dwoma gwiazdami, bronionymi przez �o�nierzy Carna Carby'ego. Przypomina�o to krojenie mas�a gor�cym no�em. Armia Kr�lika przesta�a istnie�, pozosta�o tylko ko�cowe wymiatanie. Ender rozbi� plutony na p�plutony, by przeszuka� wszystkie zakamarki i znaleŸ� �o�nierzy przeciwnika, kt�rzy byli jeszcze cali, lub tylko trafieni. Po trzech minutach dow�dcy pluton�w zameldowali, �e sala jest czysta. Tylko jeden z ch�opc�w Endera by� ca�kowicie zamro�ony - z plutonu C, kt�ry wzi�� na siebie ca�� si�� uderzenia wroga. Wi�kszoœ� zosta�a trafiona, na og� w nogi, cz�sto w�asnymi strza�ami. Og�lnie rzecz bior�c, wszystko potoczy�o si� lepiej, ni� Ender oczekiwa�.

Pozwoli� dow�dcom pluton�w pe�ni� honory przy bramie-czterech przy�o�y�o he�my do rog�w, a Zwariowany Tom przeszed� przez wrota. Komendanci brali do tego �o�nierzy, kt�rzy byli zdolni do ruchu; Ender m�g� wyznaczy� w�aœciwie ka�dego. Dobra bitwa.

Rozb�ys�y œwiat�a i sam major Andersen wszed� przez bramk� nauczycieli na po�udniowym ko�cu sali. Wygl�da� bardzo powa�nie, gdy podawa� Enderowi nauczycielski hak, tradycyjnie wr�czany zwyci�zcy. Ch�opiec rozmi�kczy� najpierw skafandry w�asnych �o�nierzy i ustawi� ich w szyku, a dopiero potem rozmrozi� przeciwnik�w. Chcia�, by jego ludzie wygl�dali godnie i po wojskowemu, gdy Carn Garby i Armia Kr�lika odzyskaj� zdolnoœ� ruchu. Mog� przeklina� i k�ama�, ale b�d� pami�tali, �e ich zniszczyli. Niewa�ne, co powiedz�; inni �o�nierze i inni dow�dcy zobacz� prawd� w ich oczach. Te oczy maj� ich widzie� w r�wnym szyku, zwyci�skich i prawie bez strat po pierwszej bitwie. Wkr�tce ca�a Szko�a b�dzie zna� Armi� Smoka.

Rozmro�ony Carn Garby natychmiast pogratulowa� Enderowi. Mia� dwanaœcie lat i zosta� dow�dc� w swym ostatnim roku w szkole. Nie by� wi�c zarozumia�y jak ci, kt�rzy dostaj� armi� rok wczeœniej. Zapami�tam to, pomyœla� Ender, kiedy mnie ktoœ pokona. Trzeba zachowa� godnoœ� i wyrazi� uznanie temu, kto na to zas�u�y�. Wtedy pora�ka nie przynosi wstydu. Ender mia� nadziej�, �e niezbyt cz�sto b�dzie musia� to robi�.

Anderson zwolni� Armi� Smoka, gdy Kr�liki wysz�y ju� bram� zdobyt� przez ch�opc�w Endera. Dopiero po nich Ender wyprowadzi� swoich �o�nierzy. Smuga œwiat�a pod drzwiami powiedzia�a im, gdzie znajdzie si� d�, gdy powr�ci ci��enie. Wszyscy l�dowali lekko. Potem ustawili si� w korytarzu.

- Jest 7.15 - oznajmi� Ender. - To znaczy, �e macie jeszcze pi�tnaœcie minut na œniadanie. Potem czekam na was w sali treningowej.

S�ysza�, jak szepcz� do siebie: daj spok�j, wygraliœmy, trzeba to uczci�. No dobrze, zgodzi� si�.

- Dow�dca zezwala rzuca� w siebie jedzeniem przy œniadaniu.

Cieszyli si�, krzyczeli, a potem Ender rozkaza� rozejœ� si� i rusza� biegiem do koszar. Zatrzyma� jeszcze dow�dc�w pluton�w, by ich poinformowa�, �e na porannych �wiczeniach nie oczekuje nikogo przed 7.45, a sesja potrwa kr�cej, �eby ch�opcy mieli czas si� wyk�pa�. P� godziny na œniadanie i brak czasu na prysznic po walce - regu�y nadal by�y ostre, ale �agodniejsze w por�wnaniu z pocz�tkowym kwadransem. A Ender wola�, �eby wiadomoœ� o dodatkowym czasie wolnym przekazali dow�dcy pluton�w - niech ch�opcy wiedz�, �e od nich pochodz� ulgi, surowoœ� zaœ cechuje komendanta. To zwi��e ich jeszcze mocniej.

Nie jad� œniadania. Nie by� g�odny. Zamiast tego poszed� do �azienki i stan�� pod prysznicem. Skafander w�o�y� do oczyszczalni, by by� got�w, gdy sko�czy k�piel. Wymy� si� dwa razy, po czym pozwoli�, by woda sp�ywa�a bez ko�ca po jego ciele. Woda kr��y�a w obiegu zamkni�tym. Niech wszyscy dzisiaj wypij� odrobin� mojego potu. Dali mu niewy�wiczon� armi�, a on zwyci�y� i to wcale nie o w�os. Zwyci�y�, maj�c tylko szeœciu zamro�onych i unieruchomionych. Przekonaj� si�, jak d�ugo inni dow�dcy b�d� pr�bowa� walki w szyku, gdy si� dowiedz�, ile mo�na dokona� stosuj�c elastyczn� strategi�.

Unosi� si� w œrodku sali treningowej, gdy zacz�li si� pojawia� jego �o�nierze. Naturalnie, �aden si� do niego nie odezwa�. Wiedzieli, �e sam zacznie m�wi�, gdy b�dzie got�w. Nie wczeœniej.

Kiedy wszyscy byli ju� na miejscach, Ender zaczepi� si� hakiem przed nimi i spojrza� uwa�nie.

- Niez�a pierwsza bitwa - zaczai, a ch�opcy poruszyli si�. Pr�bowali wznieœ� okrzyk "Smoki! Smoki!", ale uspokoi� ich szybko. - Armia Smoka poradzi�a sobie z Armi� Kr�lika. Ale nieprzyjaciel nie zawsze b�dzie walczy� tak fatalnie. Gdyby to by�a dobra armia, to wy, z plutonu C, atakuj�c tak wolno, zostalibyœcie otoczeni ze skrzyde� przed osi�gni�ciem dobrej pozycji. Powinniœcie si� rozdzieli� i naciera� z obu stron, �eby nie mogli zaatakowa� z flanki. Plutony A i E - celnoœ� beznadziejna. Z tabeli wynika, �e mieliœcie mniej wi�cej jedno trafienie na dw�ch �o�nierzy. To oznacza, �e udawa�o si� wy��cznie atakuj�cym, kt�rzy strzelali z bliska. Tak dalej by� nie mo�e - lepszy przeciwnik wyci��by pozbawion� os�ony grup� nacieraj�c�. Wszystkie plutony b�d� �wiczy� strzelanie z wi�kszych odleg�oœci, do ruchomych i nieruchomych cel�w. P�plutony s�u�� na zmian� za cele. Rozmra�am skafandry co trzy minuty. Do roboty.

- Czy b�d� jakieœ gwiazdy? - spyta� Kant Zupa. - �eby oprze� na czymœ r�k�.

- Nie przyzwyczajajcie si� do podp�rek. Jeœli trz�s� si� wam r�ce, pozamra�ajcie �okcie. Rusza� si�.

Dow�dcy pluton�w szybko rozdzielili funkcje. Ender przesuwa� si� wœr�d nich, by udziela� rad i pomaga� �o�nierzom, maj�cym jakieœ trudnoœci. Ch�opcy wiedzieli ju�, �e Ender bywa brutalny, kiedy zwraca si� do grupy, ale kiedy pracuje z pojedynczym �o�nierzem, jest zawsze cierpliwy, podpowiada rozwi�zania i jeœli trzeba t�umaczy po kilka razy. Nigdy jednak si� nie œmieje, gdy pr�buj� z nim �artowa�. By� dow�dc� w ka�dej sekundzie wsp�lnie sp�dzanego czasu. Nie musia� im o tym przypomina�. Po prostu by�.

Pracowali wytrwale, wci�� czuj�c w ustach smak zwyci�stwa i cieszyli si� g�oœno, kiedy o p� godziny wczeœniej mogli wyjœ� na obiad. Ender zatrzyma� dow�dc�w pluton�w a� do normalnej pory przerwy, �eby om�wi� z nimi taktyk�, jak� zastosowali i oceni� poszczeg�lnych �o�nierzy. Potem wr�ci� do swojego pokoju i starannie przebra� si� w mundur. Dotrze do mesy komendant�w sp�Ÿniony o dziesi�� minut - dok�adnie tak, jak sobie zaplanowa�. Nigdy jeszcze tam nie by�, poniewa� dopiero dziœ zwyci�y� po raz pierwszy. Chcia� przyjœ� ostatni, gdy wywiesz� wyniki porannych bitew. Armia Smoka nie b�dzie ju� wtedy zupe�nie nieznana.

Z pocz�tku nikt nie zwr�ci� na niego uwagi. Ale kiedy pierwsi ch�opcy zauwa�yli jego niewielki wzrost i smoki na r�kawach munduru, zacz�li przygl�da� mu si� zupe�nie otwarcie. Zanim odebra� swoj� porcj� i usiad� przy stole, w pokoju zaleg�a cisza. Ender jad� wolno i z uwag�, niby nie dostrzegaj�c, �e sta� si� oœrodkiem zainteresowania. Stopniowo ch�opcy znowu zacz�li rozmawia�, a on m�g� si� odpr�y� i rozejrze� dooko�a.

Ca�� œcian� zajmowa�a wielka tabela wynik�w. �o�nierze wiedzieli tylko, jakie rezultaty osi�ga�a ich armia przez ostatnie dwa lata; tutaj rejestrowano wyniki ka�dego z dow�dc�w. Nowy komendant nie m�g� odziedziczy� pozycji po swym poprzedniku-liczy�o si� tylko to, co sam dokona�.

Ender prowadzi� wyraŸnie. Oczywiœcie, mia� najlepszy z mo�liwych stosunek wygranych do pora�ek, ale i w pozosta�ych kategoriach wyprzedza� reszt�. Œrednie straty w�asne, œrednie straty przeciwnika, œredni czas osi�gni�cia zwyci�stwa - wsz�dzie by� na czele.

Ko�czy� jeœ�, gdy ktoœ podszed� do niego z ty�u i klepn�� w rami�.

- Mog� si� przysi�œ�?

Ender nie musia� si� ogl�da�, by wiedzie�, �e to Dink Meeker.

- Czeœ�, Dink. Siadaj.

- Ty poz�acany pierdzielu - uœmiechn�� si� Dink. - Wszyscy tu pr�bujemy zgadn��, czy twoje wyniki to cud, czy pomy�ka.

- Przyzwyczajenie.

- Jedno zwyci�stwo nie wystarczy, �eby si� przyzwyczai�. Nie b�dŸ taki hardy. Wszystkich nowych puszczaj� najpierw przeciwko s�abym dow�dcom.

- Nie zauwa�y�em, �eby Carn Carby by� na ko�cu tabeli.

To by�a prawda. Carn Carby zajmowa� pozycj� w okolicach œrodka.

- Jest w porz�dku - przyzna� Dink. - Zw�aszcza �e zacz�� dopiero niedawno. Obiecuj�cy. Ale ty nie jesteœ obiecuj�cy. Jesteœ groŸny.

- GroŸny dla kogo? Nie dadz� ci jeœ�, je�eli b�dziesz rzadziej wygrywa�? To chyba ty powiedzia�eœ, �e to wszystko jest tylko g�upi� zabaw�, kt�ra nie ma �adnego znaczenia.

Dinkowi nie podoba�o si�, �e Ender wypomina mu jego w�asne s�owa, zw�aszcza w obecnej sytuacji.

- A ty mnie nam�wi�eœ, �ebym gra� z nimi dalej. Ale z tob� nie b�d� si� bawi�, Ender. Mnie nie pokonasz.

- Chyba nie - zgodzi� si� Ender.

- To ja ci� nauczy�em - doda� Dink.

- Wszystkiego, co umiem - przyzna� Ender. - Teraz korzystam z tego, na wyczucie.

- Gratuluj�.

- Dobrze wiedzie�, �e ma si� tu przyjaciela.

Lecz Ender nie by� przekonany, �e Dink wci�� jest jego przyjacielem. Dink tak�e nie. Zamienili jeszcze kilka nic nie znacz�cych zda� i ch�opiec wr�ci� do swojego sto�u.

. Ender sko�czy� jeœ� i rozejrza� si�. Dow�dcy rozmawiali w ma�ych grupkach. Zauwa�y� Bonza, teraz jednego z najstarszych komendant�w. Ross Nos sko�czy� szko��. Petra z kilkoma innymi siedzia�a w k�cie pokoju i nie spojrza�a na niego ani razu. Poniewa� wszyscy inni od czasu do czasu rzucali w jego stron� ukradkowe spojrzenia - tak�e ci, z kt�rymi rozmawia�a - Ender by� pewien, �e œwiadomie unika jego wzroku. Tak to jest, jeœli si� zwyci�a od pierwszej walki, pomyœla�. Traci si� przyjaci�.

Trzeba im zostawi� par� tygodni, �eby zd��yli si� przyzwyczai�. Zanim wyznacz� nast�pn� bitw�, wszystko si� uspokoi.

Carn Carby demonstracyjnie podszed� do Endera tu� przed ko�cem przerwy obiadowej. W przeciwie�stwie do Dinka nie wydawa� si� zmieszany.

- Obecnie jestem w nie�asce - wyzna� otwarcie. - Nie wierz�, kiedy im m�wi�, �e robi�eœ rzeczy, jakich nikt tu jeszcze nie ogl�da�. Mam nadziej�, �e rozbijesz na miazg� nast�pn� armi�, z kt�r� b�dziesz walczy�. Zr�b mi t� przys�ug�.

- Zrobi� - odpar� Ender. - I dzi�ki, �e ze mn� rozmawiasz.

- Uwa�am, �e zachowuj� si� wobec ciebie okropnie. Zwykle wszyscy gratuluj� nowym dow�dcom, kiedy pierwszy raz przychodz� do mesy. Tyle �e nowy dow�dca zanim wreszcie tu trafi, ma za sob� par� przegranych. Mnie si� uda�o dopiero miesi�c temu. Jeœli ktokolwiek zas�u�y� na gratulacje, to na pewno ty. Ale takie jest �ycie. Niech gryz� ziemi�.

- Postaram si�.

Carn Carby odszed�, a Ender wci�gn�� go na sw� osobist� list� tych, kt�rych zakwalifikowa� jako istoty ludzkie.

Tej nocy Ender spa� bardzo dobrze, co nie uda�o mu si� ju� od dawna.

Tak dobrze, �e zbudzi� si� dopiero po zapaleniu œwiate�. Wsta� w znakomitym nastroju, pobieg� pod prysznic i nie zauwa�y� paska papieru na pod�odze, dop�ki nie wr�ci� i nie zacz�� sie.ubiera�. Zobaczy� go tylko dlatego, �e papier podfrun��, gdy Ender szarpn�� za le��cy na krzeœle mundur. Podni�s� go i przeczyta�. PETRA ARKANIAN, ARMIA FENIKSA, 7.00 To by�a jego dawna armia, kt�r� opuœci� nieca�e cztery tygodnie temu. Na wylot zna� formacje, kt�rych tam u�ywano. Cz�œciowo dzi�ki wp�ywowi Endera, Armia Feniksa dzia�a�a najbardziej elastycznie, stosunkowo szybko reaguj�c na nowe sytuacje. Z pewnoœci� jest najlepiej przygotowana, by stawi� czo�a p�ynnym, nie pasuj�cym do �adnych wzor�w atakom Endera. NajwyraŸniej nauczyciele postanowili uatrakcyjni� mu �ycie.

Rozkaz stwierdza�: 7.00, a by�a ju� 6.30. Cz�œ� ch�opc�w mog�a wyjœ� na œniadanie. Ender odrzuci� mundur, chwyci� skafander i po chwili sta� przy drzwiach do koszar.

- Panowie, mam nadziej�, �e czegoœ si� wczoraj nauczyliœcie, poniewa� dzisiaj robimy to jeszcze raz. Nie od razu zrozumieli, �e chodzi mu o bitw�, nie o �wiczenia. To na pewno pomy�ka, m�wili. Nikt nie walczy dwa dni pod rz�d.

Ender poda� pasek papieru Fly Molo, dow�dcy plutonu A.

- Skafandry! - krzykn�� natychmiast ch�opiec i zacz�� si� przebiera�.

- Czemu nie powiedzia�eœ nam wczeœniej? - zapyta� z wyrzutem Kant Zupa. Kant lubi� stawia� Enderowi pytania, kt�rych nikt inny nie oœmiela� si� zada�.

- Pomyœla�em, �e przyda si� wam prysznic. Wczoraj Armia Kr�lika twierdzi�a, �e wygraliœmy, bo smr�d zemdli� ich zupe�nie. Ci, kt�rzy go us�yszeli, wybuchn�li œmiechem.

- Znalaz�eœ rozkaz dopiero kiedy wyszed�eœ spod prysznica, zgadza. si�?

Ender spojrza� w stron�, z kt�rej dochodzi� g�os. To by� Groszek, z zuchwa�� min�. Czy�by przysz�a pora odp�aci� za dawne upokorzenia?

- Oczywiœcie - odpar� pogardliwym tonem. - Mam dalej do pod�ogi, ni� ty.

Œmiech. Groszek zaczerwieni� si� ze z�oœci.

- Sprawa jest jasna. Nie mo�emy liczy� na to, �e b�d� nas normalnie traktowa�-zawo�a� Ender. - Lepiej b�dŸcie gotowi do bitwy w ka�dej chwili. I cz�sto. Nie b�d� udawa�, �e mi si� to podoba, ale jestem zadowolony, �e moja armia potrafi sobie z tym poradzi�.

Po tych s�owach poszliby za nim wsz�dzie, nawet na spacer po Ksi�ycu bez skafandr�w.

Petra nie by�a Carnem Carbym. Mia�a szyki bardziej elastyczne, reagowa�a o wiele szybciej na b�yskawiczne, nieprzewidywalne ataki Endera. W rezultacie pod koniec bitwy Armia Smoka mia�a trzech zamro�onych i dziewi�ciu unieruchomionych. W dodatku Petra nie podesz�a, by uœcisn�� mu r�k�. Jej p�on�ce gniewem oczy zdawa�y si� m�wi�: by�am twoim przyjacielem, a teraz tak mnie upokarzasz?

Ender udawa�, �e nie widzi, jak bardzo jest wœciek�a. Po kilku kolejnych bitwach zrozumie, �e w walce z nim zyska�a wi�cej trafie�, ni� spodziewa�by si� po kimkolwiek. Zreszt�, nadal uczy� si� od niej. Tego dnia na �wiczeniach musi pokaza� dow�dcom pluton�w, jak przeciwdzia�a� manewrom, kt�rych u�y�a Petra. Nied�ugo zn�w b�d� przyjaci�mi.

Mia� nadziej�.

*

Przez pierwszy tydzie� Armia Smoka rozegra�a siedem bitew osi�gaj�c 7 zwyci�stw i 0 pora�ek. Ender ani razu nie poni�s� strat wi�kszych ni� w walce z Armi� Feniksa, a w dw�ch bitwach nie mia� ani jednego zamro�onego czy unieruchomionego. Nikt ju� nie uwa�a�, �e to szcz�œliwy traf wyni�s� go na wierzcho�ek tabeli. Pobi� najlepsze armie z przewag�, o jakiej nikt jeszcze nie s�ysza�. Inni dow�dcy nie mogli go d�u�ej ignorowa�. Zawsze kilku siada�o przy jego stole i pr�bowa�o si� dowiedzie�, jak pokona� ostatnich przeciwnik�w. T�umaczy� im ch�tnie, pewien, �e niewielu tylko potrafi tak wyszkoli� �o�nierzy i plutonowych, by potrafili to samo, co jego ludzie. A kiedy m�wi�, du�o wi�ksza grupa zbiera�a si� wok� pokonanych przez Endera. Pr�bowali znaleŸ� spos�b, by z nim zwyci�y�.

Wielu go nienawidzi�o. Za to, �e jest m�ody i zdolny, �e przez niego ich zwyci�stwa straci�y na znaczeniu. Po raz pierwszy Ender dostrzeg� to w ich twarzach, gdy mijali go na korytarzu; potem zauwa�y�, �e niekt�rzy ch�opcy wstaj� i przechodz� do innego stolika, gdy w mesie usiad� blisko nich; czyjeœ �okcie trafia�y go przypadkowo w sali treningowej, stopy wpl�tywa�y si� w jego stopy, gdy wraca� z gimnastyki; œlina i kulki mokrego papieru uderza�y go w plecy, gdy biega� po korytarzach. Wiedzieli, �e nie pobij� go w sali bojowej, wi�c pr�bowali tam, gdzie nic im nie grozi�o, gdzie nie by� gigantem, ale zwyk�ym, ma�ym ch�opcem. Ender gardzi� nimi, ale w g��bi duszy - tak g��boko, �e sam o tym nie wiedzia� - ba� si� ich. To Peter dokucza� mu zawsze w ten spos�b i Ender zaczyna� czu� si� za bardzo jak w domu. Wszystko to by�y jednak drobne przykroœci i Ender zdo�a� sam siebie przekona�, �e nale�y je traktowa� jako jeszcze jedn� form� wyra�ania podziwu. Inne armie zaczyna�y ju� go naœladowa�. �o�nierze atakowali z podkurczonymi kolanami, �ama�y si� szyki, a komendanci wysy�ali plutony, by przeœlizgiwa�y si� po œcianach. Nikt jeszcze nie przej�� podzia�u na pi�� pluton�w - ten fakt dawa� Enderowi pewn� przewag�. Gdy przeciwnik zlokalizuje cztery plutony, nie b�dzie szuka� pi�tego.

Ender uczy� wszystkich taktyki walki w zero-ci��eniu. A gdzie sam m�g� iœ�, by si� czegoœ nauczy�?

Zacz�� odwiedza� sal� wideo, pe�n� propagandowych film�w o Maze-rze Rackhamie i innych wybitnych dow�dcach z czas�w Pierwszej i Drugiej Inwazji. Ko�czy� treningi o godzin� wczeœniej i pozwala� plutonowym samodzielnie prowadzi� �wiczenia pod jego nieobecnoœ�. Zwykle organizowali potyczki, pluton na pluton. Ender zostawa� w sali jeszcze przez chwil�, a gdy by� pewien, �e wszystko idzie dobrze, wychodzi� ogl�da� dawne bitwy.

Wi�kszoœ� film�w by�a tylko strat� czasu. Porywaj�ca muzyka, zbli�enia dow�dc�w i dekorowanych orderami �o�nierzy, chaotyczne zdj�cia marines atakuj�cych instalacje robali. Tu i tam jednak trafia� na coœ u�ytecznego: statki, jak punkty œwiat�a, manewruj�ce w czarnej przestrzeni, albo lepiej jeszcze: œwiate�ka na komputerowych ekranach sytuacyjnych, ukazuj�cych ca�oœ� bitwy. Na wideo trudno by�o dostrzec, jak przebiega walka w trzech wymiarach, a sekwencje cz�sto by�y kr�tkie i bez �adnych wyjaœnie�. Ender widzia� jednak wyraŸnie, w jak doskona�y spos�b robale wykorzystywa�y pozornie losowe tory lotu dla wywo�ania zam�tu, jak u�ywa�y przyn�t i udawanych odwrot�w, by zwabi� statki MF w pu�apk�. Niekt�re starcia poci�to na wiele fragment�w, rozrzuconych po r�nych filmach; ogl�daj�c je po kolei Ender potrafi� zrekonstruowa� przebieg bitwy. Dostrzega� to, o czym nigdy nie wspominali oficjalni komentatorzy, zawsze pr�buj�cy wzbudzi� w widzach dum� ze zwyci�stw ludzi i odraz� dla robali. Zaczyna� si� zastanawia�, w jaki spos�b ludzkoœci w og�le uda�o si� zwyci�y�. Okr�ty MF by�y niezdarne; flotylle nieznoœnie wolno reagowa�y na nowe zdarzenia, podczas gdy flota robali dzia�a�a z perfekcyjn� dok�adnoœci� i b�yskawicznie znajdowa�a wyjœcie z zaskakuj�cych sytuacji. Naturalnie, podczas Pierwszej Inwazji okr�ty ludzi zupe�nie nie by�y przystosowane do szybkich star�, ale statki robali tak�e nie. Dopiero przy Drugiej Inwazji pojawi�y si� szybkie, œmiercionoœne okr�ty i r�wnie œmiercionoœna bro�.

Tak wi�c od robali, nie od ludzi, uczy� si� Ender strategii. Troch� si� tego wstydzi� i obawia�, gdy� by� to najstraszniejszy nieprzyjaciel, odra�aj�cy, obrzydliwy i morderczy. Robale by�y jednak doskona�e w tym, co robi�y. Do pewnych granic. Stosowa�y w�aœciwie tylko jedn� strategi�: zgromadzi� jak najwi�cej statk�w w kluczowym dla starcia punkcie. Nigdy nie zrobi�y niczego zaskakuj�cego, co by pokaza�o geniusz albo g�upot� kt�regoœ z oficer�w. NajwyraŸniej panowa�a tam bardzo ostra dyscyplina.

Jedno tylko nie przestawa�o go dziwi�: chocia� tak wiele si� m�wi�o o Mazerze Rackhamie, nie by�o wcale film�w ze stoczonej przez niego bitwy. Kilka scen z pierwszych etap�w starcia, z male�k� grup� Rackhama wygl�daj�c� �a�oœnie na tle g��wnych si� robali. Robale rozbi�y ju� trzon ziemskiej floty w rejonie tarczy kometarnej, zniszczy�y wiele okr�t�w i zdawa�y si� kpi� z ludzkiej strategii - ten film pokazywano doœ� cz�sto, by raz po raz przypomina� na nowo groz�, jak� wzbudzi�o zwyci�stwo najeŸdŸc�w. Potem obca flota przesun�a si� do Saturna, gdzie czeka�a skromna, beznadziejnie nieliczna flotylla ziemska. I wtedy...

Wtedy nast�powa� strza� z ma�ego kr��ownika Mazera Rackhama i jeden nieprzyjacielski statek rozpada� si�. Nic wi�cej nigdzie nie pokazano. Na wielu filmach mo�na by�o zobaczy� marines wdzieraj�cych si� do statk�w robali i cia�a samych robali wewn�trz. Nigdy natomiast walki wr�cz - opr�cz wstawek z Pierwszej Inwazji. Ta oczywista cenzura, zastosowana wobec zwyci�stwa Mazera Rackhama, bardzo irytowa�a Endera. Uczniowie Szko�y Bojowej mogli si� wiele nauczy� od tego dow�dcy, a ukrywano przed nimi wszystko, co si� zdarzy�o. To zami�owanie do tajnoœci nie mog�o pom�c dzieciom, maj�cym w przysz�oœci powt�rzy� wyczyn Mazera Rackhama.

Naturalnie, gdy tylko rozesz�y si� s�uchy, �e Ender Wiggin bez przerwy ogl�da filmy z wojny, do sali wideo zacz�y œci�ga� t�umy. Przychodzili g��wnie dow�dcy; ogl�dali to samo co Ender i udawali, �e rozumiej�, po co to robi. Ender niczego nie t�umaczy�. Kiedyœ wyœwietli� siedem sekwencji z tego samego starcia, filmowanego z r�nych punkt�w, i jeden z ch�opc�w zapyta� nieœmia�o: "Czy niekt�re z tych film�w nie pokazuj� tej samej bitwy?".

Ender wzruszy� tylko ramionami, jakby nie mia�o to �adnego znaczenia.

W ostatniej godzinie �wicze� si�dmego dnia, ledwie kilka godzin po tym, jak armia Endera wygra�a sw� si�dm� bitw�, major Anderson osobiœcie wszed� do sali wideo. Poda� pasek papieru jednemu z siedz�cych tam dow�dc�w, po czym podszed� do Endera.

- Masz si� zg�osi� do gabinetu pu�kownika Graffa. Natychmiast.

Ender wsta� i ruszy� za Andersonem. Major przytkn�� d�o� do zamka, nie pozwalaj�cego uczniom na wejœcie do kwater oficer�w i po chwili obaj znaleŸli si� w miejscu, gdzie Graff zapuœci� korzenie w kr�conym krzeœle, przyœrubowanym do stalowej pod�ogi. Brzuch przelewa� mu si� przez por�cze, nawet teraz, gdy siedzia� wyprostowany. Ender wysili� pami��. Graff nie wyda� mu si� szczeg�lnie gruby, kiedy spotkali si� po raz pierwszy, cztery lata temu. Czas i �ycie w napi�ciu nie potraktowa�y �agodnie administratora Szko�y Bojowej.

- Min�o siedem dni od twojej pierwszej bitwy, Ender - odezwa� si� Graff.

Ender nie odpowiedzia�.

- I wygra�eœ ich siedem, po jednej dziennie. Ender kiwn�� g�ow�.

- Osi�gn��eœ niezwykle wysokie wyniki. Ender zamruga�.

- Czemu, dow�dco, przypisujesz swoje zdumiewaj�ce sukcesy?

- Daliœcie mi armi�, kt�ra realizuje wszystko, co zdo�am dla niej wymyœli�.

- A co dla niej wymyœli�eœ?

- Orientujemy si� na bram� przeciwnika i u�ywamy n�g jako os�ony. Unikamy walki w szyku i zachowujemy ruchliwoœ�. Bardzo pomaga to, �e mam pi�� pluton�w po oœmiu ludzi, zamiast czterech po dziesi�ciu. A tak�e, �e nasi przeciwnicy nie mieli czasu opracowa� skutecznej riposty na nasze metody, wi�c pokonujemy ich wci�� tymi samymi sztuczkami. To ju� d�ugo nie potrwa.

- Wi�c s�dzisz, �e nie b�dziesz ju� wygrywa�?

- Nie tymi samymi sposobami. Graff skin�� g�ow�.

- Siadaj, Ender.

Ender usiad�, Anderson tak�e. Graff spojrza� na majora, kt�ry zapyta�:

- W jakiej formie jest twoja armia, po tak cz�stych walkach?

- Wszyscy s� ju� weteranami.

- Ale jak sobie radz�? S� zm�czeni?

- Jeœli tak, nie zechc� si� przyzna�.

- Czy wci�� zachowuj� gotowoœ�?

- To wy macie gry komputerowe, bawi�ce si� ludzkimi umys�ami. Wy powinniœcie mi to powiedzie�.

- Wiemy, co wiemy. Chcemy wiedzie� co t y wiesz.

- To doskonali �o�nierze, panie majorze. Jestem przekonany, �e dla nich tak�e istniej� granice, ale jeszcze ich nie osi�gn�liœmy. Ci mniej doœwiadczeni miewaj� k�opoty, gdy� nie opanowali do ko�ca pewnych podstawowych technik, ale pracuj� ci�ko i s� coraz lepsi. Co mam powiedzie�? �e potrzebuj� odpoczynku? Jasne, �e potrzebuj�. Potrzebuj� paru tygodni wolnego. Ich nauka idzie w diab�y, nikt nie radzi sobie z lekcjami. Ale wiecie o tym i najwyraŸniej nie przejmujecie si�, wi�c czemu ja mam si� przejmowa�? Graff i Andersen wymienili spojrzenia.

- Ender, dlaczego stale ogl�dasz widea z wojen z robalami?

- �eby poznawa� strategi�, oczywiœcie.

- Te filmy powsta�y dla cel�w propagandy. Wszystko, co wskazywa�o na u�ywan� strategi�, zosta�o wyci�te.

- Wiem.

Graff i Andersen znowu spojrzeli na siebie. Graff b�bni� palcami po stole.

- Nie grasz ju� w gr� fantasy - stwierdzi�. Ender milcza�.

- Wyt�umacz, dlaczego przesta�eœ.

- Bo wygra�em.

- W tej grze nie da si� wygra� wszystkiego. Zawsze coœ pozostaje.

- Wygra�em wszystko.

- Ender, chcemy ci pom�c, chcemy, �ebyœ by� mo�liwie szcz�œliwy, ale jeœli ty sam...

- Chcecie �ebym by� mo�liwie najlepszym �o�nierzem. ZejdŸcie na d� i obejrzyjcie tabel�. Obejrzyjcie tabel� od pocz�tku Szko�y. Jak dot�d doskonale wam idzie. Gratulacje. Kiedy ka�ecie mi walczy� przeciwko dobrej armii?

Zaciœni�te wargi Graffa rozci�gn�y si� i pu�kownik zatrz�s� si� od bezg�oœnego œmiechu.

Anderson poda� Enderowi pasek papieru.

- Teraz - powiedzia�.

BONZO MADRID, ARMIA SALAMANDRY, 12.00

- To za dziesi�� minut - zaprotestowa� Ender. - Moi �o�nierze pewnie si� teraz k�pi� po �wiczeniach. Graff uœmiechn�� si�.

- Wi�c spiesz si�, ch�opcze.

*

Pi�� minut p�Ÿniej by� ju� w koszarach. Wi�kszoœ� ch�opc�w ubiera�a si� w�aœnie po k�pieli, cz�œ� wysz�a do sali gier lub wideo, by tam doczeka� do obiadu. Wys�a� trzech najm�odszych, by zawo�ali wszystkich i nakaza� jak najszybciej przebra� si� do bitwy.

- B�dzie ostro i nie mamy czasu - powiedzia�. - Zawiadomili Bonza jakieœ dwadzieœcia minut temu, a zanim dojdziemy do bramy, oni b�d� wewn�trz od co najmniej pi�ciu minut.

Ch�opcy byli wœciekli i narzekali g�oœno w slangu, kt�rego zwykle starali si� nie u�ywa� w obecnoœci dow�dcy. Co oni z nami? Wariaci, nie?

- Nie zastanawiajcie si�, dlaczego. Pom�wimy o tym wieczorem. Jesteœcie zm�czeni?

- Zaharowaliœmy w�asne ty�ki na �wiczeniach - odpowiedzia� mu Fly Molo. - Nie wspominaj�c ju� o spuszczeniu lania Armii �asicy, dziœ rano.

- Nikt nie ma dw�ch bitew jednego dnia! - zawo�a� Zwariowany Tom.

- Nikt tak�e nie pobi� jeszcze Armii Smoka - odpar� Ender.

- Chcesz straci� szans� przegranej?

Ironiczny ton by� odpowiedzi� na ich skargi. M�wi�: najpierw zwyci�y�, potem zadawa� pytania.

Wszyscy byli ju� w sali i wi�kszoœ� w skafandrach.

- Biegiem! - zawo�a� Ender i ruszyli za nim. Niekt�rzy ko�czyli si� ubiera�, gdy dotarli ju� do korytarza przed sal� bojow�. Wielu by�o zdyszanych - z�y znak; byli zbyt zm�czeni, by walczy�. Brama sta�a otworem. Nie widzieli �adnych gwiazd. Tylko pust�, absolutnie pust� przestrze� w oœlepiaj�co jasnej sali. Nie mieli gdzie si� ukry�, nawet w cieniu.

- O rany - mrukn�� Zwariowany Tom. - Oni te� jeszcze nie wyszli.

Ender podni�s� palec do warg, nakazuj�c cisz�. Przy otwartych wrotach nieprzyjaciel s�ysza� ka�de ich s�owo. Ender wskaza� r�k� wok� bramy, by ostrzec, �e Armia Salamandry zaj�a pewnie pozycje na œcianie dooko�a wejœcia, gdzie jej �o�nierze pozostaj� niewidoczni i mog� zgasi� ka�dego, kto spr�buje wejœ�.

Gestem nakaza� im wycofa� si� od bramy. Potem wybra� kilku wy�szych ch�opc�w, w tym Zwariowanego Toma i poleci� im kl�kn��

- bez przysiadania na pi�tach, w pozycji wyprostowanej, tak �e ich cia�a mia�y kszta�t litery L. Zgasi� ich. Ca�a armia przygl�da�a mu si� w milczeniu. Wskaza� najmniejszego z ch�opc�w, Groszka, poda� mu miotacz Toma i kaza� ukl�kn�� na Toma zamro�onych nogach. Potem przesun�� r�ce Groszka, z miotaczami w obu d�oniach, pod pachami unieruchomionego �o�nierza.

Ch�opcy zrozumieli. Tom by� tarcz�, pancernym kosmolotem, a Groszek kry� si� za nim. Z pewnoœci� mo�na by�o go trafi�, ale zyskiwa� czas.

Ender wyznaczy� jeszcze dw�ch ch�opc�w, by wrzucili Toma i Groszka przez bram�, nakaza� im jednak czeka�. Potem szybko podzieli� armi� na czw�rki: tarcz�, strzelca i dw�ch rzucaj�cych. Kiedy wszyscy byli ju� zamro�eni, uzbrojeni lub gotowi do rzutu, gestem poleci� rzucaj�cym podnieœ� �adunek, cisn�� go przez wrota i skoczy� za nim.

- Ju�! - krzykn��.

Ruszyli. Pary tarcza-strzelec wpada�y przez bram� po dwie, plecami do przodu, by os�ona znalaz�a si� mi�dzy strzelaj�cym a przeciwnikiem. Nieprzyjaciel natychmiast otworzy� ogie�, trafiaj�c na og� w zamro�onego ju� ch�opca. Tymczasem drugi, z dwoma miotaczami i celem ustawionym r�wno na œcianie, nie mia� �adnych problem�w. Trudno by�o nie trafi�. Rzucaj�cy tak�e przeskoczyli wrota, chwycili za klamry na tej samej œcianie co przeciwnicy i strzelali z tak morderczego k�ta, �e Salamandry nie mog�y si� zdecydowa�, czy prowadzi� ogie� do schowanych za tarczami strzelc�w, czy broni� si� przed atakuj�cymi z ich poziomu. Zanim sam Ender wskoczy� do sali, bitwa by�a sko�czona. Trwa�a nieca�� minut� od chwili, gdy pierwszy Smok znalaz� si� wewn�trz. Straty wynios�y dwudziestu zamro�onych lub unieszkodliwionych i tylko dwunastu �o�nierzy nie otrzyma�o trafienia. By� to najgorszy, jak dot�d, wynik. Ale wygrali.

Kiedy wszed� major Andersen i poda� Enderowi hak, ten nie potrafi� ukry� gniewu.

- Myœla�em, �e postawicie nas przeciw armii, kt�ra potrafi nam dor�wna� w uczciwej walce.

- Gratuluj� zwyci�stwa, dow�dco.

- Groszek! - krzykn�� Ender. - Co byœ zrobi�, gdybyœ dowodzi� Armi� Salamandry?

Groszek, unieruchomiony, cho� nie do ko�ca zamro�ony, odpowiedzia� z miejsca, gdzie unosi� si� przed nieprzyjacielsk� bram�.

- Nakaza�bym nieregularne, ale ci�g�e przesuni�cia wok� wr�t. Nie mo�na czeka� nieruchomo, jeœli przeciwnik dok�adnie wie, gdzie jesteœ.

- Jeœli ju� oszukujecie - zwr�ci� si� Ender do majora - to czemu nie nauczycie tej drugiej armii oszukiwa� inteligentnie!

- Proponuj�, �ebyœ uwolni� swoich �o�nierzy - powiedzia� Ander-son.

Ender wcisn�� klawisze, by odmrozi� obie armie r�wnoczeœnie.

- Armia Smoka! Rozejœ� si�! - zawo�a� natychmiast. Nie mia� zamiaru ustawia� szyku, by przyj�� kapitulacj� tamtych. Chocia� zwyci�yli, walka nie by�a uczciwa - nauczyciele planowali kl�sk� i ocali�a ich tylko g�upota Bonza. Nie by�o si� czym szczyci�.

Dopiero wychodz�c z sali bojowej, Ender zda� sobie spraw�, �e Bonzo nie zrozumie, �e by� wœciek�y n nauczycieli. Hiszpa�ski honor. Bonzo wie tylko, �e zosta� pokonany mimo pozycji lepszej pod ka�dym wzgl�dem; �e Ender nakaza� najm�odszemu z ca�ej armii g�oœno powiedzie�, co Bonzo powinien zrobi�, by zwyci�y�; �e Ender .nie zaczeka� nawet, by przyj�� jego honorow� kapitulacj�. Gdyby nawet Bonzo nie nienawidzi� wczeœniej Endera, to z pewnoœci� zacz��by teraz. A �e go nienawidzi�, jego wœciek�oœ� b�dzie mordercza. Bonzo by� ostatni� osob�, kt�ra Endera uderzy�a. Na pewno o tym pami�ta�.

Sam tak�e nie zapomnia� krwawej b�jki w sali treningowej, gdy starsi ch�opcy chcieli przerwa� �wiczenia jego grupy. Inni tak�e nie. Wtedy chcieli krwi; teraz Bonzo b�dzie jej po��da�. Ender rozwa�y� mo�liwoœ� zaawansowanego kursu walki wr�cz. Jednak, gdy m�g� si� spodziewa� bitew nie tylko codziennie, ale nawet dw�ch jednego dnia, nie m�g� traci� czasu. Musia� zaryzykowa�. Nauczyciele go w to wpakowali - teraz powinni pilnowa�, �eby nic mu si� nie sta�o.

*

Groszek skoczy� na pos�anie. By� wyko�czony. Po�owa ch�opc�w ju� spa�a, cho� do zgaszenia œwiate� pozosta�o jeszcze pi�tnaœcie minut. Westchn��, si�gn�� do szafki, wyj�� i w��czy� komputer. Jutro mia� test z geometrii i by� rozpaczliwie nie przygotowany. Zawsze m�g�by coœ wymyœli�, gdyby mia� doœ� czasu, Euklidesa czyta� w wieku pi�ciu lat. Ale w teœcie obowi�zywa� limit czasowy, wi�c nie b�dzie si� kiedy zastanowi�. Musia� wiedzie�. A nie wiedzia�. I na pewno wypadnie marnie. Ale wygrali dzisiaj dwa razy, wi�c by� w dobrym nastroju.

Jednak, gdy tylko w��czy� komputer, wszelkie myœli o geometrii ulotni�y si� natychmiast. Wok� ekranu p�yn�a wiadomoœ�:

PRZYJD DO MNIE NATYCHMIAST - ENDER.

By�a ju� 21.50, dziesi�� minut do zgaszenia œwiate�. Kiedy Ender to nada�? Mimo wszystko lepiej by�o nie lekcewa�y� wezwania. Rano mog� mie� kolejn� bitw� - na sam� myœl o tym poczu� si� bardziej zm�czony - i nie b�dzie czasu na to, co Ender ma mu do powiedzenia.

Groszek zsun�� si� z pos�ania i ci�kim krokiem przeszed� przez korytarz do pokoju dow�dcy. Zapuka�.

- Wejœ� - zawo�a� Ender.

- W�aœnie przeczyta�em twoj� wiadomoœ�.

- Dobrze.

- Zaraz gasz�.

- Pomog� ci wr�ci� po ciemku.

- Nie by�em pewien, czy wiesz, kt�ra jest godzina...

- Zawsze wiem, kt�ra jest godzina.

Groszek westchn��. Znowu to samo. Kiedy tylko zaczyna� rozmawia� z Enderem, rozmowa zmienia�a si� w k��tni�. Groszek nie cierpia� tych k��tni. Uznawa� geniusz Endera i szanowa� dow�dc�. Czemu Ender nie chce w nim dostrzec �adnej pozytywnej cechy?

- Pami�tasz, Groszek, cztery tygodnie temu? Kiedy prosi�eœ, �ebym ci� zrobi� dow�dc� plutonu?

- Yhm.

- Przez ten czas mianowa�em pi�ciu dow�dc�w i pi�ciu zast�pc�w. I ty nie jesteœ �adnym z nich - Ender uni�s� brwi. - Mia�em racj�?

- Tak, sir.

- Wi�c powiedz, jak sobie radzi�eœ w tych oœmiu bitwach.

- Dzisiaj pierwszy raz mnie unieruchomili, ale komputer poda�, �e uzyska�em jedenaœcie trafie�, zanim musia�em przerwa� walk�. Nigdy nie mia�em mniej ni� pi�� trafie� w bitwie. Wype�nia�em te� wszystkie wyznaczone mi zadania.

