Roczny raport

z postępu wdrażania

Zintegrowanego Programu Operacyjnego

Rozwoju Regionalnego

2004-2006

Rok 2007

Warszawa, czerwiec 2008

Raport przygotował zespół pracowników

Departamentu Wdrażania Programów Rozwoju Regionalnego

w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego

W składzie:

Magdalena Antecka, Joanna Bełzak-Swatek, Artur Biela, Ewa Bogucka, Marcin Chełstowski, Magdalena Dąbrowska, Aleksander Dwornik, Małgorzata Fudala, Agnieszka Karpińska, Katarzyna Kazimierczak, Władysław Koczurek, Justyna Kossobudzka, Aleksandra Kwiatkowska, Joanna Latek, Marta Leśniak, Kamila Lis, Paulina Malinowska, Katarzyna Podbielska, Dariusz Staciwa, Igor Szczepański, Renata Sztobryn, Daniel Śmiarowski, Marcin Topiński, Bernadetta Turkowska, Joanna Wiertlewska, Agata Wolnicka, Anna Zapała, Justyna Zembrzycka

Pod kierunkiem:

Ewy Wnukowskiej - Dyrektora Departamentu Wdrażania Programów Rozwoju Regionalnego

Akceptował:

Krzysztof Hetman - Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego

Raport został zatwierdzony Uchwałą Nr 4/2008 podjętą podczas XV posiedzenia Komitetu Monitorującego ZPORR 12 czerwca 2008 r.

Rozdział 2 opracowano przy udziale Departamentu Koordynacji Polityki Strukturalnej oraz Departamentu Koordynacji i Zarządzania Podstawami Wsparcia Wspólnoty

Spis treści

ROCZNY RAPORT Z POSTĘPU WDRAŻANIA ZPORR W ROKU 2007

1. INFORMACJE OGÓLNE

1. Program realizowany w ramach Podstaw Wsparcia Wspólnoty 2004-2006 dla Polski

2. Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (2003/PL/16/1/PO/001),
   Decyzja Komisji Europejskiej z 13 lipca 2004 r. K(2004)2816

3. Instytucja Zarządzająca: Minister Rozwoju Regionalnego działający poprzez Departament Wdrażania Programów Rozwoju Regionalnego (DRR)

4. Adres: ul. Wspólna 2/4, Warszawa

5. Osoba odpowiedzialna w ramach IZ za realizację programu: Ewa Wnukowska, Dyrektor DRR

6. Numer telefonu i faksu: tel.: [phone], fax.: [phone]

7. Adres poczty elektronicznej: [e-mail]

2. OPIS ZMIAN W ZAKRESIE UWARUNKOWAŃ SPOŁECZNO- EKONOMICZNYCH I POLITYK KRAJOWYCH MAJĄCYCH WPŁYW NA REALIZACJĘ PROGRAMU

1. Ogólna charakterystyka sytuacji społeczno-ekonomicznej

W warunkach rosnącej otwartości gospodarki i procesów globalizacyjnych oraz członkostwa w UE, gospodarka Polski podlega coraz silniejszym wpływom otoczenia zewnętrznego. Równocześnie, w wyniku dotychczasowych procesów - cechuje ją stabilność makroekonomiczna.

W 2007 r. utrzymała się wysoka dynamika wzrostu gospodarczego. We wszyst­kich segmentach gospodarki odnotowano wzrost efektów produkcyjnych. W porównaniu z poprzednim rokiem, produkcja sprzedana przemysłu zwiększyła się o 9,5%, produkcja budowlano-montażowa - o ponad 12%, sprzedaż detaliczna - o około 8%, sprzedaż usług transportowych - o 4,9%, a łączności - o ponad 3%. Po 2 latach spadku, wyższa była globalna produkcja rolnicza - o 6%. W konsekwencji produkt krajowy brutto (PKB) zwiększył się w minionym roku o 6,5%, wobec 6,2% 2006 r. oraz 3,1% średnio w latach 2001-2005.

Wykres 1 - Tempo wzrostu PKB w Polsce w latach 2001-2007

Źródło: GUS

Był to wzrost szybszy od szacowanego dla UE-27 (2,9%), co oznacza dalsze zmniejszenie dystansu dzielącego Polskę od średniej unijnej. Ocenia się, że w minionym roku wartość PKB (mierzona parytetem siły nabywczej) na mieszkańca sięgnęła około 55% średniej unijnej, wobec 52,4% w 2006 r. oraz 49% w 2003 r. (przed akcesją).

Wśród województw najwyższym poziomem rozwoju gospo­darczego charak­teryzuje się mazowiec­kie (w 2005 r. ponad 158% średniej ogólnopolskiej). W czołówce plasują się też województwa: śląskie, wielkopolskie i dolnośląskie. Te cztery województwa w 2005 r. łącznie wytwarzały prawie 52% PKB. Województwem najuboższym nadal pozostaje lubelskie (68,3% przeciętnej). Znaczący dystans (poniżej 80% średniej ogólnopolskiej) notuje się również w pozostałych wojewódz­twach Polski Wschodniej. Łącznie na pięć województw Polski Wschodniej przypadało niecałe 15,5% PKB Polski.

Tabela 1 - Produkt Krajowy Brutto według województw

Województwo	Ogółem	Na 1 mieszkańca
		2005	2005		Polska = 100		UE-27=100
		Polska=100	zł	2003=100	2003	2005	2003	2005
Polska	100,0	25 767	116,7	100,0	100,0	49,0	51,3
Dolnośląskie	7,8	26 620	117,8	102,4	103,3	50,2	53,0
Kujawsko-pomorskie	4,7	22 474	113,6	89,6	87,2	43,9	44,7
Lubelskie	3,9	17 591	112,8	70,6	68,3	34,6	35,0
Lubuskie	2,4	23 241	121,7	86,5	90,2	42,4	46,2
Łódzkie	6,2	23 666	116,2	92,3	91,8	45,2	47,1
Małopolskie	7,3	21 989	116,1	85,8	85,3	42,1	43,7
Mazowieckie	21,4	40 817	118,9	155,5	158,4	76,2	81,2
Opolskie	2,3	21 347	121,9	79,4	82,8	38,9	42,5
Podkarpackie	3,8	17 789	113,8	70,8	69,0	34,7	35,4
Podlaskie	2,3	19 075	113,8	75,9	74,0	37,2	37,9
Pomorskie	5,7	25 308	116,6	98,3	98,2	48,2	50,4
Śląskie	13,3	27 792	115,7	108,8	107,9	53,4	55,3
Świętokrzyskie	2,5	19 274	111,8	78,1	74,8	38,3	38,3
Warmińsko-mazurskie	2,9	19 709	113,2	78,9	76,5	38,7	39,2
Wielkopolskie	9,4	27 553	119,2	104,7	106,9	51,3	54,8
Zachodniopomorskie	4,1	23 924	114,4	94,7	92,8	46,4	47,6

Źródło: Produkt krajowy brutto. Rachunki regionalne w 2005 r., GUS i US w Katowicach, Katowice 2007, oraz Eurostat.

Opisane tendencje znalazły też odzwierciedlenie w zmianach dystansu województw względem średniej UE-27. W porównaniu z 2003 r. - prawie wszyst­kie wojewódz­twa zmniejszyły ten dystans, jednak skala tego zmniejszenia była już zróżnicowana i wahała się od 0,4 pkt. proc. (lubelskie) do 5 pkt. proc. (mazowieckie). Poziom rozwoju województwa mazowieckiego w 2005 r. przekraczał już 80%, a dolnośląskiego, pomorskiego, śląskiego i wielkopolskiego - 50% średniej unijnej. Z kolei żadne z województw Polski Wschodniej - mimo generalnej, lecz niewielkiej, poprawy (przeciętnie o 0,5 pkt. proc.) - nie przekroczyło jeszcze poziomu 40% tej średniej.

Wzrost gospodarczy w 2007 r. - podobnie jak w 2006 r. - był stymulowany wysoką dynamiką popytu krajowego, który w 2007 r. - podobnie jak w 2006 r. - zwiększył się o 7,3%, wobec 2,1% średnio w latach 2001-2005.

Szczególnie wysoko, w skali nienotowanej od 1997 r., wzrósł popyt inwestycyjny. Nakłady brutto na środki trwałe zwiększyły się o 20,4%, wobec 15,6% w 2006 r. W rezultacie trzeci rok z rzędu rosła stopa inwestycji - do ponad 22% (wg szacunków GUS), wobec 19,7% w 2006 r. i 8,8% przeciętnie w latach 2001-2005. Tak wysoki wzrost był efektem m.in. dalszej poprawy korzystnej sytuacji finansowej przedsiębiorstw (w okresie styczeń-wrzesień 2007 r. wskaźnik rentowności obrotu netto wyniósł 5,2%, wobec 4,7% w analogicznym okresie 2006 r. oraz niecałych 2% średnio w latach 2001-2005), ułatwiającej finan­sowanie inwestycji, przy wykorzysta­niu kredytów krajowych i zagranicznych oraz środków własnych. Aktywności inwestycyjnej sprzyjał też rosnący napływ funduszy unijnych. Należy też odnotować wyjątkowo sprzyjające budownictwu warunki pogo­dowe w 2007 r.

Wykres 2 - Tempo zmian nakładów brutto na środki trwałe w latach 2001-2007

Źródło: GUS

Wysokiej dynamice inwestowania towarzyszył szybszy niż przed rokiem wzrost spożycia indywidualnego - o 5,2% (wobec 4,9% w 2006 r. oraz 2,8% średnio w latach 2001-2005). Sprzyjało temu dalsze zwiększenie dochodów ludności, m.in. w wyniku szybszego wzrostu zatrudnienia i realnych wynagrodzeń (fundusz wyna­grodzeń w sektorze przedsiębiorstw zwiększył się realnie o 11,4%, wobec 8,3% w 2006 r.), znaczącej poprawy uwarunkowań produkcji rolnej, a także rosną­cych transferów od Polaków pracujących za granicą. Towarzyszyła temu wysoka dynamika kredytów konsumpcyjnych (wg danych NBP, w końcu 2007 r. kwota kredytów udzielonych osobom prywatnym była realnie - podobnie jak w 2006 r. - o ponad 36% wyższa niż w końcu poprzedniego roku).

Korzystna koniunktura znalazła odzwierciedlenie na rynku pracy, gdzie z kwartału na kwartał następował dalszy, coraz szybszy, wzrost zatrudnienia i spadek bezrobocia. W końcu 2007 r., w porównaniu z końcem 2006 r., liczba pracujących (13,6 mln) zwiększyła się o około 3% (wobec wzrostu o 2,6% w 2006 r.). Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw było wyższe o 4,7% (wobec odpo­wiednio 3%). W rezultacie, w końcu 2007 r. w urzędach pracy było zarejestrowa­nych 1746,6 tys. bezrobotnych (tj. o około 25% mniej niż w końcu 2006 r.), a stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła 11,4%, wobec 14,8% przed rokiem. Towarzyszył temu wzrost liczby ofert pracy. Bezrobocie zmniejszyło się we wszystkich badanych kategoriach bezrobotnych. Spadek ten był jednak zróżnicowany. Przykładowo, najwolniej zmalała liczba bezrobotnych w wieku powyżej 50 lat.

Wykres 3 - Bezrobocie rejestrowane (w tys.) i stopa bezrobocia (w %) w końcu okresu

Źródło: GUS

Mimo spadku, stopa bezrobocia była jedną z wyższych w UE-27. W grudniu 2007 r. tzw. zharmonizowana stopa bezrobocia w UE-27 wyniosła 6,8% (wobec 7,6% w grudniu 2006 r.), a w Polsce - 8,1% (wobec odpowiednio 11,8%). Wyższą stopę bezrobocia odnotowano na Słowacji (10,8%), w Hiszpanii (8,6%) oraz Portugalii (8,2%), a najniższe bezrobocie notowano w Holandii (2,9%) i Danii (3,1%).

Poprawę sytuacji na rynku pracy zaobserwowano we wszystkich województwach. W III kwartale 2007 r., w porównaniu z III kwartałem 2006 r., wskaźnik zatrudnienia zwiększył się o 2,2 pkt. proc. - najbardziej (o ponad 3 pkt. proc.) w województwie śląskim, warmiń­sko-mazurskim, lubelskim i łódzkim, a najmniej (mniej niż o 1 pkt. proc.) - w kujawsko-pomorskim i małopolskim. W rezultacie tych zmian, wskaźnik zatrudnie­nia na poziomie kraju w III kwartale 2007 r. wyniósł 57,8%, osiągając najwyższy (ponad 60%) poziom w województwie lubelskim, łódzkim, mazowieckim i podlaskim, a najniższy (poniżej 53%) - w zachod­niopomorskim i kujawsko-pomorskim.

W porównaniu z końcem 2006 r., w 2007 r. we wszystkich województwach spadło bezrobocie, zarówno pod względem liczby osób zareje­strowanych w urzędach pracy, jak i stopy bezrobocia. Najbardziej (o ponad 30%) liczba bezrobotnych zmalała w województwie wielkopolskim, dolnośląskim i pomorskim, a najmniej (o mniej niż 20%) - w podkarpackim, świętokrzyskim i lubelskim. Stopa bezrobocia zmalała najbardziej (o ponad 4,5 pkt. proc.) w województwie zachodniopomorskim, dolnośląskim, lubuskim i warmińsko-mazurskim, a najmniej (co najmniej o 2,5 pkt. proc.) - w podkarpackim, lubelskim i małopolskim. W końcu 2007 r. najmniejszą (poniżej 9%) stopę bezrobocia notowało województwo wielkopolskie i małopolskie, a największą (ponad 16%) - warmińsko-mazurskie i zachodniopomorskie. Spadek bezrobocia rejestrowanego odnotowano również we wszystkich podregio­nach i powiatach. O ile w końcu 2006 r. tylko w trzech powiatach stopa bezrobo­cia nie przekraczała 5%, o tyle w końcu 2007 r. takich powiatów było 15. Z drugiej strony zmalała - z 19 do 5 - liczba powiatów ze stopą bezrobocia przekraczającą 30%.

Tabela 2 - Wybrane wskaźniki dotyczące sytuacji na rynku pracy wg województw

Województwo	Wskaźnik zatrudnienia (w %) w III kwartale^*)		Bezrobocie rejestrowane w końcu roku
						2007		Stopa bezrobocia w %
						tys. osób	2006 =100
		2006	2007					2006	2007
Polska	55,6	57,8	1746,6	75,6	14,8	11,4
Dolnośląskie	54,3	55,6	127,5	68,7	16,6	11,8
Kujawsko-pomorskie	52,0	52,7	123,2	77,0	19,2	15,2
Lubelskie	59,0	62,4	118,1	83,3	15,5	13,0
Lubuskie	53,7	56,4	52,3	71,8	19,0	14,2
Łódzkie	58,2	61,4	123,1	76,6	14,7	11,5
Małopolskie	57,5	58,3	112,6	77,5	11,3	8,8
Mazowieckie	60,2	61,3	219,9	77,0	11,8	9,2
Opolskie	53,6	55,4	43,3	72,2	16,2	12,0
Podkarpackie	54,3	56,3	126,4	87,0	16,4	14,4
Podlaskie	59,5	60,9	48,8	79,0	13,3	10,7
Pomorskie	54,2	55,9	86,9	69,0	15,3	10,9
Śląskie	51,9	56,0	166,0	72,2	12,7	9,3
Świętokrzyskie	57,5	59,6	83,3	83,8	17,7	15,1
Warmińsko-mazurskie	53,3	56,8	99,0	77,6	23,6	19,0
Wielkopolskie	55,2	57,3	112,8	66,7	11,7	8,0
Zachodniopomorskie	50,9	52,0	103,2	74,3	21,5	16,6

*) Wg BAEL; odsetek osób pracujących w danej grupie ludności, w tym wypadku - osób w wieku 15-64 lata; Źródło: GUS

Spadkowi bezrobocia w 2007 r. towarzyszyło nasilanie się sygnałów o rosnących trudnościach z pozyskaniem odpowiednio wykwalifikowanych pracowników, spowo­dowanych wzrostem popytu na pracę oraz emigracją zarobkową do krajów UE. Przyczyniło się to do przyspieszenia wzrostu wynagrodzeń. Przeciętne wynagro­dzenie w gospodarce narodowej zwiększyło się realnie o 6,3%, wobec 4% w 2006 r. oraz 2% średnio w latach 2001-2005. Równocześnie pogorszyły się relacje między dynamiką wynagrodzeń i dynamiką wydajności pracy, co spowodowało wzrost jednostkowych kosztów pracy. Przykładowo, w przemyśle - o ile w 2006 r. realnemu wzrostowi wydajności pracy o 9,5% towarzyszył wzrost realnego wynagrodzenia o 4,3%, o tyle w 2007 r. wielko­ści te wyniosły odpowiednio 6% i 6,4%. Znacznie większe pogorszenie się wspomnianej relacji odnotowano w budownictwie, gdzie różnica między tempami wzrostu wydajności pracy i realnego wynagrodzenia z dodatniej (4,5 pkt. proc.) stała się ujemna (6,9 pkt. proc.).

2. Powiązanie realizacji programu operacyjnego z politykami wspólnotowymi i krajowymi

Jak wskazano w raportach rocznych z poprzednich lat, jednym z najważniejszych dokumentów odnoszących się do celów, priorytetów i instrumentów polityki rozwoju regionalnego, na podstawie którego opracowano zakres i obszary wsparcia w ramach ZPORR pozostaje Narodowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2001-2006 (przyjęta przez Radę Ministrów w dniu 28 grudnia 2000 r.).

Zgodnie z wytycznymi NSRR, działania i cele ZPORR wpisują się w założenia rozwoju społeczno-gospodarczego określone na poziomie ogólnokrajowym, a jednocześnie realizują potrzeby zidentyfikowane na poziomie regionalnym, w szczególności odnosząc się do następujących wytycznych Narodowej Strategii Rozwoju Regionalnego:

• Rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej wzmacnianiu konkurencyjności regionów;

• Restrukturyzacja bazy ekonomicznej regionów i tworzenie warunków jej dywersyfikacji;

• Rozwój zasobów ludzkich;

• Wsparcie obszarów wymagających aktywizacji i zagrożonych marginalizacją.

Przy przygotowaniu ZPORR uwzględniono założenia następujących średniookresowych strategii sektorowych:

• Narodowa Strategia Wzrostu Zatrudnienia i Rozwoju Zasobów Ludzkich 2000-2006 (przyjęta przez Radę Ministrów w dniu 4 stycznia 2000 r.);

• Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa 2000-2006 (przyjęta przez Radę Ministrów w dniu 13 lipca 1999 r.);

• Narodowa Strategia Rozwoju Transportu 2000-2006;

• Narodowa Strategia Ochrony Środowiska na lata 2000-2006 (przyjęta przez Komitet Rady Ministrów ds. Polityki Regionalnej i Zrównoważonego Rozwoju w dniu 27 lipca 2000 r.) i II Polityka Ekologiczna Państwa, (przyjęta przez Radę Ministrów w dniu 13 czerwca 2000 r., przez Sejm w dniu 23 sierpnia 2001 r.);

• Narodowy Program Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego w Polsce na lata 2001-2006 (przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 11 września 2001 r.);

Jednocześnie ZPORR, jako program wdrażany regionalnie, jest spójny z przygotowanymi przez poszczególne województwa strategiami rozwoju regionalnego województw oraz Regionalnymi Programami Operacyjnymi. Działania regionalne realizowane w oparciu o strategie rozwoju województw znajdują swoje odniesienie w realizacji działań ZPORR - przykładem takiego działania wpisującego się w realizację strategii województwa oraz program rządowy jest „Program łagodzenia w regionie śląskim skutków restrukturyzacji zatrudnienia w górnictwie węgla kamiennego”. Doświadczenia uzyskane przez samorządy województw w trakcie wdrażania ZPORR powinny zostać wykorzystane w budowaniu systemu zarządzania i wdrażania Regionalnych Programów Operacyjnych 2007 - 2013.

Przygotowanie i realizacja ZPORR pozostają komplementarne w stosunku do zakresu interwencji innych programów współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej, to jest:

• Funduszu Spójności,

• Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL,

• Funduszy Strukturalnych w ramach Sektorowych Programów Operacyjnych:

• SPO Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw 2004-2006,

• SPO Rozwój Zasobów Ludzkich 2004-2006,

• SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006,

• SPO Transport 2004-2006.

Zgodnie z zapisami Uzupełnienia ZPORR, realizacja działań Priorytetu 1 uzupełnia działania w zakresie wspierania modernizacji i rozbudowy regionalnego systemu transportowego podejmowane w ramach Funduszu Spójności oraz SPO Transport. Infrastruktura ochrony środowiska ujęta w ramach projektów realizowanych w ramach działań Priorytetu 1 stanowi dopełnienie inicjatyw przewidzianych do realizacji w ramach działań „Rozwój i ulepszanie infrastruktury związanej z rolnictwem” oraz „Gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi” w ramach SPO „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich”, jak również stanowi uzupełnienie dla działań objętych wsparciem w ramach Funduszu Spójności.

Ważnym obszarem wspieranym w ramach Priorytetu 2 ZPORR jest podnoszenie kwalifikacji i działania na rzecz wyrównywania szans edukacyjnych osób mających utrudniony dostęp do edukacji. Wsparcie to jest realizowane w sposób bezpośredni poprzez programy stypendialne oferowane w ramach Działania 2.2 ZPORR oraz poprzez projekty realizowane w ramach Priorytetu 1 i 3 służące podnoszeniu jakości i dostępności usług i infrastruktury edukacyjnej. Zadania przyczyniające się do wyrównania szans edukacyjnych pomiędzy obszarami wiejskimi i miejskimi realizowane w ramach ZPORR są komplementarne wobec zakresu wsparcia oferowanego w ramach SPO „Rozwój Zasobów Ludzkich 2004-2006”. Stypendia udzielane uczniom i studentom w ramach ZPORR stanowią uzupełnienie dla szerokiego zakresu stypendiów realizowanego w ramach Narodowego Programu Stypendialnego przygotowanego przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Projekty związane ze wsparciem na rzecz szkolnictwa wyższego realizują cele Narodowej Strategii Edukacji.

Wspieranie rozwoju zasobów ludzkich, w tym przede wszystkim dostosowanie zasobów ludzkich do potrzeb lokalnego rynku pracy, zachowanie spójności z rozwojem gospodarczym na poziomie regionalnym i lokalnym w szczególności poprzez wspieranie działań na obszarach wiejskich i obszarach restrukturyzacji przemysłów są celami interwencji Priorytetu 2 ZPORR - co świadczy o komplementarności działań współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach ZPORR z działaniami realizowanymi ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Priorytetu 3 ZPORR.

Wspieranie restrukturyzacji zatrudnienia na obszarach wiejskich realizowane jest w szczególności w ramach Działań 2.1, 2.3 oraz 2.5 ZPORR. Szkolenia i usługi doradcze dotyczące prowadzenia działalności dodatkowej zbliżonej do rolnictwa przez osoby prowadzące gospodarstwa rolne zamieszkujące obszary wiejskie realizowane w ramach Działania 2.1 powiązane są z zakresem wsparcia inwestycyjnego oferowanego rolnikom i domownikom chcącym rozpocząć dodatkową działalność zbliżoną do rolnictwa w ramach SPO „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich”. W związku z wątpliwościami dotyczącymi możliwości pokrywania się zakresu wsparcia oferowanego mieszkańcom obszarów wiejskich w ramach Działania 2.1 ZPORR i SPO „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich”, Instytucja Zarządzająca ZPORR dwukrotnie wystosowała zapytanie dotyczące zmian wprowadzanych w zakresie wsparcia oferowanego w ramach SPO „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich” do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi i uzyskała zapewnienie o odrębności oferowanego wsparcia.

Działania infrastrukturalne realizowane na obszarach wiejskich w ramach Priorytetu 3 oraz wsparcie oferowane mieszkańcom obszarów wiejskich planującym rozpoczęcie pracy poza sektorem rolnym (Działanie 2.3) lub prowadzenie działalności gospodarczej (Działanie 2.5) pozostają komplementarne i ściśle związane z działaniami wskazanymi w strategiach rozwoju regionalnego.

Podobnie działania realizowane na obszarach restrukturyzacji przemysłów dotyczące wspierania osób zagrożonych utratą pracy poprzez wsparcie umożliwiające podjęcie nowego zatrudnienia (Działanie 2.4) lub rozpoczęcie działalności gospodarczej (Działanie 2.5) pozostają powiązane z zakresem działań inwestycyjnych w Priorytecie 3 ZPORR.

Usługi doradcze i wsparcie inwestycyjne oferowane dla osób i mikroprzedsiębiorców rozpoczynających i prowadzących działalność gospodarczą realizowane są w ramach Działań 2.5 oraz 3.4 ZPORR. Wsparcie oferowane mikroprzedsiębiorcom w ramach Działania 3.4 ma wzmacniać rozwój przedsiębiorstw, w szczególności ich zdolność do tworzenia nowych miejsc pracy i wdrażania nowych rozwiązań. Zakres tej interwencji jest powiązany z szerokim zakresem wsparcia oferowanego dla sektora MSP w ramach PO „Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw, lata 2004-2006” oraz uzupełnia wsparcie Działania 2.5, którego celem jest tworzenie i rozwój nowych mikroprzedsiębiorstw. Realizacja powyższych działań w kontekście regionalnym i lokalnym jest uzupełniana poprzez wspieranie działań na rzecz innowacyjności i rozwoju współpracy między sektorem badawczo- rozwojowym a przedsiębiorstwami w ramach Działania 2.6. Działania te są komplementarne wobec inwestycji infrastrukturalnych skierowanych do przedsiębiorców i regionów w ramach SPO „Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw 2004-2006” oraz działań infrastrukturalnych w ramach ZPORR, jak również uzupełniają inwestycje w rozwój kompetencji pracowników przedsiębiorstw w ramach Działania 2.3 SPO Rozwój Zasobów Ludzkich.

Realizacja Priorytetu 2 ZPORR w szerokim zakresie jest komplementarna do obszarów wsparcia zdefiniowanych w ramach 2.3 SPO „Rozwój Zasobów Ludzkich”. Dotyczy to zarówno wspierania kształcenia ustawicznego realizowanego w ramach Działania 2.3 SPO RZL, jak i wsparcia ZPORR i SPO RZL przyczyniającego się do przeciwdziałania bezrobociu i wykluczeniu społecznemu. Zakres wsparcia Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach 2 Priorytetu ZPORR, SPO RZL oraz Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL wspierany jest poprzez realizację projektów rewitalizacji w ramach Działania 3.3 ZPORR Zdegradowane obszary miejskie, poprzemysłowe i powojskowe. Realizacja projektów rewitalizacji obszarów miejskich oraz terenów poprzemysłowych i powojskowych przyczynia się do ożywienia gospodarczego i ułatwienia warunków prowadzenia działalności gospodarczej, co stanowi również uzupełnienie wsparcia realizowanego w projektach SPO „Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw 2004-2006”.

Komplementarność i kompleksowość obszarów interwencji realizowanych ze środków z Europejskiego Funduszu Społecznego i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach ZPORR przyczynia się do realizacji kierunków wyznaczonych w założeniach Strategii Lizbońskiej. Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej oraz wspieranie rozwoju obszarów wiejskich i obszarów restrukturyzacji przemysłów realizowane w ramach ZPORR przyczyniają się do wzrostu konkurencyjności regionów, rozwoju społecznego i gospodarczego regionów, przeciwdziałania marginalizacji oraz poprawy sytuacji na rynku pracy i rozwoju jakości zasobów ludzkich. Rozwój kapitału ludzkiego osiągany dzięki realizacji ZPORR pozostaje zgodny z celami Strategii Lizbońskiej, w tym z założeniami Europejskiej Strategii Zatrudnienia, które wskazują na potrzebę wzrostu zatrudnienia i jakości pracy oraz kształcenia, promowania przedsiębiorczości i innowacyjności na rzecz rozwoju gospodarki opartej na wiedzy, oraz tworzenia społeczeństwa informacyjnego.

Ocenie wpływu programów operacyjnych NPR 2004-2006 na realizację Strategii Lizbońskiej poświęcono specjalne badanie ewaluacyjne. Projekty realizowane w okresie do 30 czerwca 2007 r. podzielono w nim na sprzyjające realizacji celów Strategii Lizbońskiej (projekty prolizbońskie) oraz na projekty pozostałe. Z przeprowadzonej ewaluacji wynika, że ponad połowa ogólnej wartości środków zaangażowanych w ramach NPR 2004-2006 służy realizacji celów Strategii Lizbońskiej. Środki z programów operacyjnych przyczyniły się w latach 2004-2007 do poprawy podstawowych kategorii makroekonomicznych związanych z realizacją priorytetów Strategii Lizbońskiej (wzrost gospodarczy, zatrudnienie, stopa inwestycji)
w kilku lub kilkunastu procentach. Był to wkład jeszcze umiarkowany, jednak warto zwrócić uwagę, że rolą funduszy strukturalnych jest wzmacnianie potencjału endogenicznego gospodarki, a nie jego zastępowanie. Wychodząc z tego stwierdzenia, uzyskane rezultaty można uznać za zgodne z oczekiwaniami. Ponadto, efekty makroekonomiczne oddziaływania programów operacyjnych nie mogą być rozpatrywane w oderwaniu od ogólnej sytuacji społeczno-gospodarczej, m.in. samo uczestnictwo we wspólnym rynku dało ogromny efekt prowzrostowy. Dokonując ocen oddziaływania środków unijnych należy pamiętać rónież, że część skutków makroekonomicznych realizowanych programów operacyjnych uwidacznia się dopiero
w dłuższym horyzoncie czasowym.

1. Zagadnienia związane z krajowym współfinansowaniem

W ramach ZPORR współfinansowanie z budżetu państwa na realizację projektów i działań w ramach Priorytetów 2, 3, 4 oraz niektórych projektów w Priorytecie 1 zapewnia minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego. W 2007 r. środki na współfinansowanie zapewniane przez ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego pochodziły z rezerwy celowej budżetu państwa (część 83, poz. 8) na rok 2007 na kontrakty wojewódzkie oraz współfinansowanie programów rozwoju regionalnego. Szczegółowe wytyczne dotyczące wnioskowania o uruchomienie środków z rezerwy celowej na rok 2007 zawarto w Procedurze przyznawania/ zapewniania finansowania przedsięwzięcia ze środków rezerwy celowej budżetu państwa na rok 2007 (cz. 83, poz. 8) dla programów i projektów realizowanych z funduszy strukturalnych oraz Funduszu Spójności w ramach NPR 2004-2006, Mechanizmu Finansowego EOG i Norweskiego Mechanizmu Finansowego oraz projektów TEN - T oraz kontraktów wojewódzkich, w tym: 12 mln zł na budowę Opery i Filharmonii Podlaskiej - Europejskiego Centrum Sztuki w Białymstoku oraz budowę i modernizację lotnisk regionalnych do 100 mln zł.

Wnioski o uruchomienie środków z rezerwy celowej budżetu państwa składali właściwi dysponenci części budżetowych, którymi dla projektów i działań realizowanych regionalnie są wojewodowie, bądź w określonych przypadkach właściwi ministrowie.

Ogółem środki zapewnione na współfinansowanie projektów lub działań w ramach ZPORR na 2007 r. wyniosły 511 258 000,00 PLN. Z ww. kwoty w 2007 r. 1121 decyzjami Ministra Finansów uruchomiono środki w wysokości 357 522 781,00 PLN, co stanowiło 69,9% środków przewidzianych do wydatkowania na realizację tego programu operacyjnego. Z ogólnej kwoty 357 522 781,00 PLN uruchomionych środków z rezerwy celowej budżetu państwa (część 83, poz. 8) na działania i projekty objęte ZPORR w 2007 r. wykorzystano 243 910 611 PLN. Kwota 30 961 469 PLN została zwrócona do budżetu państwa. Kwotę 82 650 701 PLN, która nie została uwzględniona we wnioskach o uruchomienie rezerwy celowej, ujęto w wykazie środków, które nie wygasają z upływem roku 2007 (środki te mają zostać wydatkowane do 30 czerwca 2008 r.).

Od początku uruchomienia Programu do końca 2007 r. kwota ogółem przyznanych środków w ramach ZPORR na współfinansowanie z rezerwy celowej budżetu państwa będącej w gestii ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego wyniosła 1 225 892 780,48 PLN, z czego wykorzystano 61,25% (tj. 750 907 053,14 PLN).

3. PRZEBIEG REALIZACJI I POSTĘP RZECZOWY PROGRAMU

1. Opis przebiegu realizacji programu w okresie objętym sprawozdaniem

Limit środków z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego wynosi 2 968 470 769 euro. Kwota alokacji została przeliczona na złote według algorytmu przedstawionego we wspólnym piśmie MRR i MF (IP-6/9013/W/3016/2006/MP; DKS-III-073-24-PP/06) z dnia 28 marca 2006 r. przy uwzględnieniu kursu Europejskiego Banku Centralnego z 28 grudnia 2007 r. (1 EUR = 3,6015 PLN) i na koniec 2007 r. wynosiła 11 148 166 525,25 zł.

W 2007 r., w wyniku zmiany kursu euro (z 3,8305 PLN/EUR 28 grudnia 2007 r. do 3,6015 PLN/EUR 28 grudnia 2008 r.), alokacja liczona w PLN (limit możliwych do zakontraktowania środków wspólnotowych) zmniejszyła się o ponad 280 mln zł, tj. o 2,5%. Spadek ten był wyraźnie większy w priorytetach, w których poziom refundacji jest niski. Zależność ta wynika z algorytmu, według którego dokonuje się przeliczenia alokacji z euro na złote. W porównaniu z alokacją przeliczoną według kursu obowiązującego w momencie rozpoczęcia wdrażania Programu (4,7895 PLN/EUR), zmiana wynosi już ponad 3 miliardy zł. Tak znaczne (o ok. 22%) zmniejszenie się ilości dostępnych środków w porównaniu z sytuacją wyjściową, stanowi jeden z istotniejszych problemów związanych z wdrażaniem ZPORR. Szybko zmniejszający się limit środków możliwych do zakontraktowania, grożący znacznym przekontraktowaniem, zmusił Instytucję Zarządzającą ZPORR do wstrzymania z dniem 14 grudnia 2006 r. podpisywania nowych umów o dofinansowanie projektu. W 2007 r. IZ ZPORR bardzo wnikliwie analizowała stan kontraktacji i dostępność środków, zezwalając w sytuacji pojawienia się znacznych oszczędności, wynikających z realizacji projektów, na zawieranie nowych umów. Nie zmienia to jednak faktu, iż wskutek tak wyraźnego umocnienia się złotego, wielu potencjalnych beneficjentów nie mogło rozpocząć realizacji swoich projektów, nawet w sytuacji pozytywnej oceny merytorycznej wniosków o dofinansowanie. Fakt ten niewątpliwie będzie miał znaczny wpływ na problemy z osiągnięciem niektórych rezultatów rzeczowych Programu. Sytuację pogarsza dalsze umacnianie się złotego w pierwszych miesiącach 2008 r., które „konsumuje” pojawiające się w ramach Programu oszczędności.

Tabela 3 - Alokacja w ramach ZPORR w PLN, wg stanu na początku wdrażania, koniec 2006 r.

i koniec 2007 r.

Priorytet		Wyjściowy dla ZPORR (IV. 2004)	28.12.2006	28.12.2007	Zmiana 2007 / 2006		Zmiana 2007 / Wyjściowy
	Kurs EURO:	4,7894	3,8305	3,6015	PLN	%	PLN	%
1	Rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej wzmacnianiu konkurencyjności regionów	8 441 642 930	6 784 793 735	6 616 581 603	-168 212 132	-2,5%	-1 825 061 327	-21,6%
2	Wzmocnienie rozwoju zasobów ludzkich w regionach	2 100 005 991	1 686 178 984	1 621 593 452	-64 585 532	-3,8%	-478 412 539	-22,8%
3	Rozwój lokalny	3 484 400 012	2 804 821 333	2 763 171 937	-41 649 396	-1,5%	-721 228 075	-20,7%
4	Pomoc techniczna	191 144 968	153 165 581	146 819 534	-6 346 048	-4,1%	-44 325 435	-23,2%
RAZEM		14 217 193 901	11 428 959 633	11 148 166 525	-280 793 108	-2,5%	-3 069 027 376	-21,6%

Od początku realizacji ZPORR do końca okresu sprawozdawczego podpisano 12 582 umów/decyzji o wartości dofinansowania z PŚW (publiczne środki wspólnotowe, tj. wartość dofinansowania z UE) 11 390 257 628,23 zł, co stanowi 102,17% alokacji na lata 2004-2006. Według stanu na dzień 31.12.2007, na podpisanie umowy oczekują 93 projekty o wartości dofinansowania z PŚW 55 873 551,85 zł.

W 2007 r. IZ ZPORR wydała zgodę na zakontraktowanie ponad 800 mln zł (środki EFRR/EFS) w ramach Priorytetów 1, 2 i 3. W pierwszej kolejności środki te posłużyły sfinansowaniu projektów realizujących wskaźniki postępu rzeczowego, których osiągnięcie uznano za zagrożone. Na wniosek IZ ZPORR, Urzędy Marszałkowskie przekazały listy projektów realizujących wskaźniki zagrożone lub pożądane. Po dokonaniu weryfikacji przedstawionych wniosków, IZ ZPORR wyłoniła 292 projekty, które realizowały wskaźniki zagrożone na łączną wartość ok. 445 mln zł, co stanowiło ok. 4% całej alokacji. Ostatecznie podpisano 212 umowy na kwotę EFRR/EFS 322 mln zł (w przypadku pozostałych 80 projektów, beneficjenci zrezygnowali z podpisania umowy). Proces związany z analizą ww. wskaźników był jednorazowy. W kolejnych miesiącach 2007 r. IZ ZPORR informowała władze województw o dostępnych środkach, w wyniku czego do końca 2007 r. zarządy województw wybrały do realizacji dodatkowe (poza projektami realizującymi wskaźniki „zagrożone”) 436 projektów na kwotę EFRR/EFS ok. 360 mln zł. Według stanu na 31 grudnia 2007 r., na podpisanie umowy oczekiwały 93 projekty o wartości dofinansowania z PŚW ok. 56 mln zł.

IZ ZPORR na bieżąco monitoruje stan kontraktacji w poszczególnych województwach, jak i na poziomie całego kraju. W sytuacji, gdy w danym priorytecie na poziomie kraju pojawiają się wolne środki (w ramach dopuszczonej 3% nadkontraktacji w Priorytecie 1, 2 i 3 na poziomie kraju), IZ ZPORR kieruje dodatkowe kwoty do województw, w których stan kontraktacji w danym Priorytecie jest najniższy i jednocześnie utrzymuje się wysoki poziom płatności (mając na względzie fakt, iż do efektywnego wykorzystania środków przyznawanych w ramach ZPORR niezbędny, poza zakontraktowaniem przyznanej alokacji, jest także terminowy przepływ przyznanych środków). O przyznaniu dodatkowych środków IZ ZPORR informuje każdorazowo Marszałka Województwa i Wojewodę. W ramach przyznanej kwoty, wyboru projektów do dofinansowania dokonuje Marszałek Województwa, na podstawie listy projektów, które przeszły całą ścieżkę wyboru, zgodnie z obowiązującą procedurą. Środki te mogą być przeznaczone przez Marszałka zarówno na dofinansowanie nowych projektów, jak i na zwiększenie dofinansowania projektów będących w realizacji. O dokonanym wyborze Marszałek informuje IZ ZPORR.

Należy zaznaczyć, że możliwość przyznawania dodatkowych kwot wynika z mechanizmu nadkontraktacji, który w ramach ZPORR wprowadzono 17 stycznia 2007 r. (w wysokości 2%, powiększonej 13 kwietnia 2007 r. do 3%), na podstawie zgody udzielonej przez Instytucję Płatniczą w lipcu 2006 r. Należy podkreślić, iż mechanizm nadkontraktacji ma na celu umożliwienie pełnego wykorzystania dostępnej alokacji, a nie jej zwiększenie. Czasowe zakontraktowanie ponad 100% alokacji powinno zostać docelowo zredukowane poprzez pojawiające się oszczędności podczas realizacji i rozliczania projektów.

W ramach priorytetów finansowanych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, w 2007 r. nadal notowano wysokie wartości płatności z kont programowych, na poziomie nieznacznie wyższym niż w 2006 r. (średnio ok. 280 mln zł na miesiąc). Pozwoliło to osiągnąć na koniec roku bardzo wysoki poziom wypłaconych beneficjentom środków - 78,1% przyznanej alokacji. Nieco gorsza jest sytuacja w ramach Priorytetu 2, finansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego. Poziom płatności na koniec 2007 r. wyniósł 55,8% alokacji, co zapobiegło automatycznemu anulowaniu zobowiązań w wyniku zasady `n+2'. Należy mieć na uwadze wyraźne przyspieszenie płatności z EFS w minionym roku. Średniomiesięczne płatności wyniosły bowiem 49,4 mln zł i były ponad dwukrotnie wyższe niż w 2006 r. Istotny jest także fakt, iż ze sprawozdań beneficjentów wynika, że w EFS do końca 2007 r. zostały poniesione już wydatki kwalifikowalne (w części odpowiadającej dofinansowaniu z UE) równe 81,2% alokacji. Należy mieć również na uwadze fakt, iż w związku z pojawiającymi się problemami z płynnością na rachunkach programowych, część środków, które zostały już poświadczone przez Instytucje Pośredniczące, nie zostało wypłaconych. Na koniec 2007 r. kwoty te wynosiły 170,8 mln zł w ramach EFRR oraz 13,0 mln zł w ramach EFS.

W przypadku EFRR wartość (PŚW) projektów zakończonych bliska jest 40% alokacji (w tym w Priorytecie 3 - przekracza 70%), Ponad 38% środków zostało wypłacone z kont programowych w ramach projektów niezakończonych, a do wypłaty pozostaje jeszcze blisko 23% alokacji.

Wykres 4 - Wartość projektów zakończonych, środków wypłaconych w ramach projektów niezakończonych oraz środków pozostałych do wypłacenia w ramach ZPORR (środki EFRR)

W ramach EFS zakończono natomiast projekty o równowartości (wartość środków EFS) jedynie ok. 29% alokacji, 26% to płatności pośrednie zrealizowane w ramach projektów niezakończonych, natomiast do wypłaty pozostaje jeszcze blisko 45% alokacji EFS.

Wykres 5 - Wartość projektów zakończonych, środków wypłaconych w ramach projektów niezakończonych oraz środków pozostałych do wypłacenia w ramach ZPORR (środki EFS)

PRIORYTET 1: ROZBUDOWA I MODERNIZACJA INFRASTRUKTURY SŁUŻĄCEJ WZMACNIANIU KONKURENCYJNOŚCI REGIONÓW

Celem realizacji Priorytetu 1 jest wzrost atrakcyjności wszystkich regionów przez oddziaływanie na obecne mocne strony regionów głównie za pomocą inwestycji w infrastrukturę. Projekty realizowane w ramach tego priorytetu ukierunkowane są na wsparcie regionalnej infrastruktury technicznej (drogowej, środowiskowej, a także społeczeństwa informacyjnego), infrastruktury turystycznej i związanej z kulturą, infrastruktury społecznej i ochrony zdrowia, mającej decydujące znaczenie dla perspektyw rozwojowych polskich regionów.

Całkowita wartość środków finansowych z EFRR przeznaczonych na finansowanie Priorytetu 1 na lata 2004-2006 wynosi 1 762 567 948 euro tj. 6 616 581 603 zł. Wg stanu na dzień 31.12.2007, na podpisanie umowy oczekiwało 14 projektów o wartości dofinansowania z PŚW 32 046 514,40 zł. Od początku realizacji Programu podpisano 1 386 umów o dofinansowanie projektów o łącznej wartości dofinansowania ze środków EFRR 6 771 766 846,79 zł, co stanowi 102,35% dostępnej alokacji. Zakończono realizację 780 projektów na kwotę dofinansowania z EFRR 2 416 919 974,06 zł, co stanowi 36,53% alokacji. W 2007 r. odnotowano wyraźne przyspieszenie w realizowaniu płatności. Od początku realizacji Programu na konta beneficjentów zostały przekazane środki w kwocie 4 975 733 093,05 zł, co stanowi 75,20% alokacji (wobec 37,63% na koniec 2006 r.). W minionym okresie sprawozdawczym nie dokonano żadnych realokacji pomiędzy działaniami w ramach Priorytetu 1. Raportowano o rozwiązaniu 6 umów o dofinansowanie z EFRR na kwotę 40 303 342,21 zł oraz zagrożonej realizacji 15 projektów o wartości dofinansowania z EFRR w wysokości 105 165 820,83 zł. Wśród przyczyn rozwiązywania umów było niedotrzymanie przez beneficjentów zapisów umowy o dofinansowanie projektów, znacznie przedłużające się procedury przetargowe na wyłonienie wykonawcy i brak złożonych zabezpieczeń w projekcie; rozwiązywano też umowy na wniosek beneficjentów.

Wykres 6 - Realizacja działań w ramach Priorytetu 1 ZPORR (mln PLN)

Wykres 7 - Priorytet 1: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności

z kont programowych w poszczególnych województwach - w mln PLN

Z analizy przekroju regionalnego wynika, iż najbardziej zaawansowane jest wdrażanie Priorytetu 1 w województwie świętokrzyskim i lubuskim, gdzie wypłacono już niemal 90% alokacji. Z kolei w województwach: śląskim, łódzkim i warmińsko-mazurskim wskaźnik wykorzystania alokacji wynosi tylko ok. 70%.

Wykres 8 - Priorytet 1: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności z kont

programowych w poszczególnych województwach jako % alokacji na lata 2004-2006

Ze względu na dziedzinę której dotyczą projekty realizowane w ramach Priorytetu 1, dominują inwestycje związane z rozwojem infrastruktury drogowej oraz projekty dotyczące modernizacji i rozbudowy obiektów kulturalnych, turystycznych, ochrony zdrowia, społeczno-edukacyjnych. Beneficjentami realizującymi projekty w ramach Priorytetu 1 są głównie jednostki samorządu terytorialnego. Do pozostałych beneficjentów należą: jednostki służby zdrowia, uczelnie wyższe, jednostki kultury. Realizacja projektów z zakresu infrastruktury drogowej przyczynia się do poprawy jakości dróg, jak również do zwiększenia powierzchni terenów inwestycyjnych poprzez usprawnienie dostępu do nich. Wszystkie projekty realizowane w ramach Priorytetu 1 korzystnie wpływają na rozwój potencjału regionów, a tym samym wpisują się w cele Priorytetu zapisane w Uzupełnieniu ZPORR.

Postęp rzeczowy w ramach Priorytetu 1

W 2007 r. realizowano łącznie 609 projektów, a od początku realizacji Programu - 1386, w tym najwięcej z nich dotyczyło transportu - 412 (jest to liczba projektów realizowanych w zakresie Poddziałania 1.1.1), infrastruktury społecznej - 379 (w tym ochrony zdrowia - 260 oraz edukacyjnej - 119), technologii informacyjnych - 217 oraz ochrony środowiska - 202. Od początku Programu realizowano 143 projekty z zakresu kultury i turystyki (w tym w 2007 r. 116). Liczba podpisanych umów odnoszących się do projektów z zakresu transportu publicznego wynosi 33 - jest to liczba projektów realizowanych w ramach Poddziałania 1.1.2 oraz Działania 1.6. Liczba projektów realizowanych w poszczególnych kategoriach kształtowała się powyżej założonej.

Realizacja projektów w ramach Priorytetu 1 przełożyła się na efekty rzeczowe obserwowane w skali kraju.

Do końca 2007 r. w ramach Priorytetu 1 wybudowano i zmodernizowano łącznie ok. 1308 km dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych, podczas gdy długość dróg w Polsce (drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne, na obszarach miejskich) wzrosła w 2006 r. w stosunku do 2003 r. o ok. 2314 km. Udział transportu publicznego w transporcie ogółem wzrósł nieznacznie w stosunku do 2003 r. - o ok. 0,13%.

Wykres 9 - Wybudowane i zmodernizowane drogi (km) w ramach ZPORR (Działania 1.1, 3.1, 3.2)

{na podstawie projektów zakończonych kontrolą}

Spadek liczby osób zamieszkujących miasta, a także wzrost migracji zagranicznych mógł wpłynąć na obniżenie ilości oczyszczonych ścieków (o ok. 0,17%, wobec wartości docelowej założonej na poziomie +4%).

Znacząco wzrosła natomiast liczba turystów polskich i zagranicznych ogółem (obliczona na podstawie liczby osób korzystających z obiektów zbiorowego zakwaterowania) do nieco ponad 16,2 mln osób, tj. o ponad 19% w stosunku do 2003 r.

Udział gospodarstw domowych posiadających szerokopasmowy dostęp do Internetu wśród ogółu gospodarstw domowych ukształtowała się na poziomie 41%, tj. ok. 15 pkt procentowych więcej niż założono na koniec Programu.

Produkt Krajowy Brutto wyniósł 983,3 mld zł, tj. o 16,6% więcej niż planowano, a stopa bezrobocia (wg BAEL) - 9,6% i zmniejszyła się w stosunku roku bazowego (2003 r.) o 10 pkt.

Tabela 4 - Priorytet 1: wskaźniki postępu rzeczowego

Numer i nazwa Priorytetu/ Działania	Jednostka miary wskaźnika	Wartość wskaźników			% - stopień realizacji wskaźnika (iloraz 5/3 *100%)
				Mu (wg ZPORR i UZPORR)		Ms (w okresie sprawozdawczym)	Mp (od początku realizacji)
1	2	3	4	5	6
Priorytet 1 - Rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej wzmacnianiu konkurencyjności regionów
Wskaźnik Produktu
Ilość wdrożonych projektów w ramach Priorytetu z zakresu:	szt.	717	609	1386	193,31
1. Transport	szt.	71	143	412	580,28
2. Transport publiczny	szt.	16	20	33	206,25
3. Środowisko	szt.	150	103	202	134,67
4. Kultura i turystyka	szt.	60	116	143	238,33
5. Infrastruktura edukacyjna	szt.	100	62	119	119,00
6. Infrastruktura ochrony zdrowia	szt.	170	44	260	152,94
7. Technologie informacyjne (IT)	szt.	150	121	217	144,67
Wskaźnik Rezultatu
1. Długość dróg	km	+ 199	46 756,00	46 756,00	+2 313,80 km
2. Udział transportu publicznego w transporcie ogółem	%	+3%	76,8	76,8	+0,13
3. Ilość oczyszczonych ścieków	hm^3	+4%	1 683,04	1 683,04	-0,17
4. Ilość turystów (polskich i zagranicznych)	osoby	+5%	16 224 213	16 224 213	+19,27
5. Liczba absolwentów szkół wyższych	osoby	+ 15 000	109 883	109 883	+2 285
6. Średni wiek aparatury medycznej w zakładach opieki zdrowotnej biorących udział w badaniu	lata	- 1	5,44	6,15	-3,29
6. Ilość połączeń do Internetu	%	20%	41,00	41,00	+15 pkt %
Wskaźnik Oddziaływania
1. PKB	mld PLN	(+2 %)	983 302	983 302	+16,60
2. Stopa bezrobocia	%	-2%	9,6	9,6	-10,00 pkt

W dniu 11 grudnia 2007 r. została podpisana umowa z firmą Kantor Doradcy w Zarządzaniu Sp. z o.o. na realizację badania ewaluacyjnego „Komplementarność projektów z zakresu infrastruktury transportu drogowego realizowanych w ramach ZPORR oraz komplementarność projektów z zakresu infrastruktury transportu drogowego realizowanych w ramach ZPORR z innymi inicjatywami w tym zakresie”. Analizie poddane zostały projekty z zakresu infrastruktury transportu drogowego realizowane w ramach ZPORR (Działania 1.1, 3.1 i 3.2) pod kątem komplementarności projektów wewnątrz programu (moduł komplementarności wewnętrznej) oraz z projektami realizowanymi w ramach Programów Operacyjnych SPO Transport i SPO ROL, jak również projektami finansowanymi z funduszy ISPA, PHARE i SAPARD, Funduszu Spójności, IW Interreg oraz projektami finansowanymi bez udziału wkładu unijnego (moduł komplementarności zewnętrznej). Badanie objęło terytorium całego kraju oraz cały okres finansowania, uwzględniając również projekty realizowane w ramach ZPORR znajdujące się w trakcie realizacji. Badanie objęło 1179 projektów drogowych ZPORR oraz 3156 inwestycji współfinansowanych z innych źródeł (łącznie 4335 projektów).

Metodologia oceny oparta była na wyodrębnieniu komplementarności jego trzech cech składowych:

1. Powiązanie projektów ZPORR z innymi projektami leżącymi w korytarzach transportowych na danym terenie charakteryzuje komplementarność funkcjonalna, rozumiana jako położenie drogi na tle podstawowych ciążeń w wymiarze społecznym i gospodarczym (usytuowanie względem podstawowych kierunków ludzi i ładunków).

2. Geometryczna bliskość obiektów utożsamiona jest z pojęciem komplementarności geograficznej, rozumianej w wymiarze przestrzennej jako położenie lub odległość badanych odcinków do siebie.

3. Powiązanie projektów z uwzględnieniem kategorii dróg odzwierciedla komplementarność operacyjna, rozumiana jako umiejscowienie danej drogi w hierarchii dróg, z założeniem skomunikowania z drogami najwyższej klasy.

Raport końcowy z badania został przyjęty w maju 2008 r. Badanie potwierdziło zasadniczą tezę, że wszystkie projekty drogowe, niezależnie od źródeł finansowania, winny stanowić spójną i uzupełniającą się sieć drogową, mieszczącą się w ramach aktualnych kierunków wspólnej polityki transportowej UE i polityki transportowej Polski. W wyniku badania przygotowana została w wersji elektronicznej ogólnopolska mapa ilustrująca objęte badaniem projekty oraz wyniki badania. Możliwe jest wydzielenie z niej map wojewódzkich, przeglądania ich w dowolnym powiększeniu, jak i ich wydruku w wersji papierowej. Istotna jest również możliwość dalszej rozbudowy - aktualizacji mapy, w miarę realizacji kolejnych inwestycji drogowych.

Wśród najistotniejszych spostrzeżeń i wniosków, będących wynikiem badania można wymienić:

• Duża zmienność wartości komplementarności wewnętrznej - czyli pomiędzy projektami ZPORR. W wielu województwach nie zapewniono wysokiego poziomu badanej komplementarności.

• We wszystkich województwach poziom komplementarności zewnętrznej jest wyższy niż wewnętrznej.

• Potrzeba promowania dobrych praktyk w zakresie prowadzenia stron www dla projektów infrastrukturalnych.

• Potrzeba zwiększenie rangi komplementarności jako cechy charakteryzującej projekty zgłaszane do współfinansowania.

• Potrzeba uwzględnienia tej cechy jako dodatkowego kryterium w procedurze konkursowej.

Działanie 1.1 - Modernizacja i rozbudowa regionalnego układu transportowego

Od początku realizacji Programu w Działaniu 1.1 podpisano 431 umów o dofinansowanie projektów o łącznej wartości dofinansowania ze środków EFRR 2 881 548 007,88 zł, co stanowi 101,99% dostępnej alokacji na to działanie na lata 2004-2006. Według stanu na dzień 31.12.2007, na podpisanie umowy oczekuje 1 projekt o wartości dofinansowania z PŚW 3 565 395 zł Zrealizowano 275 wniosków o płatność końcową, a wartość dofinansowania z EFRR zakończonych projektów wyniosła 1 192 980 405,89 zł, co stanowi 42,22% dostępnej alokacji. Od początku realizacji Programu na konta beneficjentów przekazano środki w kwocie 2 291 230 721,31 zł (81,10% alokacji). W Działaniu 1.1 w okresie sprawozdawczym nie rozwiązano umów o dofinansowanie, natomiast raportowano o zagrożeniu realizacji 2 projektów o wartości dofinansowania z EFRR w wysokości 37 663 238,25 zł.

Wykres 10 - Działanie 1.1: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności

z kont programowych w poszczególnych województwach - w mln PLN

Najwięcej środków w ramach działania zostało zakontraktowanych w województwie zachodniopomorskim (105,2% dostępnej alokacji), a następnie w województwie lubelskim (104,5% dostępnej alokacji). Najmniej środków zakontraktowano w województwach: wielkopolskim (98,4% dostępnej alokacji) oraz w kujawsko-pomorskim (99,0% dostępnej alokacji na lata 2004-2006). Refundacje przekazane na konta beneficjentów jako % wykorzystania dostępnej alokacji są najwyższe w województwie lubuskim (98,3% alokacji), a najniższe - w województwie śląskim (71,1% alokacji).

Wykres 11 - Działanie 1.1: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności z kont

programowych w poszczególnych województwach jako % alokacji na lata 2004-2006

W ramach opisywanego działania dominują projekty polegające m.in. na modernizacji lub budowie dróg gminnych i powiatowych, wśród dużych projektów z kolei projekty polegające na budowie, remoncie lub rozbudowie obiektów mostowych oraz wiaduktów i tuneli drogowych. Najaktywniejszą grupę beneficjentów stanowią jednostki samorządu terytorialnego. Do najczęściej pojawiających się przeszkód, napotykanych przy realizacji projektów w ramach przedmiotowego działania, należały m.in. problemy z wyłonieniem wykonawców robót oraz nieterminowa i nierzetelna realizacja zadań przez wykonawców.

Zdecydowana większość (ok. 95%) projektów realizowana jest w ramach Poddziałania 1.1.1. Infrastruktura drogowa. Warto zwrócić uwagę na cztery największe pod względem dofinansowania z EFRR projekty, typowe dla tego poddziałania, których realizacja rzeczowa i finansowa oraz rozliczenie miały miejsce do końca 2007 r.:

• W województwie wielkopolskim zrealizowano projekt Przebudowa drogi wojewódzkiej nr 470 odcinek Skarszew - Ceków Kolonia od km 35+064 do km 54+400, którego beneficjentem był Wielkopolski Zarząd Dróg Wojewódzkich w Poznaniu. Wartość całkowita po podpisaniu aneksów wyniosła 29 534 977,26 zł, wydatki kwalifikowane 29 534 977,26 zł, zaś wartość dofinansowania z EFRR - 22 151 232,94 zł. Projekt miał na celu poprawę dostępności komunikacyjnej i atrakcyjności regionu. Przyczynił się do zwiększenia bezpieczeństwa ruchu, skrócenia czasu podróży, a także zmniejszenia zanieczyszczeń spowodowanych emisją spalin oraz redukcję poziomu hałasu. W trakcie realizacji budowy wykonano kanalizację deszczową, elementy ulic, w ramach urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego wykonano oznakowanie poziome, ustawiono słupki prowadzące, krawędziowe, znaki km i hektometrowe, sygnalizację świetlną oraz bariery ochronne. Zmodernizowano drogę o długości 19,34 km i 5 skrzyżowań oraz 3 obiekty mostowe, jeden przejazd kolejowy oraz 22 zatoki autobusowe. Wybudowano 35 miejsc postojowych, dwie zatoki autobusowe, dwa urządzenia bezpieczeństwa ruchu drogowego. Długość wybudowanych chodników wyniosła 6,29 km, a kanalizacji deszczowej 1,85 km. Oświetlono drogę poprzez budowę 21 punktów oświetleniowych. Zmodernizowano 21 przejść dla pieszych oraz wybudowano 8 szt. obiektów infrastruktury dotyczącej ochrony środowiska. Roboty zakończono 15 listopada 2006 r., a odbioru ostatecznego dokonano w dniu 30 listopada 2006 r.

• W województwie małopolskim zrealizowano projekt Modernizacja drogi wojewódzkiej nr 981 Zborowice-Krzyżówka wraz z budową wiaduktu w m. Bobowa, którego beneficjentem było Województwo Małopolskie. Całkowita wartość inwestycji po aneksowaniu wyniosła 28 192 638,47 zł, w tym koszty kwalifikowalne - 26 665 714,14 zł, natomiast wartość dofinansowania z EFRR była równa 19 999 285,60 zł. Modernizacja drogi miała na celu zwiększenie przepustowości drogi, a tym samym zapewnienie dodatkowej dostępności komunikacyjnej gmin. Celem projektu była również aktywizacja gospodarcza terenów przyległych, wzrost liczby podmiotów gospodarczych i redukcja liczby bezrobotnych. W wyniku realizacji zakresu rzeczowego inwestycji wykonano modernizację nawierzchni drogi wojewódzkiej nr 981 na odcinku o długości 20 km, ponadto wybudowano wiadukt w miejscowości Bobowa, przebudowano most w miejscowości Florynka oraz zmodernizowano skrzyżowanie w miejscowości Jankowa. Mając na uwadze zwiększenie bezpieczeństwa pieszych i kierujących pojazdami wybudowano 2,1 km chodników oraz zmodernizowano chodniki na odcinku 2,4 km. Wartość wskaźnika „Powierzchnia terenów inwestycyjnych, które stały się dostępne w wyniku realizacji projektu”, zgodnie z informacjami z Urzędów Gmin w Grybowie, Bobowej i Ciężkowicach oraz Urzędu Miejskiego w Grybowie, wyniosła 84,6 ha i była większa o ok. 14% od wartości planowanej we wniosku aplikacyjnym. Różnice w ww. wartościach były spowodowane zmianami w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Końcowa wartość wskaźnika „Średni czas przejazdu pomiędzy dwoma punktami sieci” podana we wniosku aplikacyjnym była wartością szacunkową. Zgodnie z przeprowadzonym pomiarem rzeczywisty czas przejazdu na odcinku Zborowice-Krzyżówka wyniósł 44 minuty.

• W województwie warmińsko-mazurskim Gmina Olsztyn zrealizowała projekt Dokończenie budowy ul. Tuwima w Olsztynie, którego całkowita wartość wyniosła - 27 376 877,01 zł., wydatki kwalifikowane - 26 288 353,36 zł., a dofinansowanie z EFRR - 19 280 921,92 zł. Podstawowymi celami projektu było stworzenie spójnego układu transportowego miasta i regionu, odciążenie centrum miasta od tranzytowego ruchu drogowego, przejęcie ruchu tranzytowego z centrum Polski w kierunku Mazur oraz do przejścia granicznego w Bezledach. Ulica Tuwima stanowi również wygodne połączenie największych osiedli mieszkaniowych stolicy Warmii i Mazur (Jaroty, Pieczewo) z zakładami pracy oraz z największym ośrodkiem akademickim regionu - Uniwersytetem Warmińsko-Mazurskim. W ramach realizacji projektu wybudowano 1,77 km drogi oraz 0,213 km ekranów akustycznych, zmodernizowano 4 skrzyżowania, wybudowano 9 zatok autobusowych. Projekt i wszystkie jego etapy zapisane we wniosku aplikacyjnym realizowane były terminowo, tj. zgodnie z harmonogramem rzeczowo-finansowym określonym w umowie dofinansowania projektu.

• W województwie kujawsko-pomorskim zrealizowano projekt Przebudowa drogi wojewódzkiej nr 251 Kaliska-Inowrocław, którego beneficjentem było Województwo Kujawsko-Pomorskie. Całkowita wartość projektu wyniosła 24 565 681,95 zł, wydatki kwalifikowane 22 736 678,18 zł, natomiast kwota dofinansowania z EFRR - 17 052 508,63 zł. W ramach realizacji projektu zmodernizowano 15,04 km drogi, wybudowano 19 zatok autobusowych, 3,19 km chodników, 13 przejść dla pieszych, 15,04 km utwardzonych poboczy. Realizacja projektu zakończyła się osiągnięciem w 100% zakładanych we wniosku aplikacyjnym wskaźników. Wykonanie rzeczowe i finansowe wyniosło 100%. Wykonano ekspertyzy potwierdzające osiągnięcie wskaźników rezultatu.

Z kolei w Poddziałaniu 1.1.2. Infrastruktura transportu publicznego, w ramach którego realizowanych jest 19 projektów dotyczących budowy, rozbudowy lub odnowienia systemów transportu publicznego dużych miast, w okresie sprawozdawczym zakończyła się realizacja 9 projektów:

• W województwie kujawsko-pomorskim w okresie sprawozdawczym zakończyły się 2 projekty. Pierwszy - Odnowa infrastruktury transportu publicznego w Toruniu w latach 2005-2006 - realizowany był przez Gminę Miasta Toruń, a jego wartość całkowita wynosiła 10 115 791,70 zł, natomiast wydatki kwalifikowane 8 549 941,70 zł, zaś dofinansowanie z EFRR 4 819 596,85 zł. Przedmiotem projektu była poprawa komunikacji miejskiej w Toruniu w obszarze głównych węzłów przesiadkowych oraz linii o najwyższym dobowym obciążeniu. Kluczowym celem była integracja węzłów komunikacji publicznej (pociąg, tramwaj, autobus) miasta poprzez połączenie istotnych z punktu widzenia mieszkańców elementów ich obsługi, tj. instytucji administracji publicznej, obiektów uniwersyteckich i szpitali. Zakupiono 10 autobusów niskopodłogowych, wybudowano oraz przebudowano zatoki autobusowe przy ul. Św. Józefa, przebudowano zatokę autobusową w ciągu ul. Odrodzenia i ul. Łyskowskiego oraz przebudowano dwie zatoki autobusowe w ciągu ul. Przy Kaszowniku. W ostatnim etapie realizacji projektu przebudowano peron przystanku w ciągu ul. Łyskowskiego.

• Drugi projekt, Zakup sprzętu wraz z modernizacją infrastruktury dla MPK Sp. z o.o., realizowany był przez Miasto Inowrocław. Wartość całkowita projektu równała się wydatkom kwalifikowanym i wyniosła 4 349 197,36 zł, zaś wartość dofinansowania z EFRR 3 190 356,47 zł. Realizacja głównych zadań służących osiągnięciu celów projektu przebiegała w jednym etapie, w czasie którego wykonano: remont hali obsługi technicznej autobusów (ocieplenie ścian, wymiana instalacji elektrycznej i wentylacji), przystosowanie zjazdów dla linii autobusowych, zakupiono 4 autobusy, zakupiono i zamontowano 212 sztuk systemu „elektroniczne bilety” oraz przedłużono linie autobusowe.

• W województwie lubelskim zakończył się projekt Modernizacja infrastruktury transportu publicznego w Mieście Zamościu, I etap, którego beneficjentem było Miasto Zamość. Wartości całkowita projektu wyniosła 4 139 340,72 zł, wydatki kwalifikowane 2 493 389,40 zł, zaś dofinansowanie z EFRR - 1 870 042,05 zł. Głównym celem projektu było usprawnienie funkcjonowania komunikacji miejskiej. Projekt realizowany był w 9 zadaniach, podczas których zmodernizowano 78,35 km linii autobusowych, zakupiono 4 sztuki taboru komunikacji zbiorowej, zakupiono i zamontowano 125 sztuk elementów informowania podróżnych oraz zaprojektowano system optymalizacji komunikacji zbiorowej.

• W województwie lubuskim w okresie sprawozdawczym zakończyła się realizacja 2 projektów. Pierwszy zakończony projekt, Poprawa jakości i konkurencyjności transportu miejskiego w Zielonej Górze, realizowany był przez Miejski Zakład Komunikacji w Zielonej Górze, wartość całkowita wyniosła 16 387 506,30 zł, przy wartości wydatków kwalifikowanych 12 803 102,81 zł, i wartości dofinansowania z EFRR 9 602 327,10 zł. W ramach projektu zbudowano i wyposażono Centrum Informacyjne Komunikacji Miejskiej znajdujące się w rejonie dworca PKP, pętli i przystanków autobusowych, zakupiono nowoczesny zintegrowany system monitoringu bezpieczeństwa i informacji o ruchu autobusów w czasie rzeczywistym i 20 elektronicznych tablic informacyjnych umieszczonych na przystankach w centrum miasta. Wyremontowano zajezdnię autobusową, dostosowując jej zaplecze techniczne do standardów europejskich. Zmodernizowano 12 km linii autobusowych, zakupiono 15 autobusów niskopodłogowych.

• Drugi zakończony projekt w województwie lubuskim - Budowa zintegrowanego systemu komunikacji publicznej miasta Gorzowa Wielkopolskiego - I etap - realizowany był przez Miasto Gorzów Wielkopolski. Wartość całkowita projektu to 3 722 692,83 zł, wartość wydatków kwalifikowanych - 3 722 692,83 zł, natomiast wartość dofinansowania z EFRR - 2 792 019,62 zł. Realizacja projektu obejmowała remont trzech newralgicznych zatok przystankowych. Zatoki zostały m.in. powiększone i przystosowane dla osób niepełnosprawnych. Zmodernizowano 20,90 km linii autobusowych, zakupiono 3 autobusy niskopodłogowe, zakupiono i zamontowano 10 wiat przystankowych ustawionych na liniach objętych projektem oraz zakupiono 39 sztuk systemu monitoringu wizyjnego.

• W województwie małopolskim zakończył się projekt Przebudowa ciągu tramwajowo-autobusowego w ulicach Monte Cassino-Kapelanka-Brożka, którego beneficjentem była Gmina Miejska Kraków. Wartość projektu po aneksowaniu wynosiła 25 348 254,20 zł, wydatki kwalifikowane - 25 076 800 zł, natomiast dofinansowanie ze środków EFRR - 18 556 800 zł. Zakres robót został wykonany zgodnie ze złożonym wnioskiem aplikacyjnym: wykonano modernizację odcinka sieci tramwajowej o długości ok. 3,0 km w ciągu ul. Monte Cassino-Kapelanka-Brożka, wybudowano wspólny pas tramwajowo-autobusowy w ciągu ul. Monte Cassino, wspólne przystanki komunikacji zbiorowej w ciągu ul. Monte Cassino (2 przystanki), wykonano modernizację 10 przystanków tramwajowych, przystosowując je dla osób niepełnosprawnych, wykonano renowację terenu o całkowitej powierzchni 1,5 ha, wykonano trawniki o powierzchni 1930 m² i nasadzenia zieleni wysokiej - 36 szt., zamontowano 7 słupów oświetlenia ulicznego oraz przebudowano trasę linii kablowej trakcyjnej o łącznej długości 7 906 m.

• W województwie mazowieckim beneficjentem przedsięwzięcia pod nazwą Poprawa funkcjonowania transportu miejskiego w Siedlcach - Etap II było Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Siedlcach Sp. z o.o. Wartość całkowita projektu to 3 576 445,70 zł, wartość wydatków kwalifikowalnych - 2 931 512,87 zł, a wartość dofinansowania z EFRR - 2 198 634,65 zł. W wyniku realizacji przedsięwzięcia zmodernizowano trzy kluczowe dla zachodniego obszaru miasta linie autobusowe, zamontowano na nich także nowe wiaty przystankowe. Inwestycja wpłynęła na znaczną poprawę dostępności komunikacyjnej osiedla Daszyńskiego oraz nowej stacji kolejowej Siedlce Zachodnie. Dzięki wydłużeniu linii nr 18 mieszkańcy osiedla mają ułatwiony dostęp do zlokalizowanych w centrum miasta urzędów, szkół i obiektów podstawowej opieki zdrowotnej oraz innych instytucji. Rozbudowa linii prowadzących do terenów inwestycyjnych oraz przeznaczonych pod budownictwo zwiększa ich atrakcyjność dla potencjalnych inwestorów. Wraz z powstaniem nowych osiedli mieszkaniowych, dzielnica ta przyciągnie nowe formy działalności gospodarczej i zintensyfikuje rozwój miasta. W ramach tego zadania dokonano także zakupu nowoczesnych niskopodłogowych autobusów przystosowanych do przewozu osób niepełnosprawnych. Pojazdy te spełniają wymagania pasażerów w zakresie komfortu jazdy i gwarantują bezawaryjne funkcjonowanie i bezpieczeństwo realizowanych przewozów.

• W województwie podlaskim beneficjentem projektu Rozbudowa i modernizacja miejskiego systemu transportowego Łomży i okolic było Miasto Łomża. Wartość całkowita projektu wyniosła 5 399 964,00 zł i była równa wydatkom kwalifikowalnym, zaś dofinansowanie z EFRR - 4 049 973 zł. Przedmiotem projektu była modernizacja i rozbudowa systemu miejskiego komunikacji w zakresie modernizacji linii nr 9 i utworzenie nowej linii nr 6 przez nowowybudowaną ulicę Rybaki - położonej wzdłuż rzeki Narwi. Celem projektu była m.in. poprawa warunków podróżowania komunikacją zbiorową, poprawa bezpieczeństwa ruchu i bezpieczeństwa mieszkańców oraz poprawa stanu środowiska. W wyniku realizacji projektu osiągnięto następujące wskaźniki produktu: długość linii komunikacji zbiorowej - 21 km (100%), liczba nowego taboru komunikacji zbiorowej - 6 sztuk (100%), pojemność nowego taboru komunikacji zbiorowej - 600 miejsc (100%).

• W województwie warmińsko-mazurskim zrealizowano projekt Rozbudowa systemu transportu publicznego-trakcja tramwajowa w Elblągu, którego beneficjentem była Gmina Miasta Elbląg. Całkowita wartość projektu wyniosła 52 835 217,56 zł, wydatki kwalifikowane 52 381 892,57 zł, a dofinansowanie z EFRR - 39 286 419,43 zł. W ramach projektu wybudowano 3,40 km linii tramwajowych, zmodernizowano 1,03 km linii tramwajowych, wybudowanych zostało 12 przystanków komunikacji zbiorowej, wykonano 0,1 km ekranów akustycznych, wybudowano 16 przejść dla pieszych, 3 sztuki sygnalizacji świetlnych, zakupiono 6 sztuk taboru komunikacji zbiorowej oraz zmodernizowano 4 skrzyżowania. Zrealizowany projekt przyczynił się do zachowania ładu przestrzennego, tworząc spójny system komunikacji publicznej, umożliwiający szybszy, bezpieczniejszy i sprawniejszy transport przy spełnieniu wymogów ograniczenia uciążliwości dla środowiska. Ponadto usprawniono system komunikacji publicznej w mieście, poprawiła się jakość i niezawodność usług transportu publicznego, wzrosła atrakcyjność inwestycyjna w Elblągu na obszarze oddziaływania projektu, wzrosło bezpieczeństwo ruchu, zmniejszyły się negatywne wpływy transportu na środowisko naturalne oraz zmniejszyło się zanieczyszczenie na obszarze oddziaływania projektu.

Postęp rzeczowy w ramach Działania 1.1

Od początku realizacji Programu zmodernizowano (por. wykres 9) ok. 1205 km dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych, a wybudowano ok. 102 km, wobec wartości docelowych założonych w Uzupełnieniu ZPORR na poziomie odpowiednio 129 i 70 km. Długość nowo wybudowanych dróg w ramach ZPORR stanowiła 4,42% nowych dróg wybudowanych (w latach 2004-2006) ogółem, natomiast udział dróg zmodernizowanych w ramach ZPORR w stosunku do długości dróg (wg stanu na koniec 2003 r.) ogółem wyniósł 2,71%.

M.in. dzięki realizacji działania odnotowano znaczny spadek (o ok. 19%) liczby wypadków drogowych na 1000 zarejestrowanych pojazdów samochodowych z 3,21 w 2003 r. do 2,60 w 2006 r. Obniżyła się również liczba zabitych i rannych w wypadkach drogowych na 1000 mieszkańców - do 1,69 (wobec 1,82 w 2003 r.).

Nakłady na bieżące utrzymanie dróg wyniosły 389 042 tys. zł, tj. o ok. 59% (w ujęciu nominalnym) więcej niż w 2003 r.

W wyniku zakończonej realizacji dziewięciu projektów z zakresu transportu publicznego w ramach Poddziałania 1.1.2, liczba nowych miejsc w taborze komunikacji zbiorowej wyniosła na koniec 2007 r. 1740, tj. ok. 27% założonej wartości. Stosunkowo niski stopień realizacji wskaźnika wynika z faktu, iż nie zakończono jeszcze realizacji projektów, w których został on wybrany do monitorowania. Zgodnie z informacją przekazaną przez instytucje pośredniczące, na koniec wdrażania Programu jego wartość przekroczy 100%. Pojemność nowego taboru komunikacyjnego dofinansowanego ze ZPORR stanowi 0,3% całkowitej pojemności taboru komunikacji zbiorowej. Zwiększył się nieco, w stosunku do wartości z 2003 r., udział pasażerów przewożonych komunikacją miejską w ogóle ludności - o ok. 0,13%.

Powierzchnia terenów inwestycyjnych, które stały się dostępne w wyniku realizacji projektów w ramach działania, wyniosła ok. 4916 ha, wobec wartości docelowej założonej na poziomie 380 ha.