- Dlaczego tak wczeœnie zrobili ci� �o�nierzem, Groszek?

- Nie wczeœniej ni� ciebie.

- Ale dlaczego?

- Nie wiem.

- Owszem, wiesz. I ja te� wiem.

- Myœla�em o tym... ale to tylko domys�y. Jesteœ... bardzo dobry. Wiedzieli o tym i pchali ci� naprz�d...

- Powiedz czemu, Groszek.

- Bo nas potrzebuj� - Groszek usiad� na pod�odze i spojrza� na stopy Endera. - Bo chc� mie� kogoœ, kto pobije robali. To jedyna rzecz, jaka ich obchodzi.

- To wa�ne, �e zrozumia�eœ, Groszek. Wi�kszoœ� ch�opc�w w szkole uwa�a, �e gra jest wa�na sama w sobie, ale to nieprawda. Jest wa�na, gdy� pomaga im wyszuka� dzieci, kt�re mog� wyrosn�� na prawdziwych dow�dc�w w prawdziwej wojnie. A co do gry, pieprz j�. Oni w�aœnie to robi�. Rozpieprzaj� gr�.

- Zabawne. Myœla�em, �e chodzi tylko o nas.

- Bitwa dziewi�� tygodni przed czasem. Bitwa codziennie. Dwie bitwy jednego dnia. Groszek, nie wiem, o co chodzi nauczycielom, ale moja armia jest zm�czona, ja jestem zm�czony, a oni si� nie przejmuj� regu�ami gry. Wyci�gn��em z komputera stare tabele. W ca�ej historii gry nikt jeszcze nie zniszczy� tylu nieprzyjaci� przy tak ma�ych stratach w�asnych.

- Jesteœ najlepszy, Ender. Ender potrz�sn�� g�ow�.

- Mo�e. Ale nie przez przypadek przydzielili mi �o�nierzy, jakich dosta�em. Starterzy, odrzuceni z innych armii, ale wystarczy zebra� ich razem i m�j najgorszy �o�nierz m�g�by gdzie indziej zosta� dow�dc� plutonu. U�atwiali mi wszystko, a teraz robi� trudnoœci. Groszek, oni chc� nas z�ama�.

- Nie potrafi� ci� z�ama�.

- Zdziwisz si� - Ender odetchn�� g�oœno i szybko, jakby poczu� nagle uk�ucie b�lu, albo musia� z�apa� oddech na wietrze. Patrz�c na niego Groszek zrozumia�, �e zdarzy�o si� to, co by�o niemo�liwe. Ender Wiggin nie nabija� si� z niego, ale naprawd� mu si� zwierza�. Niewiele. Ale zawsze. Ender okaza� si� cz�owiekiem, a Groszkowi dane by�o to zobaczy�.

- Mo�e to ty si� zdziwisz - odpar�.

- S� pewne granice. Na ile œwietnych pomys��w mog� wpada� ka�dego dnia? W ko�cu ktoœ wymyœli na mnie coœ takiego, o czym wczeœniej nie pomyœla�em, a ja nie b�d� gotowy.

- Co takiego strasznego si� stanie? Przegrasz jedn� bitw�.

- Tak. To w�aœnie b�dzie straszne. Nie mog� przegra� �adnej bitwy. Bo jeœli przegram cho� jedn�... Nie doko�czy�, a Groszek nie pyta�.

- Chc�, �ebyœ by� sprytny, Groszek. Chc�, �ebyœ wymyœla� rozwi�zania problem�w, kt�rych jeszcze nikt nie dostrzega. �ebyœ wy-pr�bowywa� takie rzeczy, kt�rych jeszcze nikt nie pr�bowa�, poniewa� s� absolutnie g�upie.

- Dlaczego ja?

- Dlatego, �e chocia� w Armii Smoka jest kilku lepszych od ciebie �o�nierzy - niewielu, ale s� - to nie ma nikogo, kto myœla�by lepiej i szybciej ni� ty.

Groszek milcza�. Obaj wiedzieli, �e to prawda.

Ender podsun�� mu komputer. Na ekranie by�o dwanaœcie imion. Po dwa, trzy z ka�dego plutonu.

- Wybierz z nich pi�ciu - powiedzia� Ender. - Jednego z ka�dego plutonu. To b�dzie grupa specjalna i ty sam b�dziesz ich trenowa�. Wy��cznie w czasie dodatkowych �wicze�. Informuj mnie, co robicie. Nie poœwi�caj zbyt wiele czasu na pojedyncze sprawy. Normalnie ty i twoja grupa b�dziecie cz�œci� regularnej armii, cz�œci� w�asnych pluton�w. Dop�ki nie b�d� was potrzebowa�. Dop�ki nie b�dzie trzeba zrobi� czegoœ takiego, co tylko wy potraficie.

- Oni wszyscy s� nowi - zauwa�y� Groszek. - Ani jednego weterana.

- Po ostatnim tygodniu Wszyscy nasi �o�nierze s� weteranami. Czy nie zauwa�y�eœ, �e w tabeli wynik�w indywidualnych ca�a czterdziestka mieœci si� w g�rnej pi��dziesi�tce? �e musisz zjecha� siedemnaœcie pozycji w d�, zanim znajdziesz �o�nierza, kt�ry nie jest z Armii Smoka?

- A jeœli nic nie wymyœl�?

- To znaczy, �e si� pomyli�em co do ciebie. Groszek wyszczerzy� z�by.

- Nie pomyli�eœ si�. Œwiat�a zgas�y.

- Trafisz z powrotem, Groszek.

- Chyba nie.

- Wi�c zosta�. Jeœli b�dziesz dobrze nadstawia� uszu, us�yszysz, jak noc� przychodzi dobra wr�ka i zostawia nam kartk� z przydzia�em na jutro.

- Nie wyznacz� nam chyba na jutro jeszcze jednej bitwy?

Ender nie odpowiedzia�. Groszek s�ysza�, jak k�adzie si� do ��ka. Wsta� z pod�ogi i poszed� za nim. Zanim zasn��, przeanalizowa� p� tuzina pomys��w. Ender by�by zadowolony - wszystkie by�y g�upie.

Rozdzia� 12

Bonzo

- Prosz� usi�œ�, panie generale. Domyœlam si�, �e sprawa, kt�ra pana tu sprowadzi�a, jest doœ� pilna.

- Na og��, pu�kowniku, staram si� nie ingerowa� w wewn�trzne sprawy Szko�y Bojowej. Macie zagwarantowan� autonomi� i zdaj� sobie spraw�, �e mimo r�nicy stopni mam prawo jedynie doradza�. Nie mog� nakaza� ' panu dzia�ania.

- Dzia�ania?

- Niech pan nie �artuje, pu�kowniku. Amerykanie znakomicie potrafi� udawa� durni�w, kiedy im na tym zale�y, aleja nie pozwol� si� oszuka�. Wie pan dobrze, po co przylecia�em.

- Och. Domyœlam si�, �e Dap wys�a� raport.

- �ywi on'pewne... ojcowskie uczucia wobec uczni�w. Uwa�a, �e lekcewa�enie przez pana potencjalnie œmiertelnie groŸnej sytuacji to coœ wi�cej ni� niedbalstwo... �e graniczy to ze spiskiem w celu pozbawienia �ycia lub zdrowia jednego z uczni�w Szko�y.

- Tutaj ucz� si� dzieci, generale Pace. Nie s�dz�, by istnia�y powody t�umacz�ce przybycie dow�dcy �andarmerii MF.

- Pu�kowniku Graff, imi� Ender a Wigginajest dobrze znane w sztabie. Dotar�o nawet do moich uszu. S�ysza�em, �e okreœla si� go, delikatnie m�wi�c, jako nasz� jedyn� nadziej� na zwyci�stwo podczas zbli�aj�cej si� inwazji. Jeœli jego �ycie lub zdrowie jest zagro�one, to chyba nie dziwi pana, �e �andarmeria stara si� ocali� i ochroni� ch�opca? Prawda?

- Niech diabli wezm� Dapa i pana tak�e, sir. Wiem, co robi�.

- Naprawd�?

- Lepiej, ni� ktokolwiek inny.

- To na pewno, poniewa� nikt poza panem nie ma najmniejszego poj�cia, co si� w�aœciwie dzieje. Od oœmiu dni wiadomo, �e grupa pa�skich najbardziej z�oœliwych "dzieci" postanowi�a pobi� Endera, jeœli tylko si� uda. I �e niekt�rzy cz�onkowie tej grupy, z niejakim Bonito de Madrid, zwanyn�powszechnie Bonzo, na czele, najprawdopodobniej nie przejawi� �adnych zahamowa�, gdy ten akt b�dzie mia� miejsce. Tym samym Enderowi Wigginowi, kt�rego wartoœci nie spos�b przeceni�, zupe�nie powa�nie grozi rozsmarowanie m�zgu po œcianach pa�skiej ma�ej, orbituj�cej szk�ki. A pan, w pe�ni œwiadom tego zagro�enia, proponuje, nie robi� dok�adnie...

- Nic.

- Sam pan rozumie, �e to budzi pewne obawy.

- Ender Wiggin znalaz� si� ju� wczeœniej w podobnej sytuacji. Na Ziemi, kiedy straci� sw�j czujnik, a potem jeszcze raz, kiedy spora grupa starszych ch�opc�w...

- Nie zjawi�em si� tutaj bez pewnych informacji na temat przesz�oœci. Wiem, �e Ender Wiggin prowokowa� Bonza Madrida ponad granice ludzkiej wytrzyma�oœci. A pan nie ma �andarmerii, kt�ra mog�aby zapobiec b�jce. To nieodpowiedzialne.

- Kiedy Ender Wiggin obejmie dow�dztwo naszych flotylli, kiedy b�dzie musia� podejmowa� decyzje, kt�re doprowadz� do naszego zwyci�stwa lub kl�ski, czy wtedy znajdzie si� �andarmeria, gotowa go ratowa�, gdy straci panowanie nad sytuacj�?

- Nie dostrzegam zwi�zku.

- NajwyraŸniej. Ale ten zwi�zek istnieje. Ender Wiggin musi wiedzie�, �e cokolwiek si� stanie, nikt z doros�ych nie przyjdzie mu z pomoc�. Musi wierzy�, a� do samej g��bi swej duszy, �e mo�e dokona� tylko tego, do czego dojdzie sam, on i inne dzieci. Jeœli w to nie uwierzy, nigdy nie osi�gnie szczytu swoich mo�liwoœci.

- Nie osi�gnie go tak�e wtedy, gdy b�dzie martwy lub trwale okaleczony.

- Nie b�dzie.

- Dlaczego po prostu nie odeœle pan Bonza ze Szko�y? Jest wystarczaj�co du�y.

- Poniewa� Ender wie, �e Bonzo chce go zabi�. Jeœli przeniesiemy Bonza przedterminowo, b�dzie wiedzia�, �e to my go ocaliliœmy. A B�g mi œwiadkiem, �e Bonzo nie jest na tyle dobrym dow�dc�, by go awansowa� z powod�w czysto merytorycznych.

- A inne dzieci? Mo�na by je sk�oni�, �eby pomog�y Enderowi.

- Zobaczymy, co si� stanie. Tak brzmi moja pierwsza, ostatnia i jedyna decyzja.

- Niech B�g ma pana w swej opiece, jeœli si� pan pomyli�.

- Jeœli si� pomyli�em, niech B�g ma w opiece nas wszystkich.

- Postawi� pana przed s�dem wojennym, okryj� pa�skie imi� ha�b�, jeœli si� oka�e, �e nie ma pan racji.

- Zgoda. Ale prosz� pami�ta�: jeœli b�d� mia� racj�, za�atwi mi pan par� tuzin�w medali.

- Za co?

- Za to, �e nie pozwoli�em si� panu wtr�ca�.

Ender siedzia� w k�cie sali treningowej. Zaczepiwszy rami� o klamr� obserwowa�, jak Groszek �wiczy ze swoj� grup�. Wczoraj trenowali atak bez miotaczy i rozbrajanie przeciwnika samymi nogami. Ender pomaga� im, demonstruj�c pewne techniki walki wr�cz w normalnej grawitacji. Wiele trzeba by�o zmieni�, ale bezw�adnoœ� lotu da�o si� wykorzystywa� tak samo dobrze w nullo, jak w ci��eniu.

Dziœ jednak Groszek mia� now� zabawk�. Przyni�s� martw� strun�, jeden z tych cieniutkich, niewidzialnych niemal splot�w, jakich u�ywano podczas prac konstrukcyjnych w przestrzeni, by po��czy� dwa przedmioty razem. Martwe struny miewa�y czasem po kilka kilometr�w d�ugoœci. Ta by�a niewiele d�u�sza ni� kraw�dŸ œciany sali treningowej i Groszek bez trudu zwin�� j� wok� pasa. Teraz œci�gn�� j� przez g�ow�, jak cz�œ� ubrania, i poda� koniec jednemu z �o�nierzy.

- Zaczep to o klamr� i zawi� par� razy - poleci�.

Sam przelecia� z drugim ko�cem w przeciwny r�g sali.

Po chwili zdecydowa�, �e struna nie nadaje si� na potykacz. Owszem, trudno j� by�o zauwa�y�, ale jedno pasmo splotu nie zatrzyma przeciwnika, mog�cego bez trudu przelecie� nad nim lub pod nim. Po chwili jednak wpad� na pomys�, by wykorzysta� strun� do zmiany kierunku ruchu w locie. Nie odczepiaj�c jej od klamry zawi�za� drugi koniec wok� pasa, przesun�� si� o kilka metr�w i wystartowa� na wprost. Struna zatrzyma�a go nagle i zmieni�a tor lotu tak, �e po zatoczeniu kr�tkiego �uku Groszek hukn�� ca�ym p�dem o œcian�.

Krzycza� i krzycza�, a Ender dopiero po chwili zorientowa� si�, �e to nie z b�lu.

- Widzieliœcie, jak szybko lecia�em? A jak skr�ci�em!

Wkr�tce ca�a Armia Smoka przerwa�a �wiczenia, �eby przygl�da� si� wyczynom Groszka ze strun�. Gwa�towne skr�ty by�y szokuj�ce, zw�aszcza gdy ktoœ nie wiedzia�, gdzie szuka� splotu. Kiedy Groszek u�y� jej , by owin�� si� wok� gwiazdy, osi�gn�� szybkoœ�, jakiej nikt jeszcze w tej sali nigdy nie widzia�.

O 21.40 Ender zako�czy� wieczorne �wiczenia. Armia, zm�czona, lecz zachwycona faktem, �e widzia�a coœ ca�kiem nowego, ruszy�a korytarzami do koszar. Ender szed� mi�dzy nimi. Nie rozmawia�, ale s�ucha� rozm�w. Ch�opcy byli wyczerpani, to prawda - od ponad czterech tygodni codziennie bitwy, cz�sto w uk�adzie, kt�ry wymaga� najwy�szego zaanga�owania. Byli jednak dumni, szcz�œliwi, bliscy sobie... ani razu nie przegrali i nauczyli si� sobie ufa�. Wiedzieli, �e ka�dy z nich b�dzie walczy� sprawnie i z zaci�ciem, �e dow�dcy raczej wykorzystaj�, ni� zmarnuj� ich wysi�ki; przede wszystkim zaœ ufali Enderowi: �e przygotuje ich na wszystko, co mo�e si� wydarzy�.

Id�c korytarzem Ender zauwa�y� kilku starszych ch�opc�w, na poz�r pogr��onych w rozmowach. Stali w odnogach g��wnego korytarza, przy drabinkach; kilku zbli�a�o si� z naprzeciwka. Trudno by�o uwierzy�, �e tylko przypadkiem wi�kszoœ� z nich nosi mundury Salamandry, a pozostali pochodz� z tych armii, kt�rych dow�dcy najbardziej nienawidz� Endera Wiggina. Niekt�rzy patrzyli na niego i zbyt szybko odwracali wzrok; inni zdawali si� zbyt nerwowi, jakby w napi�ciu starali si� udawa� spok�j i odpr�enie. Co zrobi, jeœli zaatakuj� jego armi� tutaj, w korytarzu? Ch�opcy s� m�odzi, mali, bez �adnego doœwiadczenia w walce w ci��eniu. Kiedy mieli si� jej nauczy�?

- Hej, Ender! - zawo�a� ktoœ. Ender zatrzyma� si� i obejrza�. To by�a Petra. - Ender, mog� z tob� pogada�?

Ender natychmiast poj��, �e jeœli zatrzyma si� cho�by na chwil�, jego armia szybko go wyminie i zostanie na korytarzu sam z Petr�.

- PrzejdŸ si� ze mn� - odpowiedzia�.

- To tylko chwila.

Ender odwr�ci� si� i ruszy� za swymi �o�nierzami. S�ysza�, jak Petra

dogania go. .

- No dobra, p�jd�.

Ender poczu�, �e ogarnia go napi�cie. Czy by�a jedn� z nich? Jedn� z tych, kt�rzy nienawidzili go tak bardzo, �e chcieli go skrzywdzi�?

- Tw�j przyjaciel prosi�, �ebym ci� ostrzeg�a. Jest paru ch�opc�w, kt�rzy chc� ci� zabi�.

- To niespodzianka - stwierdzi� Ender. Kilku jego �o�nierzy nadstawi�o uszu. NajwyraŸniej spisek przeciwko dow�dcy bardzo ich zainteresowa�.

- Ender, oni naprawd� mog� to zrobi�. Powiedzia�, �e planuj� to od dnia, kiedy zosta�eœ dow�dc�...

- Chcesz powiedzie�: od dnia, kiedy pobi�em Salamandr�.

- Wiesz, Ender, ja te� ci� nienawidzi�am, kiedy pobi�eœ Armi�

Feniksa.

- Nie m�wi�, �e mam do kogokolwiek pretensje.

- To prawda. Prosi�, �ebym odci�gn�a ci� na bok, kiedy b�dziesz wraca� z �wicze� i uprzedzi�a, �ebyœ jutro na siebie uwa�a�, bo...

- Petra, gdybyœ rzeczywiœcie teraz odci�gn�a mnie na bok, to jest tu tuzin takich, co wzi�liby si� za mnie od razu w korytarzu. Chcesz mi wm�wi�, �e ich nie zauwa�y�aœ?

Zaczerwieni�a si� nagle.

- Nie, nie zauwa�y�am. Jak mog�eœ pomyœle� coœ takiego? Nie wiesz, kto jest twoim przyjacielem?

Wyprzedzi�a go, przecisn�a si� przez szeregi Armii Smoka i wspi�a po drabince na wy�szy poziom.

- Czy to prawda? - spyta� Zwariowany Tom ju� w koszarach.

- Czy co prawda? - Ender rozejrza� si� po sali, wypatrzy� ha�asuj�c� dw�jk� i krzykn��, by k�adli si� do ��ek.

- �e paru starszych ch�opak�w chce ci� wyko�czy�?

- G�upie gadanie - odpar�. Ale wiedzia�, �e tak nie jest. Petra dowiedzia�a si� czegoœ. To, co widzia� po drodze, te� nie by�o wytworem wyobraŸni.

- Mo�e i g�upie gadanie, ale myœl�, �e nas zrozumiesz. Pi�ciu dow�dc�w pluton�w b�dzie ci� eskortowa� do sypialni.

- Nie ma potrzeby.

- Zr�b nam t� przyjemnoœ�. Jesteœ nam chyba coœ winien.

- Nic wam nie jestem winien. - By�by g�upcem, gdyby odrzuci� ich propozycj�. - R�bcie, co chcecie.

Odwr�ci� si� i wyszed�. Plutonowi ruszyli za nim. Jeden pobieg� naprz�d i otworzy� pok�j. Sprawdzili wszystko, zmusili go, by obieca�, �e zatrzaœnie drzwi i wyszli tu� przed zgaszeniem œwiate�.

Na ekranie czeka�a wiadomoœ�.

NIE CHOD NIGDZIE SAM. NIGDY. - DINK

Ender uœmiechn�� si�. A wi�c Dink nadal by� przyjacielem. Niech si� nie martwi. Nic mu nie zrobi�. Ma swoj� armi�.

Ale w ciemnoœci nie mia� �adnej armii. Tej nocy œni� o Stilsonie, tylko �e teraz widzia�, jaki by� ma�y i jak œmieszne by�o ca�e jego pozowanie na twardziela; mimo to Stilson i jego koledzy zwi�zali go tak, by nie m�g� si� broni�, a potem wszystko, co naprawd� zrobi� tamtemu, oni we œnie zrobili Enderowi. P�Ÿniej Ender zobaczy� siebie, be�koc�cego jak idiota. Ze wszystkich si� pr�bowa� wyda� rozkazy swej armii, ale wykrzykiwa� tylko jakieœ bzdury.

Przebudzi� si� w ciemnoœci czuj�c l�k. Potem uspokoi� si� myœl�, �e nauczyciele musz� go ceni�; inaczej nie zmuszaliby go do takich wysi�k�w. Nie pozwol�, by coœ mu si� sta�o, w ka�dym razie coœ naprawd� z�ego. Wtedy, par� lat temu, kiedy starsi ch�opcy zaatakowali go w sali treningowej, nauczyciele pewnie czekali za drzwiami, �eby sprawdzi�, jak sobie poradzi. Gdyby sytuacja rozwin�a si� nie tak, jak trzeba, wkroczyliby i zako�czyli ca�� spraw�. M�g� zwyczajnie siedzie� i nic nie robi�, a oni ju� by dopilnowali, �eby jakoœ z tego wyszed�. W grze naciskaj� go tak mocno, jak tylko mog�, ale poza gr� b�d� chroni�.

Pewien tego zasn�� znowu, ockn�� si� dopiero, gdy cicho otworzy�y si� drzwi, a ktoœ wsun�� informacj� o porannej bitwie.

*

Wygrali, naturalnie, ale by�o to wyczerpuj�ce starcie, a sal� bojow� wype�nia� taki labirynt gwiazd, �e wymiatanie nieprzyjaci� zaj�o czterdzieœci pi�� minut. Walczyli z Armi� Borsuka Pola Slattery i tamci nie chcieli poda� si� bez oporu. Na dodatek do gry wprowadzono pewne urozmaicenie - ka�dy trafiony, a nawet unieruchomiony przeciwnik taja� po mniej wi�cej pi�ciu minutach, tak jak w czasie �wicze�. Jedynie ca�kowicie zamro�eni pozostawali wy��czeni z akcji do ko�ca. To stopniowe rozmra�anie nie przeszkodzi�o jednak Armii Smoka. Zwariowany Tom pierwszy zauwa�y�, co si� dzieje, kiedy zacz�y ich trafia� strza�y od ty�u, oddawane przez ludzi, o kt�rych s�dzili, �e s� wyeliminowani. Po bitwie Slattery uœcisn�� Enderowi r�k� i powiedzia�:

- Ciesz� si�, �e wygra�eœ. Jeœli ci� kiedykolwiek pobij�, to chc� to zrobi� uczciwie.

- U�ywaj tego, co ci daj� - odpar� Ender. - Jeœli masz przewag� nad przeciwnikiem, korzystaj z niej.

- Korzystam - uœmiechn�� si� Slattery. - Jestem uczciwy tylko przed i po bitwach.

Bitwa trwa�a tak d�ugo, �e nie zd��yli na œniadanie. Ender spojrza� na swych zgrzanych, spoconych, zm�czonych �o�nierzy, czekaj�cych w korytarzu.

- Na dzisiaj wystarczy - oznajmi�. - Nie b�dzie �wicze�. Odpocznijcie troch�. Pobawcie si�. Zdajcie jakiœ test.

Byli tak znu�eni, �e nawet si� nie ucieszyli, nie zaœmiali. Tylko powlekli si� do koszar i zacz�li rozbiera�. Poszliby na trening, gdyby ich o to poprosi�, ale si�gali ju� granic wytrzyma�oœci. Brak œniadania by� kropl�, kt�ra przepe�ni�a czar�.

Ender chcia� od razu wejœ� pod prysznic, ale by� zbyt zm�czony. Po�o�y� si� w kombinezonie na ��ku, tylko na chwil�, i przebudzi� dopiero w porze obiadu. Tyle wysz�o z jego zamiaru, by rano dowiedzie� si� czegoœ wi�cej o robalach. Zosta�o mu akurat doœ� czasu, �eby si� ogarn��, zjeœ� coœ i biec na lekcje.

Œci�gn�� cuchn�cy potem kombinezon. By�o mu zimno i czu� dziwn� s�aboœ�. Nie powinien spa� w ci�gu dnia. Robi si� mi�kki. Zaczyna si� zu�ywa�. Powinien coœ z tym zrobi�.

Pobieg� wi�c do sali gimnastycznej i zmusi� do trzykrotnej wspinaczki po linie. Dopiero potem poszed� do �azienki. Nie przysz�o mu do g�owy, �e w mesie dow�dc�w wszyscy zauwa�� jego nieobecnoœ�; �e bior�c prysznic w œrodku dnia, gdy jego �o�nierze poch�aniaj� w�aœnie sw�j pierwszy posi�ek, zostanie zupe�nie, ca�kowicie sam.

Nawet kiedy us�ysza�, jak wchodz�, nie zwr�ci� na to uwagi. Pozwala�, by woda sp�ywa�a mu po g�owie i ca�ym ciele. Cichy odg�os krok�w by� niemal nies�yszalny. Pomyœla�, �e mo�e jest ju� po obiedzie. Albo ktoœ p�Ÿniej sko�czy� trening.

A mo�e nie. Obejrza� si�. By�o ich siedmiu; opierali si� o metalowe umywalki i œcianki kabin i przygl�dali mu si�. Bonzo sta� na czele. Kilku uœmiecha�o si� tryumfuj�co, jak �owcy, kt�rzy osaczyli zwierzyn�. Bonzo by� powa�ny.

- Czeœ� - rzuci� Ender.

Nikt nie odpowiedzia�.

Ender zakr�ci� prysznic, cho� nie sp�uka� jeszcze z siebie myd�a i si�gn�� po r�cznik. Nie by�o go. Jeden z ch�opc�w trzyma� go w r�ku: Bernard. Do pe�nego obrazu brakowa�o jeszcze, by byli tu Peter i Stilson. Przyda�by si� im uœmiech Petera i bij�ca w oczy g�upota Stilsona.

Wiedzia�, �e r�cznik jest manewrem otwieraj�cym. Biegaj�c za nim nago wygl�da�by g�upio i s�abo. Tego w�aœnie chcieli: poni�y� go i za�ama�. Nie mia� zamiaru si� podda�. Nie chcia� czu� si� bezbronnym tylko dlatego, �e by� mokry, zmarzni�ty i bez ubrania. Sta� przed nimi spokojnie, z opuszczonymi r�kami. Patrzy� w oczy Bonza.

- Tw�j ruch - powiedzia�.

- To nie jest gra - oœwiadczy� Bernard. - Mamy ci� ju� dosy�, Ender. Dzisiaj ko�czysz szko��. Wychodzisz na mr�z.

Ender nawet na niego nie spojrza�. To Bonzo pragn�� jego œmierci, cho� nie odezwa� si� jeszcze ani s�owem. Pozostali tylko mu towarzyszyli, sprawdzali, jak daleko mog� si� posun��. Bonzo wiedzia�, jak daleko si� posunie.

- Bonzo - odezwa� si� cicho Ender. - Tw�j ojciec by�by z ciebie dumny.

Bonzo zesztywnia�.

- Ucieszy�by si�, gdyby ci� teraz zobaczy�, jak przyszed�eœ bi� si� z nagim ch�opcem w �azience, mniejszym od ciebie, i przyprowadzi�eœ szeœciu koleg�w. Powiedzia�by: jak honorowo.

- Nie chcemy si� z tob� bi� - stwierdzi� Bernard. - Wpadliœmy tylko ci� nam�wi�, �ebyœ uczciwie rozgrywa� walki. Mo�e byœ przegra� par� od czasu do czasu.

Ch�opcy zaœmiali si�. Wszyscy pr�cz Bonza. I Endera.

- Brawo, dzielny Bonito. B�dziesz m�g� wr�ci� do domu i opowiada�: tak, pobi�em Endera Wiggina, kt�ry dopiero sko�czy� dziesi�� lat, a ja mia�em trzynaœcie. Mia�em do pomocy tylko szeœciu koleg�w, ale jakoœ uda�o nam si� go pokona�, mimo �e by� nagi, mokry i sam. Ender

Wiggin by� taki straszny i niebezpieczny, �e w�aœciwie powinno nas by� dwustu.

- Zamknij si�, Wiggin - warkn�� jeden z ch�opc�w.

- Nie przyszliœmy tu s�ucha� gadania tego szczeniaka - doda� inny.

- To wy si� zamknijcie - rozkaza� Bonzo. - SiedŸcie cicho i nie przeszkadzajcie.

Zacz�� zdejmowa� mundur.

- Nagi, mokry i sam, Ender. Szans� s� r�wne. Nic nie poradz�, �e jestem wi�kszy. Przy twoim geniuszu mo�e wymyœlisz, jak sobie z tym poradzi�.

Obejrza� si� na pozosta�ych.

- Pilnujcie drzwi - poleci�. - Nikogo tu nie wpuszczajcie. �azienka by�a niedu�a i wsz�dzie stercza�y rury. Wystrzelono j� ju� gotow�, jako nisko orbituj�cego satelit�, wypakowanego sprz�tem do odzyskiwania wody. Nie by�o tu wolnego miejsca. Taktyka by�a oczywista: b�d� rzuca� si� wzajemnie na krany i rury, dop�ki jeden z nich nie odniesie tylu obra�e�, �e nie b�dzie m�g� walczy�.

Ender spojrza� w twarz Bonza i poczu�, �e serce przestaje mu bi�. Bonzo tak�e chodzi� na kurs. I to chyba d�u�ej ni� Ender. Mia� d�u�sze r�ce, by� silniejszy i przepe�nia�a go nienawiœ�. Nie b�dzie delikatny. Spr�buje atakowa� g�ow�. Przede wszystkim b�dzie si� stara� uszkodzi� m�zg. A jeœli walka potrwa d�u�ej, z pewnoœci� wygra. Pokona go swoj� si��. Jeœli Ender chce st�d wyjœ� na w�asnych nogach, musi zwyci�y� szybko i pewnie. Przed oczami stan�� mu Stilson i poczu� md�oœci przypominaj�c sobie, jak koœci tamtego p�ka�y pod uderzeniem. Tym razem to b�d� jego koœci, chyba �e on pierwszy go z�amie.

Cofn�� si�, przekr�ci� sitko prysznica kieruj�c je na zewn�trz i odkr�ci� gor�c� wod�. Natychmiast unios�a si� para. Powt�rzy� to w s�siedniej kabinie i w nast�pnej.

- Nie boj� si� gor�cej wody - bardzo cicho powiedzia� Bonzo.

Ale Enderowi nie chodzi�o o gor�c� wod�. Chodzi�o o ciep�o. Wci�� by� namydlony i kiedy pot zwil�y sk�r�, stanie si� bardziej œliski ni� Bonzo m�g�by si� spodziewa�.

- Przesta�cie! - krzykn�� nagle ktoœ od drzwi. Przez chwil� Ender mia� nadziej�, �e kt�ryœ z nauczycieli przyszed� zapobiec b�jce, ale by� to tylko Dink Meeker. Koledzy Bonza przytrzymali go przy drzwiach.

- Przesta�, Bonzo! - krzycza� Dink. - Nie r�b mu krzywdy!

- Dlaczego nie? - spyta� Bonzo i po raz pierwszy uœmiechn�� si�. No tak... On uwielbia, �eby ktoœ go docenia�, widzia�, �e jest silny i ma w�adz�.

- Bo jest najlepszy! Dlatego! Kto jeszcze mo�e walczy� z robalami? Tylko to si� liczy, ty durniu! Robale!

Bonzo przesta� si� uœmiecha�. Tego w�aœnie najbardziej w Enderze nienawidzi�: �e naprawd� by� wa�ny dla ludzi, podczas gdy Bonzo, w ostatecznym rozrachunku, nie. Te s�owa mnie zabi�y, Dink. Bonzo nie lubi s�ucha� o tym, �e Ender mo�e ocali� œwiat.

Zastanawia� si�, gdzie s� nauczyciele. Czy nie rozumiej�, �e pierwsze zwarcie w tej walce mo�e by� ostatnim? To nie jest sala bojowa, gdzie nikt nie mo�e zrobi� nikomu krzywdy. Tu jest grawitacja; œciany i pod�oga s� twarde i sterczy z nich metal. Niech przerw� to zaraz, bo b�dzie za p�Ÿno.

- Jeœli go dotkniesz, b�dziesz za robalami! - krzycza� Dink. - B�dziesz zdrajc�! Je�eli go skrzywdzisz, zas�u�ysz na œmier�!

Ch�opcy przycisn�li mu twarz do drzwi i umilk�. Para z prysznic�w wype�ni�a pomieszczenie i po sk�rze Endera sp�ywa�y stru�ki potu. Teraz, p�ki nie œcieknie z niego myd�o. P�ki jest za œliski, �eby go utrzyma�.

Ender cofn�� si� i pozwoli�, by l�k, kt�ry odczuwa�, odbi� si� na twarzy.

- Nie bij mnie, Bonzo - powiedzia�. - Prosz�.

Na to w�aœnie czeka� Bonzo: wyznanie, �e to on jest silniejszy. Innym ch�opcom wystarczy�aby mo�e kapitulacja Endera; dla Bonza by�a jedynie znakiem, �e zwyci�stwo jest pewne. Zamachn�� si� nog� jak do kopni�cia, ale w ostatniej chwili skoczy�. Ender dostrzeg� przeniesienie ci�aru cia�a i pochyli� si� nisko, by Bonzo nie m�g� stan�� pewnie, gdy spr�buje go z�apa� do rzutu.

Twarde �ebra Bonza trafi�y Endera w twarz, a d�onie uderzy�y o plecy szukaj�c uchwytu. Ender jednak skr�ci� tu��w i palce zeœlizn�y si� po sk�rze. W jednej chwili Ender - wci�� w uœcisku Bonza - wykona� pe�ny obr�t. Klasycznym posuni�ciem w takiej sytuacji by�oby uderzy� pi�t� w krocze przeciwnika. To jednak wymaga�o precyzji, a Bonzo spodziewa� si� takiego ruchu. Podnosi� si� ju� na palce i odsuwa� biodra, by Ender nie m�g� go dosi�gn��. Ender nie patrz�c wiedzia�, �e tamten musi obni�y� g�ow�, dotykaj�c niemal jego w�os�w. Zamiast wi�c pr�bowa� kopni�cia, wybi� si� z pod�ogi pot�nym pchni�ciem obu n�g jak �o�nierz odbijaj�cy si� od œciany i uderzy� g�ow� w twarz Bonza.

Odwr�ci� si� w sam� por�, by zobaczy�, jak Bonzo zatacza si� w ty� dysz�c z b�lu i zdziwienia, a krew p�ynie mu z nosa. Ender wiedzia�, �e m�g�by teraz wyjœ� z �azienki i zako�czy� b�jk�. Tak, jak uciek� z sali bojowej, gdy pola�a si� pierwsza krew. Ale potem starcie powt�rzy�oby si� znowu. I jeszcze raz, i nast�pny, dop�ki nie znik�aby wola walki. By ostatecznie zako�czy� spraw�, musia� zrani� Bonza tak mocno, �e l�k stanie si� silniejszy od nienawiœci.

Dlatego opar� si� o œcian�, wyskoczy� i odepchn�� si� ramionami. Jego stopy wyl�dowa�y na brzuchu i piersi Bonza. Ender obr�ci� si� w powietrzu, l�duj�c na d�oniach i palcach st�p, zrobi� przewr�t, znalaz� si� pod przeciwnikiem i gdy tym razem obiema nogami kopn�� w g�r�, trafi� mocno i pewnie.

Bonzo nie krzykn�� z b�lu. W og�le nie zareagowa�. Tylko jego cia�o unios�o si� troch�. Zdawa�o si�, �e Ender kopn�� mebel. Bonzo upad� w bok i rozci�gn�� si� pod strumieniem gor�cej wody z prysznica. Nie wykona� najmniejszego ruchu, by uciec od morderczego gor�ca.

- Bo�e! - krzykn�� ktoœ. Koledzy Bonza skoczyli, by zakr�ci� wod�. Ender wsta� powoli. Ktoœ wcisn�� mu r�cznik. To by� Dink.

- WyjdŸmy st�d - powiedzia�.

Gdy odprowadza� Endera, s�ycha� by�o ci�kie kroki doros�ych, zbiegaj�cych po drabince. Teraz zjawiali si� nauczyciele. Personel medyczny. �eby opatrzy� rany przeciwnika Endera..Gdzie byli przed walk�, kiedy jeszcze wszystko mog�o si� sko�czy� bez ran?

Ender nie mia� ju� �adnych w�tpliwoœci: nikt mu nie pomo�e. Cokolwiek go spotka, teraz czy kiedykolwiek, znik�d nie otrzyma pomocy. Peter m�g� by� draniem, ale mia� racj�: moc zadawania b�lu jest jedyn�, kt�ra ma znaczenie, moc zabijania i niszczenia, poniewa� jeœli nie mo�esz zabija�, jesteœ zawsze we w�adzy tych, kt�rzy potrafi�. A wtedy nic i nikt nigdy ci� nie ocali.

Dink odprowadzi� go do pokoju i po�o�y� na ��ku.

- Boli ci� coœ? - zapyta�. Ender pokr�ci� g�ow�.

- Rozwali�eœ go. Myœla�em, �e jesteœ ju� trupem, kiedy ci� z�apa�. Ale rozwali�eœ go. Gdyby wytrzyma� d�u�ej, chyba byœ go zabi�.

- To on chcia� mnie zabi�.

- Wiem. Znam go. Nikt nie potrafi tak nienawidzi� jak Bonzo. Ale to ju� koniec. Jeœli nawet go za to nie wymro�� i nie odeœl� do domu, nigdy wi�cej nie spojrzy ci w oczy. Tobie ani nikomu. Mia� dwadzieœcia centymetr�w wzrostu przewagi, a wygl�da� jak kulawa krowa, co tylko stoi i prze�uwa.

Ender jednak pami�ta� Bonza tylko w chwili, gdy kopn�� go w krocze. Puste, martwe spojrzenie. By� ju� wtedy sko�czony. Nieprzytomny. Oczy mia� otwarte, ale ju� nie myœla� i nie rusza� si�; tylko ten martwy, idiotyczny wyraz twarzy i niewidz�ce spojrzenie. Tak wygl�da� Stilson, kiedy z nim sko�czy�.

- Ale wymro�� go - stwierdzi� Dink. - Wszyscy wiedz�, �e to on zaczai. Widzia�em, jak wstaj� i wychodz� z mesy dow�dc�w. Par� sekund trwa�o, zanim zrozumia�em, �e ciebie te� tam nie ma, a potem jeszcze minut�, �eby sprawdzi�, gdzie poszed�eœ. Powiedzia�em ci, �ebyœ nigdzie nie chodzi� sam.

- Przepraszam.

- Na pewno go wymro��. Rozrabiacz. On i ten jego krety�ski honor.

Wtedy, ku zdziwieniu Dinka, Ender wybuchn�� p�aczem. Le��c na ��ku, wci�� mokry od potu i wody, szlocha� g�oœno, a �zy sp�ywa�y mu przez zamkni�te powieki, by stopi� si� z wilgoci� na twarzy.

- Nic ci nie jest?

- Nie chcia�em go skrzywdzi�! - krzykn�� Ender. - Dlaczego nie zostawi� mnie w spokoju?

*

Us�ysza�, jak drzwi otwieraj� si� cicho i zaraz zamykaj�. Wiedzia�, �e chodzi o bitw�. Otworzy� oczy, oczekuj�c mroku wczesnego ranka, przed 6.00. Zobaczy� p�on�ce œwiat�a. By� nagi, a kiedy wsta�, zauwa�y�, �e ��ko ocieka wilgoci�. Oczy mia� opuchni�te i obola�e od p�aczu. Spojrza� na zegar. Wskazywa� 18.20. Dzie� jeszcze nie min��. Mia� ju� dzisiaj bitw�. Mia� dwie bitwy - ci dranie wiedz�, przez co przeszed�, a jednak mu to robi�.

WILLIAM BEE, ARMIA GRYFA, TALO MOMOE, ARMIA TYGRYSA, 19.00

Usiad� na skraju pos�ania. Wiadomoœ� dr�a�a mu w d�oni. Nie da rady, stwierdzi� bezg�oœnie. A potem, ju� na g�os:

- Nie dam rady!

Wsta� ci�ko i rozejrza� si� za skafandrem. Potem sobie przypomnia�: zanim wszed� pod prysznic, w�o�y� go do oczyszczalni. Pewnie ci�gle tam le�a�.

Z kartk� w r�ku wyszed� z pokoju. Kolacja dobiega�a ko�ca i kilka os�b sta�o w korytarzu. Nikt si� do niego nie odezwa�. Patrzyli tylko. Mo�e przera�eni tym, co zasz�o w �azience, mo�e ze wzgl�du na ponury, straszny wyraz jego twarzy. Ch�opcy byli ju� w koszarach.

- Czeœ�, Ender. B�dziemy dzisiaj �wiczy�? Ender poda� kartk� Kant Zupie.

- To sukinsyny - mrukn�� ch�opiec. - Dwie na raz?

- Dwie armie! - krzykn�� Zwariowany Tom.

- B�d� na siebie w�azi� - stwierdzi� Groszek.

- Musz� si� umy� - oœwiadczy� Ender. - Przygotujcie co trzeba, zbierzcie wszystkich. Spotkamy si� na miejscu, przy bramie.

Wyszed� z koszar. S�ysza� gwar rozm�w, wrzask Zwariowanego Toma:

- Dwie armie pierdzieli! Spierzemy im ty�ki!

�azienka by�a pusta. Wyczyszczona. Ani œladu krwi, kt�ra sp�yn�a z nosa Bonza i zmiesza�a si� z wod�. Wszystko znikn�o. Jakby nic nie zasz�o.

Ender wszed� pod prysznic i sp�uka� si� dok�adnie, zmy� pot walki i pozwoli�, by sp�yn�� do œcieku. Wszystko znikn�o. Ale przejdzie przez oczyszczalni� i rano wszyscy b�d� pili wod� z krwi� Bonza. Usun� z niej �ycie, ale krew to krew, jego krew i pot Endera, sp�ukany ich g�upot� albo okrucie�stwem, albo czymkolwiek, co sprawi�o, �e na to pozwolili.

Wytar� si�, w�o�y� skafander i ruszy� do sali bojowej. Jego armia czeka�a ju� w korytarzu przed zamkni�t� jeszcze bram�. Ch�opcy przygl�dali si� w milczeniu, jak przechodzi na czo�o i staje przed matowym, szarym polem. Naturalnie, wszyscy wiedzieli o jego dzisiejszej walce; to, razem ze zm�czeniem po porannej bitwie, sprawia�o, �e milczeli. A œwiadomoœ�, �e maj� walczy� z dwoma armiami, nape�nia�a ich l�kiem.

Wszystko, co tylko mog�, �eby mnie pokona�, myœla� Ender. Co tylko potrafi� wymyœli�, zmieni� wszystkie zasady, niewa�ne, byleby przegra�. Mia� dosy� tej gry. Nic nie jest warte krwi Bonza, barwi�cej wod� na pod�odze �azienki. Mog� go wymrozi�, odes�a� do domu. Nie chcia� wi�cej gra�.

Brama znikn�a. Nieca�e trzy metry za ni� wisia�y obok siebie cztery gwiazdy, ca�kowicie zas�aniaj�c pole widzenia.

Dwie armie nie wystarczy�y. Postanowili go zmusi�, by wprowadza� �o�nierzy na œlepo.

- Groszek - rzuci� Ender. - WeŸ swoich ch�opc�w i sprawdŸ, co si� dzieje za t� gwiazd�.