Wykres 12 - Powierzchnia terenów inwestycyjnych (ha), które stały się dostępne

w wyniku realizacji projektów w ramach Działań 1.1, 3.1 i 3.2

{na podstawie projektów zakończonych kontrolą}

Tabela 5 - Działanie 1.1: wskaźniki postępu rzeczowego

Numer i nazwa Priorytetu/ Działania	Jednostka miary wskaźnika	Wartość wskaźników			% - stopień realizacji wskaźnika (iloraz 5/3 *100%)
				Mu (wg ZPORR i UZPORR)		Ms (w okresie sprawozdawczym)	Mp (od początku realizacji)
1	2	3	4	5	6
Priorytet I Rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej wzmacnianiu konkurencyjności regionów
Wskaźnik Produktu
Ilość wdrożonych projektów w ramach Priorytetu z zakresu:		717	609	1386	193,31
1. Transport	szt.	71	143	412	580,28
2. Transport publiczny	szt.	16	20	33	206,25
3. Środowisko	szt.	150	103	202	134,67
4. Kultura i turystyka	szt.	60	116	143	238,33
5. Infrastruktura edukacyjna	szt.	100	62	119	119,00
6. Infrastruktura ochrony zdrowia	szt.	170	44	260	152,94
7. Technologie informacyjne (IT)	szt.	150	121	217	144,67
Wskaźnik Rezultatu
1. Długość dróg	km	+ 199	876,20	1307,52	+1 307,52
2. Udział transportu publicznego w transporcie ogółem	%	+3%	17 192,91	17 192,91	-4,08
3. Ilość oczyszczonych ścieków	hm^3	+4%	1 683,04	1 683,04	-0,17
4. Ilość turystów (polskich i zagranicznych)	osoby	+5%	16 224 213	16 224 213	+19,27
5. Liczba absolwentów szkół wyższych	osoby	+ 15 000	109 883	109 883	+2 285
6. Średni wiek aparatury medycznej w zakładach opieki zdrowotnej biorących udział w badaniu	lata	- 1	5,44	6,15	-3,29
6. Ilość połączeń do Internetu	%	20%	41,00	41,00	+15 pkt %
Wskaźnik Oddziaływania
1. PKB	mld PLN	(+2 %)	983 302	983 302	+16,60
2. Stopa bezrobocia	%	-2%	13,8	13,8	-5,80
Działanie 1.1 Modernizacja i rozbudowa regionalnego układu transportowego
Wskaźnik Produktu
1. Długość nowych dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych	km	70	60,60	102,17	145,95
2. Długość zmodernizowanych dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych	km	129	815,61	1 205,35	934,38
3. Liczba finansowanych projektów poprawy transportu publicznego	szt.	9	10	19	211,11
4. Pojemność nowego taboru komunikacji zbiorowej	miejsca	+6500	788	1740	26,77
Wskaźnik Rezultatu
1. Udział nowych dróg powstałych w wyniku wsparcia w całkowitej długości nowych dróg	%	bm	2,62	4,42	bm
2. Udział długości dróg zmodernizowanych w całkowitej długości dróg	%	bm	1,84	2,71	bm
3. Udział pojemności nowego taboru komunikacji miejskiej w całkowitej pojemności taboru komunikacji zbiorowej	%	+0,5%	0,14	0,30	60,00%
4. Powierzchnia terenów inwestycyjnych, które stały się dostępne w wyniku realizacji projektów	ha	380	3 003,38	4 915,95	1293,67
Wskaźnik Oddziaływania
1. Nakłady na bieżące utrzymanie (naprawy nawierzchni) dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych	w cenach stałych - PLN	-0,2%	389 042,44 tys.	389 042,44 tys.	+58,51
2. Udział pasażerów przewożonych komunikacją miejską w ogóle ludności	%	+1%	76,80	76,80	+0,13
3. Liczba wypadków drogowych na 1000 zarejestrowanych pojazdów samochodowych	szt.	-3%	2,60	2,60	-19,1
4. Liczba zabitych i rannych w wypadkach drogowych na 1000 mieszkańców	osoby	-3%	1,69	1,69	-7,28

Działanie 1.2 - Infrastruktura ochrony środowiska

Od początku realizacji Programu w Działaniu 1.2 podpisano 202 umowy o dofinansowanie projektów o łącznej wartości dofinansowania ze środków EFRR 1 121 103 249,22 zł, co stanowi 96,57% dostępnej alokacji na to działanie na lata 2004-2006. Według stanu na dzień 31.12.2007, na podpisanie umowy oczekuje 1 projekt o wartości dofinansowania z PŚW 5 114 297,38 zł. Rozliczono 101 projektów o wartości dofinansowania z PŚW 466 375 238,70 zł, co stanowi 40,17% dostępnej alokacji. Od początku realizacji Programu na konta beneficjentów zostały przekazane środki w kwocie 948 126 634,03 zł (81,67% alokacji). W Działaniu 1.2 w okresie sprawozdawczym nie rozwiązano ani jednej umowy o dofinansowanie, natomiast raportowano o zagrożeniu realizacji 4 projektów o wartości dofinansowania z EFRR w wysokości 25 205 909,78 zł.

Wykres 13 - Działanie 1.2: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności

z kont programowych w poszczególnych województwach - w mln PLN

Wykres 14 - Działanie 1.2: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności z kont

programowych w poszczególnych województwach jako % alokacji na lata 2004-2006

W ramach opisywanego działania najwięcej środków zostało zakontraktowanych w województwie lubuskim (105,2% dostępnej alokacji), a następnie w województwie zachodniopomorskim (103,4% dostępnej alokacji). Najmniej środków zakontraktowano w województwie kujawsko-pomorskim (88,9% dostępnej alokacji na lata 2004-2006). Refundacje przekazane na konta beneficjentów w aspekcie wykorzystania dostępnej alokacji są najwyższe w województwie świętokrzyskim (99,5% alokacji), a najniższe w województwie lubelskim (69,9% alokacji).

W ramach Działania realizowane są projekty z zakresu ochrony środowiska. Dotyczą one m.in. budowy kanalizacji sanitarnej, oczyszczalni ścieków oraz stacji uzdatniania wody. Projekty realizowane w ramach Działania 1.2, ograniczając ilość emitowanych zanieczyszczeń, przyczyniają się do poprawy stanu środowiska naturalnego, a tym samym warunków życia mieszkańców, jak również zwiększają atrakcyjność inwestycyjną regionów.

Postęp rzeczowy w ramach Działania 1.2

Długość zmodernizowanych i wybudowanych sieci kanalizacyjnych wyniosła od początku realizacji Programu ok. 1307 km (tj. o 201% więcej niż wynosi założona w Uzupełnieniu ZPORR wartość), a długość sieci rozdzielczej wodociągów - 506 km (więcej odpowiednio o 203%). Do sieci kanalizacyjnej podłączono 232 492 osób, a do sieci wodociągowej - 259 221 osób. Ilość ścieków odprowadzonych i oczyszczonych zgodnie z obowiązującymi standardami prawnymi ukształtowała się na poziomie ok. 1683 hm³, tj. o 0,17% mniej niż w 2003 r. W wyniku zakończenia realizacji projektów wybudowano lub zmodernizowano 27 oczyszczalni ścieków (o 50% więcej niż założono) oraz 13 stacji uzdatniania wody (mniej o 46%). Zakończono realizację czterech projektów selektywnej zbiórki odpadów, składowania odpadów i recyklingu oraz projektów gospodarki odpadami komunalnymi, a ilość zebranych odpadów ogółem w 2006 r. wyniosła blisko 10 mln t, tj. o nieco ponad 1% więcej niż w 2003 r.

W 2007 r. wybudowano/zmodernizowano 7,59 km sieci ciepłowniczej (wobec planowanych 141 km). Projekty z tego zakresu nie cieszyły się dużą popularnością, co może wynikać z niskiego stopnia uświadomienia potencjalnych beneficjentów o znaczeniu tych projektów dla poprawy jakości powietrza. Inną przyczyną może być niemożność agregacji tego wskaźnika z poziomu projektów na poziom działania. Wskaźnik ten agreguje się tylko z dwóch wskaźników z poziomu projektu: Długość zmodernizowanej sieci ciepłowniczej i Długość sieci ciepłowniczych z towarzyszącą kanalizacją teletechniczną (o ile projekt dotyczy modernizacji sieci). Jednakże istnieją inne wskaźniki, które nie agregują się na poziom wyższy, np. Liczba zmodernizowanych miejskich systemów ciepłowniczych, a które dotyczą modernizacji sieci ciepłowniczej.

W ramach ZPORR zmodernizowano 22 elementy zapobiegające powodziom (w województwie mazowieckim modernizacja dotyczyła zbiornika Troszyn, w województwie podkarpackim - rzeki Łęg, a w województwie małopolskim rzeki Wisły oraz trzech zbiorników retencyjnych) o łącznej długości ok. 14 km. Stosunkowo niski stopień realizacji wskaźników dotyczących ochrony przeciwpowodziowej wynika z faktu, iż nie zakończono jeszcze realizacji projektów, w których zostały one wybrane do monitorowania. Zgodnie z informacją przekazaną przez instytucje pośredniczące, na koniec wdrażania Programu ich wartość będzie wyższa.

Obszar zabezpieczony przed powodzią wałami wyniósł na koniec 2006 r. nieco ponad 1 mln ha (wzrost w stosunku do 2003 r. o ok. 1%, tj. ok. 11 tys. ha), a liczba zbiorników małej retencji wyniosła 3029 szt. (o 190 więcej niż w 2003 r.). Liczba ludności zabezpieczonej przed powodzią na koniec 2007 r. wyniosła ok. 634 tys. osób i była wyższa od osiągniętej na koniec 2003 r. o ok. 51%.

W 2007 r. rozpoczęto wdrażanie jednego projektu z zakresu wsparcia zarządzania ochroną środowiska (wobec wartości docelowej założonej na poziomie 8 szt.).

Z uwagi m.in. na późne wejście w życie Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 21 października 2005 r. w sprawie udzielania pomocy na wspieranie inwestycji związanych z odnawialnymi źródłami energii (Dz. U. Nr 219 z dnia 31 października 2005 r, poz.1857), w ramach Działania 1.2 nie wybudowano/zmodernizowano elektrowni wykorzystujących odnawialne źródła energii.

Wykres 15 - Długość sieci kanalizacyjnej i wodociągowej (km) oraz liczba oczyszczalni ścieków

i stacji uzdatniania wody (szt.) wybudowanych/zmodernizowanych w ramach ZPORR

(Działania 1.2, 3.1, 3.2)

{na podstawie projektów zakończonych kontrolą}

Tabela 6 - Działanie 1.2: wskaźniki postępu rzeczowego

Numer i nazwa Priorytetu/ Działania	Jednostka miary wskaźnika	Wartość wskaźników			% - stopień realizacji wskaźnika (iloraz 5/3 *100%)
				Mu (wg ZPORR i UZPORR)		Ms (w okresie sprawozdawczym)	Mp (od początku realizacji)
1	2	3	4	5	6
Priorytet I Rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej wzmacnianiu konkurencyjności regionów
Wskaźnik Produktu
Ilość wdrożonych projektów w ramach Priorytetu z zakresu:		717	609	1386	193,31
1. Transport	szt.	71	143	412	580,28
2. Transport publiczny	szt.	16	20	33	206,25
3. Środowisko	szt.	150	103	202	134,67
4. Kultura i turystyka	szt.	60	116	143	238,33
5. Infrastruktura edukacyjna	szt.	100	62	119	119,00
6. Infrastruktura ochrony zdrowia	szt.	170	44	260	152,94
7. Technologie informacyjne (IT)	szt.	150	121	217	144,67
Wskaźnik Rezultatu
1. Długość dróg	km	+ 199	876,20	1307,52	+1 307,52
2. Udział transportu publicznego w transporcie ogółem	%	+3%	17 192,91	17 192,91	-4,08
3. Ilość oczyszczonych ścieków	hm^3	+4%	1 683,04	1 683,04	-0,17
4. Ilość turystów (polskich i zagranicznych)	osoby	+5%	16 224 213	16 224 213	+19,27
5. Liczba absolwentów szkół wyższych	osoby	+ 15 000	109 883	109 883	+2 285
6. Średni wiek aparatury medycznej w zakładach opieki zdrowotnej biorących udział w badaniu	lata	- 1	5,44	6,15	-3,29
6. Ilość połączeń do Internetu	%	20%	41,00	41,00	+15 pkt %
Wskaźnik Oddziaływania
1. PKB	mld PLN	(+2 %)	983 302	983 302	+16,60
2. Stopa bezrobocia	%	-2%	13,8	13,8	-5,80
Działanie 1.1 Modernizacja i rozbudowa regionalnego układu transportowego
Wskaźnik Produktu
1. Długość nowych dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych	km	70	60,60	102,17	145,95
2. Długość zmodernizowanych dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych	km	129	815,61	1 205,35	934,38
3. Liczba finansownych projektów poprawy transportu publicznego	szt.	9	10	19	211,11
4. Pojemność nowego taboru komunikacji zbiorowej	miejsca	+6500	788	1740	26,77
Wskaźnik Rezultatu
1. Udział nowych dróg powstałych w wyniku wsparcia w całkowitej długości nowych dróg	%	bm	0,13	0,22	bm
2. Udział długości dróg zmodernizowanych w całkowitej długości dróg województwa	%	bm	1,74	2,58	bm
3. Udział pojemności nowego taboru komunikacji miejskiej w całkowitej pojemności taboru komunikacji zbiorowej	%	+0,5%	0,14	0,30	bm
4. Powierzchnia terenów inwestycyjnych, które stały się dostępne w wyniku realizacji projektów	ha	380	3 003,38	4 915,95	1 293,67
Wskaźnik Oddziaływania
1. Nakłady na bieżące utrzymanie (naprawy nawierzchni) dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych	w cenach stałych - PLN	-0,2%	389 042,44 tys.	389 042,44 tys.	+58,51
2. Udział pasażerów przewożonych komunikacją miejską w ogóle ludności	%	+1%	17 192,91	17 192,91	-4,08
3. Liczba wypadków drogowych na 1000 zarejestrowanych pojazdów samochodowych	szt.	-3%	2,60	2,60	-19,1
4. Liczba zabitych i rannych w wypadkach drogowych na 1000 mieszkańców	osoby	-3%	1,69	1,69	-7,28
Działanie 1.2 Infrastruktura ochrony środowiska
Wskaźnik Produktu
1. Długość sieci rozdzielczej wodociągów	km	167	432,14	505,67	302,79
2. Długość sieci kanalizacyjnych	km	434	1 029,02	1 306,71	301,09
3. Liczba stacji uzdatniania wody	szt.	24	10,00	13,00	54,17
4. Liczba oczyszczalni ścieków	szt.	18	14,00	27,00	150,00
5. Liczba finansowanych projektów selektywnej zbiórki odpadów, składowania odpadów i recyklingu oraz projektów gospodarki odpadami komunalnymi	szt.	23	10,00	14,00	60,87
6. Długość sieci ciepłowniczej	km	141	7,59	7,59	5,39
7. Długość elementów zapobiegających powodziom	km	31	14,02	14,02	45,23
8. Liczba elementów zapobiegających powodziom	szt.	55	22,00	22,00	40,00
9. Liczba elektrowni wykorzystujących odnawialne źródła energii	szt.	9	0,00	0,00	0,00
10. Liczba finansowanych projektów wsparcia zarządzania ochroną środowiska	szt.	8	1,00	1,00	12,50
Wskaźnik Rezultatu
1. Liczba osób podłączonych do sieci rozdzielczej wodociągów	osoby	+ 1%	258 057	259 221	204,33
2. Liczba osób podłączonych do sieci kanalizacyjnej	osoby	+ 1%	39 218	232 492	191,35
3. Udział nowych i zmodernizowanych wałów w całkowitej długości wałów	%	3,7%	0,17	0,17	4,59
Wskaźnik Oddziaływania
1. Ilość ścieków odprowadzonych i oczyszczonych zgodnie z obowiązującymi standardami prawnymi	hm^3	+4%	1 683	1 683	-0,17
2. Ilość zebranych odpadów	t	+4%	9 876 586	9 876 586	+1,20
3. Ilość energii (moc zainstalowana) pochodzącej ze źródeł odnawialnych	MW	+6%	0	0	0,00
4. Obszar zabezpieczony przed powodzią wałami	ha	+10 000	1 086 317	1 086 317	+11 392 ha
5. Liczba ludności zabezpieczonej przed powodzią	osoby	bm	633 705	633 705	150,91%
6. Ilość zbiorników małej retencji	szt.	50	3 029	3 029	190 szt.

Niektóre aspekty Działania 1.2 zostały objęte badaniem ewaluacyjnym Analiza wartości wskaźników monitoringowych Działań 1.2, 3.1 oraz 3.2 ZPORR z zakresu ochrony środowiska zrealizowanym na zlecenie IZ ZPORR przez ECORYS Polska. Badanie miało na celu pozyskanie danych odnośnie wskaźników produktu i rezultatu, niezbędnych w krajowym systemie monitoringu postępów wdrażania ZPORR. W wyniku badania zostały sformułowane rekomendacje odnośnie poprawy i zwiększenia efektywności systemu gromadzenia danych monitoringowych ZPORR.

Badanie dotyczy wartości wskaźników rezultatu i oddziaływania w ramach Działań 1.2, 3.1, 3.2 ZPORR:

• Liczba osób podłączonych do sieci rozdzielczej wodociągów (wskaźnik rezultatu w ramach Działań 1.2, 3.1 i 3.2 ZPORR),

• Liczba osób podłączonych do sieci kanalizacyjnej (wskaźnik rezultatu w ramach Działań 1.2, 3.1 i 3.2 ZPORR),

• Liczba ludności zabezpieczonej przed powodzią (wskaźnik oddziaływania w ramach Działań 1.2 ZPORR).

W celu uzyskania ww. wartości, badaniem objęto projekty zakończone i skontrolowane do dnia 31 grudnia 2007 r., dotyczące budowy lub modernizacji sieci rozdzielczej wodociągowej oraz budowy lub modernizacji sieci kanalizacyjnej, a także projekty i inwestycje finansowane z różnych źródeł z zakresu zapobiegania powodziom (w celu pozyskania danych do wskaźnika oddziaływania Liczba ludności zabezpieczonej przed powodzią). Celem badania było również uzyskanie wartości bazowych ww. wskaźników. Informacje uzyskiwano od instytucji zaangażowanych w realizację ww. inwestycji, a także od beneficjentów poprzez wypełnianie ankiet oraz bezpośrednie rozmowy.

Objęte badaniem zostały wszystkie projekty z całego kraju w liczbie 675 w ramach przedmiotowych działań ZPORR. W ramach Działania 1.2 91 projektów dotyczyło zaopatrzenia w wodę, poboru i oczyszczenia ścieków, natomiast tylko 3 dotyczyły zapobieganiu powodziom. Odpowiednio w Działaniu 3.1, aż 277 projektów dotyczyło modernizacji urządzeń do odprowadzania i oczyszczania ścieków, w zakresie budowy lub modernizacji urządzeń zaopatrzenia w wodę i poboru wody projektów było 184, a w zakresie zapobiegania powodziom -2 projekty. W Działaniu 3.2 w ramach budowy lub modernizacji urządzeń do odprowadzania i oczyszczania ścieków oraz budowy lub modernizacji urządzeń zaopatrzenia w wodę i pobór wody wartości wynoszą odpowiednio - 68 i 50. Projekty przeciwpowodziowe finansowane ze środków UE w ramach ZPORR zostały zrealizowane, czyli zakończone i skontrolowane do dnia 31 grudnia 2007 r., tylko w 4 województwach (dolnośląskim, małopolskim, mazowieckim oraz podkarpackim). W związku z powyższym, w przypadku projektów zrealizowanych z innych niż ZPORR źródeł, ograniczono się również tylko do ww. województw.

Analiza wartości danych dotyczących obliczanych wskaźników, będących m.in. wynikiem przeprowadzonych badań ankietowych, szczególnie różnicy między wskaźnikiem bazowym a docelowym, wskazuje na znaczne różnice między województwami w przyroście liczby ludności podłączonej do sieci wodociągowej/kanalizacyjnej. Świadczy to o pewnych nierównościach między regionami w dostępności ludności do sieci wodociągowej czy kanalizacyjnej. Często też występują opóźnienia w budowie sieci kanalizacyjnej w stosunku do zbudowania sieci wodociągowej. Raport wskazuje, iż jest to zjawisko wysoce niekorzystne. Uniemożliwienie właściwego odprowadzania i oczyszczania ścieków ma istotny wpływ na wzrost zagrożenia dla środowiska wodnego.

Należy podkreślić, iż jednym z istotnych celów badania było wskazanie rekomendacji dla systemu monitoringowego. Badanie wykazało, że dowolność w wyborze wskaźników z listy do sprawozdań z realizacji projektów przekazywanych przez beneficjentów ma wpływ na wartości wskaźników podlegających agregacji, co może utrudniać właściwą analizę efektów wdrażania Programu. W związku z powyższym, z punktu widzenia możliwości agregacji informacji z poziomu projektów na wyższe poziomy w systemie monitoringu, celowe jest ograniczenie listy wskaźników i wprowadzenie katalogu wskaźników obowiązkowych jako zamkniętego katalogu wskaźników obowiązujących dla projektów danego typu.

Raport wskazuje również na dowolność interpretacji zdefiniowanych wskaźników podanych przez beneficjentów, wynikiem czego ich wartość jest wyznaczana według różnych metod. W celu zapewnienia jednolitości metody wyliczenia wartości wskaźników, raport proponuje podanie dokładnego i jednoznacznego sposobu ich wyliczania zarówno w podręczniku dla beneficjentów, jak i w generatorze wniosków przy każdym obowiązkowym wskaźniku. Szczególną uwagę należy zwrócić na definicję wskaźnika bazowego, która jest interpretowana w różny sposób przez beneficjentów. Obserwacje te potwierdziły doświadczenia IZ ZPORR i zostały wykorzystane w analizie systemu wskaźników w ramach ZPORR (rozdział 3.2).

Działanie 1.3 - Regionalna infrastruktura społeczna

Od początku realizacji Programu w ramach Działania 1.3 podpisano 379 umów o dofinansowanie projektów o wartości dofinansowania z EFRR 1 014 328 447,71 zł, co stanowi 109,0% dostępnej alokacji na to działanie. W ramach Poddziałania 1.3.1 Regionalna infrastruktura edukacyjna zawarto 119 umów o łącznej wartości dofinansowania z EFRR 624 744 323,32 zł, natomiast w Poddziałaniu 1.3.2 Regionalna infrastruktura ochrony zdrowia zawarto 260 umów o łącznej wartości dofinansowania z EFRR 389 584 124,39 zł. Według stanu na dzień 31.12.2007, w ramach Działania 1.3 na podpisanie umowy oczekiwało 9 projektów o wartości dofinansowania 12 437 241,57 zł z PŚW, w tym w Poddziałaniu 1.3.1 na podpisanie oczekiwało 5 umów o wartości 8 836 597,22 zł dofinansowania z PŚW, zaś w Poddziałaniu 1.3.2 na podpisanie - 4 umowy o wartości odpowiednio 3 600 644,35 zł. W ramach opisywanego działania zakończono realizację 278 projektów o łącznej wartości dofinansowania 502 114 986,08 zł, co stanowi 53,96% dostępnej alokacji w tym w ramach Poddziałania 1.3.1 - 61 projektów o łącznej wartości dofinansowania z EFRR 214 143 341,71 zł, zaś w ramach Poddziałania 1.3.2 - 217 projektów o łącznej wartości dofinansowania z EFRR 287 971 644,37 zł. Od początku realizacji Programu na konta beneficjentów zostały przekazane środki w kwocie 819 944 482,81 zł (88,11% alokacji), w ramach Poddziałania 1.3.1 była to kwota 478 214 855,74 zł, zaś w ramach Poddziałania 1.3.2 - 341 729 627,07 zł. W okresie sprawozdawczym rozwiązano 2 umowy o dofinansowanie z EFRR o wartości 924 498 zł, raportowano natomiast o zagrożeniu realizacji 4 projektów o wartości dofinansowania z EFRR w wysokości 28 855 533,65 zł.

Wykres 16 - Działanie 1.3: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności

z kont programowych w poszczególnych województwach - w mln PLN

Wykres 17 - Działanie 1.3: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności z kont

programowych w poszczególnych województwach jako % alokacji na lata 2004-2006

Na dzień 31.12.2007 w ramach Działania 1.3 najwięcej środków zostało zakontraktowanych w województwie pomorskim (140,3% dostępnej alokacji na lata 2004-2006), a następnie w województwie śląskim (131,6% alokacji). Najmniej środków zakontraktowano z kolei w województwie lubuskim (95,7% dostępnej alokacji). Refundacje przekazane na konta beneficjentów jako procent wykorzystania dostępnej alokacji są najwyższe w województwie kujawsko-pomorskim (102,2% alokacji), a najniższe - w województwie wielkopolskim (71,6% alokacji).

Realizowane projekty dotyczą głównie budowy centrów dydaktyczno-naukowych, zakupu środków transportu sanitarnego, sprzętu diagnostycznego. W sposób znaczący przyczyniły się one do poprawy jakości kształcenia i dostępu do wiedzy oraz usług medycznych świadczonych przez wysokospecjalistyczne zakłady opieki zdrowotnej. Beneficjentami Poddziałania 1.3.1 są głównie uczelnie wyższe, zaś w Poddziałaniu 1.3.2 najwyższą aktywność w absorpcji środków wykazały zakłady opieki zdrowotnej.

Postęp rzeczowy w ramach Działania 1.3

W wyniku objęcia wsparciem 259 obiektów dydaktycznych i badawczych, powierzchnia nowych lub zmodernizowanych obiektów przeznaczonych na cele dydaktyczne ukształtowała się na poziomie ok. 136 409 m², tj. znacznie wyższym niż na cele sportowe (1 828 m²). W przypadku modernizacji obiektów przeznaczonych na cele dydaktyczne osiągnięto ok. 76% założonej wartości wskaźnika, natomiast obiektów przeznaczonych na cele sportowe - ok. 8%. Należy zwrócić uwagę, iż jeszcze rok temu, poziom realizacji wskaźnika „powierzchnia nowych lub zmodernizowanych obiektów przeznaczonych na cele dydaktyczne i sportowe” wynosił 12,20%, w związku z czym wskaźnik ten został uznany za wskaźnik, którego osiągniecie jest zagrożone. W wyniku działań podjętych przez IZ ZPORR, w szczególności dodatkowego naboru projektów realizujących wskaźniki zagrożone, obecna realizacja tego wskaźnika wynosi 67,76%.

Udział szkół wyższych które skorzystały z dofinansowania w ramach ZPORR w ogólnej liczbie szkół wyższych wyniósł na koniec 2007 r. ok. 21%. W ramach ZPORR, w województwach w których zakończono realizację projektów infrastruktury edukacyjnej, wsparciem objęto od początku realizacji Programu 93 szkoły wyższe. Liczba studentów korzystających z infrastruktury objętej wsparciem ukształtowała się na poziomie ok. 152 tys. osób (tj. o ok. 16% więcej niż przed realizacją projektów).

Wsparciem objęto 176 zakładów opieki zdrowotnej, tj. o blisko 9-krotnie więcej niż planowano. Udział zakładów opieki zdrowotnej objętych wsparciem w ogólnej liczbie zakładów opieki zdrowotnej wyniósł 1,06%. Zakupiono 2079 szt. sprzętu medycznego dla zakładów opieki zdrowotnej, kształtując wskaźnik na poziomie ponad 15-krotnie wyższym niż założono. Udział sprzętu medycznego zakupionego ze środków ZPORR w ogólnej liczbie sprzętu medycznego w zakładach opieki zdrowotnej wyniósł 13,93%. Skrócił się o ok. 3 lata średni wiek aparatury medycznej w zakładach opieki zdrowotnej będących beneficjentami działania, do ok. 6 lat, w stosunku do średniego wieku przed rozpoczęciem realizacji projektów. Redukcja czasu oczekiwania na badania specjalistyczne wyniosła 33 dni. W końcu 2007 r. średni czas oczekiwania na badania wynosił 43 dni.

Tabela 7 - Działanie 1.3: wskaźniki postępu rzeczowego

Numer i nazwa Priorytetu/ Działania	Jednostka miary wskaźnika	Wartość wskaźników			% - stopień realizacji wskaźnika (iloraz 5/3 *100%)
				Mu (wg ZPORR i UZPORR)		Ms (w okresie sprawozdawczym)	Mp (od początku realizacji)
1	2	3	4	5	6
Priorytet I Rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej wzmacnianiu konkurencyjności regionów
Wskaźnik Produktu
Ilość wdrożonych projektów w ramach Priorytetu z zakresu:		717	609	1386	193,31
1. Transport	szt.	71	143	412	580,28
2. Transport publiczny	szt.	16	20	33	206,25
3. Środowisko	szt.	150	103	202	134,67
4. Kultura i turystyka	szt.	60	116	143	238,33
5. Infrastruktura edukacyjna	szt.	100	62	119	119,00
6. Infrastruktura ochrony zdrowia	szt.	170	44	260	152,94
7. Technologie informacyjne (IT)	szt.	150	121	217	144,67
Wskaźnik Rezultatu
1. Długość dróg	km	+ 199	876,20	1307,52	+1 307,52
2. Udział transportu publicznego w transporcie ogółem	%	+3%	17 192,91	17 192,91	-4,08
3. Ilość oczyszczonych ścieków	hm^3	+4%	1 683,04	1 683,04	-0,17
4. Ilość turystów (polskich i zagranicznych)	osoby	+5%	16 224 213	16 224 213	+19,27
5. Liczba absolwentów szkół wyższych	osoby	+ 15 000	109 883	109 883	+2 285
6. Średni wiek aparatury medycznej w zakładach opieki zdrowotnej biorących udział w badaniu	lata	- 1	5,44	6,15	-3,29
6. Ilość połączeń do Internetu	%	20%	41,00	41,00	+15 pkt %
Wskaźnik Oddziaływania
1. PKB	mld PLN	(+2 %)	983 302	983 302	+16,60
2. Stopa bezrobocia	%	-2%	13,8	13,8	-5,80
Działanie 1.1 Modernizacja i rozbudowa regionalnego układu transportowego
Wskaźnik Produktu
1. Długość nowych dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych	km	70	60,60	102,17	145,95
2. Długość zmodernizowanych dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych	km	129	815,61	1 205,35	934,38
3. Liczba finansownych projektów poprawy transportu publicznego	szt.	9	10	19	211,11
4. Pojemność nowego taboru komunikacji zbiorowej	miejsca	+6500	788	1740	26,77
Wskaźnik Rezultatu
1. Udział nowych dróg powstałych w wyniku wsparcia w całkowitej długości nowych dróg	%	bm	0,13	0,22	bm
2. Udział długości dróg zmodernizowanych w całkowitej długości dróg województwa	%	bm	1,74	2,58	bm
3. Udział pojemności nowego taboru komunikacji miejskiej w całkowitej pojemności taboru komunikacji zbiorowej	%	+0,5%	0,14	0,30	bm
4. Powierzchnia terenów inwestycyjnych, które stały się dostępne w wyniku realizacji projektów	ha	380	3 003,38	4 915,95	1 293,67
Wskaźnik Oddziaływania
1. Nakłady na bieżące utrzymanie (naprawy nawierzchni) dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych	w cenach stałych - PLN	-0,2%	389 042,44 tys.	389 042,44 tys.	+58,51
2. Udział pasażerów przewożonych komunikacją miejską w ogóle ludności	%	+1%	17 192,91	17 192,91	-4,08
3. Liczba wypadków drogowych na 1000 zarejestrowanych pojazdów samochodowych	szt.	-3%	2,60	2,60	-19,1
4. Liczba zabitych i rannych w wypadkach drogowych na 1000 mieszkańców	osoby	-3%	1,69	1,69	-7,28
Działanie 1.2 Infrastruktura ochrony środowiska
Wskaźnik Produktu
1. Długość sieci rozdzielczej wodociągów	km	167	432,14	505,67	302,79
2. Długość sieci kanalizacyjnych	km	434	1 029,02	1 306,71	301,09
3. Liczba stacji uzdatniania wody	szt.	24	10,00	13,00	54,17
4. Liczba oczyszczalni ścieków	szt.	18	14,00	27,00	150,00
5. Liczba finansowanych projektów selektywnej zbiórki odpadów, składowania odpadów i recyklingu oraz projektów gospodarki odpadami komunalnymi	szt.	23	10,00	14,00	60,87
6. Długość sieci ciepłowniczej	km	141	7,59	7,59	5,39
7. Długość elementów zapobiegających powodziom	km	31	14,02	14,02	45,23
8. Liczba elementów zapobiegających powodziom	szt.	55	22,00	22,00	40,00
9. Liczba elektrowni wykorzystujących odnawialne źródła energii	szt.	9	0,00	0,00	0,00
10. Liczba finansowanych projektów wsparcia zarządzania ochroną środowiska	szt.	8	1,00	1,00	12,50
Wskaźnik Rezultatu
1. Liczba osób podłączonych do sieci rozdzielczej wodociągów	osoby	+ 1%	258 057	259 221	204,33
2. Liczba osób podłączonych do sieci kanalizacyjnej	osoby	+ 1%	39 218	232 492	191,35
3. Udział nowych i zmodernizowanych wałów w całkowitej długości wałów	%	3,7%	0,17	0,17	bm
Wskaźnik Oddziaływania
1. Ilość ścieków odprowadzonych i oczyszczonych zgodnie z obowiązującymi standardami prawnymi	hm^3	+4%	1 683	1 683	-0,17
2. Ilość zebranych odpadów	t	+4%	9 876 586	9 876 586	+1,20
3. Ilość energii (moc zainstalowana) pochodzącej ze źródeł odnawialnych	MW	+6%	0	0	0,00
4. Obszar zabezpieczony przed powodzią wałami	ha	+10 000	1 086 317	1 086 317	+1,06
5. Liczba ludności zabezpieczonej przed powodzią	osoby	bm
6. Ilość zbiorników małej retencji	szt.	50	3 029	3 029	190
Działanie 1.3 Regionalna infrastruktura społeczna
Wskaźnik Produktu
1. Powierzchnia nowych lub zmodernizowanych obiektów przeznaczonych na cele dydaktyczne i sportowe	m^2	204 000	120 387,43	138 237,59	67,76
dydaktyczne	m^2	180 000	120 034,23	136 409,39	75,78
sportowe	m^2	24 000	353,20	1 828,20	7,62
2. Liczba wspartych obiektów dydaktycznych i badawczych	szt.	106	201	259	244,34
3. Liczba zakupionego sprzętu medycznego dla zakładów opieki zdrowotnej	szt.	137	1 026	2 079	1 517,52
4. Liczba wspartych zakładów opieki zdrowotnej	szt.	20	54	176	880,00
Wskaźnik Rezultatu
1. Udział zakładów opieki zdrowotnej, które skorzystały z dofinansowania w ogólnej liczbie zakładów opieki zdrowotnej	%	0,1%	0,32	1,06	bm
2. Udział ilościowy zakupionego sprzętu medycznego dla zakładów opieki zdrowotnej w ogólnej liczbie sprzętu medycznego w zakładach opieki zdrowotnej	%	0,5%	9,80	13,93	bm
3. Udział szkół wyższych, które skorzystały z dofinansowania w ogólnej liczbie szkół wyższych	%	2,5%	13,15	21,09	bm
4. Średni wiek aparatury medycznej w zakładach opieki zdrowotnej biorących udział w działaniu	lata	-1	5,44	6,15	-3,29
Wskaźnik Oddziaływania
1. Liczba studentów korzystających z infrastruktury objętej wsparciem	osoby	bm	125 026	152 225	115,84
2. Redukcja czasu oczekiwania na badania specjalistyczne	dni	bm	-33 dni	-33 dni	43 dni (obecnie)

Działanie 1.4 - Rozwój turystyki i kultury

Od początku realizacji Programu w ramach Działania 1.4 zawarto 143 umowy o łącznej wartości dofinansowania z EFRR 807 424 933,61 zł, co stanowi 110,29% dostępnej alokacji na przedmiotowe działanie na lata 2004-2006. Według stanu na dzień 31.12.2007, na podpisanie umowy oczekiwał 1 projekt o wartości dofinansowania z EFRR 7 898 233,51 zł. Zakończono i rozliczono 26 projektów, opiewających na wartość 118 659 989,03 zł dofinansowania z PŚW, co stanowi 16,21% dostępnej alokacji. Od początku realizacji Programu na konta beneficjentów zostały przekazane środki w kwocie 420 640 159,89 zł (57,46% alokacji). W okresie sprawozdawczym rozwiązano 3 umowy na kwotę 38 754 814,21 zł dofinansowania z EFRR, natomiast realizacja żadnego projektu nie jest zagrożona.

Wykres 18 - Działanie 1.4: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności

z kont programowych w poszczególnych województwach - w mln PLN

Wykres 19 - Działanie 1.4: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności z kont

programowych w poszczególnych województwach jako % alokacji na lata 2004-2006

W ramach Działania najwięcej środków zostało zakontraktowanych w województwie warmińsko-mazurskim (129,8% dostępnej alokacji na lata 2004-2006). Najmniej środków zakontraktowano w województwie podkarpackim (97,3% dostępnej alokacji na lata 2004-2006). Refundacje przekazane na konta beneficjentów jako procent wykorzystania dostępnej alokacji są najwyższe w województwie kujawsko-pomorskim (93,1% alokacji), a zdecydowanie najniższe w województwie łódzkim (22,9 % alokacji).

Głównymi beneficjentami Działania są jednostki samorządu terytorialnego, jak również jednostki zaliczane do sektora finansów publicznych: instytucje sportowe, turystyczne i kulturalne, dla których organem założycielskim są organy administracji rządowej lub samorządowej. Realizowane projekty dotyczą głównie renowacji i rewaloryzacji obiektów zabytkowych i ich otoczenia. Do najczęściej pojawiających się przeszkód napotykanych przy realizacji projektów w ramach przedmiotowego działania w okresie sprawozdawczym należały m.in. problemy z wyłonieniem wykonawców oraz nieterminowa realizacja prac przez wykonawców. Realizacja projektów w ramach Działania 1.4 przyczynia się do podniesienia konkurencyjności regionalnych produktów turystycznych i kulturalnych.

Postęp rzeczowy w ramach Działania 1.4

Od początku realizacji Programu odrestaurowano i odremontowano 14 obiektów historycznych (o 2 więcej niż planowano) o łącznej powierzchni ok. 7 244 m² (co stanowi jedynie ok. 9% założonej wartości - niski stopień realizacji wskaźnika wynika z faktu, iż nie zakończono jeszcze realizacji projektów, w których został on wybrany do monitorowania; zgodnie z informacją przekazaną przez instytucje pośredniczące, na koniec wdrażania Programu jego wartość przekroczy 100%), a także - 87 obiektów infrastruktury kulturalnej, rekreacyjnej, sportowej lub służącej aktywnym formom wypoczynku (wobec wartości docelowej założonej na poziomie 8 szt.), których łączna powierzchnia wyniosła 165 408 m² (o ok. 38% więcej niż zaplanowano).

Liczba osób korzystających z nowej infrastruktury sportowej, kulturalnej, rekreacyjnej i związanej z aktywnymi formami wypoczynku wyniosła 1,3 mln osób, tj. znacznie więcej niż planowano (60 tys.), a liczba nowych miejsc pracy powstałych w wyniku realizacji projektów turystycznych i kulturalnych wyniosła 243 szt., co stanowi ok. 64% założonej wartości, w tym miejsc dla kobiet - 82 (odpowiednio - ok. 30%).

Na cele kulturalne i turystyczne zaadaptowano 11 obiektów zabytkowych, co stanowi blisko 70% założonej wartości. Liczba zorganizowanych imprez/wydarzeń kulturalnych (wystaw, spektakli, itp.) w obiektach zabytkowych oraz nowych i zmodernizowanych obiektach infrastruktury kulturalnej wyniosła 3318, wobec planowanych 15.

Liczba zainstalowanych systemów zabezpieczeń przed pożarem i kradzieżą w obiektach zabytkowych wyniosła 134 szt., wobec wartości założonej na poziomie 10 szt. Powierzchnia terenów parków narodowych, parków krajobrazowych i innych form ochrony przyrody zagospodarowanych na cele turystyczne i kulturalne wyniosła od początku programu 8,38 ha, co stanowi ok. 8% planowanej wartości. Tak niski stopień realizacji wskaźnika wynika z faktu, iż nie zakończono jeszcze realizacji projektów, w których został on wybrany do monitorowania. Zgodnie z informacją przekazaną przez instytucje pośredniczące, na koniec wdrażania Programu jego wartość będzie wyższa.

W 2007 r., na Uniwersytecie Warszawskim powstał 1 punkt informacji turystycznej i kulturalnej (wobec planowanych w Uzupełnieniu ZPORR 4), z którego skorzystało w tym okresie 319 osób. Zgodnie z informacją przekazaną przez instytucje pośredniczące, na koniec wdrażania Programu stopień realizacji wskaźników dotyczących budowy/ modernizacji systemów informacji turystycznej przekroczy 100%.

Projekty realizowane w ramach Działania 1.4 ZPORR miały wpływ na ogólne dane dotyczące kultury, turystyki, sportu i rekreacji na terenie Polski.

Liczba nowych przedsiębiorstw w obszarze kultury, turystyki, sportu i rekreacji ukształtowała się na poziomie 1546. Liczba zatrudnionych w obszarze kultury, turystyki, sportu i rekreacji wyniosła ok. 163 tys. osób. Dochody z turystyki i kultury wyniosły w 2006 r. ok. 282 mln zł, tj. o ok. 4% więcej niż w 2003 r. (wobec wartości docelowej założonej na poziomie +5%).

Tabela 8 - Działanie 1.4: wskaźniki postępu rzeczowego

Numer i nazwa Priorytetu/ Działania	Jednostka miary wskaźnika	Wartość wskaźników			% - stopień realizacji wskaźnika (iloraz 5/3 *100%)
				Mu (wg ZPORR i UZPORR)		Ms (w okresie sprawozdawczym)	Mp (od początku realizacji)
1	2	3	4	5	6
Priorytet I Rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej wzmacnianiu konkurencyjności regionów
Wskaźnik Produktu
Ilość wdrożonych projektów w ramach Priorytetu z zakresu:		717	609	1386	193,31
1. Transport	szt.	71	143	412	580,28
2. Transport publiczny	szt.	16	20	33	206,25
3. Środowisko	szt.	150	103	202	134,67
4. Kultura i turystyka	szt.	60	116	143	238,33
5. Infrastruktura edukacyjna	szt.	100	62	119	119,00
6. Infrastruktura ochrony zdrowia	szt.	170	44	260	152,94
7. Technologie informacyjne (IT)	szt.	150	121	217	144,67
Wskaźnik Rezultatu
1. Długość dróg	km	+ 199	876,20	1307,52	+1 307,52
2. Udział transportu publicznego w transporcie ogółem	%	+3%	17 192,91	17 192,91	-4,08
3. Ilość oczyszczonych ścieków	hm^3	+4%	1 683,04	1 683,04	-0,17
4. Ilość turystów (polskich i zagranicznych)	osoby	+5%	16 224 213	16 224 213	+19,27
5. Liczba absolwentów szkół wyższych	osoby	+ 15 000	109 883	109 883	+2 285
6. Średni wiek aparatury medycznej w zakładach opieki zdrowotnej biorących udział w badaniu	lata	- 1	5,44	6,15	-3,29
6. Ilość połączeń do Internetu	%	20%	41,00	41,00	+15 pkt %
Wskaźnik Oddziaływania
1. PKB	mld PLN	(+2 %)	983 302	983 302	+16,60
2. Stopa bezrobocia	%	-2%	13,8	13,8	-5,80
Działanie 1.1 Modernizacja i rozbudowa regionalnego układu transportowego
Wskaźnik Produktu
1. Długość nowych dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych	km	70	60,60	102,17	145,95
2. Długość zmodernizowanych dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych	km	129	815,61	1 205,35	934,38
3. Liczba finansownych projektów poprawy transportu publicznego	szt.	9	10	19	211,11
4. Pojemność nowego taboru komunikacji zbiorowej	miejsca	+6500	788	1740	26,77
Wskaźnik Rezultatu
1. Udział nowych dróg powstałych w wyniku wsparcia w całkowitej długości nowych dróg	%	bm	0,13	0,22	bm
2. Udział długości dróg zmodernizowanych w całkowitej długości dróg województwa	%	bm	1,74	2,58	bm
3. Udział pojemności nowego taboru komunikacji miejskiej w całkowitej pojemności taboru komunikacji zbiorowej	%	+0,5%	0,14	0,30	bm
4. Powierzchnia terenów inwestycyjnych, które stały się dostępne w wyniku realizacji projektów	ha	380	3 003,38	4 915,95	1 293,67
Wskaźnik Oddziaływania
1. Nakłady na bieżące utrzymanie (naprawy nawierzchni) dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych	w cenach stałych - PLN	-0,2%	389 042,44 tys.	389 042,44 tys.	+58,51
2. Udział pasażerów przewożonych komunikacją miejską w ogóle ludności	%	+1%	17 192,91	17 192,91	-4,08
3. Liczba wypadków drogowych na 1000 zarejestrowanych pojazdów samochodowych	szt.	-3%	2,60	2,60	-19,1
4. Liczba zabitych i rannych w wypadkach drogowych na 1000 mieszkańców	osoby	-3%	1,69	1,69	-7,28
Działanie 1.2 Infrastruktura ochrony środowiska
Wskaźnik Produktu
1. Długość sieci rozdzielczej wodociągów	km	167	432,14	505,67	302,79
2. Długość sieci kanalizacyjnych	km	434	1 029,02	1 306,71	301,09
3. Liczba stacji uzdatniania wody	szt.	24	10,00	13,00	54,17
4. Liczba oczyszczalni ścieków	szt.	18	14,00	27,00	150,00
5. Liczba finansowanych projektów selektywnej zbiórki odpadów, składowania odpadów i recyklingu oraz projektów gospodarki odpadami komunalnymi	szt.	23	10,00	14,00	60,87
6. Długość sieci ciepłowniczej	km	141	7,59	7,59	5,39
7. Długość elementów zapobiegających powodziom	km	31	14,02	14,02	45,23
8. Liczba elementów zapobiegających powodziom	szt.	55	22,00	22,00	40,00
9. Liczba elektrowni wykorzystujących odnawialne źródła energii	szt.	9	0,00	0,00	0,00
10. Liczba finansowanych projektów wsparcia zarządzania ochroną środowiska	szt.	8	1,00	1,00	12,50
Wskaźnik Rezultatu
1. Liczba osób podłączonych do sieci rozdzielczej wodociągów	osoby	+ 1%	258 057	259 221	204,33
2. Liczba osób podłączonych do sieci kanalizacyjnej	osoby	+ 1%	39 218	232 492	191,35
3. Udział nowych i zmodernizowanych wałów w całkowitej długości wałów	%	3,7%	0,17	0,17	bm
Wskaźnik Oddziaływania
1. Ilość ścieków odprowadzonych i oczyszczonych zgodnie z obowiązującymi standardami prawnymi	hm^3	+4%	1 683	1 683	-0,17
2. Ilość zebranych odpadów	t	+4%	9 876 586	9 876 586	+1,20
3. Ilość energii (moc zainstalowana) pochodzącej ze źródeł odnawialnych	MW	+6%	0	0	0,00
4. Obszar zabezpieczony przed powodzią wałami	ha	+10 000	1 086 317	1 086 317	+1,06
5. Liczba ludności zabezpieczonej przed powodzią	osoby	bm
6. Ilość zbiorników małej retencji	szt.	50	3 029	3 029	190
Działanie 1.3 Regionalna infrastruktura społeczna
Wskaźnik Produktu
1. Powierzchnia nowych lub zmodernizowanych obiektów przeznaczonych na cele dydaktyczne i sportowe	m^2	204 000	120 387,43	138 237,59	67,76
dydaktyczne	m^2	180 000	120 034,23	136 409,39	75,78
sportowe	m^2	24 000	353,20	1 828,20	7,62
2. Liczba wspartych obiektów dydaktycznych i badawczych	szt.	106	201	259	244,34
3. Liczba zakupionego sprzętu medycznego dla zakładów opieki zdrowotnej	szt.	137	1 037	2 079	1 517,52
4. Liczba wspartych zakładów opieki zdrowotnej	szt.	20	54	176	880,00
Wskaźnik Rezultatu
1. Udział zakładów opieki zdrowotnej, które skorzystały z dofinansowania w ogólnej liczbie zakładów opieki zdrowotnej	%	0,1%	0,32	1,06	bm
2. Udział ilościowy zakupionego sprzętu medycznego dla zakładów opieki zdrowotnej w ogólnej liczbie sprzętu medycznego w zakładach opieki zdrowotnej	%	0,5%	9,90	13,93	bm
3. Udział szkół wyższych, które skorzystały z dofinansowania w ogólnej liczbie szkół wyższych	%	2,5%	13,15	21,09	bm
4. Średni wiek aparatury medycznej w zakładach opieki zdrowotnej biorących udział w działaniu	lata	-1	5,44	6,15	-3,29
Wskaźnik Oddziaływania
1. Liczba studentów korzystających z infrastruktury objętej wsparciem	osoby	bm	125 026	152 225	115,84
2. Redukcja czasu oczekiwania na badania specjalistyczne	dni	bm	-33 dni	-33 dni	43 dni (obecnie)
Działanie 1.4 Rozwój turystyki i kultury
Wskaźnik Produktu
1. Liczba finansowanych projektów każdego typu (kultura, turystyka)	szt.	60	116	143	238,33
2. Liczba odrestaurowanych i odremontowanych obiektów historycznych	szt.	12	10	14	116,67
3. Powierzchnia odrestaurowanych i odremontowanych obiektów historycznych	m^2	80 000	5 951,65	7 244,25	9,06
4. Liczba zainstalowanych systemów zabezpieczeń przed pożarem i kradzieżą w obiektach zabytkowych	szt.	10	7	134	1 340,00
5. Liczba nowych lub zmodernizowanych obiektów infrastruktury kulturalnej, rekreacyjnej, sportowej lub służącej aktywnym formom wypoczynku	szt.	8	24	87	1 087,50
6. Powierzchnia nowych lub zmodernizowanych obiektów infrastruktury kulturalnej, rekreacyjnej, sportowej lub służącej aktywnym formom wypoczynku	m^2	120 000	131 002,31	165 408,14	137,84
7. Liczba obiektów zabytkowych zaadaptowanych na cele kulturalne i turystyczne	szt.	16	6	11	68,75
8. Liczba nowych lub zmodernizowanych punktów informacji turystycznej i kulturalnej	szt.	4	1	1	25,00
9. Powierzchnia terenów parków narodowych, parków krajobrazowych i innych form ochrony przyrody zagospodarowanych na cele turystyczne i kulturalne	ha	100	8,38	8,38	8,38
Wskaźnik Rezultatu
1. Liczba zorganizowanych imprez/wydarzeń kulturalnych (wystaw, spektakli, itp.) w obiektach zabytkowych oraz nowych i zmodernizowanych obiektach infrastruktury kulturalnej	szt.	15	3 122	3 318	22 120,00
2. Liczba osób korzystających z nowej infrastruktury sportowej, kulturalnej, rekreacyjnej i związanej z aktywnymi formami wypoczynku	osoby	60 000	1 253 948	1 287 982	2 146,64
3. Liczba nowych miejsc pracy powstała w wyniku realizacji projektów turystycznych i kulturalnych, w tym ilość nowych miejsc pracy dla kobiet	szt.	380 / 280	205 / 76	243 / 82	63,95 / 29,29
Wskaźnik Oddziaływania
1. Liczba nowych przedsiębiorstw w obszarze kultury, turystyki, sportu i rekreacji	szt.	60	1 546	1 546	2 576,67
2. Dochody z turystyki i kultury	tys. PLN	+5%	282 281 163	282 281 163	+3,74
3. Liczba zatrudnionych w obszarze kultury, turystyki, sportu i rekreacji	osoby	bm	162 643	162 643	bm
4. Liczba osób korzystających z informacji turystycznej i kulturalnej	osoby	500 000	319	319	0,06

Działanie 1.5 - Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego

Od początku realizacji Programu w ramach Działania 1.5 zawarto 217 umów o łącznej wartości dofinansowania ze środków EFRR 358 741 121,10 zł, co stanowi 102,96% dostępnej alokacji na to działanie na lata 2004-2006. Według stanu na dzień 31.12.2007, na podpisanie umowy oczekiwały 2 projekty o wartości dofinansowania z PŚW 3 031 346,94 zł. Od początku realizacji Programu w ramach działania zakończono realizację 96 projektów o łącznej wartości dofinansowania 97 894 111,81 zł, co stanowi 28,10% dostępnej alokacji. Od początku realizacji Programu na konta beneficjentów zostały przekazane środki w kwocie 191 534 311,47 zł (54,97% alokacji). W okresie sprawozdawczym rozwiązano 1 umowę o dofinansowanie na wartość 624 030 zł., raportowano natomiast o zagrożeniu realizacji 5 projektów o wartości dofinansowania z EFRR w wysokości 13 441 139,15 zł.

Według stanu na dzień 31.12.2007 r. w ramach Działania najwięcej środków zostało zakontraktowanych w województwie łódzkim (117,5% dostępnej alokacji na lata 2004-2006). Najmniej środków zakontraktowano w województwie dolnośląskim (87,4% alokacji). Bardzo duże zróżnicowanie regionalne wykazuje wartość refundacji przekazanych na konta beneficjentów jako procent wykorzystania dostępnej alokacji: od 100,1% w województwie podlaskim do 9,2% w województwie lubuskim i 7,6% w warmińsko-mazurskim.

Wykres 20 - Działanie 1.5: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności

z kont programowych w poszczególnych województwach - w mln PLN

Wykres 21 - Działanie 1.5: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności z kont

programowych w poszczególnych województwach jako % alokacji na lata 2004-2006

Do beneficjentów ww. Działania zalicza się m.in. szkoły wyższe, jednostki zaliczane do sektora finansów publicznych: policję i straż pożarną, jak również jednostki publiczne prowadzące działalność badawczo-rozwojową. Realizowane projekty dotyczą głównie budowy systemów informatycznych oraz rozbudowy sieci informatycznych. Do najczęściej pojawiających się przeszkód napotykanych przy realizacji projektów w ramach przedmiotowego działania w okresie sprawozdawczym należały problemy z wyłonieniem wykonawców. Analiza dotychczasowych postępów działania pozwala na stwierdzenie, że realizacja projektów w ramach Działania 1.5 przyczynia się do realizacji celów działania określonych w Uzupełnieniu ZPORR.

Postęp rzeczowy w ramach Działania 1.5

Liczba węzłów dostępowych umożliwiających dostęp do sieci szerokopasmowej wyniosła 319 szt., tj. o 219% więcej niż wynosi założona wartość docelowa. Liczba jednostek publicznych podłączonych do bezpiecznego dostępu szerokopasmowego Internetu ukształtowała się na poziomie 260 szt., wobec 500 planowanych. Liczba wdrożonych kompleksowych systemów zarządzania w administracji publicznej (jednostkach publicznych) wewnętrznych systemów zarządzania informacją, intranetu, użytkowników transakcyjnych portali, elektronicznego obiegu dokumentów, elektronicznej archiwizacji dokumentów wyniosła 137 szt., co stanowiło jedynie ok. 27% wartości docelowej. Natomiast liczba zbudowanych Publicznych Punktów Dostępu do Internetu (PIAP) ukształtowała się na poziomie 443 szt., tj. ok. 48% więcej niż wynosi założona wartość. Liczba finansowanych projektów modernizacji/ instalacji sieci LAN w urzędach/jednostkach publicznych wyniosła 93 szt., wobec 300 szt. planowanych.

Efekty realizacji Działania 1.5 ZPORR miały wpływ na rozwój społeczeństwa informacyjnego w Polsce, którego stopień odzwierciedlają m.in. poniższe wskaźniki.

Udział gospodarstw domowych wykorzystujących Internet do kontaktu z administracją publiczną w rozbiciu na cel (uzyskiwanie informacji, ściąganie formularzy, załatwianie spraw, płatności) wśród wszystkich gospodarstw domowych wyniósł w 2007 r. 15%, udział przedsiębiorstw wykorzystujących Internet do kontaktu z administracją publiczną w rozbiciu na cel wśród przedsiębiorstw ogółem wyniósł z kolei 64%.

Liczba gospodarstw domowych posiadających szerokopasmowy dostęp do Internetu wyniosła ok. 3,7 mln.

Tabela 9 - Działanie 1.5: wskaźniki postępu rzeczowego

Numer i nazwa Priorytetu/ Działania	Jednostka miary wskaźnika	Wartość wskaźników			% - stopień realizacji wskaźnika (iloraz 5/3 *100%)
				Mu (wg ZPORR i UZPORR)		Ms (w okresie sprawozdawczym)	Mp (od początku realizacji)
1	2	3	4	5	6
Priorytet I Rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej wzmacnianiu konkurencyjności regionów
Wskaźnik Produktu
Ilość wdrożonych projektów w ramach Priorytetu z zakresu:		717	609	1386	193,31
1. Transport	szt.	71	143	412	580,28
2. Transport publiczny	szt.	16	20	33	206,25
3. Środowisko	szt.	150	103	202	134,67
4. Kultura i turystyka	szt.	60	116	143	238,33
5. Infrastruktura edukacyjna	szt.	100	62	119	119,00
6. Infrastruktura ochrony zdrowia	szt.	170	44	260	152,94
7. Technologie informacyjne (IT)	szt.	150	121	217	144,67
Wskaźnik Rezultatu
1. Długość dróg	km	+ 199	876,20	1307,52	+1 307,52
2. Udział transportu publicznego w transporcie ogółem	%	+3%	17 192,91	17 192,91	-4,08
3. Ilość oczyszczonych ścieków	hm^3	+4%	1 683,04	1 683,04	-0,17
4. Ilość turystów (polskich i zagranicznych)	osoby	+5%	16 224 213	16 224 213	+19,27
5. Liczba absolwentów szkół wyższych	osoby	+ 15 000	109 883	109 883	+2 285
6. Średni wiek aparatury medycznej w zakładach opieki zdrowotnej biorących udział w badaniu	lata	- 1	5,44	6,15	-3,29
6. Ilość połączeń do Internetu	%	20%	41,00	41,00	+15 pkt %
Wskaźnik Oddziaływania
1. PKB	mld PLN	(+2 %)	983 302	983 302	+16,60
2. Stopa bezrobocia	%	-2%	13,8	13,8	-5,80
Działanie 1.1 Modernizacja i rozbudowa regionalnego układu transportowego
Wskaźnik Produktu
1. Długość nowych dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych	km	70	60,60	102,17	145,95
2. Długość zmodernizowanych dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych	km	129	815,61	1 205,35	934,38
3. Liczba finansownych projektów poprawy transportu publicznego	szt.	9	10	19	211,11
4. Pojemność nowego taboru komunikacji zbiorowej	miejsca	+6500	788	1740	26,77
Wskaźnik Rezultatu
1. Udział nowych dróg powstałych w wyniku wsparcia w całkowitej długości nowych dróg	%	bm	0,13	0,22	bm
2. Udział długości dróg zmodernizowanych w całkowitej długości dróg województwa	%	bm	1,74	2,58	bm
3. Udział pojemności nowego taboru komunikacji miejskiej w całkowitej pojemności taboru komunikacji zbiorowej	%	+0,5%	0,14	0,30	bm
4. Powierzchnia terenów inwestycyjnych, które stały się dostępne w wyniku realizacji projektów	ha	380	3 003,38	4 915,95	1 293,67
Wskaźnik Oddziaływania
1. Nakłady na bieżące utrzymanie (naprawy nawierzchni) dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych	w cenach stałych - PLN	-0,2%	389 042,44 tys.	389 042,44 tys.	+58,51
2. Udział pasażerów przewożonych komunikacją miejską w ogóle ludności	%	+1%	17 192,91	17 192,91	-4,08
3. Liczba wypadków drogowych na 1000 zarejestrowanych pojazdów samochodowych	szt.	-3%	2,60	2,60	-19,1
4. Liczba zabitych i rannych w wypadkach drogowych na 1000 mieszkańców	osoby	-3%	1,69	1,69	-7,28
Działanie 1.2 Infrastruktura ochrony środowiska
Wskaźnik Produktu
1. Długość sieci rozdzielczej wodociągów	km	167	432,14	505,67	302,79
2. Długość sieci kanalizacyjnych	km	434	1 029,02	1 306,71	301,09
3. Liczba stacji uzdatniania wody	szt.	24	10,00	13,00	54,17
4. Liczba oczyszczalni ścieków	szt.	18	14,00	27,00	150,00
5. Liczba finansowanych projektów selektywnej zbiórki odpadów, składowania odpadów i recyklingu oraz projektów gospodarki odpadami komunalnymi	szt.	23	10,00	14,00	60,87
6. Długość sieci ciepłowniczej	km	141	7,59	7,59	5,39
7. Długość elementów zapobiegających powodziom	km	31	14,02	14,02	45,23
8. Liczba elementów zapobiegających powodziom	szt.	55	22,00	22,00	40,00
9. Liczba elektrowni wykorzystujących odnawialne źródła energii	szt.	9	0,00	0,00	0,00
10. Liczba finansowanych projektów wsparcia zarządzania ochroną środowiska	szt.	8	1,00	1,00	12,50
Wskaźnik Rezultatu
1. Liczba osób podłączonych do sieci rozdzielczej wodociągów	osoby	+ 1%	258 057	259 221	204,33
2. Liczba osób podłączonych do sieci kanalizacyjnej	osoby	+ 1%	39 218	232 492	191,35
3. Udział nowych i zmodernizowanych wałów w całkowitej długości wałów	%	3,7%	0,17	0,17	bm
Wskaźnik Oddziaływania
1. Ilość ścieków odprowadzonych i oczyszczonych zgodnie z obowiązującymi standardami prawnymi	hm^3	+4%	1 683	1 683	-0,17
2. Ilość zebranych odpadów	t	+4%	9 876 586	9 876 586	+1,20
3. Ilość energii (moc zainstalowana) pochodzącej ze źródeł odnawialnych	MW	+6%	0	0	0,00
4. Obszar zabezpieczony przed powodzią wałami	ha	+10 000	1 086 317	1 086 317	+1,06
5. Liczba ludności zabezpieczonej przed powodzią	osoby	bm
6. Ilość zbiorników małej retencji	szt.	50	3 029	3 029	190
Działanie 1.3 Regionalna infrastruktura społeczna
Wskaźnik Produktu
1. Powierzchnia nowych lub zmodernizowanych obiektów przeznaczonych na cele dydaktyczne i sportowe	m^2	204 000	120 387,43	138 237,59	67,76
dydaktyczne	m^2	180 000	120 034,23	136 409,39	75,78
sportowe	m^2	24 000	353,20	1 828,20	7,62
2. Liczba wspartych obiektów dydaktycznych i badawczych	szt.	106	201	259	244,34
3. Liczba zakupionego sprzętu medycznego dla zakładów opieki zdrowotnej	szt.	137	1 037	2 079	1 517,52
4. Liczba wspartych zakładów opieki zdrowotnej	szt.	20	54	176	880,00
Wskaźnik Rezultatu
1. Udział zakładów opieki zdrowotnej, które skorzystały z dofinansowania w ogólnej liczbie zakładów opieki zdrowotnej	%	0,1%	0,32	1,06	bm
2. Udział ilościowy zakupionego sprzętu medycznego dla zakładów opieki zdrowotnej w ogólnej liczbie sprzętu medycznego w zakładach opieki zdrowotnej	%	0,5%	9,90	13,93	bm
3. Udział szkół wyższych, które skorzystały z dofinansowania w ogólnej liczbie szkół wyższych	%	2,5%	13,15	21,09	bm
4. Średni wiek aparatury medycznej w zakładach opieki zdrowotnej biorących udział w działaniu	lata	-1	5,44	6,15	-3,29
Wskaźnik Oddziaływania
1. Liczba studentów korzystających z infrastruktury objętej wsparciem	osoby	bm	125 026	152 225	115,84
2. Redukcja czasu oczekiwania na badania specjalistyczne	dni	bm	-33 dni	-33 dni	43 dni (obecnie)
Działanie 1.4 Rozwój turystyki i kultury
Wskaźnik Produktu
1. Liczba finansowanych projektów każdego typu (kultura, turystyka)	szt.	60	116	143	238,33
2. Liczba odrestaurowanych i odremontowanych obiektów historycznych	szt.	12	10	14	116,67
3. Powierzchnia odrestaurowanych i odremontowanych obiektów historycznych	m^2	80 000	5 951,65	7 244,25	9,06
4. Liczba zainstalowanych systemów zabezpieczeń przed pożarem i kradzieżą w obiektach zabytkowych	szt.	10	7	134	1 340,00
5. Liczba nowych lub zmodernizowanych obiektów infrastruktury kulturalnej, rekreacyjnej, sportowej lub służącej aktywnym formom wypoczynku	szt.	8	24	87	1 087,50
6. Powierzchnia nowych lub zmodernizowanych obiektów infrastruktury kulturalnej, rekreacyjnej, sportowej lub służącej aktywnym formom wypoczynku	m^2	120 000	131 002,31	165 408,14	137,84
7. Liczba obiektów zabytkowych zaadaptowanych na cele kulturalne i turystyczne	szt.	16	6	11	68,75
8. Liczba nowych lub zmodernizowanych punktów informacji turystycznej i kulturalnej	szt.	4	1	1	25,00
9. Powierzchnia terenów parków narodowych, parków krajobrazowych i innych form ochrony przyrody zagospodarowanych na cele turystyczne i kulturalne	ha	100	8,38	8,38	8,38
Wskaźnik Rezultatu
1. Liczba zorganizowanych imprez/wydarzeń kulturalnych (wystaw, spektakli, itp.) w obiektach zabytkowych oraz nowych i zmodernizowanych obiektach infrastruktury kulturalnej	szt.	15	3 122	3 318	3 318,00
2. Liczba osób korzystających z nowej infrastruktury sportowej, kulturalnej, rekreacyjnej i związanej z aktywnymi formami wypoczynku	osoby	60 000	1 795 402	1 829 436	1 829 436
3. Liczba nowych miejsc pracy powstała w wyniku realizacji projektów turystycznych i kulturalnych, w tym ilość nowych miejsc pracy dla kobiet	szt.	380 / 280	205 / 76	243 / 82	63,95 / 29,29
Wskaźnik Oddziaływania
1. Liczba nowych przedsiębiorstw w obszarze kultury, turystyki, sportu i rekreacji	szt.	60	31 614	31 614	1 546
2. Dochody z turystyki i kultury	tys. PLN	+5%	282 281 163	282 281 163	+3,74
3. Liczba zatrudnionych w obszarze kultury, turystyki, sportu i rekreacji	osoby	bm	162 643	162 643	162 643
4. Liczba osób korzystających z informacji turystycznej i kulturalnej	osoby	500 000	319	319	0,06
Działanie 1.5 Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego
Wskaźnik Produktu
1. Liczba węzłów dostępowych umożliwiających dostęp do sieci szerokopasmowej	szt.	100	116	319	319,00
2. Liczba jednostek publicznych podłączonych do bezpiecznego dostępu szerokopasmowego do Internetu	szt.	500	102	260	52,00
3. Liczba finansowanych projektów modernizacji/ instalacji sieci LAN w urzędach/jednostkach publicznych	szt.	300	46	93	31,00
4. Liczba wdrożonych kompleksowych systemów zarządzania w administracji publicznej (jednostkach publicznych) wewnętrznych systemów zarządzania informacją, intranetu, użytkowników transakcyjnych portali, elektronicznego obiegu dokumentów, elektronicznej archiwizacji dokumentów	szt.	500	110	137	27,40
5. Liczba zbudowanych Publicznych Punktów Dostępu do Internetu (PIAP)	szt.	300	373	443	147,67
6. Liczba finansowanych projektów wspartych w ramach działania	szt.	150	121	217	144,67
Wskaźnik Rezultatu
2. Liczba gospodarstw domowych wykorzystujących Internet do kontaktu z administracją publiczną w rozbiciu na cel (uzyskiwanie informacji, ściąganie formularzy, załatwianie spraw, płatności)	szt.	25%	15%	15%	15,00%
3. Liczba przedsiębiorstw wykorzystujących Internet do kontaktu z administracją publiczną w rozbiciu na cel (uzyskiwanie informacji, ściąganie formularzy, załatwianie spraw, płatności)	szt.	50%	64%	64%	64,00%
Wskaźnik Oddziaływania
1. Liczba gospodarstw domowych posiadających szerokopasmowy dostęp do Internetu	szt.	10%	3,7 mln	3,7 mln	bm

W dniu 25 stycznia 2008 r. została podpisana z firmą ECDF Badania i Szkolenia umowa na przeprowadzenie badania ewaluacyjnego Analiza wpływu projektów realizowanych w ramach Działania 1.5 ZPORR na rozbudowę infrastruktury społeczeństwa informacyjnego. Badanie obejmuje 50 projektów zrealizowanych w ramach Działania 1.5 do 30 czerwca 2007 r.

Badanie ma przedstawić 30 przykładów studiów przypadków, w tym 6 przykładów dobrych praktyk jako sukcesu projektów. Wynikiem badania ma być również analiza struktury projektów, struktury beneficjentów oraz analiza wpływu wsparcia działania na rozbudowę infrastruktury społeczeństwa informacyjnego. Wśród pierwszych wstępnych wniosków można wymienić m.in.:

• Potrzebę większego nacisku na projekty z zakresu e-administracji, które dotyczą bezpośrednio kontaktów obywateli z urzędem i sprawnego załatwiania spraw. Projekty z zakresu elektronicznego obiegu dokumentów są przeważającym typem projektów w Działaniu 1.5, ale jest to tylko jeden z wielu aspektów e-administracji.

• Potrzebę większej koncentracji na projektach w zakresie dostępu do Internetu. Należy realizować inicjatywę e-Europa 2005, która zakłada do 2010 r. przekształcenie Unii Europejskiej w najbardziej konkurencyjną i dynamiczną gospodarkę opartą na wiedzy, z rozwiązanymi kwestiami bezrobocia i równością szans społecznych. Inicjatywa ta była podstawą dla konstrukcji Działania 1.5 ZPORR.

Działanie 1.6 -Rozwój transportu publicznego w aglomeracjach

Od początku realizacji Programu w ramach Działania 1.6 zawartych zostało 14 umów o łącznej wartości dofinansowania z PŚW 588 621 087,27 zł, co stanowi 95,06% dostępnej alokacji na przedmiotowe działanie na lata 2004-2006. Od początku realizacji Programu na konta beneficjentów zostały przekazane środki w kwocie 304 256 783,54 zł (49,14% alokacji). Zrealizowano 4 wnioski o płatność końcową w województwach: jeden w mazowieckim (zakończono projekt o wartości 15 271 993,78 zł. dofinansowania z EFRR), dwa w wielkopolskim (odpowiednio - 2 234 637,11 zł oraz 277 432,50 zł), jak również w pomorskim (21 111 179,16 zł). Łączna wartość dofinansowania zakończonych projektów z EFRR wyniosła 38 895 242,55 zł. W okresie sprawozdawczym nie rozwiązano umów o dofinansowanie, a realizacja żadnego z projektów nie jest zagrożona.

Wykres 22 - Działanie 1.6: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności

z kont programowych w poszczególnych województwach - w mln PLN

Beneficjentami Działania 1.6 są jednostki samorządu terytorialnego (lub podmioty, które zawarły umowy z samorządem terytorialnym) z siedmiu polskich aglomeracji o liczbie mieszkańców powyżej 500 tys. Środki z EFRR są rozdzielane na poziomie centralnym i nie wliczają się do alokacji dostępnej dla województwa. Dofinansowanie nie może przekraczać 50% wydatków kwalifikowanych w ramach projektu. Podpisywanie umów i wdrażanie projektów odbywa się na poziomie Instytucji Pośredniczącej. Realizowane projekty dotyczą budowy i rozbudowy oraz modernizacji infrastruktury transportu publicznego połączonej z zakupem sprzętu i taboru. Do najczęściej pojawiających się przeszkód, napotykanych przy realizacji projektów w ramach przedmiotowego działania w okresie sprawozdawczym należały problemy związane z wyłonieniem wykonawców oraz opóźnieniami w robotach budowlanych.

W województwie dolnośląskim trwała realizacja 2 projektów z Działania 1.6, których beneficjentem jest Gmina Wrocław. Projekty dotyczą poprawy jakości transportu publicznego w aglomeracji wrocławskiej.

• W 2007 r. miało miejsce rzeczowe i finansowe zakończenie realizacji projektu Przebudowa Średnicowej Linii Tramwajowej Północ - Południe we Wrocławiu. Projekt został podzielony na 3 etapy: przebudowa ul. Grodzkiej, przebudowa ulic w ciągu Szewska -Widok-plac Teatralny-Świdnicka oraz zakup taboru. W ramach projektu zbudowano jeden zintegrowany przystanek komunikacji miejskiej, przebudowano 2,14 km linii tramwajowych, wybudowano 0,29 km linii tramwajowych oraz dostarczono 8 tramwajów typu Škoda 16T. W dniu 31 lipca 2007 r. został sporządzony protokół odbioru ostatecznego robót budowlanych. Całkowita wartość projektu wyniosła 118 988 939,13 zł, wydatki kwalifikowane - 93 272 711,08 zł, a dofinansowanie z EFRR - 46 636 355,54 zł. W okresie sprawozdawczym poniesiono wydatki kwalifikowane w wysokości 2 153 403,94 zł. Projekt oczekuje na rozliczenie.

• W 2007 r. w ramach projektu Przebudowa multimodalnego węzła komunikacyjnego - Pl. Powstańców Wielkopolskich we Wrocławiu, etapy 1 - 2 dostarczono 9 tramwajów typu Škoda 16T. Dnia 22 grudnia 2007 r. pl. Powstańców Wielkopolskich dopuszczony został do ruchu kołowego i tramwajowego oraz skierowano 9 zakupionych tramwajów do obsługi linii nr 7. W ramach etapu „Przebudowa Pl. Powstańców Wielkopolskich” wykonano w okresie sprawozdawczym m.in. nawierzchnię z kostki kamiennej i płyt kamiennych, ścieżkę rowerową, prowadzono prace związane z przebudową trakcji tramwajowej oraz sieci elektroenergetycznych i teletechnicznej, wybudowano studzienki ściekowe oraz rurociąg gazowy, jak również dokonano montażu sygnalizatorów świetlnych oraz zagospodarowano tereny zielone. Aneksem nr 1 z dnia 2 lutego 2007 r. zmieniony został termin realizacji projektu: zakończenie rzeczowe na 31 marca 2008 r. oraz zakończenie finansowe na 30 maja 2008 r., natomiast w dniu 31 maja 2007 r. podpisany został aneks nr 2 zmniejszający całkowitą wartość projektu do wartości 110 495 692,73 zł (koszty kwalifikowane - 84 394 750 zł, w tym dofinansowanie z EFRR 42 197 375 zł). Do końca 2007 r. w ramach realizacji projektu poniesiono wydatki kwalifikowane w wysokości 59 306 355,12 zł.

• W województwie łódzkim trwała realizacja 1 projektu, którego beneficjentem jest Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne - Łódź Sp. z o.o. (Łódzki Tramwaj Regionalny Zgierz - Łódź - Pabianice, Zadanie I, Etap I - Łódź). Całkowita wartość projektu wynosi 265 271 902,25 zł, wartość wydatków kwalifikowalnych - 217 435 985,45 zł, a dofinansowanie ze środków EFRR - 108 717 992,72 zł. W okresie sprawozdawczym przeprowadzono postępowania przetargowe, podpisano umowy z wykonawcami, oraz zakończono roboty związane z zabezpieczeniem pozostałości cmentarza żydowskiego na odcinku od ul. Krótkiej do ul. Bazarowej, w tym wykonano zagęszczenie statyczne sprzętem mechanicznym, ułożono dwie warstwy folii przemysłowej z warstwą wełny mineralnej oraz zakończono prace związane z wykonaniem projektu zamiennego na terenie cmentarza żydowskiego. Projekt uzyskał akceptację przedstawiciela Gminy Wyznaniowej Żydowskiej. Zgodnie ze stanem na 31.12.2007 r. w ramach realizacji projektu poniesiono wydatki kwalifikowane w wysokości 96 986 138,73 zł. Realizowany projekt został podzielony na kilka etapów i zadań, w ramach których trwają prace dotyczące m.in.: oświetlenia ulicznego, wykonania fundamentów sieci trakcyjnej, wykonania warstwy tłuczniowej i kanalizacji do celów sterowania ruchem, odwodnienia fundamentów, ułożenia podkładów, montażu szyn i słupów trakcyjnych (więcej informacji na temat projektu znajduje się w rozdziale 11 niniejszego Raportu).