Groszek odwin�� z pasa zw�j struny, obwi�za� si� ni�, poda� koniec jednemu z ch�opc�w swojej grupy, po czym spokojnie przest�pi� pr�g. Jego zesp� ruszy� za nim. �wiczyli ten manewr wielokrotnie, wi�c po chwili stali ju� wsparci mocno o gwiazd�, trzymaj�c koniec struny. Groszek odbi� si� mocno i polecia� niemal r�wnolegle do bramy; kiedy dotar� do rogu, odbi� si� jeszcze raz i pomkn�� w stron� nieprzyjaciela. B�yski œwiat�a na œcianie dowodzi�y, �e przeciwnicy strzelaj�. Struna owija�a si� wok� gwiazdy, Groszek lecia� coraz ciaœniejszym �ukiem i gwa�townie zmienia� kierunki. Nie mo�na by�o go trafi�. Ch�opcy pochwycili go sprawnie, gdy nadlecia� z drugiej strony. Macha� r�kami i nogami, by czekaj�cy jeszcze w korytarzu wiedzieli, �e nie zosta� trafiony.

Ender przeskoczy� przez bram�.

- Jest doœ� ciemno - powiedzia� Groszek. - Ale na tyle jasno, �e trudno b�dzie rozpoznawa� ich ruchy po œwiat�ach skafandr�w. Najgorsza mo�liwa widocznoœ�. Otwarta przestrze� od tego miejsca a� do nieprzyjacielskiej cz�œci sali. Maj� tam osiem gwiazd ustawionych w kwadrat wok� bramy. Nie zauwa�y�em nikogo, tylko tych, co wygl�dali zza pude�. Oni tam zwyczajnie siedz� i czekaj� na nas. Jakby dla potwierdzenia przeciwnicy zacz�li ich nawo�ywa�.

- Hej! Jesteœmy g�odni, chodŸcie nas nakarmi�! Ty�ki wam si� wlok�! Wlok� si� ty�ki Smokom!

Ender poczu�, �e martwota ogarnia jego umys�. Sytuacja by�a bez wyjœcia. Nie mia� �adnych szans, zmuszony do atakowania os�oni�tego przeciwnika, przy stosunku si� dwa do jednego.

- W prawdziwej wojnie ka�dy dow�dca obdarzony nawet œladowym rozs�dkiem wycofa�by si�, by ratowa� w�asn� armi�.

- Do diab�a, przecie� to tylko gra - powiedzia� Groszek.

- To przesta�a by� gra w chwili, gdy odrzucili zasady.

- Wi�c te� je odrzu�.

- Dobra. Dlaczego nie? - uœmiechn�� si� Ender. - Zobaczymy, jak zareaguj� na formacj�.

- Formacj�? - Groszek by� zdumiony. - Nigdy nie �wiczyliœmy formacji, ani razu, odk�d tworzymy armi�.

- Zosta� jeszcze miesi�c do normalnego ko�ca waszego szkolenia. Akurat pora, �ebyœmy zacz�li �wiczy� walk� w szyku. To zawsze trzeba umie�.

Pokaza� palcami A i skin�� r�k�. Pluton A natychmiast przekroczy� bram�, a Ender zacz�� ustawia� ich w ukrytej za gwiazdami przestrzeni. Trzymetrowa odleg�oœ� wystarcza�a, a ch�opcy byli troch� przestraszeni i niespokojni, wi�c min�o prawie pi�� minut, zanim poj�li, co maj� robi�.

�o�nierze Tygrysa i Gryfa zajmowali si� kocim muzykowaniem, a ich dow�dcy k��cili si�, czy wykorzysta� przewag� liczebn� i zaatakowa� Armi� Smoka, zanim wy�oni si� zza gwiazd. Momoe chcia� naciera�.

- Mamy przewag� dwa do jednego - przekonywa�.

- SiedŸmy spokojnie, a nie mo�emy przegra� - m�wi� Bee. - Jeœli si� ruszymy, on wykombinuje, jak nas pokona�.

Siedzieli wi�c spokojnie, a� wreszcie dostrzegli w p�mroku, jak zza gwiazd Endera wynurza si� wielka bry�a. Nie zmienia�a kszta�tu, nawet kiedy przesta�a si� przesuwa� w bok i ruszy�a w sam œrodek oœmiu gwiazd, za kt�rymi kry�o si� osiemdziesi�ciu dw�ch �o�nierzy.

- O, rany - odezwa� si� jakiœ Gryf. - Ustawili formacj�.

- Musieli formowa� szyk przez ca�e pi�� minut-stwierdzi� Momoe. - Gdybyœmy zaatakowali w tym czasie, rozbilibyœmy ich bez problemu.

- UgryŸ si�, Momoe - szepn�� Bee. - Sam widzia�eœ, jak przelecia� ten ma�y. Oblecia� ca�� gwiazd� i wr�ci� bez dotykania œcian. Mo�e oni wszyscy dostali haki. Pomyœla�eœ o tym? Na pewno maj� coœ nowego.

Formacja by�a niezwyk�a. Kwadratowy szyk ciasno ustawionych cia� tworzy� mur z przodu. Za nim znajdowa� si� cylinder, maj�cy szeœciu ch�opc�w w obwodzie, wysoki na dw�ch. Wszyscy mieli wyci�gni�te i zamro�one ramiona, wi�c nie mogli si� trzyma�. Mimo to lecieli razem jak zwi�zani - co zreszt� by�o prawd�.

Z wn�trza formacji Armia Smoka strzela�a z przera�aj�c� precyzj�, nie pozwalaj�c Tygrysom i Gryfom na wysuni�cie si� zza os�ony.

- To paskudztwo jest otwarte od ty�u - zauwa�y� Bee. - Kiedy tylko wlec� mi�dzy gwiazdy, mo�emy ich obejœ�...

- Nie opowiadaj o tym. R�b to! - rzuci� Momoe, po czym, stosuj�c si� do w�asnej rady, rozkaza� swoim ch�opcom skaka� na œcian�, �eby si� odbi� i wyl�dowa� na ty�ach Armii Smoka.

W zamieszaniu startowym, gdy Armia Gryfa nadal trzyma�a si� gwiazd, szyk Smok�w zmieni� si� nagle. Cylinder i przedni mur rozpad�y si� na dwie cz�œci, wypuszczaj�c ukrytych we wn�trzu �o�nierzy. Niemal jednoczeœnie formacja zmieni�a kierunek lotu i ruszy�a wolno w stron� bramy Smok�w. Wi�ksza cz�œ� Gryf�w ostrzeliwa�a szyk i tych, kt�rzy cofali si� wraz z nim. Tymczasem Tygrysy zaatakowa�y niedobitk�w Armii Smoka od ty�u.

Coœ si� jednak nie zgadza�o. Po chwili namys�u William Bee zrozumia�, co to by�o. Taka formacja nie mo�e zawr�ci� w powietrzu, chyba �e ktoœ wystartuje w przeciwnym kierunku. A jeœli odbili si� dostatecznie mocno, by zmieni� kierunek ruchu dwudziestoosobowego szyku, to musz� lecie� szybko.

Zauwa�y� ich: szeœciu ma�ych �o�nierzy Armii Smoka w pobli�u jego, Williama Bee, w�asnej bramy. Po liczbie œwiate� na kombinezonach pozna�, �e trzech by�o unieszkodliwionych, dw�ch trafionych i tylko jeden ca�y. Nie ma si� czym przejmowa�. Od niechcenia wycelowa� miotacz, nacisn�� guzik i...

Nic si� nie sta�o.

Zap�on�y œwiat�a.

Gra by�a sko�czona.

Mimo �e patrzy� wprost na nich, dopiero po chwili zda� sobie spraw� z tego, co si� sta�o. Czterech �o�nierzy Smok�w przy�o�y�o he�my do czterech rog�w bramy. A jeden w�aœnie przechodzi�. Dope�nili rytua�u zwyci�stwa. Byli niszczeni, nie zadali prawie �adnych strat, a mieli czelnoœ� to zrobi� i zako�czy� gr� pod jego nosem.

Dopiero wtedy William Bee uœwiadomi� sobie, �e Armia Smoka nie tylko sko�czy�a bitw�, ale ca�kiem mo�liwe, �e - zgodnie z regu�ami - wygra�a. W ko�cu, niezale�nie od tego, co si� dzia�o, zostaje si� zwyci�zc� jedynie wtedy, gdy ma si� wystarczaj�c� liczb� sprawnych �o�nierzy, by dotkn�li rog�w bramy, a jeden wszed� do nieprzyjacielskiego korytarza. Zatem, w pewien spos�b, ko�cowy rytua� by� zwyci�stwem. Bez w�tpienia sala bojowa uzna�a go za zako�czenie walki. Otworzy�a si� nauczycielska bramka i do sali wszed� major Andersen.

- Ender! - zawo�a� rozgl�daj�c si�.

Jeden z zamro�onych �o�nierzy Smoka usi�owa� mu odpowiedzie� przez unieruchomione skafandrem szcz�ki. Anderson podlecia� bli�ej i rozmi�kczy� go.

Ender uœmiecha� si�.

- Pobi�em pana znowu, sir - oœwiadczy�.

- Bzdura, Ender. Walczy�eœ z Gryfem i Tygrysem.

- Za jakiego durnia mnie pan uwa�a? Anderson powiedzia� g�oœno:

- Po tej akcji regu�y zosta�y zmienione. Wszyscy �o�nierze przeciwnika musz� by� zamro�eni lub unieruchomieni, by otworzy�a si� brama.

- To i tak mog�o si� uda� tylko raz - stwierdzi� Ender. Anderson poda� mu hak. Ender rozmrozi� wszystkich od razu. Do diab�a z protoko�em. Do diab�a z tym wszystkim.

- Hej! - krzykn��, gdy Anderson ju� odchodzi�. - Co b�dzie nast�pnym razem? Moja armia w klatce, bez broni, przeciwko ca�ej Szkole? Co pan powie o r�wnych szansach, dla odmiany?

Wœr�d ch�opc�w podni�s� si� gwar. Popierali go nie tylko �o�nierze z Armii Smoka. Anderson nie obejrza� si� nawet, s�ysz�c wyzwanie Endera. To William Bee odpowiedzia�:

- Ender, jeœli ty walczysz po jednej stronie, szans� nie b�d� r�wne, niezale�nie od warunk�w.

Racja! wo�ali ch�opcy. Wielu si� œmia�o.

- Brawo Ender! - zawo�a� Talo Momoe klaszcz�c w r�ce. Inni te� klaskali i wykrzykiwali imi� Endera.

Ender przeszed� przez bram� przeciwnika. Za nim szli jego �o�nierze. Echo ich krzyk�w nios�o si� po korytarzach.

- �wiczymy dzisiaj? - spyta� Zwariowany Tom. Ender pokr�ci� g�ow�.

- Dopiero jutro rano?

- Nie.

- Wi�c kiedy?

- Jeœli o mnie chodzi, to nigdy. Us�ysza� za plecami pomruk zdumienia.

- To nie w porz�dku - odezwa� si� jeden z ch�opc�w. - Nie nasza wina, �e nauczyciele rozwalaj� gr�. Nie mo�esz przesta� nas uczy� tylko dlatego, �e...

Ender z ca�ej si�y uderzy� otwart� d�oni� o œcian�.

- Gra ju� mnie nie obchodzi! - krzykn�� jak m�g� najg�oœniej. G�os odbi� si� echem po korytarzu. Ch�opcy z innych armii podchodzili zaciekawieni.

- Mo�esz to zrozumie�? - spyta� Ender wœr�d zaleg�ej nagle ciszy. - Gra si� sko�czy�a.

Samotnie ruszy� do swojego pokoju. Chcia� si� po�o�y�, ale ��ko by�o zupe�nie mokre. To na nowo przypomnia�o mu o wszystkim, co zdarzy�o si� tego dnia. Wœciek�y, zerwa� materac razem z poœciel� i cisn�� wszystko na korytarz. Potem zwin�� mundur, �eby mie� jak�œ poduszk� i rzuci� si� na rozpi�t� na ramie drucian� siatk�. By�o mu niewygodnie, ale nie na tyle, �eby wsta�.

Le�a� tak ledwie par� minut, gdy ktoœ zapuka� do drzwi.

- IdŸ sobie - odezwa� si� cicho. Ten, kto puka�, nie us�ysza� go, albo si� nie przej��. Wreszcie Ender kaza� mu wejœ�. To by� Groszek.

- Zostaw mnie, Groszek.

Ch�opiec skin�� g�ow�, ale nie ruszy� si� z miejsca. Sta� wpatrzony ponuro w czubki but�w. Niewiele brakowa�o, by Ender zacz�� na niego wrzeszcze� i przeklina�, krzykiem wyrzuca� z pokoju. Spostrzeg� jednak, �e Groszek jest potwornie znu�ony, zgarbiony ze zm�czenia, z oczami czerwonymi od niewyspania. Mimo to nadal mia� sk�r� dziecka, delikatn� i aksamitn�, lekko puco�owate policzki i chude ramiona ma�ego ch�opca. Nie sko�czy� jeszcze oœmiu lat. Niewa�ne, �e by� lojalny, b�yskotliwy i inteligentny. Ci�gle by� dzieckiem. By� m�ody.

Ender pomyœla�, �e to nieprawda. Ma�y, to fakt. Ale Groszek walczy� w bitwie, w kt�rej los ca�ej armii zale�a� od niego i �o�nierzy, kt�rymi dowodzi�. Poradzi� sobie znakomicie i zwyci�yli. To nie jest m�odoœ�. Ani dzieci�stwo.

Uznaj�c milczenie i �agodniejszy wyraz twarzy dow�dcy za zgod� na pozostanie, Groszek przest�pi� pr�g pokoju. Dopiero wtedy Ender zauwa�y�, �e ma w r�ce pasek papieru.

- Przenosz� ci�? - zapyta�. By� niebotycznie zdumiony, lecz jego g�os zabrzmia� oboj�tnie i martwo.

- Do Armii Kr�lika.

Ender pokiwa� g�ow�. To oczywiste; nie potrafi� pokona� jego i jego armii, wi�c zabieraj� mu armi�.

- Carn Carby to dobry dow�dca - stwierdzi�. - Mam nadziej�, �e pozna si� na tobie.

- Carn Carby sko�czy� dzisiaj szkolenie. Dosta� wiadomoœ�, kiedy walczyliœmy.

- Kto, w takim razie, dowodzi Kr�likami? Groszek bezradnie roz�o�y� r�ce.

- Ja.

Ender spojrza� na sufit i skin�� g�ow�.

- Jasne. Przecie� do regulaminowego wieku brakuje ci tylko czterech lat.

-To wcale nie jest œmieszne. Nie wiem, o co w tym wszystkim chodzi. Po co te wszystkie zmiany w grze. A teraz jeszcze to. Nic jeszcze nie wiesz, ale nie tylko ja odchodz�. Po�owa komendant�w sko�czy�a dziœ szkolenie i przenosz� naszych, �eby obj�li ich armie.

- Kogo z naszych?

- Wychodzi na to, �e wszystkich dow�dc�w pluton�w i wszystkich zast�pc�w.

- Jasne. Jeœli zechc� zlikwidowa� mi armi�, wyr�n� j� r�wno z ziemi�. Cokolwiek robi�, robi� dok�adnie.

- I tak b�dziesz wygrywa�. Wszyscy to wiemy. Zwariowany Tom powiedzia�: czy oni licz�, �e wykombinuj� spos�b na Armi� Smoka? Wszyscy wiedz�, �e jesteœ najlepszy. Nie mog� ci� z�ama�, cokolwiek...

- Ju� mnie z�amali.

- Nie, Ender, to niemo�liwe...

- Ich gra ju� mnie nie obchodzi, Groszek. Nie mam zamiaru w ni� gra�. Nie b�dzie wi�cej trening�w. Nie b�dzie bitew. Mog� sobie zostawia� karteczki, ale ja nigdzie nie p�jd�. Podj��em decyzj� zanim wieczorem przekroczy�em pr�g sali. Dlatego kaza�em wam atakowa� bram�. Nie przypuszcza�em, �e to si� uda, ale ju� mnie to nie interesowa�o. Chcia�em tylko odejœ� w dobrym stylu.

- �a�uj, �e nie widzia�eœ miny Williama Bee. Sta� jak wmurowany i wci�� nie kapowa�, w jaki spos�b przegra�, jeœli ty mia�eœ tylko siedmiu ch�opak�w, kt�rzy mogli jeszcze kiwn�� palcem, a on tylko trzech, kt�rzy tego nie mogli.

- Czemu mia�bym ogl�da� min� Williama Bee? Czemu mia�bym kogoœ jeszcze pobi�? - Ender przycisn�� d�onie do oczu. - Dzisiaj pobi�em Bonza, Groszek. Pobi�em go naprawd� ostro.

- Sam si� prosi�.

- Kopn��em go. Myœla�em, �e jest ju� trupem. A potem bi�em go dalej.

Groszek milcza�.

- Chcia�em tylko mie� pewnoœ�, �e nigdy wi�cej nie zrobi mi krzywdy.

- Na pewno nie. Odes�ali go do domu.

- Ju�?

- Nauczyciele nigdy za wiele nie m�wi�. Teraz te� nie. Oficjalnie podali, �e sko�czy� Szko��, ale gdzie go przydzielili, wiesz, czy do szko�y taktyki, grup wsparcia, na wst�pne szkolenie dowodzenia czy nawigacji - nie wiadomo. Napisali tylko: Cartagena, Hiszpania. Tam mieszka.

- Ciesz� si�, �e ma to za sob�.

- Daj spok�j, Ender. My si� cieszymy, �e ju� go nie ma. Gdybyœmy wiedzieli, co chce ci zrobi�, zabilibyœmy go z miejsca. Czy to prawda, �e mia� ca�y gang do pomocy?

- Nie. Sprawa by�a mi�dzy nim a mn�. Walczy� honorowo. Gdyby nie to, zabraliby si� do mnie wszyscy razem. Mogli mnie nawet zabi�. Jego poczucie honoru ocali�o mi �ycie. Ja nie by�em honorowy - doda� po chwili. - Walczy�em, �eby zwyci�y�.

- l zwyci�y�eœ - rozeœmia� si� Groszek. - Wykopa�eœ go z orbity.

Ktoœ zastuka� do drzwi i otworzy� je, zanim Ender zd��y� odpowiedzie�. Spodziewa� si� kogoœ ze swoich �o�nierzy, ale w progu stan�� major Andersen. A za nim pu�kownik Graff.

- Enderze Wiggin - odezwa� si� Graff. Ender wsta� z ��ka.

- Tak, sir.

- Twoje dzisiejsze zachowanie w sali bojowej by�o przejawem niesubordynacji i nie powinno wi�cej mie� miejsca.

- Tak, sir - powt�rzy� Ender.

Groszek wci�� mia� ochot� na niesubordynacj� i wcale nie uwa�a�, by Ender zas�u�y� na nagan�.

- Ktoœ wreszcie powinien powiedzie�, co myœlimy o tym wszystkim, co z nami robicie.

Doroœli nie zwr�cili na niego uwagi. Anderson poda� Enderowi kartk� papieru. Ca�y arkusz. Nie w�ski pasek, na jakich drukowano w Szkole Bojowej wewn�trzne rozkazy - tym razem by� to pe�no-wymiarowy wykaz instrukcji. Groszek wiedzia�, co to oznacza: Ender opuszcza� Szko��.

- Koniec szkolenia? - zapyta�. Ender kiwn�� g�ow�. - Czemu to trwa�o tak d�ugo? Tylko dwa, najwy�ej trzy lata wczeœniej ni� normalnie. Umiesz przecie� chodzi�, m�wi�, a nawet sam si� ubierasz. Czego jeszcze chcieli ci� nauczy�?

Ender wzruszy� ramionami.

- Wiem tylko, �e gra sko�czona - posk�ada� kartk�. - W sam� por�. Mog� powiadomi� swoich �o�nierzy?

- Nie ma czasu - odpar� Graff. - Tw�j prom startuje za dwadzieœcia minut. Poza tym, kiedy dosta�eœ ju� rozkazy, lepiej, �ebyœ z nimi nie rozmawia�. Tak jest �atwiej.

- Dla nich czy dla pana? - spyta� Ender, ale nie czeka� na odpowiedŸ. Podszed� do Groszka, uœcisn�� mu r�k�, po czym ruszy� do drzwi.

- Czekaj - zawo�a� Groszek. - Gdzie ci� przenosz�? Taktyka? Nawigacja? Wsparcie?

- Szko�a Dowodzenia.

- Szkolenie wst�pne?

- Szko�a - powt�rzy� Ender i wyszed�. Anderson ruszy� za nim. Groszek z�apa� pu�kownika Graffa za r�kaw.

- Nikt poni�ej szesnastu lat nie idzie do Szko�y Dowodzenia!

Graff strz�sn�� jego r�k� i wyszed�, zamykaj�c za sob� drzwi.

Groszek sta� na œrodku pokoju i usi�owa� zrozumie� to, co zasz�o. Nikt nie trafia� do Szko�y Dowodzenia bez trzech lat szkolenia wst�pnego, albo w Taktyce, albo we Wsparciu. Ale te� nikt nie opuszcza� Szko�y Bojowej wczeœniej, ni� po szeœciu latach nauki, podczas gdy Ender by� tu tylko cztery.

System si� sypa�. Nie by�o w�tpliwoœci. Mo�e ktoœ na g�rze dosta� fio�a albo coœ Ÿle posz�o na wojnie - prawdziwej wojnie, wojnie z robalami. Inaczej po co by rozwalali system szkolenia, w taki spos�b likwidowali gr�? Dlaczego by stawiali takiego malucha jak on na czele armii?

Groszek zastanawia� si� nad tym id�c korytarzem. Œwiat�a zgas�y akurat w chwili, gdy dotar� do swojego pos�ania. Rozebra� si� w ciemnoœciach, staraj�c si� po omacku pouk�ada� mundur w szafce, kt�rej nie widzia�. Czu� si� okropnie. Z pocz�tku myœla�, �e po prostu boi si� dowodzi� armi�, ale to nie by�a prawda. Wiedzia�, �e b�dzie dobrym komendantem. Mia� ochot� p�aka�. Nie p�aka� ani razu od tamtych pierwszych dni, kiedy t�skni� za domem. Pr�bowa� jakoœ nazwa� ten stan, kt�ry sprawia�, �e czu� d�awienie w gardle i szlocha� bezg�oœnie, cho� z ca�ej si�y stara� si� opanowa�. Gryz� si� w r�k�, by b�l zag�uszy� gwa�towne uczucie �alu. Nic nie pomaga�o. Ju� nigdy nie zobaczy Endera.

Kiedy ju� wiedzia�, co go dr�czy, m�g� to kontrolowa�. Po�o�y� si� na wznak i zmusi� do powtarzania, raz po raz, procedury relaksuj�cej; wreszcie nie mia� ju� ochoty p�aka�. Potem nap�yn�� sen. D�o� Groszka spoczywa�a na poduszce ko�o ust, jakby ch�opiec nie m�g� si� zdecydowa�, czy obgryza� paznokcie, czy mo�e ssa� kciuk. Marszczy� czo�o, oddycha� p�ytko i szybko. By� �o�nierzem i gdyby ktoœ go zapyta�, kim chce zosta�, kiedy doroœnie, nie wiedzia�by, o co chodzi.

Wchodz�c na prom, Ender zauwa�y� nowe dystynkcje na mundurze majora Andersena.

- Tak, jest teraz pu�kownikiem - potwierdzi� Graff. - Co wi�cej, major Anderson zosta� mianowany komendantem Szko�y Bojowej. Dzisiaj po po�udniu. Mnie powierzono inne obowi�zki.

Ender nie spyta� jakie.

Graff przypi�� si� pasem do fotela po drugiej stronie przejœcia. Opr�cz nich w kabinie by� tylko jeden pasa�er, spokojny m�czyzna w cywilnym ubraniu. Graff przedstawi� go jako genera�a Pace'a. Pace trzyma� na kolanach neseser, ale poza tym prawie nie mia� baga�u. Graff tak�e nic nie zabiera�, co dziwnie uspokaja�o Endera.

Przez ca�� drog� odezwa� si� tylko raz.

- Dlaczego lecimy do domu? - zapyta�. - Myœla�em, �e Szko�a Dowodzenia jest w pasie asteroid�w.

- Jest - potwierdzi� Graff. - Ale Szko�a Bojowa nie ma urz�dze� niezb�dnych dla dokowania statk�w dalekiego zasi�gu. W rezultacie dostaniesz kr�tki urlop na Ziemi.

Ender chcia� spyta�, czy b�dzie m�g� zobaczy� si� z rodzin�, ale nagle pomyœla�, �e jest to mo�liwe, przestraszy� si� i nie powiedzia� ani s�owa. Zamkn�� tylko oczy i pr�bowa� zasn��. Siedz�cy z ty�u genera� Pace przygl�da� mu si� uwa�nie, lecz Ender nie potrafi� zgadn��, dlaczego.

Kiedy wyl�dowali, na Florydzie by�o gor�ce, letnie popo�udnie. Ender od tak dawna nie widzia� s�o�ca, �e blask niemal go oœlepi�. Mru�y� oczy, krzywi� si� i chcia� wraca� do zamkni�tych pomieszcze�. Wszystko zdawa�o si� p�askie i dalekie; ziemia, nie wyginaj�c si� w g�r�, jak pod�ogi w Szkole Bojowej, sprawia�a wra�enie opadaj�cej w d� i Ender, stoj�c na p�askim gruncie, czu� si� jak na szczycie g�ry. Prawdziwe ci��enie by�o zupe�nie inne ni� tamto i Ender pow��czy� nogami. Nienawidzi� tego. Chcia� wr�ci� do domu, do Szko�y Bojowej, do jedynego miejsca we Wszechœwiecie, gdzie by� u siebie.

- Aresztowany?

- No c��, to doœ� naturalna teoria. Genera� Pace jest dow�dc� �andarmerii, a ucze� Szko�y poni�s� œmier�.

- Nie powiedzieli, czy pu�kownik Graff awansowa�, czy ma stan�� przed s�dem wojennym. Tylko tyle, �e zosta� przeniesiony i ma si� zameldowa� u Polemarchy.

- To dobry znak czy z�y?

- Kto wie? Z jednej strony, Ender Wiggin nie tylko prze�y�, ale zako�czy� szkolenie w niesamowicie dobrej formie. To trzeba Graffowi przyzna�. Z drugiej jednak strony, prom wiezie czwartego pasa�era. Tego, kt�ry podr�uje w worku.

- To dopiero drugi zgon w historii szko�y. Przynajmniej tym razem to nie by�o samob�jstwo.

- W czym morderstwo jest lepsze, majorze Imbu?

- To nie by�o morderstwo. Mamy wideo nagrane z dw�ch punkt�w. Nikt nie mo�e wini� Endera.

- Ale mog� obwinia� Graff a. Kiedy ju� wszystko si� sko�czy, cywile zaczn� grzeba� w naszych aktach i decydowa�, co by�o s�uszne, a co nie. Dawa� nam medale, gdy uznaj�, �e mieliœmy racj�, albo odbiera� emerytury i wsadza� do wi�zienia, kiedy dojd� do wniosku, �e si� myliliœmy. Dobrze chocia�, �e mieli odrobin� rozs�dku i nie powiedzieli Enderowi o œmierci ch�opaka.

- To te� ju� drugi raz.

- Tak. O Stilsonie te� mu nie m�wili.

- Ten ma�y mnie przera�a.

- Ender Wiggin nie jest morderc�. On po prostu zwyci�a - ca�kowicie. Jeœli ktoœ powinien si� ba�, niech to b�d� robale.

- Wiedz�c, �e Ender si� za nich zabierze, niemal zaczynam ich �a�owa�.

- Ja �a�uj� tylko Endera. Ale nie tak bardzo, by proponowa�, �eby mu dali spok�j. W�aœnie uzyska�em dost�p do materia��w, kt�re Graff otrzymywa� przez ca�y czas: o ruchach flot i tego typu sprawach. Przedtem nie miewa�em k�opot�w z zaœni�ciem.

- Czas zaczyna nas pop�dza�?

- Nie powinienem o tym wspomina�. Nie mam prawa zdradza� panu tajnych informacji.

- Wiem.

- Powiem tylko tyle: nie przenieœli go do Szko�y Dowodzenia nawet o jeden dzie� za wczeœnie. A mo�e o par� lat za p�Ÿno.

Rozdzia� 13

Yalentine

- Dzieci?

- Brat i siostra. Zagwarantowali sobie pi�� warstw maskowania w sieci - pisali dla kompanii, kt�re op�aca�y ich cz�onkostwo. Piekielnie trudno by�o ich wyœledzi�.

- Co w�aœciwie ukrywali?

- Wszystko. A przede wszystkim sw�j wiek. Ch�opak ma czternaœcie lat, dziewczynka dwanaœcie.

- Kt�re jest Demostenesem?

- Dziewczynka. Dwunastolatka.

- Prosz� wybaczy�. Wcale nie uwa�am tego za œmieszne, ale nie mog� si� powstrzyma�. Tak dlugo si� martwimy, pr�bujemy przekona� Rosjan, �eby nie brali Demostenesa powa�nie, dajemy Locke 'a za przyk�ad, �e nie wszyscy Amerykanie s� zwariowanymi pod�egaczami... a tutaj para dzieciak�w, rodze�stwo...

- Nazywaj� si� Wiggin.

- Och. Przypadek?

- Ten Wiggin jest trzecim. Oni to pierwsze i drugie.

- Znakomicie! Rosjanie nigdy nie uwierz�...

- �e nie kontrolujemy Demostenesa i Locke'a tak samo, jak tego Wiggina.

- A czy rzeczywiœcie istnieje jakiœ spisek? Czy ktoœ za nimi stoi?

- Nie uda�o si� nam wykry� �adnych kontakt�w mi�dzy t� dw�jk� dzieci i jakimkolwiek doros�ym, kt�ry m�g�by nimi kierowa�.

- To nie znaczy, �e ktoœ nie wymyœli� jakiegoœ sposobu, kt�rego nie potraficie rozszyfrowa�. Trudno uwierzy�, �e dw�jka dzieciak�w...

- Rozmawia�em z pu�kownikiem Graf jem zaraz po tym, jak przylecia� ze Szko�y Bojowej. Jego zdaniem wszystko, czego dokona�y te dzieci, mieœci si� w granicach ich mo�liwoœci. Teoretycznie maj� identyczne zdolnoœci jak... ten Wiggin. R�ni� si� tylko temperamentem. By� jednak zaskoczony orientacj� tych dw�ch osobowoœci. Wiadomo, �e Demostenes to dziewczynka, ale Graff twierdzi, �e nie przyj�to jej do Szko�y Bojowej, poniewa� by�a nastawiona zbyt pokojowo, zbyt sk�onna do kompromis�w, a przede wszystkim zbyt uczuciowa.

- Ca�kowite przeciwie�stwo Demostenesa.

- Za to ch�opak ma dusz� szakala.

- Czy to nie Locke'a wychwalano niedawno jako "jedyny prawdziwie otwarty umys� Ameryki"?

- Trudno zgadn��, o co tu naprawd� chodzi. Ale Graff sugerowa�, a ja si� z nim zgadzam, �eby zostawi� ich w spokoju. Nie sk�ada� na razie �adnych raport�w. Stwierdzimy tylko, �e wed�ug naszych danych Locke i Demostenes nie maj� �adnych zagranicznych powi�za�, ani nie kontaktuj� si� z �adn� z grup miejscowych poza tymi, kt�re s� oficjalnie zarejestrowane w sieci.

- Innymi slowy, da� im woln� r�k�.

- Wiem, �e Demostenes wydaje si� niebezpieczny, cho�by dlatego, �e ma tak wielu zwolennik�w. Ale to doœ� znacz�ce, �e ambitniejsze z tej dw�jki wybra�o sobie rozs�dne, umiarkowane wcielenie. Zreszt�, na razie tylko gadaj�. Maj� pewne wp�ywy, ale �adnej w�adzy.

- Moim zdaniem wp�ywy to w�aœnie w�adza.

- Jeœli zaczn� si� zachowywa� nieodpowiednio, zawsze mo�emy ich zdemaskowa�.

- Tylko przez najbli�sze par� lat. Im d�u�ej b�dziemy czeka�, tym b�d� starsi i odkrycie, kim s� naprawd�, przestanie szokowa�.

- Sam pan wie, jak wygl�daj� ruchy rosyjskich wojsk. Zawsze istnieje szansa, �e Demostenes ma racj�. A w takim przypadku...

- Lepiej jest mie� go pod r�k�. Dobrze. Zostawimy im woln� r�k�. Na razie. Ale prosz� ich pilnowa�. A ja, naturalnie, musz� coœ wymyœli�, �eby uspokoi� Rosjan.

Mimo swych obaw Yalentine nieŸle si� bawi�a jako Demostenes. Mia�a swoj� kolumn� w ka�dej prawie sieci informacyjnej w kraju i obserwowa�a z rozbawieniem, jak gromadz� si� pieni�dze na koncie jej adwokata. Od czasu do czasu razem z Peterem przekazywali, w imieniu Demostenesa, dok�adnie skalkulowan� sum� dla konkretnego kandydata lub organizacji: doœ� du��, by zosta�a zauwa�ona, ale nie tak wielk�, by kandydat s�dzi�, �e ktoœ pr�buje kupi� jego g�os. Dostawa�a tyle list�w, �e sie� zatrudni�a sekretark�, by prowadzi�a jej rutynow� korespondencj�. Najbardziej œmieszy�y j� listy od rozmaitych przyw�dc�w pa�stwowych i mi�dzynarodowych - czasami wrogie, czasami przyjazne, zawsze jednak pr�buj�ce dyplomatycznie wysondowa� umys� Demostenesa. Czytali je razem z Peterem, œmiej�c si� cz�sto, �e tacy ludzie pisuj� do dw�jki dzieci i wcale o tym nie wiedz�.

Czasem jednak by�o jej wstyd. Ojciec regularnie czytywa� Demos-tenesa i nigdy Locke'a, a jeœli nawet, to o tym nie wspomina�. Za to przy obiedzie cz�sto uszcz�œliwia� ich jakimœ trafnym spostrze�eniem, jakiego w swej codziennej kolumnie dokona� Demostenes. Peter uwielbia� te ojcowskie wypowiedzi.

- Widzisz - m�wi� - z tego wynika, �e prosty cz�owiek nas zauwa�a.

Yalentine jednak by�o przykro z powodu ojca. Gdyby si� kiedyœ dowiedzia�, �e to ona pisze i �e nie wierzy w po�ow� rzeczy, o kt�rych m�wi, by�by z�y i zawstydzony.

Kiedyœ w szkole narobi�a sobie k�opot�w, kiedy nauczyciel historii kaza� klasie dokona� por�wnania pogl�d�w Demostenesa i Locke'a, przedstawionych w dw�ch wczesnych artyku�ach. Yalentine zapomnia�a si� i stworzy�a œwietn� analiz� por�wnawcz�. W rezultacie ledwie odwiod�a dyrektork� od pomys�u, by opublikowa� jej esej w tej samej sieci, w kt�rej pisywa�a jako Demostenes. Peter by� wœciek�y.

- Nie mo�esz pozwoli� na druk. Piszesz zbyt podobnie do Demostenesa. Powinienem go teraz zlikwidowa�, wymykasz si� spod kontroli.

Jeszcze bardziej ni� w gniewie Peter przera�a� j�, kiedy przestawa� si� odzywa�. Jak wtedy, gdy Demostenes zosta� zaproszony do wzi�cia udzia�u w Prezydenckiej Radzie "Edukacja dla Przysz�oœci" - bardzo presti�owym panelu, kt�rego przeznaczeniem by�o nie dokona� niczego, ale zrobi� to w wielkim stylu. Yalentine s�dzi�a, �e Peter potraktuje to jako ich wsp�lny tryumf, ale myli�a si�.

- Odrzu� zaproszenie - powiedzia�.

- Dlaczego? - zdziwi�a si�. - To �adna robota, a m�wi� nawet, �e ze wzgl�du na powszechnie znan� niech�� Demostenesa do ujawniania czegokolwiek na sw�j temat, puszcz� do sieci wszystkie spotkania. Dzi�ki temu Demostenes stanie si� osob� powa�an�, a...

- A ty si� cieszysz, �e trafi�aœ tam wczeœniej ode mnie.

- Peter, przecie� to nie ty i ja, ale Demostenes i Locke. To my ich wymyœliliœmy. Naprawd� nie istniej�. Zreszt�, to zaproszenie wcale nie oznacza, �e wol� Demostenesa ni� Locke'a, ale �e Demostenes ma szersze poparcie. Wiedzia�eœ, �e tak b�dzie. Jego udzia� zachwyci ca�e masy ruso�erc�w i szowinist�w.

- To wszystko mia�o by� na odwr�t. To Locke'a mieli szanowa�.

- I szanuj�! Trzeba wi�cej czasu, by zdoby� prawdziwe uznanie. Peter, przesta� si� na mnie gniewa� tylko dlatego, �e robi� dobrze to, co mi kaza�eœ.

Ale by� obra�ony przez wiele dni i od tego czasu musia�a sama wymyœla� swoje artyku�y. Nie m�wi� ju�, co ma pisa�. Przypuszcza� pewnie, �e teksty Demostenesa b�d� gorsze. Jeœli nawet tak by�o, nikt tego nie zauwa�y�. Mo�e jeszcze bardziej rozz�oœci� go fakt, �e nigdy nie przybieg�a z p�aczem, prosz�c o pomoc. Zbyt d�ugo gra�a swoj� rol�, by ktoœ musia� jej t�umaczy�, co Demostenes pomyœla�by o danej sprawie.

W miar� jak prowadzi�a coraz szersz� korespondencj� z innymi aktywnymi politycznie obywatelami, zaczyna�a zdobywa� dane i dowiadywa� si� o rzeczach niedost�pnych opinii publicznej. Niekt�rzy wojskowi, z kt�rymi wymienia�a listy, nieœwiadomie i mimowolnie wtr�cali pewne informacje, kt�re potem, wsp�lnie z Peterem, ��czyli w ca�oœ�, uzyskuj�c fascynuj�cy i przera�aj�cy obraz dzia�a� Uk�adu Warszawskiego. Tamci naprawd� szykowali si� do totalnej i krwawej wojny na Ziemi. Demostenes s�usznie zauwa�y�, �e Uk�ad Warszawski nie stosuje si� do postanowie� Ligi.

Stopniowo posta� Demostenesa zaczyna�a �y� w�asnym �yciem. Zdarza�o si�, �e pisz�c Yalentine zaczyna�a myœle� tak jak on, podzielaj�c idee, kt�re powinny by� tylko elementami roli. A kiedy Peter czyta� swoje eseje, irytowa�a j� jego œlepota na to, co rzeczywiœcie si� dzieje.

By� mo�e ka�dy, kto wciela si� w jak�œ posta�, staje si� w ko�cu tym, kogo udawa�. Zastanawia�a si� nad tym, martwi�a przez kilka dni, po czym, wykorzystuj�c ten pomys�, napisa�a artyku�. Dowodzi�a w nim, �e politycy, kt�rzy dla utrzymania pokoju nadskakuj� Rosjanom, w rezultacie stan� si� im pos�uszni we wszystkim. By� to przepi�kny atak na rz�dz�c� parti� i otrzyma�a wtedy mn�stwo list�w. Przesta�a si� tak�e martwi�, �e mo�e si� sta� - do pewnego stopnia - Demostenesem. Jest sprytniejszy, ni� z Peterem s�dziliœmy, myœla�a.

Graff czeka� na ni� przed szko��, oparty o samoch�d. By� w cywilnym ubraniu i przybra� mocno na wadze, wi�c w pierwszej chwili go nie pozna�a. Ale pomacha� do niej i nim zd��y� si� przedstawi�, przypomnia�a sobie, kim jest.

- Nie napisz� �adnego listu - oœwiadczy�a. - Tamtego te� nie powinnam pisa�.

- Rozumiem, �e nie lubisz medali.

- Nie bardzo.

- PojedŸ ze mn� na przeja�d�k�, Yalentine.

- Nie je�d�� z obcymi.

Poda� jej kartk� papieru - zezwolenie, podpisane przez rodzic�w.

- Wi�c nie jest pan obcy. Gdzie mamy jecha�?

- Na spotkanie z pewnym m�odym �o�nierzem, kt�ry jest na przepustce w Greensboro. Wsiad�a do samochodu.

- Ender ma dziesi�� lat - powiedzia�a. - Zdawa�o mi si�, �e dopiero kiedy sko�czy dwanaœcie, ma prawo do urlopu. Tak pan chyba m�wi�.

- Przeskoczy� kilka etap�w.

- Wi�c dobrze sobie radzi�?

- Spytaj go sama, kiedy go zobaczysz.

- Dlaczego ja? Czemu nie ca�a rodzina? Graff westchn��.

- Ender patrzy na œwiat na sw�j w�asny spos�b. Musieliœmy go namawia�, �eby si� z tob� spotka�. Peter i rodzice go nie interesuj�. W Szkole Bojowej �yje si� doœ�... intensywnie.

- Chce pan powiedzie�, �e zwariowa�?

- Wr�cz przeciwnie, jest najzdrowsz� psychicznie osob�, jak� znam. Wystarczaj�co, by wiedzie�, �e rodzice nie pal� si�, by na powr�t otworzy� ksi�g� uczu�, zamkni�t� mocno cztery lata temu. Co do Petera... nawet nie proponowaliœmy spotkania, wi�c nie m�g� nas wys�a� do diab�a.

Jechali tras� wzd�u� jeziora Brandt i min�wszy je skr�cili na drog�, kt�ra wznosi�a si� i opada�a, dobiegaj�c w ko�cu do bia�ego, drewnianego domku, wzniesionego na szczycie wzg�rza. Z jednej strony rozci�ga�o si� Brandt, z drugiej ma�e, pi�cioakrowe, prywatne jeziorko.

- Ten dom zbudowa� Mist-E-Rub Medly - wyjaœni� Graff. - MF kupi�a go na aukcji podatkowej jakieœ dwadzieœcia lat temu. Ender nalega�, by jego rozmowa z tob� nie by�a pods�uchiwana. Obieca�em mu to. Aby nie by�o w�tpliwoœci, wyp�yniecie oboje na tratwie, kt�r� sam zbudowa�. Musz� ci� jednak uprzedzi�. Zamierzam zada� ci kilka pyta� na temat tej rozmowy. Nie musisz odpowiada�, ale mam nadziej�, �e nie odm�wisz.

- Nie mam kostiumu k�pielowego.

- Dostarczymy ci.

- Taki bez mikrofon�w?

- Czasem trzeba sobie zaufa�. Dla przyk�adu: wiem, kim naprawd� jest Demostenes.

Poczu�a na karku dreszcz strachu, ale milcza�a.

- Wiem, odk�d przylecia�em ze Szko�y Bojowej. Na œwiecie jest mo�e szeœciu ludzi, kt�rzy znaj� jego prawdziwe nazwisko. Nie licz�c Rosjan - B�g jeden wie, co wykryli Rosjanie. Ale z naszej strony Demostenes nie ma si� czego obawia�. Mo�e wierzy� w nasz� dyskrecj�. Tak, jak ja wierz�, �e Demostenes nie poinformuje Locke'a o tym, co zdarzy si� tu dzisiaj. Wzajemne zaufanie. Mo�emy sobie wiele opowiedzie�.

Yalentine nie mog�a si� zdecydowa�, czy to Demostenes im si� podoba, czy raczej Yalentine Wiggin. Jeœli ten pierwszy, nie mo�e im ufa�; w drugim wypadku zaufanie nie jest wykluczone. Fakt, �e nie chcieli, by omawia�a to spotkanie z Peterem, sugerowa�, �e dostrzegali r�nic� mi�dzy nimi. Nie zastanowi�a si�, czy ona sama tak�e j� widzi.

- M�wi� pan, �e zbudowa� tratw�. Jak d�ugo ju� tu jest?

- Dwa miesi�ce. Planowaliœmy tylko kilka dni, ale on nie jest zainteresowany dalszym szkoleniem.

- Aha. Wi�c znowu mam s�u�y� za lekarstwo.

- Tym razem nie mog� ci� cenzurowa�. Musimy podj�� ryzyko. Tw�j brat jest nam niezb�dny. Ludzkoœ� znalaz�a si� na kraw�dzi.

Yalentine by�a ju� na tyle doros�a, by wiedzie�, co grozi œwiatu. I tak d�ugo wciela�a si� w Demostenesa, �e nie zawaha�a si� przed wype�nieniem obowi�zku.

- Gdzie on jest?

- Na dole, ko�o pomostu.

- Gdzie kostium?

Ender nie pomacha� jej r�k�, kiedy schodzi�a ze wzg�rza, nie uœmiechn�� si�, gdy wesz�a na p�ywaj�c� kej�. Wiedzia�a jednak, �e si� ucieszy� - wiedzia�a, poniewa� ani na moment nie odrywa� spojrzenia od jej twarzy.

- Jesteœ wi�kszy, ni� ci� zapami�ta�am - powiedzia�a niezbyt m�drze.

- Ty te� - odpar�. - Pami�ta�em tak�e, �e by�aœ pi�kna.

- Pami�� robi nam czasem takie sztuczki.

-Nie. Twarz ci si� nie zmieni�a. Ja po prostu nie wiem ju�, co oznacza pi�kno. ChodŸ, pop�ywamy po jeziorze. Spojrza�a nieufnie na ma�� tratw�.

- Po prostu na niej nie stawaj - powiedzia�. Wczo�ga� si� na deski jak paj�k, na palcach st�p i r�k. - To pierwsza rzecz, jak� zbudowa�em w�asnor�cznie od czasu, kiedy razem stawialiœmy domki z klock�w. Peteroodporne domki.

Zaœmia�a si�. Kiedyœ sprawia�o im przyjemnoœ� wznoszenie konstrukcji, kt�re sta�y prosto mimo usuni�cia wszystkich - na poz�r - podp�r. Peter z kolei wola� wyjmowa� po jednym klocku tu czy tam tak, �e ca�a struktura stawa�a si� niestabilna i wystarczy�o lekkie dotkni�cie, by si� rozsypa�a. Peter by� draniem, ale w pewien spos�b ogniskowa� ich wsp�lne dzieci�stwo.

- Peter bardzo si� zmieni� - powiedzia�a.

- Nie m�wmy o nim - poprosi� Ender.

- Jak chcesz.

Wczo�ga�a si� na tratw�, cho� nie tak zr�cznie jak brat. Ender chwyci� wios�o i wyp�yn�li na œrodek ma�ego jeziora. Zauwa�y�a na g�os, �e jest opalony i umi�œniony.

- Mi�œnie to efekt Szko�y Bojowej. Opalenizna pochodzi st�d. Du�o czasu sp�dzam na wodzie. Kiedy p�ywam, wydaje mi si�, �e jestem niewa�ki. T�skni� za niewa�koœci�. Poza tym, gdy jestem tutaj, ziemia podnosi si� we wszystkich kierunkach.

- Jakbyœ siedzia� w misie.

- Mieszka�em w misie przez cztery lata.

- Wi�c jesteœmy dla siebie obcy?

- A czy nie tak, Yalentine?

- Nie - oœwiadczy�a. Wyci�gn�a r�k� i dotkn�a jego nogi. Nagle œcisn�a go pod kolanem, w miejscu, gdzie najmocniej reagowa� na �askotki.

Jednak niemal w tym samym momencie z�apa� j� za r�k�. Mia� mocny chwyt, cho� jego d�onie by�y mniejsze ni� jej, a ramiona szczup�e i w�skie. Przez chwil� wygl�da� groŸnie, potem si� rozluŸni�.

- A, tak - powiedzia�. - Lubi�aœ mnie �askota�.

- Wi�cej nie b�d� - zapewni�a cofaj�c r�k�.

- Pop�ywamy?

Zamiast odpowiedzi zsun�a si� z tratwy. Woda by�a ch�odna i czysta, bez chloru. Pluska�a si� przez chwil�, potem wr�ci�a na tratw�, p�awi�c si� w blasku lekko przymglonego s�o�ca. Komar zatoczy� kr�g, po czym usiad� na desce tu� ko�o jej g�owy. Wiedzia�a, �e Ender tam jest; normalnie ba�aby si�, ale nie dzisiaj. Niech sobie siedzi na tej tratwie i sma�y na s�o�cu jak ona.

Wtedy tratwa zako�ysa�a si�, a kiedy Yalentine odwr�ci�a g�ow�, zobaczy�a jak Ender rozgniata komara palcem.

- To paskudny gatunek - stwierdzi�. - Gryz� nie czekaj�c, by ktoœ je obrazi�.

Uœmiechn�� si�.

- Uczy�em si� o strategiach prewencyjnych. W tym jestem dobry. Nikt mnie nigdy nie pokona�. Jestem najlepszym �o�nierzem, jakiego mieli.

- Tego nale�a�o oczekiwa� - odpar�a. - Jesteœ Wigginem.

- Cokolwiek to oznacza.

- To oznacza, �e kiedyœ zmienisz œwiat. I opowiedzia�a, co robi�a razem z Peterem.

- Ile lat ma Peter? Czternaœcie? I ju� planuje, jak przej�� w�adz� nad œwiatem?

- Wydaje mu si�, �e jest Aleksandrem Wielkim. W�aœciwie, dlaczego nie? Dlaczego ty tak�e nie m�g�byœ nim by�?

- Nie mo�emy obaj by� Aleksandrem.

- Jak dwie strony tej samej monety. A ja to warstwa metalu mi�dzy nimi.

Zastanawia�a si�, czy to prawda. Tak wiele ��czy�o j� z Peterem przez ostatnie kilka lat, �e chocia� wydawa�o si� jej, �e nim gardzi, to jednak potrafi�a go zrozumie�. Tymczasem Ender do dzisiejszego dnia by� tylko wspomnieniem. Ma�ym, delikatnym ch�opcem, kt�ry potrzebowa� opieki. Nie tym ciemnosk�rym, m�odym m�czyzn� o zimnym spojrzeniu, kt�ry rozgniata� palcem komary. Mo�e Ender, Peter i ona byli tacy sami od pocz�tku. Mo�e tylko z zazdroœci uwa�ali, �e si� r�ni�.

- Problem z monet� polega na tym, �e kiedy jedna strona jest odwr�cona w g�r�, druga le�y na dole. A on myœli, �e w tej chwili jest na dole.

- Chc�, �ebym ci� nam�wi�a do powrotu do nauki.

- To nie jest nauka, to gry. Same gry, od pocz�tku do ko�ca, tyle �e oni zmieniaj� zasady, gdy tylko przyjdzie im ochota. Podni�s� bezw�adn� d�o�.

- Widzisz sznurki?

- Ty te� mo�esz ich oszuka�.

-Jedynie wtedy, gdy chc� by� oszukiwani. Kiedy im si� wydaje, �e to oni ci� oszukuj�. Nie, to za trudne. Nie chc� wi�cej gra�. Kiedy tylko zaczynam si� czu� szcz�œliwy, kiedy mi si� zdaje, �e sobie radz�, wbijaj� mi kolejny n�. Od kiedy tu jestem, miewam koszmary. Œni mi si�, �e jestem w sali bojowej, ale nie ma niewa�koœci, bo oni bawi� si� grawitacj�. Zmieniaj� jej kierunek. Nigdy nie l�duj� na œcianie, do kt�rej startowa�em. Nie docieram, dok�d zamierza�em. Wi�c b�agam ich, �eby tylko dopuœcili mnie do bramy, ale oni nie chc� i za ka�dym razem wci�gaj� mnie z powrotem.

Us�ysza�a gniew w jego g�osie i uzna�a, �e jest skierowany przeciw niej.

- Wydaje mi si�, �e w�aœnie po to tu jestem. �eby ci� wci�gn�� z powrotem.

- Nie chcia�em ci� widzie�.

- Powiedzieli mi o tym.

- Ba�em si�, �e ci�gle ci� kocham.

- Mia�am nadziej�, �e tak jest.

- Moje obawy i twoje pragnienia - jedno i drugie spe�nione.

- Ender, to wszystko prawda. Mo�e jesteœmy mali, ale wcale nie bezsilni. Tak d�ugo post�pujemy wed�ug ich regu�, �e wreszcie gra staje si� nasza - zachichota�a. - Jestem w Radzie Prezydenckiej. Peter si� wœcieka.

- Nie pozwalaj� mi korzysta� z sieci. Zreszt�, nie ma tu komputera, tylko takie domowe maszyny, pilnuj�ce systemu zabezpiecze� i oœwietlenia. Stare graty. Zainstalowane w zesz�ym wieku, kiedy komputery nie by�y jeszcze po��czone. Odebrali mi moj� armi�, odebrali m�j pulpit i wiesz co? Niewiele mnie to obchodzi.

- Musisz dobrze si� czu� we w�asnym towarzystwie.

- Nie w�asnym. Moich wspomnie�.

- Mo�e jesteœ w�aœnie tym, co pami�tasz.

- Nie. To moje wspomnienia o obcych. O robalach. Yalentine zadr�a�a, jakby nagle dmuchn�� ch�odny wiatr.

- Nie ogl�dam ju� film�w o robalach. S� zawsze takie same.

- Studiowa�em je ca�ymi godzinami. Ruchy statk�w w przestrzeni. I jest coœ zabawnego, co przysz�o mi do g�owy dopiero tutaj, kiedy le�a�em na œrodku jeziora: zauwa�y�em, �e wszystkie bitwy, w kt�rych ludzie i robale walczyli wr�cz, mia�y miejsce podczas Pierwszej Inwazji. Na zdj�ciach z Drugiej, kiedy nasi �o�nierze s� ju� w mundurach MF, robale s� martwe. Le�� przy konsolach. Ani œladu walki. A bitwa Mazera Rackhama... nigdy nie pokazali nam �adnych materia��w na jej temat.

- Mo�e chodzi o jak�œ tajn� bro�.

- Nie, nie. Niewa�ne, jak ich zabijaliœmy. Chodzi o samych robali. Nic o nich nie wiem, a przecie� kiedyœ mam z nimi walczy�. Stoczy�em w �yciu mn�stwo bitew, czasem to by�y gry, a czasem... nie. Zawsze wygrywa�em, poniewa� potrafi�em rozszyfrowa� spos�b myœlenia przeciwnika. Na podstawie tego, co r o b i �. Wiedzia�em, czego si� po mnie spodziewa, w jaki spos�b chce rozegra� bitw�. I dzia�a�em na podstawie tej wiedzy. W tym jestem dobry. W rozumieniu, jak myœl� inni.

- Przekle�stwo dzieci Wiggin�w - za�artowa�a, ale przestraszy�a si�, �e Ender mo�e zrozumie� j� tak jak swoich wrog�w. Peter zawsze j� rozumia�, a przynajmniej tak mu si� wydawa�o. Ale Peter by� takim dnem moralnym, �e nie czu�a si� skr�powana, nawet gdy odgadywa� jej najgorsze myœli. Za to Ender... nie chcia�a, by j� rozumia�. Wstydzi�aby si�.

- Uwa�asz, �e nie zdo�asz pokona� robali, dop�ki ich nie poznasz.

- To si�ga g��biej. B�d�c tutaj zupe�nie sam, nie maj�c nic do roboty, stara�em si� poj��, czemu tak bardzo siebie nienawidz�.

- Nie, Ender.

- Nie m�w mi "Nie, Ender". D�ugo trwa�o, zanim to sobie uœwiadomi�em, ale mo�esz mi wierzy�, �e to prawda. Wszystko sprowadza si� do jednej rzeczy: w chwili, gdy naprawd� rozumiem swojego wroga, rozumiem go tak dobrze, �e mog� pokona�, w tej w�aœnie chwili go kocham. Myœl�, �e nie da si� zrozumie� kogoœ do ko�ca, jego pragnie�, jego wierze�, i nie pokocha� go tak, jak on sam siebie kocha. I wtedy, w tym momencie, gdy ich kocham...

- Zwyci�asz ich.

- Nie, nie zrozumia�aœ. Ja ich niszcz�. Sprawiam, by nigdy ju� nie mogli mnie skrzywdzi�. Mia�d�� ich i rozgniatam, a� przestaj� istnie�.

- To przecie� nieprawda.

L�k powr�ci�, jeszcze silniejszy ni� przedtem. Peter z�agodnia�, ale Ender... zrobili z niego zab�jc�. Dwie strony tej samej monety, ale kt�ry z nich jest kt�r�?

- Naprawd� skrzywdzi�em kilku ludzi, Val. Nie zmyœlam.

- Wiem, Ender.

Jak bardzo mnie skrzywdzi?

- Widzisz, kim si� sta�em, Val? - odezwa� si� cicho. - Nawet ty si� mnie boisz.

Dotkn�� jej policzka tak delikatnie, �e mia�a ochot� si� rozp�aka�. To by�o jak muœni�cie jego mi�kkiej, dzieci�cej �apki, gdy by� jeszcze ca�kiem ma�y. Pami�ta�a to - dotyk mi�kkiej, niewinnej d�oni na policzku.

- Nie boj� si� - powiedzia�a i w tej chwili by�a to prawda.

- Powinnaœ. Nie, nie powinna.

- Pomarszczysz si� ca�y, jeœli nie wyjdziesz z wody. W dodatku jakiœ rekin mo�e ci� z�apa�.

- Ju� bardzo dawno temu rekiny nauczy�y si� zostawia� mnie w spokoju - odpar� z uœmiechem, ale podci�gn�� si� na r�kach i wsun�� na tratw�. Przechyli� j� przy tym, wpuszczaj�c na pok�ad fal� wody. Wydawa�a si� zimna, obmywaj�c szyj� Yalentine.

- Ender, Peterowi si� uda. Jest dostatecznie sprytny, �eby przeczeka� do odpowiedniej chwili. W ko�cu zdob�dzie w�adz�, jeœli nie teraz, to p�Ÿniej. Nie jestem pewna, czy to dobrze, czy Ÿle. Peter potrafi by� okrutny, ale zna si� na rz�dzeniu. Wiele wskazuje na to, �e zaraz po wojnie z robalami, a mo�e nawet przed jej ko�cem, œwiat znowu pogr��y si� w chaosie. Przed Pierwsz� Inwazj� Uk�ad Warszawski d��y� do hegemonii. Jeœli po wszystkim spr�buj� jeszcze raz...

- Wtedy nawet Peter mo�e si� okaza� lepsz� alternatyw�.

- Odkry�eœ w sobie niszczycielskie instynkty, Ender. No wi�c ja te�. Peter nie mia� na to monopolu, cokolwiek m�wi�y testy. On za to znalaz� w sobie coœ z budowniczego. Nie jest �agodny, ale nie burzy ju� wszystkiego, co mu stanie na drodze. Kiedy sobie uœwiadomisz, �e w�adza zawsze trafia do ludzi, kt�rzy jej po��daj�, to s�dz�, �e mog�aby trafi� w gorsze r�ce ni� Petera.

- Przy tak silnej rekomendacji sam m�g�bym na niego g�osowa�.

- Wiesz, czasem to wszystko wydaje si� idiotyczne. Czternastoletni ch�opak i jego m�odsza siostra spiskuj�, by obj�� w�adze nad œwiatem - pr�bowa�a si� rozeœmia�, ale nie by�o jej weso�o. - Nie jesteœmy zwyk�ymi dzie�mi. �adne z nas.

- Czy nie chcia�abyœ czasem, �ebyœmy byli? Usi�owa�a sobie wyobrazi� siebie tak�, jak inne dziewczynki w szkole. Jakby to by�o, gdyby nie czu�a si� odpowiedzialna za przysz�oœ� œwiata.

- By�oby strasznie nudno.

- Nie wydaje mi si� - wyci�gn�� si� na tratwie, jakby pragn�� tak le�e� bez ko�ca.

I pewnie tak by�o. Cokolwiek zrobili Enderowi w Szkole Bojowej, zabili w nim ambicj�. Naprawd� nie chcia� opuszcza� ogrzanych s�o�cem w�d w tej misie.

Nagle poj�a, �e on wierzy, �e nie chce st�d odje�d�a�. Wci�� jednak ma zbyt wiele cech Petera. �adne z nich nie potrafi d�ugo by� szcz�œliwe nic nie robi�c. A mo�e po prostu �adne z nich nie potrafi by� szcz�œliwe w samotnoœci.

Znowu spr�bowa�a przejœ� do natarcia.

- Jak nazywa si� cz�owiek, kt�rego znaj� wszyscy na œwiecie?

- Mazer Rackham.

- A gdybyœ wygra� nast�pn� wojn�, tak jak on?

- Mazer Rackham to fuks. By� w rezerwie. Nikt w niego nie wierzy�. Po prostu znalaz� si� we w�aœciwym miejscu o w�aœciwym czasie.

- Ale za��my, �e ci si� uda. �e pobijesz robali i staniesz si� znany, tak jak Mazer Rackham.

- Niech ktoœ inny zdobywa s�aw�. Peter chce by� s�awny. Pozw�lmy mu zbawi� œwiat.

- Nie m�wi� o s�awie, Ender. Ani o w�adzy. Chodzi mi o przypadki. Takie, jak ten, �e akurat Mazer Rackham si� tam znalaz�, kiedy ktoœ musia� powstrzyma� robali.

- Jeœli b�d� tutaj - oœwiadczy� Ender - to nie b�d� tam. Ktoœ inny to zrobi. Niech ma ten sw�j przypadek. Jego znudzony, oboj�tny ton doprowadzi� j� do wœciek�oœci.

- M�wi� o swoim �yciu, ty egoistyczny draniu. Jeœli te s�owa jakoœ go poruszy�y, to nie da� tego pozna�. Po prostu le�a� nieruchomo z zamkni�tymi oczami.

- Kiedy by�eœ ma�y, a Peter ci� dr�czy�, nie le�a�am czekaj�c, a� mama i tata przyjd� ci na pomoc. Oni nigdy nie rozumieli, jak bardzo niebezpieczny by� Peter. Wiedzia�am, �e masz czujnik, ale na tamtych te� nie czeka�am. Czy wiesz, co Peter mi robi� za to, �e nie pozwala�am mu zn�ca� si� nad tob�?

- Zamknij si� - wyszepta� Ender.

Poniewa� widzia�a, jak dr�y jego pierœ, poniewa� wiedzia�a, �e naprawd� go zrani�a, poniewa�, tak jak Peter, odkry�a jego najczulszy punkt i tam w�aœnie uderzy�a, umilk�a.

- Nie potrafi� z nimi wygra� - oœwiadczy� niepewnie Ender. - Pewnego dnia stan� naprzeciw nich, jak Mazer Rackham, i wszystko b�dzie zale�e� ode mnie, a ja nie potrafi� tego zrobi�.

- Jeœli ty nie potrafisz, to nikomu innemu te� si� nie uda. Jeœli ich nie pokonasz, to zas�uguj� na zwyci�stwo, gdy� s� silniejsi i lepsi od nas. To nie b�dzie twoja wina.

- Wyt�umacz to zabitym.

- Jeœli nie ty, to kto?

- Ktokolwiek.

- Nikt, Ender. Coœ ci powiem. Jeœli spr�bujesz i przegrasz, to nie musisz sobie robi� wyrzut�w. Ale jeœli nie spr�bujesz i my przegramy, ty b�dziesz winien. Ty zabijesz nas wszystkich.

- I tak jestem zab�jc�.

- A niby kim powinieneœ by�? Ludzie nie wykszta�cili m�zg�w po to, �eby wylegiwa� si� na wodzie. Zabijanie by�o pierwsz� czynnoœci�, jak� opanowali. I bardzo dobrze, bo w przeciwnym razie ju� by nas nie by�o, a ziemi� w�ada�yby tygrysy.

- Nigdy nie wygra�em z Peterem. Cokolwiek m�wi�em czy robi�em. Nigdy.

Tak wi�c wszystko wraca�o do Petera.

- By� du�o starszy od ciebie. I silniejszy.

- Tak jak robale.

Pojmowa�a teraz spos�b jego rozumowania. M�g� wygra� wszystko, co chcia�, ale w g��bi serca wiedzia�, �e jest ktoœ, kto mo�e go zniszczy�. Wiedzia�, �e nie zwyci�a naprawd�, gdy� istnieje Peter, niepokonany mistrz.

- Chcesz pokona� Petera?

- Nie.

- Pokonaj robali. Potem, kiedy wr�cisz do domu, zobaczysz, kto jeszcze b�dzie zwraca� uwag� na Petera Wiggina. Popatrz mu w oczy w chwili, gdy ca�y œwiat b�dzie ci� wielbi� i szanowa�. To b�dzie dla niego pora�k�. Tak mo�esz wygra�.

- Nic nie rozumiesz - odpar�.

- Owszem, rozumiem.

- Wcale nie. Ja nie chc� pokona� Petera.

- Wi�c czego chcesz?

- �eby mnie kocha�.

Na to nie znalaz�a odpowiedzi. O ile wiedzia�a, Peter nie kocha� nikogo.

Ender nie powiedzia� ju� ani s�owa. Po prostu le�a�. I le�a�.

Wreszcie Yalentine, zlana potem, wœr�d chmur moskit�w, kt�re pojawi�y si�, gdy nadszed� zmrok, raz jeszcze zsun�a si� do wody i zacz�a popycha� tratw� do brzegu. Ender nie okazywa� zainteresowania tym, co robi�a, ale nieregularny oddech œwiadczy� o tym, �e nie œpi. Gdy dotarli na miejsce, Yalentine wspi�a si� na pomost i powiedzia�a:

- Ja ci� kocham, Ender. Bardziej ni� kiedykolwiek. Niezale�nie od tego, co postanowisz.

Nie odpowiedzia�. W�tpi�a, czy jej uwierzy�. Wr�ci�a na wzg�rze wœciek�a, �e sk�onili j�, by w taki spos�b rozmawia�a z Enderem. Poniewa�, mimo wszystko, zrobi�a dok�adnie to, co chcieli: przekona�a Endera, by podj�� szkolenie. I niepr�dko jej to wybaczy.

*

Ender podszed� do drzwi, mokry jeszcze po ostatniej k�pieli. Mrok zalega� na zewn�trz, mrok panowa� w pokoju, gdzie czeka� na niego Graff.

- Czy mo�emy ju� lecie�? - spyta� Ender.

- Jeœli chcesz - odpar� Graff.

- Kiedy?

- Jak tylko b�dziesz gotowy.

Ender wzi�� prysznic i ubra� si�. Przyzwyczai� si� w ko�cu do kroju cywilnych ubra�, ale wci�� czu� si� g�upio bez munduru albo skafandra. Pomyœla�, �e ju� nigdy nie b�dzie nosi� skafandra. To by�a gra Szko�y Bojowej i ma j� ju� za sob�. S�ysza�, jak szale�czo cykaj� œwierszcze. W pobli�u zachrz�œci�y na �wirze ko�a tocz�cego si� wolno samochodu.

Co jeszcze powinien ze sob� zabra�? Przeczyta� par� ksi��ek z biblioteki, ale by�y cz�œci� wyposa�enia domu i nie m�g� ich wzi��. Jedyna rzecz, kt�ra nale�a�a do niego - zbudowana w�asnor�cznie tratwa - tak�e musia�a tu zosta�.

B�ysn�o œwiat�o w pokoju, gdzie czeka� Graff. On tak�e si� przebra�: znowu w�o�y� mundur.

Siedzieli obok siebie na tylnym siedzeniu. Samoch�d jecha� bocznymi drogami, by dotrze� na lotnisko od strony bocznej bramy.

- Kiedy jeszcze populacja ros�a - odezwa� si� Graff - na tych terenach by�y lasy i farmy. Obszar dzia�u wodnego. Opady powoduj� tutaj, �e wiele rzek zaczyna p�yn�� i podnosi si� poziom w�d gruntowych. Ziemia jest g��boka, Ender, i �ywa a� do serca. My, ludzie, �yjemy tylko na wierzchu, jak te robaki, mieszkaj�ce wœr�d œmieci w stoj�cej wodzie przy brzegu. Ender nie odpowiedzia�.

- Szkolimy naszych dow�dc�w tak, jak szkolimy, poniewa� to konieczne. Musz� myœle� w pewien szczeg�lny spos�b, nie mog� ich rozprasza� r�ne drobiazgi. Dlatego ich izolujemy. Was. Trzymamy was w odosobnieniu. I to skutkuje. Ale kiedy nie spotykasz ludzi, kiedy nie widzisz Ziemi i �yjesz w metalowych œcianach, oddzielaj�cych ci� od mrozu przestrzeni, �atwo jest zapomnie�, czemu warto ratowa� Ziemi�. Dlaczego œwiat ludzi wart jest ceny, kt�r� p�acisz.

Wi�c dlatego mnie tu przywi�z�, pomyœla� Ender. Przy ca�ym poœpiechu, poœwi�ci� trzy miesi�ce, �ebym pokocha� Ziemi�. Uda�o mu si�. Wszystkie jego sztuczki si� uda�y. Nawet Yalentine; ona te� pos�u�y�a do tego, �ebym zrozumia�, �e nie wracam do szko�y tylko dla siebie. C�, b�d� o tym pami�ta�.

- Mo�e wykorzysta�em Yalentine - powiedzia� Graff. - A ty mo�esz mnie za to nienawidzi�. Ale pami�taj, Ender: uda�o mi si� tylko dlatego, �e to, co jest mi�dzy wami, jest prawdziwe. Tylko to si� liczy. Mi�dzy istotami ludzkimi istniej� miliardy takich zwi�zk�w. O to w�aœnie walczysz - �eby je ocali�.

Ender odwr�ci� si� do okna. Obserwowa�, jak helikoptery i ster�wce wznosz� si� i opadaj�.

Polecieli œmig�owcem na kosmodrom MF w Stumpy Point. Oficjalnie nazwano go imieniem zmar�ego hegemona, ale wszyscy m�wili "Stumpy Point", na pami�tk� ma�ego miasteczka, kt�re zalano betonem przy budowie dr�g dojazdowych do tych gigantycznych wysp ze stali i betonu, jakich pe�no by�o na Pamlico Sound. Wci�� jeszcze �y�y tu wodne ptaki, brodz�ce dostojnie, ma�ymi kroczkami po s�onych wodach tam, gdzie poroœni�te mchem drzewa pochyla�y si�, jakby chcia�y pi�. Zacz�o troch� pada�, beton by� czarny i œliski. Trudno by�o powiedzie�, w kt�rym miejscu ko�czy si� droga, a zaczyna Sound.

Graff przeprowadzi� go przez labirynt kontroli. W�adz� dawa�a mu ma�a, plastikowa kulka, kt�r� wrzuca� do czytnik�w. Drzwi si� otwiera�y, ludzie stawali na bacznoœ� i salutowali, czytnik wypluwa� kulk� i szli dalej. Ender zauwa�y�, �e z pocz�tku wszyscy patrzyli na Graffa, ale w miar� jak wchodzili coraz g��biej, bardziej przygl�dali si� Enderowi. Urz�dnik�w interesowa� cz�owiek obdarzony w�adz�, ale tam, gdzie wszyscy mieli w�adz�, ciekawi� ich ch�opiec.

Dopiero na promie, kiedy Graff zaj�� fotel obok niego i zapi�� pasy, Ender zrozumia�, �e startuj� razem.

- Jak daleko? - zapyta�. - Jak daleko pan ze mn� leci? Graff uœmiechn�� si� lekko.

- Do samego ko�ca, Ender.

- Mianowali pana administratorem Szko�y Dowodzenia?

- Nie.

A wi�c zdj�li Graffa ze stanowiska w Szkole Bojowej wy��cznie po to, by towarzyszy� Enderowi. Ale� jestem wa�ny, pomyœla�. I coœ podobnego do g�osu Petera odezwa�o si� w jego m�zgu: jak mo�e to wykorzysta�?

Drgn�� i spr�bowa� myœle� o czymœ innym. Peter pragn�� w�adzy nad œwiatem, ale Endera w�adza nie interesowa�a. Mimo to, gdy myœla� o swoim �yciu w Szkole Bojowej, przysz�o mu do g�owy, �e cho� nigdy nie szuka� w�adzy, zawsze j� mia�. Uzna� jednak, �e to zdolnoœci, nie manipulacje, daj� mu si��. Nie mia� si� czego wstydzi�. Nigdy, mo�e tylko w przypadku Groszka, nie wykorzysta� jej, by kogoœ zrani�. A z Groszkiem wszystko w ko�cu u�o�y�o si� jak najlepiej. Groszek sta� si� przyjacielem i zaj�� miejsce utraconego Alai, kt�ry z kolei zast�pi� Yalentine. Yalentine, kt�ra pomaga�a Peterowi w jego intrygach. Kt�ra ci�gle kocha�a Endera, bez wzgl�du na to, co si� stanie.

Ten ci�g myœli zaprowadzi� go znowu na Ziemi�, do tych spokojnych chwil, kiedy unosi� si� na œrodku jeziora, w misie poroœni�tych drzewami wzg�rz. Oto Ziemia, pomyœla�. Nie kula o tysi�cach kilometr�w obwodu, ale las i b�yszcz�ca powierzchnia jeziora, domek ukryty mi�dzy drzewami na wierzcho�ku wzg�rza, trawiaste zbocze opadaj�ce do wody, wyskakuj�ce w g�r� ryby i ptaki, co pikuj� w d�, by schwyta� owady �yj�ce na granicy pomi�dzy powietrzem i wod�. Ziemia to ci�g�y szum g�os�w œwierszczy, wiatru i ptak�w. I g�os dziewczyny, przemawiaj�cy z odleg�ego dzieci�stwa. Ten sam g�os, kt�ry kiedyœ chroni� go przed groz�. Ten sam, dla kt�rego zrobi�by wszystko, byle nie umilk�. Nawet wr�ci� do szko�y, zostawi� Ziemi� na kolejne cztery, czterysta czy cztery tysi�ce lat. Nawet jeœli bardziej kocha�a Petera.

Oczy mia� zamkni�te i nie rusza� si�. Oddycha� tylko. Mimo to Graff wyci�gn�� r�k� ponad przejœciem i dotkn�� jego d�oni. Ender zesztywnia� zaskoczony i Graff si� wycofa�, lecz ch�opiec przez moment rozwa�a� szokuj�c� myœl, �e mo�e Graff �ywi dla niego jakieœ uczucia. Ale nie, to na pewno tylko kolejne wykalkulowane posuni�cie. Graff tworzy� z ma�ego ch�opca komendanta i bez w�tpienia lekcja 17 kursu przewidywa�a ciep�y gest nauczyciela.

Prom dotar� do satelity SMP ju� po kilku godzinach. Skok Mi�dzyplanetarny by� miastem z trzema tysi�cami mieszka�c�w oddychaj�cych tlenem z roœlin, kt�re tak�e ich �ywi�y, pij�cych wod�, kt�ra ju� dziesi�� tysi�cy razy przep�yn�a przez ich organizmy. �yli tylko po to, by obs�ugiwa� holowniki, wykonuj�ce ca�� czarn� robot� w systemie s�onecznym, i promy, zabieraj�ce pasa�er�w i �adunki z powrotem na Ziemi� lub Ksi�yc. By� to œwiat, gdzie przez kr�tki czas Ender czu� si� u siebie, poniewa� pod�ogi zakrzywia�y si� do g�ry, tak samo jak w Szkole Bojowej.

Holownik by� ca�kiem nowy; MF stale pozbywa�a si� starych statk�w i kupowa�a najnowsze modele. Przylecia� w�aœnie z �adunkiem stali, wytopionej na statku eksploatuj�cym ma�e planetki w pasie asteroid�w. Stal mia�a trafi� na Ksi�yc, a holownik by� ju� po��czony z czternastoma barkami. Graff jednak znowu wrzuci� swoj� kulk� do czytnika i barki odczepiono. Holownik mia� tym razem wykona� lot bez obci��enia, do celu wskazanego przez Graffa, jednak dopiero po odcumowaniu od SMP.

- To �adna tajemnica - oœwiadczy� kapitan holownika. - Zawsze, kiedy cel lotu jest nieznany, chodzi o SMG.

Przez analogi� z SMP, Ender domyœli� si�, �e skr�t oznacza Skok Mi�dzygwiezdny.

- Tym razem nie - odpar� Graff.

- Wi�c co?

- Dow�dztwo MF.

- Nie mam prawa nawet wiedzie�, gdzie to jest, sir.

- Pa�ski statek b�dzie wiedzia� - oœwiadczy� Graff. - Niech tylko komputer to odczyta i pod��a wyznaczonym kursem - poda� mu plastikow� kulk�.

- A ja mam przez ca�� drog� zamyka� oczy, �eby si� nie domyœli�, gdzie lecimy?

- Ale� nie, naturalnie, �e nie. Dow�dztwo MF znajduje si� na Erosie, ma�ej planetce oddalonej st�d o jakieœ trzy miesi�ce lotu z maksymaln� szybkoœci�. A tak� w�aœnie szybkoœci� polecimy.

- Eros? Zdawa�o mi si�, �e robale zmieni�y go w radioaktywny... aha. A kiedy przyznano mi prawo dost�pu do tej informacji?

- Nie przyznano panu. Dlatego, kiedy ju� dotrzemy na Erosa, otrzyma pan zapewne sta�� funkcj� na miejscu.

Kapitan natychmiast zrozumia�, o co chodzi i wcale nie by� zachwycony.

- Jestem pilotem, ty sukinsynu, i nie masz prawa trzyma� mnie na tym kawa�ku ska�y!

- Pomin� milczeniem obraŸliwy j�zyk, jakiego u�y� pan wobec starszego stopniem. Przykro mi, ale otrzyma�em polecenie, by wykorzysta� mo�liwie najszybszy holownik wojskowy. Kiedy przybyliœmy, by� to akurat pa�ski statek. Nikt si� specjalnie na pana nie uwzi��. Nie ma si� czym martwi�. Wojna mo�e si� sko�czy� ju� za pi�tnaœcie lat, a wtedy po�o�enie kwatery dow�dztwa nie b�dzie ju� obj�te tajemnic�. Przy okazji musz� pana uprzedzi� na wypadek, gdyby pan korzysta� przy l�dowaniu g��wnie z danych wizualnych, �e Eros zosta� wyciemniony. Ma albedo minimalnie tylko wi�ksze ni� czarna dziura. Nic pan nie zobaczy.

- Dzi�ki - burkn�� kapitan.

Dopiero w drugim miesi�cu podr�y zacz�� odzywa� si� do Graffa uprzejmie.

Biblioteka komputera pok�adowego okaza�a si� doœ� ograniczona, przeznaczona raczej dla rozrywki ni� nauki. Dlatego po œniadaniu i porannej gimnastyce Ender i Graff na og� rozmawiali. O Szkole Dowodzenia. O Ziemi. O astronomii, fizyce i wszystkim, czego Ender chcia� si� dowiedzie�.

A chcia� si� dowiedzie� mo�liwie du�o o robalach.

- Nie wiemy zbyt wiele - m�wi� Graff. - Nigdy nie uda�o si� nam schwyta� robala. Nawet kiedy okr��aliœmy jakiegoœ nieuzbrojonego i �ywego, umiera�, gdy tylko stawa�o si� jasne, �e nie ma szans ucieczki. Nawet ten "on" nie jest rzecz� pewn�. Najbardziej prawdopodobna teoria m�wi, �e wszyscy �o�nierze robali to samice, cho� ich organy p�ciowe s� szcz�tkowe lub zupe�nie niewykszta�cone. Trudno powiedzie�. Dla ciebie najbardziej u�yteczna by�aby wiedza o ich psychologii, a nie uda�o nam si� z �adnym porozmawia�.

- Niech pan opowie wszystko, co pan wie. Mo�e dowiem si� wtedy czegoœ, co mi si� przyda.

I Graff opowiada�. Robale by�y organizmami, kt�re w zasadzie mog�y powsta� na Ziemi, gdyby miliardy lat temu sprawy u�o�y�y si� inaczej. Na poziomie molekularnym nie by�o �adnych niespodzianek. Nawet materia� genetyczny niczym si� nie r�ni�. Nie przypadkiem wydawa�y si� ludziom podobne do owad�w. Wprawdzie ich organy wewn�trzne uleg�y znacznej komplikacji, powsta� szkielet wewn�trzny, a zewn�trzny w wi�kszej cz�œci by� w zaniku, jednak struktura wewn�trzna robali wci�� bardzo przypomina�a budow� ich przodk�w, kt�rzy mogli by� podobni do ziemskich mr�wek.

- Ale niech ci� to nie zmyli - ostrzeg� Graff. - Tak samo prawdziwe by�oby twierdzenie, �e nasi przodkowie przypominali wiewi�rki.

- Jeœli to wszystko, na czym mog� si� oprze�, to niew�tpliwie ju� coœ - stwierdzi� niech�tnie Ender.

- Wiewi�rki nigdy nie zbudowa�y kosmolotu - rzek� Graff. - Na og� jest kilka przemian po drodze od zbierania orzech�w i nasion, do przemys�owego wykorzystywania asteroid�w i zak�adania sta�ych stacji badawczych na ksi�ycach Saturna.

Robale dostrzega�y prawdopodobnie ten sam zakres widma œwiat�a, co ludzie, a na ich statkach i konstrukcjach planetarnych by�o sztuczne oœwietlenie. Jednoczeœnie ich czu�ki niemal zupe�nie zanik�y. Budowa cia� nie sugerowa�a, by w�ch, smak czy s�uch mia�y dla nich szczeg�lne znaczenie.

- Naturalnie, nie mo�emy by� pewni. Ale nie odkryliœmy, w jaki spos�b mog�yby wykorzystywa� dŸwi�k w celu porozumiewania si�. Najdziwniejsze, �e na ich statkach nie znaleŸliœmy urz�dze� komunikacyjnych - �adnych radiostacji, nic, co mog�oby wysy�a� czy przyjmowa� jakiekolwiek sygna�y.

- Statki rozmawiaj� ze sob�. Widzia�em filmy. Oni si� komunikowali.

- Owszem. Ale cia�o z cia�em, umys� z umys�em. To najwa�niejsza rzecz, jakiej si� od nich nauczyliœmy. Ich komunikacja, jakkolwiek by dzia�a�a, jest natychmiastowa. Pr�dkoœ� œwiat�a nie wyznacza granicy. Kiedy Mazer Rackham pobi� ich flot�, zamkn�li interes. Od razu. Nie czekali na sygna�. Wszystko po prostu stan�o.

Ender przypomnia� sobie wideo, gdzie robale bez �adnych obra�e� le�a�y martwe na stanowiskach.

- Wtedy dowiedzieliœmy si�, �e to mo�liwe: komunikacja szybsza ni� œwiat�o. To by�o siedemdziesi�t lat temu, a kiedy zrozumieliœmy, �e mo�na to zrobi�, dokonaliœmy tego. Nie ja, oczywiœcie. Nie by�o mnie wtedy na œwiecie.

- Jak to mo�liwe?

- Nie potrafi� ci wyt�umaczy� zasad fizyki filotycznej. Zreszt� po�owy i tak nikt nie rozumie. Najwa�niejsze jest to, �e zbudowaliœmy ansibla. Oficjalnie nazywa si� Filotyczny R�wnoleg�y Natychmiastowy Komunikator, ale ktoœ wygrzeba� ansibla w jakiejœ starej ksi��ce i przyj�o si�. Wi�kszoœ� ludzi nawet nie wie, �e taka maszyna istnieje.

- To znaczy, �e statki mog� ze sob� rozmawia� nawet kiedy opuszcz� Uk�ad S�oneczny.

- To znaczy, �e mog� ze sob� rozmawia� nawet jeœli s� po przeciwnych stronach Galaktyki.

- Dlatego wiedzieli o kl�sce, gdy tylko nast�pi�a - stwierdzi� Ender. - Zawsze si� zastanawia�em. Wszyscy uwa�aj�, �e robale dopiero dwadzieœcia pi�� lat temu dowiedzieli si� o bitwie, kt�r� przegrali.

- To uspokaja - wyjaœni� Graff. - Nawiasem m�wi�c, opowiadam ci o rzeczach, o kt�rych nie masz prawa wiedzie�, jeœli kiedykolwiek chcesz opuœci� Dow�dztwo MF. To znaczy, zanim sko�czy si� wojna.

- Jeœli zna mnie pan cho� troch� - zdenerwowa� si� Ender - to wie pan, �e potrafi� dochowa� tajemnicy.

- Takie s� przepisy. Osoby poni�ej dwudziestu pi�ciu lat uwa�ane s� za zagro�enie tajnoœci. To niesprawiedliwoœ� wobec wielu odpowiedzialnych dzieci, ale umo�liwia zmniejszenie liczby tych, kt�rym coœ mog�oby si� wymkn��.

- W�aœciwie po co te wszystkie tajemnice?

- Poniewa� podj�liœmy straszliwe ryzyko i nie chcemy, �eby ka�da sie� na Ziemi domyœla�a si� naszych decyzji. Widzisz, gdy tylko mieliœmy dzia�aj�ce ansible, zamontowaliœmy je na naszych najlepszych statkach i wys�aliœmy, �eby zaatakowa�y system robali.

- Wiemy, sk�d pochodz�?

- Tak.

- Wi�c nie czekamy na Trzeci� Inwazj�?

- To my jesteœmy Trzeci� Inwazj�.

- My ich atakujemy... Kto by pomyœla�... Wszyscy s�dz�, �e mamy wielk� flot� okr�t�w, czekaj�cych w rejonie tarczy kometarnej...

- Ani jednego. Jesteœmy ca�kiem bezbronni.

- Co b�dzie, jeœli wyœl� na nas flot�?

- B�dziemy martwi. Ale nasze statki nie wykry�y �adnego œladu takiej floty.

- Mo�e zrezygnowali i postanowili zostawi� nas w spokoju?

- Mo�e. Widzia�eœ filmy. Czy zaryzykowa�byœ za�o�enie, �e zrezygnowali i zostawi� nas w spokoju?

Ender spr�bowa� wyliczy�, ile min�o czasu.

- I nasze okr�ty lec� ju� od siedemdziesi�ciu lat?

- Niekt�re. A niekt�re od trzydziestu albo od dwudziestu. Coraz lepiej operujemy przestrzeni�. Ale ka�dy statek, kt�ry opuœci� stoczni�, znajduje si� w drodze do œwiata robali albo do jakiejœ ich plac�wki. Wszystkie kosmoloty, z kr��ownikami i myœliwcami podpi�tymi do brzuch�w, s� tam, daleko, i zbli�aj� si�. Hamuj�. Poniewa� s� ju� prawie na miejscu. Pierwsze statki wys�ano do najdalszych cel�w, nast�pne do coraz bli�szych. Ca�kiem nieŸle wyliczyliœmy czasy. Dotr� na odleg�oœ� bojow� w odst�pie kilku miesi�cy jeden od drugiego. Niestety, ich rodzinny system b�dzie atakowa� nasz najbardziej prymitywny, przestarza�y sprz�t. Mimo wszystko s� wystarczaj�co uzbrojeni - mamy troch� sprz�tu, kt�rego robale nie widzia�y jeszcze na oczy.

- Kiedy osi�gn� cel?

- W ci�gu najbli�szych pi�ciu lat. W Dow�dztwie M F wszystko jest przygotowane. Czeka g��wny ansibl, kontaktuj�cy si� z ca�� flot� inwazyjn�; okr�ty s� gotowe do walki. Jedyne, czego nam brakuje, Ender, to kogoœ, kto by pokierowa� bitw�. Kogoœ, kto by wiedzia�, co do diab�a zrobi� z tymi jednostkami, kiedy ju� dotr� na miejsce.

- A jeœli nikt nie wie, co z nimi zrobi�?

- B�dziemy robili, co si� da, z najlepszym dow�dc�, jakiego znajdziemy.

Ze mn�, pomyœla� Ender. Chc�, �eby by� got�w w ci�gu pi�ciu lat.

- Panie pu�kowniku, to niemo�liwe, �ebym by� got�w na czas. Graff wzruszy� ramionami.

- Trudno. B�dziesz dzia�a�, jak umiesz najlepiej. Jeœli nie b�dziesz gotowy, poradzimy sobie z tym, co mamy. Te s�owa uspokoi�y troch� Endera. Ale tylko na chwil�.

- Tylko �e teraz, Ender, nie mamy nikogo.

Ender wiedzia�, �e to jeszcze jedna zagrywka Graffa. �eby uwierzy�, �e wszystko zale�y od niego; �eby si� nie za�ama� i pracowa� tak ci�ko, jak to tylko mo�liwe.

Zagrywka czy nie, to mo�e by� prawd�. Dlatego b�dzie pracowa� tak ci�ko, jak to tylko mo�liwe. Tego spodziewa�a si� po nim Val. Pi�� lat. Pi�� lat do chwili, gdy flotylle osi�gn� cel, a on niczego jeszcze nie wie.