• W województwie małopolskim kontynuowano realizację 1 projektu o wartość całkowitej 269 335 075,76 zł, wydatkach kwalifikowanych w wysokości 220 782 848,98 zł oraz kwocie dofinansowania z EFRR 109 552 449,66 zł., którego beneficjentem jest Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne S.A. w Krakowie (Zintegrowany transport publiczny w aglomeracji krakowskiej-etap I). Zgodnie ze stanem na 31.12.2007 r. poniesiono wydatki kwalifikowalne w wysokości 145 450 796,98 zł. W 2007 r. zakończyły się prace związane z przebudową infrastruktury tramwajowo-drogowej (ul. Kamienna - os. Krowodrza Górka). Etap ten obejmował modernizację 3 odcinków sieci trakcyjnej o łącznej długości 4,5 km, przebudowę torowiska tramwajowego o długości 3,2 km, które wybudowano w technologii torowiska ekologicznego tzw. „torowiska zielonego”, przebudowę 5 skrzyżowań drogowych wraz z budową sygnalizacji świetlnej wzbudzanej przez tramwaj, wykonano remont dwóch wiaduktów tramwajowych nad torami kolejowymi oraz wykonano 2,5 km kanalizacji kablowej dla sygnalizacji świetlnej i systemu sterowania ruchem. Dostawy tramwajów odbywają się zgodnie z harmonogramem - pierwszy tramwaj typu NGT6 Bombardier odebrano we wrześniu 2007 r. Obecnie w ramach komponentu związanego z dostawą pojazdów tramwajowych odebrano 8 sztuk oraz zapłacono za 5 sztuk (więcej informacji na temat projektu znajduje się w rozdziale 11 niniejszego Raportu).

W województwie mazowieckim w ramach Działania 1.6 od początku realizacji Programu podpisano 3 umowy na łączną wartość zobowiązań z EFRR 113 849 852,57 zł. Beneficjentem dwóch projektów polegających na rozbudowie i modernizacji tras tramwajowych są Tramwaje Warszawskie Sp. z o.o., natomiast Miasto Stołeczne Warszawa realizuje projekt budowy zintegrowanego systemu zarządzania ruchem.

• W okresie sprawozdawczym projekt Rozbudowa trasy tramwajowej Bemowo-Młociny, którego Beneficjentem są Tramwaje Warszawskie Sp. z o. o., został zakończony pod względem rzeczowym i finansowym. Wartość całkowita projektu wynosi 40 985 753,92 zł, wydatki kwalifikowane w wysokości 32 059 836,73 zł, zaś dofinansowanie z EFRR wynosi 15 271 993,78 zł. Kontrola przeprowadzona przez Instytucję Pośredniczącą na miejscu realizacji odbyła się w styczniu 2007 r., informację pokontrolną podpisano 5 lutego 2007 r., a płatność końcową zrealizowano 28 lutego 2007 r. W wyniku realizacji projektu została wybudowana trasa tramwajowa o długości 2,2 km, łącząca pętlę Nowe Bemowo z ul. Broniewskiego. Ponadto wybudowano 9 przystanków komunikacji zbiorowej. Założona w umowie o dofinansowanie projektu na poziomie 123 ha wartość wskaźnika „Powierzchnia aglomeracji obsługiwana przez transport zbiorowy” została osiągnięta w 100%.

• W czerwcu 2006 r. podpisano umowę z wykonawcą projektu Zintegrowany System Zarządzania Ruchem, o wartości całkowitej równej wydatkom kwalifikowanym wynoszącym 80 032 000 zł oraz dofinansowaniu z EFRR w wysokości 40 015 999,99 zł. Wykonawca został zobowiązany do sporządzenia projektu podsystemu monitoringu i wideodetekcji w tunelu pod Wisłostradą. Ponadto wykonał projekty organizacji ruchu niezbędne do lokalizacji znaków zmiennej treści na ciągu Wisłostrady. W okresie sprawozdawczym w ramach Etapu 5 Zaprojektowanie i budowa Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem na terenie obszaru I-go nastąpiło zatwierdzenie złożonego przez Wykonawcę „Projektu podsystemu monitoringu i wideodetekcji w tunelu pod Wisłostradą”. Ponadto przekazano teren budowy, zamontowano 82 kamery, poprowadzone zostało także okablowanie zasilające kamery oraz okablowanie wizyjne. W pomieszczeniach znajdujących się w tunelu umieszczono urządzenia niezbędne do pracy systemu, tj. detektory wizyjne, odbiorniki, konwertery, serwery, itp. W II półroczu 2007 r. nie zrealizowano zasadniczego zadania, jakim było zakończenie realizacji Obszaru I. Wykonawca w dalszym ciągu nie pozyskał wszystkich niezbędnych uzgodnień i zatwierdzeń dla projektów organizacji ruchu i projektów elektrycznych dla skrzyżowań. Powodem zaistniałej sytuacji jest fakt, iż Wykonawca przedkłada poszczególne składowe projektów z opóźnieniem w stosunku do przewidzianych w harmonogramie. Ponadto, występujące opóźnienia spowodowane są długotrwałą procedurą zatwierdzania dokumentacji projektowej u jednostek organizacyjnych miasta odpowiedzialnych za wydawanie niezbędnych decyzji oraz przedłużającą się procedurą uzgadniania i pozyskiwania pozwoleń na demontaż nawierzchni objętych gwarancjami. Opóźnienia, jakie powstały przy rozpoczęciu niektórych robót, spowodowane zostały koniecznością synchronizacji harmonogramu prac z Wykonawcą inwestycji pn. Modernizacja trasy tramwajowej w Alejach Jerozolimskich odcinek pętla Banacha - pętla Gocławek. Ponadto Zamawiający informowany o problemach z zatwierdzaniem dokumentacji przedkładanej przez Wykonawcę występował do jednostek decyzyjnych z prośbą o skrócenie procedur. Mając na uwadze obawy Zarządu Dróg Miejskich spowodowane przekazywanymi przez Wykonawcę informacjami o braku możliwości terminowego zakończenia inwestycji, a co za tym idzie pogłębiające się opóźnienie w stosunku do przewidzianego na dzień 31.10.2007 r., terminu rzeczowego zakończenia realizacji Obszaru I, Zarząd Dróg Miejskich we współpracy z Biurem Funduszy Europejskich Urzędu m. st. Warszawy prowadzą prace zmierzające do przygotowania, podpisania aneksu nr 2 do umowy, który między innymi wydłuży planowany termin zakończenia realizacji inwestycji. Z uwagi na unieważnienie postępowania na „Zaprojektowanie i budowę Zintegrowanego Systemu Zarządzania Ruchem w Warszawie na terenie Obszaru II oraz Obszaru III” (na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy PZP) i ze względu na brak czasu na ponowne jego ogłoszenie w tym samym zakresie, rozstrzygnięcie i wykonanie robót w okresie kwalifikowalności wydatków w ramach EFRR, w II półroczu 2007 r. prowadzone były prace mające na celu wprowadzenie takich zmian w realizacji Projektu, które umożliwiłyby jak największe wykonanie robót przewidzianych Projektem w okresie kwalifikowalności wydatków. Ostatecznie zdecydowano o zawężeniu projektu do Obszaru I. Miasto Stołeczne Warszawa w I kwartale 2008 r. wystąpiło do Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego z wnioskiem m.in. o zawężenie projektu do Obszaru I.

• Wartość całkowita projektu Modernizacja trasy tramwajowej w Alejach Jerozolimskich odcinek pętla Banacha - pętla Gocławek, którego Beneficjentem są Tramwaje Warszawskie Sp. z o.o., wynosi 277 672 332,53 zł, wydatki kwalifikowane 115 197 167,62 zł, zaś dofinansowanie z EFRR - 58 561 858,80 zł. W okresie sprawozdawczym przeprowadzono i rozstrzygnięto kolejne przetargi oraz podpisano umowy na wykonanie prac przewidzianych w projekcie. Powyższe postępowania przetargowe dotyczyły wykonania Systemu Informacji Pasażerskiej w konwencji „zaprojektuj i wybuduj”, przeprowadzenia kompleksowej promocji projektu, wykonania robót związanych z remontem sieci trakcyjnej dla obiektu budowlanego „Aleje Jerozolimskie” oraz modernizacji torowiska tramwajowego i platform przystankowych. Zakończono prace związanie z modernizacją torowiska tramwajowego i platform przystankowych (protokół odbioru końcowego podpisano 20 grudnia 2007 r.) oraz robót związanych z remontem sieci trakcyjnej dla obiektu budowlanego „Aleje Jerozolimskie” (protokół odbioru końcowego podpisano 19 listopada 2007 r.). Zrealizowano także umowę na przeprowadzenie kompleksowej promocji projektu (protokół odbioru końcowego podpisano 12 listopada 2007 r.). Ponadto ogłoszono przetarg na przeprowadzenie audytu zewnętrznego projektu, którego realizację zaplanowano na styczeń 2008 r. Ze względu na opóźnienia w przebiegu etapu 5 Projekt i wykonanie systemu informacji pasażerskiej, wynikające z winy Wykonawcy, Beneficjent 28 stycznia 2008 r. zwrócił się do Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego z prośbą o aneksowanie umowy o dofinansowanie. W propozycji do aneksu proponowanym terminem zakończenia inwestycji jest 31 marca 2008 r.

W województwie pomorskim w ramach opisywanego działania w 2007 r. realizowano 2 umowy podpisane w poprzednich okresach sprawozdawczych, których łączna wartość dofinansowania wynosi 101 223 545,15 zł.

• W okresie sprawozdawczym zakończyła się realizacja projektu Rozwój proekologicznego transportu publicznego w Gdyni (wartość całkowita projektu 51 950 290,19 zł, wydatki kwalifikowane 42 222 358,32 zł, zaś wartość dofinansowania z EFRR 21 111 179,16 zł). W wyniku realizacji rzeczowej ww. projektu wybudowano 10,6 km linii trolejbusowych, zakupiono 10 sztuk taboru komunikacji zbiorowej oraz wybudowano 1 zajezdnię trolejbusową. Opisywany projekt generował wydatki kwalifikowane zgodnie z założeniami przyjętymi w umowie o dofinansowanie. W okresie sprawozdawczym została przeprowadzona kontrola realizacji projektu oraz zrefundowano wniosek o płatność końcową. Wszystkie wskaźniki produktu zostały osiągnięte w 100%.

• W 2007 r. w ramach projektu Gdański Projekt Komunikacji Miejskiej (wartość całkowita projektu wynosi 243 495 820,29 zł, wydatki kwalifikowane 160 224 732 zł, zaś wartość dofinansowania z EFRR 80 212 365,99 zł) wybudowano 2,84 km i zmodernizowano 8,03 km linii tramwajowych oraz zakupiono 3 sztuki taboru komunikacji zbiorowej. Ponadto wartość wskaźnika Liczba osób zadowolonych z obsługi, korzystających ze środków komunikacji publicznej została osiągnięta w 100 % (129 050 osób). Od początku realizacji poniesiono wydatki kwalifikowane w wysokości 142 175 927,15 zł, w tym w okresie sprawozdawczym 73 021 282,10 zł. Do zrealizowania pozostała budowa jednego skrzyżowania oraz audyt zewnętrzny. Finansowe zakończenie projektu planowane jest na 30 maja 2008 r.

• W województwie śląskim trwała realizacja projektu Modernizacja infrastruktury autobusowej transportu publicznego na terenie gmin Będzin, Dąbrowa Górnicza i Sosnowiec, którego zakończenie finansowe planowane jest w dniu 29 czerwca 2008 r. Wartość całkowita projektu wynosi 73 409 070,97 zł, wydatki kwalifikowane 58 920 374,58 zł, a dofinansowanie z EFRR - 29 023 097,10 zł. Ww. projekt realizuje konsorcjum 3 gmin: Gmina Sosnowiec, Gmina Będzin, Gmina Dąbrowa Górnicza oraz Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej. Umowa o dofinansowanie projektu została podpisana w styczniu 2006 r. Od początku realizacji projektu poniesiono wydatki kwalifikowane w wysokości 50 069 527,16 zł, w tym w okresie sprawozdawczym 31 254 122,33 zł Do końca 2007 r. zakupiono wszystkie 72 autobusy marki „SOLARIS URBINO 15” i „JELCZ M121I” (osiągnięto 100,8% planowanego zwiększenia pojemności taboru), wybudowano dwa systemy sygnalizacji ulicznej, zmodernizowano ok. 50% linii autobusowych. W Sosnowcu zakończono roboty budowlane na wszystkich przystankach i zainstalowano wiaty (z wyjątkiem przystanku Zagórze Pekin, gdzie w 2008 r. planowana jest budowa kanalizacji - wiata zainstalowana zostanie po jej zakończeniu). W Będzinie zakończono roboty budowlane na wszystkich 48 przystankach, zakończono dostawy wiat (22 z nich już zainstalowano). W Dąbrowie Górniczej wyłoniono wykonawcę prac i rozpoczęły się roboty. Ich rzeczowe zakończenie zaplanowano na 30 kwietnia 2008 r.

W województwie wielkopolskim od początku realizacji Programu w ramach działania podpisano umowy na realizację 4 projektów, których beneficjentami są: Miasto Poznań (dla 3 projektów) oraz Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Poznaniu Sp. z o.o.

• Rzeczowa realizacja projektu Elektroniczne tablice informacyjne w poznańskich węzłach przesiadkowych o znaczeniu aglomeracyjnym, w ramach którego beneficjent otrzymał dofinansowanie ze środków EFRR w wysokości 277 432,50 zł, zaś całkowita wartość projektu wyniosła 676 935 zł, natomiast wydatki kwalifikowalne wynosiły 554 865 zł. Realizacja projektu zakończyła się w 2006 r., natomiast w I półroczu 2007 r. rozliczono projekt. Płatność końcową wypłacono w transzach 15 lutego oraz 26 lutego 2007 r. Od początku realizacji projektu zakupiono i zamontowano 6 sztuk elementów informowania podróżnych oraz utworzono 6 nowych punktów informowania podróżnych.

• W 2006 r. zakończono realizację rzeczową projektu Zintegrowany system sterowania ruchem na ul. Grunwaldzkiej w Poznaniu. Wartość całkowita projektu i wydatki kwalifikowane wyniosły 4 550 000 zł, zaś dofinansowanie z EFRR - 2 275 000 zł. W okresie sprawozdawczym została zrealizowana płatność końcowa - 15 listopada 2007 r. W ramach ww. projektu zmodernizowano 1 system sygnalizacji ulicznej oraz 8 urządzeń sterowania ruchem drogowym. Ponadto osiągnięto w 100% wartość wskaźnika Średni czas przejazdu między dwoma punktami sieci (25 minut).

• Projekt Budowa trasy tramwajowej od ul. Jana Pawła II do ul. Podgórnej w Poznaniu został zakończony i skontrolowany, trwa analiza informacji pokontrolnej. Wartość całkowita projektu i wydatki kwalifikowane wynoszą 55 316 699,86 zł, zaś dofinansowanie z EFRR 27 658 349,92 zł. Płatność końcowa nie została jeszcze wypłacona. Do końca grudnia 2007 r. Beneficjent projektu poniósł wydatki kwalifikowalne w wysokości 54 985 779,89 zł. W ramach ww. zadania wybudowano m.in. 1,67 km linii tramwajowych, 8 przystanków komunikacji zbiorowej (zmodernizowano 5) oraz wybudowano 10 systemów sygnalizacji ulicznej.

• W okresie sprawozdawczym do projektu Budowa Zintegrowanego Dworca Autobusowego na Os. Jana III Sobieskiego w Poznaniu podpisano aneks nr 1 do umowy o dofinansowanie, wydłużający termin rzeczowej realizacji projektu do 31 maja 2008 r. oraz finansowej do 25 czerwca 2008 r. Aneks został podpisany ze względu na konieczność zamontowania dodatkowych ekranów akustycznych. Wartość całkowita projektu i wydatki kwalifikowane wynoszą 14 500 000 zł, zaś dofinansowanie z EFRR wynosi 7 250 000 zł. W ramach projektu wykonano węzeł przesiadkowy o znaczeniu aglomeracyjnym, wybudowano 100 miejsc postojowych, wybudowano 1,12 km linii autobusowych, zakupiono i zamontowano 3 sztuki urządzeń do dystrybucji i identyfikacji biletów oraz wybudowano 2 systemy sygnalizacji ulicznej. Od początku realizacji projektu Beneficjent poniósł wydatki kwalifikowalne w wysokości 11 564 480,58 zł.

Analiza dotychczasowych postępów działania pozwala na stwierdzenie, że realizacja projektów
w ramach Działania 1.6 przyczynia się do realizacji celów działania określonych w UZPORR. Projekty korzystnie wpływają na wzmocnienie pozycji polskich aglomeracji oraz zwiększenie ich atrakcyjności jako miejsca lokowania inwestycji. Powstające w wyniku ich realizacji zintegrowane systemy łączące różne formy transportu przyczyniają się do szybszego pokonywania dużych odległości, zwiększenia komfortu podróży w publicznych środkach transportu oraz zmniejszenia emisji zanieczyszczeń.

Postęp rzeczowy w ramach Działania 1.6

W ramach Działania 1.6, od początku Programu realizowano 14 projektów, tj. o 7 więcej niż założono. Według stanu na koniec 2007 r., zakończono realizację i poddano kontroli 4 projekty, przy czym tylko w dwa z nich obejmowały wskaźniki agregowane na poziom działania. Wybudowano m.in. 2,2 km linii tramwajowej, 10,6 km trasy trolejbusowej, zakupiono także 10 szt. taboru komunikacji zbiorowej oraz wybudowano 1 zajezdnię trolejbusową.

Dwa z zakończonych projektów nie obejmowały natomiast wskaźników agregowanych na poziom działania. W wyniku realizacji tych projektów zamontowano m.in. 6 szt. elementów informowania podróżnych oraz otwarto 6 punktów informowania podróżnych, z których skorzystało 38,5 tys. osób, a także zmodernizowano 8 szt. urządzeń sterowania ruchem).

W efekcie realizacji projektów budowy/ modernizacji tras linii tramwajowych i trolejbusowych, ich udział w długości czynnych tras tramwajowych i trolejbusowych w aglomeracji warszawskiej i trójmiejskiej wyniósł łącznie 3,34%.

Na koniec 2007 r. nie osiągnięto wartości wskaźników Liczba węzłów integracyjnych komunikacji zbiorowej w aglomeracjach oraz Pojemność taboru komunikacji zbiorowej w aglomeracjach. Na koniec wdrażania ZPORR ich wartość zwiększy się, jednak najprawdopodobniej nie osiągnie założonej w Uzupełnieniu ZPORR wartości. Może to wynikać z tego, iż nie wszyscy Beneficjenci wybierali do monitorowania ww. wskaźniki, mimo iż realizowali projekty, w których mogły być one osiągnięte.

Tabela 10 - Działanie 1.6: wskaźniki postępu rzeczowego

Numer i nazwa Priorytetu/ Działania	Jednostka miary wskaźnika	Wartość wskaźników			% - stopień realizacji wskaźnika (iloraz 5/3 *100%)
				Mu (wg ZPORR i UZPORR)		Ms (w okresie sprawozdawczym)	Mp (od początku realizacji)
1	2	3	4	5	6
Priorytet I Rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej wzmacnianiu konkurencyjności regionów
Wskaźnik Produktu
Ilość wdrożonych projektów w ramach Priorytetu z zakresu:		717	609	1386	193,31
1. Transport	szt.	71	143	412	580,28
2. Transport publiczny	szt.	16	20	33	206,25
3. Środowisko	szt.	150	103	202	134,67
4. Kultura i turystyka	szt.	60	116	143	238,33
5. Infrastruktura edukacyjna	szt.	100	62	119	119,00
6. Infrastruktura ochrony zdrowia	szt.	170	44	260	152,94
7. Technologie informacyjne (IT)	szt.	150	121	217	144,67
Wskaźnik Rezultatu
1. Długość dróg	km	+ 199	876,20	1307,52	+1 307,52
2. Udział transportu publicznego w transporcie ogółem	%	+3%	17 192,91	17 192,91	-4,08
3. Ilość oczyszczonych ścieków	hm^3	+4%	1 683,04	1 683,04	-0,17
4. Ilość turystów (polskich i zagranicznych)	osoby	+5%	16 224 213	16 224 213	+19,27
5. Liczba absolwentów szkół wyższych	osoby	+ 15 000	109 883	109 883	+2 285
6. Średni wiek aparatury medycznej w zakładach opieki zdrowotnej biorących udział w badaniu	lata	- 1	5,44	6,15	-3,29
6. Ilość połączeń do Internetu	%	20%	41,00	41,00	+15 pkt %
Wskaźnik Oddziaływania
1. PKB	mld PLN	(+2 %)	983 302	983 302	+16,60
2. Stopa bezrobocia	%	-2%	13,8	13,8	-5,80
Działanie 1.1 Modernizacja i rozbudowa regionalnego układu transportowego
Wskaźnik Produktu
1. Długość nowych dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych	km	70	60,60	102,17	145,95
2. Długość zmodernizowanych dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych	km	129	815,61	1 205,35	934,38
3. Liczba finansownych projektów poprawy transportu publicznego	szt.	9	10	19	211,11
4. Pojemność nowego taboru komunikacji zbiorowej	miejsca	+6500	788	1740	26,77
Wskaźnik Rezultatu
1. Udział nowych dróg powstałych w wyniku wsparcia w całkowitej długości nowych dróg	%	bm	0,13	0,22	bm
2. Udział długości dróg zmodernizowanych w całkowitej długości dróg województwa	%	bm	1,74	2,58	bm
3. Udział pojemności nowego taboru komunikacji miejskiej w całkowitej pojemności taboru komunikacji zbiorowej	%	+0,5%	0,14	0,30	bm
4. Powierzchnia terenów inwestycyjnych, które stały się dostępne w wyniku realizacji projektów	ha	380	3 003,38	4 915,95	1 293,67
Wskaźnik Oddziaływania
1. Nakłady na bieżące utrzymanie (naprawy nawierzchni) dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych	w cenach stałych - PLN	-0,2%	389 042,44 tys.	389 042,44 tys.	+58,51
2. Udział pasażerów przewożonych komunikacją miejską w ogóle ludności	%	+1%	17 192,91	17 192,91	-4,08
3. Liczba wypadków drogowych na 1000 zarejestrowanych pojazdów samochodowych	szt.	-3%	2,60	2,60	-19,1
4. Liczba zabitych i rannych w wypadkach drogowych na 1000 mieszkańców	osoby	-3%	1,69	1,69	-7,28
Działanie 1.2 Infrastruktura ochrony środowiska
Wskaźnik Produktu
1. Długość sieci rozdzielczej wodociągów	km	167	432,14	505,67	302,79
2. Długość sieci kanalizacyjnych	km	434	1 029,02	1 306,71	301,09
3. Liczba stacji uzdatniania wody	szt.	24	10,00	13,00	54,17
4. Liczba oczyszczalni ścieków	szt.	18	14,00	27,00	150,00
5. Liczba finansowanych projektów selektywnej zbiórki odpadów, składowania odpadów i recyklingu oraz projektów gospodarki odpadami komunalnymi	szt.	23	10,00	14,00	60,87
6. Długość sieci ciepłowniczej	km	141	7,59	7,59	5,39
7. Długość elementów zapobiegających powodziom	km	31	14,02	14,02	45,23
8. Liczba elementów zapobiegających powodziom	szt.	55	22,00	22,00	40,00
9. Liczba elektrowni wykorzystujących odnawialne źródła energii	szt.	9	0,00	0,00	0,00
10. Liczba finansowanych projektów wsparcia zarządzania ochroną środowiska	szt.	8	1,00	1,00	12,50
Wskaźnik Rezultatu
1. Liczba osób podłączonych do sieci rozdzielczej wodociągów	osoby	+ 1%	258 057	259 221	204,33
2. Liczba osób podłączonych do sieci kanalizacyjnej	osoby	+ 1%	39 218	232 492	191,35
3. Udział nowych i zmodernizowanych wałów w całkowitej długości wałów	%	3,7%	0,17	0,17	bm
Wskaźnik Oddziaływania
1. Ilość ścieków odprowadzonych i oczyszczonych zgodnie z obowiązującymi standardami prawnymi	hm^3	+4%	1 683	1 683	-0,17
2. Ilość zebranych odpadów	t	+4%	9 876 586	9 876 586	+1,20
3. Ilość energii (moc zainstalowana) pochodzącej ze źródeł odnawialnych	MW	+6%	0	0	0,00
4. Obszar zabezpieczony przed powodzią wałami	ha	+10 000	1 086 317	1 086 317	+1,06
5. Liczba ludności zabezpieczonej przed powodzią	osoby	bm
6. Ilość zbiorników małej retencji	szt.	50	3 029	3 029	190
Działanie 1.3 Regionalna infrastruktura społeczna
Wskaźnik Produktu
1. Powierzchnia nowych lub zmodernizowanych obiektów przeznaczonych na cele dydaktyczne i sportowe	m^2	204 000	120 387,43	138 237,59	67,76
dydaktyczne	m^2	180 000	120 034,23	136 409,39	75,78
sportowe	m^2	24 000	353,20	1 828,20	7,62
2. Liczba wspartych obiektów dydaktycznych i badawczych	szt.	106	201	259	244,34
3. Liczba zakupionego sprzętu medycznego dla zakładów opieki zdrowotnej	szt.	137	1 037	2 079	1 517,52
4. Liczba wspartych zakładów opieki zdrowotnej	szt.	20	54	176	880,00
Wskaźnik Rezultatu
1. Udział zakładów opieki zdrowotnej, które skorzystały z dofinansowania w ogólnej liczbie zakładów opieki zdrowotnej	%	0,1%	0,32	1,06	bm
2. Udział ilościowy zakupionego sprzętu medycznego dla zakładów opieki zdrowotnej w ogólnej liczbie sprzętu medycznego w zakładach opieki zdrowotnej	%	0,5%	9,90	13,93	bm
3. Udział szkół wyższych, które skorzystały z dofinansowania w ogólnej liczbie szkół wyższych	%	2,5%	13,15	21,09	bm
4. Średni wiek aparatury medycznej w zakładach opieki zdrowotnej biorących udział w działaniu	lata	-1	5,44	6,15	-3,29
Wskaźnik Oddziaływania
1. Liczba studentów korzystających z infrastruktury objętej wsparciem	osoby	bm	125 026	152 225	115,84
2. Redukcja czasu oczekiwania na badania specjalistyczne	dni	bm	-33 dni	-33 dni	43 dni (obecnie)
Działanie 1.4 Rozwój turystyki i kultury
Wskaźnik Produktu
1. Liczba finansowanych projektów każdego typu (kultura, turystyka)	szt.	60	116	143	238,33
2. Liczba odrestaurowanych i odremontowanych obiektów historycznych	szt.	12	10	14	116,67
3. Powierzchnia odrestaurowanych i odremontowanych obiektów historycznych	m^2	80 000	5 951,65	7 244,25	9,06
4. Liczba zainstalowanych systemów zabezpieczeń przed pożarem i kradzieżą w obiektach zabytkowych	szt.	10	7	134	1 340,00
5. Liczba nowych lub zmodernizowanych obiektów infrastruktury kulturalnej, rekreacyjnej, sportowej lub służącej aktywnym formom wypoczynku	szt.	8	24	87	1 087,50
6. Powierzchnia nowych lub zmodernizowanych obiektów infrastruktury kulturalnej, rekreacyjnej, sportowej lub służącej aktywnym formom wypoczynku	m^2	120 000	131 002,31	165 408,14	137,84
7. Liczba obiektów zabytkowych zaadaptowanych na cele kulturalne i turystyczne	szt.	16	6	11	68,75
8. Liczba nowych lub zmodernizowanych punktów informacji turystycznej i kulturalnej	szt.	4	1	1	25,00
9. Powierzchnia terenów parków narodowych, parków krajobrazowych i innych form ochrony przyrody zagospodarowanych na cele turystyczne i kulturalne	ha	100	8,38	8,38	8,38
Wskaźnik Rezultatu
1. Liczba zorganizowanych imprez/wydarzeń kulturalnych (wystaw, spektakli, itp.) w obiektach zabytkowych oraz nowych i zmodernizowanych obiektach infrastruktury kulturalnej	szt.	15	3 122	3 318	3 318,00
2. Liczba osób korzystających z nowej infrastruktury sportowej, kulturalnej, rekreacyjnej i związanej z aktywnymi formami wypoczynku	osoby	60 000	1 795 402	1 829 436	1 829 436
3. Liczba nowych miejsc pracy powstała w wyniku realizacji projektów turystycznych i kulturalnych, w tym ilość nowych miejsc pracy dla kobiet	szt.	380 / 280	205 / 76	243 / 82	63,95 / 29,29
Wskaźnik Oddziaływania
1. Liczba nowych przedsiębiorstw w obszarze kultury, turystyki, sportu i rekreacji	szt.	60	31 614	31 614	1 546
2. Dochody z turystyki i kultury	tys. PLN	+5%	282 281 163	282 281 163	+3,74
3. Liczba zatrudnionych w obszarze kultury, turystyki, sportu i rekreacji	osoby	bm	162 643	162 643	162 643
4. Liczba osób korzystających z informacji turystycznej i kulturalnej	osoby	500 000	319	319	0,06
Działanie 1.5 Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego
Wskaźnik Produktu
1. Liczba węzłów dostępowych umożliwiających dostęp do sieci szerokopasmowej	szt.	100	116	319	319,00
2. Liczba jednostek publicznych podłączonych do bezpiecznego dostępu szerokopasmowego do Internetu	szt.	500	102	260	52,00
3. Liczba finansowanych projektów modernizacji/ instalacji sieci LAN w urzędach/jednostkach publicznych	szt.	300	46	93	31,00
4. Liczba wdrożonych kompleksowych systemów zarządzania w administracji publicznej (jednostkach publicznych) wewnętrznych systemów zarządzania informacją, intranetu, użytkowników transakcyjnych portali, elektronicznego obiegu dokumentów, elektronicznej archiwizacji dokumentów	szt.	500	110	137	27,40
5. Liczba zbudowanych Publicznych Punktów Dostępu do Internetu (PIAP)	szt.	300	373	443	147,67
6. Liczba finansowanych projektów wspartych w ramach działania	szt.	150	121	217	144,67
Wskaźnik Rezultatu
1. Liczba jednostek publicznych posiadających szerokopasmowy dostęp do Internetu	szt.	+30%
2. Liczba gospodarstw domowych wykorzystujących Internet do kontaktu z administracją publiczną w rozbiciu na cel (uzyskiwanie informacji, ściąganie formularzy, załatwianie spraw, płatności)	szt.	25%	15	15	15,00
3. Liczba przedsiębiorstw wykorzystujących Internet do kontaktu z administracją publiczną w rozbiciu na cel (uzyskiwanie informacji, ściąganie formularzy, załatwianie spraw, płatności)	szt.	50%	64	64	64,00
4. Liczba publicznych punktów dostępu do Internetu na 1000 mieszkańców	szt.	0,01
5. Procent zamówień publicznych realizowanych on-line na poziomie administracji regionalnej	%	bm
Wskaźnik Oddziaływania
1. Liczba gospodarstw domowych posiadających szerokopasmowy dostęp do Internetu	szt.	10%	3,7 mln	3,7 mln	bm
2. Liczba w pełni dostępnych usług publicznych dostępnych on-line	szt.	5%
Działanie 1.6 Rozwój transportu publicznego w aglomeracjach
Wskaźnik Produktu
1. Liczba finansowanych projektów	szt.	7	10	14	200,00
2. Długość nowych linii autobusowych, tramwajowych lub trolejbusowych w aglomeracjach	km	23	12,80	12,80	55,65
3. Liczba węzłów integracyjnych komunikacji zbiorowej w aglomeracjach	szt.	7	0	0	0,00
4. Pojemność taboru komunikacji zbiorowej w aglomeracjach	miejsca	10 000	0	0	0,00
Wskaźnik Rezultatu
1. Udział nowych linii autobusowych, tramwajowych lub trolejbusowych w aglomeracjach w długości czynnych tras autobusowych, tramwajowych lub trolejbusowych w aglomeracjach	%	bm	2,55	3,34	bm
2. Udział pojemności nowego taboru komunikacyjnego w aglomeracjach w całkowitej pojemności taboru komunikacji zbiorowej w aglomeracji	%	bm	0	0	bm
Wskaźnik Oddziaływania
1. Udział pasażerów korzystających z transportu zbiorowego w aglomeracjach do ogółu ludności aglomeracji	%	+4%	0	0	0,00

PRIORYTET 2: WZMOCNIENIE ROZWOJU ZASOBÓW LUDZKICH W REGIONACH

Celem realizacji Priorytetu 2 jest stworzenie warunków dla rozwoju zasobów ludzkich na poziomie lokalnym i regionalnym, a także poprawa zdolności do programowania i realizacji projektów w zakresie rozwoju zasobów ludzkich na tych szczeblach. Szczególne znaczenie ma realizacja działań mających na celu reorientację zawodową pracowników zagrożonych bezrobociem oraz przekwalifikowanie osób odchodzących z rolnictwa.

Całkowita wartość środków z EFS na realizację Priorytetu 2 na lata 2004-2006 wynosi 438 469 535 euro, tj. 1 621 593 452 zł. Wykorzystanie alokacji na koniec 2007 r. (zakontraktowane środki) w ramach Priorytetu 2 wynosi 103,19% (podpisano 4 329 umów o dofinansowanie projektów na kwotę 1 673 345 184,25 zł ze środków EFS). Na podpisanie umowy oczekuje 7 projektów na kwotę dofinansowania z EFS niespełna 2 mln zł. W ramach Priorytetu 2 dokonano od początku Programu płatności z kont programowych na kwotę 904 323 297,33 zł, co wykorzystuje dostępną alokację na lata 2004-2006 w 55,77%. Zakończono i rozliczono 1 891 projektów na kwotę EFS 475 199 931,38 zł, co stanowi 29,30% alokacji. W 2007 r. w ramach Priorytetu 2 rozwiązano 9 umów o wartości dofinansowania z EFS 5 428 898,24 zł. Najwięcej umów (4) rozwiązano w ramach Działania 2.4. Przyczynami rozwiązania umów były m.in. nieprawidłowości w rzeczowej i finansowej realizacji projektu, niewystarczający stopień realizacji wskaźników produktu i rezultatu, problemy z rozliczaniem wniosków, niewywiązywanie się z zasad promocji projektu, nieustanowienie przez beneficjenta jednej z form zabezpieczenia umowy, jak również rozwiązano umowę na wniosek beneficjenta. Realizacja 10 projektów o wartości dofinansowania 5 287 735,39 jest zagrożona. Najwięcej zagrożonych projektów (3) występuje w Działaniu 2.6. W minionym okresie sprawozdawczym nie dokonano żadnych realokacji pomiędzy działaniami w ramach Priorytetu 2.

Wykres 23 - realizacja działań w ramach Priorytetu 2 ZPORR (mln PLN)

Wykres 24 - Priorytet 2: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności

z kont programowych w poszczególnych województwach - w mln PLN

Wykres 25 - Priorytet 2: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności z kont

programowych w poszczególnych województwach jako % alokacji na lata 2004-2006

W ramach Priorytetu 2 istnieje duże zróżnicowanie pod względem stopnia zaawansowania realizacji. Płatności z rachunków programowych są najsprawniej realizowane w województwie warmińsko-mazurskim (74,4% alokacji) oraz lubelskim i podlaskim (ok. 68% alokacji), najgorzej natomiast - z przyczyn instytucjonalnych - w województwie mazowieckim (28,3%).

W Priorytecie 2 dominują projekty polegające na organizowaniu szkoleń dla beneficjentów ostatecznych zgłaszających chęć podwyższenia kwalifikacji zawodowych oraz projekty stypendialne. Ponadto, liczną grupę stanowią projekty z zakresu usług doradczych w zakresie wyboru nowego zawodu. Ze względu na ww. dominujące grupy projektów, do głównych grup beneficjentów projektów realizowanych w ramach Priorytetu 2 należą przede wszystkim instytucje szkoleniowe, szkoły wyższe, oraz jednostki naukowe. Ponadto w sprawozdaniach z realizacji Programu w województwach wyszczególnia się instytucje rynku pracy, jak również jednostki samorządu terytorialnego.

Postęp rzeczowy w ramach Priorytetu 2

W zakresie projektów zakończonych w 2007 r. w ramach Priorytetu 2 wsparciem objęto 324 114 osób, a od początku realizacji Programu - 547 840 osób. W efekcie osiągnięta wartość wskaźnika była o blisko 18% większa od założonej w Uzupełnieniu ZPORR. Natomiast od początku wdrażania ZPORR, z projektów zarówno zakończonych, jak i nadal realizowanych, skorzystało/ nadal korzysta łącznie ok. 1,1 mln beneficjentów ostatecznych.

W projektach zrealizowanych w ramach Priorytetu 2 udział wzięło więcej kobiet niż mężczyzn (60%, wobec 40%). Młode osoby stanowią ok. 66% wszystkich beneficjentów ostatecznych objętych wsparciem.

Obecnie realizowanych jest 2349 projektów, a od początku Programu (łącznie z projektami zakończonymi) jest ich 4329, co stanowi ok. 90% wartości zakładanej w Uzupełnieniu ZPORR.

Udział uczniów i studentów, którzy ukończyli rok akademicki/ rozpoczęli naukę w kolejnej klasie wśród wszystkich biorących udział w projektach stypendialnych ukształtował się na poziomie 92% (wobec wartości docelowej, która wynosi 90%), w tym 56% stanowiły kobiety.

Udział osób objętych wsparciem w ramach Priorytetu 2, które znalazły nowe zatrudnienie w ciągu 6 miesięcy od zakończenia udziału w projekcie wśród wszystkich beneficjentów ostatecznych wyniósł 12%, tj. podobnie jak zostało to założone w Uzupełnieniu ZPORR. Struktura płci kształtowała się następująco - 56% kobiet, 44% mężczyzn. Najwięcej beneficjentów ostatecznych znalazło nowe zatrudnienie poza restrukturyzowanymi schyłkowymi gałęziami przemysłu (18% spośród przebadanych 631 osób w ramach Działania 2.4), natomiast najmniej - poza lub w ramach tego samego przedsiębiorstwa (11% w zakresie Działania 2.1), przy czym zaznaczyć należy, iż była to najliczniejsza przebadana grupa beneficjentów ostatecznych (3345 osób). Wskaźniki oddziaływania na poziomie Działań: 2.1, 2.2, 2.3, 2.4 i 2.5 oraz na poziomie wskaźnika rezultatu w ramach Priorytetu 2 zostały obliczone na podstawie badania ewaluacyjnego przeprowadzonego na zlecenie IZ ZPORR w 2007 r. przez firmę ARC Rynek i Opinia Sp. z o.o. Badaniem objęto reprezentatywną grupę beneficjentów ostatecznych, którzy zakończyli udział w projektach w 2005 r. i w 2006 r. Wartości ww. wskaźników odnoszące się do beneficjentów ostatecznych, którzy zakończyli udział w projektach w latach 2007-2008, zostaną wykazane w sprawozdaniu z realizacji Programu za 2008 r.

Realizacja projektów w ramach Priorytetu 2 ZPORR przekłada się na poprawę sytuacji na rynku pracy. W 2006 r. wskaźnik zatrudnienia był nieco wyższy niż założony (o 1,8 pkt) i wyniósł 46,5%, w tym w usługach - 54,2% (więcej o 2,4 pkt), przemyśle - 30% (mniej o 1,0 pkt) oraz w rolnictwie - 15,8% (mniej o 1,4 pkt). Na uwagę zasługuje stosunkowo duży spadek wartości wskaźnika zatrudnienia w rolnictwie w stosunku do wartości sprzed roku (o 1,5 pkt), a także wzrost zatrudnienia w sektorze przemysłowym (o 1,7 pkt).

Udział osób młodych, które ukończyły co najmniej szkołę średnią w liczbie osób młodych ogółem wyniósł w 2006 r. 92%. Wśród kobiet ukształtował się on na poziomie 94%, a wśród mężczyzn - 90%.

Tabela 11 - Priorytet 2: wskaźniki postępu rzeczowego

Numer i nazwa Priorytetu/ Działania	Jednostka miary wskaźnika	Wartość wskaźników			% - stopień realizacji wskaźnika (iloraz 5/3 *100%)
				Mu (wg ZPORR i UZPORR)		Ms (w okresie sprawozdawczym)	Mp (od początku realizacji)
1	2	3	4	5	6
Priorytet II Wzmocnienie rozwoju zasobów ludzkich w regionach
Wskaźnik Produktu
1. Ilość osób objętych wsparciem w ramach Priorytetu:	os.	466 112	324 114	547 840	117,53
mężczyźni	%	50	40	40	93,87
kobiety	%	50	60	60	141,20
młode osoby (16-25 lat):	%	bm	57	66	bm
mężczyźni	%	bm	42	42	bm
kobiety	%	bm	57	58	bm
2. Ilość projektów wdrożonych (rozpoczętych) w ramach Priorytetu (do monitorowania również projekty kontynuowane i zakończone)	szt.	4 848	2 349	4 329	89,29
Wskaźnik Rezultatu
1. Udział osób objętych wsparciem w ramach Priorytetu, które znalazły nowe zatrudnienie w ciągu 6 miesięcy od zakończenia udziału w projekcie	%	12	12	12	102,42
mężczyźni	%	50	42	44	87,32
kobiety	%	50	58	56	112,68
poza rolnictwem	%	12	14	14	113,33
poza restrukturyzowanymi gałęziami przemysłu	%	18	19	18	101,28
poza lub w ramach tego samego przedsiębiorstwa (wyłączając pracujących w restrukturyzowanych gałęziach przemysłu)	%	12	10	11	90,92
2. Udział studentów/ uczniów, którzy ukończyli rok akademicki/szkolny wśród wszystkich biorących udział w projekcie	%	90	86	92	101,78
mężczyźni	%	bm	44	44	bm
kobiety	%	bm	56	56	bm
Wskaźnik Oddziaływania
1. Zatrudnienie wg sektorów gospodarki	%	44,7	47	47	104,03
rolnictwo	%	17,2	16	16	91,86
przemysł	%	31,0	30	30	96,77
usługi	%	51,8	54	54	104,63
2. Udział młodych osób (w wieku 22 lat), które ukończyły co najmniej szkołę średnią	%	bm	92	92	bm
mężczyźni	%	bm	90	90	bm
kobiety	%	bm	94	94	bm

Działanie 2.1 - Rozwój umiejętności powiązany z potrzebami regionalnego rynku pracy i możliwości kształcenia ustawicznego w regionie

Do dnia 31 grudnia 2007 r. podpisano 1 058 umów o dofinansowanie projektów o łącznej wartości dofinansowania z EFS 420 042 434,58 zł, co stanowi 103,71% alokacji na to działanie na lata 2004-2006. Zakończono i rozliczono 477 projektów na kwotę dofinansowania z EFS 132 542 018,76 zł. Dokonano płatności z kont programowych na kwotę 241 378 730,00 zł, co wykorzystuje dostępną alokację na lata 2004-2006 w 59,60%. W 2007 r. w ramach Działania rozwiązano 1 umowę o wartości dofinansowania z EFS 382 582,23 zł, natomiast realizacja 1 projektu o wartości dofinansowania 449 800,33 jest zagrożona.

Wykres 26 - Działanie 2.1: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności

z kont programowych w poszczególnych województwach - w mln PLN

Wykres 27 - Działanie 2.1: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności z kont

programowych w poszczególnych województwach jako % alokacji na lata 2004-2006

W ramach Działania 2.1 najwięcej środków zostało zakontraktowanych w województwie lubelskim (120,1% dostępnej alokacji na lata 2004-2006). Najmniej środków zakontraktowano w województwie lubuskim (97,3% alokacji). Refundacje przekazane na konta beneficjentów jako procent wykorzystania dostępnej alokacji są najwyższe w województwie warmińsko-mazurskim (80,8%), a zdecydowanie najniższe - w województwie mazowieckim (35%).

W ramach realizowanych projektów szkoleniowych dla pracujących osób dorosłych, rolników i domowników oraz doradców rolniczych przeprowadzono następujące szkolenia i kursy:

• Językowe - język angielski, niemiecki, francuski, włoski, hiszpański, rosyjski, ukraiński, język angielski/ niemiecki w medycynie/ z elementami biznesu.

• Komputerowe - obsługa komputera i Internetu, administrowanie siecią komputerową, obsługa programów księgowych i rachunkowych, techniki informatyczne i komunikacyjne, grafika komputerowa, Pakiet Office, projektant aplikacji internetowych.

• Zawodowe - m.in. szkolenia podwyższające kwalifikacje menedżerów, pielęgniarek, opiekunów seniorów, szkolenia z zakresu prowadzenia gospodarstwa agroturystycznego, szkolenia pedagogiczne, szkolenia energetyczne, zarządzanie zasobami ludzkimi, marketing i sprzedaż (nowoczesne techniki), doskonalenie umiejętności ratowniczych lekarzy, szkolenia z zakresu budownictwa, zarządzanie zasobami ludzkimi, podejmowanie działalności zbliżonej do rolnictwa, cykl szkoleń z zakresu integrowanej produkcji rolniczej, szkolenia zawodowe z zakresu pielęgniarstwa, ratownictwa medycznego (pierwsza pomoc w stanach bezpośredniego zagrożenia życia), program szkoleniowy w zakresie krajowego oraz wspólnotowego systemu rejestracji i ochrony prawnej produktów regionalnych i tradycyjnych, dostosowanie kwalifikacji do pracy w administracji, edukacja nauczycieli i pracowników administracji.

• Inne - tematami szkoleń było m.in.: prawo pracy, prawo medyczne, prawo ochrony środowiska, umiejętność poszukiwania pracy, szkolenia dziennikarskie, ubezpieczenia społeczne, podwyższanie poziomu kwalifikacji, motywacji, fundusze unijne: podstawy, dofinansowanie inwestycji w przedsiębiorstwach, dofinansowanie projektów edukacyjnych, dofinansowanie projektów z zakresu ochrony środowiska; pozyskiwanie środków z UE, zarządzanie projektami unijnymi, rozwijanie kompetencji doradczych, fundusze UE w rolnictwie; szybkie czytanie, techniki pamięciowe, zarządzanie zasobami ludzkimi, obsługa pacjenta, marketing usług medycznych, kurs przewodnika terenowego, kurs agroturystyczny, szkolenia kierowców z udzielania pierwszej pomocy, psychologia negocjacji - wywieranie wpływu.

• Szkolenia modułowe - szkolenie komputerowe i agroturystyczne, szkolenie UE i fundusze strukturalne + kurs języka angielskiego, wykorzystanie nowych technologii, komunikacja, obsługa komputera, zarządzanie personelem, język obcy, szkolenia językowe i komputerowe, zielarstwo z elementami przedsiębiorczości, język angielski z wykorzystaniem technik efektywnego uczenia się.

W dniu 13 marca 2008 r. odbyło się w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego seminarium, organizowane przez Instytucję Zarządzającą ZPORR, dotyczące obserwatoriów rynku pracy - projektów w ramach Działania 2.1 ZPORR. Celem seminarium było przedstawienie wyników prowadzonych badań i analiz rynku pracy. Na seminarium zostali zaproszeni przedstawiciele Małopolskiego Obserwatorium Rynku Pracy i Edukacji, Pomorskiego Obserwatorium Rynku Pracy, Zachodniopomorskiego Obserwatorium Rynku Pracy, projektu własnego dotyczącego diagnozy rynku pracy województwa podlaskiego, projektu własnego dotyczącego badania kształcenia ustawicznego dla potrzeb MSP województwa śląskiego oraz projektu własnego dotyczącego diagnozy sytuacji zawodowej osób zatrudnionych w restrukturyzowanych gałęziach gospodarki Opolszczyzny. W Małopolsce udało się stworzyć bibliotekę zasobów informacyjnych on-line, która pozwala w łatwy sposób odszukać ciekawe opracowania na temat rynku pracy i jego otoczenia W pozostałych regionach, gdzie realizowano projekty badawcze, również powstały tego typu bazy, które zostaną wykorzystane w okresie programowania 2007-2013 przy realizacji Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki.

W skali kraju realizowanych jest 86 projektów badawczych z zakresu badań rynku pracy w ramach Działania 2.1, o łącznej wartości dofinansowania z EFS 38 625 797,53 PLN, co stanowi 9,2% wartości alokacji dla Działania 2.1. Najwięcej projektów realizowanych jest w województwach:

• opolskim - 14 projektów na łączną wartość dofinansowania z EFS 3 266 687,17 PLN;

• dolnośląskim - 12 projektów o wartości dofinansowania z EFS 7 555 835,81 PLN;

• małopolskim - 11 projektów na kwotę dofinansowania z EFS 3 943 697,82 PLN.

Celem ww. projektów jest:

• Usprawnienie i zwiększenie efektywności podejmowanych form wsparcia
  w zakresie podwyższania potencjału lokalnych i regionalnych zasobów ludzkich.

• Wzmocnienie współpracy instytucji zaangażowanych w monitorowanie regionalnego rynku pracy poprzez wymianę informacji z dziedziny zatrudnienia i kształcenia.

• Zebranie danych służących do prognozy zatrudnienia w regionie w poszczególnych sekcjach i działach gospodarki, poznania oczekiwań pracodawców odnośnie pożądanych kwalifikacji i umiejętności pracowniczych, a tym samym stworzenia listy zawodów poszukiwanych przez firmy i instytucje działające w regionie.

• Poznanie oczekiwań pracodawców odnośnie pożądanych kwalifikacji i umiejętności pracowniczych, a tym samym stworzenia listy zawodów poszukiwanych przez firmy i instytucje działające w regionie.

• Zapewnienie punktu odniesienia dla realizowanych w regionie programów szkoleniowych oraz przesłanki dla racjonalizacji sieci szkół w danym regionie.

W 2007 r. zakończyło się badanie ewaluacyjne Wpływ projektów szkoleniowych realizowanych w ramach Działań 2.1, 2.3 oraz 2.4 ZPORR na zaspokojenie potrzeb lokalnych i regionalnych rynków pracy, zrealizowane przez Konsorcjum Agrotec Polska Sp. z o.o. i Polskie Towarzystwo Socjologiczne w województwach: małopolskim, podlaskim i śląskim na próbie projektów zakończonych do grudnia 2006 r. (co oznacza, iż w badanej populacji najczęściej reprezentowane były projekty w ramach Działania 2.1 ZPORR - w przypadku działań 2.3 i 2.4, które wymagały większego zaangażowania i zanotowały opóźniony start w efektywnym wdrażaniu, badający mieli do dyspozycji znacząco mniejszą liczbę projektów). Kryterium doboru województw uwzględniało strukturę zatrudnienia według sektorów. Najważniejsze wnioski z badania:

• W badanej populacji prawie 64% stanowiły kobiety. Co trzecia osoba objęta badaniem wzięła udział w dwóch lub trzech szkoleniach.

• Odnosząc się do ogółu respondentów objętych badaniem, większość z nich zdecydowanie wyżej ocenia swoje kwalifikacje zawodowe po udziale w szkoleniu - blisko 80% badanych stwierdziło, że udział w szkoleniu wpłynął na wzrost ich kwalifikacji zawodowych, a jednocześnie poprawie uległa ocena ogólnego poziomu własnych umiejętności, co jest pozytywnym efektem otrzymanego wsparcia. Ponad 50% respondentów pozytywnie oceniło wpływ ukończonego szkolenia na ich sytuację na rynku pracy, jednak opinia co do możliwości znalezienia pracy nie jest jednorodna. Blisko 60% badanych potwierdziło iż uzyskane kwalifikacje umożliwiają im wykonywanie nowego zawodu, co stanowi istotny element wspierania mobilności i zdolności przystosowawczych siły roboczej zgodnie z założeniami Strategii Lizbońskiej. Dla prawie co trzeciego respondenta udział w szkoleniu w ramach Działań 2.1, 2.3 i 2.4 ZPORR stworzył możliwość wykonywania dodatkowej pracy zarobkowej i również miał wpływ na poprawę ich sytuacji na lokalnym i regionalnym rynku pracy. Warto podkreślić, co ma szczególne znaczenie mając na uwadze charakter grupy odbiorców pomocy (osoby odchodzące z rolnictwa) oraz cel Działania (reorientacja zawodowa), że wzrost poczucia własnej wartości zawodowej jest istotnie wyższy w przypadku Beneficjentów Ostatecznych Działania 2.3 ZPORR.

• Zgodnie z uzyskanymi wynikami, większość badanych deklarowała, że korzysta z wiedzy zdobytej podczas szkolenia w pracy wykonywanej w momencie objęcia badaniem, a ponadto, sześciu na dziesięciu respondentów uznało, że szkolenie przyczyniło się do wzrostu efektywności pracy, co może dowodzić że udział w szkoleniu przyczynia się do realizacji jednego z głównych celów odnowionej Strategii Lizbońskiej, to jest tworzenie nie tylko większej liczby miejsc pracy, ale lepszych miejsc pracy. Jednakże wskazywaną przez respondentów barierą w wykorzystywaniu nowych kwalifikacji jest niechęć przełożonych do wprowadzania zmian.

• Dla co trzeciego badanego udział w szkoleniu przyczynił się do utrzymania dotychczasowego zatrudnienia, a połowa badanych stwierdziła, że uzyskane wsparcie umocniło ich sytuację w miejscu pracy.

• Analizując przydatność szkoleń w aspekcie zmiany zatrudnienia, należy stwierdzić, iż zmianę zatrudnienia deklarują najczęściej Beneficjenci Ostateczni Działania 2.3 (20% badanych). Zdecydowana większość osób, które zmieniły pracę po uzyskaniu wsparcia w ramach projektów współfinansowanych z EFS w ramach ZPORR, uznaje nową pracę za lepszą w porównaniu do poprzednio wykonywanej.

• W opinii badaczy, w kontekście zmian sytuacji zawodowej i życiowej respondentów, skuteczność szkoleń w ramach ZPORR pod względem efektywnego zatrudnienia można uznać za stosunkowo wysoką. Jednocześnie jednak autorzy raportu wskazują, iż osoby zmieniające miejsce zatrudnienia po odbytych szkoleniach najczęściej znajdują satysfakcjonującą pracę poza miejscowością zamieszkania.

Szczegółowych Informacji dotyczących realizacji Działania 2.1 dostarczają również wyniki badania ewaluacyjnego Beneficjentów Ostatecznych w ramach Priorytetu 2 ZPORR prowadzonego przez ARC Rynek i Opinia :

• 42% Beneficjentów Ostatecznych Działania 2.1 objętych badaniem to osoby, które aktywnie i systematycznie podnosiły swoje kwalifikacje zawodowe. Grupa ta w minionych 2 latach uczestniczyła w - licząc średnio - 2,62 kursach i szkoleniach. Zdecydowana większość Beneficjentów Ostatecznych Działania 2.1 (75%) przystępowała do udziału w projekcie z wyraźnie sprecyzowanymi oczekiwaniami. Oczekiwano przede wszystkim podniesienia kwalifikacji w obecnie wykonywanym zawodzie, rozwoju predyspozycji osobistych oraz poprawy samooceny. Mężczyźni w większym stopniu niż kobiety wykazywali chęć zdobycia nowego zawodu (przekwalifikowania się), choć nie był to cel określony w ramach Działania 2.1.

• Zdecydowana większość oczekiwań, jakie żywili respondenci, została zrealizowana. Dotyczy to zwłaszcza poprawy samooceny, rozwoju osobistych predyspozycji, umiejętności pracy z innymi, ale również podniesienia kwalifikacji w obecnie wykonywanym zawodzie oraz nawiązania nowych znajomości i kontaktów.

• Należy także zwrócić uwagę, że zdecydowana większość (71%) Beneficjentów Ostatecznych Działania 2.1 posiada wiedzę co do źródła finansowania projektów w ramach tego Działania ze środków Unii Europejskiej.

• Większość Beneficjentów Ostatecznych w 6 miesięcy po zakończeniu udziału w projekcie nadal pracowała w tym samym miejscu pracy i miała ten sam zakres obowiązków. Łączny odsetek osób pracujących, które zmieniły swoją sytuację zawodową to 10,9%. Po 6 miesiącach to mężczyźni - w tym przede wszystkim ci, którzy nie przekroczyli 35 roku życia - częściej niż kobiety znajdowali zatrudnienie w nowym miejscu pracy lub prowadzili własną działalność gospodarczą. Natomiast w stosunku do drugiego badanego wskaźnika w badaniu ustalono, że odsetek osób, które kontynuują kształcenie, wśród Beneficjentów Ostatecznych Działania 2.1 wynosi 28%.

Postęp rzeczowy w ramach Działania 2.1

Podobnie jak w 2006 r., największym zainteresowaniem beneficjentów ostatecznych cieszyły się projekty dotyczące szkoleń - od początku Programu wzięło w nich udział 134 956 osób (ok. 209% założonej wartości). Udział osób, które ukończyły szkolenia w ogólnej liczbie szkolonych osób dorosłych wyniósł 93% (w tym 99% rolników i domowników), wobec wartości docelowej założonej na poziomie 90%.

Wykres 28 - Liczba przeszkolonych osób w ramach Działań 2.1, 2.3., 2.4

{na podstawie projektów zakończonych kontrolą}

W projektach dotyczących doradztwa uczestniczyło 16 866 osób (ok. 24% wartości docelowej). Realizowano 201 projektów zintegrowanych, tj. ok. 21% założonej wartości docelowej. Liczba realizowanych projektów dotyczących analiz lub ekspertyz wyniosła 87, co stanowi ok. 22% założonej w Uzupełnieniu ZPORR wartości. Nadal niewielka, choć większa niż w poprzednim okresie sprawozdawczym, była natomiast liczba osób, które skorzystały z praktyk dla uczniów i studentów (442 osoby, wobec 63). Wśród praktykantów dużo więcej było kobiet niż mężczyzn (68%, wobec 32%). Stopień realizacji wskaźników dotyczących praktyk dla uczniów i studentów, analiz i ekspertyz, oraz osób korzystających z doradztwa na zakończenie wdrażania Programu zwiększy się, jednakże, zgodnie z posiadanymi informacjami, nie osiągnie założonej w Uzupełnieniu ZPORR wartości docelowej.

Jak wspomniano wcześniej, udział osób dorosłych, które znalazły nowe zatrudnienie (w tym samym miejscu pracy, przyjmując nowy zakres obowiązków lub w nowym miejscu pracy) w 6 miesięcy po zakończeniu udziału w projektach w ogólnej liczbie beneficjentów ostatecznych wyniósł 11% (wśród kobiet 59%), a w populacji rolników i domowników którzy uzyskali wsparcie w ramach Działania 2.1 - 22%.

Wśród osób w wieku 25-64 lata, 4,7% w ciągu 4 tygodni poprzedzających badanie wzięło udział w dowolnym typie kształcenia lub szkoleń. Kształcenie ustawiczne dotyczy zarówno kursów związanych z zatrudnieniem osoby badanej, jak i kursów związanych z ogólnymi zainteresowaniami respondenta, np. językowych. Dotyczy ono wstępnego kształcenia, dalszego kształcenia, dalszych szkoleń lub kontynuacji szkoleń, szkoleń w firmie, praktyk zawodowych, seminariów, uczenia na odległość oraz kursów wieczorowych.

Tabela 12 - Działanie 2.1: wskaźniki postępu rzeczowego

Numer i nazwa Priorytetu/ Działania	Jednostka miary wskaźnika	Wartość wskaźników			% - stopień realizacji wskaźnika (iloraz 5/3 *100%)
				Mu (wg ZPORR i UZPORR)		Ms (w okresie sprawozdawczym)	Mp (od początku realizacji)
1	2	3	4	5	6
Działanie 2.1 Rozwój umiejętności powiązanych z potrzebami rynku pracy i możliwości kształcenia ustawicznego w regionie
Wskaźnik Produktu
1. Liczba finansowanych projektów zintegrowanych (dostarczających kilka rodzajów usług)	szt.	944	109	201	21,29
2. Liczba osób korzystających z praktyki dla uczniów i studentów	osoby	6 160	379	442	7,18
mężczyźni	%	50	27	32	4,55
kobiety	%	50	73	68	9,81
3. Liczba finansowanych projektów dot. analiz/ekspertyz	szt.	400	55	87	21,75
4. Liczba osób korzystających z doradztwa dla osób dorosłych	osoby	71 552	11 213	16 866	23,57
mężczyźni	%	50	39	38	17,71
kobiety	%	50	61	62	29,43
pracujący	%	80	83	83	24,58
studenci	%	20	17	17	19,55
5. Liczba osób korzystających ze szkoleń dla osób dorosłych	osoby	43 744	92 907	134 956	308,51
mężczyźni	%	50	34	35	214,65
kobiety	%	50	66	65	402,38
rolnicy i domownicy	%	25	4	4	52,67
Wskaźnik Rezultatu
1. Udział osób, które ukończyły szkolenie w ogólnej liczbie szkolonych osób dorosłych	%	90	92	93	103,64
mężczyźni	%	50	34	35	70,24
kobiety	%	50	66	65	129,76
rolnicy i domownicy	%	75	99	99	132,41
Wskaźnik Oddziaływania
1. Udział osób dorosłych, które znalazły nowe zatrudnienie 6 miesięcy po zakończeniu uczestnictwa w projekcie w ogólnej liczbie osób dorosłych uczestniczących w projektach	%	12	10	11	90,92
mężczyźni	%	50	38	41	81,64
kobiety	%	50	62	59	118,36
rolnicy i domownicy	%	30 (z 12%)	21	22	73,97
2. Uczestnictwo w kształceniu ustawicznym (% w populacji w wieku 25-64 lata)	%	5%	4,7	4,7	94,00

Działanie 2.2 - Wyrównywanie szans edukacyjnych poprzez programy stypendialne

Do dnia 31 grudnia 2007 r. podpisano 1 814 umów o dofinansowanie projektów o łącznej wartości dofinansowania ze środków EFS 516 091 980,75 zł, co stanowi 103,37% alokacji na lata 2004-2006. W ramach Poddziałania 2.2.1 zawartych zostało 1 188 umów na łączną kwotę dofinansowania 398 380 740,26 zł, natomiast w ramach Poddziałania 2.2.2 zawarto 626 umów na łączną kwotę dofinansowania 117 711 240,49 zł. Złożono 1 080 wniosków o płatność końcową, łączna wartość dofinansowania rozliczonych projektów wyniosła 221 720 034,83 zł. Od uruchomienia Programu wypłacono z rachunków programowych 340 427 633,25 zł, co stanowi 68,18% alokacji dostępnej na lata 2004-2006. W 2007 r. w ramach Działania nie rozwiązano żadnej umowy o dofinansowanie projektu, natomiast realizacja 2 projektów o wartości dofinansowania 997 679,50 zł jest zagrożona.

Wykres 29 - Działanie 2.2: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności

z kont programowych w poszczególnych województwach - w mln PLN

W ramach Działania najwięcej środków zostało zakontraktowanych w województwie małopolskim (112% dostępnej alokacji). Najmniej środków zakontraktowano w województwie łódzkim (94,2% dostępnej alokacji). Refundacje przekazane na konta beneficjentów jako procent wykorzystania dostępnej alokacji są najwyższe w województwie wielkopolskim oraz podlaskim (około 95% alokacji), a najniższe w województwie mazowieckim (44,8% alokacji).

Wykres 30 - Działanie 2.2: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności z kont

programowych w poszczególnych województwach jako % alokacji na lata 2004-2006

Działanie 2.2 ma kluczowe znaczenie dla postrzegania funduszy strukturalnych w Polsce, będąc działaniem najbardziej medialnym, a przez to najsilniej oddziaływującym na społeczne postrzeganie Unii Europejskiej. Średnia wartość wypłaconego miesięcznego stypendium wyglądała w 2007 r. następująco (wg województw, w PLN):

Tabela 13 - Średnia wartość wypłaconego miesięcznego stypendium w ramach Działania 2.2 ZPORR w 2007 r. (w PLN)

Województwo	Uczeń	Student
Dolnośląskie	150,00	200,00
Kujawsko-pomorskie	142,00	200,00
Lubelskie	114,00	150,00
Lubuskie	90,92	129,72
Łódzkie	221,04	160,00
Małopolskie	109,33	278,56
Mazowieckie	150,00	250,00
Opolskie	81,17	*
Podkarpackie	101,85	203,92
Podlaskie	96,33	164,34
Pomorskie	120,62	196,53
Śląskie	250,00	350,00
Świętokrzyskie	100,00	100,00
Warmińsko-mazurskie	31,87	93,62
Wielkopolskie	142,50	194,27
Zachodniopomorskie	115,00	145,00

* W 2007 r. realizacja Działania 2.2 w woj. opolskim nie obejmowała pomocy stypendialnej dla studentów

Istotnych informacji dotyczących realizacji Działania 2.2 dostarczają wyniki badania ewaluacyjnego dotyczącego działań podejmowanych na rzecz systemu kształcenia i szkolenia w ramach EFS przeprowadzonego przez Konsorcjum Agrotec Polska Sp. z o.o. i Polskie Towarzystwo Socjologiczne. Celem badania było dokonanie kompleksowej ewaluacji działań na rzecz kształcenia i szkolenia w ramach EFS w ramach Działań 2.1 i 2.2 SPO RZL oraz Działania 2.2 ZPORR. Badanie polegało na analizie dokumentów na poziomie poszczególnych projektów i działań oraz na analizie jakościowej, jak również na realizacji badań terenowych w postaci m.in. indywidualnych wywiadów pogłębionych, zogniskowanych wywiadów grupowych oraz studiów przypadku na poziomie projektu.

Zgodnie z wynikami ww. badania, adekwatność i trafność pomocy stypendialnej można ocenić jako zadowalającą, ale jedynie z tego powodu, że wobec ogromnych potrzeb w zakresie wsparcia materialnego, każda ilość i każda forma wsparcia tego rodzaju dla osób defaworyzowanych została z pewnością wykorzystana. Kwota pomocy, trafiająca do ucznia lub studenta, powinna stanowić istotny czynnik wspierający realizację jego kariery, co przesądza o skuteczności prowadzonych działań. Tymczasem realnie przekazywaną stypendystom kwotę trudno uznać za istotną. Wobec tego można stwierdzić, że ukierunkowany bezpośrednio na cel podnoszenia poziomu wykształcenia program stypendialny w nikły sposób przyczynił się do poprawy sytuacji w zakresie wyrównywania szans edukacyjnych. Trudności w kontynuowaniu nauki, wynikające z trudnej sytuacji materialnej uczniów oraz studentów, nie zostały pokonane w wyniku pobierania stypendium. Działanie 2.2 ZPORR (z uwagi na wielkość jednorazowego wsparcia) w ograniczonym stopniu przyczyniło się do wyrównywania szans w dostępie młodzieży z grup i terenów zmarginalizowanych do edukacji na poziomie ponadgimnazjalnym zakończonym maturą i do studiów wyższych. Niewątpliwie wsparcie to przyczyniło się do zaspokojenia części potrzeb beneficjentów ostatecznych, jednak pomoc miała przede wszystkim charakter wspomagania już realizowanej ścieżki kariery i nie stymulowała aspiracji edukacyjnych beneficjentów ostatecznych, co miałoby o wiele większe znaczenie dla wyrównywania szans w dostępie do edukacji. Efektywność pomocy stypendialnej oceniona została niezadowalająco, na co miały wpływ m.in. następujące czynniki:

• Brak zróżnicowania wielkości pomocy (równy rozdział środków finansowych dla poszczególnych BO) w ramach danego projektu regionalnego.

• Mała wysokość kwoty stypendium, co powodowało, że rzeczywiste oddziaływanie wsparcia było obniżone.

• Nietrafnie dobrane kryteria udziału w Programie (np. w pierwszym okresie realizacji projektu podstawowym, i właściwie jedynym, kryterium decydującym o przyznaniu pomocy była wysokość dochodów na jednego członka gospodarstwa domowego).

• Brak udziału czynnika społecznego w przydzielaniu stypendiów i diagnozy potrzeb na poziomie lokalnym.

• Skomplikowany proces dokumentowania wydatków.

• Konieczność zaangażowania znacznej liczby osób w proces administrowania wsparciem.

Doświadczenia wynikające z realizacji pomocy stypendialnej w ramach Działania 2.2 powinny skutkować zmianą formuły wsparcia stypendialnego. Ponadto należy rozważyć powiązanie udzielenia stypendium z przedstawieniem przez wnioskującego wizji kariery z celami do osiągnięcia w określonym czasie (pomysłu na siebie). Wymaga to stworzenia struktury wsparcia, w której ważne role odgrywaliby: szkolny doradca zawodowy, Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, organizacje pozarządowe oraz środowisko własne ucznia: rodzina, klasa, grupa rówieśnicza, parafia, organizacja młodzieżowa (np. harcerstwo, kluby 4H, itp.). Zasadą takiego systemu powinno być to, że o wsparcie wnioskuje się indywidualnie (ale korzystając np. z pomocy doradcy zawodowego) lub grupa (rodzina, społeczność sąsiedzka, parafia itp.) wspiera i rekomenduje wniosek danej osoby, a później przejmuje część odpowiedzialności za jego realizację. Niezależnie od powyższej rekomendacji, powinna ulec zmianie rola i kompetencje komisji stypendialnej. Powinna mieć ona przynajmniej ważący głos doradczy przy udzielaniu stypendium (np. prawo uzasadnionego sprzeciwu).

Przedstawione powyżej aspekty realizacji Działania 2.2 nie negują jednak faktu, iż Działanie to przyczyniło się w wyraźnym, choć może nie do końca zadowalającym, stopniu do wyrównania szans edukacyjnych młodzieży. Potwierdzają to także wyniki innego badania ewaluacyjnego - Beneficjentów Ostatecznych w ramach Priorytetu 2 ZPORR - prowadzonego przez ARC Rynek i Opinia:

• Większość uczniów (89%), którzy w roku szkolnym 2005/2006 pobierali stypendium, ukończyła maturą edukację na poziomie ponadgimnazjalnym. W zdecydowanej większości (83%) udało się to w roku otrzymywania stypendium. Warto zauważyć, że jest to odsetek wyższy niż średnia dla całego kraju. Według danych Centralnej Komisji Egzaminacyjnej w roku 2006 maturę zdało 79% uczniów, którzy w tym roku przystąpili do matury. Należy jednakże pamiętać, że uczniowie - stypendyści programów realizowanych w ramach Działania 2.2 - pochodzili głównie z obszarów wiejskich. W 2006 r. w Polsce odsetek osób, które zdały maturę ucząc się w szkołach wiejskich jest nawet niższy niż w miastach.

• W porównaniu z chłopcami, dziewczęta częściej z sukcesem kończyły edukację na poziomie ponadgimnazjalnym. Sukces związany z ukończeniem szkoły ponadgimnazjalnej przychodził łatwiej tym uczniom, których rodzice osiągnęli co najmniej średnie wykształcenie.

• 72% uczniów kontynuuje naukę - przede wszystkim na studiach licencjackich - zarówno w trybie dziennym, jak i zaocznym.

• Kariera edukacyjna studentów otrzymujących stypendium w ostatnim roku nauki w większości przypadków zakończyła się sukcesem udokumentowanym uzyskaniem absolutorium i tytułem magistra (71% studentów). W przypadku studentów nie można wskazać czynników (cech społeczno-demograficznych lub związanych z otrzymywanym stypendium), które mają wpływ na ukończenie lub nieukończenie studiów. Może to mieć jednak związek ze stosunkowo niewielką liczebnością wywiadów ze studentami.

Postęp rzeczowy w ramach Działania 2.2

W ramach zakończonych projektów stypendialnych wsparciem objęto od początku Programu 359 462 osoby, w tym 59% stanowiły kobiety. Znaczną grupę wśród wszystkich beneficjentów ostatecznych działania stanowili uczniowie pochodzący z obszarów wiejskich - 294 236 osób (ok. 82% ogółu). W 2007 r. realizowano 821 projektów stypendialnych, w tym 570 dla uczniów, a 250 - dla studentów. Od początku realizacji Programu w ramach działania podpisano 1814 umów, wobec 96 zakładanych w Uzupełnieniu ZPORR. Tak znaczne przekroczenie prognozowanej ilości realizowanych projektów wynika z faktu, iż początkowo zakładano realizację projektów obejmujących całe województwa, ostatecznie jednak projekty realizowane były w ramach powiatów.

Wykres 31 - Liczba stypendystów w ramach Działania 2.2

{na podstawie projektów zakończonych kontrolą}

Spośród wszystkich studentów, którzy wzięli udział w projektach stypendialnych, od początku realizacji Programu, rok akademicki ukończyło 90%, wobec wartości docelowej założonej na poziomie 95%, w tym w grupie tej było znacznie więcej kobiet niż mężczyzn (61%, wobec 39%). Wśród studentów ostatniego roku 80% obroniło pracę magisterską, tj. uzyskało wyższe wykształcenie.

Odsetek uczniów, którzy uzyskali promocję do następnej klasy, wyniósł 92% - o 2 pkt procentowe więcej niż wynosi zakładana wartość docelowa. 69% uczniów, którzy korzystali z projektów stypendialnych, kontynuuje naukę w szkole wyższej, tj. na studiach licencjackich i magisterskich oraz studium policealnym i pomaturalnym (wobec wartości docelowej założonej na poziomie 70%).

Tabela 14 - Działanie 2.2: wskaźniki postępu rzeczowego

Numer i nazwa Priorytetu/ Działania	Jednostka miary wskaźnika	Wartość wskaźników			% - stopień realizacji wskaźnika (iloraz 5/3 *100%)
				Mu (wg ZPORR i UZPORR)		Ms (w okresie sprawozdawczym)	Mp (od początku realizacji)
1	2	3	4	5	6
Działanie 2.2 Wyrównywanie szans edukacyjnych w regionach
Wskaźnik Produktu
1. Liczba finansowanych projektów stypendialnych	szt.	96	821	1 814	1 889,58
dla uczniów ze szkół ponadgimnazjalnych z terenów wiejskich	szt.	64	570	1 188	1 856,25
dla studentów pochodzących z terenów wiejskich	szt.	16	250	600	3 750,00
2. Liczba osób korzystających z projektów stypendialnych	osoby	200 000	205 024	359 462	179,73
mężczyźni	%	45	42	41	165,41
kobiety	%	55	58	59	191,45
dla uczniów ze szkół ponadgimnazjalnych z terenów wiejskich	osoby	150 000	173 578	294 236	196,16
dla studentów pochodzących z terenów wiejskich	osoby	25 000	16 268	32 305	129,22
Wskaźnik Rezultatu
1. Udział osób, które zaliczyły rok studiów w ogólnej liczbie studentów otrzymujących stypendia w danym roku akademickim	%	95	77	90	94,97
mężczyźni	%	45	42	39	86,21
kobiety	%	55	58	61	111,28
w kategorii studentów pochodzących z obszarów wiejskich	%	95	76	85	89,43
2. Udział osób, które rozpoczęły naukę w kolejnej klasie spośród uczniów szkoły ponadgimnazjalnej, którzy otrzymali stypendium w danym roku szkolnym	%	90	88	92	102,57
w kategorii uczniów pochodzących z obszarów wiejskich	%	90	97	97	108,20
mężczyźni	%	45	45	44	97,28
kobiety	%	55	55	56	102,22
Wskaźnik Oddziaływania
1. Udział osób, które kontynuują naukę w szkole wyższej wśród ogółu osób, które otrzymywały stypendium w ostatniej klasie szkoły ponadgimnazjalnej	%	70	69	69	99,24
mężczyźni	%	45	39	38	85,33
kobiety	%	55	61	62	112,00
w kategorii pochodzących z obszarów wiejskich	%	60	91	91	151,52
2. Udział populacji w wieku 25-34 lat, która osiągnęła wyższe wykształcenie	%	17	31	31	181,76
mężczyźni	%	45	25	25	55,56
kobiety	%	55	37	37	66,91

Działanie 2.3 - Reorientacja zawodowa osób odchodzących z rolnictwa

Do dnia 31 grudnia 2007 r. podpisano 413 umów o dofinansowanie projektu o łącznej wartości dofinansowania z EFS 203 297 282,85 zł, co stanowi 103,87% alokacji na lata 2004-2006. Od początku realizacji Programu w ramach przedmiotowego działania zakończono i rozliczono 132 projekty o łącznej wartości dofinansowania z EFS 44 419 245,61 zł. Dokonano refundacji na kwotę 95 591 033,75 zł co stanowi 48,84% dostępnej alokacji na lata 2004-2006. W 2007 r. nie rozwiązano żadnej umowy o dofinansowanie projektu, natomiast realizacja 2 projektów o wartości dofinansowania 939 316,68 zł jest zagrożona.

Wykres 32 - Działanie 2.3: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności

z kont programowych w poszczególnych województwach - w mln PLN

Wykres 33 - Działanie 2.3: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności z kont

programowych w poszczególnych województwach jako % alokacji na lata 2004-2006

W ramach Działania najwięcej środków zostało zakontraktowanych w województwie podkarpackim (110,7% dostępnej alokacji na lata 2004-2006), a najmniej - w województwie lubuskim (94,3%). Refundacje przekazane na konta beneficjentów jako procent wykorzystania dostępnej alokacji są najwyższe w województwie podlaskim oraz lubelskim (ponad 71% alokacji), a zdecydowanie najniższe w województwie mazowieckim (15,6%).