- Za pi�� lat b�d� mia� dopiero pi�tnaœcie - zauwa�y� Ender.

- Prawie szesnaœcie - odpar� Graff. - Wszystko zale�y od tego, ile si� nauczysz.

- Panie pu�kowniku, chcia�bym wr�ci� na Ziemi� i zwyczajnie p�ywa� w jeziorze.

- Jak tylko wygramy wojn�. Albo przegramy. Pozostanie nam kilka dziesi�cioleci, zanim tu dolec�, �eby nas wyko�czy�. Domek tam pozostanie i obiecuj� ci, �e b�dziesz m�g� p�ywa� do upojenia.

- Ci�gle b�d� za m�ody, �eby gwarantowa� dochowanie tajemnicy.

- Przez ca�y czas pozostaniesz pod stra��. Armia wie, jak za�atwia� takie sprawy.

Obaj wybuchn�li œmiechem i Ender musia� sobie powtarza�, �e Graff tylko udaje przyjaciela, �e wszystko, co robi jest oszustwem albo k�amstwem, wykalkulowanym w celu przekszta�cenia Endera w doskona�� machin� bojow�. Stanie si� narz�dziem, jakiego im potrzeba, ale przynajmniej œwiadomie. Zrobi to, poniewa� tego chce, nie dlatego, �e mnie wykiwa�eœ, ty podst�pny sukinsynu, szepn�� bezg�oœnie Ender.

Zanim zd��yli si� zorientowa�, holownik dotar� do Erosa. Kapitan pokaza� im skan wizualny, potem skan termiczny, wyœwietlony na tym samym ekranie. Praktycznie rzecz bior�c wisieli nad planetoid� - dzieli�o ich nieca�e cztery tysi�ce kilometr�w - ale Eros, d�ugoœci zaledwie dwudziestu czterech kilometr�w, pozostawa� niewidoczny, chyba �e b�yszcza� refleksami s�onecznego œwiat�a.

Kapitan dokowa� przy jednej z trzech platform �adowniczych okr��aj�cych Erosa. Nie m�g� l�dowa� bezpoœrednio, gdy� planetoida mia�a wzmocnione ci��enie, a holownik, projektowany do transportu �adunku, nie m�g�by si� wyrwa� ze studni grawitacyjnej. Kapitan po�egna� si� z nimi doœ� ponuro, ale Ender i Graff nie tracili humoru. On by� rozgoryczony, gdy� musia� opuœci� sw�j statek; oni czuli si� jak wi�Ÿniowie, kt�rzy po d�ugich staraniach uzyskali warunkowe zwolnienie. Wsiadaj�c na prom, kt�ry mia� ich przewieŸ� na powierzchni� Erosa, przerzucali si� cytatami z film�w, kt�re kapitan bez przerwy ogl�da� i rechotali jak wariaci. Kapitan patrzy� na nich kwaœno i w ko�cu uda�, �e œpi. Pod koniec lotu, jakby coœ sobie przypominaj�c, Ender zada� Graffowi ostatnie pytanie:

- Dlaczego w�aœciwie wybuch�a wojna z robalami?

- Znam mn�stwo powod�w - odpar� Graff. - Dlatego, �e ich system jest przeludniony i musz� zdoby� kolonie. Poniewa� nie mog� znieœ� myœli o innym inteligentnym �yciu we wszechœwiecie. Poniewa� nie uwa�aj� nas za inteligentnych. Poniewa� wyznaj� jak�œ niesamowit� religi�. Albo obejrzeli nasze stare audycje i uznali, �e jesteœmy beznadziejnie ska�eni przemoc�. Wybierz z tego, co zechcesz.

- A w co pan wierzy?

- Moja wiara nie ma znaczenia.

- Mimo wszystko chcia�bym wiedzie�.

- Widzisz, oni musz� si� porozumiewa� bezpoœrednio. Umys� z umys�em. Co pomyœli jeden, pomyœli i drugi; co jeden pami�ta, drugi pami�ta tak�e. Po co mieliby rozwija� j�zyk? Po co mieliby si� uczy� czyta� i pisa�? Sk�d by wiedzieli, co oznaczaj� napisy, gdyby je zobaczyli? Albo sygna�y? Albo liczby? Czy cokolwiek, co s�u�y nam do komunikacji? Problem nie le�y w t�umaczeniu z jednego j�zyka na drugi, poniewa� oni nie maj� �adnego j�zyka. Wykorzystaliœmy wszelkie dost�pne œrodki, �eby si� z nimi porozumie�, ale oni nie mieli nawet aparatury, kt�ra mog�aby wykry�, �e nadajemy. Mo�e myœleli coœ do nas i nie mog� poj��, czemu nie odpowiadaliœmy.

- Czyli ca�a ta wojna trwa tylko dlatego, �e nie potrafiliœmy si� dogada�.

- Jeœli ten drugi nie umie ci o sobie opowiedzie�, nie mo�esz by� pewien, �e nie chce ci� zabi�.

- A gdybyœmy zwyczajnie zostawili ich w spokoju?

- Ender, to nie my do nich polecieliœmy. Oni przyszli pierwsi. Jeœli chcieli da� nam spok�j, to mieli okazj� sto lat temu, przed Pierwsz� Inwazj�.

- Mo�e nie wiedzieli, �e jesteœmy œwiadomi. Mo�e...

- Wierz mi, Ender, takie dyskusje trwa�y przez ca�e stulecie. Nikt nie wie, jaka jest odpowiedŸ. Kiedy jednak dochodzi do dzia�ania, jest tylko jedno wyjœcie: jeœli jedni z nas musz� zosta� zniszczeni, to upewnijmy si�, �e to my-w ko�cu zostaniemy �ywi. Nasze geny nie pozwalaj� na podj�cie innej decyzji. Ewolucja nigdy nie wykszta�ci gatunku pozbawionego woli prze�ycia. Mo�na hodowa� osobniki sk�onne poœwi�ci� �ycie, ale ca�a rasa nigdy nie postanowi, by przesta� istnie�. Dlatego, jeœli tylko nam si� uda, wybijemy robali do ostatniego, a oni, jeœli tylko zdo�aj�, wybij� nas.

- Jeœli chodzi o mnie - oœwiadczy� Ender - to jestem zwolennikiem przetrwania.

- Wiem - stwierdzi� Graff. - Dlatego tutaj trafi�eœ.

Rozdzia� 14

Nauczyciel Endera

- Nie œpieszy� si� pan, pu�kowniku Graff. Podr� nie jest kr�tka, ale trzy miesi�ce wakacji to lekka przesada.

- Nie lubi� dostarcza� wybrakowanego towaru.

- S� ludzie, kt�rzy po prostu nic maj� poczucia czasu. Co tam zreszt�, chodzi przecie� tylko o losy œwiata. Prosz� nie zwraca� uwagi na to, co m�wi�. Ale musi pan zrozumie� nasz� niecierpliwoœ�. Siedzimy tu przy ansiblu, odbieraj�c ci�gle raporty o post�pie naszych okr�t�w. Ka�dego dnia wiemy, �e wojna jest coraz bli�ej. Jeœli mo�na tu m�wi� o dniach. A on jest jeszcze taki ma�y...

- Jest w nim wielkoœ�. Wspania�oœ� ducha.

- Mam nadziej�, �e tak�e instynkt zab�jcy.

- Tak.

- Zaplanowaliœmy dla niego troch� nietypowy tok szkolenia. Oczywiœcie, wszystkie tematy wymagaj� pa�skiego zatwierdzenia.

- Przyjrz� si� im. Nie b�d� udawal, �e si� na tym znam, admirale Chamrajnagar. Jestem tu tylko dlatego, �e znam Endera. Nie musi si� pan obawia�, �e zechc� pozmienia� pa�skie propozycje. Najwy�ej tempo szkolenia.

- Jak wiele mo�emy mu powiedzie�?

- Nie warto marnowa� czasu na fizyk� podr�y mi�dzygwiezdnych.

- Co z ansiblem?

- O tym ju� mu powiedzia�em. I jeszcze to, �e flotylle dotr� do celu w ci�gu pi�ciu lat.

- Widz�, �e niezbyt wiele zosta�o dla nas.

- Wyjaœnijcie mu dzialanie system�w uzbrojenia. Musi o nich wiedzie�, jeœli ma podejmowa� decyzje.

- Och, mimo wszystko na coœ si� przydamy. Jak to mi�o. Przeznaczyliœmy jeden z pi�ciu symulator�w wy��cznie do jego u�ytku.

- Co z innymi?

- Innymi symulatorami? - Innymi dzie�mi.

- Jest pan tutaj, �eby si� zajmowa� Enderem Wigginem.

- Po prostu by�em ciekawy. Niech pan nie zapomina, �e oni wszyscy byli kiedyœ moimi uczniami.

- A teraz s� moimi. Wprowadzamy ich w sekrety floty, pu�kowniku, kt�rych pan jako �o�nierz nie mia� okazji pozna�.

- W pana ustach brzmi to jak opis zakonu.

- I boga. I religii. Nawet ci z nas, kt�rzy dowodz� za poœrednictwem ansibla, znaj� wspania�oœ� lotu wœr�d gwiazd. Widz�, �e uwa�a pan to za mistycyzm. Zapewniam, �e pa�ski niesmak jest jedynie dowodem ignorancji. Ju� wkr�tce Ender Wiggin b�dzie wiedzia� to co ja; wkr�tce zata�czy mi�dzy gwiazdami i wszystko, co jest w nim wielkiego, zostanie odkryte, ods�oni�te, postawione wobec wszechœwiata. Ma pan dusz� kamienia, pu�kowniku, ale potrafi� zaœpiewa� kamieniowi tak, �e zrozumie r�wnie dobrze jak inny œpiewak. Mo�e pan teraz p�jœ� do swojej kwatery i si� rozpakowa�.

- Nie mam �adnego baga�u opr�cz ubrania, kt�re nosz�.

- Niczego pan nie posiada?

- Trzymaj� moj� pensj� na koncie bankowym, gdzieœ na Ziemi. Nigdy nie potrzebowa�em pieni�dzy. Jedynie po to, by kupi� cywilne ubranie na czas moich... wakacji.

- Nie jest pan materialist�. A mimo to jest pan nieprzyjemnie t�gi. �akomy asceta? C� za sprzecznoœ�.

- Kiedy odczuwam napi�cie, jem. Kiedy pan odczuwa napi�cie, wyda�a pan odpadki sta�e.

- Podoba mi si� pan, pu�kowniku. S�dz�, �e si� dogadamy.

- Niespecjalnie mi na tym zale�y, admirale. Przylecia�em tu dla Endera. A �aden z nas nie przyby� tu dla pana.

Ender nienawidzi� Erosa od chwili, gdy wysiad� z promu. Czu� si� fatalnie ju� na Ziemi, gdzie pod�ogi by�y p�askie. Eros okaza� si� zupe�nie beznadziejny. Kszta�tem przypomina� wrzeciono maj�ce zaledwie szeœ� i p� kilometra w najw�szym punkcie. Powierzchni� zewn�trzn� przeznaczono w ca�oœci dla absorpcji œwiat�a i jego przemiany w energi�, wi�c ludzie �yli w komorach o g�adkich œcianach, po��czonych tunelami, we wszystkie strony przecinaj�cymi wn�trze asteroidu. Zamkni�ta przestrze� nie stanowi�a dla Endera problemu. M�czy�o go to, �e pod�ogi tuneli wyraŸnie opada�y w d�. Od samego pocz�tku cierpia� na zawroty g�owy, gdy chodzi� po korytarzach, zw�aszcza tych, kt�re bieg�y wok� obwodu planetoidy. Grawitacja wynosi�a tu tylko po�ow� ziemskiej normy, ale to niewiele pomaga�o; wra�enie, �e za chwil� spadnie, by�o nie do odparcia.

By�o te� coœ niepokoj�cego w samych proporcjach pomieszcze�: stropach kabin, zbyt niskich w stosunku do ich wymiar�w, zbyt w�skich korytarzach. Nie �y�o si� tu wygodnie.

Najgorsze by�o jednak, �e roi�o si� od ludzi. Ender prawie nie pami�ta� ziemskich miast. Dlatego Szko�� Bojow�, gdzie ka�dego zna� z widzenia, uwa�a� za odpowiednio zag�szczon�. Tu jednak, we wn�trzu ska�y, populacja wynosi�a dziesi�� tysi�cy. Nie by�o t�oku, cho� aparatura systemu podtrzymywania �ycia i inny sprz�t zajmowa�y sporo miejsca. Endera denerwowa�o, �e przez ca�y czas otaczaj� go obcy.

Z nikim nie pozwolili mu si� bli�ej pozna�. Cz�sto widywa� innych student�w Szko�y Dowodzenia, ale poniewa� nie ucz�szcza� regularnie na zaj�cia, pozostali dla niego tylko twarzami. Od czasu do czasu zjawia� si� na takim czy innym wyk�adzie, zwykle jednak kszta�ci� si� indywidualnie pod opiek� nauczycieli. Z rzadka tylko przebieg jakiegoœ procesu wyjaœnia� mu kt�ryœ ze student�w. Jada� sam albo w towarzystwie Graffa. �wiczy� w sali gimnastycznej, ale rzadko spotyka� tam kogoœ wi�cej ni� jeden raz.

Stwierdzi�, �e znowu chc� go odizolowa�, tym razem nie drog� budzenia nienawiœci, a raczej przez pozbawienie go wszelkich szans na bli�sze kontakty z innymi. Zreszt� i tak nie m�g�by si� z nikim zaprzyjaŸni� - pr�cz niego wszyscy uczniowie byli ju� w wieku dorastania.

W tej sytuacji Ender ca�kowicie poœwi�ci� si� studiom. Uczy� si� szybko i dobrze; astrogacj� i histori� dzia�a� wojennych ch�on�� jak g�bka; abstrakcyjna matematyka by�a trudniejsza, lecz zawsze si� przekonywa�, gdy natrafia� na problem zwi�zany ze z�o�onymi wzorami czasu i przestrzeni, �e bardziej mo�e ufa� swej intuicji ni� obliczeniom. Cz�sto od razu widzia� rozwi�zanie, kt�rego zasadnoœ� potrafi� udowodni� dopiero po d�ugich minutach, czasem nawet godzinach, manipulacji liczbami.

Dla przyjemnoœci mia� symulator, najdoskonalsz� gr� wideo, jak� widzia� w �yciu. Nauczyciele i studenci krok po kroku t�umaczyli mu, jak si� nim pos�ugiwa�. Z pocz�tku, nie znaj�c jeszcze straszliwej mocy gry, u�ywa� jej tylko na poziomie taktycznym, operuj�c pojedynczym myœliwcem w powtarzanych bez ko�ca manewrach poœcigu i niszczenia wroga. Kontrolowany przez komputer wr�g by� pot�ny i chytry. Gdy tylko Ender wypr�bowa� now� taktyk�, ju� po kilku minutach komputer wykorzystywa� j� przeciw niemu.

Gra toczy�a si� na holograficznym ekranie, gdzie jego myœliwiec reprezentowa�o male�kie œwiate�ko. Przeciwnik by� tak�e œwiate�kiem, innego koloru; ta�czyli i wirowali wewn�trz szeœcianu o boku d�ugoœci mniej wi�cej dziesi�ciu metr�w. Instrumenty pozwala�y na wiele: m�g� obraca� ekran w ka�dym kierunku tak, by obserwowa� wszystko z r�nych k�t�w; m�g� te� przesuwa� œrodek, by walka rozgrywa�a si� bli�ej lub dalej.

W miar� jak coraz sprawniej potrafi� kontrolowa� szybkoœ� myœliwca, kierunek ruchu, orientacj� i systemy uzbrojenia, gra stawa�a si� bardziej z�o�ona. Zdarza�y si� dwa wrogie statki r�wnoczeœnie; albo przeszkody, jakieœ okruchy w przestrzeni; musia� si� martwi� o paliwo i ograniczenia dzia�ania broni; komputer wyznacza� mu konkretne obiekty, kt�re mia� zniszczy� lub zadania do wykonania. Musia� si� naprawd� skoncentrowa�, jeœli chcia� osi�gn�� cel i wygra�.

Kiedy opanowa� gr� z jednym myœliwcem, pozwolili mu przejœ� do nast�pnego etapu, jakim by�a eskadra czterech jednostek. Wydawa� rozkazy symulowanym pilotom i zamiast wykonywa� instrukcje komputera, m�g� sam okreœla� taktyk�. Sam decydowa�, kt�ry z cel�w jest najwa�niejszy i zgodnie z t� decyzj� dowodzi� grup�. W ka�dej chwili m�g�, na pewien czas, osobiœcie przej�� sterowanie kt�rymœ z myœliwc�w i pocz�tkowo cz�sto z tego korzysta�. Wtedy jednak pozosta�e trzy jednostki szybko ulega�y zniszczeniu. Gra stawa�a si� coraz trudniejsza i coraz wi�cej czasu zajmowa�o mu kierowanie eskadr�. Coraz cz�œciej wygrywa�.

Nim min�� rok jego pobytu w Szkole, sprawnie u�ywa� symulatora na wszystkich pi�tnastu poziomach - od pilotowania samotnego myœliwca do kierowania flot�. Dawno ju� zrozumia�, �e symulator by� dla Szko�y Dowodzenia tym, czym Sala Bojowa w jego dawnej szkole. Wyk�ady przydawa�y si�, ale wiedz� czerpa� z gry. R�ni ludzie wpadali od czasu do czasu, �eby popatrze�, jak sobie radzi. Nigdy si� do niego nie odzywali -jak zreszt� prawie nikt, z wyj�tkiem tych, kt�rzy mieli mu coœ wyt�umaczy�. Widzowie stali w milczeniu ogl�daj�c jego manewry w jakiejœ trudnej symulacji, po czym odchodzili, gdy tylko sko�czy�. Co tu w�aœciwie robi�? Oceniaj� go? Sprawdzaj�, czy mo�na mu powierzy� flot�? Niech pami�taj�, �e wcale o to nie prosi�.

Stwierdzi�, �e to, czego nauczy� si� w Szkole Bojowej, daje si� wykorzysta� na symulatorze. Co kilka minut odruchowo zmienia� jego orientacj�, by nie przyzwyczaja� si� do sztywnego uk�adu g�ra-d�. Bez przerwy ocenia� swoj� pozycj� z punktu widzenia przeciwnika. Przyjemnie by�o sprawowa� pe�n� kontrol� nad przebiegiem bitwy, dostrzega� ka�dy jej element.

Jednoczeœnie irytowa�o go, �e jego w�adza jest mocno ograniczona. Symulowane myœliwce by�y tak dobre, jak pozwala� komputer. Nie przejawia�y inicjatywy. Nie dysponowa�y inteligencj�. Zacz�� t�skni� za swoimi dow�dcami pluton�w. Gdyby tu byli, przynajmniej niekt�re eskadry dzia�a�yby samodzielnie, bez ci�g�ego nadzoru.

Pod koniec pierwszego roku wygrywa� ju� wszystkie bitwy i gra� tak jakby maszyna sta�a si� cz�œci� jego cia�a.

- Czy to ju� wszystko, co mo�e zrobi� symulator? - spyta� pewnego dnia, gdy jad� obiad w towarzystwie Graffa.

- Czy co ju� wszystko?

- To, jak teraz gra. Proste uk�ady, a od pewnego czasu przesta�y si� robi� trudniejsze.

- Aha.

Graff przyj�� to oboj�tnie. Ale Graff ka�d� rzecz przyjmowa� oboj�tnie. Nast�pnego dnia wszystko si� zmieni�o. Graff odszed�, a na jego miejsce przydzielili Enderowi towarzysza.

*

By� w pokoju, gdy Ender przebudzi� si� rankiem - stary cz�owiek, siedz�cy po turecku na pod�odze. Ender spojrza� na niego z zaciekawieniem czekaj�c, kiedy si� odezwie. Nie doczeka� si�. Ender wsta�, umy� si� i ubra�. Postanowi� mu nie przeszkadza�. Niech sobie milczy, jak d�ugo zechce. Dawno ju� si� przekona�, �e kiedy dzieje si� coœ niezwyk�ego - coœ, co zaplanowa� ktoœ inny, nie on sam - wi�cej informacji uzyska czekaj�c ni� zadaj�c pytania. Doroœli prawie zawsze pierwsi tracili cierpliwoœ�.

M�czyzna nie odezwa� si� nawet wtedy, gdy Ender by� ju� gotowy i chcia� wyjœ�. Drzwi si� nie otworzy�y. Ender odwr�ci� si� i stan�� twarz� w twarz z siedz�cym na pod�odze. Wygl�da� na szeœ�dziesi�t lat i by� z pewnoœci� najstarszym cz�owiekiem, jakiego spotka� na Erosie. Mia� jednodniowy zarost, kryj�cy jego twarz tylko odrobin� mniej ni� kr�tko przyci�te w�osy czaszk�. Policzki by�y troch� zapadni�te, a sie� zmarszczek otacza�a oczy. Spojrza� na Endera z wyrazem œwiadcz�cym wy��cznie o apatii.

Ender wr�ci� do drzwi i jeszcze raz spr�bowa� je otworzy�. - No, dobrze - powiedzia� rezygnuj�c. - Czemu drzwi s� zablokowane?

M�czyzna nadal przygl�da� mu si� t�pym wzrokiem.

Wi�c to gra, pomyœla� ch�opiec. Dobra. Jeœli chc�, �eby poszed� na lekcje, otworz� drzwi. Nie otworz�, to znaczy, �e nie chc�. Jemu nie zale�y.

Nie lubi� gier, w kt�rych zasady by�y zupe�nie nieznane i nie wiedzia�, co jest ich celem. Dlatego nie b�dzie gra�. Zdecydowa� te�, �e nie pozwoli si� wyprowadzi� z r�wnowagi. Oparty o framug� zmusi� si� do �wicze� odpr�aj�cych i wkr�tce zn�w by� spokojny. Starzec patrzy� na niego oboj�tnie.

Zdawa�o si�, �e trwa to ca�e godziny - Ender si� nie odzywa�, a obcy sprawia� wra�enie niemego debila. Przez chwil� Ender zastanawia� si�, czyjego goœ� jest zdrowy psychicznie, czy nie uciek� ze szpitala na Erosie, by w jego pokoju prze�ywa� jak�œ szale�cz� fantazj�. Ale im d�u�ej to trwa�o i nikt nie zagl�da� do pokoju w poszukiwaniu zbiega, tym bardziej Ender nabiera� pewnoœci, �e wszystko zosta�o zaplanowanej by go zirytowa�. Nie mia� zamiaru si� poddawa�. �eby wype�ni� czymœ czas, zacz�� �wiczy�. Niekt�re elementy �wicze� by�y niewykonalne bez sprz�tu gimnastycznego, ale przy innych, zw�aszcza tych, kt�re zapami�ta� z kursu samoobrony, �adne przyrz�dy nie by�y potrzebne.

�wicz�c porusza� si� po pokoju. Trenowa� wypady i kopni�cia. W pewnej chwili znalaz� si� tu� obok m�czyzny, zreszt� nie po raz pierwszy. Teraz jednak wysun�a si� szponiasta d�o� i chwyci�a Endera za uniesion� lew� nog�. Ch�opiec straci� r�wnowag� i run�� ci�ko na pod�og�.

Wœciek�y, zerwa� si� natychmiast. Starzec siedzia� spokojnie ze skrzy�owanymi nogami, oddychaj�c r�wno - jakby w og�le si� nie poruszy�. Ender sta� got�w do walki, ale bezruch tamtego uniemo�liwia� atak. Co mia� zrobi�, skopa� mu �eb z karku? A potem t�umaczy� si� Graffowi: ten stary mnie zaczepi�, wi�c przecie� musia�em odda�.

Wr�ci� do �wicze�. Obcy przygl�da� si� oboj�tnie.

Wreszcie, zm�czony i z�y z powodu straconego dnia, Ender podszed� do ��ka, by wyj�� pulpit. Kiedy si� schyli�, poczu�, jak d�o� tamtego wbija mu si� mocno mi�dzy uda, a druga chwyta za w�osy. Zaraz potem zosta� odwr�cony g�ow� w d�. Twarz i ramiona przyciska�o do pod�ogi kolano obcego, zaœ r�ka wygina�a boleœnie kark i blokowa�a nogi. Nie m�g� u�y� r�k, nie m�g� si� wyprostowa�, by zyska� troch� swobody i uderzy� nog�. W ci�gu nieca�ych dw�ch sekund starzec ca�kowicie pokona� Endera Wiggina.

- No, dobrze - wysapa� ch�opiec. - Wygra� pan. Kolano obcego przycisn�o go mocniej.

- Od kiedy to - spyta� cichym, zgrzytliwym g�osem - musisz informowa� przeciwnika, �e wygra�? Ender nie odpowiedzia�.

- Ju� raz ci� zaskoczy�em, Enderze Wiggin. Dlaczego mnie nie zniszczy�eœ zaraz potem? Dlatego, �e nie wygl�da�em groŸnie? Odwr�ci�eœ si� do mnie plecami. G�upie. Niczego nie potrafisz. Nigdy nie mia�eœ nauczyciela.

Ender by� wœciek�y i nie stara� si� tego ukry� ani opanowa�.

- Mia�em a� za wielu nauczycieli. Sk�d mog�em wiedzie�, �e oka�e si� pan...

- Wrogiem, Enderze Wiggin - szepn�� starzec. - Jestem twoim wrogiem, pierwszym, jakiego spotka�eœ, kt�ry jest sprytniejszy od ciebie. Nie ma nauczyciela, jest nieprzyjaciel. Tylko nieprzyjaciel mo�e ci pokaza�, jak zwyci�a� i niszczy�. Odkry� twoje s�abe punkty. Powiedzie�, gdzie jesteœ silny. Ta gra ma tylko dwie regu�y: to, co mo�esz mu zrobi� i to, przed czym potrafisz go powstrzyma�, by nie zrobi� tobie. Od tej chwili jestem twoim wrogiem. Od tej chwili jestem twoim nauczycielem.

Puœci� nogi Endera. Wci�� jeszcze przyciska� mu twarz do pod�ogi, wi�c ch�opiec nie m�g� zamortyzowa� uderzenia i ze stukiem trafi� stopami w ziemi�. Poczu� mdl�ce uk�ucie b�lu. Wtedy obcy odst�pi� i pozwoli� mu wsta�.

Ender j�kn�� cicho i z wysi�kiem podci�gn�� nogi. Kl�cza� przez chwil� nieruchomo, z wolna dochodz�c do siebie. Potem jego prawa r�ka wystrzeli�a w bok, w stron� wroga. M�czyzna odskoczy� szybko. D�o� Endera chwyci�a powietrze, a jego nauczyciel wyprowadzi� kopni�cie w podbr�dek.

Ale podbr�dka Endera ju� tam nie by�o. Ch�opiec wyprostowa� si� padaj�c na plecy, przekr�ci� i zanim jego nauczyciel zd��y� postawi� nog� po kopni�ciu, stopy Endera z ca�� si�� uderzy�y go w drug�. Starzec zwali� si� bezw�adnie, ale wystarczaj�co blisko, by wyprowadzi� cios, kt�ry trafi� Endera w twarz. Jego r�ce i nogi nie pozostawa�y w jednym miejscu tak d�ugo, by mo�na by�o je chwyci�, a tymczasem grad uderze� spada� na ramiona i plecy ch�opca. By� mniejszy, nie potrafi� si� przebi� przez barier� r�k tamtego. Wreszcie uda�o mu si� wydosta� i odczo�ga� do drzwi.

Starzec siedzia� jak poprzednio, lecz teraz na jego twarzy nie by�o nawet œladu apatii. Uœmiecha� si�.

- Ju� lepiej, ch�opcze. Ale za wolno. Musisz operowa� flot� lepiej ni� w�asnym cia�em, inaczej nikt nie b�dzie bezpieczny pod twoj� komend�. Zrozumia�eœ lekcj�?

Ender powoli kiwn�� g�ow�. Bola�o go ca�e cia�o.

- To dobrze - rzek� obcy. - W takim razie nie b�dziemy ju� musieli stacza� takich bitew. Ca�a reszta odb�dzie si� na symulatorze. Teraz ja b�d� go programowa�, nie komputer; ja zaplanuj� strategi� twoich przeciwnik�w. Nauczysz si� reagowa� szybko i odkrywa�, jakie sztuczki dla ciebie przygotowali. Zapami�taj, ch�opcze. Od tej chwili nieprzyjaciel jest m�drzejszy od ciebie. Jest silniejszy od ciebie. Od tej chwili zawsze b�dziesz bliski kl�ski.

Twarz m�czyzny przybra�a wyraz powagi.

- B�dziesz bliski kl�ski, Ender, ale wygrasz. Dowiesz si�, jak zwyci�a� nieprzyjaciela. On sam ci to poka�e.

Nauczyciel wsta�.

- W tej szkole panuje tradycja, �e starszy student wybiera sobie m�odszego, staj� si� towarzyszami i starszy przekazuje m�odszemu wszystko, co sam umie. Zawsze ze sob� walcz�, zawsze wsp�zawodnicz�, zawsze s� razem. Ja wybra�em ciebie.

- Jest pan za stary na studenta - stwierdzi� Ender, gdy tamten szed� ju� do drzwi.

- Nigdy si� nie jest za starym, by studiowa� wrog�w. Ja uczy�em si� od robali. Ty nauczysz si� ode mnie.

M�czyzna przy�o�y� d�o� do zamka. Gdy drzwi otwiera�y si�, Ender wyskoczy� w powietrze i obiema stopami kopn�� go w kark. Trafi� tak mocno, �e m�g� si� odbi� i wyl�dowa� bez upadku, a obcy krzykn�� i osun�� si� na ziemi�.

Wstawa� powoli, kurczowo trzymaj�c si� uchwytu drzwi. Twarz mia� wykrzywion� b�lem i wydawa� si� ca�kowicie niezdolny do dzia�ania, lecz Ender mu nie ufa�. Jednak mimo czujnoœci szybkoœ� tamtego zaskoczy�a go zupe�nie. W jednej chwili znalaz� si� na pod�odze pod przeciwleg�� œcian�. Krew p�yn�a mu z nosa i warg w miejscach, gdzie uderzy� o ram� ��ka. Obejrza� si� z trudem. M�czyzna sta� w drzwiach, krzywi� si� i rozciera� ty� g�owy. Uœmiechn�� si�.

Ender odpowiedzia� uœmiechem.

- Nauczycielu - powiedzia�. - Czy masz jakieœ imi�?

- Mazer Rackham - odpar� starzec. I wyszed�.

*

Od tamtego dnia Ender albo przebywa� z Mazerem Rackhamem, albo by� sam. Mazer rzadko si� odzywa�, ale by� przy nim zawsze: na posi�kach, na lekcjach, w symulatorze, noc� w jego pokoju. Czasami znika�, ale kiedy by� nieobecny, drzwi nie dawa�y si� otworzy� i nikt nie przychodzi�, dop�ki Mazer nie powr�ci�. Przez tydzie� Ender nazywa� go nawet Dozorc� Rackhamem. Mazer reagowa� na to imi� tak jak na swoje w�asne i najwyraŸniej si� nim nie przej��. Ender szybko zrezygnowa�.

Zyska� za to pewne przywileje. Mazer pokazywa� mu sfilmowane dawne bitwy z Pierwszej Inwazji i katastrofalne pora�ki MF z Drugiej. Wreszcie m�g� ogl�da� pe�ne, ci�g�e zapisy, a nie posklejane razem kawa�ki ocenzurowanych, publicznych wideo. Poniewa� w czasie najwa�niejszych walk pracowa�a ca�a masa kamer, mogli studiowa� taktyk� i strategi� robali z najrozmaitszych punkt�w widzenia. Po raz pierwszy w �yciu Ender mia� nauczyciela, kt�ry wskazywa� mu rzeczy, jakich sam nie zauwa�y�. Po raz pierwszy napotka� umys�, kt�ry m�g� podziwia�.

- Jak to si� dzieje, �e jeszcze �yjesz? - spyta� kiedyœ Ender.

- Wygra�eœ swoj� bitw� siedemdziesi�t lat temu, a nie s�dz�, �ebyœ mia� teraz wi�cej ni� szeœ�dziesi�t.

- To cuda wzgl�dnoœci - wyjaœni� Mazer. - Trzymali mnie tutaj przez dwadzieœcia lat po walce, chocia� ich b�aga�em, �eby dali mi jeden z tych statk�w, kt�re wys�ali przeciwko planecie robali i ich koloniom. Potem... zacz�li rozumie� zachowanie �o�nierzy w stresie podczas bitwy.

- Jakie zachowanie?

- Za ma�o znasz psychologi�, �eby zrozumie�. W ka�dym razie dotar�o do nich, �e chocia� nigdy nie b�d� ju� w stanie dowodzi� flot�, to nadal jestem jedynym cz�owiekiem, kt�ry potrafi przekaza� to, co zrozumia� o robalach. By�em - poj�li w ko�cu -jedyn� osob�, kt�ra pobi�a robali raczej dzi�ki inteligencji ni� szcz�œciu. Potrzebowali mnie tutaj, �ebym... �ebym uczy� tego, kto poprowadzi flot�.

- Wi�c wsadzili ci� w kosmolot, rozp�dzili do pr�dkoœci relatywistycznej i...

- I potem zrobi�em zwrot i wr�ci�em do domu. To by�a nudna podr�, Ender. Pi��dziesi�t lat w przestrzeni. Formalnie min�o dla mnie zaledwie osiem, ale mia�em wra�enie, �e to raczej pi��set. Po to, �ebym m�g� nauczy� nast�pnego dow�dc� wszystkiego, co potrafi�.

- Wi�c to ja mam by� tym dow�dc�?

- Powiedzmy, �e w danej chwili masz najwi�ksze szans�.

- Czy inni te� si� przygotowuj�?

- Nie.

- Wi�c raczej nie ma wyboru, prawda? Mazer wzruszy� ramionami.

- Chyba, �e ty. Przecie� jeszcze �yjesz. Dlaczego nie? Mazer pokr�ci� g�ow�.

- Dlaczego? Przecie� ju� raz wygra�eœ.

- Nie mog� by� komendantem z wa�nych i a� nadto wystarczaj�cych powod�w.

- Poka�, jak pobi�eœ robali, Mazer.

Twarz Mazera przybra�a nieodgadniony wyraz.

- Wszystkie inne bitwy ogl�daliœmy ju� co najmniej siedem razy. Wydaje mi si�, �e wymyœli�em, jak zwyci�y� robali takich, jakimi byli wtedy. Ale wci�� nie wiem, jak naprawd� ich pokona�eœ.

- To wideo, Ender, jest otoczone œcis�� tajemnic�.

- Wiem. Uda�o mi si� je odtworzy�, cz�œciowo. Ty, z ma�� grup� rezerwow� i ich armada, te ogromne, p�kate statki wyrzucaj�ce roje myœliwc�w. Atakujesz jeden z tych statk�w, strzelasz, wybuch. W tym miejscu zawsze przerywaj� zapis. Potem s� ju� tylko �o�nierze, wchodz� na wrogie okr�ty i znajduj� martwych robali.

- To tyle, jeœli chodzi o œcis�e tajemnice - uœmiechn�� si� Mazer.

- Dobrze, obejrzymy sobie to wideo.

Byli sami w sali filmowej. Ender przy�o�y� d�o� do zamka i zablokowa� drzwi.

- Ogl�dajmy.

Wideo pokaza�o dok�adnie to, co posk�ada� sobie Ender. Samob�jczy atak Mazera na serce nieprzyjacielskiej formacji, pojedyncza eksplozja, a potem...

Nic. Statek Mazera lecia� dalej, unikn�� fali wybuchu i wykreœli� z�o�on� krzyw� mi�dzy okr�tami robali. Nie strzelali do niego. Nie zmieniali kurs�w. Dwie jednostki zderzy�y si� i eksplodowa�y - niepotrzebna kolizja, kt�rej ka�dy pilot m�g� z �atwoœci� unikn��. �aden z nich nawet nie pr�bowa�.

Mazer przyspieszy� przesuw taœmy, przewin�� do przodu.

- Czekaliœmy trzy godziny - powiedzia�. - Nikt nie m�g� uwierzy�.

Na ekranie statki MF zbli�y�y si� do kosmolot�w robali. Marines zacz�li wycina� przejœcia i dokonywa� aborda�u. Robale le�eli martwi na stanowiskach.

- Przekona�eœ si� - stwierdzi� Mazer. - Widzia�eœ ju� wszystko, co by�o do zobaczenia.

- Jak to si� sta�o?

- Tego nikt nie wie. Mam swoj� prywatn� teori�. Ale mn�stwo naukowc�w uwa�a, �e nie posiadam dostatecznych kwalifikacji, �eby przedstawia� swoje teorie.

- Przecie� to ty wygra�eœ bitw�.

- Te� mi si� wydawa�o, �e to mnie do czegoœ upowa�nia, ale wiesz, jak to jest. Ksenobiolodzy i ksenopsycholodzy nie potrafi� sobie nawet wyobrazi�, �e zwyk�y pilot mo�e wiedzie� coœ lepiej od nich. Chyba wszyscy mnie nienawidz�, poniewa� kiedy zobaczyli te filmy, musieli do�y� ko�ca swoich dni tutaj, na Erosie. Wiesz, bezpiecze�stwo. Nie byli zbyt szcz�œliwi.

- Powiedz.

- Robale nie rozmawiaj�. One myœl� do siebie. To proces natychmiastowy, tak jak efekt filotyczny. Jak ansibl. Wi�kszoœ� ludzi s�dzi jednak, �e oznacza to kontakt kontrolowany, jak j�zyk: ja myœl� coœ do ciebie, a ty mi odpowiadasz. Nigdy w to nie wierzy�em. Zbyt szybko wsp�lnie reaguj�. Widzia�eœ filmy. Oni nie rozmawiaj�, nie decyduj� o wyborze sposobu dzia�ania. Statki zachowuj� si� jakby by�y cz�œciami jednego organizmu. Reaguj� tak, jak reaguje twoje cia�o podczas walki poszczeg�lne ko�czyny bezmyœlnie i automatycznie robi� to, co robi� powinny. Robale nie prowadz� myœlowych rozm�w jak ludzie, z kt�rych ka�dy ma inny proces myœlowy. Wszystkie ich myœli istniej� razem, r�wnoczeœnie.

- Jedna osobowoœ�, a ka�dy robal jest jak stopa albo d�o�?

- Dok�adnie. Nie ja pierwszy zasugerowa�em coœ takiego, ale ja pierwszy w to uwierzy�em. Jest jeszcze coœ. Pomys� tak dziecinnie g�upi, �e ksenobiolodzy wyœmiali mnie, kiedy to powiedzia�em po bitwie. Robale s� owadami. Jak mr�wki i pszczo�y. Jest kr�lowa i robotnice. Mo�e byty nimi sto milion�w lat temu, ale w�aœnie z takiego wzorca zaczyna�y. Z ca�� pewnoœci� �aden z robali, jakich ogl�daliœmy, nie m�g� wytwarza� nowych, ma�ych robali. Wiec kiedy ju� wykszta�ci�y sobie zdolnoœ� wsp�lnego myœlenia, to czy nie zachowa�yby kr�lowej? Czy nadal nie pozosta�aby ona oœrodkiem grupy? Po co mieliby to zmienia�?

- Wi�c to kr�lowa steruje ca�� grup�.

- Mia�em na to dowody. Chocia� nie takie, kt�re ktoœ z nich m�g�by zauwa�y�. Pojawi�y si� zreszt� dopiero po Pierwszej Inwazji, bo ona by�a czysto badawcza. Ale Druga by�a kolonizacyjna. Chcieli za�o�y� nowy kopiec albo coœ takiego.

- Dlatego przywieŸli kr�low�.

- Sp�jrz. To wideo z Drugiej Inwazji, kiedy rozwalali nasz� flot� w tarczy kometarnej - zaczai wywo�ywa� i wyœwietla� formacje robali. - Poka� mi statek kr�lowej.

To by� subtelny problem. Statki robali porusza�y si� bez przerwy, wszystkie r�wnoczeœnie. Nie istnia� �aden wyraŸnie widoczny okr�t flagowy, �aden oczywisty oœrodek. Ale stopniowo, gdy Mazer raz za razem wyœwietla� filmy, Ender zacz�� dostrzega�, �e wszelkie ruchy ogniskuj� si� i promieniuj� z centralnego punktu. Ten punkt przemieszcza� si�, by�o jednak widoczne, gdy przygl�da� si� dostatecznie d�ugo, �e oczy floty, jaŸ� floty, perspektywa, z kt�rej podejmowane s� decyzje, znajduje si� na pewnym konkretnym statku. Wskaza� go.

- Ty to widzisz. Ja te� to widz�. To ju� dw�ch spoœr�d tych wszystkich, kt�rzy ogl�dali film. Ale to prawda.

- Ten statek porusza si� tak samo jak wszystkie inne.

- Wiedzieli, �e to ich najs�abszy punkt.

- Jednak odgad�eœ. Tam by�a kr�lowa. Ale mo�na by si� spodziewa�, �e kiedy j� zaatakujesz, natychmiast skoncentruj� na tobie ca�� si�� ognia. Momentalnie powinni ci� zestrzeli�.

- Wiem. Sam tego nie rozumiem. Wiesz, oni pr�bowali mnie zatrzyma�. Strzelali do mnie. Ale wygl�da�o to tak, jakby nie mogli uwierzy� - do chwili, gdy by�o ju� za p�Ÿno - �e naprawd� zamierzam zabi� kr�low�. Mo�e w ich œwiecie kr�lowe nigdy nie gin�, najwy�ej trafiaj� do niewoli, jak w szachach, gdy dochodzi do mata. Zrobi�em coœ, do czego - jak s�dzili - przeciwnik nie by� zdolny.

- A kiedy ona zgin�a, oni zgin�li tak�e.

- Nie, po prostu zg�upieli. Na pierwszych statkach, na kt�re weszliœmy, robale jeszcze �y�y. Biologicznie. Ale nie rusza�y si�, nie reagowa�y na nic, nawet wtedy, gdy nasi naukowcy przeprowadzili wiwisekcj�, �eby dowiedzie� si� o nich czegoœ wi�cej. A po pewnym czasie wszyscy umarli. Z braku ch�ci �ycia. Kiedy odchodzi kr�lowa, w tych ich ma�ych cia�ach nie zostaje nic.

- Dlaczego nie chc� ci uwierzy�?

- Poniewa� nie znaleŸliœmy kr�lowej.

- Rozlecia�a si� na kawa�ki.

- Jak to na wojnie. Przetrwanie jest wa�niejsze ni� biologia. Ale s� tacy, kt�rzy zaczynaj� ju� myœle� podobnie. Kiedy si� �yje w tym miejscu, dowody rzucaj� ci si� w oczy.

- Jakie dowody mog� istnie� na Erosie?

- Rozejrzyj si�, Ender. To nie ludzie wyryli te korytarze. Na przyk�ad, wolimy sufity troch� wy�ej. Tutaj znajdowa�a si� wysuni�ta plac�wka robali w czasie Pierwszej Inwazji. Wykopali to wszystko, zanim jeszcze si� dowiedzieliœmy, �e istniej�. Mieszkamy w kopcu robali. Ale zap�aciliœmy ju� czynsz. Ponad tysi�c marines zgin�o przy oczyszczaniu tego labiryntu, pok�j za pokojem. Robale broni�y ka�dego metra korytarzy.

Ender zrozumia�, czemu zawsze coœ go niepokoi�o w rozk�adzie pomieszcze�.

- Wiedzia�em, �e to nie jest miejsce dla ludzi.

- ZnaleŸliœmy tu prawdziwy skarbiec. Gdyby si� spodziewali, �e wygramy pierwsz� wojn�, pewnie nigdy by nie budowali czegoœ takiego. Nauczyliœmy si� kontrolowa� grawitacj�, poniewa� tutaj dzia�a wzmocnione ci��enie. Nauczyliœmy si� skutecznie wykorzystywa� energi� gwiezdn�, poniewa� oni wyciemnili to miejsce. W�aœciwie dzi�ki temu ich odkryliœmy: w przeci�gu trzech dni Eros stopniowo znik� z teleskop�w. Wys�aliœmy statek, �eby sprawdzi�, co si� dzieje. Sprawdzili. Nadawali na wizji, jak robale wchodz� na pok�ad i wyrzynaj� za�og�. Transmisja trwa�a przez ca�y czas badania statku. Przerwali j� dopiero, kiedy roz�o�yli go na kawa�ki. Nie przewidzieli tego - nigdy nie musieli przesy�a� informacji poprzez maszyny. Nie pomyœleli, �e kiedy za�oga jest martwa, ktoœ mo�e ich obserwowa�.

- A dlaczego ich pozabijali?

- A dlaczego nie? Dla nich utrata paru cz�onk�w za�ogi to jak dla ciebie strata obci�tego paznokcia. Nie ma si� czym przejmowa�. Uwa�ali to pewnie za rutynowe odci�cie linii komunikacyjnych drog� wy��czenia robotnic kieruj�cych statkiem. Nie s�dzili, �e morduj� �yj�ce, œwiadome istoty, z kt�rych ka�da mia�a niezale�n� genetyczn� przysz�oœ�. Zab�jstwo to dla nich drobiazg. Jedynie zab�jstwo kr�lowej jest morderstwem, poniewa� zamyka œcie�k� genetyczn�.

- Wi�c tak naprawd� nie wiedzieli, co robi�.

- Nie pr�buj ich usprawiedliwia�, Ender. Nie wiedzieli, �e zabijaj� ludzkie istoty, ale nie zmienia to faktu, �e zabijali. Mamy prawo si� broni� najlepiej, jak potrafimy, a najskuteczniejszym sposobem, jaki znamy, jest likwidacja robali, zanim oni nas zlikwiduj�. Sp�jrz na to w ten spos�b: w czasie obu wojen z robalami oni zabili tysi�ce, wiele tysi�cy inteligentnych, œwiadomych istot. I w czasie obu wojen my zabiliœmy tylko jedn�.

- Mazer, czy przegralibyœmy t� wojn�, gdybyœ nie zabi� kr�lowej?

- Moim zdaniem szans� by�y jak trzy do dw�ch przeciw nam. Dalej uwa�am, �e potrafilibyœmy solidnie przetrzebi� ich flot�, zanim by nas wyt�ukli. Mieli fenomenalny czas reakcji i potworn� sil� ognia, ale my te� trzymaliœmy w r�ku par� atut�w. Ka�dy z naszych statk�w ni�s� myœl�ce na w�asny rachunek, inteligentne istoty ludzkie. Ka�dy z nas m�g� wpaœ� na jakieœ genialne rozwi�zanie problemu. Oni s� zdolni tylko do jednego genialnego pomys�u na raz. Myœl� szybko, ale og�lnie nie s� tacy sprytni. Nawet gdy wyj�tkowo t�pi i g�upi dow�dcy przegrywali kluczowe bitwy Drugiej Inwazji, ich podkomendni potrafili powa�nie zaszkodzi� flocie robali.

- Co si� stanie, gdy dotr� do nich nasze okr�ty? Znowu wystarczy zniszczy� kr�low�?

- Robale nie dzi�ki g�upocie opanowa�y technik� lot�w mi�dzygwiezdnych. Tamta strategia by�a dobra tylko raz. Podejrzewam, �e ju� nigdy nawet nie zbli�ymy si� do kr�lowej, chyba �e dokonamy l�dowania na ich rodzinnej planecie. W ko�cu ona wcale nie musi im towarzyszy�, �eby kierowa� walk�. Jej obecnoœ� jest niezb�dna jedynie przy produkcji ma�ych robali. Druga Inwazja by�a wypraw� kolonizacy-jn� - kr�lowa lecia�a, by zaludni� Ziemi�. Ale tym razem... nie, to si� nie uda. B�dziemy musieli rozbija� ich kolejne flotylle. A poniewa� dysponuj� wsparciem surowcowym dziesi�ciu gwiezdnych system�w, oceniam, �e w ka�dym starciu b�d� mieli spor� przewag� liczebn�.

Ender pomyœla� o swojej bitwie przeciwko dw�m armiom. A on myœla�, �e to nieuczciwe. Kiedy si� zacznie prawdziwa wojna, b�dzie to mia� za ka�dym razem. I nie b�dzie bramy, kt�r� m�g�by otworzy�.

- Tylko dwie rzeczy przemawiaj� na nasz� korzyœ�, Ender. Nie musimy szczeg�lnie dok�adnie celowa�. Nasza bro� ma spory rozrzut.

- To znaczy, �e nie u�ywamy pocisk�w nuklearnych z Pierwszej i Drugiej Inwazji?

- Doktor System jest o wiele pot�niejszy. Bro� j�drowa by�a tak s�aba, �e kiedyœ u�ywano jej na Ziemi. Ma�y Doktor nigdy nie m�g�by by� wykorzystany na planecie. Mimo wszystko szkoda, �e nie mia�em czegoœ takiego podczas Drugiej Inwazji.

- Jak on dzia�a?

- Nie wiem dok�adnie. Nie potrafi�bym go zbudowa�. W punkcie zogniskowania dw�ch promieni powstaje pole, w kt�rym rozpadaj� si� moleku�y. Wypadaj� wsp�lne elektrony. Orientujesz si� w fizyce na tym poziomie?

- Uczyli nas przede wszystkim astrofizyki, ale rozumiem, na czym to polega.

- Pole rozszerza si� kuliœcie, ale s�abnie przy wzroœcie odleg�oœci. Chyba �e natrafi na du�� liczb� moleku�. Wtedy jest wzmacniane i wszystko zaczyna si� od pocz�tku. Im wi�kszy statek, tym silniejsze nowe pole.

- Czyli za ka�dym razem, kiedy pole trafi na statek, wysy�a now� sfer�...

- A jeœli statki s� zbyt blisko siebie, mo�e wzbudzi� reakcj� �a�cuchow�, kt�ra zniszczy je wszystkie. I tam, gdzie by�a flota, masz tylko bry�� py�u z du�� zawartoœci� �elaza. �adnego promieniowania, �adnych odpadk�w. Sam py�. Mo�e w pierwszej bitwie uda si� przy�apa� ich razem, ale oni szybko si� ucz�. B�d� zachowywa� dystans mi�dzy sob�.

- Rozumiem, �e dr System nie jest pociskiem. Nie da si� strzela� zza w�g�a.

- Zgadza si�. Zreszt� pociski nie na wiele by si� teraz przyda�y. Sporo si� nauczyliœmy od robali podczas Pierwszej Inwazji, ale oni tak�e - na przyk�ad jak generowa� Os�on� Ekstatyczn�.

- A Ma�y Doktor przebija t� os�on�?

- Jakby nie istnia�a. Nie mo�esz zajrze� do œrodka, �eby wymierzy� i zogniskowa� promienie, ale poniewa� generator os�ony zawsze znajduje si� w samym centrum, nie powinno to sprawia� trudnoœci.

- Dlaczego nie by�em szkolony w u�ywaniu tego systemu?

- By�eœ, przez ca�y czas. Po prostu komputer si� tym zajmowa�. Twoje zadanie polega na uzyskaniu pozycji daj�cej przewag� strategiczn� i na wyborze celu. Komputery pok�adowe wymierz� Doktora o wiele precyzyjniej ni� ty.

- Sk�d taka nazwa: Doktor System?

- Kiedy powstawa�, nazwano go Systemem Destrukcji Molekularnej. Dr M. System.

Ender nadal nie rozumia�.

- Dr M. Ten skr�t oznacza tak�e doktora medycyny. Dr M. System, czyli dr System. Taki �art.

Ender nie widzia� w tym nic zabawnego.

*

Zmienili symulator. Nadal m�g� kontrolowa� perspektyw� i dok�adnoœ� wyœwietlania szczeg��w, ale znikn�y instrumenty steruj�ce statkiem. Ich miejsce zaj�a tablica z nowymi dŸwigniami i ma�y zestaw s�uchawek z do��czonym mikrofonem.

Czekaj�cy na niego technik szybko pokaza�, w jaki spos�b ich u�ywa�.

- Ale jak mam kierowa� statkami? - zdziwi� si� Ender. Mazer wyjaœni�. Wi�cej nie mia� si� tym zajmowa�.

- Przechodzisz do nast�pnego etapu szkolenia. Zdoby�eœ doœwiadczenie na wszystkich poziomach strategii i czas ju�, byœ si� nauczy� prowadzi� flot�. B�dziesz pracowa� z dow�dcami eskadr, tak jak kiedyœ, w Szkole Bojowej, z dow�dcami pluton�w. Przydzielono ci na przeszkolenie trzydziestu takich dow�dc�w. Musisz ich nauczy� skutecznej taktyki, musisz pozna� ich mocne i s�abe punkty. Stworzy� zesp�.

- Kiedy ich zobacz�?

- S� ju� na miejscach, w swoich w�asnych symulatorach. B�dziesz si� z nimi porozumiewa� przez s�uchawki. Te nowe dŸwignie na tablicy kontrolnej pozwol� ci obserwowa� starcia z perspektywy ka�dego z dow�dc�w eskadr. W ten spos�b sytuacja b�dzie bardziej zbli�ona do prawdziwej walki, bo wtedy na ekranach masz tylko to, co widz� twoje okr�ty.

- Jak mam pracowa� z ludŸmi, kt�rych tu nie ma?

- A po co masz ich ogl�da�?

- �eby wiedzie�, kim s�, jak myœl�...

- Dowiesz si� ze sposobu, w jaki dzia�aj� na symulatorach. Zreszt� uwa�am, �e nie powinieneœ sobie tym zawraca� g�owy. Oni ju� czekaj�. W�� s�uchawki, to ich us�yszysz.

Ender nasun�� s�uchawki.

- Salaam - szepn�� mu ktoœ do ucha.

- Alai - powiedzia� Ender.

- I ja, karze�ek.

- Groszek.

I Petra, i Dink; Zwariowany Tom, Shen, Kant Zupa, Fly Molo, wszyscy najlepsi, obok kt�rych lub przeciw kt�rym walczy�, wszyscy, kt�rym ufa� w Szkole Bojowej.

- Nie wiedzia�em, �e tu jesteœcie. Nie wiedzia�em, �e was tu przenosz�.

- Ju� od trzech miesi�cy morduj� nas na symulatorze - oznajmi� Dink.

- Przekonasz si�, �e jestem tu najlepszym taktykiem - wtr�ci�a Petra. - Dink si� stara, ale myœli jeszcze jak dziecko.

I tak zacz�li pracowa� wsp�lnie. Dow�dcy eskadr wydawali rozkazy poszczeg�lnym pilotom, zaœ Ender dow�dcom eskadr. Poznali wiele sposob�w wsp�lnego dzia�ania, poniewa� symulator stawia� ich w najrozmaitszych sytuacjach. Czasami dostawali do dyspozycji wi�ksz� flotyll� i Ender dzieli� ich na trzy lub cztery plutony, z�o�one z trzech lub czterech eskadr. Innym razem mieli tylko pojedynczy okr�t z dwunastoma myœliwcami; wtedy Ender wybiera� trzech dow�dc�w eskadr, przyznaj�c ka�demu prowadzenie czterech z nich.

Wszystko to by�o zabaw�, czyst� frajd�. Komputerowy nieprzyjaciel nie olœniewa� inteligencj� i zawsze wygrywali, mimo b��d�w i nieporozumie�. Za to, po trzech tygodniach wsp�lnych gier, Ender pozna� wszystkich doskonale: Dink sprawnie wykonywa� polecenia, lecz nie sprawdza� si�, kiedy trzeba by�o improwizowa�; Groszek nie umia� kierowa� du�ymi formacjami okr�t�w, ale potrafi� z precyzj� skalpela u�y� niewielkiej grupki, cudownie reaguj�c na wszystko, co komputer dla niego przygotowa�; Alai by� strategiem niewiele gorszym od samego Endera i mo�na mu by�o powierzy� po�ow� floty, udzielaj�c jedynie og�lnych instrukcji.

Im lepiej ich zna�, tym szybciej m�g� ich wprowadzi� do akcji, sprawniej wykorzysta�. Symulator wyœwietla� na ekranie sytuacj� i wtedy Ender po raz pierwszy dowiadywa� si�, jakimi si�ami dysponuje i jakie pozycje zajmuje flota przeciwnika. Potrzebowa� kilku minut, by przywo�a� potrzebnych dow�dc�w eskadr, przydzieli� im okreœlone okr�ty lub ich grupy i wyznaczy� zadania. Potem, w miar� rozwoju bitwy, przeskakiwa� z jednego punktu widzenia do drugiego, robi� pewne sugestie i z rzadka, gdy zachodzi�a potrzeba, wydawa� rozkazy. Poniewa� oni widzieli wszystko jedynie z w�asnej perspektywy, jego polecenia wydawa�y si� im czasem bezsensowne; nauczyli si� jednak mu ufa�. Jeœli kaza� si� cofn��, cofali si� wiedz�c, �e albo zajmuj� ods�oni�t� pozycj�, albo ich manewr os�abi pozycj� nieprzyjaciela. Wiedzieli tak�e, �e nie wydaj�c rozkaz�w, Ender zdaje si� w pe�ni na ich os�d. Gdyby ich styl prowadzenia walki nie pasowa� do sytuacji, na pewno nie zostaliby wybrani do tej bitwy.

Zaufanie by�o ca�kowite, a flota dzia�a�a szybko i elastycznie. Po trzech tygodniach Mazer wyœwietli� Enderowi zapis ich ostatniej bitwy, obserwowanej z punktu widzenia przeciwnika.

- Tak w�aœnie widzieli wasz atak. Co ci to przypomina? Cho�by szybkoœci� reakcji?

- Wygl�damy jak flota robali.

- Dor�wnujecie im, Ender. Jesteœcie r�wnie sprawni jak oni. A teraz popatrz na to.

Ender przygl�da� si�, jak wszystkie jego eskadry dzia�aj� r�wnoczeœnie, reaguj�c na poszczeg�lne sytuacje, w jakich przysz�o im walczy�, wszystkie pos�uszne poleceniom Endera, ale œmia�e, improwizuj�ce, pozoruj�ce ataki i nacieraj�ce z niezale�noœci�, jakiej nie wykaza�o �adne zgrupowanie okr�t�w robali.

- Umys� kopca robali jest dobry, ale potrafi si� skupi� tylko na kilku rzeczach r�wnoczeœnie. Twoje eskadry mog� skoncentrowa� ca�� b�yskotliw� inteligencj� na konkretnym zadaniu, a te zadania tak�e wyznacza ca�kiem niez�y rozum. Teraz wiesz, �e w pewnych dziedzinach macie przewag�. Dysponujecie lepszym, cho� maj�cym swe ograniczenia uzbrojeniem, por�wnywaln� szybkoœci� i wy�sz� inteligencj�. To s� silne punkty. Wasza s�aboœ� to fakt, �e zawsze, ale to zawsze wr�g b�dzie mia� przewag� liczebn�, a po ka�dym starciu dowie si� wi�cej o tobie i o tym, jak z tob� walczy�. I natychmiast wykorzysta t� wiedz�. Ender czeka� na wnioski.

- Zatem, Ender, zaczynamy kolejny etap twojej edukacji. Zaprogramowaliœmy komputer, by symulowa� sytuacje, kt�rych mo�na si� spodziewa� w spotkaniach z wrogiem. U�yliœmy wzorc�w manewr�w obserwowanych podczas Drugiej Inwazji. Ale nie b�dziemy ich bezmyœlnie powtarza�. To ja mam kontrolowa� symulacje przeciwnika. Z pocz�tku uk�ady b�d� proste i spodziewam si�, �e zwyci�ysz bez trudu. Wyci�gaj wnioski, poniewa� ja zawsze b�d� o jeden krok przed tob�, programuj�c trudniejsze i bardziej z�o�one sytuacje tak, by kolejna bitwa by�a ci�sza, �ebyœ musia� wykorzysta� wszystkie swoje zdolnoœci.

- A potem?

- Czas ucieka, Ender. Musisz si� uczy� tak szybko, jak tylko zdo�asz. Wyruszy�em w kosmos, �eby �y� jeszcze, gdy si� zjawisz. Kiedy wr�ci�em, moja �ona i dzieci ju� nie �y�y, a wnuki by�y moimi r�wnolatkami. Nie mia�em im nic do powiedzenia. Zosta�em odci�ty od wszystkich, kt�rych kocha�em. �y�em w tej obcej katakumbie i nie mog�em robi� nic, co mia�oby znaczenie. Uczy�em jednego studenta po drugim; ka�dy z nich budzi� tak wiele nadziei i ka�dy w ko�cu okazywa� si� s�abeuszem, pora�k�. Ucz� i ucz�, i nikt nic nie pojmuje. Ty tak�e wiele obiecujesz, jak tylu moich student�w, ale i w tobie mog� tkwi� zal��ki kl�ski. Moim obowi�zkiem jest odszuka� je i jeœli mi si� uda, zniszczy� ci�. Wierz mi Ender, jeœli ktoœ mo�e ci� pokona�, to ja.

- Wi�c nie jestem pierwszy?
- Nie, oczywiœcie, �e nie. Za to jesteœ ostatni. Jeœli ty si� nie nauczysz, nie wystarczy czasu, by znaleŸ� jeszcze kogoœ. Dlatego licz� na ciebie, poniewa� jesteœ jedynym, na kt�rego mo�na jeszcze liczy�.

- A inni? Moi dow�dcy eskadr?

- Kt�ry z nich m�g�by ci� zast�pi�?

- Alai.

- B�dŸ uczciwy.

Na to Ender nie znalaz� odpowiedzi.

- Nie jestem szcz�œliwym cz�owiekiem, Ender. Ludzkoœ� nie wymaga, byœmy byli szcz�œliwi. Wymaga tylko geniuszu. Najpierw przetrwanie, potem, jeœli si� uda, szcz�œcie. Dlatego, Ender, mam nadziej�, �e w czasie szkolenia nie b�dziesz mnie zanudza� skargami, �e ci ci�ko. Szukaj rozrywek podczas przerw w pracy, ale praca jest najwa�niejsza, nauka jest najwa�niejsza, a zwyci�stwo jest wszystkim, gdy� bez niego nie pozostanie nam nic. Jeœli potrafisz mi odda� zmar�� �on�, Ender, to masz prawo si� skar�y�.

- Nie uchylam si� od obowi�zk�w.

- Ale b�dziesz pr�bowa�, Ender, na pewno spr�bujesz. Albowiem zamierzam rozetrze� ci� na proszek, jeœli tylko zdo�am. Zamierzam u�y� przeciw tobie wszystkiego, co tylko potrafi� wymyœli� i nie b�d� mia� litoœci, poniewa� kiedy spotkasz robali, oni zaskocz� ci� tym, czego nie potrafi�em sobie wyobrazi�, a na wsp�czucie dla ludzkich istot nie mo�na u nich liczy�.

- Nie zdo�asz mnie zetrze�, Mazer.

- Doprawdy?

- Jestem silniejszy od ciebie. Mazer uœmiechn�� si�.

- Przekonamy si�, Ender.

*

Mazer obudzi� go przed œwitem. Zegar wskazywa� 3.40 i Ender pocz�apa� chwiejnie za nauczycielem.

- Kto si� wczeœnie po�o�y i wczeœnie z ��ka wyskoczy, ten od tego g�upieje i nie widzi na oczy - oœwiadczy� Mazer.

Ender œni�, �e robale robi� mu wiwisekcj�. Tyle �e zamiast rozcina� cia�o, wycina�y mu wspomnienia i wyœwietla�y jak hologramy, usi�uj�c cokolwiek z nich zrozumie�. To by� bardzo dziwny sen i Ender nie m�g� si� z niego otrz�sn��, nawet id�c ju� korytarzem w stron� pomieszczenia symulatora. Robale torturowa�y go przez sen, a Mazer zajmie si� nim na jawie. Nie m�g� liczy� nawet na chwil� spokoju. Zmusi� si�, by spojrze� przytomniej. Mazer najwyraŸniej nie �artowa� m�wi�c, �e zamierza go z�ama�, a zmuszanie go do gry akurat wtedy, gdy by� zm�czony i niewyspany, stanowi�o sztuczk� dok�adnie tak prymitywn� i prost�, jakiej powinien oczekiwa�.

Usiad� w symulatorze i stwierdzi�, �e dow�dcy eskadr s� ju� pod��czeni i czekaj� na niego. Na razie nie widzia� jeszcze przeciwnika, wi�c podzieli� ich na dwie armie i zarz�dzi� treningowe starcie, prowadz�c obie strony tak, by oceni� wyniki test�w, jakie przechodzi� ka�dy z dow�dc�w. Zacz�li doœ� ospale, ale szybko odzyskali zwyk�� sprawnoœ� i wigor.

Nagle szeœcienny ekran symulatora zgas�, œwiate�ka znikn�y i w jednej chwili wszystko si� zmieni�o. Przy samej kraw�dzi pola zobaczyli wyrysowane holograficznym œwiat�em sylwetki trzech okr�t�w ziemskiej floty. Ka�dy z nich ni�s� dwanaœcie myœliwc�w. Nieprzyjaciel, najwyraŸniej œwiadom obecnoœci ludzi, utworzy� sfer� z pojedynczym statkiem w œrodku. Ender nie da� si� oszuka�; wiedzia�, �e nie na tym statku znajduje si� kr�lowa. Robale mia�y dwa razy wi�cej myœliwc�w, ale ustawi�y je zdecydowanie za blisko. Doktor System zada wrogom wi�ksze straty, ni� mogliby oczekiwa�.

Ender wybra� jeden kosmolot, kaza� mu zamigota� na ekranie, po czym odezwa� si� do mikrofonu:

- Alai, robota dla ciebie. Przydzielisz Petrze i Yladowi myœliwce wed�ug w�asnego uznania.

Potem wyznaczy� dow�dc�w dw�ch pozosta�ych okr�t�w i ich grup myœliwskich. Po jednym myœliwcu z ka�dej jednostki zarezerwowa� dla Groszka.

- Przesu� si� po œcianie, Groszek, i zajdŸ ich od do�u. Chyba �e rusz� za tob� - wtedy uciekaj w stron� odwod�w. Jeœli nie rusz�, czekaj na miejscu, �ebym m�g� ci� wykorzysta� do szybkich akcji. Alai, uformuj zesp� do ataku^grup� zwart� na jeden punkt tej ich sfery. Nie strzelaj, dop�ki ci nie powiem.

- To prosty uk�ad, Ender.

- Prosty. Wi�c czemu si� nie zabezpieczy�? Chc� to za�atwi� bez �adnych strat.

Ender ustawi� odwody w dw�ch grupach, os�aniaj�cych z bezpiecznej odleg�oœci myœliwce Alai. Groszek by� ju� poza ekranem, lecz Ender od czasu do czasu przeskakiwa� na jego punkt widzenia, by wiedzie�, gdzie si� znajduje.

Zasadniczy ci�ar subtelnej rozgrywki z przeciwnikiem spoczywa� jednak na Alai. Ch�opiec ustawi� swoje jednostki w formacj� pocisku i sondowa� nieprzyjacielsk� sfer�. Kiedy tylko si� zbli�a�, okr�ty robali odskakiwa�y, jakby chcia�y go œci�gn�� do tego, kt�ry czeka� w œrodku. Alai skr�ca� w bok; okr�ty robali nie dawa�y si� zaskoczy�. Cofa�y si�, gdy by� blisko; powraca�y do szyku, gdy odlatywa�.

Pozorowany atak, odskok, natarcie w innym punkcie, zn�w odskok i zn�w atak, a� w ko�cu Ender powiedzia�:

- Ruszaj, Alai.

Pocisk przesun�� si� do sfery.

- Przepuszcz� mnie - zauwa�y� Alai. - A potem okr��� i zjedz� �ywcem.

- Po prostu ignoruj ten statek w œrodku.

- Co tylko sobie �yczysz, szefie.

Oczywiœcie, sfera zacz�a si� kurczy�. Ender podci�gn�� rezerwy; nieprzyjacielskie jednostki skoncentrowa�y si� na brzegu sfery - tam, gdzie zbli�a�y si� jego odwody.

- Atakuj tam, gdzie s� najbardziej skupieni - poleci�.

- To przeczy czterem tysi�com lat historii dzia�a� wojennych - odpar� Alai, wyprowadzaj�c swoje myœliwce. - Powinniœmy naciera� tam, gdzie mamy przewag�.

-W tej symulacji widocznie jeszcze nie wiedz�, co potrafi nasza bro�. To mo�e si� uda� tylko raz, wi�c niech przynajmniej b�dzie widowiskowe. Strzelaj, kiedy uznasz za stosowne.

Alai wykona� rozkaz. Symulator odpowiedzia� wspaniale: najpierw jeden czy dwa, potem dziesi��, wreszcie wi�ksza cz�œ� okr�t�w przeciwnika eksplodowa�a oœlepiaj�cym blaskiem, gdy pole obejmowa�o kolejne jednostki ustawione w ciasnym szyku.

Statki po przeciwnej stronie sfery unikn�y reakcji �a�cuchowej, ale ich przechwycenie i zniszczenie nie sprawi�o k�opot�w. Groszek zaj�� si� maruderami, pr�buj�cymi ucieka� w jego sektor przestrzeni. Bitwa by�a zako�czona. Okaza�a si� �atwiejsza ni� ostatnie walki �wiczebne.

Mazer wzruszy� tylko ramionami, gdy Ender mu o tym powiedzia�.

- To jest symulacja prawdziwej inwazji. Musi by� jedna bitwa, w kt�rej oni jeszcze nie wiedz�, do czego jesteœmy zdolni. Teraz zacznie si� prawdziwa praca. Uwa�aj, �ebyœ po tym zwyci�stwie nie poczu� si� zbyt pewnie. Ju� nied�ugo b�dziesz si� musia� porz�dnie nag�owi�.

Ender trenowa� po dziesi�� godzin dziennie z dow�dcami eskadr, cho� nie ze wszystkimi naraz; po po�udniu zostawia� im po kilka godzin na odpoczynek. Symulacje bitew pod nadzorem Mazera wypada�y co dwa, trzy dni i zgodnie z jego obietnic� nie by�y ju� takie proste. Nieprzyjaciel szybko zrezygnowa� z pocz�tkowych pr�b okr��enia Endera i nigdy nie grupowa� swych si� dostatecznie blisko, by nast�pi�a reakcja �a�cuchowa. Za ka�dym razem wyst�powa� jakiœ nowy element, zawsze trudniejszy. Czasami Ender dysponowa� tylko jednym statkiem i oœmioma myœliwcami; raz przeciwnik manewrowa� w pasie asteroid�w; zdarza�y si� stacjonarne pu�apki - wielkie instalacje wybuchaj�ce, gdy tylko Ender zbyt blisko podprowadzi� swoje eskadry, cz�sto uszkadzaj�c i mszcz�c jego statki.

- Nie wolno ci ponosi� strat - krzycza� na niego Mazer po jednej z bitew. - W prawdziwej wojnie nie b�dziesz mia� luksusu niesko�czonej rezerwy komputerowych myœliwc�w. B�dziesz mia� to, co ze sob� zabra�eœ i n i c wi�cej. Musisz walczy� bez zb�dnych strat.

- To nie by�y zb�dne straty - odpar� Ender. - Nie mog� wygrywa�, jeœli b�d� unika� ryzyka ze strachu przed utrat� statku.

- Znakomicie, Ender - uœmiechn�� si� Mazer. - Zaczynasz si� uczy�. Ale w prawdziwej wojnie znajd� si� oficerowie, a co gorsza cywile, kt�rzy b�d� na ciebie krzyczeli w tym stylu. Do rzeczy. Gdyby nieprzyjaciel troch� pomyœla�, z�apa�by ci� tutaj i wyko�czy� eskadr� Toma.

Razem przeanalizowali starcie. Na najbli�szym treningu Ender poka�e swoim dow�dcom to, co jemu pokaza� Mazer. Naucz� si�, jak sobie radzi� z tymi pu�apkami.

Przedtem uwa�ali, �e s� ju� gotowi, �e g�adko pracuj� w zespole. Teraz jednak, po serii naprawd� trudnych walk, zacz�li sobie ufa� bardziej ni� kiedykolwiek, a bitwy sprawia�y im radoœ�. M�wili Enderowi, �e ci, kt�rzy akurat nie graj�, przychodz� do symulatora, �eby popatrze�. Ender wyobra�a� sobie, jakby to by�o mie� ich tu ko�o siebie, bij�cych brawo, œmiej�cych si� czy otwieraj�cych usta z zachwytu. Czasem zdawa�o mu si�, �e by go to rozprasza�o, innym razem zn�w pragn�� tego z ca�ego secca. Nigdy jeszcze nie czu� si� taki samotny, nawet wtedy, gdy cale dnie sp�dza� opalaj�c si� na tratwie poœrodku jeziora. Mazer Rackham by� jego towarzyszem i wyk�adowc�, ale nie przyjacielem.

Ender nie skar�y� si�. Mazer uprzedza� go, �e nie b�dzie pob�a�ania i �e nikt nie b�dzie si� przejmowa� jego osobistymi problemami. Na og� zreszt� nie przejmowa� si� nimi nawet sam Ender, Myœla� g��wnie o grze i stara� si� wyci�ga� wnioski ze stoczonych bitew. Analizowa� nie tylko przebieg konkretnego starcia, ale zastanawia� si�, co zrobi�yby robale, gdyby by�y sprytniejsze i jak on, Ender, zareaguje, jeœli kiedyœ to zrobi�. Prze�ywa� minione i przysz�e starcia na jawie i we œnie, a swoich dow�dc�w eskadr zmusza� do takiego wysi�ku, �e zaczynali si� buntowa�.

- Jesteœ dla nas za dobry - powiedzia� kiedyœ Alai. - Czemu si� nie z�oœcisz, gdy nie jesteœmy genialni w ka�dej chwili ka�dych �wicze�? Jeœli dalej b�dziesz nas tak rozpieszcza�, mo�emy pomyœle�, �e nas lubisz.

Kilku innych zaœmia�o si� do mikrofon�w. Ender dostrzeg�, oczywiœcie, ironiczny ton pytania i odpowiedzia� d�ugim milczeniem. Kiedy si� wreszcie odezwa�, ca�kowicie zignorowa� narzekania Alai.

- Jeszcze raz - poleci�. - Tylko bez rozczulania si� nad sob�.

Zrobili to jeszcze raz i zrobili dobrze.

W miar� jednak jak ros�o ich zaufanie do Endera jako dow�dcy, ko�czy�a si� pami�tana za Szko�y Bojowej przyjaŸ�. Sobie byli bliscy, sobie si� zwierzali. Ender by� dla nich nauczycielem i komendantem, r�wnie obcym, jak dla niego Mazer. I r�wnie wymagaj�cym.

W bitwach sprawowali si� lepiej, a Endera nic nie odrywa�o od pracy.

Przynajmniej na jawie. Odp�ywaj�c wieczorem w sen myœla� o symulatorze, noc� jednak inne wspomnienia wype�nia�y jego umys�. Cz�sto przypomina� sobie rozk�adaj�ce si� wolno cia�o Olbrzyma, lecz niejako piksele obrazu na ekranie. By�o realne, a wok� wci�� unosi� si� delikatny zapach œmierci. Wiele rzeczy w jego snach wygl�da�o inaczej. Niewielk� wiosk�, kt�ra wyros�a mi�dzy �ebrami Olbrzyma, zamieszkiwa�y teraz robale; salutowa�y mu ponuro jak gladiatorzy pozdrawiaj�cy Cezara, nim zgin� dla jego rozrywki. W swoich snach przesta� nienawidzi� robali i cho� wiedzia�, �e ukrywaj� przed nim swoj� kr�low�, nie pr�bowa� jej szuka�. Zawsze pospiesznie odchodzi� od cia�a Olbrzyma, a kiedy dociera� do placu zabaw, dzieci ju� czeka�y, wilcze i drwi�ce. Zna� ich twarze. Czasem by� to Peter, a czasem Bonzo lub Stilson i Bernard; jednak r�wnie cz�sto te drapie�ne stworzenia przybiera�y wygl�d Alai i Shena, Dinka i Petry. A czasem jedno z nich by�o Yalentine i we œnie j� tak�e wpycha� pod wod� i czeka�, a� utonie. Szarpa�a si� w jego uœcisku i wyrywa�a, lecz w ko�cu nieruchomia�a. Wtedy wyci�ga� j� z jeziora i uk�ada� na tratwie, gdzie le�a�a z nieruchom� twarz�. Krzycza� i p�aka� nad ni�, powtarza�, �e to tylko gra, gra, �e tylko si� bawi�!

Wtedy Mazer Rackham budzi� go, potrz�saj�c za rami�.

- Krzycza�eœ przez sen - m�wi�.

- Przepraszam.

- Niewa�ne. Pora na kolejn� bitw�.

Tempo stopniowo wzrasta�o. Rozgrywali teraz zwykle dwie bitwy dziennie i Ender ograniczy� treningi do minimum. Kiedy inni odpoczywali, on studiowa� przebieg walk, pr�buj�c dostrzec w�asne s�aboœci, odgadn��, co si� zdarzy nast�pnym razem. Czasem by� w pe�ni przygotowany na innowacje przeciwnika. A czasem nie.

- Uwa�am, �e oszukujesz - powiedzia� kiedyœ Mazerowi.

- Tak?

- Obserwujesz moje �wiczenia. Widzisz, nad czym pracuj�. Mam wra�enie, �e znasz wszystko, co robi�.

- Wi�ksza cz�œ� tego, co ogl�dasz, to symulacje. Komputer zosta� zaprogramowany tak, by reagowa� na twoje manewry dopiero wtedy, gdy chocia� raz u�yjesz ich w walce.

- W takim razie komputer oszukuje.

- Potrzebujesz wi�cej snu, Ender.

Ale nie m�g� spa�. Coraz d�u�ej czeka� ka�dej nocy na sen, a ten, kiedy ju� nadszed�, dawa� coraz mniej odpoczynku. Zbyt cz�sto si� budzi�. Nie by� pewien, czy to dlatego, by wi�cej myœle� o grze, czy po to, by uciec od swych sn�w. Mia� wra�enie, �e ktoœ kieruje jego marzeniami i zmusza, by wraca� do swych najgorszych wspomnie�, by prze�ywa� je na nowo w pozornej rzeczywistoœci. Noce sta�y si� tak realne, �e dni zdawa�y si� snem. Zaczyna� si� martwi�, �e nie potrafi jasno rozumowa�, �e podczas gry b�dzie zbyt zm�czony. Jak dot�d gra przywraca�a mu pe�n� œwiadomoœ�. Zastanawia� si� jednak, czy zauwa�y zmniejszenie potencja�u swego umys�u.

A ten obni�a� si�. Tak przynajmniej zdawa�o si� Enderowi. Zwyci�a�, lecz za ka�dym razem traci� przynajmniej kilka myœliwc�w. Par� razy nieprzyjaciel zdo�a� go zmusi� do ods�oni�cia s�abych punkt�w, kt�rych nie powinien ods�ania�; czasem by� tak zm�czony ci�g�ymi atakami, �e zwyci�stwo by�o efektem w r�wnej mierze szcz�œcia, co strategii. Mazer analizowa� rozgrywk� z wyrazem pogardy na twarzy.

- Sp�jrz tylko - m�wi�. - Nie musia�eœ tego robi�.

A Ender wraca� do �wicze� z dow�dcami eskadr i pr�bowa� podtrzyma� ich morale. Zdarza�o si� jednak, �e wyczuwali jego rozczarowanie ich nieudolnoœci�; tym, �e nie byli doskonali.

- Czasem pope�niamy b��dy - szepn�a mu kiedyœ Petra. To by�o b�aganie o pomoc.

- A czasem nie - odpowiedzia�. Jeœli ktoœ jej pomo�e, to na pewno nie on. On mo�e uczy�; niech gdzie indziej szuka przyjaci�.

Wtedy nadesz�a bitwa, kt�ra sko�czy�a si� niemal katastrof�. Petra poprowadzi�a swoj� grup� zbyt daleko. ZnaleŸli si� na ods�oni�tej pozycji, co odkry�a, gdy nie by�o przy niej Endera. W ci�gu kilku chwil straci�a wszystkie swoje jednostki pr�cz dw�ch. Wtedy wr�ci� Ender i poleci� jej przesun�� si�. Nie odpowiedzia�a. Nie poruszy�a si�. Jeszcze sekunda, i straci�aby oba pozosta�e myœliwce.

Ender natychmiast zrozumia�, �e zbyt wiele od niej wymaga�. By�a znakomita i wzywa� j� do gry cz�œciej i w trudniejszych sytuacjach ni� wszystkich pozosta�ych. Nie mia� jednak czasu, by si� o ni� martwi� ani by odczuwa� wyrzuty sumienia. Wezwa� Zwariowanego Toma, by przej�� kierowanie dwoma myœliwcami, po czym spr�bowa� mimo wszystko zwyci�y� - Petra zajmowa�a kluczow� pozycj� i teraz ca�a strategia Endera traci�a sens. Gdyby przeciwnik nie by� zanadto gorliwy i zr�czniej wykorzysta� przewag�, Ender poni�s�by kl�sk�. Shenowi jednak uda�o si� pochwyci� grup� wrogich statk�w w zbyt ciasnym szyku i zniszczy� je jedn� reakcj� �a�cuchow�. Zwariowany Tom wprowadzi� swoje dwie jednostki przez powsta�� wyrw� i zada� spore straty, a cho� myœliwce jego i Shena zosta�y w ko�cu zniszczone, Fly Molo zdo�a� doko�czy� wymiatania i przypiecz�towa� zwyci�stwo.

Pod koniec starcia Ender s�ysza�, jak Petra p�acze i pr�buje dosta� si� do mikrofonu.

- Powiedzcie mu, �e przepraszam, by�am taka zm�czona, nie mog�am myœle�, powiedzcie Enderowi, �e przepraszam...

Nie by�o jej na kilku sesjach treningowych, a kiedy wr�ci�a, nie by�a ju� tak szybka jak kiedyœ ani tak œmia�a. Straci�a wi�kszoœ� cech, czyni�cych z niej dobrego dow�dc�. Ender nie m�g� jej ju� wykorzystywa�, chyba �e w rutynowych, przeprowadzanych pod œcis�ym nadzorem akcjach. Nie by�a g�upia i widzia�a, co si� dzieje. Rozumia�a jednak, �e nie ma wyboru, i powiedzia�a mu o tym.

Nie zmienia�o to faktu, �e si� za�ama�a, a z pewnoœci� wcale nie by�a najs�abszym z dow�dc�w eskadr. Zrozumia� to jako ostrze�enie: nie mo�e wymaga� od nich wi�cej, ni� b�d� w stanie wytrzyma�. Teraz, zamiast wzywa� ich, gdy tylko potrzebowa� konkretnych umiej�tnoœci, musia� jeszcze pami�ta�, jak cz�sto walczyli. Musia� z nich rezygnowa�, a to oznacza�o, �e przyst�powa� czasem do bitwy z ludŸmi, kt�rym odrobin� mniej ufa�. Zmniejszaj�c nacisk na tamtych, zwi�kszy� go wobec siebie.

Pewnej nocy zbudzi� go b�l. Na jego poduszce by�a krew, czu� smak krwi w ustach i mrowienie w palcach. Zrozumia�, �e przez sen gryz� w�asn� d�o�.

- Mazer! - zawo�a�.

Rackham przebudzi� si� i natychmiast wezwa� doktora.

- Nie obchodzi mnie, czym si� �ywisz, Ender - oznajmi�, gdy lekarz opatrywa� ran�. - Autokanibalizm nie pomo�e ci uciec ze szko�y.

- Spa�em - wyjaœni� Ender. - Nie chc� odchodzi� ze Szko�y Dowodzenia.

- To dobrze.

- Ci inni... Ci, kt�rym si� nie uda�o...

- Nie wiem, o czym m�wisz.

- Przede mn�. Twoi uczniowie, kt�rzy nie uko�czyli szkolenia. Co si� z nimi sta�o?

- Nie uko�czyli szkolenia. To wszystko. Nie karzemy tych, kt�rym si� nie uda�o. Po prostu... nie przechodz� dalej.

- Jak Bonzo.

- Bonzo?

- Odlecia� do domu.

- Nie, nie jak Bonzo.

- Wi�c co? Co si� z nimi dzieje? Jak ju� przegraj�?

- Czemu ci� to interesuje? Ender nie odpowiedzia�.

- �aden z nich nie zawi�d� na tym etapie szkolenia. Pope�ni�eœ b��d z Petr�, Ender. Ona dojdzie do siebie. Ale Petra to Petra, a ty to ty.

- Ona jest cz�œci� tego, czym jestem. Tego, czym mnie uczyni�a.

- Ty si� nie za�amiesz, Ender. Jeszcze nie teraz, na tak wczesnym etapie. Owszem, mia�eœ kilka trudnych sytuacji, ale zawsze wygrywa�eœ. Nie wiesz jeszcze, jakie s� granice twoich mo�liwoœci, ale jeœli ju� je osi�gn��eœ, to jesteœ o wiele s�abszy, ni� s�dzi�em.

- Czy oni gin�?

- Kto?

- Ci, kt�rzy zawiedli.

- Nie, nie gin�. Rany boskie, ch�opcze, przecie� to tylko gra.

- Myœl�, �e Bonzo zgin��. Œni�em o tym zesz�ej nocy. Zobaczy�em znowu, jak wygl�da�, kiedy trafi�em go g�ow� w twarz. Chyba wepchn��em mu nos do m�zgu. Krew p�yn�a mu z oczu. Myœl�, �e ju� wtedy nie �y�.

- To tylko sen.

- Mazer, ja nie chc� o tym œni�. Boj� si� zasypia�. Ci�gle myœl� o tym, czego nie chc� pami�ta�. Ca�e moje �ycie wyœwietla si� na nowo, jakbym by� magnetowidem i ktoœ chcia� ogl�da� najstraszniejsze fragmenty moich wspomnie�.

- Nie mo�emy poda� ci �adnych lek�w, jeœli na to w�aœnie liczy�eœ. Przykro mi, �e miewasz z�e sny. Mo�e zostawia� na noc zapalone

œwiat�o?

- Nie kpij ze mnie! - zawo�a� Ender. - Boj� si�, �e trac� rozum. Lekarz sko�czy� banda�owa� r�k�. Mazer powiedzia�, �e mo�e iœ�. Wyszed�.

- Naprawd� si� tego boisz? - spyta� Mazer. Ender zastanowi� si� i nie by� ju� pewien.

- W moich snach - powiedzia� - nigdy nie mam pewnoœci, czy naprawd� jestem sob�.

- Te sny s� zaworem bezpiecze�stwa, Ender. Wywieram na ciebie pewien niewielki nacisk, po raz pierwszy w twoim �yciu. Cia�o szuka sposob�w kompensacji. To wszystko. Pora, �ebyœ przesta� si� ba� nocy.

- Dobrze - zgodzi� si� Ender. Postanowi� wtedy, �e nigdy ju� nie powie Mazerowi o swoich snach.

Dni p�yn�y, wype�nione bitwami, a� wreszcie Ender wpad� w rutyn� autodestrukcji. Zacz�� odczuwa� b�le �o��dka. Przepisali mu diet�, ale wkr�tce straci� apetyt na cokolwiek. "Jedz", m�wi� mu Mazer i Ender mechanicznie wk�ada� jedzenie do ust. Gdy jednak nikt mu nie kaza�, nie jad�.

Jeszcze dw�ch dow�dc�w eskadr za�ama�o si� tak, jak wczeœniej Petra. Tym wi�kszy sta� si� nacisk na pozosta�ych. W ka�dej bitwie nieprzyjaciel mia� teraz trzy, nawet czterokrotn� przewag�; wycofywa� si� tak�e natychmiast, gdy walka sz�a nie najlepiej i przegrupowywa�, by trwa�a d�u�ej i d�u�ej. Czasami trzeba by�o kilku godzin, by zniszczy� ostatni wrogi statek. Ender zacz�� zmienia� dow�dc�w w czasie bitwy, œci�gaj�c œwie�ych i wypocz�tych na miejsce tych, kt�rzy tracili ju� refleks.

- Wiesz co? - powiedzia� mu kiedyœ Groszek, obejmuj�c komend� nad czterema pozosta�ymi myœliwcami Kant Zupy. - Ta gra nie jest ju� tak zabawna jak kiedyœ.

Wreszcie pewnego dnia podczas �wicze�, gdy Ender trenowa� swoich dow�dc�w eskadr, sala poczernia�a nagle i ockn�� si� na pod�odze, z twarz� zakrwawion� od uderzenia o przyrz�dy.