W ramach realizowanych projektów szkoleniowych dla pracujących rolników, domowników oraz innych osób zatrudnionych w rolnictwie przeprowadzono szkolenia:

• Zawodowe - m.in. lakiernik, kelner, księgowy, magazynier, murarz, kasjer, sprzedawca, pilot wycieczek, pracownik budowlany, kierowca, spawacz, sekretarka, pracownik ochrony, warsztaty komputerowe z podstawą przedsiębiorczości, obsługa komputera, kas fiskalnych i wózków jezdniowych, wyposażenie rolników w umiejętności umożliwiające zdobycie nowego zatrudnienia i wykonywania nowego zawodu: w przemyśle elektronicznym, kierowców wózków jezdniowych oraz spawaczy.

• Inne - rachunkowość pełna, rachunkowość uproszczona, zarządzanie projektami unijnymi, obsługa komputera, abc działalności gospodarczej na własny rachunek, szkolenia zawierające doradztwo prawne, biznesowe, psychologiczne.

• Szkolenia modułowe, łączące kilka rodzajów szkoleń - sekretarka z nauką języka angielskiego, nowoczesny sprzedawca z obsługą komputera i kasy fiskalnej, różne szkolenia zawodowe (m.in. murarz, fryzjer, barman, bukieciarz, spawacz, monter, blacharz) oraz elementy j. angielskiego, ochrona osób i mienia oraz warsztaty psychoedukacyjne, księgowość komputerowa + administracja biurowa; pracownik hurtowni i magazynu + kierowca wózków jezdniowych, pracownik hurtowni i magazynu + obsługa kas fiskalnych; obsługa stacji paliw LPG + obsługa kas fiskalnych.

Obok przedstawionych przy okazji opisywania Działania 2.1 wyników badania ewaluacyjnego Wpływ projektów szkoleniowych realizowanych w ramach Działań 2.1, 2.3 oraz 2.4 ZPORR na zaspokojenie potrzeb lokalnych i regionalnych rynków pracy, istotnych informacji dotyczących realizacji Działania 2.3 dostarczają wyniki badania ewaluacyjnego Beneficjentów Ostatecznych w ramach Priorytetu 2 ZPORR, prowadzonego przez ARC Rynek i Opinia:

• 42% Beneficjentów Ostatecznych Działania 2.3 to osoby, które w ostatnich 2 latach podejmowały próby podnoszenia własnych kwalifikacji zawodowych, a w konsekwencji podnoszenia szans na rynku pracy. W tym okresie uczestniczyły one średnio w 2 kursach, szkoleniach, itp. Można więc uznać, że wsparcie szkoleniowo-doradcze trafia do tych Beneficjentów Ostatecznych, którzy aktywnie poszukują szans na podniesienie własnych kwalifikacji zawodowych.

• Większość Beneficjentów Ostatecznych Działania 2.3 (65%) przed udziałem w projekcie miała wobec niego sprecyzowane określone oczekiwania. Najczęściej były to: chęć podniesienia kwalifikacji (co w przypadku rolników mogło odnosić się do zawodu wyuczonego lub tego, którego zdobycie planowali) oraz przekwalifikowania się. Kobiety częściej oczekiwały poprawy samooceny i wzrostu poczucia pewności siebie, mężczyźni natomiast w większym stopniu niż kobiety wykazywali chęć zdobycia nowego zawodu.

• Beneficjenci Ostateczni Działania 2.3 uznali większość oczekiwań z jakimi przystępowali do udziału w projekcie za zrealizowane.

• Zdecydowana większość uczestników (70%) oceniła projekt jako bardzo dobry, odpowiadający ich oczekiwaniom (60%) i wyraziła chęć udziału w podobnym przedsięwzięciu w przyszłości (70%).

• Aż 80% Beneficjentów Ostatecznych Działania 2.3 wie, że źródłem środków finansowych przeznaczanych na projekty realizowane w ramach tego projektu jest Unia Europejska.

• Opinie Beneficjentów Ostatecznych Działania 2.3 na temat wpływu projektu na ich sytuację w 6 miesięcy po projekcie były natomiast podzielone. Jedna trzecia Beneficjentów Ostatecznych, którzy w 6 miesięcy po ukończeniu udziału w projekcie pracowała w nowym miejscu pracy poza rolnictwem, przyznała, że udział w projekcie nie miał wpływu na zmianę pracy.

Postęp rzeczowy w ramach Działania 2.3

W ramach Działania 2.3 najwięcej realizowano projektów zintegrowanych - 205 (42% wartości docelowej). Niewiele realizowano projektów jednolitych tematycznie z zakresu m.in. doradztwa zawodowego, informacji zawodowej, indywidualnych planów działań oraz pośrednictwa pracy. Te rodzaje wsparcia wdrażano w ramach projektów zintegrowanych, które w większym stopniu przyczyniają się do zmiany przez beneficjenta ostatecznego jego statusu zawodowego (np. zmiany pracy, zdobycia nowych kwalifikacji). Wskaźniki te są osiągane w niskim stopniu. Początkowo zakładano, iż projekty te będą realizowane osobno, lecz w praktyce okazało się, że są one realizowane w sposób zintegrowany, tj. po kilka form wsparcia w ramach jednego projektu zintegrowanego. Wojewódzkie Urzędy Pracy uznały, iż kiedy wsparcie zostanie skumulowane, wówczas będzie większa szansa na osiągnięcie celu projektu, jakim jest np. zmiana statusu zawodowego Beneficjenta Ostatecznego. Jedynie projekty szkoleniowe i dotyczące doradztwa zawodowego były realizowane osobno i cieszyły się dość dużym zainteresowaniem.

W projektach dotyczących szkoleń i kursów przekwalifikowujących wzięło udział 21 756 osób (por. wykres 28) - o 47% więcej niż wynosi założona wartość - w tym więcej mężczyzn niż kobiet (52%, wobec 48%). Projekty szkoleniowe zostały ukończone przez 95% uczestników, tj. znacznie więcej niż założono (o 20,0 pkt procentowych).

Udział osób które znalazły nowe zatrudnienie poza rolnictwem 6 miesięcy po zakończeniu ich udziału w projektach w ogólnej liczbie uczestników szkoleń wyniósł 14% (wobec wartości docelowej założonej na poziomie 12%), w tym 40% kobiet. Liczba utworzonych miejsc pracy poza rolnictwem na obszarach wiejskich obsadzonych przez osoby przekwalifikowane w ramach projektów wyniosła 441, co stanowi ok. 6% planowanej wartości, jednakże liczba ta dotyczy jedynie projektów zakończonych w 2005 r. i w 2006 r.

Tabela 15 - Działanie 2.3: wskaźniki postępu rzeczowego

Numer i nazwa Priorytetu/ Działania	Jednostka miary wskaźnika	Wartość wskaźników			% - stopień realizacji wskaźnika (iloraz 5/3 *100%)
				Mu (wg ZPORR i UZPORR)		Ms (w okresie sprawozdawczym)	Mp (od początku realizacji)
1	2	3	4	5	6
Działanie 2.3 Reorientacja zawodowa osób odchodzących z rolnictwa
Wskaźnik Produktu
1. Liczba finansowanych projektów zintegrowanych (dostarczających kilka rodzajów usług)	szt.	488	114	205	42,01
2. Liczba finansowanych projektów informacji zawodowej	szt.	112	0	0	0,00
3. Liczba finansowanych projektów doradztwa zawodowego (bez indywidualnych planów działań)	szt.	264	2	7	2,65
4. Liczba finansowanych projektów indywidualnych planów działań	szt.	168	6	6	3,57
5. Liczba finansowanych projektów pośrednictwa pracy	szt.	408	1	1	0,25
6. Liczba osób korzystających z projektów szkoleń i kursów przekwalifikowujących	osoby	14 792	14 956	21 756	147,08
mężczyźni	%	50	53	52	154,39
kobiety	%	50	47	48	139,76
7. Liczba osób korzystających z projektów subsydiowania miejsc pracy	osoby	14 616	231	263	1,80
mężczyźni	%	50	38	41	1,48
kobiety	%	50	62	59	2,12
Wskaźnik Rezultatu
1. Udział osób, które ukończyły szkolenia i kursy przekwalifikowujące w ogólnej liczbie korzystających z projektów	%	75	96	95	126,87
mężczyźni	%	50	56	55	109,25
kobiety	%	50	44	45	90,75
Wskaźnik Oddziaływania
1. Udział osób, które znalazły nowe zatrudnienie poza rolnictwem 6 miesięcy po zakończeniu uczestnictwa w projekcie w ogólnej liczbie uczestników szkoleń	%	12	14	14	113,33
mężczyźni	%	50	63	60	120,46
kobiety	%	50	37	40	79,54
2. Liczba miejsc pracy poza rolnictwem na obszarach wiejskich obsadzonych przez osoby przekwalifikowane w ramach projektów	szt.	8 000	374	441	5,51

Działanie 2.4 - Reorientacja zawodowa osób zagrożonych procesami restrukturyzacyjnymi

Do dnia 31 grudnia 2007 r. podpisano 305 umów o dofinansowanie o łącznej wartości dofinansowania z EFS 179 108 452,54 zł, co stanowi 98,93% alokacji na cały okres programowania. Łącznie złożono 84 wnioski o płatność końcową, a wartość dofinansowania z EFS zakończonych projektów wyniosła 29 386 349,77 zł. Do 31 grudnia 2007 r. dokonano płatności z rachunków programowych w ramach tego Działania w wysokości 84 042 453,19 zł, co stanowi 46,42% alokacji na lata 2004-2006. W 2007 r. w ramach Działania rozwiązano 4 umowy o wartości dofinansowania 3 235 249,01 zł. Realizacja żadnego projektu nie jest zagrożona.

Wykres 34 - Działanie 2.4: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności

z kont programowych w poszczególnych województwach - w mln PLN

Wykres 35 - Działanie 2.4: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności z kont

programowych w poszczególnych województwach jako % alokacji na lata 2004-2006

W ramach Działania 2.4 najwięcej środków zostało zakontraktowanych w województwie wielkopolskim (108,1% dostępnej alokacji na lata 2004-2006), najmniej natomiast -w województwie kujawsko-pomorskim oraz mazowieckim (ok. 80% alokacji). Najwięcej środków z rachunków programowych w stosunku do alokacji wypłacono w województwie podlaskim (68,2%), a najmniej - w województwie mazowieckim oraz podkarpackim (ok. 26%).

W ramach realizowanych projektów szkoleniowych dla pracowników przemysłów na obszarach wsparcia Działania 3.2, pracowników przemysłów i sektorów objętych programami rządowymi, pracowników w okresie wypowiedzenia stanowisk pracy, osób zatrudnionych u pracodawców w stanie upadłości/ likwidacji, osób krótkotrwale bezrobotnych poszukujących pracy, pracowników przemysłów restrukturyzowanych i innych osób zagrożonych utratą pracy w związku z procesami restrukturyzacyjnymi przeprowadzono szkolenia:

• Zawodowe - w zakresie takich zawodów, jak m.in.: kasjer, sprzedawca, księgowa, operator obrabiarek, telemarketer, sprzedawca z obsługą komputera, obsługa komputera, ABC przedsiębiorczości, księgowość komputerowa, kurs fryzjerski, obsługa urządzeń krawieckich, szkolenia przygotowujące do wykonywania zawodu manicurzysty, wizażysty z elementami małej kosmetyki, techniki sprzedaży branży kosmetycznej, umiejętności komunikacyjnej, kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa operacyjnego.

• Modułowe - m.in. zminimalizowanie negatywnych skutków procesów restrukturyzacyjnych poprzez kompleksową pomoc doradczo-szkoleniową skierowaną do osób zwalnianych z branży energetycznej, telekomunikacyjnej, służby zdrowia i bankowości, usługi doradcze w zakresie wyboru nowego zawodu, warsztaty grupowe z zakresu autoprezentacji, komunikacji i metod aktywnego poszukiwania pracy, biznes i marketing usług pielęgniarskich, księgowość małych firm z obsługą komputera, handel z elementami agromarketingu, prawo zamówień publicznych z warsztatami interaktywnymi realizowanymi w pracowni komputerowej.

• Inne - szkolenia związane z zarządzaniem, marketingiem, branżą mechaniczno-techniczną oraz funduszami europejskimi, intensywny kurs języka angielskiego.

Obok przedstawionych przy okazji opisywania Działania 2.1 wyników badania ewaluacyjnego Wpływ projektów szkoleniowych realizowanych w ramach Działań 2.1, 2.3 oraz 2.4 ZPORR na zaspokojenie potrzeb lokalnych i regionalnych rynków pracy, istotnych informacji dotyczących realizacji Działania 2.4 dostarczają wyniki badania ewaluacyjnego Beneficjentów Ostatecznych w ramach Priorytetu 2 ZPORR, prowadzonego przez ARC Rynek i Opinia:

• 40% Beneficjentów Ostatecznych pracujących w restrukturyzowanych branżach gospodarki deklaruje, że napotykało rozmaite utrudnienia w wykonywaniu pracy. Dawał się odczuć brak konkretnych, specjalistycznych umiejętności, ale także brak satysfakcji z wykonywanej pracy oraz wiary we własne możliwości. W 6 miesięcy po udziale w projekcie łącznie 18% badanych zmieniło pracę.

• Zdecydowana większość Beneficjentów Ostatecznych Działania 2.4 przystępowała do udziału w projekcie z wyraźnymi oczekiwaniami. Co ciekawe, koncentrowały się one przede wszystkim na podniesieniu kwalifikacji w obecnie wykonywanym zawodzie. Można więc sądzić, że część Beneficjentów Ostatecznych nie miała planów przebranżowienia się. Około połowa badanych oczekiwała również, że udział w projekcie przyczyni się do rozwoju ich osobistych predyspozycji oraz poprawy samooceny i wzrostu pewności siebie. Znacznie rzadziej deklarowano (30% wskazań), że jednym z głównych celów udziału w projekcie ma być przekwalifikowanie się i zmiana zawodu - twierdzili tak częściej mężczyźni.

• Spośród rozmaitych oczekiwań, uczestnikom udało się zrealizować również cele dotyczące rozwoju tzw. „miękkich umiejętności”: poprawy samooceny, rozwoju osobistych predyspozycji, umiejętności pracy z innymi.

• Większość uczestników (60%) oceniła projekt jako bardzo dobry i wyraziła chęć udziału w podobnym przedsięwzięciu w przyszłości uznając nabyte umiejętności za przydatne.

• Jako umiejętności nabyte lub rozwinięte dzięki udziałowi w projekcie wymieniano najczęściej obsługę komputera, naukę języka obcego, zdobycie specjalistycznej wiedzy przydatnej w wykonywanym zawodzie oraz uzyskanie nowych uprawnień potwierdzonych certyfikatem.

• Zdaniem zdecydowanej większości Beneficjentów Ostatecznych Działania 2.4 (76%) źródłem środków finansowych przeznaczanych na projekt w ramach tego działania jest Unia Europejska.

Postęp rzeczowy w ramach Działania 2.4

Najwięcej realizowano projektów zintegrowanych (170) oraz dotyczących szkoleń i kursów przekwalifikowujących (105), co stanowiło odpowiednio 35% i 26% założonej wartości docelowej. Znacznie, w stosunku do 2006 r., zwiększyła się liczba osób, które skorzystały z projektów szkoleniowych, i wyniosła 12 144 osób (por. wykres 28), wobec 1337 na koniec 2006 r. Liczba ta stanowi ok. 82% planowanej wartości. Szkolenia i kursy ukończyło 92% beneficjentów ostatecznych (wobec wartości docelowej założonej na poziomie 85%).

Udział osób, które znalazły nowe zatrudnienie poza przemysłami/ sektorami/ przedsiębiorstwami restrukturyzowanymi w ciągu 6 miesięcy od zakończenia udziału w projektach wśród wszystkich biorących udział w projektach wyniósł 18%, tj. podobnie, jak zostało to założone w Uzupełnieniu ZPORR, w tym 60% stanowiły kobiety.

Tabela 16 - Działanie 2.4: wskaźniki postępu rzeczowego

Numer i nazwa Priorytetu/ Działania	Jednostka miary wskaźnika	Wartość wskaźników			% - stopień realizacji wskaźnika (iloraz 5/3 *100%)
				Mu (wg ZPORR i UZPORR)		Ms (w okresie sprawozdawczym)	Mp (od początku realizacji)
1	2	3	4	5	6
Działanie 2.4 Reorientacja zawodowa osób zagrożonych procesami restrukturyzacyjnymi
Wskaźnik Produktu
1. Liczba finansowanych projektów zintegrowanych (dostarczających kilka rodzajów usług)	szt.	488	114	170	34,84
2. Liczba finansowanych projektów informacji zawodowej	szt.	112	2	2	1,79
3. Liczba finansowanych projektów doradztwa zawodowego (bez indywidualnych planów działań)	szt.	264	3	3	1,14
4. Liczba finansowanych projektów indywidualnych planów działań	szt.	168	0	0	0,00
5. Liczba finansowanych projektów szkoleń i kursów przekwalifikowujących	szt.	408	65	105	25,74
6. Liczba finansowanych projektów pośrednictwa pracy	szt.	152	5	6	3,95
7. Liczba osób korzystających z projektów szkoleń i kursów przekwalifikowujących	osoby	14 792	9 567	12 144	82,10
mężczyźni	%	50	32	30	49,63
kobiety	%	50	68	70	114,56
8. Liczba osób korzystających z projektów subsydiowania miejsc pracy	osoby	14 616	5	5	0,03
mężczyźni	%	50	60	60	0,04
kobiety	%	50	40	40	0,03
Wskaźnik Rezultatu
1. Udział osób, które ukończyły szkolenia i kursy w ogólnej liczbie korzystających z projektów	%	85	96	92	108,00
mężczyźni	%	50	26	26	51,83
kobiety	%	50	74	74	148,17
Wskaźnik Oddziaływania
1. Udział osób, które znalazły nowe zatrudnienie poza przemysłami/ sektorami/ przedsiębiorstwami restrukturyzowanymi w ciągu 6 miesięcy po zakończeniu uczestnictwa w projekcie w ogólnej liczbie biorących udział w projektach	%	18	19	18	101,28
mężczyźni	%	50	40	40	80,00
kobiety	%	50	60	60	120,00

Działanie 2.5 - Promocja przedsiębiorczości

Do 31 grudnia 2007 r. podpisano 368 umów o dofinansowanie o łącznej wartości dofinansowania z EFS 188 040 132,05 zł, co stanowi 107,53% alokacji na cały okres programowania. Od początku realizacji Programu w ramach przedmiotowego działania zrealizowano 36 wniosków o płatność końcową - wartość EFS rozliczonych projektów wyniosła 17 531 512,64 zł, co stanowi 10,03% alokacji. Do końca grudnia 2007 r. dokonano płatności z kont programowych w wysokości 80 961 059,50 zł co stanowi 46,30% alokacji. W 2007 r. w ramach Działania rozwiązano 1 umowę o wartości dofinansowania 1 214 997,00 zł, natomiast realizacja 2 projektów o wartości 1 283 545,40 jest zagrożona.

Wykres 36 - Działanie 2.5: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności

z kont programowych w poszczególnych województwach - w mln PLN

W ramach opisywanego działania najwięcej środków zostało zakontraktowanych w województwie zachodniopomorskim (123% dostępnej alokacji na lata 2004-2006). Najmniej środków zakontraktowano w województwie lubelskim (99,4% dostępnej alokacji). Refundacje przekazane na konta beneficjentów były najbardziej zaawansowane w województwie warmińsko-mazurskim (75,7% alokacji), a zdecydowanie najmniej - w województwie mazowieckim (14,8% alokacji), oraz w województwie łódzkim (15,9% alokacji).

Wykres 37 - Działanie 2.5: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności z kont

programowych w poszczególnych województwach jako % alokacji na lata 2004-2006

W ramach realizowanych projektów szkoleniowych dla osób fizycznych niezarejestrowanych jako bezrobotne, zamierzających rozpocząć działalność gospodarczą (z wyłączeniem osób, które były właścicielami przedsiębiorstwa i prowadziły działalność gospodarczą po 1 stycznia 2004 r.), odchodzących z rolnictwa (beneficjenci ostateczni Działania 2.3), osób zagrożonych utratą zatrudnienia (beneficjenci ostateczni Działania 2.4) oraz dla młodzieży do 25 roku życia przeprowadzono następujące szkolenia: z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej, tematyka związana z zakładaniem i prowadzeniem własnego przedsiębiorstwa, podstawy informatyki, szkolenia komputerowe, aspekty prawne prowadzenia działalności gospodarczej, tworzenie biznes planu, aspekty formalne działalności gospodarczej, zagadnienia marketingowe, elementy organizacji i zarządzania firmą, zarządzanie finansami firmy, sporządzanie wniosków kredytowych i dotacyjnych, zagadnienia podatkowe w działalności gospodarczej, administracja i zarządzanie projektem.

Interesujących informacji dotyczących realizacji Działania 2.5 dostarczają wyniki badania ewaluacyjnego Beneficjentów Ostatecznych w ramach Priorytetu 2 ZPORR, prowadzonego przez ARC Rynek i Opinia:

• Większość firm prowadzonych przez Beneficjentów Ostatecznych miała w momencie zarejestrowania i ma nadal formę jednoosobowej działalności gospodarczej. Zdolność tych firm do kreowania nowych miejsc pracy jest zatem na razie ograniczona, choć warto zauważyć, że średnia liczba miejsc pracy w 18 miesięcy po rejestracji jest wyższa niż w momencie zarejestrowania.

• Ocena projektów jest jednoznacznie pozytywna, jednak niższa w porównaniu z ocenami wystawianymi przez Beneficjentów Ostatecznych pozostałych działań Priorytetu 2 ZPORR.

• Oceny projektów wystawiane przez osoby przystępujące do udziału w projekcie jako studenci są niższe w porównaniu z ocenami wystawianymi przez osoby pracujące. Może to mieć związek z odmiennymi oczekiwaniami obu grup Beneficjentów Ostatecznych: studenci oczekiwali pomocy w rozpoczęciu kariery zawodowej, osoby pracujące oczekiwały raczej pomocy w przełamaniu niekorzystnej sytuacji zawodowej.

• Beneficjenci Ostateczni deklarują, że jednym z najważniejszych rezultatów udziału w projekcie był wzrost poczucia odpowiedzialności za to, co się robi oraz wzrost zaangażowania w pracę.

• Oddziaływanie projektów realizowanych w ramach Działań 2.5 przyjęto mierzyć poprzez stwierdzenie, jaki odsetek firm zarejestrowanych przez Beneficjentów Ostatecznych podczas trwania projektu funkcjonuje nadal w 18 miesięcy później. Odsetek ten wynosi 69% i jest nieznacznie niższy niż wartość docelowa określona w dokumentach programowych ZPORR.

• Odsetek firm, które utrzymały się na rynku, założonych przez mężczyzn jest wyższy niż firm założonych przez kobiety. Analiza nie wykazała innych „czynników sukcesu” polegającego na funkcjonowaniu działalności firmy w półtora roku po jej rejestracji. Na sukces Beneficjentów Ostatecznych największy wpływ miał najprawdopodobniej stopień, w jakim działalność firmy dostosowana była do potrzeb danego rynku docelowego, pośrednio zatem - jakość usług doradczych świadczonych w ramach projektu.

Postęp rzeczowy w ramach Działania 2.5

W ramach Działania 2.5 realizowano 368 projektów, tj. o 84% więcej niż planowano. W 2007 r. zakończono realizację 36 projektów, w ramach których ze wsparcia skorzystało ok. 2,5 tys. osób. Spośród nich, szkoleniami objęto 2429 osób, z doradztwa skorzystało 1980 osób, natomiast ze wsparcia pomostowego lub jednorazowych dotacji - 1242 osoby.

W efekcie, stworzono 1239 małych firm, spośród których 36% zostało założonych przez kobiety, a 18% przez osoby młode. Po 18 miesiącach od ich utworzenia, na rynku nadal funkcjonuje 69% z nich (wobec planowanych 75%, co należy uznać za bardzo dobry wynik). W utrzymanych mikroprzedsiębiorstwach stworzono 398 miejsc pracy (spośród planowanych 6 tys.). Podane wartości są niższe od założonych w Uzupełnieniu ZPORR. Może to wynikać z faktu, iż dotychczas przebadano jedynie tę część przedsiębiorców, którzy zakończyli udział w projektach w 2005 r. i w 2006 r., tj. 305 osób. W 2005 r. zostało zarejestrowanych niewiele firm prowadzonych przez beneficjentów ostatecznych, co ma konsekwencje w postaci niewielkich liczebności wywiadów, na podstawie których wyznaczono wskaźniki.

Tabela 17 - Działanie 2.5: wskaźniki postępu rzeczowego

Numer i nazwa Priorytetu/ Działania	Jednostka miary wskaźnika	Wartość wskaźników			% - stopień realizacji wskaźnika (iloraz 5/3 *100%)
				Mu (wg ZPORR i UZPORR)		Ms (w okresie sprawozdawczym)	Mp (od początku realizacji)
1	2	3	4	5	6
Działanie 2.5 Promocja przedsiębiorczości
Wskaźnik Produktu
1. Liczba finansowanych projektów doradczych i szkoleniowych	szt.	200	332	368	184,00
2. Liczba osób korzystających z doradztwa	osoby	25 000	1 954	1 980	7,92
mężczyźni	%	65	59	60	7,26
kobiety	%	35	41	40	9,15
młodzież do 25 lat	%	20	23	23	9,28
3. Liczba osób korzystających ze szkoleń	osoby	15 000	2 408	2 429	16,19
mężczyźni	%	65	60	61	15,10
kobiety	%	35	40	39	18,23
młodzież do 25 lat	%	20	24	24	19,73
4. Liczba osób korzystających ze wsparcia pomostowego lub jednorazowych dotacji	osoby	4 000	1 231	1 242	31,05
mężczyźni	%	65	62	62	29,65
kobiety	%	35	38	38	33,64
młodzież do 25 lat	%	15	17	17	35,33
Wskaźnik Rezultatu
1. Liczba nowych mikroprzedsiębiorstw utworzonych w wyniku realizacji projektów	szt.	4 000	1 239	1 239	30,98
utworzonych przez osoby odchodzące z rolnictwa	%	50	5	5	10,65
utworzonych przez osoby odchodzące z przemysłów restrukturyzowanych (zagrożone utratą zatrudnienia)	%	40	6	6	15,33
prowadzonych przez kobiety	%	20	36	36	182,41
prowadzonych przez młodzież do 25 lat	%	15	18	18	121,07
Wskaźnik Oddziaływania
1. Udział nowo utworzonych mikroprzedsiębiorstw, które działają na rynku 18 miesięcy po ich utworzeniu w liczbie mikroprzedsiębirstw nowo utworzonych w projektach ogółem	%	75	72	69	92,24
2. Ilość miejsc pracy we wspartych przedsiębiorstwach stworzonych lub utrzymanych 18 miesięcy po ich utworzeniu	szt.	6 000	275	398	6,63

Działanie 2.6 - Regionalne Strategie Innowacyjne i transfer wiedzy

Do 31 grudnia 2007 r. podpisano 371 umów o dofinansowanie projektów o łącznej wartości dofinansowania z EFS 166 764 901,49 zł, co stanowi 100,66% alokacji na lata 2004-2006. Od początku realizacji Programu w ramach przedmiotowego działania zrealizowano i rozliczono 82 projekty na kwotę dofinansowania 29 600 769,77 zł. Od początku realizacji Programu dokonano płatności z kont programowych na kwotę 61 922 387,64 zł co stanowi 37,38% alokacji na cały okres programowania. W 2007 r. rozwiązano 3 umowy o wartości dofinansowania 596 070,00 zł, natomiast realizacja 3 projektów o wartości 1 617 393,48 zł jest zagrożona.

Wykres 38 - Działanie 2.6: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności

z kont programowych w poszczególnych województwach - w mln PLN

W ramach Działania 2.6 najwięcej środków zostało zakontraktowanych w województwie małopolskim (108,2% dostępnej alokacji na lata 2004-2006), a także w podkarpackim i wielkopolskim (107,9%). Najmniej środków zakontraktowano w województwie mazowieckim (73,7% alokacji). Refundacje przekazane na konta beneficjentów jako procent wykorzystania dostępnej alokacji są najwyższe w województwie łódzkim (65,9% alokacji), a zdecydowanie najniższe w województwie mazowieckim (10,7% alokacji).

Wykres 39 - Działanie 2.6: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności z kont

programowych w poszczególnych województwach jako % alokacji na lata 2004-2006

Projekty realizowane w ramach Działania 2.6 skierowane są do przedsiębiorców, instytucji, uczestników studiów doktoranckich, pracowników sektora badawczo-rozwojowego oraz absolwentów szkół wyższych niezarejestrowanych jako bezrobotni, którzy biorą udział w stażach. Realizowane w ramach projektów przedsięwzięcia dotyczą: tworzenia i rozwoju sieci współpracy w zakresie innowacji pomiędzy sektorem badawczo-rozwojowym, przedsiębiorstwami i innymi podmiotami służącej transferowi know-how i technologii, rozwoju systemu komunikacji i wymiany informacji, w tym zbierania danych i tworzenia ich baz, monitorowania i analizy postępów w realizacji Regionalnych Strategii Innowacji (RSI) oraz stypendiów dla najlepszych absolwentów szkół wyższych kontynuujących naukę na studiach doktoranckich.

Mając na względzie znaczenie Działania 2.6 dla budowania nowoczesnej gospodarki opartej na wiedzy, IZ ZPORR zamierza zlecić w 2008 r. realizację kompleksowego badania ewaluacyjnego pt. Analiza wpływu projektów realizowanych w ramach Działania 2.6 ZPORR na wzrost potencjału regionów w sferze innowacji. Celem badania będzie ocena wpływu wsparcia udzielonego w ramach Działania 2.6 na rozwój Regionalnych Strategii Innowacyjnych i wspieranie transferu wiedzy na obszarze objętym projektami.

Postęp rzeczowy w ramach Działania 2.6

W ramach działania znacznie więcej niż założono w Uzupełnieniu ZPORR realizowano projektów komunikowania się, gromadzenia i wymiany informacji oraz transferu innowacji pomiędzy podmiotami na poziomie lokalnym i regionalnym (o 164 więcej, tj. 228), tworzenia i dostosowywania Regionalnych Strategii Innowacyjnych (o 30, tj. 46) oraz stypendialnych dla doktorantów (o 7, tj. 55). Realizowano 42 projekty stażowe, wobec planowanych 48 szt.

Liczba osób uczestniczących w projektach stypendialnych wyniosła 722 (tj. o ok. 10% mniej niż planowano), a w projektach stażowych - 510 (mniej odpowiednio o ok. 68%).

Liczba podmiotów gospodarczych, które podpisały porozumienie o współpracy ze szkołami wyższymi, jednostkami naukowymi i innymi wspierającymi rozwój innowacyjny regionu ukształtowała się na poziomie 645 szt., co stanowi blisko 81% wartości planowanej. Liczba podmiotów gospodarczych uczestniczących w realizacji RSI (zatrudniających do 250 osób) wyniosła 3062 szt., wobec planowanych 650.

Udział przedsiębiorstw, które wprowadziły innowacje 18 miesięcy po zakończeniu realizacji projektów wyniósł ok. 33% (wobec założonych 50%). Wartość wskaźnika jest szacowana przez Instytucje Wdrażające Działanie 2.6 przy użyciu narzędzia opracowanego przez IZ ZPORR. Relatywnie niski odsetek przedsiębiorstw, które wprowadziły innowacje wynika z dwóch przyczyn - badanie jest realizowane 18 miesięcy po zakończeniu realizacji projektu, co prowadzi do sytuacji, w której część badanych przedsiębiorców nie pamięta o tym, iż brali udział w projekcie, a inna przyczyna dotyczy niewielkiego stopnia zwrotu wypełnionych przez beneficjentów ostatecznych ankiet. Jednakże, w związku z tym, iż duża liczba projektów zakończy się w 2008 r., w sprawozdaniu z realizacji Programu za 2008 r. wartość ww. wskaźnika oddziaływania będzie z pewnością dużo wyższa.

Tabela 18 - Działanie 2.6: wskaźniki postępu rzeczowego

Numer i nazwa Priorytetu/ Działania	Jednostka miary wskaźnika	Wartość wskaźników			% - stopień realizacji wskaźnika (iloraz 5/3 *100%)
				Mu (wg ZPORR i UZPORR)		Ms (w okresie sprawozdawczym)	Mp (od początku realizacji)
1	2	3	4	5	6
Działanie 2.6 Regionalne strategie innowacyjne i transfer wiedzy
Wskaźnik Produktu
1. Liczba finansowanych projektów tworzenia i dostosowywania Regionalnych Strategii Innowacyjnych	szt.	16	35	46	287,50
2. Liczba finansowanych projektów komunikowania się, gromadzenia i wymiany informacji oraz transferu innowacji pomiędzy podmiotami na poziomie lokalnym i regionalnym	szt.	64	180	228	356,25
3. Liczba finansowanych projektów grantów stażowych	szt.	48	33	42	87,50
4. Liczba finansowanych projektów stypendialnych dla doktorantów	szt.	48	33	55	114,58
5. Liczba osób korzystających ze staży	osoby	1600	448	510	31,88
mężczyźni	%	50	54	52	33,38
kobiety	%	50	46	48	30,38
6. Liczba osób otrzymujących stypendia	osoby	800	460	722	90,25
mężczyźni	%	50	49	49	87,75
kobiety	%	50	51	51	91,75
Wskaźnik Rezultatu
1. Liczba podmiotów gospodarczych, które podpisały porozumienie o współpracy ze szkołami wyższymi oraz jednostkami naukowymi i innymi wspierającymi rozwój innowacyjny regionu w wyniku realizacji projektów	szt.	800	264	645	80,63
2. Liczba podmiotów gospodarczych uczestniczących w realizacji RSI, zatrudniających do 250 osób	szt.	650	2 780	3 062	471,08
Wskaźnik Oddziaływania
1. Udział przedsiębiorstw, które wprowadziły innowacje 18 miesięcy po zakończeniu realizacji projektów w ogólnej liczbie przedsiębiorstw uczestniczących w projektach	%	50	33,43	33,43	66,86

PRIORYTET 3: ROZWÓJ LOKALNY

Celem realizacji Priorytetu 3 jest aktywizacja społeczna i gospodarcza obszarów zagrożonych marginalizacją i włączenie ich w procesy rozwojowe kraju i Europy. Przede wszystkim zaś: wsparcie lokalnych i regionalnych centrów, które w znaczący sposób wpływają na ekonomiczną i społeczną aktywność terenów je otaczających; zwiększenie możliwości zatrudnienia, edukacji i ochrony zdrowia dla społeczności lokalnych, poprzez poprawę stanu infrastruktury; wykorzystanie potencjału turystycznego, kulturowego, historycznego i przyrodniczego poprzez rozwój i poprawę stanu infrastruktury turystycznej, wypoczynkowej, a także obiektów kulturowych; zwiększenie atrakcyjności obszarów wiejskich dla inwestorów lokalnych i inwestorów zewnętrznych; tworzenie przyjaznego środowiska dla rozwoju mikroprzedsiębiorstw, poprawę jakości środowiska; zapobieganie problemom społecznym.

Całkowita wartość środków finansowych z EFRR dla Priorytetu 3 na lata 2004 - 2006 wynosi 727 523 283 euro, tj. 2 763 171 937 zł. Podpisano 5 094 umowy o wartości (środki EFRR) 2 812 850 295,85 zł, co oznacza wykorzystanie alokacji na lata 2004-2006 na poziomie 101,80%. Na podpisanie umów na dzień 31.12.2007 oczekiwało 30 projektów o łącznej wartości dofinansowania (FERR) 19 163 499,11 zł. W ramach Priorytetu 3 od początku realizacji Programu zostały zrealizowane 3 878 projekty o wartości dofinansowania 1 938 574 472,93 zł (70,16% alokacji). Przekazano płatności na łączną kwotę 2 394 450 306,52 zł, co stanowi aż 86,66% alokacji. W 2007 r. w ramach Priorytetu 3 rozwiązano 224 umowy o dofinansowanie projektu o wartości dofinansowania z EFRR 27 688 263,61 zł. Zdecydowanie najwięcej umów rozwiązano w ramach Działania 3.4 - 211, co wynika ze specyfiki Działania, którego beneficjentami są mikroprzedsiębiorcy. Głównymi przyczynami rozwiązania umów było: nierozstrzygnięcie postępowań przetargowych, brak zgody Zarządów Województw na dokonanie zmian dotyczących realizacji zakresu rzeczowego, wystąpienie okoliczności uniemożliwiających realizację projektu na dotychczasowych warunkach finansowych, nierozpoczęcie przez beneficjenta realizacji projektu zgodnie z terminem określonym w umowie o dofinansowanie, rezygnacja beneficjenta z realizacji projektu, niezłożenie przez beneficjenta wniosku o płatność końcową w terminie określonym w umowie o dofinansowanie, stwierdzenie w trakcie kontroli na miejscu nieprawidłowości w przeprowadzonym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, brak możliwości rozliczenia, tzn. brak dowodów wypłat ze strony beneficjenta, niewniesienie zabezpieczeń realizacji umów i niezrealizowanie obowiązków sprawozdawczych przez beneficjentów, znaczny wzrost kosztów realizacji projektu i niemożność zapewnienia przez beneficjenta wkładu własnego, przesunięcia harmonogramu robót, brak możliwości zapewnienia trwałości projektu, niezrealizowanie warunków umowy przez beneficjentów.

Na koniec okresu sprawozdawczego w ramach Priorytetu raportowano o zagrożeniu realizacji 27 projektów o wartości 16 875 571,67 zł Najwięcej projektów zagrożonych występuje w Działaniu 3.4 - 17. W 2007 r. nie dokonano realokacji środków w ramach Priorytetu.

Wykres 40 - Realizacja działań Priorytetu 3 ZPORR (mln PLN)

Wykres 41 - Priorytet 3: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności

z kont programowych w poszczególnych województwach - w mln PLN

Zróżnicowanie pod względem stopnia zaawansowania wdrażania Priorytetu w regionach nie jest tak duże jak w przypadku Priorytetu 2, jednakże są województwa, w których wypłata środków zbliża się już ku końcowi (świętokrzyskie, kujawsko-pomorskie, podlaskie), jak również i takie, gdzie wypłacono dotychczas poniżej 80% alokacji (wielkopolskie i łódzkie).

Wykres 42 - Priorytet 3: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności z kont

programowych w poszczególnych województwach jako % alokacji na lata 2004-2006

Największą grupę beneficjentów końcowych w ramach Priorytetu 3, podobnie jak w Priorytecie 1, stanowią jednostki samorządu terytorialnego oraz jednostki służby zdrowia. Dominują projekty realizowane w zakresie infrastruktury drogowej, ochrony środowiska, infrastruktury społecznej.

Do najczęściej pojawiających się przeszkód, napotykanych przy realizacji projektów w ramach przedmiotowego Priorytetu należały m.in. problemy z wyłonieniem wykonawców robót oraz nieterminowa i nierzetelna realizacja prac przez wykonawców.

Postęp rzeczowy w ramach Priorytetu 3

W ramach Priorytetu 3 realizowano 5094 projekty, w tym - 1182 w 2007 r. Najwięcej projektów dotyczyło wsparcia mikroprzedsiębiorstw - 2722, co stanowiło ok. 27% założonej w Uzupełnieniu ZPORR wartości, projektów dotyczących poprawy transportu drogowego - 768 (przy czym wartość ta była o 668 szt. większa niż założono), ochrony środowiska - 755 (wyższa o 555 szt.) oraz infrastruktury ochrony zdrowia - 285 (większa o 225 szt.). Liczba projektów z zakresu kultury i turystyki, infrastruktury edukacyjnej oraz modernizacji terenu była zbliżona i ukształtowała się na poziomie ok. 190 projektów. Wartości te przekroczyły założone wartości docelowe, z wyjątkiem liczby projektów z zakresu kultury i turystyki, których było o 48 mniej niż planowano.

W ramach opisywanego priorytetu od początku Programu wybudowano i zmodernizowano ok. 1806 km dróg powiatowych i gminnych (por. wykres 9), w tym ok. 726 km w 2007 r. W 2006 r. w Polsce w stosunku do 2003 r. długość dróg (drogi powiatowe i gminne, zamiejskie) zwiększyła się o ok. 4254 km.

Realizacja projektów w ramach Priorytetu 3 ZPORR przełożyła się na zmianę poziomu wskaźników opisujących ogólną sytuację w obszarach objętych wsparciem. Ilość ścieków oczyszczonych wyniosła ok. 1549 hm³, tj. nieco mniej niż założono (o 0,81%). Zwiększyła się natomiast w stosunku do wartości bazowej liczba turystów krajowych i zagranicznych do 11,2 mln osób, co oznacza wzrost o ok. 17%.

Liczba uczniów i wychowanków korzystających z lokalnych obiektów infrastruktury sportowej i edukacyjnej wyniosła blisko 49,5 tys. osób, niemal dwukrotnie zwiększając swą wartość, w stosunku do liczby osób korzystających z tych obiektów przed rozpoczęciem wdrażania projektów.

Powierzchnia zmodernizowanych terenów wyniosła ok. 2775 ha, tj. o 75 ha więcej niż założono. Produkt Krajowy Brutto ukształtował się na poziomie ok. 983 mld zł, tj. o 16,6% więcej niż planowano, a stopa bezrobocia (wg BAEL) wyniosła 9,6% i zmniejszyła się w stosunku roku bazowego o 10 pkt.

Tabela 19 - Priorytet 3: wskaźniki postępu rzeczowego

Numer i nazwa Priorytetu/ Działania	Jednostka miary wskaźnika	Wartość wskaźników			% - stopień realizacji wskaźnika (iloraz 5/3 *100%)
				Mu (wg ZPORR i UZPORR)		Ms (w okresie sprawozdawczym)	Mp (od początku realizacji)
1	2	3	4	5	6
Priorytet III Rozwój lokalny
Wskaźnik Produktu
Ilość wdrożonych projektów w ramach Priorytetu z zakresu:		10 724	1 182	5 094	47,50
1. Transport	szt.	100	62	768	768,00
2. Środowisko	szt.	200	160	755	377,50
3. Kultura i turystyka	szt.	240	68	192	80,00
4. Infrastruktura edukacyjna	szt.	90	35	190	211,11
5. Infrastruktura ochrony zdrowia	szt.	60	56	285	475,00
6. Mikroprzedsiębiorstwa	szt.	10 000	699	2 722	27,22
7. Modernizacja terenu	szt.	34	102	182	535,29
Wskaźnik Rezultatu
1.Długość dróg	km	+430	190 372	190 372	+4 253,70 km
2. Ilość oczyszczonych ścieków	hm^3	+2,5%	1 549,14	1 549,14	-0,81
3. Ilość turystów (polskich i zagranicznych)	osoby	+3%	11 181 216	11 181 216	+17,17
4. Zmiana w kosztach stałych ośrodków zdrowia z uwzględnieniem wskaźnika inflacji	%	-8%	841 975,64	167 952,74	18,88
5. Liczba uczniów i wychowanków korzystających z lokalnych obiektów edukacyjnych	osoby	- 1,9%	40 876	49 427	288,01
6. Liczba osób zatrudnionych we wspartych mikroprzedsiębiorstwach	osoby	+ 8%	3 479	4 940	220,25
7. Powierzchnia zmodernizowanych terenów	ha	2 700	2 301	2 775	102,77
Wskaźnik Oddziaływania
1. PKB	mld PLN	+1%	983 302	983 302	+16,60
2. Stopa bezrobocia	%	-4%	9,6	9,6	-10,00 pkt

Działanie 3.1 - Obszary wiejskie

Od początku realizacji Programu podpisano 1 349 umów o dofinansowanie projektów o łącznej wartości dofinansowania ze środków EFRR 1 366 562 868,11 zł, co stanowi 102,04% alokacji na to działanie w latach 2004 - 2006. Zakończono realizację 1 155 projektów o łącznej wartości dofinansowania 1 071 354 362,71 zł, co stanowi 80,00% alokacji. Od początku realizacji Programu na konta beneficjentów zostały przekazane środki w kwocie 1 219 057 171,89 zł (91,03% alokacji). Wg stanu na dzień 31.12.2007 na podpisanie umowy oczekują 3 projekty o wartości dofinansowania ze środków EFRR na kwotę 1 435 186,33 zł. W 2007 r. w ramach Działania 3.1 rozwiązano 6 umów o wartości dofinansowania z EFRR w wysokości 7 099 866,42 zł. Realizacja 5 projektów była zagrożona o wartości dofinansowania z EFRR w wysokości 6 989 535,43 zł.

Wykres 43 - Działanie 3.1: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności

z kont programowych w poszczególnych województwach - w mln PLN

W ramach działania najwyższy poziom kontraktacji odnotowano w województwie kujawsko-pomorskim (111,5% dostępnej alokacji), w województwie lubelskim (111,3%) oraz w województwie łódzkim (106,9%). Najniższy poziom zakontraktowania dostępnych środków wystąpił w województwie mazowieckim (93,7% dostępnej alokacji) i w województwie śląskim (93,8% dostępnej alokacji). Najwięcej środków na konta beneficjentów przekazano w województwach: podlaskim (99,4% dostępnej alokacji) i kujawsko-pomorskim (99,3% dostępnej alokacji), natomiast najmniej, bo tylko 80,7% dostępnej alokacji w województwie wielkopolskim i 83,0% w województwie łódzkim.

Wykres 44 - Działanie 3.1: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności z kont

programowych w poszczególnych województwach jako % alokacji na lata 2004-2006

Przedmiotem inwestycji jest przeważnie budowa i modernizacja dróg, budowa i modernizacja sieci kanalizacyjnych oraz wodociągowych. Duża liczba realizowanych projektów dotyczy także budowy i/ lub modernizacji stacji uzdatniania wody i stacji oczyszczania ścieków. W znacznie mniejszej ilości realizowane są projekty dotyczące: uzbrojenia terenu, budowy ścieżek rowerowych, modernizacji lokalnej bazy kulturalnej, rekultywacji składowisk odpadów.

Na początku 2008 r. zostało zakończone badanie ewaluacyjne Analiza wartości wskaźników monitoringowych Działań 1.2, 3.1 oraz 3.2 ZPORR z zakresu ochrony środowiska, zrealizowanego przez ECORYS. Streszczenie wyników zostało zamieszczone w ramach opisu Działania 1.2.

Postęp rzeczowy w ramach Działania 3.1

Od początku realizacji Programu wybudowano i zmodernizowano (por. wykresy 15 oraz 9) ok. 1825 km sieci rozdzielczej wodociągów (tj. ponad 8-krotnie więcej niż założono), do której podłączono 191 311 osób, oraz ok. 1562 km sieci kanalizacyjnych (blisko 5-krotnie więcej), do których podłączono 74 319 osób, a także - 1544 km dróg powiatowych i gminnych (ponad 7 razy więcej). Udział wspartych dróg w całkowitej długości dróg powiatowych i gminnych wyniósł 0,93%.

Wybudowano lub zmodernizowano (por. wykres 15) 50 oczyszczalni ścieków (wobec 50 szt. założonej wartości docelowej) oraz 46 stacji uzdatniania wody (wobec planowanych 62 szt.).

Realizowano 74 projekty z zakresu lokalnej kultury, 52 - infrastruktury turystycznej (tj. odpowiednio o ok. 85% i o 30% więcej niż założono), 27 - selektywnej zbiórki odpadów i recyklingu oraz gospodarki odpadami komunalnymi oraz 10 - kompleksowego uzbrojenia terenu przeznaczonego pod inwestycje (mniej odpowiednio o 68% i o 41%). Powierzchnia terenów inwestycyjnych, które stały się dostępne w wyniku realizacji projektów wyniosła ok. 14052 ha, wobec wartości docelowej założonej na poziomie 135 ha (por. wykres 12).

Efekty realizacji Działania 3.1 miały wpływ m.in. na saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na terenach wiejskich, które zwiększyło się w 2006 r. w stosunku do wartości bazowej o ok. 1% i wyniosło 20 302 osoby (wobec wartości docelowej założonej na poziomie +2%). Liczba turystów krajowych i zagranicznych korzystających z obiektów zbiorowego zakwaterowania na obszarach wiejskich, wyniosła 2 917 294 osoby, tj. o ok. 184 tys. więcej niż w roku bazowym. Zwiększyła się w stosunku do roku bazowego ilość ścieków odprowadzonych i oczyszczonych o ok. 16% i wyniosła ok. 276 hm³.

Z uwagi m.in. na późne wejście w życie Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 21 października 2005 r. w sprawie udzielania pomocy na wspieranie inwestycji związanych z odnawialnymi źródłami energii (Dz. U. Nr 219 z dnia 31 października 2005 r, poz.1857), w ramach Działania 3.1 nie wybudowano/zmodernizowano elektrowni wykorzystujących odnawialne źródła energii. Z informacji będących w posiadaniu IZ ZPORR wynika, że na zakończenie wdrażania Programu powstanie 1 elektrownia wykorzystująca odnawialne źródła energii - w województwie śląskim.

Tabela 20 - Działanie 3.1: wskaźniki postępu rzeczowego

Numer i nazwa Priorytetu/ Działania	Jednostka miary wskaźnika	Wartość wskaźników			% - stopień realizacji wskaźnika (iloraz 5/3 *100%)
				Mu (wg ZPORR i UZPORR)		Ms (w okresie sprawozdawczym)	Mp (od początku realizacji)
1	2	3	4	5	6
Działanie 3.1 Obszary wiejskie
Wskaźnik Produktu
1. Długość dróg powiatowych i gminnych	km	215	601,21	1 543,75	718,03
2. Długość sieci rozdzielczej wodociągów	km	218	778,27	1 825,30	837,29
3. Długość sieci kanalizacyjnych	km	325	593,97	1 561,81	480,56
4. Długość sieci ciepłowniczej	km	bm	3,33	3,33	bm
5. Liczba stacji uzdatniania wody	szt.	62	23	46	74,19
6. Liczba oczyszczalni ścieków	szt.	50	23	50	100,00
7. Liczba finansowanych projektów selektywnej zbiórki odpadów i recyklingu oraz projektów gospodarki odpadami komunalnymi	szt.	85	20	27	31,76
8. Liczba elektrowni wykorzystujących odnawialne źródła energii	szt.	68	0	0	0,00
9. Liczba finansowanych projektów kompleksowego uzbrojenia terenu przeznaczonego pod inwestycje	szt.	17	5	10	58,82
10. Liczba finansowanych projektów z zakresu lokalnej kultury (w tym ochrony dziedzictwa kulturowego)	szt.	40	21	74	185,00
11. Liczba finansowanych projektów z zakresu lokalnej infrastruktury turystycznej	szt.	40	19	52	130,00
Wskaźnik Rezultatu
1. Udział wspartych dróg w całkowitej długości dróg powiatowych i gminnych	%	bm	0,36	0,93	bm
2. Liczba osób podłączonych do sieci rozdzielczej wodociągów	osoby	+0,5%	87 756	191 311	246,48
3. Liczba osób podłączonych do sieci kanalizacyjnej	osoby	+1,5%	28 964	74 319	239,69
4. Powierzchnia terenów inwestycyjnych, które stały się dostępne w wyniku relizacji projektów	ha	135	5 701	14 052	10 409,04
Wskaźnik Oddziaływania
1. Wielkość migracji	(saldo)	+2%	20 302	20 302	+1,06
2. Liczba turystów (krajowych i zagranicznych)	osoby	+75000	2 917 294	2 917 294	+183 627 osób
3. Ilość ścieków odprowadzonych i oczyszczonych	hm^3	+2,5%	275,82	275,82	+15,63
4. Ilość energii (moc zainstalowana) pochodzącej ze źródeł odnawialnych	MW	+5,5%	0	0	0

Działanie 3.2 - Obszary podlegające restrukturyzacji

Od początku realizacji Programu podpisano 366 umów dla projektów o łącznej wartości dofinansowania ze środków EFRR 412 589 957,66 zł., co stanowi 99,99% alokacji na działanie na lata 2004-2006. Zakończono realizację 278 projektów o łącznej wartości dofinansowania 254 616 374,67 zł, co stanowi 61,70% dostępnej alokacji. Od początku realizacji Programu dokonano refundacji na łączną kwotę 356 326 049,34 zł, co odpowiada 86,35% alokacji. Na dzień 31.12.2007 r. na podpisanie umowy nie oczekują żadne projekty. W 2007 r. w ramach Działania rozwiązano 1 umowę o wartości z EFRR w wysokości 194 428,35 zł. Nie wystąpiły projekty, których realizacja byłaby zagrożona.

W ramach działania najwięcej środków zakontraktowano w województwie lubelskim (120,6% dostępnej alokacji), w województwie warmińsko-mazurskim (107,3% dostępnej alokacji) oraz w województwie łódzkim (105,5%). Najniższy poziom kontraktacji odnotowano w województwie mazowieckim (86,2% dostępnej alokacji) i w województwie wielkopolskim (89,3% alokacji). Najwięcej środków na konta beneficjentów przekazano w województwach: lubelskim (99,8% dostępnej alokacji) i podlaskim (96,6%), natomiast najmniej - w województwie wielkopolskim (47,9% dostępnej alokacji) i opolskim (65,8% dostępnej alokacji).

Wykres 45 - Działanie 3.2: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności

z kont programowych w poszczególnych województwach - w mln PLN

Wykres 46 - Działanie 3.2: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności z kont

programowych w poszczególnych województwach jako % alokacji na lata 2004-2006

Najczęstszym przedmiotem inwestycji, podobnie jak w Działaniu 3.1, jest budowa i modernizacja dróg, budowa i modernizacja sieci kanalizacyjnych oraz wodociągowych.

Na początku 2008 r. zostało zakończone badanie ewaluacyjne Analiza wartości wskaźników monitoringowych Działań 1.2, 3.1 oraz 3.2 ZPORR z zakresu ochrony środowiska, zrealizowanego przez ECORYS. Streszczenie wyników zostało zamieszczone w ramach opisu Działania 1.2.

Postęp rzeczowy w ramach Działania 3.2

Od początku realizacji Programu wybudowano i zmodernizowano (por. wykresy 15 oraz 9) blisko 500 km sieci rozdzielczej wodociągów, ok. 335 km sieci kanalizacyjnych oraz ok. 262 km dróg powiatowych i gminnych. Osiągnięte wartości są większe w porównaniu z ich założonymi wartościami docelowymi odpowiednio o ok. 129%, 3% oraz 22%.

Udział wspartych dróg w całkowitej długości dróg powiatowych i gminnych wyniósł 0,13%. Powierzchnia terenów inwestycyjnych, które stały się dostępne w wyniku realizacji projektów wyniosła 3142 ha, wobec wartości docelowej założonej na poziomie 135 ha (por. wykres 12).

Liczba osób podłączonych do sieci rozdzielczej wodociągów wyniosła 46 575, a do sieci kanalizacyjnych - 68 756. Wybudowano lub zmodernizowano (por. wykres 14) 23 stacje uzdatniania wody (wobec 62 planowanych), 13 oczyszczalni ścieków (tj. 26% założonej wartości docelowej) oraz 3 elektrownie wykorzystujące odnawialne źródła energii (wobec 68) - w woj. kujawsko-pomorskim 2 szt. oraz 1 szt. w woj. śląskim. Zrealizowany w Tychach projekt polegał m.in. na wykorzystaniu biogazu (w tym metanu) ze składowiska odpadów komunalnych, który jako źródło energii został wykorzystany do produkcji energii elektrycznej i cieplnej z odnawialnych źródeł energii. Na niski poziom wskaźnika największy wpływ miało późne wejście w życie Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 21 października 2005 r. w sprawie udzielania pomocy na wspieranie inwestycji związanych z odnawialnymi źródłami energii (Dz. U. Nr 219 z dnia 31 października 2005 r., poz.1857). Moc zainstalowana energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w woj. kujawsko-pomorskim oraz śląskim ukształtowała się, na poziomie ok. 358 MW, tj. o ok. 19% więcej niż w 2003 r.

Realizowano 44 projekty z zakresu lokalnej kultury (tj. o 4 więcej niż założono), 22 - infrastruktury turystycznej (o 18 mniej) oraz po 8 projektów z zakresu kompleksowego uzbrojenia terenu przeznaczonego pod inwestycje, a także - selektywnej zbiórki odpadów i recyklingu oraz gospodarki odpadami komunalnymi (tj. odpowiednio o 9 i o 77 mniej niż założono).

Efekty realizacji Działania 3.2 miały wpływ m.in. na blisko dwukrotne (w 2006 r.) obniżenie się, w stosunku do wartości bazowej, salda migracji wewnętrznych i zagranicznych z terenów podlegających restrukturyzacji - do 41 712 osób. Liczba turystów krajowych i zagranicznych na ww. obszarach wyniosła ok. 11,2 mln osób, tj. o ok. 1,6 mln osób więcej niż w 2003 r. Ilość ścieków odprowadzonych i oczyszczonych wyniosła ok. 1549 hm³, tj. nieco mniej niż w roku bazowym.

Tabela 21 - Działanie 3.2: wskaźniki postępu rzeczowego

Numer i nazwa Priorytetu/ Działania	Jednostka miary wskaźnika	Wartość wskaźników			% - stopień realizacji wskaźnika (iloraz 5/3 *100%)
				Mu (wg ZPORR i UZPORR)		Ms (w okresie sprawozdawczym)	Mp (od początku realizacji)
1	2	3	4	5	6
Działanie 3.2 Obszary podlegające restrukturyzacji
Wskaźnik Produktu
1. Długość dróg powiatowych i gminnych	km	215	124,51	262,05	121,88
2. Długość sieci rozdzielczej wodociągów	km	218	343,73	498,76	228,79
3. Długość sieci kanalizacyjnych	km	325	191,29	335,34	103,18
4. Długość sieci ciepłowniczej	km	bm	3	3	bm
5. Liczba stacji uzdatniania wody	szt.	62	14	23	37,10
6. Liczba oczyszczalni ścieków	szt.	50	5	13	26,00
7. Liczba finansowanych projektów selektywnej zbiórki odpadów i recyklingu oraz projektów gospodarki odpadami komunalnymi	szt.	85	3	8	9,41
8. Liczba elektrowni wykorzystujących odnawialne źródła energii	szt.	68	1	3	4,41
9. Liczba finansowanych projektów kompleksowego uzbrojenia terenu przeznaczonego pod inwestycje	szt.	17	4	8	47,06
10. Liczba finansowanych projektów z zakresu lokalnej kultury (w tym ochrony dziedzictwa kulturowego)	szt.	40	14	44	110,00
11. Liczba finansowanych projektów z zakresu lokalnej infrastruktury turystycznej	szt.	40	14	22	55,00
Wskaźnik Rezultatu
1.Udział wspartych dróg w całkowitej długości dróg powiatowych i gminnych	%	bm	0,06	0,13	bm
2. Liczba osób podłączonych do sieci rozdzielczej wodociągów	osoby	+ 0,5%	34 418	46 575	221,91
3. Liczba osób podłączonych do sieci kanalizacyjnej	osoby	+ 1,5%	23 917	68 756	224,07
4. Powierzchnia terenów inwestycyjnych, które stały się dostępne w wyniku realizacji projektów	ha	135	1 009	3 142	2 327,72
Wskaźnik Oddziaływania
1. Wielkość migracji	(saldo)	+2%	-41712	-41712	-99,35
2. Liczba turystów (krajowych i zagranicznych)	osoby	+75 000	11 181 216	11 181 216	+ 1 638 343 osoby
3. Ilość ścieków odprowadzonych i oczyszczonych	hm^3	+2,5%	1 549	1 549	-0,81
4. Ilość energii (moc zainstalowana) pochodzącej ze źródeł odnawialnych	MW	+5,5%	358	358	+18,63

Działanie 3.3 - Zdegradowane obszary miejskie, poprzemysłowe i powojskowe

Od początku realizacji Programu podpisano z beneficjentami 182 umowy o łącznej wartości dofinansowania 390 647 284,46 zł. (111,27% dostępnej alokacji). Na dzień 31.12.2007 na podpisanie umowy oczekiwało 17 projektów, o łącznej wartości dofinansowania z EFRR 16 862 527,80 zł. Od początku realizacji Programu zakończono i rozliczono 79 projektów o łącznej wartości dofinansowania z EFRR 148 709 518,81 zł, co stanowi 42,36% alokacji. Od początku realizacji Programu w ramach działania dokonano refundacji w kwocie 268 269 093,38 zł (76,41% alokacji). W 2007 r. w ramach Działania nie rozwiązano żadnych umów. Realizacja 4 projektów o wartości dofinansowania z EFRR w wysokości 8 200 000,00 zł była zagrożona.

Wykres 47 - Działanie 3.3: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności

z kont programowych w poszczególnych województwach - w mln PLN

Najwięcej środków w ramach Działania 3.3 zostało zakontraktowanych w województwie wielkopolskim (133,1% dostępnej alokacji), a następnie w województwie mazowieckim (128,4% dostępnej alokacji). Najmniej natomiast - w województwie małopolskim (97,1% dostępnej alokacji). Refundacje przekazane na konta beneficjentów w ujęciu wykorzystania dostępnej alokacji są najwyższe w województwie świętokrzyskim (110,0% alokacji), a najniższe w województwie wielkopolskim (47,5% dostępnej alokacji).

Wykres 48 - Działanie 3.3: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności z kont

programowych w poszczególnych województwach jako % alokacji na lata 2004-2006

Przedmiotem inwestycji w ramach Działania 3.3 jest w znaczącej części infrastruktura drogowa, projekty z zakresu lokalnej kultury (w tym ochrony dziedzictwa kulturowego) i infrastruktury turystycznej i publicznej na terenie rewitalizowanym.

Na początku 2008 r. IZ ZPORR zleciła Instytutowi Badań Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa sporządzenie ekspertyzy pn. Ocena programów i projektów rewitalizacyjnych realizowanych w ramach Działania 3.3 `Zdegradowane obszary miejskie, poprzemysłowe i powojskowe' ZPORR. Wnioski na przyszłość. Celem badania było udzielenie odpowiedzi na kwestie podjęte przez Komisję Europejską, odnoszące się do metod sporządzania programów i projektów w ramach Działania 3.3 oraz określenie wniosków z podjętych działań. Powyższe kwestie zostały ustalone przy wykorzystaniu dokumentacji związanej z Działaniem 3.3, tj. wybranych wniosków o dofinansowanie projektów oraz Lokalnych Programów Rewitalizacji, stanowiących załącznik do składanych wniosków. Przedmiotem badania były dane z systemu monitoringu ZPORR, wybrane projekty rewitalizacyjne dofinansowane ze środków EFRR w ramach Działania 3.3 oraz programy rewitalizacji zawierające te projekty. Uwzględnione zostały projekty dotyczące rewitalizacji obszarów miejskich poprzemysłowych i powojskowych, przygotowane zarówno przez samorządy gminne, jak i powiatowe.

W celu dokonania wyboru programów i projektów rewitalizacji do badań dokonano analizy danych z systemu monitoringu ZPORR, obejmującego 178 projektów dotyczących Działania 3.3 z punktu widzenia liczby i rodzajów projektów dofinansowanych w poszczególnych miastach/ gminach i powiatach, beneficjentów końcowych projektów, całkowitej wartości projektów oraz wartości dofinansowania projektów ze środków EFRR. Przeprowadzono ponadto analizę porównawczą projektów dofinansowanych z EFRR w Polsce w latach 2004-2006 oraz w „starych” krajach UE w drugiej fazie programu URBAN w latach 1997-1999 pod względem całkowitej wartości projektów rewitalizacyjnych i wartości dofinansowania. Zdecydowano, że przy wyborze miejskich programów i projektów rewitalizacji decyduje całkowita wartość projektów powyżej 10 mln zł oraz wartość dofinansowania środkami EFRR powyżej 5 mln zł. Natomiast w przypadku powiatów - ze względu na niewielką liczbę dofinansowanych projektów (lub przy współpracy projektów ujętych w programach przygotowanych przez powiaty) - decyduje kryterium różnorodności projektów.

Ostatecznie wybrano do badań 11 programów rewitalizacji sporządzonych przez miasta: Olsztyn (woj. warmińsko-mazurskie), Chojnice (woj. pomorskie), Gdańsk (woj. pomorskie), Kielce (woj. Świętokrzyskie, Łódź (woj. łódzkie), Stalowa Wola (woj. podkarpackie), Żyrardów (woj. mazowieckie), Mrągowo (woj. warmińsko-mazurskie), Bielsko-Biała (woj. śląskie), Poznań (woj. wielkopolskie), Gołdap (woj. warmińsko-mazurskie) oraz 4 programy rewitalizacji przygotowane przez powiaty lub przy współpracy z powiatem: powiat świecki (woj. kujawsko-pomorskie), powiat limanowski (woj. małopolskie), powiat bieruńsko-lędziński (woj. śląskie), m. Borne-Sulinowo i powiat szczecinecki (woj. zachodniopomorskie).

Programy i projekty rewitalizacyjne wybranych 11 miast i 4 powiatów analizowane były z punktu widzenia problemów zawartych w dziesięciu następujących pytaniach Komisji Europejskiej:

1. Jak miasta poradziły sobie z kwestią zintegrowanego programowania i przejrzystością projektów?

2. Jaki był najlepszy poziom programu rewitalizacji: powiatu, miasta, dzielnicy? Jakie są wnioski na przyszłość?

3. W jaki sposób oceniano synergię między różnymi projektami (przed, w czasie realizacji, po realizacji)?

4. Czy realizowano projekty, w ramach których beneficjenci Działania 3.3 ZPORR porozumieli się z beneficjentami działań w ramach Priorytetu 2 ZPORR (np. Działania 2.5, 2.6), w celu realizacji wspólnego projektu?

5. W jaki sposób skoncentrowano się na rzeczywistych obszarach problemowych? Jaka była metoda selekcji tych obszarów ?

6. Mieszkalnictwo: jakie są doświadczenia z integracją działań dotyczących warunków mieszkaniowych w okresie 2004-2006?; jak miasta przygotowały się do nowego okresu programowania, w którym projekty mieszkaniowe będą kwalifikowalne i konieczne będzie przygotowanie dobrych projektów, które uwzględnią problem rynku mieszkaniowego i spekulacji gruntami (pozwolą uniknąć zniekształcenia rynku mieszkaniowego i spekulacji gruntami)?

7. Partnerstwo publiczno-prywatne i inżynieria finansowa: czy są jakieś doświadczenia dotyczące udziału partnerów prywatnych w rozwoju miast, wzmacniające efekty wsparcia funduszami strukturalnymi?

8. Tereny poprzemysłowe: jakie są doświadczenia w zakresie regeneracji (rekonwersji) tych obszarów?

9. Zrównoważony transport miejski: jakie są doświadczenia w zakresie wiązania drobnych inwestycji transportowych z innymi inwestycjami w ramach zintegrowanych planów rozwoju miast?

10. Rozprzestrzenianie się miast: czy miasta dostrzegły ten problem (zagadnienie, kwestię) i czy zdefiniowały działania, które należy podjąć?

W stosunku do każdego pytania i zawartych w nim problemów przedstawiono:

• stanowisko Komisji Europejskiej, określone w dokumentach unijnych,

• ujęcie danego problemu w dokumentach: ZPORR i Uzupełnieniu ZPORR,

• ujęcie danego problemu w dostępnych materiałach metodycznych (Podręcznik rewitalizacji - przygotowany przez Urząd Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast; Rewitalizacja obszarów miejskich. Praktyczny przewodnik - C. A. Hellera; opracowanie W. Kłosowskiego - Wymogi wobec Lokalnych Programów Rewitalizacji pod kątem ich zgodności z wymogami ZPORR; Podręcznik procedur wdrażania Zintegrowanego programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego - wydany przez Ministerstwo Gospodarki i Pracy),

• rozwiązanie (ujęcie) danego problemu w wybranych programach i projektach rewitalizacyjnych,

• wiedza odnośnie danego problemu na podstawie literatury przedmiotu badań,

• wnioski na przyszłość.

Analiza dostarczyła m.in. następujące wnioski. Ocena projektów i programów rewitalizacji wspartych w okresie 2004-2006 przez EFRR w ramach ZPORR pozwala spojrzeć na nie z kilku punktów widzenia. Projekty rewitalizacyjne realizowano w 113 miastach - tak duży zasięg działań porządkujących zagospodarowanie miast i dynamizujących ich gospodarkę da się porównać z nielicznymi w historii Polski reformami miejskimi typu działalność Komisji Boni Ordinis (XVIII w.) czy porządkowanie i wzmacnianie gospodarki miast w wyniku działań ministra Franciszka Druckiego-Lubeckiego w Królestwie Polskim (początek XIX w.). Ta skala inicjatyw rewitalizacyjnych każe zadać pytanie, czy polska polityka miejska - jej ramy instytucjonalne i prawne - jest dostosowana do skali przedsięwzięć rewitalizacyjnych, do jakich pobudzają impulsy płynące z programów typu ZPORR. Działania rewitalizacyjne okresu 2004-2006 nawiązują jednocześnie do akcji rewitalizacji miast prowadzonych na Zachodzie od lat 60-tych XX w. i rozwijanych m.in. we wspólnotowych inicjatywach URBAN. Są one związane z koncepcją zrównoważonego rozwoju i szczególnie w zastosowaniu do działań rewitalizacyjnych, wymagają zintegrowanego planowania rozwoju miast, łączącego ściśle planowanie przestrzenne z miejską polityką społeczną i gospodarczą.

Dziesięć pytań Komisji Europejskiej dotyczy, ogólnie rzecz biorąc, oceny stopnia, w jakim projekty Działania 3.3 ZPORR przestrzegały zasad zrównoważonego rozwoju i (na etapie programowania) zasad zintegrowanego planowania tego rozwoju w odniesieniu do miast. W tak wyspecjalizowanej dziedzinie polityki i praktyki miejskiej, jaką od lat 60-tych XX w. stała się rewitalizacja obszarów zdegradowanych, ocena projektów rewitalizacyjnych przygotowanych w ramach Działania 3.3 ZPORR musiała, siłą rzeczy, odnieść się do specyficznych zasad i metod, jakie obowiązują w tej dziedzinie. Wnioski, jakie wynikają z przeprowadzonej oceny programów i projektów dotyczą trzech grup zagadnień. Część z nich odnosi się do zmian potrzebnych w polskiej legislacji i w systemie instytucji rewitalizacji w Polsce. Druga część wniosków to postulaty wdrażania zasad i udoskonalania metod właściwych dla działań rewitalizacyjnych. Blisko związana z tą grupą postulatów trzecia część wniosków dotyczy usprawnienia organizacji procesów rewitalizacji.

Wnioski dotyczące zmian instytucjonalnych i prawnych odnoszą się m.in. do zapowiadanych od dość dawna ustawowych uregulowań relacji między planowaniem rozwoju, a planowaniem przestrzennym, oraz do kwestii odrębnej regulacji prawnej przedsięwzięć rewitalizacyjnych. W tej części wniosków zawarte są postulaty co do wzmacniania w procesach rewitalizacji takich instytucji jak udział mieszkańców we wszystkich fazach działań rewitalizacyjnych, instytucji partnerstwa i innych.

Wnioski dotyczące wdrażania specyficznych zasad i doskonalenia metod właściwych dla działań rewitalizacyjnych obejmują stosowanie zasad koncentracji, komplementarności czy synergii projektów i działań rewitalizacyjnych, a także potrzebę szerszego stosowania takich metod jak montaż finansowy środków inwestycyjnych różnorodnych partnerów w procesach rewitalizacji czy poszerzenia zakresu ocen efektów rewitalizacji.

Część wniosków dotycząca usprawnienia organizacji procesów rewitalizacji zawiera postulaty odnośnie kontynuowania prac nad pierwszą generacją programów rewitalizacji, wnioski dotyczące szkoleń oraz doskonalenia metod informowania i organizowania udziału mieszkańców w procesach rewitalizacji.

Proces tworzenia programów rewitalizacji wymaga czasu i wiedzy. Potrzebna jest dalsza praca zarówno nad dokumentami planistycznymi o charakterze strategicznym (w celu ustalenia koncepcji rewitalizacji obszarów zdegradowanych w skali miasta/powiatu) jak i nad lokalnymi programami rewitalizacji. Niedobór kadr może być przezwyciężony dzięki usprawnieniu przez rząd odpowiednich programów kształcenia oraz badań w dziedzinie rewitalizacji miast. Obowiązkiem państwa powinno być stworzenie ram prawnych dla rewitalizacji obszarów kryzysowych.

Końcowy raport z badania zostanie przesłany do samorządów województw, celem upowszechnienia i wykorzystania w ramach perspektywy finansowej 2007-2013.

Postęp rzeczowy w ramach Działania 3.3

W zakresie Działania 3.3, od początku realizacji Programu, stosunkowo dużo realizuje się projektów dotyczących lokalnej kultury - 55 szt. (o 38% więcej niż zaplanowano), natomiast z zakresu lokalnej infrastruktury turystycznej - 26 szt. (o 35% mniej). Powierzchnia wybudowanej lub zmodernizowanej infrastruktury publicznej na terenie rewitalizowanym wyniosła ok. 55 ha (tj. ok. 27% założonej wartości), powierzchni usługowej na rewitalizowanych terenach poprzemysłowych i powojskowych - ok. 19 tys. m² (o 27% więcej niż zaplanowano), natomiast powierzchni usługowej w zrewitalizowanych dzielnicach i miastach - nieco ponad 7 tys. m², co stanowi jedynie ok. 15% wartości docelowej określonej w Uzupełnieniu ZPORR. Stosunkowo niski stopień realizacji wskaźnika wynika z faktu, iż nie zakończono jeszcze realizacji projektów, w których został on wybrany do monitorowania. Zgodnie z informacją przekazaną przez instytucje pośredniczące, na koniec wdrażania Programu jego wartość będzie wyższa. Na obszarach objętych procesem rewitalizacji odnowie poddano ok. 34 km dróg powiatowych i gminnych.

W województwach, w których zakończono realizację projektów ramach Działania 3.3, liczba przedsiębiorstw w miastach na terenie rewitalizowanym wyniosła ok. 28,5 tys., a stworzonych miejsc pracy - 4088 szt.

Na ww. obszarach zamieszkiwało ok. 5,4 mln osób (tj. o ok. 500 tys. więcej niż w 2003 r.), a stopa bezrobocia wyniosła ok.18% (mniej o ok. 5 pkt). Jednakże obniżyło się saldo migracji z terenów zrewitalizowanych (o ok. 3%), a liczba absolwentów ukształtowała się na poziomie ok. 87 tys. osób, tj. o ponad 5% mniej niż w roku bazowym.

Tabela 22 - Działanie 3.3: wskaźniki postępu rzeczowego

Numer i nazwa Priorytetu/ Działania	Jednostka miary wskaźnika	Wartość wskaźników			% - stopień realizacji wskaźnika (iloraz 5/3 *100%)
				Mu (wg ZPORR i UZPORR)		Ms (w okresie sprawozdawczym)	Mp (od początku realizacji)
1	2	3	4	5	6
Działanie 3.3 Zdegradowane obszary miejskie, poprzemysłowe i powojskowe
Wskaźnik Produktu
1. Długość dróg powiatowych i gminnych	km	bm	20,28	34,13	bm
2. Powierzchnia usługowa w zrewitalizowanych dzielnicach i miastach	m^2	+50000	4 371,23	7 282,06	14,56
3. Powierzchnia usługowa na zrewitalizowanych terenach poprzemysłowych i powojskowych	m^2	+15000	19 080,00	19 080,00	127,20
4. Liczba finansowanych projektów z zakresu lokalnej kultury (w tym ochrony dziedzictwa kulturowego)	szt.	40	31	55	137,50
5. Liczba finansowanych projektów z zakresu lokalnej infrastruktury turystycznej	szt.	40	20	26	65,00
6. Powierzchnia wyremontowanej, przebudowanej infrastruktury publicznej na terenie rewitalizowanym	ha	200	44,70	54,45	27,23
Wskaźnik Rezultatu
1 Liczba przestępstw w miastach na terenach poddanych rewitalizacji	szt.	-7%	63 227	63 232	bm
2. Liczba przedsiębiorstw zlokalizowanych na terenie objętym wsparciem	szt.	bm	28 241	28 497	bm
3. Liczba miejsc pracy stworzonych na terenie zrewitalizowanym	szt.	bm	4 065	4 088	bm
Wskaźnik Oddziaływania
1. Liczba mieszkańców na terenach poddanych rewitalizacji	osoby	+13 000	5 351 593	5 351 593	502 857
2. Stopa bezrobocia wśród mieszkańców terenów zrewitalizowanych	%	-4%	18,15	17,77	-4,98
3. Migracje z terenów poddanych rewitalizacji	saldo	+4%	-9 306	-9 306	-3,38
4. Liczba absolwentów szkół średnich na terenie zrewitalizowanym	osoby	+10%	87 428	87 428	94,26

Działanie 3.4 - Mikroprzedsiębiorstwa

W ramach działania podpisano 2 722 umowy na łączną kwotę dofinansowania z EFRR 191 565 222,16 zł., co stanowi 90,06% alokacji na działanie w latach 2004-2006. Na dzień 31.12.2007 na podpisanie umowy oczekiwało 10 projektów o łącznej wartości dofinansowania 865 784,98 zł. Zakończono realizację 1 967 projektów o wartości dofinansowania 122 887 136,17 zł., co stanowi 57,77% dostępnej alokacji. Od początku realizacji Programu na konta beneficjentów przekazano kwotę 134 355 897,11 zł, co odpowiada 63,16% alokacji. W 2007 r. w ramach Działania rozwiązano 211 umów o wartości dofinansowania z EFRR na kwotę 16 832 448,48 zł. Realizacja 17 projektów o wartości dofinansowania z EFRR na kwotę 1 549 259,65 jest zagrożona.

Wykres 49 - Działanie 3.4: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności

z kont programowych w poszczególnych województwach - w mln PLN

W ramach Działania 3.4 najwięcej środków zostało zakontraktowanych w województwie warmińsko-mazurskim (102,1% dostępnej alokacji), a kolejno w województwach: podkarpackim i podlaskim (po 101,6%). Najmniej środków zakontraktowano w województwie mazowieckim (79,0%). Refundacje przekazane na konta beneficjentów w stosunku do dostępnej alokacji są najwyższe w województwie podkarpackim (86,9%), a najniższe w województwie łódzkim (27,9%) oraz mazowieckim (35,6%).

Wykres 50 - Działanie 3.4: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności z kont

programowych w poszczególnych województwach jako % alokacji na lata 2004-2006

Przedmiotem projektów realizowanych w ramach Działania 3.4 są w większości zakupy inwestycyjne, np. zakup środków trwałych oraz modernizacja lokali do prowadzenia działalności gospodarczej. Znacznie mniejszą część stanowią projekty doradcze, najczęściej z zakresu usług związanych z wdrażaniem systemów zarządzania jakością.

W 2007 r. zostało zrealizowane przez Pracownię Badań i Doradztwa „Re-Source” badanie ewaluacyjne Analiza wpływu wsparcia udzielonego w ramach Działania 3.4 Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004-2006 na  wzrost konkurencyjności mikroprzedsiębiorstw. Badanie objęło trzy województwa: śląskie, podkarpackie i dolnośląskie. Wyniki dostarczyły m.in. następujących wniosków:

Struktura projektów:

• W ramach Działania 3.4 ZPORR dostępne były dwa rodzaje wsparcia: wsparcie inwestycyjne oraz specjalistyczne usługi doradcze. Wśród projektów zrealizowanych w trzech badanych województwach w analizowanym okresie czasu zdecydowanie dominują projekty o charakterze inwestycyjnym. Spośród 589 przebadanych projektów tylko 2,4% przedsięwzięć dotyczyło korzystania ze specjalistycznych usług doradczych. Również wartość udzielonego wsparcia była znacznie większa w przypadku projektów o charakterze inwestycyjnym. Struktura zrealizowanych projektów świadczy o tym, iż mikroprzedsiębiorstwa traktują Działanie 3.4 jako formę wsparcia pozwalającą zredukować raczej braki o charakterze inwestycyjnym niż deficyty wiedzy i kompetencji dotyczących zarządzania firmą.

• Wśród projektów inwestycyjnych dominują następujące podtypy projektów: unowocześnienie wyposażenia niezbędnego do prowadzenia działalności gospodarczej firmy (63,5%) oraz rozszerzenie zakresu działalności gospodarczej (58,1%). Natomiast spośród 14 projektów o charakterze doradczym, najwięcej (6) dotyczyło poprawy zarządzania wewnątrz firmy.

• 62,6% wszystkich projektów stanowią projekty realizowane na obszarze miejskim.

Struktura beneficjentów objętych wsparciem:

• Zauważalna jest wyraźna dominacja osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą jako kategorii beneficjentów objętych w badanych województwach wsparciem w ramach Działania 3.4 - mikroprzedsiębiorstwa reprezentujące tę kategorię stanowią aż 64,3% wszystkich beneficjentów.

• Najsilniej reprezentowaną sekcją PKD wśród beneficjentów Działania 3.4 ZPORR jest przetwórstwo przemysłowe - 28% wszystkich beneficjentów to mikroprzedsiębiorstwa działające właśnie w ramach tej sekcji.

• Średnie zatrudnienie wśród beneficjentów Działania 3.4 ZPORR wyniosło 2,06 etatu, warto jednak zauważyć, iż mediana liczby etatów wyniosła 1, co oznacza, że przynajmniej połowa mikroprzedsiębiorstw to podmioty działające w formule jednoosobowej.

• Spośród mikroprzedsiębiorstw, które prowadziły działalność przed uzyskaniem wsparcia w ramach Działania 3.4 najliczniejszą kategorią podmiotów wyróżnioną ze względu na wielkość przychodów netto są firmy, w których przychody te nie przekroczyły 200 tys. zł (36,3% badanych mikroprzedsiębiorstw). W połowie firm przychody netto przed uzyskaniem wsparcia nie przekroczyły kwoty 176 tys. zł.

• Dla większości respondentów (61,8%) prowadzone mikroprzedsiębiorstwo to jedyne miejsce pracy. Z punktu widzenia trwałości rozwoju badanych firm, sytuację tę uznać należy za korzystną, nie mamy bowiem do czynienia z ewentualnym ograniczaniem tego rozwoju przez innego rodzaju aktywność zawodową. To, że dla większości mikroprzedsiębiorców prowadzona firma jest jedynym miejscem pracy oznacza również, że generuje ona takie przychody, iż nie jest konieczne poszukiwanie dodatkowych źródeł dochodu.

Ocena wpływu wsparcia udzielonego w ramach Działania 3.4 ZPORR na wzrost konkurencyjności mikroprzedsiębiorstw:

• Wzrost liczby pracowników badanych mikroprzedsiębiorstw w stosunku do sytuacji przed uzyskaniem wsparcia jest udziałem 86,4% podmiotów. W co dziesiątym mikroprzedsiębiorstwie (9,4%) sytuacja pod tym względem nie zmieniła się, a w 4,2% badanych podmiotów liczba pracowników jest obecnie mniejsza niż miało to miejsce przed uzyskaniem wsparcia.

• Większość badanych firm, dla których możliwe było pozyskanie danych zarówno dotyczących sytuacji przed, jak i po uzyskaniu wsparcia odnotowała wzrost osiąganych przychodów (dotyczy to 61% mikroprzedsiębiorstw). W przypadku 28,6% podmiotów poziom osiąganych przychodów nie zmienił się, zaś w przypadku co dziesiątej firmy (10,4%) nastąpił ich spadek.

• W większości firm (60,7%) udział kosztów w przychodach przed uzyskaniem wsparcia w ramach Działania 3.4 w stosunku do sytuacji przed uzyskaniem wsparcia nie uległ zmianie. W 16,4% mikroprzedsiębiorstw odnotowano wzrost udziału kosztów w osiąganych przychodach w porównaniu z sytuacją sprzed uzyskania wsparcia, zaś w ponad jednej piątej firm (22,9%) rzeczony udział zmniejszył się.

• W prawie połowie firm (48,1%) poziom nakładów inwestycyjnych nie zmienił się w porównaniu z sytuacją przed uzyskaniem wsparcia w ramach Działania 3.4. Zmiany poziomu nakładów inwestycyjnych dotyczą 51,8% mikroprzedsiębiorstw - 37,9% odnotowało wzrost nakładów na inwestycje, zaś 13,9% spadek.

• Zdecydowana większość respondentów pozytywnie ocenia stopień adekwatności udzielonego wsparcia do rzeczywistych potrzeb mikroprzedsiębiorstw - dla 44,7% badanych oferta wsparcia odpowiadała rzeczywistym potrzebom ich firmy w stopniu raczej wysokim, a dla 35,4% - w stopniu bardzo wysokim.

• W przypadku zdecydowanej większości respondentów oczekiwania dotyczące wsparcia w ramach Działania 3.4 spełniły się w dużym stopniu, przy czym 36,1% badanych deklaruje, iż ich oczekiwania spełniły się w stopniu bardzo dużym (spełnienie się oczekiwań w raczej dużym stopniu dotyczy 42,7% respondentów). Prawie połowa respondentów (48,4%) jest zainteresowana ponownym skorzystaniem ze wsparcia o charakterze podobnym do oferty wsparcia w ramach Działania 3.4.

• W zdecydowanej większości badanych firm nie były podejmowane żadne działania dostosowawcze do wymagań stawianych beneficjentom wsparcia udzielanego w ramach Działania 3.4, co świadczy o wysokim poziomie dostosowania warunków i kryteriów otrzymania wsparcia do sytuacji beneficjentów.

• Efekt dźwigni wystąpił w zdecydowanej większości, bo aż 82,3% badanych firm, taki bowiem odsetek potwierdził zaangażowanie dodatkowych środków własnych przekraczających kwotę wymaganego wkładu własnego na realizację projektu w ramach Działania 3.4.

• Efekt mnożnikowy wystąpił w 61,7% mikroprzedsiębiorstw, zaś 38,3% nie podjęło dodatkowych działań inwestycyjnych. W ramach podejmowania tych działań (nieobjętych uzyskanym wsparciem), mikroprzedsiębiorstwa najczęściej dokonywały zakupu nowego sprzętu, maszyn, urządzeń (51,2%) oraz tworzyły nowe stanowiska pracy i zatrudniały nowych pracowników (44,8%).

• Efekt synergii wystąpił w badanych mikroprzedsiębiorstwach w stopniu bardzo niewielkim - jedynie w 12,9% firm równolegle z projektem w ramach Działania 3.4 realizowane były inne projekty zwiększające wynikające z niego korzyści.

• 8,1% mikroprzedsiębiorstw w sytuacji nieotrzymania wsparcia w ogóle nie zrealizowałoby działań objętych wsparciem. W przypadku zdecydowanej większości firm nieotrzymanie wsparcia w ramach Działania 3.4 ZPORR nie zagroziłoby dalszemu ich funkcjonowaniu (tylko 2,7% respondentów zasygnalizowało taki rezultat braku wsparcia). Jednocześnie jednak w 73,1% mikroprzedsiębiorstw brak wsparcia utrudniłby dalsze funkcjonowanie firmy, co potwierdza zasadność udzielenia pomocy finansowej tym podmiotom.

• Rezultatem wsparcia udzielonego w ramach Działania 3.4, który dotyczy największego odsetka badanych mikroprzedsiębiorstw jest zwiększenie liczby odbiorców produktu/usługi - aż 90,0% respondentów dostrzega tego rodzaju oddziaływanie uzyskanej pomocy. Nieznacznie mniejszemu odsetkowi firm (87,4%) skorzystanie z omawianego wsparcia umożliwiło zakup nowego wyposażenia niezbędnego do prowadzenia działalności.

• Większość respondentów ocenia bezpośrednie rezultaty wsparcia (konkretne inwestycje, wdrożenia nowych technologii, wprowadzenie nowych sposobów zarządzania, opracowanie nowych strategii sprzedaży itd.) w ramach Działania 3.4 jako trwałe (tj. ocenia, iż w wyniku zrealizowanych projektów przewagę mają rezultaty długofalowe) - na skali 1-5, gdzie wyższa nota oznacza, że trwałość oceniana jest wyżej najczęściej wybierano ocenę „4” (39,4%) oraz „5” (33,4%).

• W porównaniu z oceną trwałości rezultatów bezpośrednich, rezultaty pośrednie (poprawa sytuacji rynkowej, większe przychody, ewentualne oszczędności itd.) oceniane są przez respondentów jako relatywnie mniej trwałe. Wyjątek stanowi tu kategoria beneficjentów projektów o charakterze doradczym, gdzie średnia ocena trwałości rezultatów bezpośrednich oraz pośrednich jest identyczna.

• Badani mikroprzedsiębiorcy szacują raczej optymistycznie prawdopodobieństwo utrzymania rezultatów wsparcia w okresie 5 lat od jego uzyskania - 37,2% respondentów ocenia to prawdopodobieństwo jako bardzo duże. Nieco ponad jedna piąta respondentów (21,8%) prawdopodobieństwo utrzymania rezultatów wsparcia w okresie powyżej 5 lat od otrzymania wsparcia ocenia jako bardzo duże. Jest to wyraźnie mniejszy odsetek niż w przypadku oceny trwałości rezultatów w horyzoncie czasowym do 5 lat, co nie powinno dziwić, gdyż w sposób naturalny prawdopodobieństwo utrzymania rezultatów wsparcia maleje wraz z coraz większym czasowym oddaleniem momentu uzyskania wsparcia.

Wyniki badania zostały zaprezentowane podczas XIV posiedzenia Komitetu Monitorującego ZPORR w marcu 2008 r. Uwzględniając dużą wagę poruszanej tematyki, interesujące obserwacje, jak również jakość samego badania, IZ ZPORR zamierza zlecić dalszą ewaluację w tym obszarze, przy czym projektowane badanie objęłoby zasięgiem cały kraj.

Postęp rzeczowy w ramach Działania 3.4

Wsparciem objęto 2722 mikroprzedsiębiorstw. Liczba ta stanowiła ok. 27% wartości zaplanowanej w Uzupełnieniu ZPORR. Wartość dofinansowania ze środków publicznych projektów inwestycyjnych (stanowiących zdecydowaną większość projektów realizowanych w ramach Działania 3.4) została określona w Uzupełnieniu ZPORR na poziomie 200 000 PLN (tj. ok. 55 tys. euro), przy wstępnej alokacji założonej dla Działania 3.4 na poziomie 75,3 mln euro. Biorąc pod uwagę powyższe dane, liczba mikroprzedsiębiorstw które mogły otrzymać dofinansowanie w ramach Działania 3.4 kształtuje się na poziomie ok. 1370 szt., tj. znacznie mniej niż wynosi wartość docelowa tego wskaźnika. Świadczy to o błędnym określeniu wartości docelowej.

Na obszarach restrukturyzacji przemysłu wsparto 1561 małych firm, na obszarach wiejskich - 586, a na terenach zrewitalizowanych - 357 (co stanowiło odpowiednio ok. 78%, 12% i 12% wartości docelowej).

Wykres 51 - Liczba projektów wsparcia mikroprzedsiębiorstw w Działaniu 3.4

{oraz liczba wspartych mikroprzedsiębiorstw na poszczególnych obszarach

na podstawie projektów zakończonych kontrolą}

Wyniki zostały oszacowane na podstawie wskaźników wybranych przez beneficjentów do monitorowania, a także - w przypadku mikroprzedsiębiorstw na obszarach wiejskich - na podstawie obszaru zaznaczonego przez Beneficjenta we wniosku o dofinansowanie projektu, w przypadku mikroprzedsiębiorstw na obszarach restrukturyzacji przemysłu - na podstawie mapy ww. obszarów zawartej w Uzupełnieniu ZPORR, a w przypadku mikroprzedsiębiorstw na terenach zdegradowanych poddanych rewitalizacji - na podstawie zestawienia ww. terenów opracowanego przez Instytucje Pośredniczące.

Udział wspartych mikroprzedsiębiorstw w ogóle mikroprzedsiębiorstw wyniósł 0,07% (wobec wartości docelowej określonej na poziomie 0,3%). Udział wspartych mikroprzedsiębiorstw na obszarach wiejskich w ogóle mikroprzedsiębiorstw na obszarach wiejskich ukształtował się na poziomie 0,08%, udział wspartych mikroprzedsiębiorstw na obszarach restrukturyzacji przemysłu w ogóle mikroprzedsiębiorstw na obszarach restrukturyzacji przemysłu, a także udział wspartych mikroprzedsiębiorstw na obszarach zdegradowanych poddanych rewitalizacji w ogóle mikroprzedsiębiorstw na obszarach zdegradowanych poddanych rewitalizacji ukształtowały się na poziomie 0,06%.

Realizacja Działania 3.4 miało wypływ m.in. na liczbę osób pracujących poza rolnictwem na obszarach wiejskich, która wyniosła blisko 2,5 mln (o 7,6% więcej niż w 2003 r.), oraz osób nowo zatrudnionych we wspartych mikroprzedsiębiorstwach - 4940 (o ok. 120% więcej niż przed uzyskaniem wsparcia przez małe firmy). Zmiana wielkości obrotów mikroprzedsiębiorstw ogółem wyniosła 17%, przy wartości docelowej określonej w Uzupełnieniu ZPORR na poziomie +5%.

Tabela 23 - Działanie 3.4: wskaźniki postępu rzeczowego

Numer i nazwa Priorytetu/ Działania	Jednostka miary wskaźnika	Wartość wskaźników			% - stopień realizacji wskaźnika (iloraz 5/3 *100%)
				Mu (wg ZPORR i UZPORR)		Ms (w okresie sprawozdawczym)	Mp (od początku realizacji)
1	2	3	4	5	6
Działanie 3.4 Mikroprzedsiębiorstwa
Wskaźnik Produktu
1. Liczba finansowanych projektów wsparcia mikroprzedsiębiorstw	szt.	10000	699	2 722	27,22
2. Liczba wspartych mikroprzedsiębiorstw na obszarach wiejskich	szt.	5000	277	586	11,72
3. Liczba wspartych mikroprzedsiębiorstw na obszarach restrukturyzacji przemysłu	szt.	2000	662	1 561	78,05
4. Liczba wspartych mikroprzedsiębiorstw na terenach zdegradowanych poddanych rewitalizacji	szt.	3000	187	357	11,90
Wskaźnik Rezultatu
1. Udział wspartych mikroprzedsiębiorstw w ogóle mikroprzedsiębiorstw	%	0,3%	0,02	0,07	24,54
2. Udział wspartych mikroprzedsiębiorstw na obszarach wiejskich w ogóle mikroprzedsiębiorstw na obszarach wiejskich	%	bm	0,04	0,08	bm
3. Udział wspartych mikroprzedsiębiorstw na obszarach restrukturyzacji przemysłu w ogóle mikroprzedsiębiorstw na obszarach restrukturyzacji przemysłu	%	bm	0,03	0,06	bm
4. Udział wspartych mikroprzedsiębiorstw na obszarach zdegradowanych poddanych rewitalizacji w ogóle mikroprzedsiębiorstw na obszarach zdegradowanych poddanych rewitalizacji	%	bm	0,03	0,06	bm
Wskaźnik Oddziaływania
1. Zmiana wielkości obrotów mikroprzedsiębiorstw	tys. PLN	+5%	117	117	+17,27
2. Liczba pracujących poza rolnictwem na obszarach wiejskich	osoby	+10%	2 460 887	2 460 887	+7,6
3. Liczba osób zatrudnionych we wpartych mikroprzedsiębiorstwach	osoby	+8%	3 479	4 940	220,25

Działanie 3.5 - Lokalna infrastruktura społeczna

W ramach realizacji Działania podpisano 475 umów o dofinansowanie projektów o łącznej wartości dofinansowania z EFRR 451 484 963,46 zł, co stanowi 100,88% alokacji na to działanie w latach 2004-2006. Zakończono i rozliczono 399 projektów o łącznej wartości dofinansowania ze środków EFRR 341 007 080,57 zł, co stanowi 76,19% dostępnej alokacji. Od początku realizacji Programu w ramach działania na konta beneficjentów zostały przekazane płatności w kwocie 416 442 094,80 zł. Wg stanu na dzień 31.12.2007 żaden projekt nie oczekiwał na podpisanie umowy. W 2007 r. w ramach Działania rozwiązano 5 umów o wartości dofinansowania z EFRR 2 405 591,85 zł. Realizacja 1 projektu o wartości 136 776,59 zł jest zagrożona.

Wykres 52 - Działanie 3.5: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności

z kont programowych w poszczególnych województwach - w mln PLN

W ramach Działania 3.5 najwięcej środków zostało zakontraktowanych w województwie lubuskim (109,3% dostępnej alokacji), a następnie w województwie świętokrzyskim (102,8%). Najmniej natomiast - w województwie łódzkim (94,2% alokacji dostępnej na lata 2004-2006). Refundacje przekazane na konta beneficjentów jako procent dostępnej alokacji są najwyższe w województwie lubuskim (104,1% alokacji), a najniższe w województwie opolskim (78,4% alokacji).

Wykres 53 - Działanie 3.5: wartość podpisanych umów (środki UE) oraz płatności z kont

programowych w poszczególnych województwach jako % alokacji na lata 2004-2006

Wśród beneficjentów opisywanego Działania wyróżnia się m.in. związki, porozumienia i stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego oraz osoby prawne i fizyczne będące organami prowadzącymi szkoły lub placówki w świetle obowiązujących przepisów prawa. Realizowane projekty dotyczą głównie budowy i przebudowy obiektów dydaktycznych.

Postęp rzeczowy w ramach Działania 3.5

Powierzchnia wybudowanych lub zmodernizowanych obiektów przeznaczonych na cele dydaktyczne i sportowe wyniosła od początku realizacji Programu ok. 372 tys. m², tj. o 174% więcej niż założono. Stopień realizacji wskaźnika Liczba wspartych obiektów dydaktycznych i sportowych ukształtował się na poziomie 140%. Wsparciem objęto 216 obiektów. Od początku realizacji Programu zakupiono 1885 szt. sprzętu medycznego (w tym 1043 szt. w 2007 r.). Jest to wartość znacznie przekraczająca założoną, która wynosi według Uzupełnienia ZPORR - 63 sztuki. Wsparciem objęto 271 zakładów opieki zdrowotnej, tj. o 211 więcej niż planowano.

Udział zakładów opieki zdrowotnej które skorzystały z dofinansowania w ogólnej liczbie zakładów opieki zdrowotnej wyniósł 1,63%, a udział zakupionego sprzętu medycznego dla zakładów opieki zdrowotnej w ogólnej liczbie sprzętu medycznego w zakładach opieki zdrowotnej - ok. 15%. Udział obiektów dydaktycznych i badawczych, które skorzystały z dofinansowania w ogólnej liczbie obiektów dydaktycznych i badawczych ukształtował się na poziomie 0,47%.

Według wskaźników oddziaływania obserwowanych w ramach Działania 3.5, zmniejszyła się, w stosunku do roku bazowego, liczba absolwentów szkół ponadgimnazjalnych o ok. 16%, do 281 029. Liczba hospitalizowanych w szpitalach powiatowych wyniosła ok. 302 tys. osób, tj. o ok. 32% więcej niż w 2003 r. Potencjalna liczba badań wykonanych zakupionym nowym sprzętem medycznym ukształtowała się na poziomie ok. 130 tys. szt.

Tabela 24 - Działanie 3.5: wskaźniki postępu rzeczowego

Numer i nazwa Priorytetu/ Działania	Jednostka miary wskaźnika	Wartość wskaźników			% - stopień realizacji wskaźnika (iloraz 5/3 *100%)
				Mu (wg ZPORR i UZPORR)		Ms (w okresie sprawozdawczym)	Mp (od początku realizacji)
1	2	3	4	5	6
Działanie 3.5 Lokalna infrastruktura społeczna
Wskaźnik Produktu
1. Powierzchnia nowych lub zmodernizowanych obiektów przeznaczonych na cele dydaktyczne i sportowe	m^2	136 000	172 994,31	372 076,33	273,59
2. Liczba wspartych obiektów dydaktycznych i sportowych	szt.	90	82	216	240,00
3. Liczba zakupionego sprzętu medycznego dla zakładów opieki zdrowotnej	szt.	63	1 043	1 885	2 992,06
4. Liczba wspartych zakładów opieki zdrowotnej	szt.	60	124	271	451,67
Wskaźnik Rezultatu
1. Udział zakładów opieki zdrowotnej, które skorzystały z dofinansowania w ogólnej liczbie zakładów opieki zdrowotnej	%	0,4%	0,74	1,63	406,93
2. Udział zakupionego sprzętu medycznego dla zakładów opieki zdrowotnej w ogólnej liczbie sprzętu medycznego w zakładach opieki zdrowotnej	%	0,2%	9,22	15,29	7 643,96
3. Udział obiektów dydaktycznych i badawczych, które skorzystały z dofinansowania w ogólnej liczbie obiektów dydaktycznych i badawczych	%	bm	0,19	0,47	bm
Wskaźnik Oddziaływania
1. Liczba absolwentów szkół ponadgimnazjalnych	osoby	+14%	281 029	281 029	-16,2
2. Liczba hospitalizowanych w szpitalach powiatowych	osoby	+3%	301 470	301 470	+31,9
3. Potencjalna liczba badań medycznych wykonanych zakupionym nowym sprzętem medycznym	szt.	bm	122 905	129 518	bm

PRIORYTET 4: POMOC TECHNICZNA

Celem Priorytetu 4 jest z jednej strony wsparcie instytucji uczestniczących we wdrażaniu ZPORR w zakresie zatrudnienia odpowiednio wykwalifikowanego personelu, szkoleń pracowników, wyposażenia urzędów w niezbędny sprzęt oraz obsługi komitetów monitorujących i sterujących, a z drugiej strony - wsparcie działań informacyjnych i promocyjnych, dotyczących wykorzystania funduszy strukturalnych w ramach ZPORR.

Całkowita wartość środków z EFRR dla Priorytetu 4 na lata 2004-2006 wynosi 39 910 002,94 euro, tj. 146 819 533,56 zł. Od początku realizacji Programu w ramach Priorytetu 4 podpisano 1 773 umowy/decyzje o łącznej wartości dofinansowania z EFRR 132 295 301,34 zł, co stanowi 90,11% dostępnej alokacji na przedmiotowy priorytet na lata 2004-2006. Na podpisanie umowy/decyzji oczekują 42 projekty o wartości 2 676 829,67 zł dofinansowania z EFRR. Od początku realizacji Programu w ramach Priorytetu 4 zrealizowano 1 055 wniosków o płatność końcową, co oznacza, iż zakończone i w pełni rozliczone zostały projekty na kwotę dofinansowania z EFRR równą 43,11% alokacji na lata 2004-2006 (tj. 63 292 926,91 zł). Poziom płatności z rachunku programowego, uwzględniający również projekty będące w realizacji, wynosi natomiast 49,68% (wobec 17,42% po 2006 r.), tj. 72 941 795,85 zł. W 2007 r. rozwiązano 8 umów/decyzji o dofinansowanie na kwotę EFRR 300 067,27 zł. Przyczynami były m.in.: brak możliwości potwierdzenia kwoty refundacji, utrudnienia w dotrzymaniu terminu realizacji projektu, rozwiązanie umowy przez beneficjenta.

Wykres 54 - Realizacja działań Priorytetu 4 ZPORR (mln PLN)

Wykres 55 - Priorytet 4: wartość podpisanych umów/decyzji (środki UE) oraz płatności

z kont programowych w poszczególnych województwach - w mln PLN

Realizowane projekty dotyczą m.in. zatrudnienia, zakupu sprzętu komputerowego lub wyposażenia biurowego. Dzięki realizacji projektów w ramach Priorytetu 4 pracownicy korzystają także ze szkoleń merytorycznych i komputerowych. Wiele projektów dotyczy szeroko rozumianych akcji informacyjno-promocyjnych, począwszy od konferencji i programów telewizyjnych i radiowych, skończywszy na ulotkach i długopisach.

Poszerzony opis Działań Priorytetu 4 zawiera rozdział 8 Raportu, poświęcony Pomocy Technicznej.

Działanie 4.1 - Wsparcie procesu wdrażania ZPORR oraz programowania RPO na lata 2007-20013 - wydatki limitowane

Od początku realizacji Programu podpisano 552 umowy/ decyzje o łącznej wartości dofinansowania ze środków EFRR 90 002 991,03 zł, co stanowi 97,27 % alokacji na Działanie w latach 2004-2006. Według stanu na dzień 31.12.2007 r. na podpisanie umów oczekuje 8 projektów o wartości dofinansowania ze środków EFRR na kwotę 1 160 657,52 zł. Zakończono realizację 325 projektów o łącznej wartości dofinansowania 43 086 989,21 zł, co stanowi 46,57% alokacji. Do końca 2007 r. dokonano płatności w wysokości 49 545 694,56 zł (53,55% alokacji). W minionym okresie sprawozdawczym rozwiązano dwie umowy o wartości dofinansowania z EFRR 12 427,02 zł.

Wykres 56 - Działanie 4.1: wartość podpisanych umów/decyzji (środki UE) oraz płatności

z kont programowych w poszczególnych województwach - w mln PLN

Realizowane projekty dotyczą głównie zatrudnienia personelu zaangażowanego we wdrażanie zadań związanych z realizacją ZPORR oraz organizowania prac Komitetów Sterujących, Komitetu Monitorującego ZPORR i Podkomitetów Monitorujących komponenty Regionalne ZPORR.

Postęp rzeczowy w ramach Działania 4.1

Od początku realizacji Programu, do przygotowywania, wyboru, oceny, monitorowania, kontroli i weryfikacji projektów oraz Programu na szczeblu centralnym i regionalnym zatrudniono ze środków pomocy technicznej blisko 4-krotnie więcej osób niż założono, tj. 2 278 osób. Liczba posiedzeń Komitetów Sterujących oraz Podkomitetów Monitorujących komponent regionalny ZPORR wyniosła odpowiednio 284 i 87, kształtując się poniżej wartości docelowej założonej w Uzupełnieniu ZPORR (odpowiednio 788 i 320 ). Liczba posiedzeń Komitetu Monitorującego ZPORR wyniosła na koniec 2007 r. 9, przy czym zaznaczyć należy, iż wartość ta pochodzi jedynie z projektów zakończonych rzeczowo i poddanych kontroli. W istocie, do końca 2007 r. zorganizowano 13 posiedzeń Komitetu Monitorującego.

Tabela 25 - Działanie 4.1: wskaźniki postępu rzeczowego

Numer i nazwa Priorytetu/ Działania	Jednostka miary wskaźnika	Wartość wskaźników			% - stopień realizacji wskaźnika (iloraz 5/3 *100%)
				Mu (wg ZPORR i UZPORR)		Ms (w okresie sprawozdawczym)	Mp (od początku realizacji)
1	2	3	4	5	6
Działanie 4.1 Wsparcie procesu wdrażania ZPORR - wydatki limitowane
Wskaźnik Produktu
1. Liczba posiedzeń Komitetu Monitorującego	szt.	20	9	9	45,00
2. Liczba posiedzeń Podkomitetów Monitorujących komponent regionalny ZPORR	szt.	320	43	87	27,19
3. Liczba posiedzeń Komitetów Sterujących w latach 2004 - 2008	szt.	788	206	284	36,04
4. Liczba osób zatrudnionych do przygotowywania, wyboru, oceny i monitorowania, kontroli i weryfikacji projektów i programu na szczeblu centralnym i regionalnym oraz programowania RPO na lata 2007-2013 ze środków pomocy technicznej (w latach 2004-2006)	osoby	600	1 370	2 278	379,67

Działanie 4.2 -Wsparcie procesu wdrażania ZPORR oraz programowania RPO na lata 2007-20013 - wydatki nielimitowane

Od początku realizacji Programu podpisano 620 umów/ decyzji o łącznej wartości dofinansowania ze środków EFRR 24 397 502,45 zł, co stanowi 77,71% alokacji na Działanie w latach 2004-2006. Według stanu na dzień 31.12.2007 r. na podpisanie umów oczekuje 20 projektów o wartości dofinansowania ze środków EFRR na kwotę 1 043 832,72 zł. Zakończono realizację 349 projektów o łącznej wartości dofinansowania 10 605 315,90 zł, co stanowi 33,78% alokacji. Do końca 2007 r. dokonano płatności w wysokości 12 692 385,87 zł (40,43% alokacji). W minionym okresie sprawozdawczym rozwiązano dwie umowy o wartości dofinansowania z EFRR 72 543,00 zł.

Wykres 57 - Działanie 4.2: wartość podpisanych umów/decyzji (środki UE) oraz płatności

z kont programowych w poszczególnych województwach - w mln PLN

Realizowane projekty polegają głównie na organizowaniu i przeprowadzaniu szkoleń dla pracowników zaangażowanych we wdrażanie ZPORR oraz programowanie RPO na lata 2007-2013, jak również na zakupie sprzętu biurowego.

Postęp rzeczowy w ramach Działania 4.2

Od początku realizacji Programu, liczba osób objętych szkoleniami zaangażowanych we wdrażanie ZPORR znacznie przewyższyła założoną wartość i wyniosła 4779 osób. Wysoka wartość wskaźnika wynika z tego, iż mogą być w nim ujmowane te same osoby pod warunkiem, że uczestniczyły w różnych projektach szkoleniowych.

Blisko dwa razy więcej niż planowano w Uzupełnieniu ZPORR zakupiono komputerów na potrzeby wdrażania ZPORR (tj. 1140, wobec 560), w tym - 534 w 2007 r.

Od początku Programu zlecono dokonanie 48 ekspertyz, analiz i ocen (wobec planowanych 50), w tym najwięcej w 2007 r., tj. 36.

Na podstawie projektów zakończonych rzeczowo i poddanych kontroli można stwierdzić, iż według stanu na koniec 2007 r., przeprowadzono w ramach ZPORR 5 badań ewaluacyjnych, wobec planowanych 27 na zakończenie wdrażania ZPORR. Należy jednak zwrócić uwagę, że większość badań realizowanych jest w ramach projektów które jeszcze trwają. Stan badań ewaluacyjnych zaprezentowany został w Rozdziale 6.2.2.

Tabela 26 - Działanie 4.2: wskaźniki postępu rzeczowego

Numer i nazwa Priorytetu/ Działania	Jednostka miary wskaźnika	Wartość wskaźników			% - stopień realizacji wskaźnika (iloraz 5/3 *100%)
				Mu (wg ZPORR i UZPORR)		Ms (w okresie sprawozdawczym)	Mp (od początku realizacji)
1	2	3	4	5	6
Działanie 4.2 Wsparcie procesu wdrażania ZPORR - wydatki nielimitowane
Wskaźnik Produktu
1. Liczba osób zaangażowanych we wdrażanie ZPORR oraz w programowanie RPO na lata 2007-2013 objętych szkoleniami (w latach 2004-2008)	osoby	400	3 338	4 779	1 194,75
2. Liczba zleconych ekspertyz, analiz i ocen	szt.	50	36	48	96,00
3. Liczba dokonanych ewaluacji	szt.	27	5	5	18,52
ex-post	szt.	1	3	3	300,00
ex-ante	szt.	16	0	0	0,00
tematycznych	szt.	10	2	2	20,00
4. Liczba zakupionych komputerów na potrzeby wdrażania ZPORR oraz przygotowania RPO na lata 2007-2013	szt.	560	534	1140	203,57

Działanie 4.3 -Działania informacyjne i promocyjne

Od początku realizacji Programu podpisano 601 umów/ decyzji o dofinansowanie projektów o łącznej wartości 17 894 807,86 zł, co stanowi 78,15% alokacji na Działanie w latach 2004-2006. Na podpisanie umów/ wydanie decyzji oczekuje na koniec 2007 r. 14 projektów o wartości dofinansowania ze środków EFRR na kwotę 472 339,63 zł. Zakończono realizację 381 projektów o łącznej wartości dofinansowania z EFRR 9 600 662 zł, co stanowi 41,93% alokacji. Do końca 2007 r. dokonano płatności w wysokości 10 703 715,42 zł (46,75% alokacji). W obecnym okresie sprawozdawczym rozwiązano 4 umowy o wartości dofinansowania 215 097,25 zł. Zagrożona jest realizacja jednego projektu w województwie warmińsko-mazurskim. Stan ten spowodowany jest niewywiązywaniem się wykonawcy projektu ze swoich zobowiązań. Całkowita wartość tego projektu wynosi 36 657,00 zł, a dofinansowania z funduszy strukturalnych 27 486,01 zł.

Wykres 58 - Działanie 4.3: wartość podpisanych umów/decyzji (środki UE) oraz płatności

z kont programowych w poszczególnych województwach - w mln PLN

Realizowane projekty dotyczą głównie przygotowania i rozpowszechniania materiałów informacyjnych, aktualnych dokumentów programowych w ramach ZPORR oraz publikacji biuletynu informacyjnego na temat ZPORR. Organizowane są również szkolenia, seminaria i konferencje dotyczące ZPORR. Realizacja projektów w ramach Działania 4.3 przyczyniła się do wsparcia działań służącym zapewnieniu powszechnego dostępu do informacji o możliwościach ubiegania się o dofinansowanie ze środków funduszy strukturalnych na realizację projektów służących rozwojowi regionalnemu. Projekty te umożliwiły także informowanie opinii publicznej o roli UE w zakresie wspierania rozwoju regionów oraz o osiągniętych rezultatach tego wsparcia.

Postęp rzeczowy w ramach Działania 4.3

W ramach Działania 4.3 zorganizowano 5 552 seminaria, konferencje i inne akcje promujące ZPORR (wobec 250 planowanych) oraz przygotowano ok. 2,3 mln egzemplarzy publikacji, broszur i ulotek informacyjnych na temat ZPORR (ponad 7-krotnie więcej niż założono). W szkoleniach dla beneficjentów wzięło udział ponad 30 tys. osób, wobec założonej w UZPORR wartości kształtującej się na poziomie 1 600 osób.

Tabela 27 - Działanie 4.3: wskaźniki postępu rzeczowego

Numer i nazwa Priorytetu/ Działania	Jednostka miary wskaźnika	Wartość wskaźników			% - stopień realizacji wskaźnika (iloraz 5/3 *100%)
				Mu (wg ZPORR i UZPORR)		Ms (w okresie sprawozdawczym)	Mp (od początku realizacji)
1	2	3	4	5	6
Działanie 4.3 Działania informacyjne i promocyjne
Wskaźnik Produktu
1. Liczba egzemplarzy wszystkich publikacji, broszur i ulotek informacyjnych nt. ZPORR oraz RPO na lata 2007-2013	szt.	300 000	1 015 283	2 287 174	762,39
2. Liczba zorganizowanych seminariów, konferencji i innych akcji promujących ZPORR oraz RPO na lata 2007-2013	szt.	250	3 904	5 552	2 220,80
3. Liczba osób uczestniczących w szkoleniach dla beneficjentów końcowych oraz ostatecznych odbiorców (beneficjentów)	osoby	1600	13 283	30 134	1 883,38

1. Informacja odnośnie stopnia osiągnięcia zakładanych wartości wskaźników w okresie objętym sprawozdaniem

Wskaźniki postępu rzeczowego wykazywane w poprzednim rozdziale agregowane są ze sprawozdań końcowych projektów, wobec których przeprowadzono do końca 2007 r. kontrolę. Wskaźniki odnoszące się do liczby projektów obejmują natomiast wszystkie realizowane projekty. Projekty zakończone kontrolą uwzględniane są ponadto w kolumnie Mp załączonych tabel. Zaprezentowane wartości dotyczące 2006 r. pochodzą ze źródeł statystycznych.

Podczas analizy wskaźników zaprezentowanych w rozdziale 3.1 należy zatem pamiętać, iż w rzeczywistości ich wartość jest nieco większa. Nieujęte wartości wskaźników będą wykazane w kolejnych sprawozdaniach, gdy tylko zakończy się realizacja projektów, w ramach których są one monitorowane.

Jak wspomniano w rozdziale 3.1, analiza wartości wskaźników wybranych do monitorowania w ramach dofinansowanych projektów, a także wniosków oczekujących na podpisanie umowy, nie spowodowała dokonania rewizji wartości docelowych zawartych w Uzupełnieniu ZPORR. Jednakże, w związku z faktem, iż poziom zakontraktowania w ZPORR osiągnął na koniec lutego 2007 r. blisko 100% całkowitej alokacji, a we wszystkich województwach były projekty, które przeszły pozytywnie proces oceny w ramach ZPORR lecz nie otrzymały dofinansowania, IZ ZPORR podjęła decyzję o wyrażeniu zgody na dalszą kontraktację tylko w odniesieniu do projektów, które realizują wskaźniki zawarte w Uzupełnieniu ZPORR, w przypadku których osiągnięcie wartości docelowych, założonych na poziomie kraju, jest zagrożone, tzn. poziom ich realizacji na zakończenie programu mógł nie osiągnąć 100%. Na wniosek IZ ZPORR Zarządy Województw dokonały analizy wniosków które zostały pozytywnie zweryfikowane podczas oceny formalnej i merytorycznej, ale nie otrzymały dofinansowania, pod kątem wskaźników postępu rzeczowego (również projektów z list rezerwowych). Weryfikacja przeprowadzona została w oparciu o dwie listy wskaźników opracowane przez IZ ZPORR:

1. listę wskaźników których stopień realizacji jest zagrożony,

2. listę wskaźników których osiągnięcie jest pożądane.

Ilość dostępnych środków, powiększona dodatkowo o możliwość 3% nadkontraktacji, pozwoliła na dofinansowanie wszystkich zgłoszonych projektów realizujących wskaźniki z listy uznanych za zagrożone. W efekcie, stopień realizacji większości wskaźników zagrożonych zwiększył się. W największym stopniu wzrosła wartość wskaźnika „Powierzchnia nowych lub zmodernizowanych obiektów przeznaczonych na cele dydaktyczne i sportowe” z 12% na koniec 2006 r. do 68% (Działanie 1.3), wskaźnika „Liczba wybudowanych stacji uzdatniania wody” z 39% do 74% (Działanie 3.1) oraz wskaźnika „Liczba osób korzystających z grantów stażowych” z 0,25% do 32% (Działanie 2.6).

W sierpniu 2008 r. IZ ZPORR zamierza przeprowadzić kolejną analizę, mającą na celu oszacowanie stopnia realizacji wskaźników postępu rzeczowego na zakończenie Programu. Oprócz danych z projektów zakończonych kontrolą, uwzględnione będą również szacunkowe wartości z projektów jeszcze nieskontrolowanych oraz będących w realizacji.

Instytucja Zarządzająca ZPORR, na podstawie kilkuletnich doświadczeń z wdrażania Programu, jak również korzystając z wiedzy i doświadczeń Instytucji Wdrażających i Pośredniczących, dokonała na początku 2008 r. kompleksowej analizy systemu wskaźników postępu rzeczowego, funkcjonującego w ramach ZPORR.

Najistotniejsze wnioski i rekomendacje wynikające z analizy:

1. Na poziomie poszczególnych Działań, w większości przypadków wskaźniki zostały właściwie dobrane w odniesieniu do ich celów. Niska lub zerowa wartość wskaźników wcale nie musi świadczyć o tym, iż zostały one błędnie dobrane. Przyczyną niskich wartości może być podstawowy czynnik polegający na niezobowiązaniu beneficjentów do wyboru we wniosku aplikacyjnym do monitorowania wskaźników agregowanych na poziom Działania, zgodnie z tablicą agregacyjną opracowaną przez IZ ZPORR. Efektem powyższego może być luka w monitoringu. Beneficjenci realizując projekt, mogą osiągać wskaźniki, które są agregowane, jednak w związku z tym, że ich nie wybrali do monitorowania, nie są one odzwierciedlone w sprawozdaniach. W wyniku tego, cześć osiągniętych wartości nigdy nie będzie wykazana. Dlatego dane dotyczące środków finansowych jakie zostały przeznaczone na projekty, mogą nie być w pełni skorelowane z danymi dotyczącymi efektów rzeczowych tych projektów. Ponadto, wybór przez Beneficjenta wskaźnika produktu agregowanego powinien być spójny z wyborem przez tego Beneficjenta wskaźnika rezultatu, który odnosi się do wskaźnika produktu. Przykład: produkt - długość sieci kanalizacyjnej, rezultat: liczba osób podłączonych do sieci kanalizacyjnej. W przypadku, gdy beneficjent wybiera tylko ww. wskaźnik produktu, a inny wskaźnik rezultatu, w monitoringu zostaje informacja, iż wybudowano sieć kanalizacyjną, do której nie podłączono żadnego gospodarstwa domowego i odwrotnie. Opisana kwestia, przysparzająca największych problemów związanych z prowadzeniem rzetelnego monitoringu, ma wpływ na wszystkie Działania. Pewnym rozwiązaniem - jakkolwiek kosztownym i pracochłonnym - jest przeprowadzanie ewaluacji w celu oszacowania wartości konkretnych wskaźników. Dlatego podstawową rekomendacją w tym zakresie powinno być zobowiązanie beneficjentów do wyboru przez nich we wniosku aplikacyjnym do monitorowania wskaźników agregowanych na poziom Działania, w tym wskaźników produktu i rezultatu. Pozostałe monitorowane wskaźniki mogą być dowolne, byle były zgodne z celem i zakresem projektu.

2. Założone wartości docelowe odzwierciedlały możliwości finansowe Programu. Jednakże w związku z tym, że monitoring rzeczowy nie odzwierciedla rzeczywistego stanu wdrożenia z przyczyn wymienionych w pkt 1, stopień ich realizacji może być niedoszacowany. W związku z tym, nałożenie na beneficjentów obowiązku, o którym mowa w pkt 1, przyczyni się do osiągania założonych wartości docelowych. Przy określaniu samych wartości docelowych, jak i ocenie stopnia ich osiągnięcia, należy mieć na uwadze również możliwość realokacji środków między Działaniami, a co za tym idzie - zmniejszenia możliwości osiągnięcia wartości docelowych wskaźników w Działaniach cieszących się „mniejszą popularnością” i zwiększenia w tych Działaniach, które okażą się szczególnie atrakcyjne. Powyższe odnosi się również do możliwości zmiany alokacji, wynikającej ze zmian kursowych (w przypadku ZPORR, aktualna alokacja w złotych jest niższa od pierwotnej o ponad 20%).

3. Zanim powstanie lista obowiązujących wskaźników, należy sprawdzić czy będzie możliwe ich zrealizowanie, tj. czy funkcjonują odpowiednie ustawy i rozporządzenia umożliwiające ich realizację. Przykładem mogą opóźnienia związane z realizacją projektów dotyczących budowy lub modernizacji elektrowni wykorzystujących odnawialne źródła energii, co spowodowało osiągnięcie wskaźników w tym zakresie na bardzo niskim poziomie. Na ten stan rzeczy wpłynęło późne wejście w życie Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 21 października 2005 r. w sprawie udzielania pomocy na wspieranie inwestycji związanych z odnawialnymi źródłami energii, umożliwiającej realizację projektów dotyczących wykorzystywania odnawialnych źródeł energii, tak istotnych dla celów Programu.

4. W celu stworzenia spójnego systemu monitoringu, istotne jest, aby stworzyć jak najszybciej (zanim będą składane wnioski aplikacyjne) metodologię wskaźników na poziomie projektu, dostępną w KSI. Umożliwi to spójne szacowanie wskaźników przez beneficjentów, dzięki czemu jakość systemu monitoringu rzeczowego będzie wysoka. Brak określonej metodologii wobec niektórych wskaźników w początkowym okresie wdrażania ZPORR miał negatywny wpływ na jakość otrzymywanych danych, jak również powodował sceptyczne nastawienie beneficjentów i instytucji do systemu monitorowania postępu rzeczowego. Metodologia powinna zawierać także dokładne objaśnienie istoty danego wskaźnika, sposób jego interpretacji oraz uzasadnienie założonej wartości docelowej.

5. W niektórych przypadkach stopień realizacji wskaźników oblicza się na podstawie dwóch wartości - osiągniętej w wyniku realizacji projektu oraz wartości bazowej. Jeżeli brakuje wartości bazowej, wówczas niemożliwe staje się obliczenie stopnia realizacji wskaźników na poziomie Działań. Np. w przypadku, gdy w wyniku realizacji projektu zostaną zatrudnieni nowi pracownicy, aby określić wzrost zatrudnienia, konieczne jest podanie wartości bazowej. Jednakże, beneficjenci nawet w tym przypadku mogli podać wartość „0”, co utrudniało poprawne obliczenie wskaźnika. Dlatego koniecznym wydaje się zobowiązanie beneficjentów do podawania we wnioskach aplikacyjnych wartości bazowych, jeżeli tylko jest to możliwe.

6. W odniesieniu natomiast do wskaźników kontekstowych, okres za który podawane są wartości bazowe powinien być spójny, tj. dotyczyć jednego konkretnego roku. Wówczas osiągnięte wartości byłyby odnoszone do jednego okresu. W ramach ZPORR wartości bazowe wskaźników kontekstowych dotyczą lat poprzedzających wdrażanie Programu, najczęściej okresu 2000-2003 r. Różnica w latach, za które podane są wartości bazowe, wynika z tego, iż w chwili opracowywania listy wskaźników, tj. w 2003 r., nie wszystkie wskaźniki były dostępne dla tego samego roku. W związku z tym, podano wartości za ostatni dostępny rok. W efekcie, na zakończenie wdrażania Programu, osiągnięte wartości będą porównane z danymi odnoszącymi się do różnych okresów, bardziej lub mniej odległych w czasie od roku 2004, w którym rozpoczęto realizację pierwszych projektów.

7. Przed określeniem wskaźników monitorowanych na poziomie Działań i Priorytetów zalecane jest dokładne sprawdzenie czy dany wskaźnik jest prosty i możliwy do obliczenia w sposób niewymagający ponoszenia kosztów. Najlepiej, gdyby lista wskaźników w ramach Programu była dobierana przy współpracy Głównego Urzędu Statystycznego oraz innych instytucji państwowych, od których pobierane są dane statystyczne. Umożliwia to wybór wskaźników, do których dane będą bezproblemowo pozyskane, a także - przygotowuje powyższe instytucje do ich udostępnienia. Uczestnictwo innych instytucji jest ważne także dlatego, gdyż promuje informację na temat funduszy strukturalnych oraz zwiększa świadomość wagi oraz istoty przekazywania danych. Argumentem za doborem bardziej złożonych wskaźników jest chęć pokazania wieloaspektowej sytuacji. Jednakże doświadczenie pokazuje, że Beneficjenci niechętnie wybierają „trudne” wskaźniki, a instytucja, do której są one przekazywane w sprawozdaniach, ma duży problem z ich agregacją. Należy rozważyć, czy określanie tak problematycznych wskaźników jest zasadne w kontekście nakładu pracy jaki trzeba poświęcić na jego obliczenie.

8. W przypadku wskaźników rezultatu, najlepiej określać takie wskaźniki, które mogą być agregowane bezpośrednio z projektów i nie wymagają zbierania dodatkowych danych i dokonywania przeliczeń. Ponadto, skomplikowane wskaźniki powodują duży nakład pracy komórek monitoringowych w instytucjach wdrażających/ pośredniczących, nieadekwatny do efektów, co przy ograniczonych zasobach kadrowych nie pozostaje bez wpływu na ogólną jakość pracy.

9. Dotychczasowe doświadczenia związane z kontrolą realizacji projektów oraz ich rozliczaniem wskazują na potrzebę modyfikacji podejścia dotyczącego wyboru wskaźników charakteryzujących realizowany projekt. Dotyczy to przede wszystkim uszczegółowienia procedury doboru wskaźników monitoringowych w ramach projektu. Zdarzały się projekty, dla których beneficjent do określenia efektów rzeczowych wybierał zbyt dużą liczbę wskaźników, w tym część takich która nie oddawała istoty realizowanych inwestycji. Sytuacja taka na etapie rozliczania projektu powodowała problemy z udokumentowaniem osiągnięcia zakładanych wielkości wskaźników. Biorąc powyższe pod uwagę, należałoby wybór wskaźników ograniczyć do najbardziej reprezentatywnych w przypadku typowych projektów (inwestycje drogowe, ochrona środowiska, obiekty kubaturowe, zakupy inwestycyjne).

10. Wydaje się, że zagadnienia dotyczące wskaźników postępu rzeczowego były początkowo traktowane drugorzędnie wobec priorytetowego traktowania kwestii związanych z postępem finansowym Programu. W sytuacji, gdy monitoring rzeczowy nie jest traktowany rzetelnie i z należytą starannością, powstają luki w danych, wartości są nieustannie korygowane, a w przypadku, gdy do niektórych wskaźników należy dodatkowo pozyskać dane od instytucji zewnętrznych - powstaje ogromny problem. W efekcie, monitoring dysponuje informacją ile środków przeznaczono na dofinansowanie, natomiast często brakuje pełnej informacji co zostało z tych pieniędzy sfinansowane. Przez długi czas, w sprawozdaniach z realizacji Programu w województwie pojawiały się luki w danych, właśnie w przypadku tych wskaźników, do których dane pozyskiwać należy od instytucji zewnętrznych. Instytucje nie do końca utożsamiały się z danymi, które nie pochodzą bezpośrednio od beneficjentów ZPORR. Wielokrotnie także zgłaszano, iż zdaniem instytucji, nie jest zasadne porównywanie danych osiągniętych w ramach ZPORR do wartości wskaźników kontekstowych. Wydaje się, iż brakowało zrozumienia dla idei prezentowania w sprawozdaniach wskaźników statystycznych. Obecnie, dzięki wysiłkom i środkom zaradczym podjętym przez IZ ZPORR, to podejście nieco się zmieniło. Jednakże nadal zauważalny jest problem polegający na tym, iż często prace, nie tylko związane ze wskaźnikami, w tym przygotowanie sprawozdań, traktowane są jako obowiązek wobec Instytucji Zarządzającej. W przypadku wskaźników, brak jest zrozumienia, iż ich jakość powinna być istotna dla instytucji, które je przygotowują. Poziom i jakość wskaźników odzwierciedlają bowiem szereg działań podejmowanych przez instytucje podczas procesu wdrażania Programu w województwie, a więc cały podejmowany przez nie wysiłek. Instytucje powinny dążyć do tego, aby wskaźniki stały się wizytówką efektów osiągniętych dzięki projektom wdrażanym w ramach Programu. W przypadku Programów zarządzanych regionalnie, wzrasta odpowiedzialność za jakość prezentowanych danych. Instytucje bowiem pracują „dla siebie”, a nie dla instytucji zarządzającej Programem. Wydaje się też zasadne, aby takie działania jak np. negocjacje dotyczące ustalenia listy obowiązujących wskaźników we wstępnym okresie programowania, były dokonywane przy udziale przedstawicieli instytucji, które w okresie późniejszym będą te dane prezentować. Jedynie wówczas, gdy wszystkie instytucje, które biorą udział we wdrażaniu i zarządzaniu Programem mają już od początku jednakowy dostęp do wiedzy na jego temat, mogą się z nim identyfikować i rozumieć potrzebę realizacji różnych przedsięwzięć w trakcie jego realizacji.

11. Osoby, które zajmują się wskaźnikami w instytucjach wdrażających i pośredniczących, rzadko posiadają jakiekolwiek doświadczenie statystyczne. To przyczynia się do trudności w korzystaniu np. z Banku Danych Regionalnych, niezbędnego w przypadku pracy ze wskaźnikami. W związku z powyższym, IZ ZPORR opracowała tzw. tablice pomocnicze dla województw, zawierające dane do wskaźników kontekstowych. Tym niemniej, wydaje się, że aby jakość monitoringu rzeczowego była właściwa, powinny się nim zajmować osoby posiadające doświadczenie statystyczne, najlepiej praktyczne. Stosowne byłoby także, gdyby w każdej instytucji była przynajmniej jedna osoba, która w całości zajmuje się wskaźnikami.

1. Informacja odnośnie oddziaływania programu

Wskaźniki oddziaływania w ramach EFRR i EFS opisane zostały w rozdziale 3.1 niniejszego Raportu.

2. Opis wkładu (ilościowego, jakościowego i finansowego) do realizacji Europejskiej Strategii Zatrudnienia oraz Narodowego Planu na Rzecz Zatrudnienia

W ramach działań ZPORR współfinansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego - pierwszoplanowego narzędzia realizacji Europejskiej Strategii Zatrudnienia - oraz ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, realizowane są następujące wytyczne Europejskiej Strategii Zatrudnienia:

• wytyczna nr 10 „Działania dotyczące regionalnych dysproporcji w zatrudnieniu”

ZPORR w najszerszy sposób wpisuje się w realizację wymienionej wytycznej, która znajduje odzwierciedlenie w całym Priorytecie 2 i całym Priorytecie 3 ZPORR. Działania Priorytetu 2 ZPORR pozostają także zgodne z zakresem wytycznej w kwestii równości kobiet i mężczyzn;

• wytyczne „Aktywne i zapobiegawcze działania dla osób bezrobotnych i biernych zawodowo” oraz „Zwiększenie podaży siły roboczej i wspieranie aktywnego starzenia się”

ZPORR realizuje obie wytyczne poprzez Działanie 2.3 „Reorientacja zawodowa osób odchodzących z rolnictwa” i Działanie 2.4 „Reorientacja zawodowa osób zagrożonych procesami restrukturyzacyjnymi”. Do realizacji wytycznej „Zwiększenie podaży siły roboczej i wspieranie aktywnego starzenia się” zmierzają także wszystkie działania Priorytetu 3 ZPORR;

• wytyczna „Tworzenie miejsc pracy i przedsiębiorczość”

ZPORR realizuje wytyczną poprzez Działania 2.5 „Promocja przedsiębiorczości”, 2.6 „Regionalne Strategie Innowacyjne i transfer wiedzy” oraz 3.4 „Mikroprzedsiębiorstwa”

Od początku realizacji Programu, uwzględniając projekty zakończone jak i będące w trakcie realizacji, 11 200 osobom udzielono wsparcia materialnego dla prowadzących działalność gospodarczą, a subsydiowanie zatrudnienia obejmuje 3 648 przypadki.

Do dnia 31 grudnia 2007 r. w ramach zakończonych projektów prowadzonych w zakresie Działania 2.5 ZPORR powstało 1239 nowych mikroprzedsiębiorstw, z czego 5% utworzonych zostało przez osoby odchodzące z rolnictwa, 6% przez osoby odchodzące z przemysłów restrukturyzowanych, a 36% prowadzonych jest przez kobiety. W utworzonych i utrzymanych przez 18 miesięcy dzięki wsparciu Programu przedsiębiorstwach istnieje 398 miejsc pracy (miejsca pracy dodatkowo utworzone przez przedsiębiorców). Szkolenia skierowane do zainteresowanych prowadzeniem działalności gospodarczej objęły 2489 osób.

Subsydiowanie miejsc pracy w ramach zakończonych projektów Działań 2.3 i 2.4 objęło 152 osoby;

• wytyczna ”Dostosowanie do zmian oraz promocja zdolności przystosowawczych i mobilności na rynku pracy”

ZPORR przyczynia się do realizacji wytycznej poprzez zadania podejmowane w ramach Działania 2.1 „Rozwój umiejętności powiązany z potrzebami regionalnego rynku pracy i możliwości kształcenia ustawicznego w regionie”, Działania 2.3 „Reorientacja zawodowa osób odchodzących z rolnictwa”, Działania 2.4 „Reorientacja zawodowa osób zagrożonych procesami restrukturyzacyjnymi” oraz Działania 2.6 „Regionalne Strategie Innowacyjne i transfer wiedzy”

Do dnia 31 grudnia 2007 r. w ramach zamkniętych projektów realizowanych przy wsparciu Programu, 441 przekwalifikowanych dzięki projektom osób znalazło zatrudnienie na obszarach wiejskich poza rolnictwem. Szkolenia i kursy przekwalifikowujące objęły 34 022 osoby.

• wytyczna „Promowanie rozwoju kapitału ludzkiego i uczenia się przez całe życie”

ZPORR w szeregu Działań współfinansowanych z EFS, a także EFRR wpisuje się w realizację wymienionej wytycznej, w szczególności poprzez Działania 1.3 „Regionalna infrastruktura społeczna”, 1.5 „Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego”, 2.1 „Rozwój umiejętności powiązany z potrzebami regionalnego rynku pracy i możliwości kształcenia ustawicznego w regionie”, 2.6 „Regionalne Strategie Innowacyjne i transfer wiedzy” oraz 3.5 „Lokalna infrastruktura społeczna”.

Do dnia 31 grudnia 2007 r. w ramach zakończonych projektów realizowanych przy wsparciu Programu szkoleniami i kursami podnoszącymi kwalifikacje zawodowe objęto 130 889 osób.

Od początku realizacji Programu do dnia 31 grudnia 2007 r. wsparciem w ramach zamkniętych projektów w zakresie zatrudnienia obejmujących: doradztwo zawodowe, szkolenia i kursy kierowane do osób podnoszących kwalifikacje lub przekwalifikowujących się, subsydiowanie miejsc pracy, wsparcie prowadzących działalność gospodarczą, staże i praktyki zawodowe objęto łącznie 187 930 osoby.

Według danych obejmujących zarówno projekty zakończone, jak i projekty w trakcie realizacji, łącznie wsparciem w ramach projektów z zakresu zatrudnienia, obejmujących usługi doradcze, kursy i szkolenia kierowane do osób odchodzących z rolnictwa, pochodzących z obszarów marginalizowanych oraz pracujących podnoszących swoje kwalifikacje, praktyki zawodowe, staże w przedsiębiorstwach, informację zawodową, pośrednictwo pracy, subsydiowanie zatrudnienia, doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej oraz pomoc materialną dla prowadzących działalność gospodarczą objęto 622 384 osób, w tym 443 296 kobiet i 179 088 mężczyzn. Dzięki wsparciu w ramach Programu, 365 296 osób podniosło swoje kwalifikacje uzyskując dyplom, świadectwo lub zaświadczenie potwierdzający odbyte szkolenie bądź kurs - w tym 260 560 kobiet i 104 736 mężczyzn.

Uwzględniając zapisy przyjętego przez Radę Ministrów w dniu 27 grudnia 2005 r. dokumentu rządowego pt. „Krajowy Program Reform na lata 2005 - 2008 na rzecz realizacji Strategii Lizbońskiej”, w ramach ZPORR realizowane są wytyczne powyższego Programu, poprzez wdrażanie i rezultaty projektów w zakresie działań:

1. współfinansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego:

• Działanie 1.1 Modernizacja i rozbudowa regionalnego układu transportowego

• Działanie 1.2 Infrastruktura ochrony Środowiska

• Działanie 1.5 Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego

• Działanie 1.6 Rozwój transportu publicznego w aglomeracjach

• Działanie 3.1 Obszary wiejskie

• Działanie 3.2 Obszary podlegające restrukturyzacji

• Działanie 3.3 Zdegradowane obszary miejskie, poprzemysłowe i powojskowe

2. współfinansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego:

• Działanie 2.1 Rozwój umiejętności powiązany z potrzebami regionalnego rynku pracy i możliwości kształcenia ustawicznego w regionie

• Działanie 2.3 Reorientacja zawodowa osób odchodzących od rolnictwa

• Działanie 2.4 Reorientacja zawodowa osób zagrożonych procesami restrukturyzacyjnymi

• Działanie 2.5 Promocja przedsiębiorczości

• Działanie 2.6 Regionalne strategie innowacyjne i transfer wiedzy

W zakresie ZPORR, realizacja założeń Krajowego Programu Reform obejmuje przede wszystkim wskazane poniżej obszary „Zintegrowanego Pakietu Wytycznych dla Wzrostu i Zatrudnienia na lata 2005 - 2008” :

• zwiększenie i poprawa inwestycji w dziedzinie badań i rozwoju, realizowanych w szczególności przez sektor prywatny,

• wspieranie wszelkich form innowacji,

• wspieranie upowszechniania i efektywnego wykorzystania ICT dla tworzenia społeczeństwa informacyjnego,

• wdrażanie polityk zatrudnienia ukierunkowanych na osiąganie pełnego zatrudnienia, poprawę jakości i wydajności pracy oraz wzmacnianie spójności społecznej i terytorialnej,

• zapewnianie rynków pracy sprzyjających integracji, zwiększanie atrakcyjności pracy oraz czynienie pracy opłacalną dla osób jej poszukujących, jak również znajdujących się w gorszym położeniu i zawodowo nieaktywnych,

• lepsze dostosowanie do potrzeb rynku pracy,

• rozszerzanie i podnoszenie poziomu inwestycji w kapitał ludzki,

• dostosowanie systemów kształcenia i szkolenia do nowych wymogów dotyczących kompetencji.

Projekty realizowane w ramach ZPORR przyczyniają się do obserwowanej w 2007 r. poprawy sytuacji na rynku pracy w Polsce, mierzonej poprzez obserwację i analizę następujących zjawisk:

• zmiany struktury zatrudnienia według sektorów gospodarki, przejawiającej się wzrostem zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw w 2007 r. o 4,7% względem 2006 r., a także przesunięciami pracujących dotychczas w rolnictwie, głównie do przemysłu i usług;

• zwiększenia dynamiki wzrostu gospodarczego dzięki rosnącej dynamice inwestycyjnej przedsiębiorstw, wynikającej m.in. z absorpcji funduszy unijnych - stopa inwestycji w 2007 r. wzrosła do ponad 22 %, wobec wartości 19,7 % w 2006 r. i 18,2 % w 2005 r.;

• zwiększenia wskaźników zatrudnienia - w III kwartale 2007 r. w porównaniu z III kwartałem 2006 r. wskaźnik zatrudnienia w grupie ludności w wieku 15-64 lata zwiększył się o 2,2 pkt procentowe i wyniósł 57,8%; wskaźnik bezrobocia w III kwartale 2007 r. wyniósł 9% i był o 4 pkt procentowe niższy niż przed rokiem;

• znaczącego realnego wzrostu wynagrodzeń - przeciętne wynagro­dzenie w gospodarce narodowej zwiększyło się realnie o 6,3%, wobec 4% w 2006 r. oraz 2% średnio w latach 2001-2005; przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw wzrosło o 9,2 % w stosunku do 5,1 % w 2006 r.;

• wzrostu popytu na pracę i spadku poziomu bezrobocia - w końcu 2007 r., w porównaniu z końcem 2006 r., liczba pracujących wyniosła 13,6 mln i zwiększyła się o około 3% wobec wzrostu o 2,6% w 2006 r. W rezultacie, w końcu 2007 r. w urzędach pracy było zarejestrowa­nych 1746,6 tys. bezrobotnych (tj. o około 25% mniej niż w końcu 2006 r.), a stopa bezrobocia rejestrowanego w IV kwartale 2007 r. wyniosła 11,4% i w porównaniu do wartości 14,8 % odnotowanej w końcu 2006 r. była niższa o 3,4 punkty procentowe. W końcu 2007 r. w porównaniu do stanu z końca 2006 r. liczba bezrobotnych z obszarów wiejskich zmniejszyła się o 21,8% , a w przypadku zamieszkałych na terenach miejskich spadek osiągnął wartość 26,4%. Spadek bezrobocia odnotowano we wszystkich regionach, zarówno pod względem liczby osób zareje­strowanych w urzędach pracy, jak i stopy bezrobocia. Najbardziej (o ponad 30%) liczba bezrobotnych zmalała w województwach: wielkopolskim, dolnośląskim i pomorskim, a najmniej (o mniej niż 20%) - w województwach: podkarpackim, świętokrzyskim i lubelskim. Stopa bezrobocia zmalała najbardziej (o ponad 4,5 pkt. proc.) w województwach: zachodniopomorskim, dolnośląskim, lubuskim i warmińsko-mazurskim, a najmniej (co najmniej o 2,5 pkt. proc.) - w województwach: podkarpackim, lubelskim i małopolskim.

W 2007 r. podjęto szereg działań z zakresu analizy i ewaluacji, zmierzających do dokładnego oszacowania stopnia i rodzaju wpływu realizacji zarówno poszczególnych projektów, jak i założeń Programu, na urzeczywistnienie polityki rynku pracy przyjętej na poziomie krajowym, jak i odzwierciedlonej w założeniach odnowionej Strategii Lizbońskiej:

• Badanie Beneficjentów Ostatecznych w ramach Priorytetu 2 ZPORR,

• Wpływ projektów szkoleniowych realizowanych w ramach Działań 2.1, 2.3 oraz 2.4 ZPORR na zaspokojenie potrzeb lokalnych i regionalnych rynków pracy, zrealizowane w województwach: małopolskim, podlaskim i śląskim na próbie projektów zakończonych do grudnia 2006 r.,

• Badanie ewaluacyjne na rzecz kształcenia i szkolenia w ramach EFS, wynikające z potrzeby dokonania kompleksowej ewaluacji działań na rzecz kształcenia i szkolenia w ramach EFS w zakresie Działań 2.1 i 2.2 SPO RZL oraz Działania 2.2. ZPORR,

• Analiza wpływu wsparcia udzielonego w ramach Działania 3.4 Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004-2006 na  wzrost konkurencyjności mikroprzedsiębiorstw, które objęło województwa: śląskie, podkarpackie i dolnośląskie.

Wyniki powyższych badań, wraz z rekomendacjami, zaprezentowane zostały w rozdziale 3.1 niniejszego Raportu w podrozdziałach dotyczących realizacji poszczególnych Działań.

Warto ponadto podkreślić, za autorami raportu „Wpływ interwencji z funduszy strukturalnych UE na zatrudnienie” (PAG Uniconsult i Pentor Research International, sierpień 2007), że interwencje z Europejskiego Funduszu Społecznego mogą pomóc w polepszaniu przyszłości osób już mających pracę i zwiększyć wpływ, jaki wywierają one na działalność przedsiębiorstw, w których są zatrudnione. Jednocześnie, jak wskazuje ww. analiza, wpływ funduszy strukturalnych na sytuację rynku pracy można zobrazować za pomocą takich zjawisk, które mają również odniesienie do celu i realizacji ZPORR - jak generowanie miejsc pracy i zwiększanie udziału pracujących z wykształceniem wyższym oraz tworzenie miejsc pracy dla specjalistów i operatorów oraz monterów maszyn i urządzeń, które świadczą o przechodzeniu do gospodarki opartej na wiedzy.

Jeśli chodzi o liczbę miejsc pracy stworzonych dzięki projektom, wyrażoną stosunkiem średniej liczby miejsc pracy utworzonych dzięki projektom do średniej liczby miejsc pracy utworzonych ogółem, to wartość ta zmierzona przez autorów ww. raportu wyniosła według danych na koniec 2006 r. 41%. Wśród programów operacyjnych realizowanych w perspektywie finansowej 2004-2006, ZPORR zajmuje drugie miejsce pod względem utworzonych miejsc pracy - co piąte stworzone dzięki projektom miejsce pracy odnosi się do projektów realizowanych w ramach ZPORR.

Ponadto, mając na uwadze potrzebę zdiagnozowania realnego wpływu interwencji podejmowanych w ramach ZPORR w zakresie środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na tworzenie nowych miejsc pracy oraz wykazania, czy i w jakim zakresie realizacja projektów współfinansowanych z EFRR odnosi skutek w postaci wzrostu zatrudnienia, IZ ZPORR zainicjowała przeprowadzenie badania ewaluacyjnego:

• Analiza projektów współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego realizowanego w ramach I i III Priorytetu Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego na tworzenie miejsc pracy.

Celem badania, przeprowadzonego wspólnie przez PSDB Sp. z o.o. oraz WYG International Sp. z o.o., była ocena wpływu projektów współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego realizowanych w ramach 1 i 3 Priorytetu ZPORR na tworzenie miejsc pracy. Ocena została przeprowadzona z punktu widzenia kryteriów skuteczności, efektywności i trwałości interwencji w zakresie tworzenia miejsc pracy i obejmowała zjawisko tworzenia miejsc pracy jako bezpośredniego oraz pośredniego, zamierzonego i niezamierzonego efektu wsparcia. Przedmiotem ww. badania było zjawisko generowania miejsc pracy jako efekt projektów składających się na interwencję w ramach 1 i 3 Priorytetu ZPORR. Działania te wpływają zarówno na podażową, jak i popytową stronę gospodarki, przy czym w przypadku rynku pracy powinny prowadzić one przede wszystkim do wzrostu popytu na pracę. Badaniem objęto projekty, których termin realizacji przypadał na okres od 1 stycznia 2004 r. do 31 grudnia 2007 r.

Realizacja badania pozwoliła na sformułowanie wniosków i rekomendacji mogących ukierunkować działania zmierzające do tworzenia nowych, stałych miejsc pracy w wyniku interwencji funduszy strukturalnych, a w szczególności - planowanych na lata 2007-2013 interwencji w projekty infrastrukturalne w ramach EFRR.

Z przeprowadzonego badania wynika, że czynnikiem sprzyjającym powstawaniu nowych miejsc pracy jest realizacja projektów ukierunkowanych na tworzenie nowej infrastruktury drogowej o charakterze regionalnym (drogi powiatowe). W szczególności, powstawaniu nowych miejsc pracy służyć mogą nowe inwestycje drogowe przewidujące budowę dróg przylegających do terenów inwestycyjnych, przy których w przyszłości mogą powstawać podmioty gospodarcze. Realizacja projektów mających za cel budowę dróg regionalnych może być traktowana jako narzędzie tworzenia nowych miejsc pracy. Niemniej przyjęcie projektów tego rodzaju do realizacji powinno zostać poprzedzone dokładną analizą uwarunkowań przestrzennych planowanej inwestycji oraz jej potencjalnego wpływu na poprawę powiązań komunikacyjnych w ramach danego regionu.

Wyniki badania wskazują również na niską efektywność działań realizowanych na obszarach wiejskich. Średni koszt utworzenia 1 miejsca pracy w ramach Działania 3.1 znacznie odbiega od kosztu obserwowanego w przypadku innych działań. W celu zwiększenia wpływu interwencji ZPORR na wzrost zatrudnienia na terenach wiejskich należałoby dokonać szczegółowej analizy projektów w ramach Działania 3.1 i wyodrębnić te, które charakteryzuje największa skuteczność.

Wnioski z badania, odnoszące się do średniej liczby pracowników zatrudnionych w efekcie realizacji projektów, są podobne zarówno w odniesieniu do analizy prowadzonej według typów beneficjentów, jak i rodzajów projektów. Przeciętnie najwięcej miejsc pracy w ramach analizowanych interwencji utworzyły instytucje podległe administracji publicznej, szkoły wyższe, a także organizacje pozarządowe, tj. podmioty, które przeważały wśród beneficjentów projektów dotyczących budowy i adaptacji obiektów w związku z rozwojem lub uruchomieniem działalności np. społecznej. W porównaniu z nimi, mikroprzedsiębiorcy utworzyli prawie czterokrotne mniej miejsc pracy (wynika to jednak przede wszystkim z różnic w wielkości projektów - w przypadku Działania 3.4 są one zdecydowanie mniejsze). U beneficjentów, którzy w chwili realizacji badania zatrudniali więcej osób niż przed rozpoczęciem projektów, oraz deklarowali utworzenie nowych miejsc pracy w ich efekcie, pracownicy zatrudnieni w efekcie projektów i pracujący nadal po ich zakończeniu, stanowili średnio 62% pracowników zatrudnionych przez beneficjenta od momentu rozpoczęcia projektu. Pozwala to dosyć wysoko ocenić dodatkowość interwencji w ramach 1 i 3 Priorytetu ZPORR w zakresie tworzenia nowych miejsc pracy.

Przeciętnie 97% miejsc pracy utworzonych poprzez realizację projektów poddanych badaniu istniało nadal po zakończeniu projektu. Można więc wysoko ocenić trwałość miejsc pracy, które nie powstałyby u beneficjentów, gdyby nie realizowali oni projektów w ramach 1 lub 3 Priorytetu ZPORR. Wśród utrzymanych miejsc pracy przeważa zatrudnienie na mocy stosunku pracy. Należy zauważyć relatywnie wyższy udział umów o większej elastyczności i mniejszej stabilności u mikroprzedsiębiorców, z drugiej strony jednak, wśród pracowników beneficjentów Działania 3.4, udział zatrudnionych na umowę o pracę na czas nieokreślony jest wyższy niż w przypadku zatrudnionych przez beneficjentów pozostałych działań.

W odniesieniu do Działania 3.4 ZPORR, należy zauważyć, że tworzenie trwałych miejsc pracy w sektorze prywatnym jest w dużej mierze uzależnione od czynników o charakterze koniunkturalnym. W celu weryfikacji efektów Działania 3.4 należałoby monitorować trwałość nowych miejsc pracy utworzonych w mikroprzedsiębiorstwach po upływie np. 2 lat od zakończenia danego projektu.

Najniższe średnie koszty utworzenia nowego miejsca pracy w efekcie projektów odnotowano wśród mikroprzedsiębiorstw, a najwyższe - wśród przedsiębiorstw komunalnych i jednostek samorządu terytorialnego (przy czym wynik ten należy interpretować ostrożnie, ze względu na fakt, iż w przypadku przedsiębiorstw komunalnych liczba projektów jest niska). Skuteczność i efektywność w zakresie tworzenia miejsc pracy są w przybliżeniu zbieżne w sektorze publicznym, natomiast w sektorze prywatnym (mikroprzedsiębiorstw) te same efekty w zakresie tworzenia miejsc pracy są osiągane znacznie niższym kosztem.