Zanieœli go do ��ka i przez trzy dni by� ci�ko chory. Pami�ta�, �e ogl�da� w majakach jakieœ twarze, ale nie by�y prawdziwe - wiedzia� to ju� wtedy, kiedy mu si� zdawa�o, �e je widzi. Czasem myœla�, �e to Yalentine, a czasem, �e Peter; czasem jego przyjaciele ze Szko�y Bojowej, czasem wiwisekcjonuj�ce go robale. Raz majaczenie zdawa�o si� niezwykle realne - widzia� wtedy, jak pu�kownik Graff pochyla si� nad nim i m�wi coœ cicho i delikatnie jak ojciec. Ale kiedy si� przebudzi�, zobaczy� tylko swego wroga, Mazera Rackhama.

- Nie œpi� - oznajmi� Ender.

- W�aœnie widz� - odpar� Mazer. - D�ugo to trwa�o. Masz dzisiaj bitw�.

Ender wsta�, stoczy� bitw� i wygra� j�. Nie by�o ju� drugiej i pozwolili mu wczeœniej iœ� do ��ka. R�ce mu dr�a�y, gdy si� rozbiera�. Œni�o mu si�, �e s�yszy g�osy.

- Nie by�eœ dla niego zbyt delikatny.

- Nie takie mia�em zadanie.

- Ile jeszcze wytrzyma? Za�amuje si�...

- Dostatecznie d�ugo. Ju� prawie koniec.

- Tak szybko?

- Jeszcze tylko par� dni.

- Jak sobie poradzi, jeœli ju� teraz jest w takim stanie?

- Doskonale. Nawet dzisiaj walczy� lepiej ni� kiedykolwiek. W tym œnie zdawa�o mu si�, �e to g�osy pu�kownika Graffa i Mazera Rackhama. Ale tak to ju� jest, �e w snach zdarzaj� si� najbardziej nieprawdopodobne rzeczy, poniewa� potem œni�, �e jeden z g�os�w powiedzia�:

- Nie mog� patrze� na to, co si� z nim dzieje.

A drugi odpar�:

- Wiem. Ja te� go kocham.

A potem zmieni�y si� w g�osy Yalentine i Alai, kt�rzy grzebali go w tym œnie, a� kopiec wyr�s� w miejscu, gdzie z�o�yli jego cia�o, a potem Ender wysech� i sta� si� domem dla robali jak Olbrzym. Tylko sny. Jedynie w snach m�g� znaleŸ� mi�oœ� i �al nad sob�. Obudzi� si�, stoczy� kolejn� bitw� i wygra�. Wr�ci� do ��ka, zn�w zasn�� i znowu œni�, potem si� zbudzi�, zn�w wygra� i zasn�� i niemal nie zauwa�y�, kiedy jawa staje si� snem. Zreszt�, nie dba� o to.

Nast�pny dzie� by� jego ostatnim dniem w Szkole Dowodzenia, cho� jeszcze o tym nie wiedzia�. Kiedy si� zbudzi�, Mazera Rackhama nie by�o w pokoju. Wzi�� prysznic i czeka�, a� Mazer wr�ci i odblokuje zamek. Nie wr�ci�. Ender sprawdzi� drzwi. By�y otwarte.

Czy to przypadek, �e Mazer Rackham pozwoli� mu tego ranka na wolnoœ�? Nikt nie m�wi�, �e musi jeœ�, musi �wiczy�, musi spa�. Wolnoœ�. Problem w tym, �e nie wiedzia�, co robi�. Przez chwil� myœla�, czy nie odwiedzi� swoich dow�dc�w eskadr i nie porozmawia� z nimi twarz� w twarz, ale nie wiedzia�, gdzie ich szuka�. Mogli by� o dwadzieœcia kilometr�w st�d. Dlatego po kr�tkiej w��cz�dze tunelami poszed� do mesy i zjad� œniadanie razem z kilkoma marines. Opowiadali œwi�skie dowcipy, kt�rych Ender nie rozumia�. Potem ruszy� na trening do sali symulatora. By� wolny, ale nie potrafi� sobie wymyœli� innego zaj�cia. Mazer czeka� na niego. Ender wszed� wolno; pow��czy� troch� nogami, czu� si� zm�czony i ot�pia�y.

W sali byli inni ludzie. Ender zastanawia� si�, co tu robi�, ale nie zada� sobie trudu, by zapyta�. To nie mia�o sensu. I tak nikt by mu nie odpowiedzia�. Podszed� do symulatora i usiad�, got�w do dzia�ania.

- Enderze Wiggin - odezwa� si� Mazer. - Odwr�� si�, prosz�. Dzisiejsza gra wymaga pewnych wyjaœnie�.

Ender obejrza� si�. Spojrza� na m�czyzn stoj�cych pod œcian�. Wi�kszoœci z nich nigdy dot�d nie widzia�. Niekt�rzy mieli nawet cywilne ubrania. Dostrzeg� Andersona i zastanowi� si�, co on tu robi i kto w jego zast�pstwie zajmuje si� Szko�� Bojow�. Zauwa�y� Graffa i przypomnia� sobie otoczone drzewami jeziorko w pobli�u Greensboro. Zapragn�� wr�ci� do domu. Zacz�� bezg�oœnie prosi� Graffa, by wzi�� go do domu. We œnie m�wi� przecie�, �e kocha Endera. Niech teraz zabierze go do domu.

Lecz Graff skin�� mu tylko g�ow�. To by�o powitanie, nie obietnica. A Anderson zachowywa� si� tak, jakby go wcale nie zna�.

-- S�uchaj uwa�nie, Ender. Dzisiaj odb�dzie si� tw�j ko�cowy egzamin w Szkole Dowodzenia. Ci ludzie przyszli tutaj, by oceni�, czego si� nauczy�eœ. Jeœli ci przeszkadzaj�, wyjd� i b�d� obserwowa� wszystko na innym symulatorze.

- Mog� zosta�.

Ko�cowy egzamin. Mo�e po dzisiejszym dniu b�dzie m�g� odpocz��.

-Aby by� to prawdziwy test twoich mo�liwoœci, a nie tylko powt�rka tego, co �wiczy�eœ ju� wielokrotnie, abyœ musia� pokona� trudnoœci, jakich jeszcze nie spotka�eœ, wprowadzono do dzisiejszej bitwy dodatkowy element. B�dzie si� rozgrywa� wok� planety. Wp�ynie to na strategi� przeciwnika i zmusi ci� do improwizacji. Zale�y mi, byœ si� skoncentrowa� na dzisiejszej grze.

Ender przywo�a� Mazera gestem r�ki.

- Czy jestem pierwszym studentem, kt�ry doszed� tak daleko? - zapyta� cicho, gdy ten podszed� bli�ej.

- Jeœli zwyci�ysz dzisiaj, Ender, b�dziesz pierwszym, kt�remu si� to uda�o. Nic wi�cej nie mog� ci powiedzie�.

- Ale ja mam ochot� pos�ucha�.

- Mo�esz by� rozdra�niony. Jutro. Dziœ jednak by�bym ci wdzi�czny, gdybyœ skupi� swoj� uwag� na egzaminie. Nie marnujmy wszystkiego, co do tej pory dokona�eœ. A wi�c: jak sobie poradzisz z planet�?

- Musz� za ni� kogoœ wprowadzi�, bo powstanie martwe pole.

- Zgadza si�.

- Grawitacja wp�ynie na zu�ycie paliwa, �atwiej lecie� w d�, ni� w g�r�.

- Tak.

- Czy Ma�y Doktor b�dzie dzia�a� przeciwko planecie? Twarz Mazera stwardnia�a nagle.

- Ender, robale nigdy nie atakowa�y ludnoœci cywilnej. Podczas obu inwazji. Sam zdecydujesz, czy rozs�dnie b�dzie u�y� strategii sk�aniaj�cej do dzia�a� odwetowych.

- Czy ta planeta to jedyny nowy element?

- A czy przypominasz sobie, kiedy ostatnio zaprogramowa�em ci bitw� z jednym tylko nowym elementem? Zapewniam ci�, Ender, �e dzisiaj nie b�d� dla ciebie �agodny. Odpowiadam przed flot� za to, by drugorz�dny student nie otrzyma� dyplomu. Zrobi�, co b�d� m�g�, by ci� pokona�, Ender, i nie mam ochoty si� z tob� pieœci�. Pami�taj tylko o tym, co wiesz o sobie i co wiesz o robalach, a b�dziesz mia� szans�, by coœ osi�gn��.

Mazer wyszed� z sali.

- Jesteœcie? - rzuci� Ender do mikrofonu.

- Wszyscy - odpowiedzia� Groszek. - Chyba si� troch� sp�Ÿni�eœ na poranny trening?

Wi�c dow�dcy eskadr nic nie wiedzieli. Przez moment Ender rozwa�a� pomys�, by im wyjawi�, jak wa�na jest dla niego ta bitwa, uzna� jednak, �e dodatkowe zmartwienie w niczym im nie pomo�e.

- Przepraszam - powiedzia�. - Zaspa�em. Rozeœmiali si�. Nie uwierzyli mu.

Przeprowadzi� kilka manewr�w, by ich rozgrza� przed bitw�. Potrzebowa� wi�cej czasu ni� zwykle, by doprowadzi� sw�j umys� do normalnego stanu i skoncentrowa� si� na dowodzeniu. Wkr�tce jednak osi�gn�� odpowiednie tempo, reagowa� szybko, myœla� sprawnie. A przynajmniej, powiedzia� sobie, myœla�, �e myœli sprawnie.

Pole symulatora oczyœci�o si�. Ender czeka�, a� pojawi si� gra. Co si� stanie, jeœli zda ten egzamin? Jeszcze jedna szko�a? Kolejny rok albo dwa wyczerpuj�cych trening�w, kolejny rok izolacji, kolejny rok ludzi popychaj�cych go tu i tam, kolejny rok bez �adnego wp�ywu na w�asne �ycie? Spr�bowa� sobie przypomnie�, ile w�aœciwie ma lat. Jedenaœcie. Ile lat temu sko�czy� jedenaœcie? Ile dni? To musia�o sta� si� tutaj, w Szkole Dowodzenia, ale nie pami�ta�, kiedy. Mo�e nawet tego nie zauwa�y�. Nikt nie zauwa�y�, mo�e z wyj�tkiem Yalentine.

Czekaj�c, a� pojawi si� gra, zapragn�� nagle, by m�g� j� po prostu przegra�, przegra� t� bitw� tak fatalnie i kompletnie, �e odsun�liby go od szkolenia i odes�ali do domu jak Bonza. Wys�ali go do Cartageny. Ender chcia�by zobaczy� rozkaz wyjazdu m�wi�cy: Greensboro. Sukces oznacza�, �e wszystko b�dzie trwa�o nadal. Pora�ka - �e b�dzie m�g� wr�ci� do domu.

Nie, to nieprawda, powiedzia� sobie. Potrzebuj� go, a jeœli zawiedzie, mo�e nie b�dzie ju� domu, do kt�rego m�g�by wr�ci�.

Nie wierzy� w to jednak. Wiedzia�, œwiadom� cz�œci� umys�u, �e to prawda, lecz gdzie indziej, g��biej, w�tpi�, czy naprawd� jest im potrzebny. Nalegania Mazera by�y tylko kolejn� sztuczk�. Jeszcze jednym sposobem, �eby nie pozwoli� mu odpocz��. Nie pozwoli� na to, by przez d�ugi, d�ugi czas nie musia� nic robi�.

Wtedy zap�on�y œwiate�ka szyku przeciwnika i znu�enie Endera zmieni�o si� w rozpacz.

Wrogowie mieli przewag� tysi�c do jednego i ekran symulatora lœni� zieleni� od ich okr�t�w, ustawionych w dziesi�tki r�nych formacji, zmieniaj�cych pozycje i kszta�ty, poruszaj�cych si� pozornie przypadkowo w polu wizji. Ender nie dostrzega� �adnej drogi przez ich szyki - otwarta jeszcze przed chwil� przestrze� zamyka�a si� nagle i pojawia�a gdzie indziej, luŸne formacje stawa�y si� nieprzeniknione. Planeta tkwi�a na samej kraw�dzi pola i Ender m�g� si� spodziewa�, �e za ni�, poza zasi�giem obrazu symulatora, kryje si� co najmniej tyle samo okr�t�w.

Jego flota sk�ada�a si� z dwudziestu okr�t�w, maj�cych tylko po cztery myœliwce. Zna� te czw�rkowe kosmoloty; by�y staromodne i nieruchawe, a ich Ma�y Doktor mia� zasi�g o po�ow� mniejszy ni� w nowych jednostkach. Osiemdziesi�t myœliwc�w przeciw pi�ciu, mo�e dziesi�ciu tysi�com statk�w wroga.

S�ysza�, jak dow�dcy eskadr oddychaj� z trudem; ktoœ zakl�� cicho za jego plecami. Przyjemnie by�o wiedzie�, �e kt�ryœ z doros�ych tak�e zauwa�y�, �e to nie jest uczciwa gra. Chocia� to zupe�nie bez znaczenia - by�o jasne, �e uczciwoœ� nie liczy si� w tej walce. Nie pozostawiono mu nawet minimalnej szansy na zwyci�stwo. Tyle przeszed�, a oni nigdy nie mieli zamiaru pozwoli�, �eby wygra�.

Znowu zobaczy� Bonza i niewielk�, lecz groŸn� grupk� jego przyjaci�. Grozili mu, wyzywali; wtedy potrafi� zawstydzi� Bonza i sk�oni� do walki sam na sam. Tutaj raczej si� to nie uda. Nie zdo�a te� zaskoczy� wrog�w swymi umiej�tnoœciami jak kiedyœ starszych ch�opc�w w sali treningowej. Mazer zna� jego mo�liwoœci na wylot.

Obserwatorzy z ty�u pokaszliwali i przesuwali si� nerwowo. Zaczynali pojmowa�, �e Ender zwyczajnie nie wie, co ma robi�.

Pomyœla�, �e ju� go to nie interesuje. Mog� sobie zaliczy� t� gr�. Jeœli nie daj� mu �adnej szansy, to po co ma gra�?

Zupe�nie jak ostatnia bitwa w Szk�*le Bojowej, kiedy wystawili przeciw niemu dwie armie.

I dok�adnie w chwili, gdy pomyœla� o tej bitwie, Groszek najwyraŸniej tak�e j� sobie przypomnia�, gdy� w s�uchawkach zabrzmia� jego g�os:

- Pami�taj, brama nieprzyjaciela jest w dole.

Molo, Zupa, Vlad, Œmieciarz i Zwariowany Tom parskn�li œmiechem. Oni tak�e pami�tali.

Ender te� si� rozeœmia�. W ko�cu, to naprawd� by�o zabawne. Doroœli traktowali wszystko ze œmierteln� powag�, a dzieci gra�y z nimi i gra�y, wierz�c we wszystko, a� wreszcie doroœli posuwali si� za daleko, naciskali zbyt mocno, i dzieci nagle rozumia�y ich gr�. Niech Mazer zapomni o egzaminie. Endera nie obchodzi�o ju�, czy zda. Nie obchodzi�y go ju� �adne regu�y. Jeœli Mazer mo�e oszukiwa�, to on te� mo�e. Nie pozwoli, �eby go pobi� nieuczciwie - to on pobije Mazera pierwszy.

Swoj� ostatni� bitw� w Szkole Bojowej wygra� ignoruj�c nieprzyjaci� i w�asne straty; zaatakowa� bram� przeciwnika.

A brama przeciwnika jest w dole.

Jeœli naruszy zasady, nigdy nie pozwol� mu zosta� dow�dc�. By�by zbyt niebezpieczny. Nie b�dzie ju� musia� gra� w t� gr�. A to oznacza zwyci�stwo.

Szeptem wydal polecenia. Dow�dcy przej�li swoje cz�œci floty i uformowali szeroki pocisk, cylinder wymierzony w najbli�sz� formacj� wroga. Nieprzyjaciel nie pr�bowa� go odepchn��, wr�cz przeciwnie - zaprasza� niemal do œrodka, by okr��y� ze wszystkich stron i dopiero wtedy zniszczy�. Mazer uwzgl�dni� przynajmniej to, �e do tej pory nauczyli si� ju� ostro�noœci, pomyœla� Ender. A to dawa�o mu troch� czasu.

Zaatakowa� w d�, na p�noc, na wsch�d i znowu na d�, na poz�r bez �adnego planu, lecz ca�y czas zbli�aj�c si� do planety wroga. Wreszcie przeciwnik zbyt ciasno zacisn�� p�tl� i wtedy nagle formacja Endera rozpad�a si�. Flota rozp�yn�a si� chaotycznie, osiemdziesi�t myœliwc�w lata�o bez �adnego planu i strzela�o we wszystkie strony, kreœl�c swe indywidualne, beznadziejnie z�o�one krzywe mi�dzy jednostkami roba-li.

Po kilku minutach walki Ender zn�w szepn�� do mikrofonu i tuzin ocala�ych myœliwc�w raz jeszcze uformowa� szyk. Teraz jednak znajdowa�y si� za plecami jednego z najpot�niejszych ugrupowa� przeciwnika. Ponosz�c potworne straty przebi�y si� i pokona�y ponad po�ow� odleg�oœci do planety.

Ender pomyœla�, �e nieprzyjaciel ju� zrozumia�. Mazer na pewno dostrzeg� co zamierza zrobi�. A mo�e Mazer nie wierzy, �e si� do tego posunie? No c�, tym lepiej dla Endera.

Male�ka flotylla Endera zmienia�a kursy, wysy�a�a na boki po dwa-trzy myœliwce, jakby do ataku, by zaraz œci�gn�� je z powrotem. Nieprzyjaciel zbli�a� si�, przesuwaj�c pojedyncze statki i formacje, dot�d rozrzucone wok� planety. Koncentrowa� si�y przed ostatecznym uderzeniem. Najwi�cej jednostek znalaz�o si� za plecami Endera, by uniemo�liwi� mu ucieczk� w otwart� przestrze�, zamkn�� wewn�trz pierœcienia. Znakomicie, myœla� Ender. Bli�ej. Niech podejd� bli�ej.

Wyda� rozkaz i jego statki run�y jak kamienie ku powierzchni planety. By�y to myœliwce, absolutnie niezdolne do wytrzymania termicznej fali przejœcia przez atmosfer�. Ender jednak nie planowa� dotarcia do atmosfery. Niemal w tej samej chwili, gdy rzuci�y si� w d�, zacz�y ogniskowa� swych Ma�ych Doktor�w na jednym tylko celu - samej planecie.

Jeden, dwa, cztery, siedem jego myœliwc�w eksplodowa�o. Teraz wszystko zale�a�o od szcz�œcia - czy cho� jeden dotrze tak daleko, by cel znalaz� si� w promieniu ra�enia. To nie potrwa d�ugo, gdy ju� zdo�aj� si� zogniskowa� na powierzchni planety. Tylko chwila z doktorem Systemem - wi�cej mu nie by�o trzeba. Ender pomyœla�, �e mo�e komputer zwyczajnie nie potrafi pokaza�, co si� stanie z planet� po trafieniu przez Ma�ego Doktora. Co wtedy zrobi? Krzyknie pif paf, jesteœ zabity?

Odsun�� d�onie od przyrz�d�w i pochyli� si�, by obserwowa� rozw�j wydarze�. Jego punkt widzenia znajdowa� si� tu� nad planet� przeciwnika, na statku mkn�cym w g��b studni grawitacyjnej. Cel musia� ju� by� w zasi�gu. Musia� by� w zasi�gu, tylko komputer nie potrafi� sobie poradzi�.

Wtedy w�aœnie powierzchnia planety, zajmuj�ca po�ow� pola symulatora, zacz�a si� wydyma�; eksplozja cisn�a od�amki w kierunku jego myœliwc�w. Ender usi�owa� sobie wyobrazi�, co dzieje si� we wn�trzu, gdy pole roœnie i rozszerza si�, p�kaj� wi�zania molekularne, a pojedyncze atomy nie znajduj� miejsca na ucieczk�.

W ci�gu trzech sekund ca�a planeta rozpad�a si�, zmieniaj�c w kul� jasnego py�u, mkn�cego na zewn�trz. Myœliwce Endera zgin�y jako pierwsze; ich monitory zgas�y nagle i symulator pokazywa� tylko pole walki z punktu widzenia okr�t�w oczekuj�cych z dala od bitwy. Ender nie �a�owa�, �e nie mo�e obserwowa� tego wszystkiego z bliska. Sfera eksplozji ros�a szybciej, ni� potrafi�y ucieka� statki wroga. I nios�a z sob� Ma�ego Doktora, teraz ju� wcale nie ma�ego - pole niszcz�ce wszystko na swej drodze, zmieniaj�ce okr�ty w jasne punkty œwiat�a i p�dz�ce dalej.

Dopiero na samej kraw�dzi ekranu symulatora pole DM zacz�o s�abn��. Dwa czy trzy nieprzyjacielskie statki dryfowa�y bezw�adnie, ocala�y te� okr�ty Endera. Ale tam, gdzie by�a pot�na flota wrog�w i chroniona przez ni� planeta, nie pozosta�o nic. Kula py�u ros�a w miar�, jak grawitacja œci�ga�a do œrodka wi�kszoœ� od�amk�w. By�a gor�ca i wyraŸnie wirowa�a. By�a te� o wiele mniejsza ni� œwiat, z kt�rego powsta�a. Spora cz�œ� jego masy tworzy�a teraz ob�ok, wci�� dryfuj�cy odœrodkowo.

Ender zdj�� s�uchawki, w kt�rych rozbrzmiewa�y okrzyki radoœci jego dow�dc�w eskadr i dopiero wtedy zda� sobie spraw�, �e w pokoju panuje r�wnie g�oœna wrzawa. M�czyŸni w mundurach œciskali si�, œmiali i krzyczeli; inni �kali; kilku ukl�k�o lub po�o�y�o si� na pod�odze i Ender wiedzia�, �e si� modl�. Nie rozumia� tego. Nic si� nie zgadza�o. Powinni si� gniewa�.

Pu�kownik Graff od��czy� od pozosta�ych i podszed� do niego. �zy sp�ywa�y mu po policzkach, ale uœmiecha� si�. Pochyli� si�, wyci�gn�� ramiona i - ku zdumieniu Endera - obj�� go i przycisn�� mocno.

- Dzi�ki ci, Ender, dzi�ki - szepn��. - Dzi�ki Bogu za to, �e nam ciebie zes�a�.

Inni tak�e podeszli, œciskali mu r�k� i gratulowali. Usi�owa� coœ z tego zrozumie�. Mo�e jednak zda� ten egzamin? Przecie� to by�a jego wygrana, nie ich. W dodatku nieuczciwa, oszukana; dlaczego zachowywali si� tak, jakby zwyci�y� honorowo?

T�um rozst�pi� si�, by przepuœci� Mazera Rackhama. Ten podszed� wprost do Endera i wyci�gn�� r�k�.

- Dokona�eœ trudnego wyboru, ch�opcze. Wszystko albo nic. Koniec z nimi albo koniec z nami. Ale B�g œwiadkiem, �e nie by�o innej drogi. Gratuluj�. Pobi�eœ ich i wszystko si� sko�czy�o.

"Sko�czy�o. Pobi�eœ ich". Ender nie pojmowa�.

- Przecie� to ciebie pobi�em. Œmiech Mazera wype�ni� ca�� sal�.

- Ender, nie ze mn� walczy�eœ. Nie rozegra�eœ ani jednej gry, odk�d zosta�em twoim nieprzyjacielem.

Ender nie zrozumia� �artu. Przecie� rozegra� mn�stwo gier i wiele go one kosztowa�y. Zaczyna� si� irytowa�.

Mazer si�gn�� r�k� do jego ramienia, ale Ender strz�sn�� jego d�o�. Wtedy Mazer spowa�nia�.

- Ender - powiedzia�. - Przez ostatnie kilka miesi�cy dowodzi�eœ nasz� flot�. Prowadzi�eœ Trzeci� Inwazj�. To nie by�y gry; bitwy toczy�y si� naprawd�, a jedynym twoim wrogiem by�y robale. Wygrywa�eœ wszystkie starcia, a dzisiaj pokona�eœ ich ostatecznie nad ich œwiatem ojczystym, gdzie by�a kr�lowa, wszystkie kr�lowe ze wszystkich ich kolonii. Wszystkie tam by�y, a tyje wszystkie zniszczy�eœ. Nigdy ju� nas nie zaatakuj�. Ty tego dokona�eœ. Ty. Naprawd�. To nie gra.

Umys� Endera by� zbyt zm�czony, by zaakceptowa� te fakty. Wi�c to nie œwietlne punkty w przestrzeni, ale prawdziwe statki, z kt�rymi walczy� i prawdziwe statki, kt�re niszczy�. I prawdziwy œwiat, kt�ry rozpyli� w nicoœ�. Przeszed� mi�dzy ludŸmi, ignoruj�c ich wyci�gni�te r�ce, ich s�owa, ich radoœ�. Kiedy dotar� do pokoju, rozebra� si�, wsun�� do ��ka i zasn��.

*

Ender przebudzi� si�, kiedy potrz�sn�li go za rami�. Dopiero po chwili zdo�a� ich rozpozna�: Graff i Rackham. Odwr�ci� si� do nich plecami.

- Dajcie mi spa�.

- Ender, musimy z tob� porozmawia�. Ender odwr�ci� si� do nich.

- Wyœwietlali to wideo na Ziemi przez ca�y dzie� i ca�� noc, od wczorajszej bitwy.

- Wczorajszej?

Musia� przespa� ca�� dob�.

- Jesteœ bohaterem, Ender. Wszyscy widzieli, czego dokonaliœcie, ty i pozostali. Nie s�dz�, by znalaz� si� jakiœ rz�d, kt�ry nie przyzna�by ci swego najwy�szego odznaczenia.

- Zabi�em ich wszystkich, prawda? - spyta� Ender.

- Kogo wszystkich? - nie zrozumia� Graff. - Robali? O to w�aœnie chodzi�o.

Mazer pochyli� si� nad nim.

- To by�o celem tej wojny.

- Wszystkie ich kr�lowe. A wi�c zabi�em te� wszystkie ich dzieci, wszystkich.

- Sami o tym zdecydowali, kiedy nas napadli. To nie twoja wina. Tak musia�o si� sta�.

Ender chwyci� mundur Mazera i zawis� na nim, œci�gaj�c m�czyzn� w d� tak, �e znaleŸli si� twarz� w twarz.

- Nie chcia�em ich wszystkich zabija�. Nikogo nie chcia�em zabija�! Nie jestem morderc�! Wy dranie, to nie ja wam by�em potrzebny, tylko Peter. Ale zmusiliœcie mnie do tego, oszukaliœcie mnie!

- Oczywiœcie, �e ci� oszukaliœmy. Na tym w�aœnie polega� ten pomys� - oœwiadczy� Graff. - Musieliœmy oszukiwa�, inaczej nie by�byœ w stanie dokona� tego, czego dokona�eœ. W tym tkwi� ca�y problem. Musieliœmy znaleŸ� dow�dc�, kt�ry potrafi�by wczu� si� w robali, myœle� jak robale, rozumie� ich i przewidywa� ich ruchy. Kt�ry potrafi�by zdoby� mi�oœ� swoich podw�adnych i wsp�lnie z nimi pracowa� jak doskona�a maszyna, r�wnie doskona�a jak robale. Ale ktoœ taki nigdy nie by�by zab�jc�, kt�rego potrzebowaliœmy. Nie m�g�by rusza� do bitwy zdecydowany zwyci�y� za wszelk� cen�. Gdybyœ wiedzia�, nie by�byœ do tego zdolny. A gdybyœ by� osob�, kt�ra mog�aby to zrobi� nawet wiedz�c, nie potrafi�byœ dostatecznie dobrze zrozumie� robali.

- I to musia�o by� dziecko, Ender - doda� Mazer. - By�eœ szybszy ode mnie. Lepszy ode mnie. Ja by�em ju� zbyt stary i zbyt ostro�ny. �aden porz�dny cz�owiek, kt�ry zna wojn�, nie w�o�y�by w walk� ca�ego serca. Ale ty jej nie zna�eœ. Dopilnowaliœmy tego. By�eœ zuchwa�y, b�yskotliwy i m�ody. Po to przyszed�eœ na œwiat.

- Mieliœmy pilot�w w naszych statkach.

- Tak.

- Kaza�em im atakowa� i gin��, i nawet o tym nie wiedzia�em.

- Oni wiedzieli, Ender. I atakowali mimo to. Rozumieli, o co walcz�.

- Nikt mnie nie pyta�! Ani razu nie powiedzieliœcie mi prawdy!

- Mia�eœ pos�u�y� jako bro�, Ender. Jak miotacz, jak Ma�y Doktor, dzia�aj�cy bezb��dnie bez wiedzy o tym, w co zosta� wymierzony. To my ci� wymierzyliœmy, Ender. Na nas spoczywa odpowiedzialnoœ�. Jeœli pope�niliœmy b��d, to my jesteœmy winni.

- Powiecie mi to p�Ÿniej - Ender zamkn�� oczy.

Mazer Rackham potrz�sn�� nim mocno.

- Nie zasypiaj, Ender - zawo�a�. - To bardzo wa�ne.

- Sko�czyliœcie ze mn� - odpar� Ender. - Teraz dajcie mi spok�j.

- Dlatego w�aœnie przyszliœmy - wyjaœni� Mazer. - Pr�bujemy ci to wyt�umaczy�. Oni wcale jeszcze z tob� nie sko�czyli. Powariowali tam, na dole. Chc� zacz�� wojn�. Amerykanie twierdz�, �e Uk�ad Warszawski zamierza ich napaœ�, a Rosjanie zarzucaj� to samo Hegemonowi. Wojna z robalami sko�czy�a si� nieca�e dwadzieœcia cztery godziny temu, a oni zn�w walcz�, jeszcze gorzej ni� dawniej. I wszyscy myœl� o tobie. Wszyscy chc� ciebie. Jesteœ najwi�kszym przyw�dc� wojskowym w historii. Pragn�, byœ poprowadzi� ich armie. Amerykanie. Hegemon. Wszyscy opr�cz Uk�adu Warszawskiego, ale ci woleliby, �ebyœ zgin��.

- Nie mam nic przeciwko temu - stwierdzi� Ender.

- Musimy ci� st�d zabra�. Na Erosie jest pe�no rosyjskich marines, a Polemarcha jest Rosjaninem. Lada chwila mo�e si� pola� krew.

Ender zn�w odwr�ci� si� do nich plecami. Tym razem mu nie przeszkadzali. Nie spa� jednak. S�ucha�.

- Tego si� obawia�em, Rackham. Za mocno go przycisn��eœ. Mniej wa�ne plac�wki mog�y poczeka�. Mog�eœ mu da� par� dni odpoczynku.

- Ty te� zaczynasz, Graff? Pr�bujesz os�dzi�, jak mog�em to lepiej rozegra�? Nie wiesz, co by si� sta�o, gdybym nie naciska�. Nikt nie wie. Zrobi�em to tak, jak uzna�em za stosowne i uda�o mi si�. To najwa�niejsze: uda�o si�. Zapami�taj sobie t� obron�, Graff. Tobie tak�e mo�e si� kiedyœ przyda�.

- Przepraszam.

- Sam widz�, jak to si� na nim odbi�o. Pu�kownik Liki uwa�a, �e trwa�e urazy s� wysoce prawdopodobne, aleja w to nie wierz�. Jest zbyt silny. Zwyci�stwo wiele dla niego znaczy�o. I zwyci�y�.

- Nie m�w mi o sile. Ten dzieciak ma jedenaœcie lat. Daj mu odpocz��, Rackham. Sytuacja nie jest jeszcze krytyczna. Mo�emy postawi� wartownika przed jego drzwiami.

- Albo postawi� wartownika przed innymi drzwiami i udawa�, �e to jego.

- Wszystko jedno.

Potem odeszli. Ender zasn�� znowu.

Czas mija�, niemal nie dotykaj�c Endera. Muska� go tylko przelotnie. Raz ch�opiec przebudzi� si� na kilka minut czuj�c, jak coœ uciska mu r�k�, napiera na ni� t�pym, upartym b�lem. Dotkn�� tego palcami; to by�a ig�a wbita w �y��. Pr�bowa� j� wyci�gn��, ale by�a przylepiona plastrem, a on nie mia� si�. Innym razem zbudzi� si� w ciemnoœci, s�ysz�c ciche pomruki i przekle�stwa. W uszach dzwoni�o mu jeszcze od nag�ego ha�asu, kt�ry przerwa� sen. "Zapalcie œwiat�o", powiedzia� ktoœ. Kiedy indziej zdawa�o mu si�, �e s�yszy obok siebie czyjœ cichy szloch.

Mo�e trwa�o to tylko jeden dzie�; mo�e tydzie�; s�dz�c po snach, mog�y min�� miesi�ce. W snach kilkakrotnie prze�y� ca�e swe �ycie. Zn�w przechodzi� przez Nap�j Olbrzyma i obok dzieci-wilk�w, prze�ywa� straszne œmierci i ci�g�e morderstwa; s�ysza� g�os, szepcz�cy do niego wœr�d drzew: Musia�eœ je zabi�, by dotrze� na Koniec Œwiata. Pr�bowa� odpowiada�: Nie chcia�em nikogo zabija�. Nikt mnie nie pyta�, czy chc� zabija�. Ale las œmia� si� z niego. A kiedy skaka� z urwiska na Ko�cu Œwiata, l�dowa� czasem nie na chmurze, ale w myœliwcu, nios�cym go do punktu obserwacyjnego nad powierzchni� œwiata robali. M�g� wtedy ogl�da�, raz za razem, erupcj� œmierci w chwili, gdy dr System uruchamia� reakcj� we wn�trzu planety. Potem zbli�a� si� jeszcze, coraz bardziej, a� wreszcie widzia�, jak wybuchaj� pojedyncze robale, rozb�yskuj� œwiat�em i na jego oczach zmieniaj� w kupki py�u. Widzia� te� kr�low� otoczon� m�odymi; tyle �e kr�lowa by�a jego matk�, a m�ode stawa�y si� Yalentine i wszystkimi dzie�mi, kt�re zna� ze Szko�y Bojowej. Jedno z nich mia�o twarz Bonza i le�a�o tam krwawi�c z oczu i nosa. Nie masz honoru, m�wi�o. A sen ko�czy� si� zawsze zwierciad�em, powierzchni� stawu lub metalow� burt� statku - czymœ, co odbija�o jego twarz. Z pocz�tku widzia� wtedy twarz Petera, zalan� krwi�, ze zwisaj�cym z ust ogonem w�a. Dopiero po jakimœ czasie zobaczy� w�asn�, star� i smutn�, o oczach pe�nych �alu po miliardach, miliardach zamordowanych. By�y to jednak jego w�asne oczy i cieszy� si�, �e je odzyska�.

Taki by� œwiat, w kt�rym przebywa� Ender przez d�ugie, d�ugie lata w ci�gu pi�ciu dni po zako�czeniu Wojny Ligi.

Gdy zn�w si� przebudzi�, le�a� w ciemnoœci. Z daleka dobiega�y st�umione, g�uche odg�osy wybuch�w. Nas�uchiwa� przez chwil�. Potem us�ysza� ciche kroki.

Odwr�ci� si� i b�yskawicznie wyci�gn�� r�k�, by z�apa� tego, kto si� do niego skrada�. Rzeczywiœcie, pochwyci� czyjeœ ubranie i szarpn�� je w d�, w stron� kolan, got�w zabi�, gdyby zasz�a potrzeba.

- To ja, Ender! To ja!

Zna� ten g�os. Wyp�yn�� z jego pami�ci, jakby pochodzi� sprzed miliona lat.

- Alai.

- Salaam, dupku. Co ty wyprawiasz? Chcia�eœ mnie zabi�?

- Tak. Myœla�em, �e to ty mnie chcesz zabi�.

- Mia�em zamiar ci� obudzi�. Dobrze przynajmniej, �e zosta�o ci troch� instynktu samozachowawczego. Mazer m�wi o tobie tak, jakbyœ si� stawa� roœlin�.

- Pr�bowa�em. Co to za wybuchy?

- Tutaj trwa wojna. Dla bezpiecze�stwa wyciemnili nasz� sekcj�. Ender zsun�� nogi, by usi�œ�, ale nie potrafi�. Za mocno hucza�o mu w g�owie. Skrzywi� si� z b�lu.

- Nie siadaj, Ender. Wszystko jest w porz�dku. Wygl�da na to, �e jeszcze mo�emy wygra�. Nie wszyscy ludzie Uk�adu Warszawskiego poparli Polemarch�. Wielu przesz�o na nasz� stron�, kiedy Strategos powiedzia�, �e zachowujesz lojalnoœ� wobec MF.

- Spa�em.

- Wi�c k�ama�. Ale chyba nie knu�eœ zdrady przez sen? Paru Rosjan, kt�rzy przyszli do nas, m�wi�o, �e kiedy Polemarcha kaza� im znaleŸ� ci� i zabi�, to niewiele brakowa�o, by jego zabili. Cokolwiek myœl� o innych, Ender, ciebie kochaj�. Ca�y œwiat ogl�da� nasze bitwy. Nagrania sz�y dniem i noc�. Pe�ny zapis, razem z twoim g�osem wydaj�cym rozkazy. Pokazali wszystko, bez �adnych ci��. Dobra robota. Karier� w filmie masz jak w banku.

- Nie wydaje mi si� - mrukn�� Ender.

- �artowa�em. Ch�opie, mo�esz to sobie wyobrazi�? Wygraliœmy wojn�. Tak strasznie nam zale�a�o, �eby dorosn�� i wzi�� w niej udzia�, a to byliœmy my, przez ca�y czas. Wiesz, o co mi chodzi, Ender. Jesteœmy dzie�mi. A to w�aœnie my wygraliœmy - Alai rozeœmia� si�. - No, przynajmniej ty. Nie wiedzia�em, jak nas wyci�gniesz z tego ostatniego uk�adu. Ale uda�o ci si�. Dobry by�eœ.

Ender zauwa�y�, �e Alai u�ywa czasu przesz�ego. By� dobry.

- A jaki jestem teraz, Alai?

- Nadal dobry.

- W czym?

- W... we wszystkim. Milion �o�nierzy p�jdzie za tob� na koniec Wszechœwiata.

- Nie chc� iœ� na koniec Wszechœwiata.

- Wi�c gdzie chcesz p�jœ�? Oni pod��� za tob�.

Chc� wr�ci� do domu, pomyœla� Ender, ale nie wiem, gdzie to jest.

Huk wybuch�w ucich�.

- S�uchaj - powiedzia� Alai.

Nas�uchiwali. Otworzy�y si� drzwi. Ktoœ stan�� w progu. Ktoœ niedu�y.

- Ju� po wszystkim - oznajmi�. To by� Groszek. Jakby dla potwierdzenia jego s��w zap�on�y œwiat�a.

- Czeœ�, Groszek - powiedzia� Ender.

- Czeœ�, Ender.

Za nim wesz�a Petra i Dink, trzymaj�cy j� za r�k�. Zbli�yli si� do ��ka Endera.

- Patrzcie, nasz bohater si� obudzi� - zawo�a� Dink.

- Kto wygra�? - spyta� Ender.

- My wygraliœmy, Ender - odpar� Groszek. - By�eœ przy tym.

- On jeszcze nie zwariowa�, Groszek, nie do tego stopnia. Chce wiedzie�, kto wygra� teraz - Petra uj�a d�o� Endera. - Na Ziemi uzgodniono zawieszenie broni. Od paru dni trwa�y negocjacje. Zgodzili si� w ko�cu na przyj�cie Propozycji Locke'a.

- On nic nie wie o Propozycji Locke'a.

- Jest doœ� skomplikowana, ale oznacza przede wszystkim, �e MF b�dzie istnia�a nadal, tylko z wy��czeniem Uk�adu Warszawskiego. W zwi�zku z tym ich marines wracaj� do domu. Moim zdaniem Rosja zgodzi�a si�, bo trwa tam rewolta ich s�owia�skich helot�w. Ka�dy ma jakieœ problemy. Tutaj zgin�o jakichœ pi�ciuset ludzi, ale na Ziemi by�o gorzej.

- Hegemon ust�pi� - doda� Dink. - Na dole panuje istne szale�stwo. Nikt si� tym nie przej��.

- Dobrze si� czujesz? - spyta�a Petra, muskaj�c palcami jego czo�o. - Przestraszy�eœ nas. Powiedzieli, �e oszala�eœ, a my im na to, �e chyba sami poszaleli.

- Jestem szalony - odpar� Ender. - Ale poza tym chyba wszystko w porz�dku.

- A kiedy doszed�eœ do tego wniosku? - zainteresowa� si� Alai.

- Kiedy mi si� zdawa�o, �e chcesz mnie zabi� i postanowi�em zabi� ci� pierwszy. Jestem chyba morderc� a� do szpiku koœci, ale wol� by� raczej �ywy ni� martwy.

Œmiej�c si� przyznali mu racj�. Potem Ender rozp�aka� si� i obj�� mocno Petr� i Groszka, kt�rzy stali najbli�ej.

- T�skni�em za wami - szepn��. - Tak strasznie chcia�em was zobaczy�.

- I zobaczy�eœ nas w strasznej formie - odpar�a Petra. Poca�owa�a go w policzek.

- Zobaczy�em was wspania�ych. Tych, kt�rych najbardziej potrzebowa�em, zu�y�em najszybciej. Marnie to zaplanowa�em.

- U nas ju� w porz�dku - oœwiadczy�JDink. - Nie sta�o si� nic takiego, czego nie wyleczy�oby pi�� dni siedzenia pod miot�� w wyciemnionych pokojach, w samym œrodku wojny.

- Nie musz� ju� by� waszym dow�dc�, prawda? - spyta� Ender. - Nie chcia�bym wi�cej nikim dowodzi�.

- Nie musisz nikim dowodzi� - odpar� Dink. - Ale zawsze b�dziesz naszym dow�dc�.

Przez chwil� milczeli wszyscy.

- Co teraz b�dziemy robi�?- odezwa� si� Alai. - Wojna z robalami sko�czona, tak samo jak wojna na Ziemi, a nawet tutaj. Co zrobimy?

- Jesteœmy dzie�mi - stwierdzi�a Petra. - Pewnie ka�� nam iœ� do szko�y. Takie jest prawo. Musisz chodzi� do szko�y, dop�ki nie sko�czysz siedemnastu lat.

Wtedy wybuchn�li œmiechem. Œmiali si� tak d�ugo, �e �zy p�yn�y im po policzkach.

Rozdzia� 15

M�wca Umar�ych

Jezioro trwa�o nieruchomo w bezwietrznej pogodzie. Dwaj m�czyŸni siedzieli na krzes�ach ustawionych na p�ywaj�cym pomoœcie. Niewielka, drewniana tratwa unosi�a si� na wodzie. Graff wsun�� stop� w p�tl� liny i przyci�ga� j� do siebie, potem pozwala� jej odp�yn��, by przyci�gn�� znowu.

- Straci� pan na wadze.

- Jeden stres jej dodaje, inny odejmuje. Jestem we w�adzy chemii.

- To musia�o by� trudne.

- Niespecjalnie - Graff wzruszy� ramionami. - Wiedzia�em, �e mnie uniewinni�.

- Niekt�rzy z nas nie byli o tym przekonani. Zdawa�o si�, �e ludzie powariowali. Brutalne traktowanie dzieci, zaniedbanie obowi�zk�w, prowadz�ce do zab�jstwa... te filmy z Bonzem i Stilsonem by�y doœ� ponure. Trudno patrze�, jak jedno dziecko robi coœ takiego drugiemu.

- Moim zdaniem w�aœnie te filmy mnie uratowa�y. Oskar�enie mocno je poci�o, ale my pokazaliœmy ca�oœ�. By�o jasne, �e to nie Ender sprowokowa� zajœcie. Potem sprawa sz�a o domys�y. Powiedzia�em, �e zrobi�em to, co uzna�em za konieczne dla ocalenia ludzkiej rasy i uda�o mi si�. Przekonaliœmy s�dzi�w, �e oskar�enie musi udowodni� ponad wszelk� w�tpliwoœ�, �e Ender wygra�by wojn� bez naszego szkolenia. Potem wszystko by�o ju� proste. Potrzeby wojny.