W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono, iż w latach 2003-2006 zaobserwowano znaczną poprawę sytuacji gospodarczej w Polsce, która przełożyła się na poprawę sytuacji na rynku pracy. Niemniej jednak, poprawa sytuacji na rynku pracy nie dotyczyła w równym stopniu wszystkich grup osób. Najbardziej poprawiło się położenie mężczyzn, osób w środkowym przedziale wieku produkcyjnego (25-54 lata), osób z wykształceniem średnim zawodowym i zasadniczym zawodowym oraz mieszkańców dużych miast. Należy zwrócić uwagę, że relatywnie mniej (chociaż ich sytuacja również w znacznym stopniu uległa poprawie) w porównaniu do powyższych grup skorzystały na zaobserwowanych zmianach grupy docelowe określone w Strategii Lizbońskiej - kobiety oraz osoby starsze (55-64 lata). Niemniej należy stwierdzić, iż interwencje w ramach ZPORR w istotnym stopniu przyczyniają się do realizacji celów Strategii Lizbońskiej. Zgodnie z wynikami badania, kobiety stanowią bowiem znaczącą część nowozatrudnionych, podobnie jak osoby w wieku powyżej 45 lat. Dotyczy to zarówno miejsc pracy utworzonych w efekcie bezpośrednim (badanie beneficjentów) jak i efekcie pośrednim (badanie pracodawców w otoczeniu projektów). Aby w jeszcze większym stopniu realizować cele Strategii Lizbońskiej, szczególnym wsparciem powinny zostać objęte projekty promujące wzrost zatrudnienia kobiet i osób w wieku 55-64 lata.

Próby zdiagnozowania wpływu interwencji współfinansowanych w ramach ZPORR były podejmowane również przez instytucje zaangażowane we wdrażanie programu na poziomie regionalnym. Wymienić można następujące analizy:

• Ustalenie szczegółowych priorytetów dotyczących zapotrzebowania małopolskiego rynku pracy na zewnętrzne źródła finansowania w kontekście oczekiwań przyszłego przedsiębiorcy (na podstawie analizy wdrażania Działania 2.5 w Małopolsce), Pro Regio Consulting, Kraków, grudzień 2005 r.,

• Analiza dotychczasowego wdrażania Działania 2.6 w Małopolsce, hitech consultants, Warszawa, grudzień 2005 r.,

• Wsparcie dla mieszkańców obszarów wiejskich w ramach Działania 2.1 i 2.3 ZPORR, PSDB i WYG International, Wałbrzych i Warszawa, grudzień 2007 r.,

• Ocena bieżąca projektów w ramach Działań 2.1, 2.3 i 2.4 ZPORR, VRG Strategia, Kraków, maj 2007 r.,

• Działanie 2.6 w województwie łódzkim w kontekście RSI LORIS, Case Doradcy, Warszawa, październik 2007 r.

4. POSTĘP FINANSOWY PROGRAMU

1. Zestawienie faktycznie poniesionych i poświadczonych wydatków kwalifikowalnych

Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

W ramach Priorytetów 1, 3 i 4 ZPORR, które są współfinansowane ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, w 2007 r. Instytucja Płatnicza certyfikowała na podstawie dokumentów „Poświadczenie i zestawienie wydatków oraz wniosek o refundację od Instytucji Zarządzającej do Instytucji Płatniczej” wydatki kwalifikowalne w kwocie ogółem 1 232,3 mln euro, to jest ponad 35,47% alokacji ogółem na Priorytety 1, 3 i 4. Ponad 68% powyższej kwoty stanowiły wydatki poniesione w ramach Priorytetu 1 „Rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej wzmacnianiu konkurencyjności regionów”. Pozostałe wydatki kształtowały się na poziomie prawie 31% dla Priorytetu 3 „Rozwój lokalny” oraz ponad 1% dla Priorytetu 4 „Pomoc techniczna”. Należy przy tym podkreślić, iż kwota wydatków kwalifikowalnych w wysokości 1 232,3 mln euro uwzględnia wydatki kwalifikowalne poświadczone przez Instytucje Pośredniczące w okresie listopad 2006 - sierpień 2007.

W ramach Priorytetu 1 największą kwotę wydatków poniesionych i certyfikowanych oraz największy poziom wykorzystania dostępnej alokacji odnotowano w ramach Działania 1.1 (ponad 385,5 mln euro, stanowiące ponad 38% alokacji na działanie). Na tak wysoki poziom wydatków w tym działaniu miał wpływ rodzaj realizowanych inwestycji (rozbudowa i modernizacja sieci drogowych, modernizacja transportu publicznego). Najmniejszą kwotę wydatków poniesiono i certyfikowano w ramach Działania 1.5 (ponad 37,6 mln euro), natomiast najmniejszy procent wydatkowania alokacji na działanie stanowiły w 2007 r. wydatki poniesione w ramach Działania 1.6 (ponad 26%). Tak niskie wydatkowanie alokacji w ramach Działania 1.6 było spowodowane głównie specyfiką realizowanych projektów (projekty infrastrukturalne w aglomeracjach), które opiewają na dużą wartość i są wdrażane etapami.

W Priorytecie 3 najwięcej kwotowo wydatków w 2007 r. Instytucja Płatnicza certyfikowała w ramach Działania 3.1 (ponad 180 mln euro). Mimo tak wysokiej kwoty poniesionych wydatków, ich stosunek do alokacji był w 2007 r. nie był najwyższy (38,6%), największe bowiem wykorzystanie alokacji w ramach tego działania nastąpiło w 2006 r. Natomiast najwyższy stopień wykorzystania alokacji przypadającej na działanie w 2007 r. wystąpił w ramach Działania 3.2 (47,7%).

W odniesieniu do Priorytetu 4, wydatki na największą kwotę poświadczono w ramach Działania 4.1 (ponad 8,6 mln euro). Najmniejszą kwotę wydatków Instytucja Płatnicza certyfikowała w ramach Działania 4.3 (około 2,15 mln euro). Najniższe rezultaty pod względem wykorzystania alokacji na działanie (21,9%) odnotowano w Działaniu 4.2.

Pierwsze wydatki w ramach ZPORR beneficjenci zaczęli ponosić w 2004 r. Od chwili rozpoczęcia realizacji Programu do końca 2007 r. w ramach EFRR Instytucja Płatnicza certyfikowała wydatki na kwotę 2 455,8 mln euro (tj. 70,46% alokacji) i jednocześnie przekazała wnioski o refundację do KE na kwotę ponad 1 681 mln euro.

Prawie 66% całkowitej kwoty wydatków kwalifikowalnych poniesionych od początku realizacji Programu stanowiły wydatki w ramach Priorytetu 1. Pozostałe wydatki ukształtowały się na poziomie ponad 33% w ramach Priorytetu 3 oraz niecały 1% w ramach Priorytetu 4.

W ramach Priorytetu 1 od początku realizacji Programu najwięcej kwotowo wydatków poniesiono i certyfikowano w ramach Działania 1.1 (ponad 728,5 mln euro, co stanowi ponad 72,5% wykorzystania alokacji na to działanie). Najmniejszą kwotę wydatków poniesiono i certyfikowano w ramach Działania 1.5 (ponad 58,5 mln euro), lecz poziom wykorzystania alokacji na to działanie wyniósł ponad 46,5% i nie był on najmniejszy w porównaniu z pozostałymi działaniami Priorytetu 1. Biorąc pod uwagę wykorzystanie alokacji na działanie, najlepsze rezultaty odnotowano w Działaniu 1.3 (85,0%), a najmniej alokacji wykorzystano w ramach Działania 1.6 (37,1%).

W Priorytecie 3 najwięcej kwotowo wydatków Instytucja Płatnicza certyfikowała w ramach Działania 3.1 (łączna kwota wydatków kwalifikowalnych wyniosła ponad 414,5 mln euro, natomiast wykorzystanie alokacji na działanie - ponad 88,5%). Najmniej wydatków poniesiono w ramach Działania 3.3 (ponad 82,5 mln euro). Najwięcej alokacji do końca 2007 r. wykorzystano w ramach Działania 3.5 (96,9%), zaś najmniej - w ramach Działania 3.4 (60,5%).

W odniesieniu do Priorytetu 4, wydatki na największą kwotę poświadczono w ramach Działania 4.1 (prawie 12,2 mln euro), zaś na najmniejszą - w Działaniu 4.3. Pomimo niskiego poniesienia wydatków w Działaniu 4.3, poziom wykorzystania alokacji środków na to działanie był największy i wyniósł ponad 37,4%. Najniższy poziom wykorzystania dostępnej alokacji na działanie odnotowano w ramach Działania 4.2 (33,03%).

Europejski Fundusz Społeczny

Instytucje Pośredniczące rozpoczęły poświadczanie i refundowanie wydatków wykazanych we wnioskach beneficjentów o płatność w II kwartale 2005 r. W efekcie dokonano pierwszych płatności z rachunków programowych i na tej podstawie rozpoczęto wnioskowanie o refundację do Komisji Europejskiej.

W ramach Priorytetu 2 ZPORR „Wzmocnienie zasobów ludzkich w regionach”, który jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, w 2005 r. Instytucja Płatnicza certyfikowała na podstawie dokumentów „Poświadczenie i zestawienie wydatków oraz wniosek o refundację od Instytucji Zarządzającej do Instytucji Płatniczej” wydatki kwalifikowalne w kwocie 5,1 mln euro, to jest ok. 0,85% alokacji ogółem na Priorytet 2. W 2006 r. było to już 71,7 mln euro (ok. 11,95% alokacji), a w 2007 r. - 169,2 mln euro (28,20%). Zatem w latach 2005-2007 Instytucja Płatnicza certyfikowała wydatki kwalifikowalne w kwocie 246,0 mln euro, to jest około 41,00% alokacji ogółem na Priorytet 2.

W 2007 r. w ramach Priorytetu 2 najwięcej wydatków poniesiono i certyfikowano w ramach Działania 2.2 (ponad 56 mln euro, tj. 29,06% alokacji na działanie) - niewątpliwie na poziom wydatków w tym działaniu miał wpływ rodzaj realizowanych wydatków, były to wypłacane stypendia. Dane w niniejszym rozdziale dotyczą wydatków certyfikowanych przez Instytucję Płatniczą w 2007 r. Należy jednak zauważyć, iż w 2007 r. w ramach Priorytetu 2 zostały jeszcze poniesione, a następnie poświadczone przez Instytucje Pośredniczące, wydatki na kwotę ponad 86 mln euro, które Instytucja Płatnicza certyfikowała w 2008 r. Wnioski o refundację na powyższą kwotę, obejmujące te wydatki, zostały przekazane do Komisji Europejskiej przez Instytucję Płatniczą w 2008 r. Oznacza to, iż w 2007 r. w ramach ZPORR - EFS Instytucje Pośredniczące oraz Instytucja Zarządzająca poświadczyły wydatki na kwotę ponad 255,2 mln euro. Natomiast z rachunków programowych Instytucji Pośredniczących wypłacono ponad 160 mln euro.

2. Ogólne informacje dotyczące postępu finansowego

Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

Z wniosków otrzymanych przez Instytucję Zarządzającą ZPORR i przekazanych do Instytucji Płatniczej do końca 2007 r. wynika, iż tylko w 2007 r. w ramach EFRR Instytucje Pośredniczące i IZ ZPORR wykorzystały (=środki certyfikowane przez Instytucję Płatniczą) EFRR 816,5 mln euro, tj. ponad 32,% alokacji środków UE przeznaczonych na realizację Priorytetów 1, 3 i 4 ZPORR. W ramach Priorytetu 1 wykorzystano ponad 559 mln euro (tj. ponad 31% alokacji środków EFRR na ten priorytet), w ramach Priorytetu 3  - 247 mln euro (34% całkowitej alokacji na ten priorytet) i w ramach Priorytetu 4 - ponad 9 mln euro (ponad 25% alokacji).

W wartościach bezwzględnych w ramach Priorytetu 1 największe wykorzystanie środków EFRR
w 2007 r. odnotowano w ramach Działania 1.1 (ponad 256 mln euro, co stanowi ponad 34% alokacji na działanie - najwięcej w ramach Priorytetu 1). Najmniej zaś kwotowo środków w Priorytecie 1 wypłacono w ramach Działania 1.5 (ponad 27 mln euro, tj. 29% alokacji). Najmniejszy poziom wykorzystania alokacji środków EFRR (26%) odnotowano w 2007 r. w ramach Działania 1.6. W Priorytecie 3 w 2007 r. największe wykorzystanie środków EFRR odnotowano w ramach Działania 3.1 (121 mln euro, tj. 34% alokacji na działanie). Najlepsze rezultaty pod względem wykorzystania alokacji odnotowano w ramach Działania 3.2 - 38% alokacji środków EFRR. Najmniej środków wypłacono w ramach Działania 3.4 (ponad 17 mln euro), natomiast najmniejsze wykorzystanie alokacji odnotowano w ramach Działania 3.3 - 29% alokacji.

Natomiast od początku realizacji Programu w ramach EFRR Instytucje Pośredniczące i IZ ZPORR wykorzystały (=środki certyfikowane przez Instytucję Płatniczą) ponad 1 681 mln euro środków z EFRR, tj. ponad 66,4% alokacji środków UE przeznaczonych na realizację Priorytetów 1, 3 i 4 ZPORR. Do końca 2007 r. w ramach Priorytetu 1 wykorzystano ponad 1 111 mln euro (co stanowi ponad 63% alokacji środków EFRR na Priorytet 1), w ramach Priorytetu 3 ponad 556 mln euro (ponad 76% alokacji na Priorytet 3) i w ramach Priorytetu 4 - ponad 14, 2 mln euro (ponad 35% alokacji).

W zakresie Priorytetu 1 największe kwotowo wykorzystanie środków Funduszu na koniec 2007 r. odnotowano w ramach Działania 1.1 (ponad 507,1 mln euro, co stanowiło ponad 67% alokacji na to działanie). Najmniej środków EFRR w ramach Priorytetu 1 wypłacono beneficjentom Działania 1.5 (ponad 42 mln euro, tj. ponad 44,8% alokacji na Działanie 1.5). Pod względem wykorzystania alokacji na działania Priorytetu 1 najlepsze rezultaty osiągnięto w ramach Działania 1.3 (ponad 80,3% alokacji na działanie), natomiast najmniejszy poziom wykorzystania środków EFRR przypisuje się Działaniu 1,6 (ponad 36%). W Priorytecie 3 od początku realizacji Programu do końca 2007 r. najwięcej środków EFRR wykorzystano w ramach Działania 3.1 (ponad 290 mln euro) zaś najmniej - w ramach Działania 3.4 (ponad 30 mln euro). Największy poziom wykorzystania środków EFRR w Priorytecie 3 zanotowano w ramach Działania 3.5 (ponad 82,9% alokacji na to działanie), natomiast najmniej w ramach Działania 3.4 (ponad 53,5%). W odniesieniu do Priorytetu 4 największe kwotowo wykorzystanie środków Funduszu odnotowano w zakresie Działania 4.1 (ponad 9 mln euro, tj. ponad 36,2% alokacji EFRR na to działanie). Największe wykorzystanie alokacji do końca 2007 r. nastąpiło w ramach Działania 4.3 (ponad 37,2%).

Wykres 59 - Wykorzystanie środków EFRR w podziale na działania (mln EUR)

W ujęciu bezwzględnym w ramach Priorytetu 1 i 3 ZPORR największa wartość środków EFRR w wydatkach certyfikowanych przez Instytucję Płatniczą miała w 2007 r. miejsce w województwie mazowieckim (prawie 95 mln euro). Nieco niższej refundacji dokonano w województwach dolnośląskim, śląskim i lubelskim. Najniższą kwotę odnotowano w województwie lubuskim i opolskim (poniżej 20 mln euro), co wynika przede wszystkim z wielkości dostępnej alokacji dla tych województw. W odniesieniu do wykorzystania środków od początku realizacji Programu, również w tych dwóch województwach wartości były najmniejsze. Największe zaś wykorzystanie nastąpiło w województwach: mazowieckim, śląskim, małopolskim, dolnośląskim (w każdym powyżej 130 mln euro).

Wykres 60 - Wykorzystanie środków EFRR w podziale na województwa (Priorytety 1 i 3) oraz IZ ZPORR (Priorytet 4) w mln EUR

Biorąc pod uwagę wykorzystanie alokacji EFRR w odniesieniu do wydatków certyfikowanych przez Instytucje Płatniczą w 2007 r., najlepsze rezultaty osiągnęło województwo podlaskie (40% alokacji na województwo). Nieznacznie mniejsze wykorzystanie alokacji wystąpiło natomiast w województwach: dolnośląskim, kujawsko-pomorskim i lubelskim (w każdym powyżej 37% alokacji). W dziewięciu województwach (oprócz wyżej wymienionych także w województwie mazowieckim, podkarpackim, świętokrzyskim, warmińsko-mazurskim oraz zachodnio-pomorskim) stopień wykorzystania środków EFRR w roku 2007 r. przekroczył średni poziom krajowy - 32%. Najniższe wykorzystanie środków Funduszu w 2007 r. wystąpiło w województwie wielkopolskim. Pod względem wykorzystania alokacji przez poszczególne województwa od początku realizacji Programu, najlepszy wynik osiągnęło województwo podlaskie (powyżej 80% alokacji na województwo). Dobrze prezentują się również wyniki w województwach: kujawsko- pomorskim, lubelskim, lubuskim, małopolskim, podkarpackim i świętokrzyskim, w których poziom wykorzystania alokacji przekroczył 70%. Średnia krajowa wykorzystania środków EFRR w wydatkach certyfikowanych przez Instytucję Płatniczą od początku realizacji Programu do końca 2007 r. przekroczyła wartość 66%.

Wykres 61 - Wykorzystanie środków EFRR w podziale na województwa (Priorytety 1 i 3) oraz IZ ZPORR (Priorytet 4) jako % alokacji

W okresie, którego dotyczyły wnioski o refundację przesłane przez Instytucję Płatniczą do KE w 2007 r., czyli listopad 2006 r. - sierpień 2007 r., celem poprawy płynności finansowej w ramach Programu, kontynuowano rozpoczęte w październiku 2006 r. składanie przez Instytucje Pośredniczące do IZ ZPORR wniosków o płatność w trybie miesięcznym (miesięczny okres rozliczeniowy). W odniesieniu do wykorzystania środków EFRR przez województwa i IZ ZPORR, najlepsze wyniki osiągnęło województwo mazowieckie w grudniu 2006 r. i sierpniu 2007 r. Biorąc pod uwagę poszczególne okresy rozliczeniowe, w listopadzie 2006 r. najwyższych płatności dokonała Instytucja Pośrednicząca w województwie pomorskim. W grudniu 2006 r. najlepsze rezultaty osiągnęło wspomniane już województwo mazowieckie, a za nim małopolskie, śląskie i dolnośląskie. W kolejnym okresie rozliczeniowym - styczniu 2007 r. największe wykorzystanie środków nastąpiło w województwie pomorskim. W lutym 2007 r. największa wartość płatności ze środków EFRR nastąpiła w województwie śląskim. W marcu oraz kwietniu płatności na największą wartość dokonano w województwie dolnośląskim, natomiast w maju w województwie warmińsko - mazurskim. W przypadku województwa warmińsko - mazurskiego, kwota refundacji za maj była jednocześnie największą w stosunku do dokonanych w pozostałych okresach rozliczeniowych między listopadem 2006 r. a sierpniem 2007 r. Największej refundacji w skali całego kraju w miesiącu czerwcu dokonało województwo dolnośląskie, natomiast w lipcu i sierpniu - województwo mazowieckie.

Wykres 62 - Wykorzystanie środków EFRR przez województwa w poszczególnych

okresach rozliczeniowych (mln EUR)

W 2007 r. płatności w ramach ZPORR, szczególnie w zakresie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, realizowane były bardzo sprawnie. O ile w deklaracji wydatków za listopad 2006 r. Instytucja Płatnicza potwierdziła wykorzystanie środków EFRR w kwocie 69 mln euro, to w następnym okresie rozliczeniowym - grudniu 2006 r. - środki funduszu odpowiadające wydatkom certyfikowanym wyniosły już ponad 117 mln euro. Wysokie wykorzystanie środków odnotowano również w lipcu i sierpniu 2007 r.

Wykres 63 - Środki EFRR (Priorytety 1 i 3) odpowiadające wydatkom certyfikowanym przez Instytucję Płatniczą w 2007 r. w podziale na okresy rozliczeniowe (mln EUR)

Wykres 64 - Środki EFRR (Priorytet 4) odpowiadające wydatkom certyfikowanym przez Instytucję Płatniczą w 2007 r. w podziale na okresy rozliczeniowe (mln EUR)

Europejski Fundusz Społeczny

Z wniosków otrzymanych przez Instytucję Zarządzającą ZPORR i certyfikowanych przez Instytucję Płatniczą w 2007 r. wynika, iż w ramach EFS Instytucje Pośredniczące wypłaciły na rzecz beneficjentów z rachunków programowych (=środki certyfikowane przez Instytucję Płatniczą) ponad 123,57 mln euro, tj. 28,18% alokacji z EFS przeznaczonej na realizację Priorytetu 2. Refundacji na największą kwotę dokonano w ramach Działania 2.2 (38,9 mln euro). Jednakże w Działaniu 2.1 również nastąpił znaczący skok płatności - o 36,74 mln euro. Od początku Programu do końca 2007 r. wypłacono łącznie ponad 179,39 mln euro, tj. 40,91% alokacji (w tym w Działaniu 2.2 - 70,7 mln euro)

Wykres 65 - Wykorzystanie środków EFS w podziale na działania (mln EUR)

W ujęciu bezwzględnym, w ramach Priorytetu 2 największa wartość środków EFS w wydatkach certyfikowanych przez Instytucję Płatniczą miała w 2007 r. miejsce w województwie śląskim (na kwotę 14,5 mln euro). Stosunkowo wysokie wykorzystanie środków EFS miało miejsce w województwach: warmińsko-mazurskim i mazowieckim. Najmniej środków z kont programowych EFS wypłacono w województwie lubuskim i opolskim (w każdym po mniej niż 4 mln euro) - województwa te dysponują jednak znacznie mniejszą alokacją niż pozostałe regiony. Również w latach 2005-2007 najwięcej środków EFS wypłacono w województwie śląskim.

Wykres 66 - Wykorzystanie środków EFS w podziale na województwa w mln EUR

W odniesieniu do alokacji, najlepsze rezultaty w 2007 r. osiągnęło województwo warmińsko-mazurskie (41,9% alokacji). Stosunkowo wysoki wynik w tym zakresie odnotowano w województwach podlaskim i śląskim (w każdym ponad 33% alokacji). W siedmiu województwach (w wyżej wymienionych oraz łódzkim, małopolskim, opolskim i wielkopolskim) stopień wykorzystania środków EFS przekroczył średnią dla kraju, tj. 28,18%. Biorąc pod uwagę wykorzystanie alokacji EFS od początku uruchomienia Programu, najlepszy wynik osiągnęło województwo warmińsko-mazurskie (ponad 55,5% alokacji). Dobre rezultaty odnotowano również w województwach podlaskim i opolskim (w każdym ponad 52%). W siedmiu województwach (w wyżej wymienionych oraz lubelskim, śląskim, kujawsko-pomorskim i zachodniopomorskim) stopień wykorzystania środków EFS przekroczył średnią krajową, tj. 40,91%.

Wykres 67 - Wykorzystanie środków EFS w podziale na województwa jako % alokacji

W odniesieniu do wykorzystania środków w ramach EFS przez województwa w poszczególnych okresach rozliczeniowych, najlepsze wyniki w lipcu-sierpniu 2007 r. osiągnięto w województwie śląskim, warmińsko-mazurskim, wielkopolskim i podkarpackim. Natomiast w listopadzie 2006 r. najwyższe płatności zrealizowano w województwie wielkopolskim. W grudniu 2006 r. najwyższe płatności zrealizowano w województwie mazowieckim. W I kwartale 2007 r. najlepszy rezultat odniosło województwo śląskie. W II kwartale 2007 r. województwo lubelskie. Największy kwotowo wniosek w skali całego kraju, dotyczący wydatków certyfikowanych przez Instytucję Płatniczą w roku 2007 za miesiąc lipiec-sierpień 2007 r. został złożony przez województwo śląskie (5,26 mln euro).

Z upływem czasu płatności w ramach ZPORR EFS są realizowane coraz sprawniej. W lipcu i sierpniu 2007 r., którego dotyczył ostatni w 2007 r. wniosek od Instytucji Płatniczej do Komisji Europejskiej, poziom wykorzystania środków EFS był znacznie wyższy niż we wcześniejszych miesiącach i wyniósł około 34 mln euro.

Wykres 68 - Wykorzystanie środków EFS przez województwa w poszczególnych

okresach rozliczeniowych (mln EUR)

Wykres 69 - Środki EFS odpowiadające wydatkom certyfikowanym przez Instytucję Płatniczą w 2007 r. w podziale na okresy rozliczeniowe (mln EUR)

3. Porównanie zakładanego stopnia realizacji zobowiązań z osiągniętym w danym okresie sprawozdawczym

Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

W prognozie wydatków na 2007 r. sporządzonej przez Instytucję Zarządzającą na podstawie prognoz otrzymanych od Instytucji Pośredniczących, przesłanej do Komisji Europejskiej przed 30 kwietnia 2007 r., wykazano, iż w ramach EFRR w 2007 r. do Komisji zostaną zadeklarowane wydatki na kwotę 7 745 mln PLN (około 2 044 mln EUR) i na tej podstawie złożone wnioski o płatność pośrednią w ramach EFRR na kwotę około 5 068 mln PLN (w przybliżeniu 1 337 mln EUR). Uwzględniając wydatki certyfikowane przez Instytucję Płatniczą w 2007 r. (na kwotę 1 262 mln EUR) oraz wnioski o refundację przekazane na tej podstawie do Komisji Europejskiej (na kwotę 816 mln EUR) należy stwierdzić, iż wskaźnik realizacji zakładanych zobowiązań jest zadowalający i przekroczył wartość 61%.

Europejski Fundusz Społeczny

W prognozie wydatków na 2007 r., sporządzonej przez Instytucję Zarządzającą na podstawie prognoz otrzymanych od Instytucji Pośredniczących, przesłanej do Komisji Europejskiej przed 30 kwietnia 2007 r., wykazano, iż w ramach EFS w 2007 r. do Komisji zostaną zadeklarowane wydatki ze środków EFS na kwotę 273,41 mln EUR. Uwzględniając wydatki certyfikowane przez Instytucję Płatniczą w 2007 r. (na kwotę około 172,07 mln EUR) oraz wnioski o refundację przekazane na tej podstawie do Komisji (na kwotę 125,37 mln EUR), można stwierdzić, że wskaźnik realizacji prognozy w zakresie środków EFS wyniósł 45,85%.

Należy zauważyć, iż minimalny poziom płatności wymagany zgodnie z zasadą `n+2' dla roku 2005 (alokacja 2004-2005 pomniejszona o zaliczkę) został osiągnięty.

5. DZIAŁANIA PODJĘTE PRZEZ INSTYTUCJĘ ZARZADZAJACĄ I KOMITET MONITORUJĄCY DLA ZAPEWNIENIA PRAWIDŁO-WOŚCI I SPRAWNOŚCI WDRAŻANEGO PROGRAMU

1. Działania Komitetu Monitorującego i Instytucji Zarządzającej służące poprawie wdrażania Programu

16 października 2007 r. odbyło się w Brukseli Spotkanie Roczne (IROP Annual Review Meeting), podczas którego omówiono uwagi Komisji Europejskiej do Raportu Rocznego z Wdrażania ZPORR za 2006 r. Rekomendowano podjęcie szeregu działań, z których część IZ ZPORR zrealizowała bezpośrednio po spotkaniu, a pozostałe rekomendacje zostały uwzględnione w niniejszym Raporcie.

Dwukrotnie w trybie obiegowym w styczniu 2007 r. a także na posiedzeniach Komitetu Monitorującego ZPORR w dniach 12 czerwca i 20 września 2007 r., Instytucja Zarządzająca ZPORR przedstawiła do zatwierdzenia 74 propozycje zmian do Uzupełnienia ZPORR, z których 40 zostało przyjętych. W porównaniu ze zmianami dokonanymi w Uzupełnieniu w roku 2006 oznacza to stabilizację liczby dokonywanych zmian, przy czym należy zaznaczyć, iż podczas XI posiedzenia KM ZPORR w dniu 22 marca 2007 r. nie przedstawiono żadnych propozycji w tym zakresie.

Poczynając od V posiedzenia Komitetu w dniu 15 czerwca 2005 r. kontynuowana była nowa forma procedowania ze zmianami do Uzupełnienia ZPORR, polegająca na przedstawieniu Komitetowi do rozpatrzenia propozycji zmian w formie gotowego już projektu rozporządzenia ministra właściwego ds. rozwoju regionalnego. Ta forma procedowania przyspiesza proces legislacyjny i skraca czas wprowadzenia i uprawomocnienia zmian poprzez opublikowanie
w Dzienniku Ustaw odpowiedniego rozporządzenia ministra zmieniającego rozporządzenie
w sprawie przyjęcia Uzupełnienia ZPORR.

Przyjęte przez Komitet 26 propozycji zmian w Uzupełnieniu ZPORR w styczniu 2007 r.
(w trybie obiegowym) w postaci rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 30 maja 2007 r. (nowelizacji rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 25 sierpnia 2005 r.
w sprawie przyjęcia Uzupełnienia ZPORR 2004-2006) weszły w życie i zostały opublikowane
w Dzienniku Ustaw 2007 nr 102, poz. 706 z dnia 11 czerwca 2007 r.

1. Ww. rozporządzenie wprowadza następujące zmiany do Uzupełnienia ZPORR:

• W zakresie sprawozdawczości:

• W działaniach Priorytetu 1, Priorytetu 2, Priorytetu 3 oraz Priorytetu 4 ZPORR wprowadzono zmiany w zakresie procedury sporządzania sprawozdań, polegające na: odstąpieniu od wymogu sporządzania sprawozdania kwartalnego, poddaniu procedurze zatwierdzenia przez Komitet Monitorujący ZPORR także sprawozdań okresowych oraz wprowadzeniu wymogu poddania sprawozdań rocznych i sprawozdania na zakończenie realizacji ZPORR dodatkowo zatwierdzeniu przez Komisję Europejską.

Zmiany wprowadzone w zapisach dotyczących procedury sporządzania sprawozdań w ramach poszczególnych Działań wynikają z nowelizacji obowiązujących w tym zakresie przepisów. Zgodnie z art. 46 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju (Dz. U. Nr 116, poz. 1206 z późn. zm.) z realizacji programów w ramach Narodowego Planu Rozwoju na lata 2004 - 2006 sporządza się sprawozdania okresowe, roczne i końcowe. Do dnia 28 marca br. kwestie uregulowane w rozdziale 8 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju uszczegółowione były w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 22 września 2004 r. w sprawie trybu, terminów i zakresu sprawozdawczości dotyczącej realizacji Narodowego Planu Rozwoju, trybu kontroli realizacji Narodowego Planu Rozwoju oraz trybu rozliczeń (Dz. U. 216, poz. 2206 z późn. zm.). Rozporządzenie to pierwotnie wskazywało, że sprawozdania okresowe, o których mowa w art. 46 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, należało sporządzać za kwartał. W wyniku nowelizacji ww. rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy, jaka miała miejsce w dniu 9 czerwca 2006 r., obowiązek sporządzania kwartalnych sprawozdań okresowych został zastąpiony obowiązkiem sporządzania półrocznych sprawozdań okresowych. Także rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 26 lutego 2007 r. w sprawie trybu, terminów i zakresu sprawozdawczości dotyczącej realizacji Narodowego Planu Rozwoju, oraz trybu i zakresu rozliczeń (Dz. U. Nr 44, poz. 283), które zastąpiło w zakresie sprawozdawczości i rozliczeń uprzednio obowiązujące rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy przewiduje półroczne sprawozdania okresowe.

• W zakresie działań Priorytetu 2 ZPORR:

• W ramach Działania 2.1 ZPORR usunięto definicję „pracującej osoby dorosłej”.

Zmiana polegająca na usunięciu definicji „pracującej osoby dorosłej”, dotyczącej Beneficjentów Ostatecznych Działania 2.1 w części „objaśnienie pojęć”, wyniknęła z konieczności dostosowania zapisów Uzupełnienia ZPORR do ustaleń, jakie miały miejsce w trakcie uzgodnień z Dyrekcją Generalną ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Równych Szans Komisji Europejskiej w zakresie dotyczącym udziału osób samozatrudnionych w realizacji projektów Priorytetu 2 ZPORR. Zgodnie ze stanowiskiem Dyrekcji Generalnej ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Równych Szans, wsparcie szkoleniowe oferowane w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego zostało rozdzielone na wsparcie oferowane osobom bezrobotnym w ramach Programu SPO RZL i wsparcie oferowane osobom pracującym w ramach ZPORR. Mając na uwadze powyższe, dla poświadczenia uprawnień osób pracujących biorących udział w projektach nie jest wymagane dalsze definiowanie form zatrudnienia odbiorców pomocy, co uzasadnia usunięcie definicji pracujących osób dorosłych z zapisów Uzupełnienia ZPORR.

• Wprowadzono zmiany w zapisach dotyczących Beneficjentów Ostatecznych projektów realizowanych w ramach Działania 2.1 ZPORR oraz kwalifikujących się projektów w zakresie wspierania kwalifikacji zawodowych.

Powyższe zmiany związane były ze stanowiskiem Dyrekcji Generalnej ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Równych Szans Komisji Europejskiej, dotyczącym udziału w projektach w ramach Priorytetu 2 ZPORR osób samozatrudnionych. Przy zachowaniu otwartego dostępu do udziału w szkoleniach, nie ma przeszkód w realizacji projektów skierowanych do lekarzy i lekarzy dentystów oraz pielęgniarek i położnych w ramach Działania 2.1 ZPORR niezależnie od faktu czy są to osoby zatrudnione czy samozatrudnione - grupy te mieszczą się w kategorii pracujących osób dorosłych i nie ma potrzeby wskazywania ich w odrębnej kategorii Beneficjentów Ostatecznych. Jednocześnie, w związku z powyższym, doprecyzowano zapis odnoszący się do pielęgniarek i położnych jako grupy Beneficjentów Ostatecznych Działania 2.1, tak aby zapis ten wskazywał, iż odnosi się wyłącznie do projektów z zakresu studiów zawodowych.

• W ramach Działania 2.2 ZPORR doprecyzowano zapisy dotyczące kryterium zameldowania na danym obszarze warunkującego zakwalifikowanie do programu stypendialnego, dopuszczając meldunek czasowy w przypadku wystąpienia okoliczności uniemożliwiających stałe zameldowanie.

Dotychczasowe zapisy Uzupełnienia ZPORR dotyczące obowiązku wykazywania stałego zameldowania na obszarach wiejskich lub małych miast miały na celu wyeliminowanie sytuacji, w której uczniowie dysponujący zameldowaniem stałym i czasowym wykorzystywaliby ten fakt w celu zdobycia stypendium w wyższej kwocie w zależności od miejsca zameldowania. Jak wynika z dotychczasowej praktyki wdrażania projektów w ramach Działania 2.2, uczniowie i studenci pochodzący z rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej zamieszkujący na obszarach wiejskich, miast do 5 tys. mieszkańców, miast od 5 tys. do 20 tys. mieszkańców, w których nie ma szkół ponadgimnazjalnych publicznych kończących się maturą, często dysponują tylko czasowym zameldowaniem na danym terenie. Wynika to najczęściej z ich bardzo złej sytuacji materialnej i problemów rodzinnych. Osoby takie do tej pory, pomimo stałego zamieszkiwania na tym terenie i spełnianiu pozostałych kryteriów udziału w projekcie, nie mogły zostać objęte wsparciem. Uniemożliwienie takim osobom uczestnictwa w programach stypendialnych narusza zasadę równości szans. Wobec powyższego, Instytucja Zarządzająca ZPORR uznała, iż należy takie osoby włączyć do kategorii Beneficjentów Ostatecznych projektów realizowanych w ramach Działania 2.2.

• W ramach Działania 2.2 ZPORR wprowadzono zmianę polegającą na umożliwieniu ukończenia realizacji projektów stypendialnych w przypadku zmiany organu prowadzącego szkołę w trakcie trwania projektu stypendialnego w roku szkolnym 2006/2007 przez organ, który rozpoczął realizację projektu w roku 2006.

Konieczność wprowadzenia tej zmiany wynikała z faktu, iż od dnia 1 stycznia 2007 roku część szkół i placówek rolniczych prowadzonych dotychczas przez jednostki samorządu terytorialnego została przejęta przez resort rolnictwa i rozwoju wsi. Część uczniów tych szkół w roku szkolnym 2006/2007 zostało objętych wsparciem stypendialnym w ramach projektów z Działania 2.2 ZPORR „Wyrównywanie szans edukacyjnych poprzez programy stypendialne”, realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego będące uprzednio organami prowadzącymi dla tych szkół. Dotychczasowe zapisy Uzupełnienia ZPORR nie pozwalały na wypłatę stypendium uczniom, którzy uczęszczają do szkół, które nie są prowadzone lub dotowane przez podmiot realizujący projekt stypendialny.

Wobec faktu, iż na tym etapie wdrażania Działania 2.2 niemożliwe byłoby rozpoczęcie realizacji projektu przez ministra właściwego do spraw rolnictwa i rozwoju wsi, konieczne stało się umożliwienie dokończenia już rozpoczętych projektów organom, które prowadziły szkoły przed ich przejęciem przez resort rolnictwa i rozwoju wsi. W przeciwnym wypadku, uczniowie szkół rolniczych przejętych po 1 stycznia 2007 roku przez resort rolnictwa, objęci wsparciem w roku szkolnym 2006/2007, nie mogliby otrzymać stypendium za okres po 1 stycznia 2007. Powyższe rozwiązanie pozwoliło na wypłatę stypendiów uczniom szkół rolniczych, pomimo iż projekty nie są realizowane przez organ prowadzący te szkoły.

• Dokonano zmian w Rozdziale V „Tabele finansowe” w związku z zatwierdzeniem uchwał dotyczących realokacji środków pomiędzy działaniami przez Komitet Monitorujący ZPORR.

Przesunięcie środków z wkładu wspólnotowego pomiędzy działaniami powoduje przesunięcie o taki sam procent środków wkładu krajowego. Ponieważ w Priorytetach 1 i 3 środki wkładu krajowego pochodzą głównie od jednostek samorządu terytorialnego, zatem o taki sam udział procentowy przesunięto środki jednostek samorządu terytorialnego. Z tabeli finansowej usunięta została kolumna z wartością środków prywatnych, które w przypadku ZPORR nie są uwzględniane przez Komisję Europejską przy obliczaniu poziomu współfinansowania. Zmiany w tabelach finansowych miały związek z następującymi realokacjami: na VII posiedzeniu Komitetu Monitorującego ZPORR w dniu 15 grudnia 2005 r. dokonano realokacji środków między działaniami w województwach: kujawsko-pomorskim, lubelskim, małopolskim, pomorskim, śląskim, świętokrzyskim, warmińsko-mazurskim, wielkopolskim. Realokacje dotyczyły Działań: 1.2; 1.3; 2.1; 2.2; 2.3; 2.4; 3.1; 3.2; 3.3; 3.5; 4.1; 4.2; 4.3. Realokacje z dnia 17 marca 2006 r. dotyczyły województw: dolnośląskiego, lubuskiego, łódzkiego, opolskiego, podkarpackiego, śląskiego, świętokrzyskiego, zachodniopomorskiego; dokonane zostały między Działaniami: 1.1; 1.2; 1.3; 1.5; 2.1; 2.2; 2.3; 2.4; 2.5; 2.6; 3.2; 3.5; 4.2; 4.3. Kolejne realokacje miały miejsce 14 czerwca 2006 r. w województwach: mazowieckim, pomorskim, świętokrzyskim, wielkopolskim, zachodniopomorskim; w Działaniach:1.2; 1.3; 1.4; 1.5; 2.1; 2.2; 2.3; 2.4; 3.1; 3.5. Dnia 18 września 2006 r. Komitet Monitorujący dokonał realokacji w województwach: dolnośląskim, kujawsko-pomorskim, łódzkim, świętokrzyskim, zachodniopomorskim; między Działaniami: 1.1; 1.2; 1.3; 1.4; 2.2; 2.6; 3.3; 3.4; 3.5; 4.2; 4.3.

• Wprowadzono zmiany w Rozdziale VII „Plan promocji” w zakresie ramowego harmonogramu działań.

Zmiany wprowadzone w rozdziale VII wynikały z konieczności dostosowania harmonogramu działań promocyjnych do wymogów dotyczących wypełniania działań informacyjnych i promocyjnych. Zapisy rozporządzenia 1159/2000 z dnia 30 maja 2000 r. w sprawie prowadzenia przez Państwa Członkowskie działań informacyjnych i promocyjnych dotyczących pomocy udzielanej z funduszy strukturalnych nakładają na instytucje zaangażowane w realizację ZPORR obowiązek informowania o rezultatach, jakie przynoszą projekty realizowane w ramach programu. W związku z tym, IZ ZPORR, chcąc wypełnić zobowiązania wynikające z ww. rozporządzenia, dokonała rozszerzenia harmonogramu działań wchodzącego w skład Planu Promocji ZPORR celem kontynuowania działań promocyjnych w latach 2007 i 2008.

• W aneksie III „Zasady kwalifikacji wydatków w ramach poszczególnych działań ZPORR” rozszerzono zakres kwalifikowalności wydatków o koszty podróży oraz wyżywienia w przypadku szkoleń odbywających się w miejscu zamieszkania Beneficjenta Ostatecznego.

Zmiany spowodowane zostały potrzebą dostosowania zapisów Uzupełnienia ZPORR do zmian w zakresie kwalifikowalności wprowadzonych w ramach Priorytetu 2 ZPORR. Zapisy Rozporządzenia Komisji (WE) nr 448/2004 nie uszczegółowiają kosztów dojazdów Beneficjentów Ostatecznych. Dotychczasowe zapisy Uzupełnienia, mówiące o kwalifikowaniu tylko kosztów dojazdów na szkolenia i wyżywienia dla osób poza ich miejscem zamieszkania, nie zezwalają na zwrot kosztów dojazdu i wyżywienia dla osób odbywających szkolenie w miejscu zamieszkania, co skutkuje nierównym traktowaniem Beneficjentów Ostatecznych. Wprowadzone zmiany znoszą nierówne traktowanie i umożliwiają zwrot kosztów dojazdu na zajęcia oraz wyżywienia w ramach projektów wszystkim Beneficjentom Ostatecznym.

2. Zmiany do Uzupełnienia ZPORR przyjęte przez Komitet Monitorujący ZPORR w czerwcu 2007 r. dotyczyły jedynie aktualizacji zawartości indykatywnej tabeli alokacji w ramach ZPORR w Rozdziale V Uzupełnienia („Tabele finansowe”).

3. Na posiedzeniu Komitetu Monitorującego ZPORR we wrześniu 2007 r. Instytucja Zarządzająca ZPORR przedstawiła propozycje:

• zmian w ZPORR (40), dotyczących ujednolicenia tekstu tego dokumentu,
  z uwzględnieniem dotychczasowych zmian w Programie, aktualizacji m.in. nazw urzędów, komórek organizacyjnych, dat wejścia w życie aktów prawnych oraz zmian wynikających z dostosowania zapisów Programu do zapisów Uzupełnienia Programu;

• zmian Uzupełnienia ZPORR (14), które pozwolą na formalne uznanie nowoutworzonej Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Programów Unijnych, jak również innych potencjalnie tworzonych jednostek tego typu w pozostałych województwach,
  za uprawnionego do pełnienia roli Beneficjenta Końcowego Działań Priorytetu 2
  w ramach Programu.

Propozycje zmian do ZPORR i Uzupełnienia ZPORR z czerwca i września 2007 r. nie przeszły do końca 2007 r. pełnej ścieżki legislacyjnej.

1. Informacja o dokonanych modyfikacjach/usprawnieniach systemu wdrażania

W 2007 r. dokonano następujących usprawnień systemu niewymagających zmian prawnych:

Modyfikacje i usprawnienia systemu wdrażania w zakresie procedur, kontroli i nieprawidłowości zostały szczegółowo opisane w rozdziale 7.2 (Zapewnienie wykorzystania Funduszy zgodnie z zasadami zarządzania finansowego). W uzupełnieniu tych informacji należy dodać, że:

• w okresie sprawozdawczym dokonano aktualizacji Podręcznika procedur wdrażania ZPORR, która została opublikowana w dniu 1 sierpnia 2007 r. na stronie internetowej IZ ZPORR. Ponadto w 2007 r. w IZ ZPORR były systematycznie weryfikowane spływające z Instytucji Pośredniczących Podręczniki procedur wdrażania ZPORR, zgodnie z Procedurą sporządzania i akceptacji Podręczników procedur Instytucji Pośredniczących w ramach ZPORR oraz instytucji uczestniczących we wdrażaniu ZPORR, a także Instytucji Wdrażających pełniących rolę Beneficjentów Końcowych, którym Samorząd Województwa powierzył część zadań związanych z wdrażaniem ZPORR.

W zakresie sprawozdawczości, monitoringu i ewaluacji wprowadzono następujące modyfikacje i usprawnienia systemu wdrażania:

• Od sprawozdania za II półrocze 2006 r. obowiązywały zaktualizowane wersje wzorów instrukcji oraz sprawozdań z realizacji projektu, działania i z realizacji Programu w województwie. Jesienią 2007 r. podjęto decyzję o kolejnej aktualizacji i doprecyzowaniu zapisów instrukcji sporządzania sprawozdań z realizacji działania oraz realizacji Programu w województwie. Ponadto dokonano korekt w załącznikach do ww. sprawozdań. Zmiany weszły w życie w styczniu 2008 r. i zostały uwzględnione przy sporządzaniu sprawozdań za II półrocze 2007 r.

• Umożliwienie korzystania z pomocy technicznej w ramach usługi „Świadczenie usług wsparcia aplikacyjnego PEFS” na podstawie podpisanej umowy pomiędzy DRR a firmą S&T. Od 1.06.2007 r. została wznowiona usługa help-desk.

• W zakresie SIMIK, IZ ZPORR, pismem z dnia 9 maja 2007 r. skierowanym do Ministerstwa Finansów, wyraziła swoje stanowisko w sprawie konieczności zintensyfikowania prac nad wdrożeniem SIMIK w ramach ZPORR, z uwagi na przeciągający się termin realizacji przez Wykonawcę zmian w Systemie, które umożliwią wdrożenie modułu I.B.2 mającego zawierać informacje finansowe o projektach. W tym celu, oddelegowała znaczne zasoby kadrowe do prac nad Systemem. Od początku lipca 2007 r. rozpoczęło się uzupełnianie SIMIK o historyczne wnioski o płatność złożone w ramach wszystkich priorytetów ZPORR. Dodatkowo Ministerstwo Rozwoju Regionalnego zwróciło się do Ministerstwa Finansów z pisemną prośbą o nadanie uprawnień w module finansowym użytkownikom SIMIK, wskazanym przez właściwych koordynatorów, pracującym w instytucjach odpowiedzialnych za przyjmowanie wniosków o płatność w poszczególnych województwach. Z uwagi na liczne uwagi zgłoszone przez użytkowników Systemu oraz koordynatorów do wytycznych do wprowadzania historycznych wniosków o płatność, IZ zaktualizowała przedmiotowe wytyczne i przekazała do stosowania ich najnowszą wersję na początku sierpnia 2007 r. W okresie od stycznia do czerwca 2007 r. Instytucja Zarządzająca na bieżąco monitorowała poszczególne instytucje wdrażające ZPORR, które uzupełniały ostatnie dane historyczne w ramach modułu obsługa wniosków/ obsługa projektów (I.B.1). Chodziło głównie o aneksy do umów oraz wnioski, które zostały dostarczone w elektronicznej wersji przez Beneficjentów. W obecnej chwili SIMIK w części dotyczącej obsługi wniosków, projektów, umów oraz aneksów został wdrożony. Dane w ramach powyższego modułu wprowadzane są na bieżąco.

W ramach modułu obsługa wniosków/obsługa projektów I.B.1 do systemu zostały wprowadzone wszystkie historyczne dane, a użytkownicy pracują wyłącznie na bieżących danych, dokonując na nich jedynie stosownych aktualizacji wynikających ze zmian we wnioskach. W ramach modułu finansowego I.B.2 instytucje obsługujące ZPORR wprowadziły do SIMIK wszystkie historyczne wnioski o płatność do dnia 30 listopada 2007 r. Należy zaznaczyć, iż zgodnie z zatwierdzonymi Wytycznymi do wprowadzania do SIMIK bieżących oraz historycznych wniosków o płatność w ramach ZPORR, historyczne wnioski o płatność były wprowadzane dopiero po ich ostatecznym rozliczeniu przez daną instytucję. W ramach modułów kontroli i nieprawidłowości, do systemu SIMIK również wprowadzono wszystkie dane historyczne. W dniu 19 grudnia 2007 r., w ramach modułu nieprawidłowości do systemu SIMIK wprowadzono, zgodnie z Protokołem Uzgodnieniowym modułów kontroli i nieprawidłowości, wszystkie dane dotyczące nieprawidłowości w ZPORR podlegających raportowaniu do Komisji Europejskiej. Do dnia 27 grudnia 2007 r. IZ ZPORR wprowadziła do systemu SIMIK dane dotyczące własnych kontroli. Jednocześnie w dniu 3 stycznia 2008 r. IZ ZPORR otrzymała potwierdzenie ze wszystkich 16 Urzędów Wojewódzkich o wprowadzeniu danych dotyczących wszystkich kontroli systemowych przeprowadzonych przez te Instytucje na podległych jednostkach. Część kontroli nie została jeszcze zakończona, a dane dotyczące wyników oraz zaleceń pokontrolnych są w Systemie uzupełniane na bieżąco. Ponadto w dniu 28 grudnia 2007 r., IZ ZPORR zobowiązała wszystkie Urzędy Wojewódzkie do szczegółowego uzupełnienia danych w zakresie Zaleceń pokontrolnych w ramach modułu kontroli SIMIK.

Mając na uwadze powyższe oraz założenia wdrożenia systemu przyjęte przez Komisję Europejską, takie jak wprowadzenie wszystkich danych historycznych, udostępnienie użytkownikom systemu wszystkich funkcjonalności oraz przejście na pracę z danymi bieżącymi, należy stwierdzić, że system SIMIK w ramach ZPORR w dniu 3 stycznia 2008 r. został wdrożony.

• W dniu 24 maja 2007 r. IZ ZPORR ustaliła obowiązek stosowania Generatora Wniosków Płatniczych w procesie tworzenia wniosków o płatność dla projektów realizowanych w ramach działań Priorytetu 2 oraz Działania 3.4 ZPORR od dnia 4 czerwca 2007 r. Jednakże, w związku z licznymi postulatami zgłaszanymi przez instytucje zaangażowane we wdrażanie Priorytetu 2 ZPORR, Instytucja Zarządzająca podjęła decyzję o przesunięciu obowiązku stosowania GWP w Priorytecie 2 oraz Działaniu 3.4 na dzień 31 lipca 2007 r. W omawianym okresie IZ zgłaszała liczne uwagi do GWP, które miały bezpośredni wpływ na jakość oraz szybkość generowania przez Beneficjentów wniosków o płatność, zwłaszcza w świetle uruchomienia modułu I.B.2 dla wszystkich priorytetów ZPORR. Obecnie zgłaszane są bieżące modyfikacje do wspomnianej aplikacji, wynikające ze zmian prawodawstwa krajowego bądź wytycznych IZ ZPORR w zakresie przyznawanej beneficjentom pomocy, itp.

• W zakresie ewaluacji prowadzone były liczne badania, których lista została przedstawiona w rozdziale 6.2.2. Należy dodać, że Zespół ds. ewaluacji ZPORR realizuje badania ewaluacyjne w ramach projektu pod nazwą Badania ewaluacyjne oraz organizacja i wsparcie procesu ewaluacji ZPORR 2004-2006 (numer projektu 02/569) oraz że w II półroczu 2007 r. podpisano umowę z Instytutem Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego na konsultacje eksperckie w ramach badań ewaluacyjnych na okres 1.10.2007 - 30.09.2008.

• Zmiana zakresu informacji miesięcznej nt. stanu realizacji ZPORR. W lipcu 2007 r. dołączono tabelę 2 (przedstawiającą oszczędności wynikłe w trakcie realizacji projektów). W styczniu 2007 r. wprowadzono także odpowiednie narzędzia ułatwiające monitoring stanu kontraktacji.

• Od II półrocza 2007 r., zgodnie z Decyzją Prezesa Rady Ministrów z dnia 6 lipca 2007 r. w sprawie zakresu trybu prowadzenia szczegółowego nadzoru nad projektami współfinansowanymi z funduszy strukturalnych, przygotowywana jest miesięczna informacja odnośnie Działania 1.6 Rozwój transportu publicznego w aglomeracjach.

• W dniach 13-14 listopada 2007 r. IZ ZPORR zorganizowała dla Instytucji Pośredniczących oraz Instytucji Wdrażających spotkania, które miały na celu przedstawienie sposobu zbierania danych do załącznika nr 2 w ramach sprawozdań rocznych z realizacji Działań oraz Programu. Podczas spotkań podjęto kwestię realizacji wskaźników rezultatu i zaprezentowano m.in. propozycję wybrania przez Beneficjenta innego wskaźnika rezultatu odzwierciedlającego cel projektu - w sytuacji niemożności osiągnięcia wskaźnika założonego we wniosku o dofinansowanie.

W zakresie przepływów finansowych w ramach EFS wprowadzono następujące modyfikacje i usprawnienia systemu wdrażania:

• Zalecenie organizowania w siedzibie Instytucji Wdrażającej dni otwartych dla beneficjentów (3 dni w miesiącu), podczas których miały odbywać się konsultacje dla Beneficjentów przedstawiające wprowadzone uproszczenia w zasadach przygotowywania wniosków, jak i w zasadach weryfikacji wniosków przez Instytucje Wdrażające, pomoc w wypełnianiu wniosków o płatność, zmobilizowanie beneficjentów do jak najszybszego wydatkowania środków przyznanych na projekt i wnioskowania o kolejną płatność.

• W dniu 7 września 2007 r. zmodyfikowano instrukcję wypełniania Wniosku beneficjenta o płatność dla projektów współfinansowanych z EFS, wprowadzając możliwość wnioskowania o refundację czasowo zaangażowanych środków własnych wnioskiem o płatność końcową oraz rozdzielono proces rozliczania od wnioskowania w ramach Działania 2.5 Promocja przedsiębiorczości.

• W dniu 30 lipca 2007 r. zmodyfikowano wniosek o płatność od Instytucji Pośredniczącej do Instytucji Zarządzającej dla projektów realizowanych w ramach ZPORR - EFS wraz z instrukcją wypełniania, wprowadzając możliwość zamieszczania we wniosku o płatność wydatków poświadczonych i niezrefundowanych.

• Wprowadzono możliwość składania cząstkowych wniosków o płatność; wnioski cząstkowe należy rozumieć jako wnioski opiewające na kwotę mniejszą niż jest to konieczne do otrzymania kolejnej transzy dofinansowania przez beneficjenta.

• Wprowadzono możliwość przeprowadzania weryfikacji dokumentacji załączonej do wniosku beneficjenta na próbie.

• Wprowadzono możliwość sporządzania Tabeli (20_) Zestawienie dokumentów potwierdzających poniesione wydatki objęte wnioskiem przez beneficjenta w wersji EXCEL na wniosek Instytucji Wdrażającej, co ma ułatwić szybsze transponowanie danych do wniosku zbiorczego od IW do Instytucji Pośredniczącej.

• Pismem z dnia 12 grudnia 2007 r., IZ ZPORR zwróciła się do Instytucji Pośredniczących z prośbą o systematyczne sporządzanie i załączanie zestawień danych dotyczących wniosków beneficjentów o płatność do wersji elektronicznych wniosków o płatność od Instytucji Pośredniczącej do Instytucji Zarządzającej. Powyższe usprawnienie pozwoli na bieżące opracowywanie przez IZ ZPORR zestawień do Komisji Europejskiej oraz na potrzeby Instytucji Audytowej, co w przyszłości zapewni szybsze przekazywanie informacji.

W zakresie przepływów finansowych w ramach EFRR wprowadzono następujące modyfikacje i usprawnienia systemu wdrażania:

• Zmodyfikowano system przepływu środków między Instytucją Płatniczą a Instytucjami Pośredniczącymi poprzez oddzielenie procesu weryfikacji wniosków o płatność od zapewnienia Instytucjom Pośredniczącym środków niezbędnych do realizacji bieżących zobowiązań wobec Beneficjentów Końcowych/ Instytucji Wdrażających. Obecnie Instytucja Pośrednicząca otrzymuje środki na podstawie wniosku o przekazanie środków na realizację bieżących płatności, którego tworzenie i weryfikacja trwa znacznie krócej niż wniosku o płatność. Zmiana systemu przepływu środków między Instytucją Płatniczą a Instytucjami Pośredniczącymi wynikała z niewystarczającej ilości środków na rachunkach programowych. Zmiana ta miała na celu zwiększenie efektywności wykorzystania środków znajdujących się na rachunkach Instytucji Pośredniczących.

• Kontynuowano działania wprowadzone w 2006 r., dotyczące możliwości częściowego poświadczania wniosków o płatność w celu uniknięcia sytuacji, w której duża część płatności jest wstrzymywana na skutek wątpliwości co do pojedynczych wydatków beneficjenta.

• Kontynuowano działania wprowadzone w 2006 r., dotyczące możliwości poprawiania wniosku beneficjenta o płatność przez pracownika instytucji przyjmującej wniosek w przypadku zaistnienia uchybień formalno-rachunkowych we wniosku, co miało na celu wydatne skrócenie czasu weryfikacji wniosków o płatność.

• W dalszym ciągu istniała wprowadzona w październiku 2006 r. możliwość wnioskowania przez Instytucje Pośredniczące do IZ o refundację wydatków poświadczonych lecz dotychczas niezrefundowanych z uwagi na brak środków EFRR na rachunkach programowych.

• Kontynuowano składanie przez Instytucje Pośredniczące wniosków o płatność w trybie miesięcznym; wnioski o refundację przekazywane były do Instytucji Płatniczej również co miesiąc, co umożliwiło przyspieszenie kolejnych refundacji z Komisji Europejskiej.

• W celu rozwiązania problemów związanych z wątpliwościami w ramach weryfikacji wniosków o płatność, IZ ZPORR organizowała spotkania dla wszystkich instytucji uczestniczących we wdrażaniu Programu i przygotowała wytyczne oraz przekazała ustalenia powzięte w trakcie tych spotkań; w przypadku pojawienia się jakichkolwiek problemów w zakresie wdrażania Programu, IZ na bieżąco podejmuje działania mające na celu rozwiązanie tych problemów.

• IZ ZPORR dokonała zmian w Generatorze Wniosków Płatniczych, mających na celu ułatwienie beneficjentom sporządzania wniosków o płatność.

• Wprowadzono możliwość weryfikacji wniosku od IW do IPoś na próbie (w oparciu o metodologię doboru próby) - dotyczy Działania 3.4.

• Wyeliminowano zbędne aneksy do umów poprzez modyfikację wzorów umów
  o dofinansowanie projektu.

• Uproszczono procedurę wnioskowania o uruchomienie środków z rezerwy celowej, co spowodowało ograniczenie fizycznej ilości wniosków, a w związku z tym zmniejszenie nakładu pracy związanego z ich przygotowaniem przez wnioskodawców i weryfikacją przez IZ ZPORR. Ponadto możliwe było wcześniejsze wnioskowanie i uruchomienie środków z rezerwy celowej na realizację ZPORR, a co za tym idzie, możliwość wykorzystania ich w większym stopniu.

Dodatkowo w ramach Priorytetu 4, IZ ZPORR wprowadziła następujące uproszczenia procedur:

• We wniosku beneficjenta o płatność, obejmującym wydatki związane z zatrudnieniem na umowę o pracę, wprowadzono nowy dokument potwierdzający poniesienie wydatków - Okresowe rozliczenie środków finansowych związanych z realizacją projektu… oraz Refundacja kosztów zatrudnienia pracowników, zamiast listy płac i przelewów dokumentujących poniesienie całości wydatków kwalifikowanych (składek na ZUS, zaliczki na podatek dochodowy, wynagrodzenia netto oraz składek na polisy z tytułu ubezpieczenia na życie itp.).

• Od 1 grudnia 2006 r. brak jest konieczności weryfikacji prawidłowości naliczania przez beneficjenta wydatku do poniesienia, tj. poprawności naliczania składki ZUS, VAT, podatku dochodowego - działania te zmniejszają nakład pracy przy sprawdzaniu wniosków o płatność; poprawność naliczania składowych dowodów księgowych na projektodawców jest stwierdzana w oparciu o oświadczenia o poprawności tych dowodów.

• Zmodyfikowano Tabelę nr 2 wniosku o płatność od Instytucji Pośredniczącej
  do Instytucji Zarządzającej dotyczącą środków odzyskanych.

• Wydano wytyczne precyzujące sposób wypełniania tych punktów wniosków, które budziły wątpliwości.

• Zrezygnowano z załącznika do wniosku beneficjenta (dotyczy projektów związanych
  z zatrudnieniem) Imienny opis stanowiska pracownika korzystającego ze studiów podyplomowych finansowanych w ramach projektu.

• Zniesiono obowiązek załączania do wniosków o płatność dotyczących zatrudnienia, dokumentu Poświadczenie wydatków związanych z kosztami wynagrodzeń, co znacznie skróciło czas potrzebny na sporządzanie przedmiotowych wniosków.

W 2007 r. dokonano następujących usprawnień systemu wymagających zmian prawnych w formie rozporządzeń:

• 22 lutego 2007 r. zostały opublikowane rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego: z dnia 16 lutego 2007 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis na promocję przedsiębiorczości (Dz. U. Nr 30, poz. 200) oraz z dnia 16 lutego 2007 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis na wspieranie projektów promocyjnych w dziedzinie turystyki i kultury (Dz. U. Nr 30, poz. 201), co zapewniło sprawne funkcjonowanie systemu udzielania pomocy publicznej w ramach Działania 2.5 ZPORR. 4 czerwca 2007 r. weszło w życie Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 21 maja 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie udzielania pomocy de minimis na promocję przedsiębiorczości, co umożliwiło udzielenie wsparcia po zarejestrowaniu lub rozpoczęciu działalności gospodarczej (dotychczas od momentu zarejestrowania działalności gospodarczej).

• 6 czerwca 2007 r. weszło w życie Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 27 kwietnia 2007 r. w sprawie trybu kontroli realizacji projektów i programów współfinansowanych ze środków funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności (Dz. U. Nr 90, poz. 602), co umożliwia przeprowadzenie kontroli w terminie wynikającym z umowy o dofinansowanie projektu, przeprowadzenie kontroli w każdym miejscu bezpośrednio związanym z realizacją projektu, przekazanie jednostce kontrolowanej podpisanej informacji pokontrolnej w terminie do 21 dni od zakończenia kontroli, wydłużenie terminu zgłaszania zastrzeżeń do ww. dokumentu do 14 dni.

• W dniu 19 grudnia 2007 r. Prezes Rady Ministrów wydał rozporządzenie w sprawie kwot wartości zamówień oraz konkursów, od których jest uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich (Dz. U. 2007 nr 241 poz. 1762), którego obowiązek wydania wynika z ust. 8 art. 11 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. — Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655). Ogłoszenia dotyczące zamówień oraz konkursów przekazuje się Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich, jeżeli ich wartość przekroczy kwotę, która zmieniła się w wyniku wydania tego aktu. Ww. rozporządzenie weszło w życie dnia 1 stycznia 2008 r.

• Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 26 lutego 2007 r. w sprawie trybu, terminów i zakresu sprawozdawczości dotyczącej realizacji Narodowego Planu Rozwoju oraz trybu, terminów i zakresu rozliczeń (Dz. U. z dnia 13 marca 2007 r., Nr 44, poz.283) zastąpiło rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 22 września 2004 r. w sprawie trybu, terminów i zakresu sprawozdawczości dotyczącej realizacji Narodowego Planu Rozwoju, trybu kontroli realizacji Narodowego Planu Rozwoju oraz trybu rozliczeń (Dz. U. Nr 216, poz. 2206, Nr 224, poz. 1926 oraz z 2006 r. Nr 107, poz. 729). Do rozporządzenia wprowadzone zostały zmiany w zakresie sprawozdawczości i rozliczeń i mają charakter dostosowujący tekst rozporządzenia do znowelizowanej w tym zakresie ustawy o Narodowym Planie Rozwoju.

• Zgodnie z art. 56 znowelizowanej ustawy o Narodowym Planie Rozwoju, regulacje dotyczące kontroli zostały zamieszczone w osobnym rozporządzeniu - 6 czerwca 2007 r. weszło w życie Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 27 kwietnia 2007 r. w sprawie trybu kontroli realizacji projektów i programów współfinansowanych ze środków funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności (Dz. U. Nr 90, poz. 602), co umożliwia przeprowadzenie kontroli w terminie wynikającym z umowy o dofinansowanie projektu, przeprowadzenie kontroli w każdym miejscu bezpośrednio związanym z realizacją projektu, przekazanie jednostce kontrolowanej podpisanej informacji pokontrolnej w terminie do 21 dni od zakończenia kontroli, wydłużenie terminu zgłaszania zastrzeżeń do ww. dokumentu do 14 dni.

W 2007 r. dokonano następujących usprawnień systemu wymagających zmian prawnych w formie ustawy:

• 13 kwietnia 2007 r. zostały uchwalone zmiany w ustawie Prawo Zamówień Publicznych, które weszły w życie 11 czerwca 2007 r. Głównym ich uzasadnieniem była potrzeba dokonania głębokiej reformy środków ochrony prawnej w zakresie rozpatrywania odwołań, co ma się przyczynić się do prostszego i szybszego udzielania zamówień publicznych. Wprowadzone zmiany przyczyniają się również do sprawniejszego wykorzystania funduszy strukturalnych. Podstawowa zmiana, z punktu widzenia wdrażania funduszy strukturalnych w Polsce, dotyczy podwyższenia poszczególnych progów:

• od którego powstaje obowiązek stosowania ustawy - Prawo zamówień publicznych z 6 do 14 tys. euro, co stanowi równowartość 61 418 zł

• z 60 tys. euro do progów (wynikających wprost ze wspólnotowych dyrektyw), poniżej których stosuje się tzw. procedurę uproszczoną (odpowiednio w zależności od rodzaju zamawiającego 137 tys. i 211 tys. euro - dla dostaw i usług oraz 5 mln 278 tys. euro - dla robót budowlanych).

Kolejnym ułatwieniem jest możliwość umieszczania przez zamawiającego wszystkich ogłoszeń o postępowaniach od 14 tys. euro do progów unijnych wyłącznie w elektronicznym Biuletynie Zamówień Publicznych, dostępnym na stronie internetowej UZP. W związku z tym, ogłoszenie będzie dostępne zaraz po jego wprowadzeniu do Biuletynu, a od daty jego umieszczenia będą się liczyć terminy składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub składania ofert.

Zniesiono również obowiązek przekazywania Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich wstępnego ogłoszenia informacyjnego o planowanych zamówieniach. Przekazanie takiego ogłoszenia jest obecnie fakultatywne, zatem jego niepublikowanie nie będzie stanowić naruszenia przepisów ustawy PZP.

Kolejna zmiana dotyczy rozszerzenia obowiązku uzupełniania brakujących dokumentów lub dokumentów zawierających błędy. Przed nowelizacją obowiązek ten dotyczył wyłącznie dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu. Obecnie dotyczy on również dokumentów potwierdzających, że oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane spełniają wymagania określone przez zamawiającego.

Ponadto, zamawiający został zobowiązany do zamieszczenia na stronie internetowej zawierającej zawiadomienie o wyborze najkorzystniejszej oferty informacji nie tylko o wykonawcy, którego ofertę wybrano, ale również nazw wszystkich wykonawców, którzy złożyli oferty wraz z punktacją złożonych ofert, a w przypadku postępowań o wartości powyżej 10 mln euro (dla dostaw i usług) lub 20 mln euro (dla robót budowlanych) zobowiązany został do jej przekazania Prezesowi UZP oraz Szefowi Centralnego Biura Antykorupcyjnego.

Kolejne zmiany dotyczą terminu zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego oraz podmiotu rozpatrującego odwołania (na mocy znowelizowanej ustawy tworzy się Krajową Izbę Odwoławczą przy Prezesie UZP - utworzenie profesjonalnego podmiotu ma przyczynić się do zwiększenia profesjonalizmu osób rozpoznających odwołania oraz podwyższenia jakości wydawanych orzeczeń i jednolitości orzecznictwa; do powołania Izby przyczyniła się również analiza przeprowadzona przez Urząd Zamówień Publicznych, która wykazała, że wzrasta w istotny sposób liczba odwołań dotyczących zamówień o dużej wartości, natomiast w przypadku zamówień o mniejszej wartości odwołań jest coraz mniej).

6. MONITORING I EWALUACJA

1. Opis przyjętego systemu monitoringu

1. Usprawnienia systemu sprawozdawczości

W roku 2007 w ramach ZPORR funkcjonował system monitoringu zgodny z wytycznymi zawartymi w art. 34.1. rozporządzenia nr 1260/1999/WE, którego zadaniem jest dostarczenie rzetelnych danych nt. finansowego i rzeczowego postępu realizacji Programu, prawidłowości przyjętych procedur oraz wspomagający przeprowadzenie oceny Programu (szczegółowy opis systemu monitoringu zamieszczono w raporcie za 2004 rok).

W dalszym ciągu za nadzór nad skutecznością i jakością realizacji Programu, zgodnie z art. 35 ww. rozporządzenia, odpowiada Komitet Monitorujący ZPORR 2004-2006. Ponadto, w województwach działają Komitety Monitorujące Kontrakt Wojewódzki/ Programy Rozwoju Regionalnego, które m.in. nadzorują wdrażanie ZPORR na poziomie poszczególnych województw.

W ramach procesu monitorowania Programu zorganizowany został system sprawozdawczości, którego ramy wyznacza rozdział 8 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju (Dz. U. Nr 116, poz. 1206), znowelizowany ustawą z dnia 13 lipca 2006 r. o zmianie ustawy o Narodowym Planie Rozwoju opublikowanej 22 sierpnia 2006 r. (Dz. U. nr 149, poz. 1074), zaś szczegółowo reguluje rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 26 lutego 2007 r. w sprawie trybu, terminów i zakresu sprawozdawczości dotyczącej realizacji Narodowego Planu Rozwoju oraz trybu, terminów i zakresu rozliczeń (Dz. U. z dnia 13 marca 2007 r., Nr 44, poz.283), które zastąpiło rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 22 września 2004 r. w sprawie trybu, terminów i zakresu sprawozdawczości dotyczącej realizacji Narodowego Planu Rozwoju, trybu kontroli realizacji Narodowego Planu Rozwoju oraz trybu rozliczeń (Dz. U. Nr 216, poz. 2206, Nr 224, poz. 1926 oraz z 2006 r. Nr 107, poz. 729). Dopełnieniem ram prawnych systemu sprawozdawczości ZPORR jest rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 10 listopada 2006 r. uchylające rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 23 marca 2006 r. w sprawie wzorów sprawozdań sporządzanych w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego  2004-2006 (Dz. U. Nr 213, poz. 1564).

Wejście w życie w dniu 6 września 2006 r. Ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o zmianie ustawy o Narodowym Planie Rozwoju oraz niektórych innych ustaw, opublikowanej 22 sierpnia
2006 r. (Dz. U. nr 149, poz. 1074) wprowadziło m.in. zniesienie wymogu określania w drodze rozporządzeń: wzorów wniosków o dofinansowanie realizacji projektów i umów o dofinansowanie projektów oraz wzorów sprawozdań w ramach poszczególnych programów operacyjnych. W związku z powyższym, przygotowano ww. rozporządzenie uchylające, które weszło w życie 9 grudnia 2006 r.

Od sprawozdania za II półrocze 2006 r. obowiązywały zaktualizowane wersje wzorów instrukcji oraz sprawozdań z realizacji projektu, działania i z realizacji Programu w województwie. W dniu 28 listopada 2007 r. odbyło się spotkanie Grup roboczych dla EFS i EFRR do opracowania aktualnych wersji wzorów Sprawozdania z realizacji działania i sprawozdania z realizacji Programu w województwie oraz instrukcji. Podjęto decyzję o kolejnej aktualizacji i doprecyzowaniu zapisów instrukcji sporządzania sprawozdań z realizacji działania oraz realizacji Programu w województwie. Ponadto dokonano niewielkich korekt w załącznikach do ww. sprawozdań. Zmiany weszły w życie w styczniu 2008 r. i zostały uwzględnione przy sporządzaniu sprawozdań za II półrocze 2007 r. Uaktualnione wzory dokumentów zostały zamieszczone na stronie internetowej www.zporr.gov.pl.

Rozporządzeniem Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 26 lutego 2007 r. w sprawie trybu, terminów i zakresu sprawozdawczości dotyczącej realizacji Narodowego Planu Rozwoju oraz trybu, terminów i zakresu rozliczeń (Dz. U. z dnia 13 marca 2007 r., Nr 44, poz. wprowadzono następujące zmiany:

• w zakresie sprawozdawczości: skróceniu uległ termin przekazywania przez instytucję zarządzającą sprawozdań rocznych - z dotychczas obowiązujących 150 dni po upływie okresu sprawozdawczego, do 140;

• w zakresie rozliczeń: zmiany mają charakter dostosowujący tekst rozporządzenia do znowelizowanej znacznie w tym zakresie ustawy o Narodowym Planie Rozwoju.

W dniach 13-14 listopada 2007 r. IZ ZPORR zorganizowała dla Instytucji Pośredniczących oraz Instytucji Wdrażających spotkania, które miały na celu przedstawienie sposobu zbierania danych do Załącznika nr 2 w ramach sprawozdań rocznych z realizacji Działań oraz Programu. Podczas spotkań podjęto m.in. kwestię realizacji wskaźników rezultatu i zaproponowano sposób postępowania w przypadku nieosiągnięcia przez Beneficjenta wskaźnika rezultatu - jeżeli Beneficjent nie jest w stanie zrealizować założonego rezultatu, wówczas powinien przedstawić inny wskaźnik rezultatu odzwierciedlający cel projektu, o ile możliwe taki, który może być agregowany na poziomie działania. Jednakże, decyzja o przyjęciu powyższego rozwiązania należy do Instytucji Wdrażającej/ Pośredniczącej. Beneficjent mógł podczas realizacji projektu osiągnąć wskaźnik rezultatu, którego nie wybrał do monitorowania, a który odzwierciedlał cel projektu. Zaprezentowanie przez Beneficjenta innej wartości wpisującej się w generalne założenia projektu, ma na celu uzyskanie miarodajnej informacji o realizacji jego celu.

Pod koniec 2008 r. IZ ZPORR planuje zorganizować seminarium dotyczące monitoringu i ewaluacji, uwzględniające dotychczasowe doświadczenia i przedstawiające wynikające z nich konkluzje dla Regionalnych Programów Operacyjnych wdrażanych w ramach Perspektywy 2008-2013.

1. Opis systemu pozyskiwania danych

Pozyskiwanie danych w ramach ZPORR opiera się na systemie przepływu informacji z niższych szczebli wdrażania (Beneficjent) poprzez szczeble pośrednie (Instytucje Wdrażające i Pośredniczące) do IZ ZPORR. Przekazywanie danych monitoringowych odbywa się zarówno w ramach opisanego wcześniej systemu sprawozdawczości, jak i wydawanych przez IZ ZPORR wytycznych, np. dotyczących przekazywania informacji miesięcznej na temat realizacji ZPORR. Podstawowymi dokumentami w systemie pozyskiwania danych są sprawozdania z realizacji projektów (agregowane na poziom działania i priorytetu), a także wnioski o dofinansowanie i wnioski o płatność.

Ważnym narzędziem wspierającym system pozyskiwania danych o wdrażanych w Polsce programach współfinansowanych ze środków funduszy strukturalnych, w tym ZPORR, jest System Informatyczny Monitoringu i Kontroli Funduszy Strukturalnych i Funduszu Społecznego (SIMIK), tworzony na zlecenie i administrowany przez Instytucję Płatniczą.

W ramach modułu I.B.1 do systemu zostały wprowadzone wszystkie historyczne dane, a użytkownicy pracują wyłącznie na bieżących danych, dokonując na nich jedynie stosownych aktualizacji wynikających ze zmian we wnioskach. W ramach modułu I.B.2 instytucje obsługujące ZPORR wprowadziły do SIMIK wszystkie historyczne wnioski o płatność do dnia 30 listopada 2007 roku. Należy zaznaczyć, iż zgodnie z zatwierdzonymi wytycznymi do wprowadzania do SIMIK bieżących oraz historycznych wniosków o płatność w ramach ZPORR, historyczne wnioski o płatność były wprowadzane dopiero po ich ostatecznym rozliczeniu przez daną Instytucję. W ramach modułów kontroli i nieprawidłowości, do systemu SIMIK również wprowadzono wszystkie dane historyczne. W dniu 19 grudnia 2007 roku, w ramach modułu nieprawidłowości do systemu SIMIK wprowadzono, zgodnie z Protokołem Uzgodnieniowym modułów kontroli i nieprawidłowości, wszystkie dane dotyczące nieprawidłowości w ZPORR podlegających raportowaniu do Komisji Europejskiej. W dniu 27 grudnia IZ ZPORR wprowadziła do systemu SIMIK dane dotyczące własnych kontroli. Jednocześnie w dniu 3 stycznia 2008 r. IZ ZPORR otrzymała potwierdzenie ze wszystkich 16 Urzędów Wojewódzkich o wprowadzeniu danych dotyczących wszystkich kontroli systemowych przeprowadzonych przez te Instytucje na podległych jednostkach. Część kontroli nie została jeszcze zakończona, a dane dotyczące wyników oraz zaleceń pokontrolnych będą w systemie uzupełniane na bieżąco. Ponadto w dniu 28 grudnia 2007 r. IZ ZPORR zobowiązała Urzędy Wojewódzkie do szczegółowego uzupełnienia danych w zakresie zaleceń pokontrolnych w ramach modułu kontroli SIMIK. Mając na uwadze powyższe oraz założenia wdrożenia systemu przyjęte przez Komisję Europejską, takie jak wprowadzenie wszystkich danych historycznych, udostępnienie użytkownikom systemu wszystkich funkcjonalności oraz przejście na pracę z danymi bieżącymi, system SIMIK w ramach ZPORR od dnia 3 stycznia 2008 r. należy uznać za wdrożony.

W ramach ZPORR do SIMIK wprowadzane są obecnie głównie dane bieżące. Pojedyncze dane historyczne wprowadzane obecnie do systemu wynikają z zatwierdzenia i rozliczenia na rzecz Beneficjenta wniosków o płatność złożonych do 30 września 2007 roku. W dniu 7 kwietnia 2008 r. IZ ZPORR wystosowała pismo do wszystkich instytucji zaangażowanych w proces wdrażania ZPORR z prośbą o bieżące wprowadzanie wniosków o płatność oraz weryfikację danych już wprowadzonych do SIMIK. Dyrektorzy poszczególnych instytucji zostali zobowiązani do przekazania pisemnego potwierdzenia poprawności danych wprowadzonych do systemu przez podległych im użytkowników systemu.

Znaczącą rolę w ramach monitoringu, jak również ewaluacji, odgrywa Podsystem Monitoringu Europejskiego Funduszu Społecznego (PEFS). Jest to baza danych, w której gromadzone są dane dotyczące Beneficjentów Ostatecznych biorących udział w projektach realizowanych w ramach działań Priorytetu 2 ZPORR. Baza została stworzona przez firmę S&T i jest użytkowana w ramach programów finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego (ZPORR, SPO RZL oraz Inicjatywa Wspólnotowa `Equal'). Dane są wprowadzane na poziomie Instytucji Wdrażających. Od czerwca 2007 r. użytkownicy i administratorzy bazy mają dodatkowo możliwość korzystania z usługi typu help-desk, świadczonej przez autora systemu. Celem usługi jest profesjonalna opieka techniczna nad zainstalowanym oprogramowaniem, polegająca m.in. na:

• rozwiązywaniu problemów użytkowników poprzez dzielenie się wiedzą i dostarczanie optymalnego rozwiązania,

• usuwaniu awarii i nieprawidłowości oprogramowania,

• utrzymaniu strony internetowej dla systemu, zawierającej: wersje instalacyjne, odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania, adresy kontaktowe, dokumentacje systemu, podstawy prawne, itp.,

• modyfikacji systemu w zakresie poprawiania błędów oraz dodawania nowych wersji oprogramowania,

• poprawianiu i modyfikowaniu mechanizmu obsługującego eksport/ import danych dotyczących Beneficjentów Ostatecznych poddawanych badaniu ankietowemu,

• sporządzaniu okresowych raportów z działania help-desk, zawierających dane dotyczące ilości zgłoszeń oraz tematyki zgłoszeń.

Dane otrzymane w ww. sposób uzupełniane są o informacje pozyskiwane z zasobów statystyki publicznej oraz z innych instytucji publicznych. Coraz większe znaczenie w pozyskiwaniu danych dotyczących stanu wdrażania Programu (szczególnie dotyczących wskaźników postępu rzeczowego) odgrywają badania ewaluacyjne.

1. Problemy związane z pozyskiwaniem i analizą danych

1. Brak sprawnie funkcjonującego systemu informatycznego SIMIK - opóźniające się wdrożenie systemu informatycznego znacznie utrudniło sprawne prowadzenie monitoringu ZPORR. Brak płynnie funkcjonującego Systemu powodował konieczność zaangażowania przez dłuższy czas liczniejszej grupy pracowników do sporządzania zestawień i sprawozdań (patrz: pkt D) w celu dotrzymania obowiązujących terminów (patrz: pkt B). Ponadto taki stan rzeczy generował dodatkowy obieg dokumentów przekazywanych w wersji papierowej (cele dowodowe) oraz koszty, gdyż poszczególne instytucje tworzyły lokalne/ robocze bazy danych dla wsparcia wykonywanych przez siebie zadań.

2. Napięte terminy sprawozdawczości - trudne do dotrzymania, biorąc zwłaszcza pod uwagę ww. problem z SIMIK. Dane monitoringowe są tym cenniejsze, z im mniejszym opóźnieniem są dostępne w stosunku do okresu za który są sporządzane. Konieczność dotrzymywania przyjętych terminów może generować błędy w sprawozdaniach na wszystkich poziomach wdrażania. Pozyskanie rzetelnych danych wymaga kilkukrotnej weryfikacji i korekty sprawozdań. Uwzględniając znaczną liczbę beneficjentów końcowych/ ostatecznych odbiorców (do końca 2007 r. zawarto 12 582 umowy o dofinansowanie) i relatywnie małe zasoby kadrowe instytucji zaangażowanych we wdrażanie ZPORR (patrz: pkt E), dużym wyzwaniem okazuje się osiągnięcie poprawnego stanu danych monitoringowych, z którym łączy się również zwiększony nakład czasu pracy. Przedłużająca się weryfikacja danych znacznie skraca czas na sporządzenie sprawozdania wyższego rzędu i przenosi problem na kolejny poziom wdrażania. Należy także zwrócić uwagę na wynikające z powyższego bardzo częste przesyłanie korekt dostarczonych już danych. W efekcie możliwość dotrzymania terminów sprawozdawczości przez kolejne poziomy wdrażania ZPORR jest utrudniona.

3. Problemy z pozyskiwaniem wartości i agregacją przyjętych wskaźników monitoringowych - na poziomie Programu ww. problem dotyczy przede wszystkim opóźnienia między dostępnością danych ze statystyki publicznej a okresami sprawozdawczymi, których dotyczą sprawozdania i wtórny do nich problem z odpowiednią prezentacją danych zgodnie z obowiązującym wzorem sprawozdania z Programu. Ponadto nie wszystkie przyjęte wskaźniki na poziomie działań są dostępne w statystyce publicznej. Ewentualne zlecenie ich pomiaru, ze względu na rozległość terytorialną ZPORR wiąże się z jednej strony z ograniczonymi zasobami finansowymi, a z drugiej - opóźnieniami w ich uzyskaniu.

4. Problemy z wykonawcami badań ewaluacyjnych - analiza procesu realizacji badań ewaluacyjnych prowadzonych w ramach ZPORR w latach 2007-2008 wskazuje na występowanie kilku istotnych problemów:

• zakłócenia w terminowości wykonywania badań przez ewaluatorów,

• trudności związane z uzyskiwaniem danych z regionów, niezbędnych do realizacji badań,

• niezadowalający niekiedy poziom formalny i merytoryczny raportów z badań ewaluacyjnych (co skutkuje koniecznością znacznego nakładu pracy ze strony zlecającego badania w celu uzyskania raportów o satysfakcjonującej jakości).

1. Niewystarczające zasoby kadrowe instytucji zaangażowanych we wdrażanie ZPORR - bardzo częsta rotacja, a co za tym idzie, niewystarczająca liczba pracowników odpowiednio przygotowanych do wykonywania zadań w zakresie zarządzania ZPORR ujemnie wpływa na proces pozyskiwania danych (jakość danych i czas niezbędny do ich pozyskania).

1. Opis działań związanych z monitoringiem i ewaluacją

1. Monitoring

Oprócz analizy danych pochodzących ze sprawozdań okresowych, przekazywanych w cyklu półrocznym, IZ ZPORR prowadzi bieżący monitoring wdrażania Programu. Głównym instrumentem monitoringowym, obok SIMIK i PEFS, pozostaje Informacja miesięczna nt. stanu realizacji ZPORR. W 2007 r., począwszy od informacji za kwiecień, dokonano modyfikacji Tabeli 1A dotyczącej liczby wybranych wniosków i realizowanych projektów - w związku z zakończeniem naborów zrezygnowano z podawania w tabeli informacji na ich temat. Ponadto, w związku z brakiem wolnych środków do zakontraktowania, wprowadzeniem mechanizmu nadkontraktacji, oraz z wymogiem uzyskania zgody IZ ZPORR na podpisanie umowy, wzrosło zapotrzebowanie na bardziej szczegółowe dane dotyczące oczekujących wniosków i podpisanych umów, powstałych oszczędności, oraz umów rozwiązanych. Dane te, w miesięcznym interwale, uzyskiwano dzięki wprowadzeniu do informacji miesięcznej Tabeli 2, szczegółowo obrazującej pojawiające się z różnych powodów oszczędności. Tabela ta została wprowadzona od czerwca 2007 r., przy czym na początku 2008 r. dokonano jej modyfikacji. Otrzymywane dane, w połączeniu ze stworzonymi przez IZ ZPORR odpowiednimi narzędziami, umożliwiły skuteczną analizę stanu kontraktacji w każdym momencie.

Ponadto, od II półrocza 2007 r., zgodnie z Decyzją Prezesa Rady Ministrów z dnia 6 lipca 2007 r. w sprawie zakresu trybu prowadzenia szczegółowego nadzoru nad projektami współfinansowanymi z funduszy strukturalnych, przygotowywana jest miesięczna informacja odnośnie Działania 1.6 ZPORR Rozwój transportu publicznego w aglomeracjach. Regularne otrzymywanie szczegółowych informacji na temat największych realizowanych w ramach ZPORR projektów pozwala na skuteczny monitoring i podjęcie odpowiednich środków zaradczych w sytuacjach problemowych. Należy pamiętać, że rozwiązanie jakiejkolwiek z umów na dużą wartość dofinansowania na tym etapie wdrażania Programu (ograniczone możliwości zastąpienia przez inny projekt z Działania 1.6) mogłoby skutkować niezrealizowaniem celów Działania. W związku z powyższym, pomimo uchylenia w dniu 7 grudnia 2007 r. ww. Decyzji Prezesa Rady Ministrów, IZ ZPORR utrzymała rozszerzony monitoring dużych projektów.

Na początku 2008 r. IZ ZPORR sporządziła szczegółową analizę systemu monitoringu wskaźników postępu rzeczowego, której wyniki zostały przedstawione w rozdziale 3.2.

2. Działania ewaluacyjne

Ewaluacja stopniowo staje się kluczowym narzędziem w analizie i ocenie trafności kierunków interwencji współfinansowanych ze środków UE. Ewaluacja efektywności oraz oddziaływania podjętych działań jest także jednym z zasadniczych elementów procesu wdrażania ZPORR. W 2007 r. kontynuowano prace związane z projektowaniem i przeprowadzaniem badań ewaluacyjnych. Zespół ds. ewaluacji w IZ ZPORR zlecił wykonanie 15 badań, z których do końca 2007 r. zakończyły się 4. Większość z pozostałych rozpoczętych ewaluacji zakończyła się w I połowie 2008 r.; w tym okresie podpisano również umowy na wykonanie kolejnych badań. W kolejnych miesiącach 2008 r. IZ ZPORR planuje przeprowadzenie dalszych badań, jednakże możliwość przeprowadzenia wszystkich zaplanowanych ewaluacji jest ograniczona niedostatecznymi zasobami kadrowymi.

Tabela 28 - Lista badań ewaluacyjnych realizowanych przez Departament Wdrażania Programów Rozwoju Regionalnego MRR w latach 2007-2008

Lp	Temat badania	Wykonawca	Termin oddania raportu końcowego	Wyniki opisane w rozdziale
Badania zrealizowane
1.	Wpływ projektów szkoleniowych realizowanych w ramach Działań 2.1, 2.3 oraz 2.4 ZPORR na zaspokojenie potrzeb lokalnych i regionalnych rynków pracy Badanie zostało zrealizowane w trzech województwach: małopolskim, podlaskim i śląskim, na próbie projektów, na podstawie danych z systemu monitoringu (bazy PEFS), analizy danych wtórnych, jak również wywiadów przeprowadzonych metodą CATI - w przypadku Beneficjentów Ostatecznych, oraz wywiadów pogłębionych i fokusów - w przypadku przedstawicieli instytucji zaangażowanych we wdrażanie ZPORR. Głównym celem ewaluacji było określenie poziomu adekwatności realizowanych projektów szkoleniowych do potrzeb lokalnych i regionalnych rynków pracy.	AGROTEC/ PTS	Sierpień 2007	3.1 (Dz.. 2.1, 2.3, 2.4)
2.	Analiza projektów szkoleniowych w ramach Działań 2.1, 2.3, 2.4 ZPORR zakończonych rzeczowo do dnia 30 kwietnia 2007 w województwie wielkopolskim, podkarpackim i łódzkim pod kątem wynagrodzenia personelu w projekcie Cele badania była identyfikacja czynników istotnie wpływających na poziom i zróżnicowanie indywidualnych wynagrodzeń wypłacanych personelowi zależnie od specyfiki projektów oraz specyfiki lokalnych rynków, jak również oszacowanie porównawcze skali wynagrodzeń w projekcie i ich wpływu na realizację projektu.	IBS	Listopad 2007
3.	Analiza projektów realizowanych w ramach Priorytetów 1 i 3 Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004-2006 w zakresie prawidłowości sporządzania analiz ekonomiczno-finansowych dotyczących przychodu netto osiąganego przez projekt Przedmiotem badania była prawidłowość sporządzania analiz ekonomiczno-finansowych dotyczących przychodu netto 120 projektów realizowanych w ramach Priorytetów 1 i 3 ZPORR. W raporcie końcowym z badania Wykonawca przedstawił wyniki analizy dokumentów dotyczących badanych projektów oraz wynikające z niej rekomendacje.	ECDF	Listopad 2007
4.	Analiza wpływu wsparcia udzielonego w ramach Działania 3.4 ZPORR na wzrost konkurencyjności mikroprzedsiębiorstw Badanie objęło trzy województwa: śląskie, podkarpackie i dolnośląskie. W raporcie końcowym Wykonawca przedstawił wyniki analizy: struktury projektów oraz beneficjentów objętych wsparciem w ramach Działania 3.4 ZPORR, badań ilościowych CATI, badania jakościowego, tj. wywiadów pogłębionych oraz pięciu studiów przypadku prezentujących przykłady spektakularnego sukcesu/ porażki beneficjentów Działania 3.4.	Pracownia Badań i Doradztwa Re-Source	Grudzień 2007	3.1 (Dz. 3.4)
5.	Ewaluacja działań podejmowanych na rzecz systemu kształcenia i szkolenia w ramach EFS Badanie zostało przeprowadzone wspólnie przez Departament Zarządzania EFS i Departament Wdrażania Programów Rozwoju Regionalnego. Celem było dokonanie kompleksowej ewaluacji działań na rzecz kształcenia i szkolenia w ramach EFS w ramach Działań 2.1 i 2.2 SPO RZL oraz Działania 2.2 ZPORR. Badanie polegało na analizie dokumentów (danych zastanych) na poziomie poszczególnych projektów i działań oraz na analizie jakościowej, jak również na realizacji badań terenowych w postaci m.in. indywidualnych wywiadów pogłębionych, zogniskowanych wywiadów grupowych oraz studiów przypadku na poziomie projektu.	AGROTEC/ PTS	Marzec 2008	3.1 (Dz. 2.2)
6.	Komplementarność projektów z zakresu infrastruktury transportu drogowego realizowanych w ramach ZPORR oraz komplementarność projektów z zakresu infrastruktury transportu drogowego realizowanych w ramach ZPORR z innymi inicjatywami w tym zakresie Celem badania jest uzyskanie kompletnej mapy drogowej projektów ZPORR oraz innych realizowanych ze środków Unii Europejskiej. Analizie poddawane są projekty z zakresu infrastruktury transportu drogowego realizowane w ramach ZPORR pod kątem komplementarności projektów wewnątrz programu (moduł komplementarności wewnętrznej) oraz z projektami realizowanymi w ramach Programów Operacyjnych SPO Transport i SPO ROL, jak również projektami finansowanymi z funduszy ISPA, PHARE i SAPARD, Funduszu Spójności, IW Interreg (moduł komplementarności zewnętrznej). Badanie obejmuje terytorium całego kraju oraz cały okres finansowania tj. od 1.05.2004 do 31.12.2008, uwzględniając również projekty w ramach ZPORR znajdujące się w trakcie realizacji.	KANTOR	Czerwiec 2008	3.1 (Pr. 1)
Badania w trakcie realizacji
7.	Analiza problemów związanych z realizacją projektów infrastrukturalnych realizowanych w ramach ZPORR i Funduszu Spójności wynikających ze zmieniającej się sytuacji na rynku usług budowlanych Celem badania jest pogłębienie wiedzy nt. zagrożeń na rynku usług budowlanych oraz opracowanie strategii przeciwdziałania tym zagrożeniom. Badaniem są objęci wykonawcy inwestycji budowlanych finansowanych ze środków Unii Europejskiej oraz przedstawiciele instytucji biorących udział we wdrażaniu projektów, jak również beneficjenci napotykający na problemy w realizacji projektów.	ECORYS/ P&P Consulting	Czerwiec 2008	7.4 (pkt. 3)
8.	Analiza wpływu projektów realizowanych w ramach Działania 1.5 ZPORR na rozbudowę infrastruktury społeczeństwa informacyjnego Badaniu podlegają projekty zrealizowane w ramach Działania 1.5 ZPORR do dnia 30 czerwca 2007 r. Przeprowadzona zostanie analiza struktury projektów i beneficjentów korzystających z dofinansowania. W ramach badania zostanie także opracowane 30 studiów przypadku opisujących realizowane projekty, które zostaną dobrane w taki sposób, by objąć jak najszerzej obszar wsparcia w Działaniu.	ECDF	Czerwiec 2008	3.1 (Dz. 1.5)
9.	Analiza wartości wskaźników monitoringowych Działań 1.2, 3.1 oraz 3.2 ZPORR z zakresu ochrony środowiska Badanie ma charakter monitoringowy i ma na celu oszacowanie wartości następujących wskaźników w ramach Działań 1.2, 3.1, 3.2 ZPORR: Liczba osób podłączonych do sieci rozdzielczej wodociągów (wskaźnik rezultatu w ramach Działań 1.2, 3.1 i 3.2), Liczba osób podłączonych do sieci kanalizacyjnej (wskaźnik rezultatu w ramach Działań 1.2, 3.1 i 3.2), Liczba ludności zabezpieczonej powodzią (wskaźnik oddziaływania w ramach Działania 1.2).	ECORYS	Czerwiec 2008	3.1 (Dz. 1.2, 3.1, 3.2)
10.	Analiza wpływu projektów współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego realizowanych w ramach I i III Priorytetu ZPORR na tworzenie miejsc pracy Badanie ma za zadanie ukazać, w jakim zakresie interwencje współfinansowane z EFRR w ramach ZPORR wpływają na tworzenie nowych miejsc pracy. Z uwagi na to, iż realizacja projektów współfinansowanych z EFRR może stymulować wzrost zatrudnienia, badanie to ma też służyć ukierunkowaniu przyszłych interwencji infrastrukturalnych w perspektywie finansowej 2007-2013 z EFRR w taki sposób, aby w jak największym stopniu przyczyniały się do tworzenia nowych miejsc pracy.	PSDB/WYG	Czerwiec 2008	3.4
11.	Badanie beneficjentów ostatecznych w ramach Priorytetu 2 ZPORR Podstawowym celem badania Beneficjentów Ostatecznych jest określenie efektów działań podejmowanych w odniesieniu do uczestników projektów, pochodzących z różnych grup, którym udzielono wsparcia, a przez to uzyskanie ważnych informacji na temat długotrwałego wpływu Priorytetu 2 ZPORR. W szczególności, badanie posłuży do określenia osiągniętych wartości wskaźników rezultatu dla 2 Priorytetu ZPORR oraz wskaźników oddziaływania dla poszczególnych Działań przewidzianych w Uzupełnieniu ZPORR. Są to m.in.: w przypadku Działań skierowanych do osób niepracujących - liczba osób, które podjęły naukę w szkole wyższej 6 miesięcy po zakończeniu udziału w projekcie, oraz w przypadku Działań skierowanych do osób pracujących - liczba osób, które znalazły nowe zatrudnienie.	ARC Rynek i Opinia	Czerwiec 2008	3.1 (Dz. 2.1, 2.2, 2.3, 2.4, 2.5)
12.	Analiza zmian wprowadzonych do projektów własnych w ramach II Priorytetu ZPORR Celem badania jest analiza zmian wprowadzonych do projektów własnych z uwzględnieniem charakteru tych zmian i ich wpływu na realizację projektu w porównaniu do założeń zawartych we wniosku o dofinansowanie projektu. Badaniu podlegają wszystkie projekty własne, zakończone lub będące w trakcie realizacji, zaakceptowane przez IZ ZPORR do dnia 30 czerwca 2007 r.	PSDB	Czerwiec 2008
13.	Ocena programów i projektów rewitalizacyjnych realizowanych w ramach Działania 3.3 „Zdegradowane obszary miejskie, poprzemysłowe i powojskowe” ZPORR. Wnioski na przyszłość Celem badania jest udzielenie odpowiedzi na kwestie podjęte przez Komisję Europejską odnoszące się do metod sporządzania programów i projektów w ramach Działania 3.3 oraz określenie wniosków z podjętych działań. Powyższe kwestie zostaną ustalone przy wykorzystaniu dokumentacji związanej z Działaniem 3.3, tj. wybranych wniosków o dofinansowanie projektów oraz Lokalnych Programów Rewitalizacji, stanowiących załącznik do składanych wniosków. Przedmiotem badania będą dane z systemu monitoringu ZPORR, wybrane projekty rewitalizacyjne dofinansowane ze środków EFRR w ramach Działania 3.3 oraz programy rewitalizacji zawierające te projekty. Uwzględnione będą projekty dotyczące rewitalizacji obszarów miejskich poprzemysłowych i powojskowych, przygotowane zarówno przez samorządy gminne, jak i powiatowe.	Instytut Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa	Czerwiec 2008	3.1 (Dz. 3.3)
14.	Analiza projektów realizowanych w ramach Priorytetów 1 i 3 ZPORR 2004-2006 w zakresie prawidłowości sporządzania analiz ekonomiczno-finansowych dotyczących przychodu netto osiąganego przez projekt (kontynuacja) Celem badania jest: ustalenie, czy wszystkie wnioski o dofinansowanie zawierały analizę ekonomiczno-finansową dotyczącą przychodu netto osiąganego przez projekty, w przypadku projektów, które taką analizę zawierały - zweryfikowanie prawidłowości ich sporządzenia, w przypadku projektów, w których stwierdzone zostaną nieprawidłowości w zakresie sporządzania omawianych analiz - przedstawienie prawidłowej analizy ekonomiczno-finansowej dotyczącej przychodu netto osiąganego przez projekty.	ECDF	Czerwiec 2008
15.	Analiza porównawcza regulacji w zakresie ustalania poziomu współfinansowania w ramach projektów współfinansowanych z EFRR w poszczególnych krajach członkowskich Unii Europejskiej Celem badania jest analiza porównawcza zapisów aktów prawnych oraz dokumentów stosowanych w krajach UE we wdrażaniu programów operacyjnych współfinanso-wanych z EFRR pod kątem zasad i metodologii przyjętej przez Instytucje Zarządzające w poszczególnych krajach członkowskich odnośnie ewentualnego obniżania poziomu współfinansowania w przypadku projektów, które nie generują znaczącego przychodu netto (tj. projektów ze wskaźnikiem przychodu netto niższym niż 25%).	PSDB	Lipiec 2008
Badania planowane
16.	Badanie realizacji polityki horyzontalnej w zakresie równości płci w ramach Priorytetu II ZPORR Celem badania będzie ocena realizacji zasady równości płci na każdym etapie realizacji projektów Priorytetu 2 ZPORR. Przedmiotem badania będą wszystkie projekty realizowane w ramach działań z Priorytetu 2 zakończone i skontrolowane do 31 grudnia 2007 r.
17.	Analiza projektów z zakresu turystyki i kultury realizowanych w ramach ZPORR Celem badania będzie analiza projektów z zakresu turystyki i kultury realizowanych w ramach Działań 1.4, 3.1, 3.2, 3.3 ZPORR pod względem typów projektów i rodzaju beneficjentów objętych wsparciem w ramach tych działań oraz opis studiów przypadku projektów zrealizowanych w regionach. Przedmiotem badania będą wszystkie projekty zakończone i skontrolowane w ramach wymienionych działań ZPORR do 31 grudnia 2007 r.
18.	Ewaluacja zagadnień związanych z subsydiowanym zatrudnieniem w ramach ZPORR Celem badania jest analiza projektów z zakresu subsydiowanego zatrudnienia w nowym miejscu pracy w ramach Działań 2.3 i 2.4 ZPORR w kontekście trwałości i jakości powstawania nowych miejsc pracy, uwzględniając sytuację społeczno-gospodarczą i rynku pracy w okresie oraz na obszarze objętym wsparciem.
19.	Analiza wpływu projektów realizowanych w ramach Działania 2.6 ZPORR na wzrost potencjału regionów w sferze innowacji Celem badania będzie ocena wpływu wsparcia udzielonego w ramach Działania 2.6 ZPORR na rozwój regionalnych systemów innowacji, tworzących podstawę wspierania innowacyjności w regionach.
20.	Analiza wpływu wsparcia udzielonego w ramach Działania 3.4 ZPORR na rozwój mikroprzedsiębiorstw Celem badania jest uzyskanie pogłębionej wiedzy na temat typów projektów oraz beneficjentów objętych wsparciem, a także ocena wpływu wsparcia udzielonego mikroprzedsiębiorstwom w ramach Działania 3.4 ZPORR na wzrost ich konkurencyjności. Badanie ma objąć swoim zasięgiem cały kraj.

Oprócz ww. badań, zleconych przez IZ ZPORR, ewaluacje były przeprowadzane również przez regionalne instytucje zaangażowane we wdrażanie ZPORR. Przy wykonywaniu zadań związanych z ewaluacją, IZ ZPORR na bieżąco współpracuje z Krajową Jednostką Oceny, która ponadto sama zleciła szereg badań dotyczących kwestii horyzontalnych, swoim zasięgiem obejmujących również ZPORR.

Termin realizacji większości badań ewaluacyjnych zleconych przez IZ ZPORR przypadł w pierwszej połowie 2008 r. Biorąc pod uwagę stan wdrażania ZPORR, rekomendacje opracowane przez ewaluatorów na podstawie wyników badań ewaluacyjnych mogą zatem zostać uwzględnione przede wszystkim przez Instytucje Zarządzające programami operacyjnymi w nowym okresie programowania. W przypadku badania ewaluacyjnego pt. „Badanie przyczyn różnic w poziomie płatności realizowanych w ramach ZPORR na poziomie województw”, przeprowadzonego w 2006 r. (odbiór raportu końcowego nastąpił w listopadzie 2006 r.), IZ ZPORR podjęła działania zmierzające do wdrożenia rekomendacji przedstawionych w raporcie. W rezultacie podjętych działań wprowadzono szereg uproszczeń w procesie składania wniosków o płatność przez beneficjentów (opisanych szerzej w rozdziale 5 niniejszego raportu), co miało wpływ na przyspieszenie finansowego wdrażania Programu.

1. Rekomendacje i zalecenia wynikające ze sprawozdań okresowych

Rekomendacje dla dalszej realizacji ZPORR, wynikające ze sprawozdań, można podzielić na dwie grupy:

• szkolenia - mimo zaawansowania procesu wdrażania ZPORR, w dalszym ciągu rekomenduje się kontynuację szkoleń w wielu dziedzinach dla poszczególnych instytucji zaangażowanych we wdrażanie ZPORR;

• opracowanie i wdrożenie systemu wynagrodzeń i motywacji dla osób zatrudnionych przy wdrażaniu programu w Instytucjach Pośredniczących, tak by zapobiec rotacji i zatrzymać, ale także pozyskać nowych pracowników, dysponujących niezbędnym doświadczeniem zawodowym. W tym zakresie podejmowane są odpowiednie kroki w celu polepszenia sytuacji w tym zakresie.

Należy podkreślić, iż powyższe rekomendacje są wnioskami wynikającymi z analizy sprawozdań jako całości, gdyż wiele województw nie wypełnia punktu sprawozdania dotyczącego rekomendacji. Doświadczenia kilku lat wdrażania Programu potwierdzają powyższe obserwacje, z których wynika, iż czynnik ludzki jest absolutnie kluczowym elementem w procesie wdrażania programów współfinansowanych z funduszy unijnych.

Rekomendacje wynikające z badań ewaluacyjnych zostały zarysowane w opisach wyników poszczególnych badań w niniejszym Raporcie. Należy podkreślić, że podniesienie poziomu wykorzystywania wyników badań jest największym wyzwaniem stojącym przed instytucjami odpowiedzialnymi za wykorzystywanie środków UE. Na to, w jakim stopniu otrzymane rekomendację są wykorzystywane w praktyce, ma wpływ wiele elementów, m.in. dostosowanie tematu i zakresu badań do rzeczywistych potrzeb, jakość i rzetelność badań, otrzymanie wyników we właściwym czasie, jak również dotarcie z wynikami badań do osób odpowiedzialnych za podejmowanie decyzji.

1. Zasada równości szans w komitetach i grupach roboczych

W komitetach i grupach roboczych funkcjonujących w ramach ZPORR nie wprowadzono obligatoryjnych parytetów. Niemniej jednak IZ ZPORR rekomendowała instytucjom uczestniczącym we wdrażaniu ZPORR, aby miały na względzie zasadę równości szans.

W odniesieniu do komitetów monitorujących, sama ustawa o NPR wymusza zrównoważony udział liczebny reprezentantów stron: rządowej, samorządowej i partnerów społecznych (w tym miejsca przypadające organizacjom pozarządowym obsadzono w drodze rekomendacji Rady Działalności Pożytku Publicznego w wyniku otwartego konkursu). Koordynację działań w zakresie przeciwdziałania wszelkim przejawom dyskryminacji w ramach Komitetu powierzono przedstawicielowi ministra właściwego do spraw pracy oraz do spraw zabezpieczenia społecznego. Proporcja płci członków Komitetu Monitorującego ZPORR 2004-2006 uległa minimalnej poprawie, do poziomu 26%/74% na korzyść mężczyzn, jednakże w grupie stałych zastępców członków proporcja ta była odwrotna (37%/63% na korzyść kobiet).

Ze względu na specjalistyczny charakter powołanych grup roboczych oraz fakt, iż ich członkowie to przeważnie ochotnicy, parytet płci nie był zakładany. Niemniej jednak należy zauważyć zrównoważoną proporcję pomiędzy członkiniami i członkami ww. grup, z niewielką przewagą kobiet.

7. INFORMACJA O PRZEPROWADZONYCH KONTROLACH I NAPOTKANYCH PROBLEMACH W TRAKCIE REALIZACJI PROGRAMU

1. Informacje wstępne

Zgodnie z art. 4 Rozporządzenia Komisji (WE) Nr 438/2001 z dnia 2 marca 2001r. kontrole w ramach ZPORR odbywają się na poziomie:

• Instytucji Zarządzającej,

• Instytucji Pośredniczącej,

• Instytucji Wdrażającej.

Kontrole przeprowadzane są zgodnie z:

• procedurami określonymi w Podręczniku ogólnym wdrażania ZPORR oraz procedurach wewnętrznych ww. instytucji.

• Wytycznymi Instytucji Zarządzającej ZPORR w zakresie przeprowadzania wizyty monitorującej/kontrolnej na miejscu, wydanymi w oparciu o art. 4 Rozporządzenia Komisji (WE) Nr 438/2001 z dnia 2 marca 2001 r. W dniu 01.08.2007 IZ ZPORR dokonała aktualizacji ww. Wytycznych... Pierwsza wersja wytycznych została przyjęta przez IZ ZPORR w dniu 31.07.2006 r.

Zgodnie z ww. procedurami i wytycznymi Instytucji Zarządzającej ZPORR:

• IZ ZPORR jest zobowiązana do przeprowadzenia przynajmniej jednej kontroli systemu zarządzania i kontroli w województwie, w każdej Instytucji Pośredniczącej, Urzędzie Marszałkowskim oraz co najmniej jednej Instytucji Wdrażającej, w latach 2004-2008,

• Instytucja Pośrednicząca jest zobowiązana do przeprowadzenia przynajmniej raz w roku (w latach 2004-2008) kontroli systemów zarządzania i kontroli w każdej z Instytucji Wdrażających oraz w podmiotach, którym Samorząd Województwa przekazał część zadań związanych z wdrażaniem ZPORR, oraz wybranych podczas kontroli projektów na próbie projektów z Priorytetu 2 i Działania 3.4, które stanowią przynajmniej 5% wartości projektów w ramach kontrolowanego Działania.

Instytucja Zarządzająca ZPORR przeprowadziła, zgodnie z planem kontroli na 2007 r., 5 kontroli systemu zarządzania i kontroli w województwach:

• zachodniopomorskim (28.02-13.03.2007),

• lubelskim (16-20.04, 21-23.05, 28-29.05.2007),

• opolskim (24.07-03.08.2007),

• wielkopolskim (20.09-05.10.2007),

• świętokrzyskim (12-16, 19-21 i 26-27.11.2007).

Tym samym, IZ ZPORR zrealizowała zaplanowane kontrole systemowe wszystkich województwach.

Ponadto, IZ ZPORR przeprowadziła kontrolę systemu zarządzania i kontroli w województwie mazowieckim. Kontrola odbyła się w trybie doraźnym na prośbę Komisji Europejskiej. Kontrola odbyła się w funkcjonującej od 1 lipca 2007 r. Mazowieckiej Jednostce Wdrażania Programów Unijnych, w dniach 12-19.10.2007. Przedmiotem kontroli był system zarządzania i kontroli w ramach Działań: 2.1, 2.2, 2.3, 2.4, 2.5, 2.6 i 3.4 ZPORR.

W ramach ww. kontroli systemu zarządzania i kontroli (z wyłączeniem kontroli w województwie mazowieckim) Instytucja Zarządzająca przeprowadziła kontrole 9 projektów na miejscu ich realizacji (Działanie 1.4 - 3, Działanie 3.3 - 1, Działanie 3.2 - 1, Działanie 2.3 - 1, Działanie 1.5 - 2, Działanie 2.4 - 1). Kontrole te zostały przeprowadzone na próbie projektów w ramach działań wybranych zgodnie z analizą ryzyka.

Instytucja Zarządzająca przeprowadziła również 45 kontroli projektów realizowanych w ramach Priorytetu 4 Pomoc Techniczna ZPORR (opisanych w rozdziale 8.2 niniejszego Raportu).

Ponadto, w okresie od 1 marca do 19 maja 2007 r. Instytucja Zarządzająca ZPORR przeprowadziła 41 wizyt monitorujących we wszystkich województwach. Celem wizyt monitorujących była kontrola jakości szkoleń realizowanych w ramach Działania 2.1 i 2.5, sprawdzenie czy zajęcia w ramach projektów są realizowane, jak również zbadanie relacji pomiędzy Ostatecznymi Odbiorcami (Beneficjentami) a Instytucją Wdrażającą.

Instytucje Pośredniczące przeprowadziły 44 kontrole systemu zarządzania i kontroli, w tym: 20 kontroli systemu przeprowadzono w Urzędach Marszałkowskich, 11 kontroli systemu przeprowadzono w Wojewódzkich Urzędach Pracy, 13 kontroli systemu przeprowadzono w Agencjach Rozwoju Regionalnego/Stowarzyszeniach

Instytucje Wdrażające oraz Instytucje Pośredniczące przeprowadziły w sumie 5 312 kontroli projektów.

1. Zapewnienie wykorzystania Funduszy zgodnie z zasadami zarządzania finansowego

W celu zapewnienia prawidłowości wdrażania ZPORR, w tym prawidłowości zarządzania finansowego, Instytucja Zarządzająca ZPORR prowadzi planowe kontrole na miejscu realizacji projektów oraz planowe kontrole systemów zarządzania i kontroli w Instytucjach Pośredniczących oraz u Beneficjentów Końcowych (Instytucji Wdrażających) - zgodnie z Rocznym planem kontroli dla ZPORR.

Planowe kontrole na miejscu realizacji projektów IZ ZPORR przeprowadza, co do zasady, w odniesieniu do zakończonych projektów Pomocy Technicznej realizowanych przez Instytucję Zarządzającą ZPORR i Instytucje Pośredniczące jako Beneficjentów Końcowych. W odniesieniu do pozostałych projektów realizowanych w ramach Priorytetu 4 oraz w ramach Priorytetów 1, 2, 3, kontrole na miejscu prowadzą odpowiednio Instytucja Pośrednicząca lub Instytucja Wdrażająca.

Ponadto IZ ZPORR prowadzi kontrole doraźne na miejscu realizacji projektów w ramach Priorytetów 1, 2, 3 oraz doraźne kontrole systemu zarządzania i kontroli
w Instytucjach Pośredniczących i Instytucjach Wdrażających.

W celu poprawy jakości i skuteczności kontroli, IZ ZPORR podjęła w 2007 r. następujące działania:

1. W dniu 1 sierpnia 2007 r. zatwierdzone zostały zaktualizowane Wytyczne Instytucji Zarządzającej ZPORR w zakresie kontroli przeprowadzania wizyty monitorującej/ kontrolnej na miejscu wydane w oparciu o art. 4 Rozporządzenia Komisji (WE) Nr 438/2001 z dnia 2 marca 2001 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania Rozporządzenia Rady (WE) Nr 1260/1999 dotyczącego zarządzania i systemów kontroli pomocy udzielanej w ramach funduszy strukturalnych wraz częścią dotyczącą kontroli trwałości. IZ ZPORR zobowiązała Instytucje Wdrażające i Pośredniczące do przeprowadzania kontroli trwałości projektów w okresie 5 lat od daty podpisania umowy o dofinansowanie.

2. W grudniu 2007 r. podjęto prace nad aktualizacją Wytycznych Instytucji Zarządzającej ZPORR w zakresie kontroli stosowania przepisów dotyczących zamówień publicznych przy realizacji projektów współfinansowanych w ramach ZPORR oraz listami sprawdzającymi do ww. wytycznych. Zostały wprowadzone zmiany związane z wynikami audytów Komisji Europejskiej oraz kontroli dochodzeniowych OLAF - odnoszą się one w szczególności do: aktualizacji podstaw prawnych wynikających z nowelizacji ustawy pzp; uwzględnienia, w stosunku do beneficjentów, u których nie zachodzi ustawowa konieczność przestrzegania ustawy pzp, zachowania zasad jawności postępowania, uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wszystkich oferentów; wprowadzenia zapisów Komunikatu wyjaśniającego Komisji, dotyczącego prawa wspólnotowego obowiązującego w dziedzinie udzielania zamówień, które nie są lub są jedynie częściowo objęte dyrektywami w sprawie zamówień publicznych (2006/C179/02) z dnia 01.08.2006. Zaktualizowane Wytyczne zostały ostatecznie zatwierdzone 14 marca 2008 r.

3. W grudniu 2007 r. IZ ZPORR rozpoczęła również prace nad opracowaniem szczegółowych list sprawdzających wraz z instrukcjami do kontroli projektów na miejscu w zakresie pomocy publicznej w ramach Priorytetu 1 i 3 ZPORR (Działania 1.2, 1.4, 3.1, 3.2, 3.3, 3.4) oraz dokumentem Procedura występowania pomocy publicznej. Procedura oraz listy zostały zatwierdzone w marcu 2008 r.

4. W dniu 15 października 2007 r. IZ ZPORR zaktualizowała wytyczne nt. audytu zewnętrznego projektów realizowanych w ramach ZPORR (z wyłączeniem projektów realizowanych w ramach Priorytetu 4). Rozszerzono zapis o posiadanych umiejętnościach w zakresie wykonywania audytu. Zmianie w całości uległ również punkt 7 Wytycznych dotyczący rezultatów przeprowadzonych audytów.

5. W celu sprawdzenia zasadności zaliczania przez Beneficjentów podatku od towarów i usług (VAT) do kosztów kwalifikowanych, IZ ZPORR podjęła działania w zakresie wzmocnienia systemu weryfikacji kwalifikowalności tego podatku:

1. W tym celu IZ ZPORR skierowała do Instytucji Pośredniczących i Wdrażających wytyczną z dnia 23 sierpnia 2007 r., sygn. DRR-VII-85723-21-MW/07 (uzupełnioną i uszczegółowioną pismem z dnia 20 grudnia 2007 r., sygn. DRR-VII-85723-74-DW/07), w której zaleciła przeprowadzenie szczegółowej analizy projektów pod kątem kwalifikowalności podatku od towarów i usług w ramach projektów realizowanych w ramach ZPORR. W szczególności analiza ma polegać na weryfikacji prawidłowości informacji zawartych w oświadczeniach o kwalifikowalności VAT w oparciu o zaświadczenia o statusie podatkowym beneficjenta (wydawane przez urzędy skarbowe) oraz istotę inwestycji. W ww. wytycznej w sposób wyczerpujący opisano dostępne instytucjom zaangażowanym we wdrażanie Programu instrumenty pozwalające na ocenę kwalifikowalności podatku od towarów i usług oraz polecono tym instytucjom przeprowadzenie jednorazowo, w trybie pilnym, analizy kwalifikowalności podatku w oparciu o wspomniane instrumenty. Ponadto zobowiązano Instytucje Pośredniczące i Wdrażające do monitorowania sytuacji prawno-podatkowej beneficjentów, w których przypadku istnieje ryzyko nieprawidłowego zakwalifikowania podatku od towarów i usług. We wspomnianych pismach udzielono również wyjaśnień w odniesieniu do sytuacji, których wystąpienie w praktyce mogłoby budzić wątpliwości interpretacyjne. Opisana wytyczna zawiera rozwiązania pozwalające na badanie kwalifikowalności podatku od towarów i usług dla wszystkich projektów realizowanych w ramach ZPORR, w tym dla projektów opisanych w Nocie Sygnalizacyjnej Ministra Finansów do Ministra Rozwoju Regionalnego ze stycznia 2008 r. z kontroli celowości i zgodności z prawem gospodarowania środkami publicznymi pochodzącymi z UE w ramach ZPORR, SPO WKP, SPO Transport, PO PT (Action Plan), w których możliwość odzyskania podatku powstała w wyniku wykonywania czynności najmu powierzchni wybudowanych/ wyremontowanych z udziałem publicznych środków wspólnotowych.

2. W celu wzmocnienia skuteczności weryfikacji kwalifikowalności VAT, w związku z dużym stopniem skomplikowania systemu podatku od towarów i usług, IZ ZPORR przewidziała możliwość sfinansowania ze środków Pomocy Technicznej ZPORR projektów polegających na korzystaniu z pomocy doradczej (np. w formie help-desku), świadczonej przez podmioty zawodowo zajmujące się doradztwem podatkowym, w konkretnych przypadkach, w których instytucje zaangażowane we wdrażanie Programu mają wątpliwości co do kwalifikowalności podatku VAT.

3. W związku z koniecznością wzmocnienia kontroli w obszarze kwalifikowalności podatku VAT, w styczniu 2008 r. Instytucja Zarządzająca ZPORR przygotowała wspólnie z Departamentem CZ w Ministerstwie Finansów cykl czterech 2-dniowych szkoleń dla pracowników instytucji zaangażowanych we wdrażanie ZPORR oraz Urzędów Kontroli Skarbowych. Celem głównym szkoleń była wymiana doświadczeń w zakresie kontroli funduszy strukturalnych, poszerzenie wiedzy uczestników szkolenia nt. kontroli z art. 4 i 10, podatku VAT i mechanizmów zapobiegających podwójnemu finansowaniu oraz nawiązanie współpracy pomiędzy instytucjami zaangażowanymi we wdrażanie ZPORR a Urzędami Kontroli Skarbowej. W wyniku szkoleń zostały zrealizowane następujące cele szczegółowe:

• zapoznanie przedstawicieli instytucji zaangażowanych we wdrażanie ZPORR ze specyfiką kontroli z art. 10, oraz kwalifikowalności VAT w funduszach strukturalnych,

• zapoznanie przedstawicieli UKS ze specyfiką kontroli z art. 4 oraz mechanizmami zapobiegającymi podwójnemu finansowaniu wydatków.

• W celu wyeliminowania ryzyka refundowania wydatków niekwalifikowanych i odzyskania kwot niezależnie wypłaconych, IZ ZPORR w porozumieniu z pozostałymi instytucjami zaangażowanymi we wdrażanie Programu opracowuje procedury, mające na celu wyeliminowanie powyższego ryzyka:

1. W celu zminimalizowania ryzyka nieprawidłowego zaliczenia podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowanych zostały podjęte działania opisane w punkcie 5.

2. W grudniu 2007 r. IZ ZPORR poinformowała instytucje, iż w celu uniknięcia braku należytej wymiany informacji między osobami odpowiedzialnymi za projekt, w tym również za kontrolę wniosku o płatność, a osobami przeprowadzającymi kontrolę na miejscu, zaleca się uczestnictwo opiekunów projektu lub pracowników odpowiedzialnych za weryfikację wniosku o płatność w Zespołach Kontrolujących przeprowadzających kontrolę na miejscu w celu pozyskania pełnej informacji o projekcie.

3. Również w grudniu 2007 r. IZ ZPORR zobowiązała Instytucje Pośredniczące i Wdrażające do stosowania mechanizmów kontrolnych w zakresie ryzyka „podwójnego finansowania”, tj. przedstawienia wydatku do refundacji w dwóch lub więcej projektach przez beneficjentów realizujących więcej niż jeden projekt.

4. IZ ZPORR dokonała uszczegółowienia Instrukcji do Wniosku beneficjenta o płatność dla projektu finansowanego z EFRR w zakresie opisu jaki powinien znaleźć się
   na fakturze załączanej przez beneficjenta do wniosku o płatność. Oryginały faktur otrzymanych od kontrahentów (na pierwszej stronie) zawierać muszą oznaczenia z którym Programem/ Funduszem są związane i kiedy zostały one ujęte we wniosku o płatność w celu uzyskania refundacji.

5. Instytucje Pośredniczące i Instytucje Wdrażające zostały zobowiązane do uszczegółowienia załączników do Podręcznika Procedur Instytucji Pośredniczącej oraz Podręcznika Procedur Instytucji Wdrażającej - list sprawdzających dla Instytucji Pośredniczącej/ Wdrażającej przy dokonywaniu weryfikacji wniosków o płatność w ramach Priorytetu 1, 2, 3 oraz Priorytetu 4 Pomoc Techniczna. Czynność ta miała na celu poprawę skuteczności weryfikacji wniosków o płatność w zakresie kwalifikowalności wydatków ponoszonych przez beneficjentów.

6. 28 sierpnia 2007 r. IZ ZPORR przekazała do Instytucji Pośredniczących oraz Wdrażających pismo o sygnaturze DRR-VII-85725-15-ML/07, które doprecyzowuje wytyczne w zakresie obowiązku dochodzenia środków wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem, niezgodnie z procedurami lub pobranych nienależnie i w nadmiernej wysokości od beneficjentów. Pismo reguluje następujące kwestie:

• przypadki, w których beneficjent powinien zostać wezwany do zwrotu środków,

• kiedy i w jaki sposób należy naliczać odsetki od nienależnie pobranego dofinansowania,

• sposób wykazania środków odzyskanych w zbiorczych wnioskach o płatność.

• W piśmie o sygnaturze DRR-VII-85723-36-HA/07 z dnia 31 lipca 2007 r. IZ ZPORR doprecyzowała zasady dotyczące odzyskiwania środków w ramach Działania 3.4 Mikroprzedsiębiorstwa, naliczania odsetek oraz wykazywania środków odzyskanych
  w zbiorczych wnioskach o płatność.

W celu usprawnienia systemu przekazywania informacji nt. nieprawidłowości, IZ ZPORR podjęła w 2007 r. następujące działania:

1. W I półroczu 2007 r. ukończono prace nad Poradnikiem dla instytucji na temat Systemu informowania o nieprawidłowościach. Dokument został opublikowany w dniu 04.05.2007 r. na stronie internetowej www.zporr.gov.pl.

2. W związku z wejściem w życie nowego SION (27.07.2007 r.), IZ ZPORR dokonała aktualizacji procedur przekazywania informacji o nieprawidłowościach w ZPORR (Rozdział 15 Podręcznika procedur wdrażania ZPORR). W celu zminimalizowania ryzyka nieinformowania o nieprawidłowości podlegającej zgłoszeniu do KE, wprowadzono do procedur zestawienie spraw odrzuconych. Ponadto, w celu usprawnienia systemu przekazywania informacji przez IZ ZPORR do Ministerstwa Finansów, wprowadzono do procedur obowiązek jednoczesnego przekazywania informacji o nieprawidłowościach do Departamentu Certyfikacji i Poświadczeń Środków z UE i do Departamentu Instytucji Płatniczej w MF.

3. Opracowano Procedurę przekazywania informacji o nieprawidłowościach w ZPORR na podstawie wystąpienia pokontrolnego NIK.

4. Opracowano Procedurę przekazywania informacji o nieprawidłowościach opracowanych na podstawie wyników kontroli II stopnia przeprowadzanej przez Urzędy Kontroli Skarbowej. Procedura została skonsultowana z instytucjami zaangażowanymi we wdrażanie ZPORR w regionach oraz z Departamentem Certyfikacji i Poświadczania Środków z UE. Prace zostały ukończone w II półroczu 2007 r.

5. W celu ujednolicenia zakresu informacji przekazywanych przez Instytucje Wdrażające/ Pośredniczące za pomocą kwartalnych zestawień nieprawidłowości niepodlegających raportowaniu do KE oraz ułatwienia procesu weryfikacji ww. zestawień przez IZ ZPORR, w styczniu 2008 r. IZ przygotowała instrukcję wypełniania zestawień kwartalnych nieprawidłowości uzupełnioną o wytyczne IZ ZPORR.

6. W celu wymiany doświadczeń oraz w związku z problemami zgłaszanymi przez Instytucje Wdrażające/ Pośredniczące dotyczącymi nieprawidłowości i raportowania, Instytucja Zarządzająca ZPORR kontynuowała spotkania w sprawie oszustw i nadużyć finansowych. W spotkaniach uczestniczą przedstawiciele wszystkich instytucji zaangażowanych we wdrażanie ZPORR w województwach. Misją spotkań jest usprawnienie systemu informowania o nieprawidłowościach w ZPORR. Cele szczegółowe spotkań to: stworzenie platformy do wymiany informacji nt. praktyk oszustw, omówienie przypadków wykrytych oszustw, usystematyzowanie postępowania instytucji w zakresie wykrywania, monitorowania i usuwania nieprawidłowości. Po każdym ze spotkań sporządzany jest protokół podsumowujący przebieg spotkania i podjęte ustalenia. W 2007 r. odbyły się 4 spotkania w następujących terminach: 8-9.01.2007, 12-13.04.2007, 06.07.2007, 12-13.12.2007.

7. W wyniku ww. spotkań Instytucja Zarządzająca ZPORR podjęła decyzję o zorganizowaniu we współpracy z Komendą Główną Policji w Warszawie cyklu 4 szkoleń przeznaczonych dla przedstawicieli instytucji zaangażowanych we wdrażanie ZPORR oraz przedstawicieli policji (głównie Komend Wojewódzkich) w regionach. Misją szkoleń była poprawa ochrony interesów finansowych Unii Europejskiej i Rzeczypospolitej Polskiej, zaś celem - wymiana doświadczeń w zakresie przypadków oszustw i nadużyć finansowych, poszerzenie wiedzy pracowników instytucji zaangażowanych we wdrażanie ZPORR nt. przestępczości w funduszach strukturalnych, obowiązujących uregulowań prawnych (kk, kpk) oraz nawiązanie współpracy pomiędzy instytucjami zaangażowanymi we wdrażanie ZPORR a organami ścigania w regionach. W wyniku szkoleń zostały zrealizowane następujące cele szczegółowe:

• zapoznanie przedstawicieli Policji w regionach z systemem zarządzania i kontroli ZPORR; omówienie obszarów ryzyka wystąpienia naruszeń prawa/oszustw w ramach ZPORR,

• przeszkolenie pracowników instytucji zaangażowanych we wdrażanie ZPORR w zakresie praktyk oszustw i nadużyć finansowych, dokumentowania przypadków i zabezpieczania dowodów;

• omówienie procedur wynikających z KPK,

• omówienie przykładów dobrych praktyk istniejącej współpracy w regionach.

Instytucja Zarządzająca otrzymała informacje, że w przypadku części województw, w wyniku ww. szkoleń, została nawiązana regularna współpraca pomiędzy policją a instytucjami zaangażowanymi we wdrażanie ZPORR w regionach.

Wszystkie dokumenty, o których mowa powyżej, zostały zamieszczone przez IZ ZPORR na stronie www.zporr.gov.pl (w zakładce „Kontrola i nieprawidłowości”).

1. Przedstawienie najważniejszych problemów, które pojawiły się podczas procesu zarządzania pomocą, wraz z rekomendacjami oraz podjętymi środkami zaradczymi

1. W 2007 r. jednym z częściej zgłaszanych przez Instytucje Pośredniczące problemów był problem dotyczący funkcjonowania systemu SIMIK.

Odnosząc się do powyższego problemu, należy nadmienić, iż SIMIK został wdrożony ze znacznym opóźnieniem, co spowodowało nagromadzenie dużej liczby danych, które należało wprowadzić do Systemu. W okresie sprawozdawczym w ramach modułu obsługa wniosków/obsługa projektów (I.B.1) do systemu zostały wprowadzone wszystkie historyczne dane, a użytkownicy pracowali wyłącznie na bieżących danych, dokonując na nich jedynie stosownych aktualizacji wynikających ze zmian we wnioskach. W ramach modułu zawierającego informacje finansowe o projektach (I.B.2) instytucje obsługujące ZPORR wprowadziły do SIMIK wszystkie historyczne wnioski o płatność do dnia 30 listopada 2007 r. Należy zaznaczyć, iż zgodnie z zatwierdzonymi Wytycznymi do wprowadzania do SIMIK bieżących oraz historycznych wniosków o płatność w ramach ZPORR, historyczne wnioski o płatność były wprowadzane dopiero po ich ostatecznym rozliczeniu przez daną Instytucję. 27 grudnia 2007 r. IZ ZPORR zakończyła wprowadzanie do systemu SIMIK danych dotyczących własnych kontroli. Część kontroli nie została jeszcze zakończona, a dane dotyczące wyników oraz zaleceń pokontrolnych będą w systemie uzupełniane na bieżąco. Ponadto w dniu 28 grudnia 2007 r. pismem znak: DRR-I-85751-39-PB/07 IZ ZPORR zobowiązała wszystkie Urzędy Wojewódzkie do szczegółowego uzupełnienia danych w zakresie zaleceń pokontrolnych w ramach modułu kontroli SIMIK. Mając na uwadze powyższe oraz założenia wdrożenia systemu przekazane Komisji Europejskiej, takie jak wprowadzenie wszystkich danych historycznych, udostępnienie użytkownikom systemu wszystkich funkcjonalności oraz przejście na pracę z danymi bieżącymi, system SIMIK w ramach ZPORR od dnia 3 stycznia 2008 r. należy uznać za wdrożony.

2. Problem z błędnie działającym Generatorem Wniosków Płatniczych.

Generator Wniosków Płatniczych został dostosowany do obsługi wszystkich działań w ramach wszystkich priorytetów ZPORR. Obecnie zgłaszane są bieżące modyfikacje do wspomnianej aplikacji, wynikające ze zmian prawodawstwa krajowego bądź usprawnień wprowadzanych przez IZ ZPORR w zakresie przyznawanej beneficjentom pomocy. Ostatnia modyfikacja została zgłoszona dla Priorytetu 4 ZPORR w dniu 14 stycznia 2008 r., dotyczyła możliwości wpisania w GWP oraz SIMIK kwoty VAT różnej od zera w przypadku wpisania takich samych wartości w polach „Kwota dokumentu netto” oraz „Kwota dokumentu brutto”. Przedmiotowa zmiana została wprowadzona 25 kwietnia 2008 r. Jednocześnie należy zaznaczyć, iż z dotychczasowych doświadczeń wynika, że wdrożenie wspomnianego Generatora nie wyeliminuje całkowicie błędów formalnych popełnianych przez beneficjentów podczas tworzenia wniosków o płatność. Wynika to najczęściej z problemów związanych z obsługą samej aplikacji generatora, która dla wielu beneficjentów wciąż przysparza problemy.

3. Problemy przy eksploatacji aplikacji Podsystemu monitorowania Europejskiego Funduszu Społecznego (PEFS).

W dniu 20 czerwca 2007 r. IZ ZPORR wystosowała do wszystkich instytucji zaangażowanych we wdrażanie ZPORR pismo (znak: DRR-II-8526-7-AgB/07) informujące o możliwości korzystania z pomocy technicznej w ramach PEFS (w formie serwisu help-desk) pod wskazanym numerem telefonu od dnia 1 czerwca 2007 r. w ramach usługi Świadczenie usług wsparcia aplikacyjnego PEFS na podstawie podpisanej umowy pomiędzy DRR a firmą S&T (autorem aplikacji). Ponadto na początku 2008 r. IZ ZPORR przeprowadziła dla Instytucji Wdrażających szkolenie z systemu PEFS.

4. Niedotrzymywanie terminów składania sprawozdań przez beneficjentów i Instytucje Wdrażające.

Nadal występują problemy z terminowym uzyskiwaniem od beneficjentów sprawozdań z realizacji projektu. Terminy przekazywania sprawozdań określone w rozporządzeniu Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 26.02.2007 r. w sprawie trybu, terminu i zakresu sprawozdawczości dotyczącej realizacji Narodowego Planu Rozwoju oraz trybu i zakresu rozliczeń (Dz. U. nr 44 z 2007 r., poz. 283) są nadal zbyt napięte. Dogłębna analiza stale rosnącej liczby sprawozdań z realizacji projektów jest w tej sytuacji utrudniona. Dodatkowym utrudnieniem w tej sytuacji jest rezygnacja z utworzenia modułu sprawozdawczości w SIMIK. Napięte terminy sprawozdawczości są tym bardziej odczuwalne, że większość składanych przez beneficjentów sprawozdań wciąż wymaga korekt. Duża liczba sprawozdań przypadająca na jednego pracownika powoduje, że wiele sprawozdań składanych przez beneficjentów do Instytucji Pośredniczących sprawdzana jest dopiero po sporządzeniu sprawozdania z realizacji Programu w województwie. Każde sprawozdanie poddawane jest ocenie przez Oddział Monitoringu i Raportowania w Instytucji Pośredniczącej, a jego wynikiem jest lista sprawdzająca przesyłana do każdego beneficjenta. W przypadku beneficjentów, którzy nie stosują się do wytycznych w ww. rozporządzeniu, Instytucja Pośrednicząca może na podstawie § 11 Umowy o dofinansowanie Projektu zastosować środki zaradcze polegające na wstrzymaniu dofinansowania, a nawet rozwiązaniu umowy. Opisane problemy na poziomie Instytucji Pośredniczących przekładają się na wyższy poziom wdrażania, utrudniając prace związane ze sporządzeniem sprawozdania z realizacji Programu przez IZ ZPORR.

5. Skomplikowana procedura wnioskowania o uruchomienie środków z rezerwy celowej.

Zgodnie z pierwotnym zapisem pkt. 34 Procedury przyznawania/zapewniania finansowania przedsięwzięcia ze środków rezerwy celowej budżetu państwa na rok 2007 (cz. 83, poz. 8) dla programów i projektów realizowanych z funduszy strukturalnych oraz Funduszu Spójności w ramach NPR 2004-2006, Mechanizmu Finansowego EOG i Norweskiego Mechanizmu Finansowego oraz projektów TEN - T oraz kontraktów wojewódzkich, w tym: 12 mln zł na budowę Opery i Filharmonii Podlaskiej - Europejskiego Centrum Sztuki w Białymstoku oraz na budowę i modernizację lotnisk regionalnych do 100 mln zł, wniosek o uruchomienie rezerwy celowej, co do zasady, składany był dwa razy w roku, z czego pierwszy wniosek dotyczył zapotrzebowania na środki budżetu państwa w pierwszych trzech kwartałach 2007 r., a drugi - zapotrzebowania na środki budżetu państwa w ostatnim kwartale 2007 r., pod warunkiem wykorzystania środków przekazanych na podstawie pierwszego wniosku o uruchomienie rezerwy. Zapis ten powodował konieczność sporządzania dwukrotnie większej liczby wniosków w celu uruchomienia tej samej wielkości środków finansowych w danym roku. Wskazany tryb wnioskowania obowiązywał do końca czerwca 2007 r. Od 1 lipca 2007 r. wnioski obejmowały zapotrzebowanie do końca roku. Wprowadzenie takiego usprawnienia spowodowało ograniczenie fizycznej ilości wniosków, a w związku z tym zmniejszenie nakładu pracy związanego z ich przygotowaniem przez wnioskodawców i weryfikacją przez IZ ZPORR. Ponadto możliwe było wcześniejsze wnioskowanie i uruchomienie środków z rezerwy celowej na realizację ZPORR, a co za tym idzie, możliwość wykorzystania ich w większym stopniu.

Ponadto, zgodnie z zapisem pkt. 36.a) Procedury…, do wniosku o uruchomienie rezerwy celowej dla działań realizowanych w ramach Priorytetu 2 oraz dla Działania 3.4 należało dołączyć kopię zatwierdzonego aktualnego Ramowego Planu Realizacji Działania na rok 2007, przeliczanego po kursie z przedostatniego dnia roboczego Komisji Europejskiej w ostatnim miesiącu kwartału sprawozdawczego. Zmiany kursu euro powodowały konieczność zmiany i zatwierdzania Planów Ramowych, a tym samym konieczność ponownego wnioskowania do rezerwy. Problem nie został rozwiązany w 2007 r. Procedura wnioskowania do rezerwy w 2008 r. znosi konieczność przeliczania Planów Ramowych sporządzanych od początku 2007 roku w złotówkach na euro.

6. Problem z weryfikacją kwalifikowalności podatku VAT.

W odpowiedzi na ten problem, opierając się na zaleceniach Komisji Europejskiej sformułowanych w wyniku audytu przeprowadzonego w listopadzie 2006 r., IZ ZPORR przygotowała wytyczną w sprawie kwalifikowalności VAT. W związku z wątpliwościami instytucji zaangażowanych we wdrażanie Programu i trudnościami związanymi z realizacją rozwiązań przewidzianych w pierwszej wersji wytycznej z dnia 23 sierpnia 2007 r. (sygn. DRR-VII-85723-21-MW/07), podjęto działania mające na celu uszczegółowienie mechanizmów weryfikacji kwalifikowalności podatku VAT i dostosowanie ich do dostępnych instrumentów mających wpływ na ocenę kwalifikowalności tego typu wydatków. W tym celu m.in. prowadzono konsultacje z Ministerstwem Finansów (z Departamentem Certyfikacji i Poświadczeń Środków z Unii Europejskiej oraz z Departamentem Podatku od Towarów i Usług), których końcowym efektem było uzupełnienie ww. wytycznej pismem z dnia 20 grudnia 2007 r. (sygn. DRR-VII-85723-74-DW/08).

7. Problemy z utrzymaniem płynności finansowej.

System przepływu środków między Instytucją Płatniczą a Instytucjami Pośredniczącymi został zmodyfikowany na początku 2007 r. Nastąpiło oddzielenie procesu weryfikacji wniosków o płatność od zapewnienia Instytucjom Pośredniczącym środków niezbędnych do realizacji bieżących zobowiązań wobec Beneficjentów Końcowych (Instytucji Wdrażających). Instytucja Pośrednicząca otrzymuje środki na podstawie wniosku o przekazanie środków na realizację bieżących płątności, którego tworzenie i weryfikacja trwa znacznie krócej niż wniosku o płatność. Zmiana systemu przepływu środków między Instytucją Płatniczą a Instytucjami Pośredniczącymi wynikała z niewystarczającej ilości środków na rachunkach programowych. Zmiana ta powoduje zwiększenie efektywności wykorzystania środków znajdujących się na rachunkach Instytucji Pośredniczących. Ponadto w przypadku braku środków na rachunku Instytucji Płatniczej na wypłatę środków w ramach zaliczki, Instytucje Pośredniczące mają możliwość wykazywania we wnioskach o płatność do IZ wydatków poświadczonych i niezrefundowanych.

8. Do najczęstszych sygnalizowanych problemów napotykanych przez Instytucję Zarządzającą/ Instytucje Pośredniczące podczas kontroli należały:

• brak w jednostkach kontrolowanych informacji na temat dalszego procesu akceptacji Podręczników Procedur, od momentu ich zatwierdzenia przez kierownika jednostki (dotyczy archiwalnych, nieobowiązujących wersji Podręczników),

• niestosowanie niektórych zapisów Procedury akceptacji i wprowadzania zmian do Podręczników procedur,

• brak w Podręcznikach procedur metodologii przeprowadzania wizyt monitorujących, brak pisemnych procedur dotyczących terminów sporządzania i podpisywania informacji pokontrolnej,

• brak rejestru skarg prowadzonych w zakresie ZPORR,

• uchybienia w stosowaniu ustawy Prawo zamówień publicznych podczas realizacji projektów,

• błędy w dokumentacji księgowej projektów,

• poniesienie wydatków z naruszeniem ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (art. 22 ustawy),

• problemy z właściwym dokumentowaniem czasu pracy personelu projektu,

• nieprowadzenie rejestru raportów z audytu zewnętrznego, monitorujących uzyskanie informacji o przeprowadzeniu audytu zewnętrznego.

1. Problemy przy realizacji Programu napotkane w ostatnim okresie sprawozdawczym, wynikające z okoliczności zewnętrznych, niepowiązanych z rozwiązaniami zastosowanymi w ramach systemu wdrażania Programu

1. Najważniejszym problemem, który pojawia się w trakcie wdrażania ZPORR, a jego przyczyny są pozasystemowe, to spadek kursu euro powodujący znaczne zmniejszenie wysokości dostępnej alokacji do zakontraktowania.

Problem został szczegółowo opisany na początku rozdziału 3.1.

2. Innym poważnym problemem, z którym borykają się instytucje zaangażowane we wdrażanie ZPORR w większości województw, są problemy z fluktuacją kadr.

W znacznym stopniu przyczyną takiego stanu rzeczy jest obecna sytuacja społeczno-ekonomiczna. Coraz częściej młodzi, dobrze wykształceni i znający języki obce, pracownicy rezygnują z dotychczasowej pracy i wyjeżdżają za granicę, w poszukiwaniu lepszych perspektyw lub odchodzą do firm prywatnych, które są w stanie zaoferować lepsze warunki. Ponadto pojawił się istotny problem związany z przepływem doświadczonych pracowników do instytucji/ komórek związanych z wdrażaniem funduszy strukturalnych w okresie 2007-2013. Skutkuje to powstawaniem zakłóceń w procesie realizacji powierzonych procedur. Zadania związane ze sprawozdawczością i płatnościami powierzane są często pracownikom mało doświadczonym, co w znaczny sposób utrudnia współpracę pomiędzy instytucjami wdrażającymi Program. MRR we współpracy z MSWiA już w 2006 r. podjęło środki zaradcze polegające na wprowadzeniu zmian umożliwiających podwyżki wynagrodzeń, w celu zapewnienia stabilności zatrudnienia, ta polityka jest kontynuowana również w 2007 r. Należy także podkreślić, że instytucje zaangażowane we wdrażanie Programu dysponowały środkami pomocy technicznej ZPORR na szkolenia dla pracowników, zatem duża ilość środków została przeznaczona na podnoszenie kwalifikacji, co było także istotnym czynnikiem motywacyjnym dla pracowników. W ramach podnoszenia kwalifikacji sfinansowano przede wszystkim koszty studiów podyplomowych, kursów językowych i innych szkoleń specjalistycznych.

3. Istotnym problemem stała się sytuacja na rynku usług budowlanych, w związku z niewystarczającą podażą w stosunku do rosnącego popytu.

Skutkuje to wzrostem cen, jak również problemami ze znalezieniem rzetelnych wykonawców. W efekcie, może pojawić się zagrożenie terminowej realizacji projektów infrastrukturalnych. W związku z powyższym, IZ ZPORR zleciła przeprowadzenie badania ewaluacyjnego, którego celem było pogłębienie wiedzy nt. zagrożeń na rynku usług budowlanych oraz opracowanie strategii przeciwdziałania tym zagrożeniom.

Badanie Analiza problemów związanych z realizacją projektów infrastrukturalnych realizowanych w ramach ZPORR i Funduszu Spójności wynikających ze zmieniającej się sytuacji na rynku budowlanym zrealizowane przez konsorcjum firm ECORYS Polska Sp. z o.o. oraz P & P Consulting Piotr Chojnowski przeprowadzono na przełomie lat 2007/2008, jego przedmiotem było 58 projektów realizowanych w ramach Działania 1.1 oraz 1.6 ZPORR, objęto nim 1023 przedsiębiorstw budowlanych. Poniżej prezentowane są jego kluczowe ustalenia.

Ostatnie lata to dla polskiego sektora budowlanego okres bardzo pomyślny. Po długotrwałym okresie dekoniunktury pojawił się duży popyt na usługi budowlane i przedsiębiorstwa budowlane uzyskiwały zamówienia, dzięki którym mogły osiągnąć wysokie wykorzystanie swojego potencjału produkcyjnego i znaczną poprawę sytuacji finansowej. Ze wzrostem produkcji budowlanej wzrastało istotnie zapotrzebowanie na materiały budowlane. Szybko okazało się, że krajowa produkcja tych materiałów bez inwestycji nie może być zwiększona do poziomu wynikającego z zapotrzebowania rynku. Efektem niedoboru materiałów budowlanych był znaczący wzrost ich cen. Wzrost cen materiałów budowlanych stanowił podstawową przyczynę wzrostu cen produkcji budowlanej. Kolejną ważną przyczyną wzrostu cen produkcji budowlanej był wzrost płac w wykonawstwie budowlanym, niezbędny dla utrzymania potrzebnego do realizacji produkcji stanu kadrowego przedsiębiorstw. Wzrost cen produkcji budowlanej przełożył się na wzrost wartości kontraktów zawieranych na rynku budowlanym. Zjawisko nadspodziewanie wysokiego wzrostu kosztów związanych z realizacją przedsięwzięć budowlanych w segmencie zamówień publicznych było przyczyną poważnych zakłóceń.

Poza zakłóceniami wynikającymi ze wzrostu cen produkcji budowlanej na rynku zamówień publicznych, zaobserwowano także spadek średniej liczby oferentów ubiegających się o jedno zamówienie oraz zmniejszanie się różnic pomiędzy maksymalną a minimalną ceną ofertową. Obowiązujące regulacje prawne dotyczące udzielania zamówień publicznych w znacznym stopniu przyczyniały się do opóźniania terminów rozpoczęcia kontraktów budowlanych. Były też powszechnie krytykowane przez wykonawców zamówień publicznych na roboty budowlane.

Większość z rozpoznanych w wyniku badań problemów związanych z przygotowaniem i realizacją inwestycji ZPORR można zaliczyć do problemów typowych dla ogółu przedsięwzięć wymagających przyznania dotacji ze środków publicznych i udzielania zamówień w trybie przewidzianym w prawie zamówień publicznych. Problemami takimi dla inwestorów są przede wszystkim: trudności z prawidłowym przeprowadzeniem działań w fazie przedprojektowej, długi czas rozpatrywania wniosków o dotacje, problemy z wyborem gwarantującego dobrą jakość biura projektów, problemy z wyborem rzetelnego wykonawcy kontraktów, problemy z rozliczaniem prac nieuwzględnionych w umowie z wykonawcą, problemy z wykonawcami, którzy lekceważą potrzebę utrzymania odpowiedniego tempa i jakości.

Najczęściej wskazywanymi przez uczestniczących w badaniach przedstawicieli przedsiębiorstw budowlanych problemami są: wady dokumentacji projektowej, stosowanie w umowach o roboty budowlane niekorzystnego dla wykonawcy wynagrodzenia ryczałtowego, trudności z rozliczaniem prac nieuwzględnionych w umowie.

Przyczynami większości problemów po stronie beneficjentów są: brak wykwalifikowanej kadry, niskie zarobki, niedoskonałości organizacyjne, brak umiejętności współdziałania, ograniczenia prawne oraz uwarunkowania polityczne.

Analiza czynników kształtujących popyt na usługi budowlane daje podstawę do tego, by oczekiwać wzrostu popytu na te usługi w latach 2008-2015, szczególnie w segmencie zamówień publicznych. Popyt w segmencie zamówień prywatnych wzrośnie mniej. Analiza uwarunkowań podaży kontraktów budowlanych nie daje podstaw do prognozowania istotnego zwiększenia tej podaży w latach 2008-2015. W nadchodzących latach mogą nadal występować, a nawet narastać problemy z realizacją inwestycji infrastrukturalnych finansowanych z funduszy europejskich.

Zwiększenie potencjału produkcyjnego przedsiębiorstw budowlanych do poziomu zapewniającego zaspokojenie istotnie zwiększonego popytu będzie bardzo trudne, jeżeli wynagrodzenia nie będą na tyle duże, by praca w wykonawstwie budowlanym w Polsce była bardziej atrakcyjna niż praca za granicą lub praca w innych sektorach gospodarki. Należy jednak wspierać działania edukacyjne: szkolenia dla bezrobotnych i pracowników innych branż, rozwój szkolnictwa zawodowego, inicjatywy mające na celu lepsze przygotowanie zawodowe absolwentów uczelni.

Proponowane usprawnienia w realizacji przedsięwzięć współfinansowanych z funduszy unijnych to: uporządkowanie spraw z zakresu zagospodarowania przestrzennego, uporządkowanie spraw dotyczących kompetencji i odpowiedzialności jednostek podejmujących decyzje dotyczące inwestycji infrastrukturalnych, stosowanie umów z wynagrodzeniem kosztorysowym, umożliwienie zaliczkowania kontraktów budowlanych, uściślenie przepisów prawnych (np. prawa zamówień publicznych), stosowanie sprawdzonych wzorców na etapie przygotowania inwestycji oraz kontraktowania i nadzorowania robót, organizowanie szkoleń dla osób zajmujących się przygotowaniem i realizacją inwestycji budowlanych współfinansowanych z funduszy unijnych.

4. Najczęściej występującym problemem w przypadku projektów szkoleniowych była, podobnie jak w 2006 r., rezygnacja uczestników z przyczyn osobistych.

Dzięki doświadczeniu z poprzednich projektów, beneficjenci, tworząc podczas naboru na szkolenia listy rezerwowe, nie dopuszczają do sytuacji, w których na kursach pozostawałyby wolne miejsca. Osoby z list rezerwowych natychmiast po stwierdzonej rezygnacji rozpoczynają udział w projekcie

5. Głównym problemem w trakcie weryfikacji wniosków o płatność są powtarzające się błędy w dokumentach przedstawianych przez beneficjentów.

Przykładowe błędy polegały na: błędnym opisywaniu dokumentów, braku podpisów, pieczątek, w zestawieniach dokumentów finansowych błędnie wpisywano kwoty brutto, numery NIP podmiotów wystawiających faktury, daty sprzedaży, numery dokumentów finansowych, wnioski niejednokrotnie nie zawierały poleceń przelewów oraz wyciągów bankowych. Wnioski o płatność składane przez beneficjentów w zdecydowanej większości wymagają uzupełnień i korekt, a często również wystąpienia o interpretację kwalifikowalności wydatków do IZ, co wydłuża proces weryfikacji wniosków, a tym samym opóźnia przekazywanie środków finansowych. We wnioskach składanych przez Instytucje Pośredniczące do Instytucji Zarządzającej najczęściej popełniane błędy to: błędy w wykazywaniu środków odzyskanych, błędy zaokrągleń, brak paraf osób upoważnionych lub niezgodność podpisu ze złożonym wcześniej wzorem. W celu usprawnienia procesu weryfikacji wniosków o płatność IZ ZPORR organizowała szkolenia poświęcone poprawnemu wypełnianiu przedmiotowych wniosków.

6. Problemy ze stosowaniem ustawy Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2006 r. Nr 164, poz.1163, ze zm.).

Polegały one m.in. na słabym przygotowaniu postępowań o udzielenie zamówienia publicznego (co skutkowało składanymi protestami dotyczącymi rozstrzygnięć postępowań), jak również na wyborze niewłaściwego trybu udzielenia zamówienia publicznego, skutkującym uznaniem poniesionych kosztów za koszty niekwalifikowane.