- W ka�dym razie, Graff, przyj�liœmy to z wielk� ulg�. Owszem, k��ciliœmy si� i wiem, �e oskar�enie wykorzysta�o przeciwko panu nagrania naszych rozm�w. Wtedy jednak wiedzia�em ju�, �e mia� pan racj� i chcia�em zeznawa� na pa�sk� korzyœ�.

- Wiem, Anderson. Adwokat mi powiedzia�.

- I co pan teraz zrobi?

- Nie wiem. Na razie ci�gle odpoczywam. Mam par� lat zaleg�ego urlopu. Wystarczy, �eby doci�gn�� do emerytury. Mam te� od�o�one w bankach mn�stwo pieni�dzy z pensji, kt�rej nigdy nie wykorzystywa�em. M�g�bym �y� z procent�w. Mo�e nic nie b�d� robi�.

- Niez�e to brzmi. Aleja bym nie wytrzyma�. Proponowali mi katedry na trzech r�nych uniwersytetach, poniewa� teoretycznie jestem wyk�adowc�. Nie wierz�, kiedy im t�umacz�, �e w Szko�� Bojowej interesowa�a mnie wy��cznie gra. S�dz�, �e skorzystam z drugiej oferty.

- Komisarz rozgrywek?

- Teraz, kiedy wojna si� sko�czy�a, znowu mo�na wr�ci� do gier. Zreszt�, to i tak b�d� wakacje. Tylko dwadzieœcia osiem dru�yn w lidze. Chocia�, po tylu latach przygl�dania si� naszym dzieciakom, footbal� przywodzi na myœl zderzaj�ce si� ze sob� œlimaki.

Rozeœmieli si� obaj. Graff odepchn�� stop� tratw�.

- Co to za tratwa? Przecie� nie m�g�by pan na niej p�ywa�. Graff pokr�ci� g�ow�.

- To Ender j� zbudowa�.

- No tak. Przecie� pan go tutaj przywi�z�.

- Nawet przyznali mu t� posiad�oœ� na w�asnoœ�. Dopilnowa�em, by zosta� nale�ycie wynagrodzony. Do ko�ca �ycia nie zabraknie mu pieni�dzy.

- Jeœli tylko pozwol� mu wr�ci�, �eby je wyda�.

- Nigdy nie pozwol�.

- Mimo �e Demostenes agituje za jego powrotem?

- Demostenes nie wyst�puje ju� w sieciach. Anderson uni�s� brwi.

- A to dlaczego?

- Demostenes si� wycofa�. Na stale.

- Pan coœ wie, stary oszuœcie. Pan wie, kim jest Demostenes.

- By�.

- Wi�c niech pan powie.

- Nie.

- Przesta� pan by� zabawny, Graff.

- Nigdy nie by�em.

- Niech pan przynajmniej powie, dlaczego. Wielu z nas uwa�a�o, �e pewnego dnia Demostenes zostanie Hegemonem.

- Nigdy nie by�o takiej mo�liwoœci. Nie, nawet ten jego t�um politycznych kretyn�w nie przekona Hegemona, by sprowadzi� Ender a na Ziemi�. Jest zbyt niebezpieczny.

- Ma dopiero jedenaœcie lat. Teraz dwanaœcie.

- Jest wi�c tym bardziej niebezpieczny, poniewa� tak �atwo nim kierowa�. Ca�y œwiat liczy si� z imieniem Endera. To boskie dziecko, cudotw�rca, trzymaj�cy w d�oniach �ycie i œmier�. Ka�dy drobny tyran pragn��by postawi� ch�opaka na czele armii i patrze�, jak wszyscy inni przy��czaj� si� do niego albo trz�s� ze strachu. Gdyby Ender wr�cil na Ziemi�, chcia�by zamieszka� tutaj, odpoczywa�, ocali�, ile si� da ze swego dzieci�stwa. Ale nie pozwol� mu odpocz��.

- Rozumiem. I ktoœ wyt�umaczy� to Demostenesowi?

- Demostenes wyt�umaczy� to komuœ innemu. Komuœ, kto potrafi�by wykorzysta� Endera jak nikt inny, by rz�dzi� œwiatem i sprawi�, �e œwiat by�by z tego zadowolony.

- Kto?

- Locke.

- Locke przekonywa�, �e Ender powinien zosta� na Erosie.

- Nie wszystko jest takie, jakim si� wydaje.

- To dla mnie za skomplikowane, Graff. Daj mi gr�. Proste, jasne regu�y. S�dzi�w. Pocz�tek i koniec. Zwyci�zc�w i przegranych, a potem wszyscy wracaj� do domu, do �on.

- Za�atwi mi pan czasem bilety na mecz?

- Nie zostanie pan tutaj i nie wycofa si�, prawda?

- Nie.

- Przechodzi pan do Hegemonii?

- Jestem nowym Ministrem Kolonizacji.

- Wi�c zdecydowali si� na to?

- Czekamy tylko na raporty z kolonii robali. Wie pan, te planety czekaj�, ju� zagospodarowane, z miastami i przemys�em. Bardzo to wygodne. Cofniemy prawa ograniczaj�ce przyrost naturalny...

- Kt�rych i tak wszyscy nienawidz�...

- I ka�dy trzeci, czwarty i pi�ty wsi�dzie na statek, by ruszy� ku œwiatom znanym i nieznanym.

--1 ludzie wyrusz�?

- Ludzie zawsze wyruszaj�. Zawsze. Wierz�, �e potrafi� urz�dzi� �ycie lepiej ni� w domu.

- Do diabla, mo�e naprawd� potrafi�.

Z pocz�tku Ender wierzy�, �e zabior� go na Ziemi�, gdy tylko wszystko si� uspokoi. Ale wszystko si� uspokoi�o, pok�j panowa� ju� od roku i sta�o si� jasne, �e nie maj� zamiaru pozwoli� mu na powr�t, �e jest o wiele bardziej u�yteczny jako imi� i legenda ni� niewygodna osoba z krwi i koœci.

W dodatku przed s�dem wojskowym trwa�o post�powanie w sprawie przest�pstw pu�kownika Graffa. Admira� Chamrajnagar stara� si� nie dopuszcza� Endera do sprawozda�, ale nie uda�o mu si�. Enderowi tak�e nadano stopie� admira�a i cho� zwykle tego unika�, tym razem wykorzysta� przys�uguj�ce mu przywileje. Dlatego m�g� ogl�da� wideo z walk ze Stilsonem i Bonzem, widzia� fotografie zw�ok, s�ucha� spor�w prawnik�w i psycholog�w, czy pope�ni� morderstwo, czy raczej zabi� w obronie w�asnej. Mia� na ten temat w�asn� opinie, nikt go jednak nie pyta�. Przez ca�y czas trwania procesu atakowano w�aœciwie Endera. Prokurator by� zbyt inteligentny, by oskar�a� wprost, ale pr�bowa� przedstawi� go jako chorego, perwersyjnego, przest�pczego maniaka.

- Nie przejmuj si� - poradzi� mu Mazer Rackham. - Politycy si� ciebie boj�, ale jeszcze nie potrafi� ci zepsu� reputacji. To si� nie uda, dop�ki za trzydzieœci lat nie wezm� si� za ciebie historycy.

Ender nie dba� o reputacj�. Ogl�da� zapisy oboj�tnie, cho� z lekkim rozbawieniem. Zabi� w walce dziesi�� miliard�w robali, kt�rzy byli r�wnie inteligentni i wcale nie gorsi ni� ludzie, kt�rzy nawet nie pr�bowali atakowa� ludzi po raz trzeci, a nikt nawet nie pomyœla�, by nazwa� to przest�pstwem.

Wszystkie te zbrodnie obci��a�y jego sumienie; œmier� Stilsona i Bonza nie bardziej, ale i nie mniej ni� pozosta�e.

Z tym ci�arem czeka� d�ugie, puste miesi�ce, by œwiat, kt�ry ocali�, uzna�, �e mo�e wr�ci� do domu.

Przyjaciele opuszczali go z �alem. Jeden po drugim wracali do swych rodzin, do dom�w, gdzie witano ich jak bohater�w. Ender ogl�da� nagrania ich powrot�w i by� wzruszony s�ysz�c, jak chwal� Endera Wiggina, kt�ry nauczy� ich wszystkiego i poprowadzi� do zwyci�stwa. Gdy jednak apelowali, by sprowadzi� go na Ziemi�, cenzura wycina�a te zdania i nikt nie s�ysza� ich pr�œb.

Przez d�ugi czas na Erosie nie by�o nic do roboty, poza uprz�taniem pozosta�oœci po krwawej Wojnie Ligi i odbieraniem raport�w od statk�w, kiedyœ okr�t�w bojowych, badaj�cych kolonie robali.

Teraz jednak wrza�a tu praca i zebra�o si� wi�cej ludzi ni� kiedykolwiek w czasie wojny. Koloniœci przybywali, by szykowa� si� do podr�y na opustosza�e planety. Ender pomaga�, gdy tylko mu pozwalali; trudno im by�o poj��, �e dwunastoletni ch�opiec mo�e by� r�wnie utalentowany w sprawach pokoju, co wojny. Ale cierpliwie znosi� ich sk�onnoœ� do ignorowania go; nauczy� si� przekazywa� swoje sugestie poprzez kilku doros�ych, kt�rzy go s�uchali i powtarzali jego pomys�y jako w�asne. Nie zale�a�o mu na uznaniu, ale na wykonaniu pracy.

Jednego tylko nie potrafi� znieœ�: uwielbienia, jakie okazywali mu koloniœci. Zaczai unika� zamieszkiwanych przez nich tuneli, poniewa� zawsze rozpoznawali go - œwiat zapami�ta� dobrze jego twarz - a potem krzyczeli, klaskali, œciskali go i gratulowali, pokazywali dzieci nazwane jego imieniem i m�wili, �e jego m�odoœ� �amie im serca, �e nie wini� go za te morderstwa, bo przecie� to nie jego wina, jest tylko dzieckiem...

Kry� si� przed nimi najlepiej jak potrafi�.

Jednak by� wœr�d kolonist�w ktoœ, przed kim nie m�g� si� schowa�.

Tego dnia przebywa� poza Erosem. Polecia� promem na nowy SMG, gdzie uczy� si� wykonywania prac pok�adowych na statkach. Chamraj-nagar m�wi�, �e praca fizyczna nie przystoi oficerowi, lecz Ender odpowiada�, �e poniewa� nie ma ju� popytu na jego dotychczasowe umiej�tnoœci, pora, by pozna� coœ nowego.

Wezwali go przez komunikator skafandra; ktoœ chcia� si� z nim zobaczy�, gdy tylko wr�ci. Enderowi nie przychodzi� na myœl nikt, kogo chcia�by widzie�, wi�c nie spieszy� si� zbytnio. Doko�czy� monta�u os�ony ansibla statku, potem przeci�gn�� si� hakiem ponad burt� i wp�yn�� do œluzy.

Czeka�a na niego przed drzwiami szatni. Zirytowa� si�, �e pozwolili koloniœcie niepokoi� go nawet tutaj, gdzie chcia� by� sam. Kiedy jednak przyjrza� si� uwa�niej, dostrzeg�, �e zna�by t� m�od� kobiet�, gdyby by�a ma�� dziewczynk�.

- Yalentine - powiedzia�.

- Czeœ�, Ender.

- Co ty tu robisz?

- Demostenes si� wycofa�. Teraz wyruszam z pierwsz� koloni�.

- To podr� na pi��dziesi�t lat.

- Na pok�adzie statku tylko dwa.

- Ale gdybyœ kiedyœ wr�ci�a, ka�dy, kogo zna�aœ na Ziemi zd��y umrze�...

- O to w�aœnie mi chodzi. Mia�am jednak nadziej�, �e poleci ze mn� ktoœ z Erosa.

- Nie chc� lecie� na planet�, kt�r� ukradliœmy robalom. Chc� tylko wr�ci� do domu.

- Nigdy nie wr�cisz na Ziemi�, Ender. Zadba�am o to przed startem. Patrzy� na ni� w milczeniu.

- Zaraz ci o tym opowiem. Gdybyœ mia� ochot� mnie znienawidzi�, mo�esz zacz�� natychmiast.

Poszli razem do male�kiej kabiny Endera w SMG i tam wyjaœni�a mu wszystko. Peter chcia� jego powrotu, pod ochron� Rady Hegemona.

- W obecnej sytuacji znalaz�byœ si� praktycznie pod kontrol� Petera, poniewa� po�owa Rady robi to, czego on chce. Tych, kt�rzy nie jedz� Locke'owi z r�ki, trzyma w garœci innymi sposobami.

- Czy wiedz�, kim jest naprawd�?

- Tak. Nie jest powszechnie znany, ale ludzie na wysokich stanowiskach wiedz�. Ma zbyt du�e wp�ywy, by przejmowali si� jego wiekiem. Dokona� niewiarygodnych rzeczy.

- Zauwa�y�em, �e uk�ad pokojowy sprzed roku nazwano jego imieniem.

- To by� punkt zwrotny jego kariery. Wysun�� t� propozycj� za poœrednictwem przyjaci� z sieci publicznych, a potem Demostenes tak�e j� popar�. Na taki moment czeka� - �eby dla jakiegoœ du�ego przedsi�wzi�cia wykorzysta� wp�yw Demostenesa na mot�och i Locke'a wœr�d inteligencji. Jego akcja powstrzyma�a naprawd� paskudn� wojn�, kt�ra mog�a potrwa� ca�e dziesi�ciolecia.

- Postanowi� zosta� politykiem?

- Chyba tak. Ale w chwili szczeroœci powiedzia� mi cynicznie, �e gdyby pozwoli� Lidze rozpaœ� si� zupe�nie, musia�by zdobywa� œwiat po kawa�ku. Dop�ki trwa Hegemonia, mo�e to zrobi� za jednym zamachem.

Ender pokiwa� g�ow�.

- Tak, to podobne do Petera.

- Zabawne, prawda? Peter ocali� miliony istnie�.

- A ja zabi�em miliardy.

- Nie to chcia�am powiedzie�.

- Wi�c mia� zamiar mnie wykorzysta�?

- Zaplanowa� wszystko dok�adnie. Zaraz po twoim powrocie chcia� odkry� swoj� to�samoœ� i powita� ci� przed kamerami. Starszy brat Endera Wiggina, a przy tym wielki Locke, architekt pokoju. Obok ciebie wyda�by si� prawie doros�y. A jesteœcie teraz podobni do siebie bardziej ni� kiedykolwiek. Potem bez wi�kszych problem�w przej��by w�adz�.

- Dlaczego go powstrzyma�aœ?

- Ender, nie by�byœ szcz�œliwy, sp�dzaj�c reszt� �ycia w roli marionetki Petera.

- Dlaczego? Ca�y czas by�em czyj�œ marionetk�.

- Ja te�. Pokaza�am Peterowi wszystkie materia�y, jakie uda�o mi si� zebra� - doœ�, by przekona� ludzi, �e jest psychopatycznym morderc�. Mia�am kolorowe zdj�cia torturowanych wiewi�rek i filmy z czujnika o tym, jak ci� traktowa�. Sporo pracy kosztowa�o mnie skompletowanie tego wszystkiego, ale kiedy to zobaczy�, bez sprzeciwu da� mi, co chcia�am. A chcia�am wolnoœci dla ciebie i dla mnie.

- Moim zdaniem wolnoœ� nie polega na mieszkaniu w domu ludzi, kt�rych zabi�em.

- Ender, co si� sta�o, to si� nie odstanie. Ich planety s� teraz puste, a nasza przepe�niona. I mo�emy ze sob� zabra� to, czego ich œwiaty nigdy nie zna�y: miasta pe�ne ludzi, kt�rzy prze�ywaj� swoje osobiste, indywidualne �ycie, kt�rzy kochaj� si� i nienawidz�. Na wszystkich œwiatach robali mo�na by�o opowiedzie� tylko jedn� histori�; kiedy my tam dotrzemy, b�dzie mn�stwo historii i ka�dego dnia b�dziemy wymyœla� ich zako�czenia. Ziemia nale�y do Petera, Ender. I jeœli nie polecisz ze mn�, œci�gnie ci� tam i wykorzysta tak, �e po�a�ujesz, �e si� urodzi�eœ. Masz teraz jedyn� szans�, by si� mu wymkn��. Ender nie odpowiedzia�.

- Wiem, o czym myœlisz, Ender. �e pr�buj� ci� kontrolowa� tak samo, jak Peter, Graff i wszyscy inni.

- Owszem, przysz�o mi to do g�owy.

- Witaj wœr�d ludzi. Nikt nie steruje w�asnym �yciem, Ender. Najlepsze, co mo�na zrobi�, to pozwoli� sob� kierowa� tym, kt�rzy s� dobrzy, kt�rzy ci� kochaj�. Nie przylecia�am tu dlatego, �e chc� zosta� kolonist�. Przylecia�am, bo sp�dzi�am ca�e �ycie w towarzystwie brata, kt�rego nienawidz�. Teraz chc� pozna� brata, kt�rego kocham, zanim b�dzie za p�Ÿno, zanim przestaniemy by� dzie�mi.

- Ju� jest na to za p�Ÿno.

- Nie masz racji, Ender. Wydaje ci si�, �e jesteœ doros�y, zm�czony i rozgoryczony tym wszystkim, ale w g��bi serca jesteœ dzieckiem. Tak samo, jak ja. Mo�emy zachowa� to w tajemnicy przed wszystkimi. Kiedy ty b�dziesz zarz�dza� koloni�, a ja b�d� pisa� filozoficzne traktaty o polityce, nikt si� nie domyœli, �e pod os�on� nocy przemykamy si� do swoich pokoi, �eby gra� w warcaby albo t�uc si� poduszkami.

Ender rozeœmia� si�, ale nie usz�y jego uwagi pewne s�owa, wypowiedziane tonem zbyt oboj�tnym, by mog�y by� przypadkowe.

- Zarz�dza�!

- Jestem Demostenesem, Ender. Odesz�am z hukiem. By�o publiczne oœwiadczenie, �e tak bardzo wierz� w ide� kolonizacji, �e postanowi�am sama odlecie� pierwszym statkiem. R�wnoczeœnie Minister Kolonizacji, by�y pu�kownik nazwiskiem Graff, poinformowa�, �e pilotem tego statku b�dzie sam wielki Mazer Rackham, a zarz�dc� kolonii Ender Wiggin.

- Mogli mnie zapyta�.

- Chcia�am to zrobi� sama.

- Ale informacja zosta�a ju� og�oszona.

- Nie. Og�osz� j� jutro, jeœli si� zgodzisz. Mazer wyrazi� zgod� kilka godzin temu, na Erosie.

- I m�wisz wszystkim, �e jesteœ Demostenesem? Czternastoletnia dziewczynka?

- Poinformowano tylko, �e Demostenes wyrusza z kolonistami. Przez nast�pne pi��dziesi�t lat mog� studiowa� list� pasa�er�w i zastanawia� si�, kt�ry z nich jest tym wielkim demagogiem Ery Locke'a.

Ender ze œmiechem pokr�ci� g�ow�.

- To ci� naprawd� bawi, Val.

- A dlaczego nie?

- No dobrze. Polec�. Mo�e nawet jako zarz�dca, jeœli ty i Mazer mi pomo�ecie. Moje zdolnoœci s� tutaj troch� za ma�o wykorzystywane.

Pisn�a z radoœci i rzuci�a si� mu na szyj�, dok�adnie tak, jak zwyk�a nastolatka, kt�ra dosta�a od m�odszego brata wymarzony prezent.

- Val - powiedzia� z powag� Ender. - Chc�, �ebyœ zrozumia�a jedno: nie lec� dla ciebie. Ani po to, �eby rz�dzi� koloni� albo dlatego, �e si� tu nudz�. Lec�, poniewa� znam robale lepiej ni� ktokolwiek z �ywych i jeœli tam dotr�, mo�e zrozumiem ich jeszcze lepiej. Odebra�em im przysz�oœ�; mog� im to wynagrodzi� jedynie pr�buj�c nauczy� si� jak najwi�cej z ich przesz�oœci.

*

Podr� trwa�a d�ugo. Nim dobieg�a ko�ca, Val sko�czy�a pierwszy tom swojej historii wojen z robalami i jako Demostenes przekaza�a go ansiblem na Ziemi�. Ender zaœ zdoby� coœ wi�cej, ni� tylko pochlebstwa wsp�pasa�er�w. Zd��yli go pozna� i darzyli go szacunkiem i mi�oœci�.

Dobrze sobie radzi� w nowym œwiecie, rz�dz�c raczej z pomoc� perswazji ni� dekret�w. Jak pozostali, ci�ko pracowa�. Najwa�niejszym jednak jego zadaniem bez w�tpienia by�o badanie pozosta�oœci po robalach. Szuka� wœr�d budowli, maszyn i dawno nie uprawianych p�l tego, co ludzie mogliby wykorzysta�. Nie by�o �adnych ksi��ek - robale nigdy ich nie potrzebowa�y. Wszystko przechowywa�y w pami�ci, wszystko m�wi�y tylko myœl�c. Ich wiedza umar�a wraz z nimi.

A jednak... solidne dachy nad ich pomieszczeniami dla zwierz�t i magazynami �ywnoœci powiedzia�y Enderowi, �e zima na tej planecie b�dzie ci�ka i œnie�na. P�oty z zaostrzonych pali pochylonych na zewn�trz œwiadczy�y o obecnoœci zwierz�t zagra�aj�cych stadom i plonom. Z istnienia m�yna wywnioskowa�, �e pod�u�ne owoce o paskudnym smaku, rosn�ce w zapuszczonych sadach, suszono i mielono na m�k�. A szelki, w_ kt�rych kiedyœ doroœli nosili m�ode na pola, przekona�y go, �e cho� robale nie dba�y o indywidualnoœ�, to jednak kocha�y swoje dzieci.

Lata mija�y i �ycie ustabilizowa�o si�. Koloniœci mieszkali w drewnianych domach, a tunele robali wykorzystywali na magazyny i warsztaty. Teraz rz�dzi�a tu rada, administrator�w wybierano, wi�c Ender - cho� nadal nazywano go zarz�dc� - by� w�aœciwie tylko s�dzi�. Zdarza�y si� przest�pstwa i spory, obok uprzejmoœci i wsp�pracy; byli ludzie, kt�rzy si� kochali, i tacy, kt�rzy nienawidzili; to by� œwiat cz�owieka. Nikt ju� nie czeka� niecierpliwie na kolejn� transmisj� ansibla; s�awne na Ziemi imiona tutaj znaczy�y niewiele. Znali jedynie Petera Wiggina, Hegemona Ziemi; otrzymywali tylko wiadomoœci o pokoju, o dobrobycie, o wielkich statkach opuszczaj�cych obrze�a Uk�adu S�onecznego Ziemi, mijaj�cych tarcz� kometarn� i ruszaj�cych w podr�, by zaludni� œwiaty robali. Wkr�tce mia�y powsta� nowe kolonie na ich œwiecie, Œwiecie Endera; wkr�tce mieli pojawi� si� s�siedzi. Byli ju� w po�owie drogi, ale nikt si� tym nie przejmowa�. Pomog� nowo przyby�ym, kiedy si� tu zjawi�, ale teraz najwa�niejsze by�o, kto si� z kim o�eni, kto zachorowa�, kiedy nadchodzi pora siewu i dlaczego w�aœciwie mam mu p�aci�, jeœli cielak zdech� trzy tygodnie po tym, jak go kupi�em.

- Stali si� ludŸmi Ziemi - stwierdzi�a Yalentine. - Nikogo nie obchodzi, �e w�aœnie dzisiaj Demostenes wysy�a si�dmy tom historii. Tutaj nikt go nie przeczyta.

Ender wcisn�� klawisz i na ekranie pojawi�a si� kolejna strona.

- Niezwykle wnikliwe spostrze�enie, Yalentine. Ile jeszcze tom�w zosta�o ci do ko�ca?

- Tylko jeden. Historia Endera Wiggina.

- Jak to zrobisz? Zaczekasz z pisaniem, a� umr�?

- Nie. B�d� pisa� i przerw�, kiedy dojd� do dni dzisiejszych.

- Mam lepszy pomys�. DoprowadŸ ca�oœ� do zwyci�stwa w ostatniej bitwie. Sko�cz w tym miejscu. Nic, co dokona�em p�Ÿniej, nie jest warte zapisywania.

- Mo�e - mrukn�a Yalentine. - A mo�e nie.

*

Ansibl przyni�s� wiadomoœ�, �e statek nowej kolonii przyb�dzie ju� za rok. Prosili, by Ender znalaz� im miejsce do osiedlenia, wystarczaj�co bliskie jego kolonii, by mogli ze sob� handlowa�, a dostatecznie dalekie, by obie kolonie mia�y oddzielne rz�dy. Ender wzi�� œmig�owiec i ruszy� na poszukiwania. Zabra� ze sob� jedno z dzieci, jedenastoletniego ch�opca imieniem Abra; mia� ledwie trzy lata, kiedy powstawa�a kolonia i nie pami�ta� ju� innego œwiata. Odlatywali z Enderem daleko, rozbijali biwak na noc, a rankiem wyruszali pieszo, by rozejrze� si� w terenie.

Trzeciego dnia Ender dozna� nag�ego uczucia, �e poznaje miejsce, w kt�rym si� znaleŸli. Rozejrza� si� uwa�nie; w tej okolicy by� po raz pierwszy, nigdy jej przedtem nie widzia�. Zawo�a� Abr�.

- Tutaj, Ender - krzykn�� Abra. Sta� na szczycie niskiego pag�rka o stromych zboczach. - PrzyjdŸ tu!

Ender wspi�� si� na g�r�. Spod jego st�p odrywa�y si� bry�y mi�kkiej ziemi. Abra wskazywa� palcem w d�.

- Patrz tylko. Trudno uwierzy� - oznajmi�.

Pag�rek by� wydr��ony. G��bok� depresj� w samym œrodku cz�œciowo wype�nia� niewielki staw, otoczony wybrzuszonymi zboczami, opadaj�cymi niebezpiecznie ku wodzie. Z jednej strony wzg�rze przechodzi�o w dwa niskie grzbiety, tworz�ce dolin� w kszta�cie litery V, z drugiej wznosi�o si� ku bia�ej skale, wyszczerzonej jak czaszka z drzewem wyrastaj�cym z ust.

- Wygl�da, jakby zgin�� tu olbrzym - stwierdzi� Abra. - A grunt si� podni�s� i przykry� trupa.

Teraz Ender wiedzia�, dlaczego wszystko wyda�o mu si� znajome. Zw�oki Olbrzyma. Zbyt wiele razy gra� tu jako dziecko, by nie zapami�ta� okolicy. Ale to przecie� niemo�liwe. Komputer Szko�y Bojowej nie m�g� zna� tego miejsca.

Spojrza� przez lornetk� w kierunku, kt�ry pami�ta� najlepiej, z nadziej�, ale i l�kiem, �e zobaczy to, co nale�a�o do zestawu.

Huœtawki i zje�d�alnie. Drabinki. Poroœni�te zieleni�, ale nie mo�na by�o nie pozna� ich kszta�t�w.

- Ktoœ musia� to wszystko zbudowa� - oœwiadczy� Abra. - Popatrz, ta niby czaszka to wcale nie ska�a. To beton.

- Wiem - odpar� Ender. - Zbudowali to dla mnie.

- Co?

- Znam to miejsce, Abra. Robale zbudowa�y je dla mnie.

- Wtedy, kiedy tu dotarliœmy robale nie �y�y ju� od pi��dziesi�ciu lat.

- Masz racj�, to niemo�liwe. Ale wiem, co m�wi�. Nie powinienem ci� ze sob� zabiera�, Abra. To mo�e by� niebezpieczne. Jeœli znali mnie tak dobrze, �eby to wszystko zbudowa�, to mogli te� zaplanowa�...

- Wyr�wnanie z tob� rachunk�w.

- Za to, �e ich zabi�em.

- Wi�c nie chodŸ, Ender. Nie r�b tego, czego si� po tobie spodziewali.

- Jeœli chc� si� zemœci�, Abra, mnie to nie przeszkadza. Ale to nie jest pewne. Mo�e starali si� w ten spos�b porozumie�. Zostawi� mi wiadomoœ�.

- Nie potrafili czyta� ani pisa�.

- Mo�e w�aœnie si� uczyli, kiedy zgin�li.

- No to na pewno nie b�d� si� tu p�ta�, kiedy ty gdzieœ wyruszasz. Id� z tob�.

- Nie. Jesteœ za m�ody, �eby si� nara�a�...

- Daj spok�j. Jesteœ Ender Wiggin. Nie b�dziesz mnie uczy�, czego nie mog� robi� jedenastoletni ch�opcy.

Razem przelecieli œmig�owcem nad placem zabaw, nad lasem, nad studni� na polanie. I dalej - tam. gdzie istotnie by�o urwisko i jaskinia, i w�ska p�ka w miejscu, gdzie powinien si� znajdowa� Koniec Œwiata. W dali, dok�adnie tam, gdzie w grze fantasy, wznosi�a si� wie�a zamku. Zostawi� Abr� w maszynie.

- Nie idŸ za mn�. I le� do domu, jeœli nie wr�c� za godzin�.

- Wypchaj si�, Ender. P�jd� z tob�.

- Sam si� wypchaj, Abra, bo ci� wy�o�� do b�ota.

Abra zrozumia�, �e mimo �artobliwego tonu Ender m�wi powa�nie, wi�c zosta�.

Mury wie�y by�y nier�wne, pe�ne wyst�p�w i zag��bie�, u�atwiaj�cych wspinaczk�. Chcieli, �eby si� dosta� do œrodka.

Komnata by�a taka jak zawsze. Ender pami�ta� wszystko dok�adnie i rozejrza� si� szukaj�c w�a, ale znalaz� tylko dywan z g�ow� w�a w rogu. Imitacja, nie duplikat. Jak na ras�, kt�ra nie zna�a sztuki, poradzili sobie doskonale. Musieli œci�ga� te obrazy z umys�u Endera, znajduj�c go i poznaj�c najczarniejsze sny poprzez lata œwietlne pustki. Ale po co? �eby sprowadzi� go tutaj, to oczywiste. �eby zostawi� mu wiadomoœ�. Ale gdzie ona jest i jak zdo�a j� zrozumie�?

Zwierciad�o czeka�o na œcianie. By�o p�yt� zm�tnia�ego metalu, na kt�rej wyryto przybli�ony kszta�t ludzkiej sylwetki. Pr�bowali narysowa� odbicie, kt�re powinien zobaczy�.

Patrz�c w zwierciad�o przypomina� sobie, jak t�ucze je i wyrywa z muru, a w�e wyskakuj� z kryj�wki i k�saj� wsz�dzie, gdzie mog� si�gn�� jadowitymi z�bami.

Jak dobrze mnie poznali, pomyœla� Ender. Tak dobrze, �e wiedzieli, jak cz�sto myœla� o œmierci, wiedzieli, �e si� jej nie boi. Wiedzieli, �e nawet gdyby si� przestraszy�, to l�k przed œmierci� nie powstrzyma go przed zdj�ciem tego zwierciad�a.

Podszed� do p�yty metalu, podni�s� j� i poci�gn��. Nic nie wyskoczy�o z ods�oni�tej wn�ki. Le�a�a tam bia�a kula jedwabiu ze stercz�cymi tu i �wdzie luŸnymi nitkami. Jajo? Nie, raczej poczwarka kr�lowej robali, zap�odniona ju� przez larwalne samce, gotowa wyda� ze swego cia�a sto tysi�cy robali, w tym kilka kr�lowych. Ender wyobrazi� sobie podobne do œlimak�w samce, przywieraj�ce do œcian mrocznego tunelu, i doros�e osobniki nios�ce niedojrza�� kr�low� do sali zap�odnie�; ka�dy z samc�w po kolei wchodzi� w larwaln� kr�low�, dygota� z ekstazy i kona�, kurcz�c si� na pod�odze tunelu. Potem now� kr�low� niesiono do starej, wspania�ej istoty okrytej mi�kkimi, t�czowymi skrzyd�ami, kt�re dawno ju� utraci�y zdolnoœ� lotu, ale wci�� nios�y powag� majestatu. Stara kr�lowa poca�unkiem pogr��a�a m�od� w sen delikatn� trucizn� swych Warg, potem owija�a j� ni�mi ze swego brzucha i nakazywa�a, by sta�a si� sob�, nowym miastem, œwiatem, pocz�tkiem wielu kr�lowych i wielu œwiat�w...

Ender zdziwi� si� sk�d to wszystko wie. Jak mo�e to wiedzie� niby wspomnienia w�asnego umys�u?

I jakby w odpowiedzi zobaczy� pierwsz� ze swoich bitew z flot� robali. Przedtem widzia� j� na symulatorze, teraz jednak patrzy� z perspektywy kr�lowej kopca, poprzez wiele oczu. Robale uformowa�y sfer� okr�t�w, a potem z ciemnoœci nadlecia�y straszliwe myœliwce i w b�ysku œwiat�a Ma�ego Doktora rozpad�a si� ich flota. Czu� to, co czu�a kr�lowa, ogl�daj�c oczami robotnic œmier�, kt�ra nadchodzi�a zbyt szybko, by jej unikn��, lecz nie doœ� szybko, by jej nie oczekiwa�. We wspomnieniach nie by�o jednak l�ku ani b�lu. Kr�lowa odczuwa�a smutek i rezygnacj�. Nie myœla�a s�owami, gdy patrzy�a na ludzi, kt�rzy przybyli zabija�, ale w s�owach us�ysza� j� Ender. Nie wybaczyli nam, myœla�a. A wi�c musimy zgin��.

- Jak mo�esz o�y�? - spyta� Ender.

Kr�lowa w jedwabnym kokonie nie zna�a s��w, by mu odpowiedzie�; kiedy jednak zamkn�� oczy i zacz�� sobie przypomina�, zamiast wspomnie� nap�yn�y obrazy. Uk�adanie kokonu w ch�odnym, ciemnym miejscu, ale z wod�, by nie wysech�. Nie, to nie by�a zwyk�a woda, ale woda zmieszana z sokiem pewnego drzewa i utrzymywana w odpowiedniej temperaturze, by wewn�trz kokonu mog�y zachodzi� odpowiednie reakcje. Potem czas. Dni i tygodnie, potrzebne do przemiany poczwarki. A potem, kiedy kokon sta� si� szarobr�zowy, Ender zobaczy� siebie, jak rozcina go i pomaga ma�ej, delikatnej kr�lowej wyjœ� na œwiat. Widzia�, jak bierze j� za przednie odn�e i odprowadza od wody porodowej do gniazda, mi�kkiego, wys�anego piaskiem i suchymi liœ�mi. Wtedy b�d� �y�a, nadbieg�a myœl. Wtedy si� przebudz�. Wtedy wydam dziesi�� tysi�cy swych dzieci.

- Nie - rzek� Ender. - Nie mog�. B�l.

- Twoje dzieci to potwory z naszych sn�w. Jeœli ci� rozbudz�, zabijemy was znowu.

Dziesi�tki obraz�w b�ysn�y w jego myœlach - obraz�w ludzkich istot zabijanych przez robale. Wraz z nimi jednak nap�yn�� �al tak silny, �e nie m�g� go znieœ� i zap�aka�.

- Gdybyœ zdo�a�a sprawi�, �e czuliby to, co ja teraz czuj�, mo�e potrafiliby ci wybaczy�.

Tylko on, poj�� nagle. OdnaleŸli go przez ansibla, pod��yli wzd�u� promienia i zamieszkali w jego m�zgu. Wœr�d agonii jego sn�w pe�nych cierpienia poznali go, cho� poœwi�ca� dni, by ich niszczy�. ZnaleŸli jego l�k przed nimi, a tak�e to, �e nie wie, �e ich zabija. W ci�gu kilku tygodni, jakie im pozosta�y, stworzyli dla niego to miejsce, cia�o Olbrzyma, plac zabaw i p�k� na Ko�cu Œwiata, by dotar� tutaj kieruj�c si� œwiadectwem w�asnych oczu. Jest jedynym, kt�rego znaj�. Dlatego mog� z nim m�wi�. I przez niego.

Jesteœmy jak ty, pojawi�a si� w jego m�zgu obca myœl. Nie chcieliœmy mordowa�, a kiedy to zrozumieliœmy, nie przylatywaliœmy wi�cej. P�ki was nie spotkaliœmy, uwa�aliœmy si� za jedyne myœl�ce istoty we Wszechœwiecie. Jak mogliœmy uwierzy�, �e œwiadomoœ� pojawi si� u samotnych zwierz�t, kt�re nie potrafi� œni� wzajemnie swoich sn�w? Sk�d mieliœmy wiedzie�? Moglibyœmy �y� w pokoju. Uwierz nam, uwierz nam, uwierz nam.

Si�gn�� do wn�ki i wyj�� kokon, zdumiewaj�co lekki jak na ca�� nadziej� i przysz�oœ� wspania�ej rasy, kt�r� skrywa� we wn�trzu.

- Zabior� ci� - oœwiadczy�. - B�d� podr�owa� od œwiata do œwiata, p�ki nie znajd� czasu i miejsca, gdzie b�dziesz mog�a przebudzi� si� bezpiecznie. I opowiem twoj� histori� memu ludowi, a mo�e kiedyœ oni tak�e ci przebacz�. Tak, jak ty mnie przebaczy�aœ.

Zawin�� kokon kr�lowej w kurtk� i wyni�s� j� z wie�y.

- Co tam znalaz�eœ? - zapyta� Abra.

- OdpowiedŸ - odpar� Ender.

- Na co?

- Na moje pytanie.

Wi�cej nie powiedzia� o tej sprawie ani s�owa. Szukali jeszcze pi�� dni, a� wybrali dla nowej kolonii odpowiedni teren, daleko na po�udnie i wsch�d od wie�y.

Po wielu tygodniach przyszed� do Yalentine i poprosi�, by przeczyta�a coœ, co napisa�. Wywo�a�a z komputera statku plik, kt�ry jej wskaza� i zacz�a czyta�.

Tekst by� napisany tak, jakby by� opowieœci� kr�lowej kopca, relacjonuj�cej wszystko, czego chcieli dokona� i to, czego dokonali. Oto nasze b��dy i nasza wielkoœ�; nie mieliœmy zamiaru was krzywdzi� i wybaczamy wam nasz� œmier�. Czas od pocz�tk�w œwiadomoœci do wielkich wojen, jakie przetoczy�y si� przez ojczysty œwiat robali, Ender streœci� kr�tko, jak gdyby by�a to pami�� o czasach staro�ytnych. Kiedy doszed� do historii wielkiej matki, kr�lowej, kt�ra pierwsza postanowi�a zatrzyma� i uczy� now� kr�low�, zamiast zabija� j� lub wyp�dza�, zwolni� tempo narracji m�wi�c, ile razy musia�a w ko�cu zniszczy� dzieci� swego cia�a, now� jaŸ�, kt�ra nie by�a ni� sam�, nim wreszcie urodzi�a t�, kt�ra zrozumia�a jej pragnienie harmonii. By�y czymœ nowym w swoim œwiecie: dwie kr�lowe, kt�re kocha�y si� i pomaga�y sobie zamiast walczy�. Razem sta�y si� silniejsze ni� jakikolwiek inny kopiec. Rozwija�y si�; mia�y c�rki, kt�re przy��czy�y si� do nich w pokoju. Tak zacz�a si� m�droœ�.

Gdybyœmy tylko potrafili si� porozumie�, m�wi�a kr�lowa kopca s�owami Endera. Ale skoro nie by�o to mo�liwe, prosimy tylko o jedno: byœcie nas pami�ta�y nie jako wrog�w, ale jako siostry, zmienione w potwory przez tragiczny Los, Boga czy Ewolucj�. Gdybyœmy mog�y si� poca�owa�, ten cud sprawi�by, �e sta�ybyœmy si� ludŸmi w waszych oczach. Ale zabija�yœmy si�. Mimo to witamy was teraz jak goœci i przyjaci�. WejdŸcie w nasz dom, c�rki Ziemi; �yjcie w naszych tunelach, zbierajcie plony z naszych p�l. B�dŸcie naszymi d�o�mi, robi�cymi to, czego same ju� zrobi� nie mo�emy. Rozkwitajcie drzewa, dojrzewajcie pola, grzejcie je, s�o�ca i b�dŸcie �yzne, planety. To nasze przybrane c�rki przyby�y do domu.

Ksi��ka Endera nie by�a d�uga, ale zawar� w niej ca�e dobro i z�o, jakie zna�a kr�lowa kopca. A podpisa� j� nie swoim nazwiskiem, ale tytu�em:

M�WCA UMAR�YCH

Na Ziemi wydano t� ksi��k� bez rozg�osu i bez rozg�osu przechodzi�a z r�k do r�k, a� w ko�cu trudno by�o uwierzy�, �e jest ktoœ, kto jej nie przeczyta�. Wi�kszoœ� czytelnik�w uzna�a j� za interesuj�c�; cz�œ� nie potrafi�a o niej zapomnie�. Zacz�li �y� wed�ug jej przes�ania, a kiedy umiera� ktoœ z ich bliskich, wierz�cy stawa� obok grobu, by by� M�wc� Umar�ych. M�wi� to, co powiedzia�by zmar�y, ale z absolutn� szczeroœci�, nie kryj�c wad i nie udaj�c zalet. Ci, kt�rzy przychodzili na takie ceremonie, uznawali je czasem za bolesne i burz�ce spok�j ducha. Wielu jednak uwa�a�o swe �ycie za godne wspomnienia, mimo pope�nianych b��d�w. Chcieli, by - kiedy odejd� - M�wca opowiedzia� prawd� o nich.

Na Ziemi sta�o si� to jedn� spoœr�d wielu religii. Lecz dla tych, co przemierzali bezkresn� otch�a� przestrzeni, sp�dzali �ycie w tunelach kr�lowej kopca i zbierali plony z jej p�l, by�a to religia jedyna. Nie istnia�a kolonia, kt�ra nie mia�aby swego M�wcy Umar�ych.

Nikt nie wiedzia� i nie chcia� wiedzie�, kto by� pierwszym M�wc�. Ender nie zdradzi� si� przed nikim.

Yalentine mia�a dwadzieœcia pi�� lat, gdy sko�czy�a ostatni tom swej historii wojen z robalami. Do��czy�a do niego pe�ny tekst niewielkiej ksi��eczki Endera, nie informuj�c jednak, kto jest jej autorem.

Poprzez ansibl nadesz�a odpowiedŸ od starego Hegemona, Petera Wiggina. Mia� siedemdziesi�t siedem lat i s�abe serce.

- Wiem, kto to napisa� - oznajmi�. - Jeœli m�g� m�wi� o robalach, to z pewnoœci� mo�e te� m�wi� o mnie.

Peter i Ender rozmawiali ze sob� bardzo d�ugo. Peter opowiada� histori� swych dni i lat, swych zbrodni i dobrych uczynk�w. A kiedy umar�, Ender napisa� drugi tom, tak�e podpisany przez M�wc� Umar�ych. Obie ksi��ki razem nazwano Kr�low� Kopca i Hegemonem. Sta�y si� pismem œwi�tym.

- ChodŸ - powiedzia� kt�regoœ dnia do Yalentine. - Odle�my st�d i �yjmy wiecznie.

- To niemo�liwe, Ender - odpar�a. - S� cuda, kt�rych nie potrafi sprawi� nawet relatywistyka.

- Musimy odejœ�. Jestem tu niemal szcz�œliwy.

- Wi�c zosta�.

- Zbyt d�ugo �y�em w cierpieniu. Bez niego nie wiedzia�bym, kim jestem.

I weszli na statek, by ruszy� od œwiata do œwiata. Gdziekolwiek si� zatrzymali, on zawsze by� Andrew Wigginem, w�drownym M�wc� Umar�ych, a ona zawsze Yalentine, podr�uj�cym historykiem, spisuj�cym opowieœci �yj�cych, gdy on opowiada� historie zmar�ych. I zawsze Ender ni�s� z sob� suchy, bia�y kokon, szukaj�c œwiata, gdzie kr�lowa kopca mog�aby si� przebudzi� i rozwija� w pokoju. I szuka� d�ugo.

KONIEC

Copyright � 1985 by Orson Scott Card Copyright � for the Polish edition 2001 by sikor-soft

---