2. Przedstawienie finansowych skutków ewentualnych nieprawidłowości oraz działań służących ich skorygowaniu oraz, o ile nastąpiły, związanych z nimi zmian dokonanych w zakresie zarządzania i kontroli

Dane w tym zakresie opracowano na podstawie raportów o nieprawidłowościach podlegających raportowaniu do Komisji Europejskiej sporządzonych przez Instytucję Zarządzającą ZPORR, a następnie przekazanych przez Ministerstwo Finansów do Komisji Europejskiej (raporty za I, II, III, IV kwartał 2007 r.).

Do Komisji Europejskiej zostały przekazane w sumie 392 raporty o nieprawidłowościach w ZPORR, które dotyczyły 181 nieprawidłowości (wykrytych lub podejrzewanych). Komisja Europejska została poinformowana o 154 przypadkach nowych nieprawidłowości: w tym:

• w ramach EFRR wykryto 116 nowych nieprawidłowości;

• w ramach EFS wykryto 38 nowych nieprawidłowości;

W porównaniu do roku 2006, liczba nowych nieprawidłowości (wykrytych lub podejrzewanych) w roku 2007 zgłoszonych do KE wzrosła blisko 3,5-krotnie.

Tabela 29 - Nowe nieprawidłowości zgłoszone do KE za 2007 r.

Dane za okres		Ilość nieprawidłowości						Postępowania karne		Kwota nieprawidłowości [EUR]
				zgłoszonych do KE		wykrytych przed płatnością				wykrytych po płatności				wykrytych przed płatnością		wykrytych po płatności
I półrocze 2007 r.		74		44		30		16		3 653 563		2 038 216
II półrocze 2007 r.		80		29		51		14		2 908 789		11 505 793
2007 r.		154		73		81		30		6 562 352		13 544 009

W sumie w ramach ZPORR od początku realizacji programu zgłoszono do KE 201 nieprawidłowości, z czego na koniec 2007 r. do usunięcia pozostawało 104 (usunięto 97). Od początku realizacji Programu nieprawidłowo wypłacono ze środków Wspólnoty 12 827 924 euro, z czego odzyskano 1 058 973 euro, zaś do odzyskania pozostaje kwota 11 768 951 euro.

Główne obszary nieprawidłowości w ZPORR w 2007 r. dotyczyły:

• naruszenia zasad uczciwej konkurencji,

• żądania niedozwolonych dokumentów,

• nieprawidłowej modyfikacji SIWZ,

• nieprawidłowych ogłoszenia o zamówieniach,

• nieprawidłowo przeprowadzonych postępowań o zamówienia publiczne,

• nieprawidłowego wybór wykonawcy,

• podejrzenia dokonania fikcyjnych transakcji,

• podwójnego finansowania,

• niedozwolonych płatności gotówkowych,

• wniosków o refundację robót niewykonanych,

• sfałszowanej wyceny,

• Nieprawidłowości w programach stypendialnych

• zawyżonych kosztów ogólnych,

• wykorzystywania zaliczek niezgodnie z przeznaczeniem.

Najczęstszymi typami nieprawidłowości podlegających raportowaniu do KE są natomiast:

• przedstawianie fałszywych lub sfałszowanych dokumentów potwierdzających realizację projektu lub spełnianie warunków do otrzymania dofinansowania,

• przedstawianie do refundacji wydatków niekwalifikowalnych,

• naruszenie zasad zamówień publicznych.

W wybranych działaniach nieprawidłowości przedstawiają się następująco. W Działaniu 1.2 Infrastruktura ochrony środowiska stwierdzono dwie duże nieprawidłowości na kwotę 2,4 i 1,6 mln euro w zakresie rozbieżności pomiędzy zakresem rzeczowym realizowanego projektu zawartym w studium wykonalności złożonym do wniosku o dofinansowanie a aneksem do umowy o dofinansowaniu oraz nieprawidłowości w przeprowadzonym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego polegające na niedozwolonej modyfikacji SIWZ w zakresie warunków udziału w postępowaniu. W działaniu 1.4 Rozwój turystyki i kultury stwierdzono w II kwartale 2007 r. dwie duże nieprawidłowości związane z zamówieniami publicznymi na kwotę 5,1 oraz 1,3 mln euro. W Działaniu 2.1 Rozwój umiejętności powiązany z potrzebami regionalnego rynku pracy, nieprawidłowości dotyczyły najczęściej niestosowania Prawa Zamówień Publicznych do zakupu materiałów i usług szkoleniowych oraz zawierania umów z osobami zarządzającymi projektem i wykładowcami, natomiast w przypadku Działania 3.4 Mikroprzedsiębiorstwa, nieprawidłowości najczęściej dotyczyły naruszenia zasad zamówień publicznych, oszustw, przedstawiania fałszywych/ sfałszowanych dokumentów księgowych, niedozwolonych płatności gotówkowych powyżej 15 tys. euro.

Działania podjęte przez Instytucję Zarządzającą ZPORR w celu usprawnienia systemu informowania o nieprawidłowościach oraz procesu wykrywania i usuwania nieprawidłowości zostały opisane w rozdziale 7.2.

8. WYKORZYSTANIE POMOCY TECHNICZNEJ

1. Stopień wykorzystania pomocy technicznej

W ramach pomocy technicznej ZPORR w 2007 r. wpłynęły 133 wnioski o dofinansowanie w ramach Działania 4.1 „Wsparcie procesu wdrażania ZPORR oraz programowania RPO na lata 2007-20013 - wydatki limitowane”. Najwięcej projektów dotyczyło pokrycia kosztów zatrudnienia osób wypełniających ściśle określone zadania związane z wdrażaniem ZPORR oraz programowaniem RPO na lata 2007-2013. Na projekty te przeznaczona jest największa część alokacji w ramach Działania 4.1 ZPORR. Na drugim miejscu (pod względem wartości) znalazły się wnioski o dofinansowanie kosztów wynajmu bądź remontu powierzchni biurowej. Beneficjenci przedstawili do dofinansowania również projekty dotyczące pokrycia kosztów kontroli realizacji projektów w ramach ZPORR. Projekty dotyczące obsługi Komitetu Monitorującego, Podkomitetów Monitorujących komponent regionalny ZPORR oraz pokrycia kosztów organizacji i obsługi procesu oceny i selekcji projektów (organizacja prac Komitetów Sterujących, Paneli Ekspertów i Komisji Oceny Projektów) stanowią najmniejszy odsetek wydatków w ramach Działania 4.1

Poniższa tabela przedstawia szczegółowe dane na temat wymienionych powyżej grup projektów. Uwzględnione zostały w niej projekty, na które podpisane zostały umowy lub decyzje o przyznaniu dofinansowania (wg stanu na 31 marca 2008 r.) Wartość w euro została wyliczona przy uwzględnieniu kursu euro z dnia refundacji dla projektów, dla których zrealizowana została płatność końcowa oraz kursu euro obowiązującego w kwietniu 2008 r. (z 28 marca 2008 r.) dla projektów, które nie zostały dotychczas zakończone/zrefundowane.

Tabela 30 - Typy realizowanych projektów w Działaniu 4.1

Typ projektu	Liczba projektów objętych decyzjami/ umowami w 2007 r.	Wartość projektów objętych decyzjami/ umowami w 2007 r.	Liczba projektów od początku wdrażania Programu	Wartość projektów objętych decyzjami/umowami od początku wdrażania Programu
Zatrudnienie	106	9 097 182,42 €	281	22 415 342,99 €
Kontrola/audyt	19	125 569,09 €	69	529 663,73 €
Organizacja KS i KM/ ocena projektów	34	88 531,95 €	166	361 682,85 €
Wynajem/ remont	10	239 130,94 €	37	476 309,43 €

Łącznie w ramach Działania 4.1 w 2007 r. oceniono pod względem formalnym 133 projekty, a od 1 stycznia 2004 r. do 31 grudnia 2007 r. wpłynęło i  zostało ocenionych pod względem formalnym 729 projektów. W 2007 r. podpisano 169 umów/ decyzji.

W ramach pomocy technicznej ZPORR w 2007 r. w Działaniu 4.2 „Wsparcie procesu wdrażania ZPORR oraz programowania RPO na lata 2007-20013 - wydatki nielimitowane” wpłynęły 183 wnioski o dofinansowanie. Najwięcej projektów w 2007 r. przedstawionych przez beneficjentów dotyczyło zakupu wyposażenia w postaci sprzętu komputerowego, oprogramowania, sprzętów biurowych, mebli biurowych oraz materiałów biurowych niezbędnych do sprawnego wdrażania ZPORR oraz programowaniem nowej perspektywy finansowej na lata 2007-2013. Na drugim miejscu pod względem liczby złożonych projektów znalazły się szeroko pojęte szkolenia, które obejmują wydarzenia jednorazowe, takie jak: szkolenia, konferencje, seminaria, warsztaty, wizyty studyjne, a także dłuższe formy nauki w postaci studiów podyplomowych i kursów językowych. Szkolenia, z których korzystają beneficjenci odbywają się w kraju i za granicą. W mniejszym zakresie Beneficjenci skorzystali w 2007 r. z możliwości wnioskowania o dofinansowanie projektu w zakresie ekspertyz/ doradztwa oraz ewaluacji.

Załączona tabela przedstawia szczegółowe dane na temat projektów, jakie są realizowane w ramach Działania 4.2. Zawarte zostały w niej typy projektów, na które podpisano umowy lub decyzje o przyznaniu dofinansowania (wg stanu na 31 marca 2008 r.).

Tabela 31 - Typy realizowanych projektów w Działaniu 4.2

Typ projektu	Liczba projektów objętych decyzjami/ umowami w 2007 r.	Wartość projektów objętych decyzjami/ umowami w 2007 r.	Liczba projektów od początku wdrażania Programu	Wartość projektów objętych decyzjami/umowami od początku wdrażania Programu
Ekspertyzy/ doradztwo	21	138 081,92 €	33	198 383,07 €
Ewaluacje	9	118 315,40 €	10	140 246,47 €
Szkolenia	88	1 116 892,92 €	259	2 977 618,94 €
Wyposażenie	98	1 171 269,70 €	314	3 242 105,60 €

Łącznie w ramach Działania 4.2 w 2007 r. podpisano 216 umów/ decyzji na kwotę 2 544 559,94 euro, w tym 14 decyzji dla projektów Instytucji Zarządzającej ZPORR. W 2007 r. oceniono pod względem formalnym 183 projekty. Łącznie ramach Działania 4.2 od 1 stycznia 2004 roku do 31 grudnia 2007 r. wpłynęło i zostało ocenionych pod względem formalnym 715 projektów.

W ramach Działania 4.3 ZPORR „Działania informacyjne i promocyjne” w 2007 r. wpłynęło 150 wniosków o dofinansowanie. Większość projektów, podobnie jak w latach ubiegłych, dotyczyło organizacji konferencji promocyjnych, szkoleń dla beneficjentów oraz seminariów informacyjnych dotyczących ZPORR. Ponadto, beneficjenci składali wnioski o dofinansowanie projektów na zakup i publikację materiałów informacyjnych i promocyjnych (biuletyny, wkładki informacyjne, ulotki), a także sfinansowanie audycji radiowych, spotów telewizyjnych oraz ogłoszeń prasowych. W ramach Działania 4.3 realizowane były również kampanie promocyjne oraz filmy reklamowe nt. możliwości korzystania z funduszy strukturalnych w ramach ZPORR. Beneficjenci złożyli również wnioski dotyczące zakupu systemów wystawienniczych, tablic informacyjnych oraz infomatów, a także sprzętu komputerowego i mebli biurowych dla pracowników zajmujących się informacją i promocją.

W 2007 r. podpisano 174 umowy/decyzje (w tym 5 decyzji dla projektów Instytucji Zarządzającej ZPORR) o wartości 1 811 213,21 euro. Łącznie w ramach Działania 4.3 w okresie od 1 stycznia 2004 r. do 31 grudnia 2007 r. podpisano 603 umowy/ decyzje o wartości 4 876 270,13 euro. W 2007 r. wpłynęło i zostało ocenionych pod względem formalnym 150 projektów. Łącznie ramach Działania 4.3 od 1 stycznia 2004 r. do 31 grudnia 2007 r. wpłynęły i zostały ocenione pod względem formalnym 763 projekty.

Tabela 32 - Zestawienie wskaźników rzeczowych z poziomu projektów w Priorytecie 4 (zarówno obecnie realizowanych, jak i zakończonych)

Kod	Nazwa wskaźnika	Jednostka miary	Wartość docelowa wg UZPORR^*	Ms (w okresie sprawozd.)	Mp (od początku realizacji)	% realizacji wskaźnika (6/4 *100)
1	2	3	4	5	6	7
Działanie 4.2 Wsparcie procesu wdrażania ZPORR - wydatki nielimitowane
4.1.1	Liczba posiedzeń Komitetu Monitorującego	szt.	20	2	15	75,00
4.1.2	Liczba posiedzeń Podkomitetów Monitorujących komponent regionalny ZPORR	szt.	320	57	128	40,00
4.1.3	Liczba posiedzeń Komitetów Sterujących	szt.	788	96	195	0,00
4.1.4	Liczba posiedzeń Komisji Oceny Projektów/paneli ekspertów	szt.		1 259	4 085
4.1.5	Liczba osób uczestniczących w posiedzeniu właściwego Komitetu z ramienia Instytucji Zarządzającej	osoby		7	848
4.1.6	Liczba osób zatrudnionych w celu wdrażania ZPORR	osoby	600	2 049	3 305	550,75
4.1.7	Liczba przeprowadzonych kontroli	szt.		2 442	4 510
4.1.8	Wyremontowana powierzchnia biurowa	m^2		1 152	2 914
4.1.9	Wynajęta powierzchnia biurowa	m^2		1 340	5 704
Działanie 4.2 Wsparcie procesu wdrażania ZPORR - wydatki nielimitowane
4.2.1	Liczba osób zaangażowanych we wdrażanie ZPORR objętych szkoleniami	osoby	400	4 303	10 449	2 612,25
4.2.2	Wolumen szkoleń	h*osoba		308 816	553 663
4.2.3	Liczba zleconych ekspertyz, analiz i ocen	szt.	50	91	128	256,00
4.2.4	Liczba dokonanych ewaluacji	szt.	27	13	23	85,19
4.2.4.1	w tym: ewaluacje ex-ante	szt.	16	0	0	0,00
4.2.4.2	w tym: ewaluacje ex-post	szt.	1	3	3	300,00
4.2.4.3	w tym: ewaluacje tematyczne	szt.	10	9	9	90,00
4.2.5	Liczba zakupionych komputerów na potrzeby wdrażania ZPORR	szt.	560	598	1 416	252,86
4.2.6	Liczba zakupionego sprzętu biurowego	szt.		4 566	7 049
4.2.7	Liczba zakupionych mebli biurowych	szt.		1 869	5 790
4.2.8	Liczba zakupionych materiałów biurowych na potrzeby wdrażania ZPORR	szt.		1 150 307	1 542 941
4.2.9	Liczba zakupionego oprogramowania komputerowego	szt..		403	762
Działanie 4.3 Działania informacyjne i promocyjne
4.3.1	Liczba wydanych publikacji dotyczących ZPORR (wg kategorii)	szt.	300 000	1 174 880	3 350 715	1 116,91
4.3.2	Liczba przeprowadzonych konferencji	szt.	250	333	517	206,80
4.3.3	Liczba osób uczestniczących w konferencjach	osoby		8 793	21 039
4.3.4	Liczba akcji promujących ZPORR	szt.		4 060	102 945
4.3.5	Liczba osób uczestniczących w szkoleniach dla beneficjentów	osoby	1 600	18 178	40 095	2 505,94
4.3.6	Liczba zorganizowanych szkoleń dla beneficjentów	szt.		302	1 091
4.3.7	Liczba wejść na stronę internetową	szt.		1 833 128	4 008 124
4.3.8	Liczba utworzonych punktów informacyjnych	szt.		13	39
4.3.9	Liczba zakupionych komputerów	szt.		13	82
4.3.10	Wyremontowana powierzchnia biurowa	m^2		8	8
4.3.11	Liczba odwiedzających punkty informacyjne	osoby		17 438	66 716
4.3.12	Liczba osób zajmujących się informacją i promocją	osoby		55	117
4.3.13	Liczba materiałów promocyjnych	szt.		288 629	1 164 967
4.3.13.1	w tym: z nadrukiem (logo ZPORR,UE,EFS,itp.)	szt.		163 958	606 831
4.3.13.2	w tym: rozdystrybuowanych	szt.		87 123	400 349
4.3.14	Liczba zakupionych materiałów biurowych	szt.		5 547	70 624
4.3.15	Liczba zakupionych mebli	szt.		96	946
4.3.16	Liczba zakupionego sprzętu	szt.		147	381

^* W przypadku niektórych wskaźników nie została określona w Uzupełnieniu ZPORR wartość docelowa

2. Przeprowadzone kontrole na zakończenie projektu w ramach pomocy technicznej

W 2007 r. IZ ZPORR przeprowadziła 45 kontroli na miejscu projektów realizowanych w ramach Priorytetu 4 (w tym 37 kontroli w Instytucjach Pośredniczących i 8 kontroli w IZ ZPORR). Łącznie przeprowadzono kontrole 204 projektów. Najwięcej kontroli, z uwagi na dużą ilość zrealizowanych projektów, przeprowadzono w województwie łódzkim (5). Najmniej kontroli (po jednej) przeprowadzono w województwach: dolnośląskim, śląskim i lubuskim.

W trakcie czynności kontrolnych nie stwierdzono nieprawidłowości. Przypadki, kiedy nie poświadczano do refundacji kwot w wysokościach poświadczonych przez IZ ZPORR w trakcie weryfikacji formalnej i merytorycznej wniosku o płatność końcową w siedzibie IZ ZPORR zdarzały się sporadycznie (brak oryginałów dokumentów potwierdzających poniesienie wydatku, stwierdzenie wydatków niekwalifikowalnych). Z drobnych uchybień, które napotkano w trakcie kontroli, można wymienić rozbieżności pomiędzy kwotami przedstawianymi w sprawozdaniu końcowym z realizacji projektu oraz kwotami wnioskowanymi przez beneficjenta we wniosku o płatność, pomyłki przy wyliczaniu wskaźników, niezgodność zaplanowanego we wniosku o dofinansowanie trybu postępowania w celu wyłonienia wykonawcy z trybem zastosowanym, czy brak decyzji zmniejszającej dofinansowanie dla projektu.

9. WYPEŁNIANIE ZOBOWIĄZAŃ W ZAKRESIE INFORMACJI I PROMOCJI PROGRAMU

1. Opis działań podjętych w ramach realizacji planu informacji i promocji programu.

Realizacja działań informacyjnych i promocyjnych należy do obowiązków wszystkich jednostek zaangażowanych we wdrażanie Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego. Zakres odpowiedzialności poszczególnych instytucji określa Plan Promocji ZPORR, stanowiący integralną część Uzupełnienia ZPORR.

Instytucja Zarządzająca ZPORR prowadzi działania informacyjne i promocyjne na poziomie krajowym. Ponadto IZ ZPORR jest odpowiedzialna za koordynację i prowadzenie nadzoru nad realizacją działań informacyjnych i promocyjnych na szczeblu regionalnym.

Instytucjami odpowiedzialnymi za prowadzenie działań informacyjnych i promocyjnych na szczeblu regionalnym są:

1. Urzędy Marszałkowskie - bezpośrednio odpowiedzialne za informację i promocję dotyczącą realizacji ZPORR w regionie;

2. Beneficjenci Końcowi (Instytucje Wdrażające) dla działań Priorytetu 2 oraz Działania 3.4. - odpowiedzialne za informowanie wszystkich potencjalnych odbiorców ostatecznych (beneficjentów) o realizowanych za swoim pośrednictwem działaniach w ramach ZPORR;

3. Urzędy Wojewódzkie - odpowiedzialne za udzielnie informacji dotyczących procedur finansowych, monitoringu i sprawozdawczości związanych z realizacją projektów w ramach ZPORR.

2. Koordynacja i nadzór nad działaniami informacyjnymi i promocyjnymi w ramach ZPORR

Wszystkie województwa opracowały Regionalne Plany Działań Informacyjnych i Promocyjnych, które określają szczegółowe obowiązki poszczególnych instytucji zaangażowanych przy wdrażaniu ZPORR w zakresie informacji i promocji w danym regionie. Instytucja Zarządzająca ZPORR prowadzi nadzór i koordynację działań określonych i realizowanych zgodnie z powyższymi planami za pomocą następujących narzędzi:

• Ankiety dla IZ ZPORR o działaniach informacyjnych i promocyjnych prowadzonych na terenie województw przygotowywane są przez Urzędy Marszałkowskie raz w miesiącu i przekazywane do Instytucji Zarządzającej ZPORR. Ankiety zawierają informacje o działaniach informacyjnych i promocyjnych prowadzonych przez wszystkie instytucje zaangażowane w realizację ZPORR w regionie, m.in.: imprez promocyjno-informacyjnych oraz szkoleń przeprowadzonych w każdym województwie, publikacji, artykułów, materiałów promocyjnych wydawanych przez poszczególne instytucje, stron internetowych oraz punktów informacyjnych/kontaktowych dostępnych w danym regionie.

• Sprawozdania z realizacji Planu Promocji ZPORR, stanowiące część sprawozdań z realizacji Programu w województwie, są sporządzane co pół roku i zawierają informacje liczbowe na temat poszczególnych rodzajów działań podejmowanych w danym regionie, a także opisy wybranych przedsięwzięć informacyjno-promocyjnych (best practices).

• Informacje pochodzące z Sekretariatu Komisji Oceniającej wnioski o dofinansowanie realizacji projektu w ramach pomocy technicznej ZPORR pozwalają na nadzór, w jakim zakresie poszczególne instytucje realizują zapisy Regionalnych Planów Działań Informacyjnych i Promocyjnych wykorzystując środki z pomocy technicznej ZPORR.

1. Działania informacyjne i promocyjne prowadzone przez IZ ZPORR w 2007 r.

Akcje promocyjno - informacyjne:

IZ ZPORR w 2007 r. zorganizowała w Pałacu w Wilanowie konferencję pt. „Praca, nauka, infrastruktura. Efekty wdrażania Zintegrowanego Programu Operacyjnego 2004-2006”. Podczas konferencji zaprezentowano stan realizacji ZPORR na poziomie ogólnopolskim oraz siedem projektów z różnych regionów, które są przykładem dobrych praktyk w wykorzystaniu środków Programu w poszczególnych działaniach. Gośćmi konferencji byli samorządowcy, beneficjenci oraz osoby zaangażowane we wdrażanie ZPORR z terenu całego kraju.

Działalność wydawnicza:

W 2007 r. IZ ZPORR wydała następujące publikacje:

1. Roczny raport z postępu wdrażania Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004 - 2006. Rok 2005, 500 egz.;

2. Roczny raport z postępu wdrażania Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004 - 2006. Rok 2006, 500 egz.;

3. Raport ewaluacyjny „Wpływ projektów szkoleniowych w ramach Działania 2.1, 2.3 oraz 2.4 ZPORR na zaspokojenie potrzeb lokalnych i regionalnych rynków pracy”, 500 egz.;

4. Streszczenie raportu ewaluacyjnego „Wpływ projektów szkoleniowych w ramach Działania 2.1, 2.3 oraz 2.4 ZPORR na zaspokojenie potrzeb lokalnych i regionalnych rynków pracy”, 500 egz.;

5. Raport z badania ewaluacyjnego „Pilotażowe badanie wskaźników oddziaływania do Działania 2.2”, 500 egz.;

6. „Best practices - najlepsze projekty zrealizowane w Priorytecie 2 Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego”, 256 egz.;

7. Wkładka do Gazety Wyborczej prezentująca stan wdrażania ZPORR;

8. Trzy numery Biuletynu ZPORR, łączny nakład 45.000 egz.

Szkolenia:

Instytucja Zarządzająca ZPORR, wychodząc naprzeciw bieżącym potrzebom instytucji zaangażowanych w realizację ZPORR, organizowała wiele szkoleń, w tym m. in. dotyczące zamówień publicznych, pomocy publicznej, ewaluacji, zarządzania projektami, agregacji wskaźników oraz kwalifikowalności.

W kwietniu i maju 2007r. IZ ZPORR zorganizowała „Szkolenie instytucji zaangażowanych we wdrażanie ZPORR z policją na temat poprawy ochrony interesów finansowych Unii Europejskiej i Rzeczpospolitej Polskiej”. W czterech turach szkolenia uczestniczyło 216 przedstawicieli Instytucji Wdrażających i Pośredniczących, policji oraz Instytucji Zarządzającej. Celem szkolenia było zapoznanie przedstawicieli policji z systemem zarządzania i kontroli ZPORR, omówienie obszarów ryzyka wystąpienia naruszeń prawa/oszustw w ramach ZPORR, a także przeszkolenie pracowników instytucji zaangażowanych we wdrażanie ZPORR w zakresie praktyk oszustw i nadużyć finansowych, dokumentowania przypadków i zabezpieczania dowodów.

IZ ZPORR organizowała również spotkania z instytucjami uczestniczącymi we wdrażaniu ZPORR poświęcone bieżącym zagadnieniom związanym z realizacją Programu. Różnego rodzaju szkolenia tematyczne oraz spotkania grup roboczych dotyczyły m.in. informacji i promocji, wniosków o płatność, monitoringu, kontroli oraz ewaluacji. Ponadto pracownicy IZ brali również udział w szkoleniach międzynarodowych dotyczących audytu, kontroli, ewaluacji i monitoringu.

Łącznie IZ ZPORR przeprowadziła w 2007 roku 40 szkoleń, w których uczestniczyło 1655 osób.

Współpraca z Komisją Europejską:

W dniach 26-27 listopada 2007 r. przedstawiciel Instytucji Zarządzającej ZPORR wziął udział w konferencji Telling the story. Communicating Cohesion Policy together zorganizowanej przez Komisję Europejską. W trakcie jednego z warsztatów przedstawił on polskie doświadczenia związane z wdrażaniem Planu Promocji ZPORR. Była to doskonała okazja do zaprezentowania dokonań wszystkich instytucji zaangażowanych w realizację programu w zakresie informacji i promocji.

Współpraca z mediami:

W dziennikach ogólnopolskich pojawiły się w 2007 r. liczne artykuły prasowe na temat ZPORR. Przedstawiciele IZ udzielali wielu wywiadów radiowych i telewizyjnych (program Fundusze dla Zuchwałych w Telewizji CNBC TVN Biznes) oraz na bieżąco udzielali odpowiedzi na zapytania dziennikarzy.

Inne działania:

W 2007 r. zanotowano ponad 487 tys. odwiedzin na stronie internetowej www.zporr.gov.pl. Z punktem informacyjnym, w którym można uzyskać bieżące informacje na temat wdrażania ZPORR, w ciągu 2007 r. osobiście lub telefonicznie skontaktowało się około 300 osób zainteresowanych Programem.

W 2007 r. kontynuowano konkurs na najlepszą pracę magisterską o Zintegrowanym Programie Operacyjnym Rozwoju Regionalnego 2004-2006. Do końca listopada 2007 r. przesyłano prace konkursowe, a następnie powołano Komisję Konkursową w celu sprawdzenia prac i wyłonienia laureatów.

1. Działania informacyjno-promocyjne prowadzone na szczeblu regionalnym w 2007 r.

Szkolenia i konferencje:

Instytucje zaangażowane we wdrażanie ZPORR zorganizowały w całym kraju w 2007 r. ponad 425 szkoleń dla osób zaangażowanych we wdrażanie Programu, w których zostało przeszkolonych 1857 osób. Zorganizowano również 201 szkoleń dla beneficjentów, w których uczestniczyło prawie 9 tys. osób. We wszystkich regionach odbyło się łącznie 99 różnego rodzaju konferencji, w których uczestniczyło około 8 tys. osób. W 2007 r. zorganizowano łącznie 149 festynów, targów i innych imprez zbiorowych.

Działalność wydawnicza:

W całym kraju w 2007 r. wydano 10 rodzajów broszur i ulotek, w łącznym nakładzie ponad 6550 egzemplarzy. Ich druk miał na celu pomoc w przygotowaniu jak najlepszych wniosków o dofinansowanie, a także promocję efektów Programu.

Publikowano także biuletyny informacyjne. W całym kraju w 2007 r. wydano 68 numerów o łącznym nakładzie ponad 330 tys. egzemplarzy.

Inne działania:

Instytucje zaangażowane w realizację ZPORR kontynuowały wykorzystywanie Internetu jako jednego z najważniejszych instrumentów informacji i promocji. W całym 2007 r. regionalne strony internetowe dotyczące ZPORR zanotowały ponad 22 miliony odwiedzin. Narzędzie to było najważniejszym i najszybszym źródłem informacji dla beneficjentów. W witrynach www zamieszczano najważniejsze dokumenty potrzebne do rozliczenia wniosku, wzory załączników oraz informacje o procedurach oceny projektów. Zamieszczano również informacje o aktualnym stanie wdrażania oraz opisy realizowanych projektów.

Zainteresowanie Zintegrowanym Programem Operacyjnym Rozwoju Regionalnego przejawiało się również w ilości osób odwiedzających punkty informacyjne i kontaktowe. Punkty Informacyjne istniejące w instytucjach zaangażowanych w realizację Programu odwiedziło w całym 2007 r. ponad 89 tys. osób.

Rozpowszechniono także ponad 141 tys. sztuk różnego rodzaju gadżetów i materiałów promocyjnych opatrzonych logo ZPORR i Unii Europejskiej.

10. INFORMACJA O ZGODNOŚCI REALIZACJI PROGRAMU Z ZASADAMI POLITYK WSPÓLNOTOWYCH

1. Zgodność realizowanego programu z prawodawstwem w zakresie zamówień publicznych.

W trakcie wdrażania ZPORR, beneficjent końcowy/ ostateczny odbiorca, już na etapie składania wniosku musi wykazać, iż w ramach projektu będą przestrzegane regulacje odnośnie zamówień publicznych oraz wskazać tryb postępowania i zakres czynności objęty postępowaniem zgodnie z trybem zamówień publicznych.

Zgodnie z wzorami umów wprowadzonymi Komunikatem Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 16 listopada 2006 r. w sprawie wzorów umów o dofinansowanie projektów realizowanych w ramach ZPORR 2004-2006, beneficjent został zobowiązany do stosowania przepisów ustawy o zamówieniach publicznych w przypadkach oraz zakresie wskazanym przez ustawę.

W przypadku działań współfinansowanych z EFRR w zdecydowanej większości wybierano tryb przetargu nieograniczonego. W ramach postępowań związanych z wyborem wykonawców usług szkoleniowych czy personelu świadczącego usługi w ramach projektu w działaniach Priorytetu 2 ZPORR zastosowanie miały również inne tryby postępowania o udzielenie zamówienia.

Zdecydowana większość projektów kontrolowanych w okresie sprawozdawczym (w ramach wszystkich Priorytetów) jest realizowana zgodnie z prawem zamówień publicznych. Powstałe w wyniku nieprzestrzegania zgodności realizowanego projektu z prawodawstwem dotyczącym zamówień publicznych nieprawidłowości podlegające raportowaniu zostały przedstawione w raportach o nieprawidłowościach przekazanych do IZ ZPORR.

Większość nieprawidłowości niepodlegających raportowaniu wynika z niedostatecznej znajomości przepisów ustawy Prawo Zamówień Publicznych (jednostkowe przypadki to: niedotrzymywanie terminów określonych ustawą, słabe przygotowanie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, brak zamieszczenia ogłoszenia w siedzibie zamawiającego lub w biuletynie Zamówień Publicznych, zły wybór trybu udzielenia zamówień, podzielenie zamówienia publicznego, nie stosowanie się do zasad równego traktowania wykonawców, stosowanie nieuczciwej konkurencji, błędy zamawiających w zakresie określania warunków udziału w postępowaniu oraz ich oceny). Wykrywane w trakcie kontroli, bądź zgłaszane przez beneficjentów, uchybienia dotyczące procedur udzielania zamówień publicznych są wnikliwie monitorowane i usuwane przez instytucje zaangażowane we wdrażanie ZPORR.

W okresie sprawozdawczym nastąpiły zmiany w ustawie Prawo Zamówień Publicznych, uchwalone 13 kwietnia 2007 r., weszły w życie 11 czerwca 2007 r. Głównym ich uzasadnieniem była potrzeba dokonania głębokiej reformy środków ochrony prawnej w zakresie rozpatrywania odwołań, co ma się przyczynić się do prostszego i szybszego udzielania zamówień publicznych. Wprowadzone zmiany przyczyniają się również do sprawniejszego wykorzystania funduszy strukturalnych.

Ponieważ znajomość problematyki zamówień publicznych jest wciąż niewystarczająca, dla beneficjentów oraz kadry pracowniczej instytucji zaangażowanych we wdrażanie ZPORR są organizowane liczne szkolenia z zakresu prowadzenia postępowań o udzielenie zamówień publicznych.

2. Zgodność programu z polityką ochrony środowiska

Realizowane w ramach ZPORR działania korespondują z polityką ochrony środowiska zwłaszcza w zakresie przedsięwzięć związanych z budową infrastruktury ochrony środowiska. W świetle analiz dotyczących oceny oddziaływania na środowisko w większości przypadków projekty wykazują bądź neutralny bądź pozytywny wpływ na środowisko. Szczególnie pozytywne oddziaływanie, zgodne z polityką ochrony środowiska, przynosi realizacja projektów związanych z budową, przebudową lub modernizacją kanalizacji czy oczyszczalni ścieków. Podejmowane w ramach ZPORR projekty nierzadko przyczyniają się do zmniejszenia emisji zanieczyszczeń i hałasu, poprawy stanu sanitarnego środowiska, a także racjonalnego i oszczędniejszego gospodarowania odpadami oraz poprawy w zakresie przywrócenia naturalnych stosunków wodnych. Pozytywne oddziaływanie realizowanych projektów na środowisko wynika także w dużej mierze z zastosowania najnowocześniejszych urządzeń infrastrukturalnych.

Realizacja ZPORR w dziedzinie ochrony środowiska odbywa się zgodnie z wymogami Unii Europejskiej, w szczególności z art. 1 i 12 Rozporządzenia 1260/1999/WE z dn. 21 czerwca 1999 r., ustanawiającego ogólne przepisy ws. funduszy strukturalnych oraz dyrektywy 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny wpływu wywieranego przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko. Wszystkie projekty realizowane w ramach ZPORR muszą być zgodne z ustawą z dn. 27 kwietnia 2001 r. - Prawo Ochrony Środowiska z późniejszymi zmianami.

W celu zachowania pełnej zgodności z zapisami dyrektywy 85/337/EWG, IZ ZPORR, na mocy art. 9 nowelizacji ustawy o zmianie ustawy Prawo Ochrony Środowiska z dnia 26 kwietnia 2007 r., zobowiązała beneficjentów projektów realizowanych w oparciu o zgłoszenie budowy lub wykonywania robót budowlanych lub zgłoszenie zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego do uzupełnienia dokumentacji w zakresie oceny oddziaływania na środowisko. Termin składania wniosków o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia minął w dniu 18 lutego 2008 r. Z informacji przekazanych przez Urzędy Wojewódzkie i Marszałkowskie do IZ ZPORR wynika, że wszyscy beneficjenci zobowiązani do wystąpienia o uzupełnienie dokumentacji wywiązali się z tego obowiązku.

3. Zgodność realizowanego programu z polityką równych szans

Równość między kobietami i mężczyznami jest podstawową wartością Wspólnoty i jednym z zadań aktywnie promowanych przez Wspólnotę. Kluczowe dokumenty UE jak Strategia Lizbońska i zintegrowana z nią Europejska Strategia Zatrudnienia, Strategiczne Wytyczne Wspólnoty 2007 - 2013 podkreślają konieczność zapewnienia obu płciom równych szans i promują perspektywę równości płci. Wyrównywanie szans kobiet i mężczyzn jako priorytet horyzontalny powinien być obecny we wszystkich obszarach wsparcia, na wszystkich etapach wdrażania, a działania prowadzone w tym zakresie powinny być odpowiednio udokumentowane. Realizowana w ramach Działań Priorytetu 2 ZPORR zasada równości znajduje wyraz przede wszystkim w równości dostępu do ubiegania się o uzyskanie wsparcia oferowanego w projektach, jej przejawem jest też dopuszczenie możliwości uwzględnienia przy realizacji projektów dodatkowych instrumentów wspierających udział osób z grup pozostających w gorszym położeniu, osób samotnie wychowujących dzieci, osób niepełnosprawnych, czy też zagrożonych dyskryminacją lub marginalizacją. Do poszanowania zasady równości szans zobligowani są także Beneficjenci realizujący projekty infrastrukturalne w ramach Priorytetu 1 i 3 ZPORR.

Podejmowane w ramach ZPORR działania współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego służą wyrównywaniu szans edukacyjnych, zwiększeniu dostępu i jakości infrastruktury edukacyjnej i zdrowotnej oraz szans zatrudnienia i zmierzają do podnoszenia jakości życia, co w szczególnym wymiarze dotyczy osób zamieszkujących na obszarach wiejskich i zmarginalizowanych.

Do urzeczywistnienia polityki równych szans przyczyniają się również projekty podejmowane w ramach Działań Priorytetu 1 i Priorytetu 3 ZPORR w zakresie których tworzone są właściwe urządzenia infrastruktury umożliwiające bezpieczne poruszanie się osobom niepełnosprawnym tj. dzwiękowe sygnalizacje świetlne czy też likwidowane są różnorakie bariery architektoniczne.

Zasada równości szans podlega procesowi monitorowania na poziomie sprawozdań z realizacji projektów i Działań w ramach działań Priorytetu 2 ZPORR. W zakresie polityki równych szans dąży się do zwiększenia szans zatrudnienia, w szczególności osób niepełnosprawnych, kobiet i mężczyzn, mieszkańców obszarów wiejskich, oraz przystosowania niepełnosprawnych dzieci do życia w społeczeństwie w celu wyrównywania szans rozwoju.

Instytucja Zarządzająca ZPORR zleciła badanie ewaluacyjne „Badanie realizacji polityki horyzontalnej w zakresie równości płci w ramach Priorytetu 2 Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004-2006”, które ma na celu sprawdzenie na ile w 2 Priorytecie ZPORR była realizowana polityka równych szans. Zakończenie badania planowane jest na koniec maja 2008 roku.

4. Zgodność programu z zasadami pomocy publicznej

Instytucja Zarządzająca ZPORR podjęła zabiegi, aby wszystkie operacje finansowane w ramach ZPORR były zgodne ze wspólnotową polityką konkurencji. Pomoc publiczna w ramach poszczególnych działań ZPORR w 2007 roku była udzielana:

W ramach Priorytetu 2 ZPORR:

• na wspieranie inwestycji w zakresie zatrudnienia (w ramach Działania 2.3 Reorientacja zawodowa osób odchodzących z rolnictwa oraz Działania 2.4 Reorientacja zawodowa osób zagrożonych procesami restrukturyzacyjnymi), w oparciu o:

• rozporządzenie Komisji (WE) 2204/2002 z 5 grudnia 2002 r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy państwa w zakresie zatrudnienia (Dz. Urz. WE nr L 337 z 13.12.2002 r.),

• rozporządzenie Komisji (WE) nr 1976/2006 z dnia 20 grudnia 2006r. zmieniające rozporządzenia (WE) nr 2204/2002, (WE) nr 70/2001 oraz (WE) nr 68/2001 w odniesieniu do przedłużenia okresu stosowania, które wprowadziło zmianę w zapisach rozporządzenia 2204/2002 odnoszącą się do okresu stosowania ww. rozporządzenia, natomiast nie zmieniło charakteru i zakresu udzielanego wsparcia.

Szczegółowe warunki i tryb udzielania pomocy, o której mowa powyżej, reguluje
rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 17 listopada 2004 r. w sprawie udzielania pomocy na wspieranie inwestycji w zakresie zatrudnienia (Dz. U. Nr 267, poz. 2653).

Wymieniony akt dwukrotnie nowelizowano:

- opublikowanym w dniu 31 października 2005 r. rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 października 2005r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie udzielania pomocy na wspieranie inwestycji w zakresie zatrudnienia (Dz. U. Nr 219, poz. 1859). Zmiany wprowadzone ww. rozporządzeniem wprowadziły istotne usprawnienia realizacji projektów subsydiowanego zatrudnienia oraz możliwości aplikowania o środki przez przedsiębiorców.

- w drodze opublikowanego w dniu 29 grudnia 2006 r. rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 27 grudnia 2006 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie udzielania pomocy na wspieranie inwestycji w zakresie zatrudnienia (Dz. U Nr 251, poz. 1856). Zmiany wprowadzone ww. rozporządzeniem wynikały z konieczności dostosowania zasad udzielania pomocy do obowiązującej mapy pomocy regionalnej, tak aby możliwe było udzielanie pomocy po 31 grudnia 2006 roku. Jednocześnie w w/w rozporządzeniu wprowadzono zmiany dostosowujące do aktualnych procedur obowiązujących w ramach ZPORR.

• na wspieranie promocji przedsiębiorczości (w ramach Działania 2.5 Promocja Przedsiębiorczości), w oparciu o:

• rozporządzenie Komisji Europejskiej Nr 1998/2006/WE z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis.

Szczegółowe warunki i tryb udzielania pomocy, o której mowa powyżej zostały uregulowane w rozporządzeniu Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 16 lutego 2007 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis na promocję przedsiębiorczości (Dz. U. Nr 30, poz. 200).

W związku z opublikowaniem rozporządzenia Komisji Europejskiej nr 1998/2006/WE z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis, które weszło w życie 1 stycznia 2007 r., w grudniu 2006 r. podjęto prace nad opracowaniem nowego rozporządzenia krajowego pozwalającego udzielać pomocy de minimis w ramach Działania 2.5 ZPORR po 1 stycznia 2007 r.

W dniu 22 lutego 2007 r. opublikowane zostało rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 16 lutego 2007 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis na promocję przedsiębiorczości (Dz. U. Nr 30 poz. 200). Powyższe rozporządzenie wprowadziło zmiany konieczne dla zapewnienia sprawnego funkcjonowania systemu udzielania pomocy publicznej w ramach Działania 2.5 ZPORR oraz dla zapewnienia spójności między dokumentami warunkującymi udzielanie przedmiotowej pomocy stosowanymi w ramach ZPORR.

Mając na uwadze zapisy Uzupełnienia ZPORR, które dają możliwość udzielania pomocy od momentu rozpoczęcia działalności gospodarczej, oraz występującą często w praktyce rozbieżność czasową pomiędzy datą zarejestrowania działalności, a faktyczną datą rozpoczęcia, zapisaną w zaświadczeniu o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, Instytucja Zarządzająca ZPORR podjęła pracę nad nowelizacją i uelastycznieniem zapisów rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 16 lutego 2007 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis na promocję przedsiębiorczości w celu dopuszczenia możliwości udzielania wsparcia od momentu rozpoczęcia działalności, a nie tylko od momentu jej zarejestrowania.

Nowelizacja rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 16 lutego 2007 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis na promocję przedsiębiorczości weszła w życie z dniem 4 czerwca 2007 r. (Dz. U. Nr 98 poz. 655). Celem nowelizacji było zapewnienie spójności między dokumentami warunkującymi udzielanie pomocy de minimis w ramach Działania 2.5 ZPORR po 1 stycznia 2007 r.

Do dnia 1 stycznia 2007 r. kwestię pomocy publicznej regulowało rozporządzenie Komisji (WE) 69/2001 z 12 stycznia 2001 r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy w ramach zasady de minimis (Dz. Urz. WE nr L 10 z 13.01.2001 r.) oraz ustalające szczegółowe warunki i tryb udzielania pomocy, o której mowa w w/w rozporządzeniu Komisji (WE) rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 17 listopada 2004 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis na promocję przedsiębiorczości (Dz. U. nr 267, poz. 2655) nowelizowane opublikowanym w dniu 29 listopada 2005 r. rozporządzeniem Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 21 listopada 2005 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie udzielania pomocy de minimis na promocję przedsiębiorczości (Dz. U. Nr 232, poz. 1971).

• na wspieranie inwestycji związanych z odnawialnymi źródłami energii oraz na wspieranie inwestycji służących redukcji emisji ze źródeł spalania paliw (w ramach Działania 1.2 Infrastruktura ochrony środowiska, w ramach Działania 3.1 Obszary wiejskie oraz Działania 3.2 Obszary podlegające restrukturyzacji), w oparciu o:

• Wytyczne w sprawie krajowej pomocy regionalnej (Dz. Urz. WE nr C 74 z 3.10.1998 r.);

• Wytyczne Wspólnoty w sprawie pomocy publicznej na ochronę środowiska (Dz. Urz. WE Nr C z 0302.2001 r.).

Szczegółowe warunki i tryb udzielania pomocy, o której mowa powyżej uregulowały opracowane przez IZ ZPORR programy pomocowe:

• rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie udzielania pomocy na wspieranie inwestycji związanych z odnawialnymi źródłami energii (Dz .U. Nr 219 z dnia 31 października 2005 r., poz.1857), oraz

• rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie udzielania pomocy na wspieranie inwestycji służących redukcji emisji ze źródeł spalania paliw (Dz. U. Nr 219 z dnia 31 października 2005 r., poz. 1855).

Rozporządzenia te obowiązywały do 31 grudnia 2006 r.

• na wspieranie inwestycji w dziedzinie turystyki (w ramach Działania 1.4 Rozwój turystyki i kultury, w ramach Działania 3.1 Obszary wiejskie, Działania 3.2 Obszary podlegające restrukturyzacji, Działania 3.3 Zdegradowane obszary miejskie, poprzemysłowe i powojskowe ZPORR), w oparciu o:

• wytyczne w sprawie krajowej pomocy regionalnej (Dz. Urz. WE nr C 74 z 3.10.1998 r.).

Szczegółowe warunki i tryb udzielania pomocy, o której mowa powyżej uregulowane były w opracowanym przez IZ ZPORR rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie udzielania pomocy na wspieranie inwestycji w dziedzinie turystyki (Dz. U. Nr 219 z dnia 31 października 2005 r., poz. 1856).

Rozporządzenie to obowiązywało do 31 grudnia 2006 r.

• na wspieranie projektów promocyjnych w dziedzinie turystyki i kultury (w ramach Działania 1.4 Rozwój turystyki i kultury), w oparciu o:

• rozporządzenie Komisji Europejskiej Nr 1998/2006/WE z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis.

Szczegółowe warunki i tryb udzielania pomocy, o której mowa powyżej reguluje opracowane przez IZ ZPORR rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 16 lutego 2007 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis na wspieranie projektów promocyjnych w dziedzinie turystyki i kultury (Dz. U. Nr 30, poz. 201).

Rozporządzenie Komisji Europejskiej Nr 1998/2006/WE z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis obowiązuje od dnia 1 stycznia 2007 r. Do dnia 1 stycznia 2007 r. kwestię pomocy de minimis regulowało rozporządzenie Komisji (WE) 69/2001 z 12 stycznia 2001 r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy w ramach zasady de minimis (Dz. Urz. WE nr L 10 z 13.01.2001 r.) oraz ustalające szczegółowe warunki i tryb udzielania pomocy, o której mowa w w/w rozporządzeniu Komisji (WE) rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 17 listopada 2004 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis na wspieranie projektów promocyjnych w dziedzinie turystyki i kultury (Dz. U. Nr 267, poz. 2654).

1. Zgodność programu z polityką wspierania zatrudnienia

Główny cel ZPORR, jakim jest tworzenie warunków wzrostu konkurencyjności regionów oraz przeciwdziałanie marginalizacji na rzecz długofalowego rozwoju gospodarczego kraju i integracji ekonomicznej i społecznej, przyczynia się do realizacji trzech nowych głównych wytycznych Strategii Lizbońskiej, to jest wzmocnienia spójności społecznej i integracji, uzyskania pełnego zatrudnienia oraz poprawy jakości i produktywności pracy.

Realizacja projektów w ramach Priorytetów 1 i 3 poprzez wspieranie rozwoju konkurencyjności regionów wiąże się również z poprawą sytuacji na rynku pracy i tworzeniem nowych miejsc pracy, co stanowi jeden z efektów oddziaływania Programu.

Działania Priorytetu 2 ZPORR w sposób bezpośredni oddziaływują na poprawę jakości zasobów ludzkich w regionach. Projekty realizowane w ramach Działania 2.1 ZPORR przyczyniają się do rozwoju umiejętności i podnoszenia kwalifikacji osób zatrudnionych na regionalnych i lokalnych rynkach pracy oraz realizują wytyczne dotyczące zwiększenia odsetka osób kontynuujących kształcenie zgodnie z koncepcją kształcenia przez całe życie (life-long learning).

Realizacja projektów z zakresu reorientacji zawodowej skierowana do mieszkańców obszarów wiejskich w ramach Działania 2.3 oraz pracowników sektorów przechodzących procesy restrukturyzacyjne w ramach Działania 2.4 przyczynia się do poprawy sytuacji osób zatrudnionych w gałęziach gospodarki podlegających modernizacji, w szczególności poprzez umożliwienie zdobycia nowych kompetencji zawodowych i społecznych umożliwiających podjęcie nowego zatrudnienia. Realizacja projektów subsydiowanego zatrudnienia w sposób bezpośredni przyczyni się do powstawania nowych miejsc pracy na obszarach wiejskich oraz odpływu nadwyżek zasobów pracy z sektora rolnego i gałęzi restrukturyzowanych. Realizacja projektów w ramach Działań 2.3 i 2.4 powinna mieć bezpośredni pozytywny wpływ na tworzenie nowych miejsc pracy i będzie zapobiegać skutkom bezrobocia strukturalnego, w szczególności wzrostowi bezrobocia długotrwałego.

Realizacja projektów w ramach Działania 2.5, wspierających rozwój przedsiębiorczości poprzez szkolenia, doradztwo i wsparcie finansowe dla osób planujących rozpoczęcie działalności gospodarczej, wspiera postawy przedsiębiorcze i samozatrudnienie, a tym samym zapobiega skutkom bezrobocia, w tym w szczególności wśród osób młodych i mieszkańców obszarów wiejskich i pracowników sektorów restrukturyzowanych. Powstawanie nowych mikroprzedsiębiorstw, które mogą uzyskać wsparcie finansowe i doradcze, stwarza również szanse na powstawanie kolejnych miejsc pracy.

Wspieranie innowacyjności regionów w ramach projektów przewidzianych w Działaniu 2.6, w tym w szczególności realizacja projektów stażowych, wspomaga tworzenie wysokiej jakości miejsc pracy i rozwój powiązań sektora badawczo-rozwojowego i naukowego, co pozwoli na tworzenie możliwości zatrudnienia absolwentów w sektorze badawczo-rozwojowym i miejsc pracy w przedsiębiorstwach innowacyjnych oraz wspieranie rozwoju regionalnego.

Środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego z założenia wzmacniają rozwój powiązań infrastrukturalnych regionu. Realizacja projektów w ramach Priorytetów 1 i 3 poprzez wspieranie rozwoju konkurencyjności regionów wiąże się również z poprawą sytuacji na rynku pracy i tworzeniem nowych miejsc pracy. Wyniki zleconego przez IZ ZPORR badania ewaluacyjnego w tym zakresie (Analiza wpływu projektów współfinansowanych z EFRR realizowanych w ramach I i III Priorytetu ZPORR na tworzenie miejsc pracy) zostały opisane w rozdziale 3.4 Raportu.

W przypadku Priorytetu 1 poprawa powiązań infrastrukturalnych szczególnie pomiędzy ośrodkami regionalnymi i pozostałymi obszarami województwa zwiększa możliwość dostępu do zatrudnienia poprzez wzmacnianie atrakcyjności lokalizacji działalności gospodarczej, w tym bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Dostępność do centrów regionalnych jako miejsca inwestycji i koncentracji działalności gospodarczej, społecznej, turystycznej i kulturalnej dynamizuje rynek pracy.

Natomiast w przypadku Priorytetu 3, wsparcie lokalnych i regionalnych centrów w sposób znaczący wpływa na ekonomiczną i społeczną aktywność terenów je otaczających. Zwiększa się atrakcyjność obszarów wiejskich dla inwestorów lokalnych i inwestorów zewnętrznych co generuje miejsca pracy.

Projekty realizowane w ramach działań ZPORR: 1.4 Rozwój turystyki i kultury, 3.3 Zdegradowane obszary miejskie, poprzemysłowe i powojskowe, 3.4 Mikroprzedsiębiorstwa powinny przyczyniać się do bezpośredniego wpływu na generowanie nowych miejsc pracy.

11. INFORMACJA NA TEMAT DUŻYCH PROJEKTÓW

W ramach ZPORR spośród wszystkich realizowanych projektów, dwa zasługują na szczególną uwagę ze względu na swoją wartość. Ponieważ wartość wydatków kwalifikowalnych przekracza w ich przypadku kwotę 50 mln euro, zostały one przesłane do akceptacji Komisji Europejskiej, zgodnie z artykułem nr 26 Rozporządzenia nr 1260/99/WE (Dz. U. WE L161 z 26.06.1999).

Powyższe projekty realizowane są w ramach Działania 1.6 Rozwój transportu publicznego w aglomeracjach na terenie miast: Kraków i Łódź.

Projekt Zintegrowany transport publiczny w aglomeracji krakowskiej-etap I jest realizowany przez Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne S.A w Krakowie. Termin jego realizacji obejmuje okres od 19 lipca 2006 r. do 31 maja 2008 r.

Projekt zakładał wykonanie trzech zadań inwestycyjnych: dwóch komponentów infrastrukturalnych (usługi) oraz dostawy 24 sztuk pojazdów tramwajowych. Całkowite wartość projektu wynosi 269 355 075,76 zł, wydatki kwalifikowalne - 220 782 848, 98 zł, a kwota dofinansowania z EFRR - 109 552 449, 66 zł. Od początku realizacji projektu do końca 2007 r. poniesiono wydatki na kwotę 178 106 827, 88 zł, w tym wydatki kwalifikowane - 145 450 796,98 zł. Na konto beneficjenta przekazano kwotę refundacji w wysokości 58 388 975, 93 zł.




Zdjęcie 1 - Tramwaj NGT6 (Bombardier) jadący po wyremontowanym torowisku do os. Krowodrza Górka

Realizacja projektu przyczynia się do wzrostu atrakcyjności miasta i regionu dla potencjalnych inwestorów zagranicznych oraz do wzrostu ich konkurencyjności ekonomicznej przez rozbudowę i modernizację infrastruktury drogowej, a tym samym zwiększy ich dostępność komunikacyjną.

Wszystkie postępowania przetargowe w ramach zadań projektu, tj. dotyczące: Dostawy tramwajów, Przebudowy ul. Lubicz wraz z realizacją pasa tramwajowo-autobusowego, przebudowy ul. Rakowickiej oraz remontu konserwatorskiego murów oporowych w ul. Lubicz oraz postępowanie pn. Przebudowa infrastruktury tramwajowo-drogowej (ul. Kamienna-osiedle Krowodrza Górka) z budową terminala autobusowego oraz dostawa tramwajów zostały zakończone w 2006 r.

Etap polegający na Przebudowie ul. Lubicz i Rakowickiej na odcinku ok. 2 km wraz z odrębną infrastrukturą drogową dla pojazdów tramwajowych i autobusowych oraz budowa wspólnych przystanków dla transportu publicznego trwał od czerwca 2006 r. Równolegle rozpoczęto prace związane z remontem konserwatorskim murów oporowych na ul. Lubicz od strony południowej. Prace zakończono 13 grudnia 2006 r.

W ramach realizacji etapu pn. Przebudowa linii tramwajowej do Krowodrzy Górki wraz z budową terminala autobusowego w 2006 r. przeprowadzono postępowanie przetargowe, podpisano umowę z wykonawcą oraz zakończono realizację zadania: polegającą na przebudowie sieci CO kolidującej z planowanym dworcem autobusowym na Krowodrzej Górce o łącznej powierzchni 4 600 m kw. z 13 stanowiskami dla pojazdów. W dniu 15 grudnia 2006 r. uroczyście otwarto Terminal Autobusowy.

Prace związane z przebudową infrastruktury tramwajowo-drogowej (ul. Kamienna - os. Krowodrza Górka) rozpoczęły się w marcu 2007 r., a zakończyły w październiku 2007 r. Zakres przebudowy obejmował: modernizację 3 odcinków sieci trakcyjnej o łącznej długości 4,5 km (3,2 km bez pętli), przebudowę torowiska tramwajowego o długości 3,2 km, które wybudowano w technologii torowiska ekologicznego tzw. „torowiska zielonego”, zastosowanie technologii sprężysto-elastycznego zamocowania szyn do podłoża betonowego w celu obniżenia hałasu powstającego od taboru tramwajowego oraz wytłumienia drgań, przebudowę 5 skrzyżowań drogowych wraz z budową sygnalizacji świetlnej wzbudzanej przez tramwaj, remont dwóch wiaduktów tramwajowych nad torami kolejowymi (wiadukt stalowy i żelbetowy) oraz wykonanie 2,5 km kanalizacji kablowej dla sygnalizacji świetlnej i systemu sterowania ruchem.

W ramach realizacji komponentu polegającego na dostawie taboru tramwajowego w marcu 2006 r. podpisana została umowa na dostawę 24 niskopodłogowych pojazdów tramwajowych typu NGT6 Bombardier. Cykl budowy i dostawy pojazdów tramwajowych wynosi od ok. 18-24 miesięcy. Dostawy tramwajów odbywają się zgodnie z harmonogramem - pierwszy tramwaj odebrano we wrześniu 2007 r. Obecnie w ramach komponentu związanego z dostawą pojazdów tramwajowych odebrano 8 sztuk oraz zapłacono za 5 sztuk.




Zdjęcie 2 - Wyremontowane torowisko do os. Krowodrza Górka

Projekt Łódzki Tramwaj Regionalny Zgierz - Łódź - Pabianice, Zadanie I, Etap I - Łódź jest realizowany przez Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne - Łódź Spółka z o.o.

Realizacja projektu rozpoczęła się 31 lipca 2006 r. W 2007 r. Beneficjent wnioskował do Instytucji Pośredniczącej o wydłużenie terminów realizacji umowy: termin zakończenia rzeczowego został przesunięty z 30 kwietnia 2008 r. do 31 lipca 2008 r., natomiast termin zakończenia finansowego z 5 czerwca 2008 r. do 31 sierpnia 2008 r. Aneks do umowy o dofinansowanie został podpisany 2 stycznia 2008 r. W opinii beneficjenta, wnioskowana zmiana daje pewność zakończenia prac w terminie.

Całkowita wartość projektu wynosi 265 271 902,25 zł, wartość wydatków kwalifikowalnych - 217 435 985,45 zł a dofinansowanie ze środków EFRR - 108 717 992,72 zł.

Istotą projektu jest modernizacja infrastruktury tramwajowej i towarzyszącej jej infrastruktury drogowej, w tym obszarowego systemu sterowania ruchem ulicznym (obejmującego 60 skrzyżowań), oraz wprowadzenie na tę unowocześnioną sieć nowoczesnego taboru tramwajowego (10 sztuk) wraz z systemem sterowania ruchem tramwajów.




Zdjęcie 3 - tramwaj 122N jadący po wyremontowanym torowisku al. Kościuszki

Budowa Łódzkiego Tramwaju Regionalnego to jedna z największych inwestycji transportowych w regionie. Etap I projektu obejmuje modernizację części linii na odcinku od granicy Zgierza i Łodzi (pętla Helenówek), przez całe Miasto Łódź, do jego południowej granicy (pętla Chocianowice). Długość modernizowanego na tym etapie odcinka linii wynosi 15,68 km. Zmodernizowanych zostanie 31 przystanków, tak aby dostosować je do potrzeb osób niepełnosprawnych i 10 podstacji trakcyjnych. Poza tym na kilkunastu przystankach pojawią się nowe wiaty oraz tablice świetlne.

W 2006 r. przeprowadzono i rozstrzygnięto postępowania przetargowe oraz podpisano umowy z wykonawcami: na zakup tramwajów i na zakup usług inżyniera kontraktu. Natomiast w 2007 r. przeprowadzono postępowania przetargowe oraz podpisano umowy z wykonawcami na roboty torowe i sieciowe, systemu sterowania oraz zasilania.

W związku z odkryciem w dniu 6 września 2007 r. pozostałości cmentarza żydowskiego na terenie przebiegu trasy Łódzkiego Tramwaju Regionalnego, na ul. Zgierskiej przy ul. Limanowskiego, zostały wstrzymane prace wykonawcze. O odkryciu powiadomiono Inżyniera Miasta, policję, Inżyniera Kontraktu oraz władze MPK-Łódź Spółka z o.o. Celem uzyskania opinii Gminy Żydowskiej sprawę konsultowano m.in. z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków w Łodzi, Przewodniczącym Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Łodzi, Naczelnym Rabinem Polski oraz z wskazanym przez Gminę Wyznaniową Żydowską inżynierem z Izraela, który określił warunki, na jakich można kontynuować prace z zachowaniem odpowiednich zasad religijnych. Ostatecznie wszystkie sprawy związane z przebiegiem trasy Łódzkiego Tramwaju Regionalnego przez były cmentarz żydowski, którego likwidacja nastąpiła w 1952 r., zostały uregulowane z przedstawicielami Gminy Wyznaniowej Żydowskiej. Wykonano roboty związane z zabezpieczeniem pozostałości cmentarza żydowskiego na odcinku od ul. Krótkiej do ul. Bazarowej, w tym wykonano zagęszczenie statyczne sprzętem mechanicznym, ułożono dwie warstwy folii przemysłowej z warstwą wełny mineralnej oraz zakończono prace związane z wykonaniem projektu zamiennego na terenie cmentarza żydowskiego. Zatwierdzono projekt płyty stalowej.




Zdjęcie 4 - Płyty zabezpieczające teren byłego cmentarza żydowskiego

Od początku realizacji projektu do końca 2007 r. poniesiono wydatki na łączną kwotę 118 323 089,25 zł, w tym kwota wydatków kwalifikowalnych - 96 986 138,73 zł. Na konto beneficjenta przekazano kwotę refundacji w wysokości 27 868 735, 77 zł.

Realizowany projekt został podzielony na kilka etapów i zadań, w ramach których trwają prace dotyczące m.in. oświetlenia ulicznego, wykonania fundamentów sieci trakcyjnej, wykonania warstwy tłuczniowej i kanalizacji do celów sterowania ruchem, odwodnienia fundamentów, ułożenia podkładów, montażu szyn i słupów trakcyjnych. W pierwszym półroczu 2008 r. planuje się wykonanie projektu wraz z niezbędnymi uzgodnieniami na odcinku od ul. Legionów do ul. Lutomierskiej, Rondo Lotników Lwowskich; ul. Piotrowska na odcinku Czerwona - Przybyszewskiego; ul. Lutomierska - Limanowskiego, wykonanie prac w rejonie cmentarza żydowskiego oraz odbiór pozostałych dwóch sztuk taboru tramwajowego.

Realizacja projektu przyczyni się do rozwoju Łodzi i współpracujących samorządów aglomeracji. Zdecydowanej poprawie ulegnie jakość oraz zwiększy się liczba świadczonych usług publicznego transportu zbiorowego w aglomeracji łódzkiej. Przyczyni się to do poprawy dostępności i funkcjonowania centrum aglomeracji, a przez to wpłynie na poprawę warunków ruchu samochodowego poprzez zmniejszenie jego uciążliwości oraz zwiększenia bezpieczeństwa mieszkańców - użytkowników systemu transportowego.

12. ZAŁĄCZNIKI

Załącznik 1a. Zestawienie faktycznie poniesionych i poświadczonych przez Instytucję Płatniczą wydatków kwalifikowalnych w 2007 r. oraz w latach 2005-2007 (w euro)

Priorytet/ działanie	2007
		Publiczne		Prywatne	Wydatki ogółem*
		Wspólnotowe	Inne publiczne
	1	2	3	4=1+2
Priorytet 1	559 303 815,11	283 584 150,32	0,00	842 887 965,43
Działanie 1.1	256 671 261,62	128 923 897,61	0,00	385 595 159,23
Działanie 1.2	99 364 062,93	40 469 094,57	0,00	139 833 157,50
Działanie 1.3	74 230 610,33	32 342 386,43	0,00	106 572 996,76
Działanie 1.4	57 735 893,12	27 101 585,87	0,00	84 837 478,99
Działanie 1.5	27 344 548,74	10 278 926,27	0,00	37 623 475,01
Działanie 1.6	43 957 438,37	44 468 259,57	0,00	88 425 697,94
Priorytet 2	123 588 627,91	45 592 772,39	0,00	169 181 400,30
Działanie 2.1	36 696 972,51	12 239 630,52	0,00	48 936 603,03
Działanie 2.2	38 866 753,29	17 340 465,25	0,00	56 207 218,54
Działanie 2.3	15 086 585,66	5 028 929,01	0,00	20 115 514,67
Działanie 2.4	12 729 869,16	4 245 812,75	0,00	16 975 681,91
Działanie 2.5	12 325 579,90	4 110 312,26	0,00	16 435 892,16
Działanie 2.6	7 882 867,39	2 627 622,60	0,00	10 510 489,99
Priorytet 3	247 399 437,83	132 648 966,95	26 675 532,40	380 048 404,78
Działanie 3.1	121 330 728,44	59 013 746,93	0,00	180 344 475,37
Działanie 3.2	41 660 825,19	27 607 371,00	0,00	69 268 196,19
Działanie 3.3	27 631 971,45	14 612 649,43	0,00	42 244 620,88
Działanie 3.4	17 708 430,42	8 722 009,09	26 675 532,40	26 430 439,51
Działanie 3.5	39 067 482,33	22 693 190,50	0,00	61 760 672,83
Priorytet 4	9 995 298,30	3 333 087,17	0,00	13 328 385,47
Działanie 4.1	6 516 806,55	2 173 109,87	0,00	8 689 916,42
Działanie 4.2	1 869 789,87	623 465,01	0,00	2 493 254,88
Działanie 4.3	1 608 701,88	536 512,29	0,00	2 145 214,17
Ogółem	940 287 179,15	465 158 976,83	26 675 532,40	1 405 446 155,98
Ogółem EFRR	816 698 551,24	419 566 204,44	26 675 532,40	1 236 264 755,68
Ogółem EFS	123 588 627,91	45 592 772,39	0,00	169 181 400,30

^* bez uwzględnienia środków prywatnych

Priorytet/ działanie	2005 - 2007
		Publiczne		Prywatne	Wydatki ogółem*
		Wspólnotowe	Inne publiczne
	1	2	3	4=1+2
Priorytet 1	1 111 122 698,59	506 149 042,20	1 233 460,32	1 617 271 740,79
Działanie 1.1	507 129 706,15	221 607 182,75	0,00	728 736 888,90
Działanie 1.2	216 631 684,47	82 261 319,89	0,00	298 893 004,36
Działanie 1.3	195 858 199,83	80 515 223,36	0,00	276 373 423,19
Działanie 1.4	87 371 825,23	42 638 396,59	1 233 460,32	130 010 221,82
Działanie 1.5	42 176 396,94	16 437 732,81	0,00	58 614 129,75
Działanie 1.6	61 954 885,97	62 689 186,80	0,00	124 644 072,77
Priorytet 2	178 581 699,95	67 423 310,57	0,00	246 005 010,52
Działanie 2.1	49 198 610,92	16 406 883,98	0,00	65 605 494,90
Działanie 2.2	70 187 197,50	30 923 669,66	0,00	101 110 867,16
Działanie 2.3	18 490 511,26	6 163 570,94	0,00	24 654 082,20
Działanie 2.4	15 262 356,07	5 089 975,24	0,00	20 352 331,31
Działanie 2.5	14 791 969,76	4 932 442,23	0,00	19 724 411,99
Działanie 2.6	10 651 054,44	3 906 768,52	0,00	14 557 822,96
Priorytet 3	556 101 812,20	263 362 131,05	45 439 499,59	819 463 943,25
Działanie 3.1	290 749 788,17	123 864 555,08	0,00	414 614 343,25
Działanie 3.2	80 859 338,20	43 783 827,40	0,00	124 643 165,60
Działanie 3.3	56 715 896,20	26 036 395,33	0,00	82 752 291,53
Działanie 3.4	30 524 624,12	15 456 451,55	45 439 499,59	45 981 075,67
Działanie 3.5	97 252 165,51	54 220 901,69	0,00	151 473 067,20
Priorytet 4	14 259 586,26	4 754 879,16	0,00	19 014 465,42
Działanie 4.1	9 116 965,22	3 040 108,37	0,00	12 157 073,59
Działanie 4.2	2 824 925,54	941 921,41	0,00	3 766 846,95
Działanie 4.3	2 317 695,50	772 849,38	0,00	3 090 544,88
Ogółem	1 860 065 797,00	841 689 362,98	46 672 959,91	2 701 755 159,98
Ogółem EFRR	1 681 484 097,05	774 266 052,41	46 672 959,91	2 455 750 149,46
Ogółem EFS	178 581 699,95	67 423 310,57	0,00	246 005 010,52

* bez uwzględnienia środków prywatnych

Załącznik 1b. Zestawienie środków przekazanych Instytucjom Pośredniczącym w ramach refundacji dokonywanych przez Komisję Europejską w ramach ZPORR w 2007 r. (w euro)

EFRR
Wniosek o refundację za okres:	Data wysłania wniosku do KE	Data dokonania refundacji przez KE	Kwota refundacji z KE
01/10/2006-31/10/2006	19/12/2006	22/01/2007	90 100 075,66
01/11/2006-30/11/2006	06/02/2007	12/03/2007	69 542 520,18
01/12/2006-31/12/2006	26/03/2007	20/04/2007	117 653 478,61
01/01/2007-28/02/2007	24/05/2007	14/06/2007	124 826 469,96
01/03/2007-31/03/2007	11/06/2007	04/07/2007	78 983 358,10
01/04/2007-30/04/2007	23/07/2007	24/08/2007	73 805 468,69
01/05/2007-31/05/2007	04/09/2007	10/10/2007	81 647 382,73
01/06/2007-30/06/2007	23/10/2007	23/11/2007	73 064 231,84
Ogółem ZPORR-EFRR w 2007 roku:			709 622 985,77
EFS
Wniosek o refundację za okres:	Data wysłania wniosku do KE	Data dokonania refundacji przez KE	Kwota refundacji z KE
01/07/2006 - 31/10/2006	08/12/2006	01/02/2007	17 718 452,01
01/10/2006 - 30/11/2006	05/01/2007	14/03/2007	13 140 889,67
01/10/2006 - 31/12/2006	25/01/2007	04/04/2007	11 122 441,57
01/12/2006 - 31/01/2007	14/03/2007	16/05/2007	7 480 278,53
01/01/2007 - 30/04/2007	03/07/2007	04/09/2007	30 335 540,48
01/05/2007 - 30/06/2007	22/08/2007	15/11/2007	26 286 777,86
01/07/2007 - 31/08/2007	12/11/2007	06/12/2007	35 156 968,73
Ogółem ZPORR-EFS w 2007 roku:			141 241 348,85

EFRR
Instytucja Pośrednicząca	Data refundacji na rachunek IPoś	Kwota refundacji na rzecz IPoś w EUR
dolnośląskie	18/01/2007	21 720 790,52
		12/04/2007	21 145 905,33
		12/06/2007	10 504 117,84
		09/07/2007	10 643 627,66
		03/10/2007	10 840 398,32
		29/10/2007	12 370 433,95
		20/12/2007	7 983 933,84
		95 209 207,46
kujawsko-pomorskie	19/02/2007	3 955 472,96
		05/04/2007	7 920 254,00
		24/05/2007	7 621 882,71
		02/07/2007	2 867 630,61
		18/07/2007	3 020 147,97
		31/08/2007	3 232 379,87
		19/10/2007	2 043 570,61
		14/11/2007	2 766 744,33
		30/11/2007	2 109 346,10
		20/12/2007	1 521 569,43
		37 058 998,59
lubelskie	23/02/2007	6 965 691,93
		05/04/2007	12 585 571,21
		12/06/2007	12 611 372,67
		20/07/2007	7 413 568,19
		10/09/2007	7 683 204,65
		19/10/2007	6 370 516,83
		23/11/2007	3 844 323,12
		30/11/2007	3 583 906,32
		61 058 154,92
lubuskie	19/02/2007	973 223,35
		06/04/2007	4 858 952,69
		12/06/2007	2 130 092,45
		20/07/2007	1 969 645,18
		19/10/2007	5 740 355,34
		15 672 269,01
łódzkie	27/02/2007	5 995 651,91
		05/04/2007	8 741 013,41
		12/06/2007	7 721 912,10
		11/07/2007	6 940 153,01
		31/08/2007	12 058 358,88
		20/12/2007	4 586 802,59
		46 043 891,90
małopolskie	23/02/2007	1 879 321,37
		05/04/2007	6 694 082,00
		18/05/2007	6 443 189,25
		04/07/2007	3 180 680,44
		25/07/2007	5 276 742,70
		03/10/2007	3 669 428,92
		06/09/2007	4 124 182,70
		14/11/2007	2 572 050,64
		30/11/2007	1 960 913,04
		20/12/2007	2 004 052,96
		37 804 644,02
mazowieckie	19/02/2007	5 954 340,64
		05/04/2007	5 603 332,86
		30/05/2007	11 653 232,15
		27/06/2007	14 349 734,05
		01/08/2007	7 155 900,71
		10/08/2007	9 798 022,00
		10/09/2007	3 461 179,04
		03/10/2007	5 742 358,27
		29/10/2007	5 325 038,03
		14/11/2007	4 393 762,72
		30/11/2007	3 349 773,29
		20/12/2007	4 553 862,39
		81 340 536,15
opolskie	08/01/2007	4 818 035,44
		06/03/2007	985 928,45
		05/04/2007	2 700 191,10
		24/05/2007	2 755 374,52
		02/07/2007	3 649 901,00
		03/10/2007	2 220 665,43
		14/08/2007	2 469 277,33
		09/11/2007	2 256 277,90
		21 855 651,17
podkarpackie	19/02/2007	6 978 521,47
		06/04/2007	6 390 076,11
		30/05/2007	10 018 241,88
		11/07/2007	8 405 649,93
		31/08/2007	7 917 508,56
		29/10/2007	6 714 072,87
		20/12/2007	7 471 628,98
		53 895 699,80
podlaskie	08/01/2007	8 457 917,83
		05/04/2007	12 489 102,24
		12/06/2007	5 446 872,36
		11/07/2007	2 989 753,16
		19/09/2007	2 348 770,04
		14/11/2007	1 806 028,74
		30/11/2007	1 376 903,40
		34 915 347,77
pomorskie	30/01/2007	6 072 505,79
		23/02/2007	7 982 645,35
		05/04/2007	3 046 862,41
		24/05/2007	3 967 211,30
		26/06/2007	8 702 166,87
		03/10/2007	3 183 795,92
		10/09/2007	5 098 711,89
		09/11/2007	6 477 431,99
		20/12/2007	4 079 385,57
		48 610 717,09
śląskie	30/01/2007	8 695 746,30
		23/02/2007	9 972 391,48
		06/04/2007	8 070 753,29
		18/05/2007	8 809 976,34
		25/06/2007	9 579 833,21
		18/11/2007	11 748 551,87
		06/09/2007	11 740 476,61
		23/10/2007	11 689 635,81
		23/11/2007	5 527 557,72
		30/11/2007	5 153 117,57
		90 988 040,20
świętokrzyskie	30/01/2007	5 822 845,62
		23/02/2007	994 224,04
		19/03/2007	4 000 000,00
		06/04/2007	5 761 210,91
		12/06/2007	2 067 318,92
		09/07/2007	3 512 815,27
		20/11/2007	1 277 552,72
		24/08/2007	1 757 671,20
		20/09/2007	4 321 323,90
		24/10/2007	3 489 883,84
		23/11/2007	2 159 254,32
		30/11/2007	2 012 985,12
		37 177 085,86
warmińsko-mazurskie	19/02/2007	4 917 361,02
		12/04/2007	5 573 168,66
		18/05/2007	12 570 237,82
		25/06/2007	5 097 348,37
		27/11/2007	8 999 218,78
		17/09/2007	5 055 183,90
		19/10/2007	7 150 367,25
		23/11/2007	4 552 866,11
		30/11/2007	4 244 452,18
		58 160 204,09
wielkopolskie	31/01/2007	3 696 056,31
		23/02/2007	7 992 891,09
		05/04/2007	6 289 552,60
		04/06/2007	9 160 609,12
		27/11/2007	15 065 072,09
		14/11/2007	7 308 733,37
		30/11/2007	5 572 126,10
		20/12/2007	5 243 131,02
		60 328 171,70
zachodniopomorskie	23/02/2007	6 980 490,81
		27/11/2007	15 588 243,02
		06/08/2007	7 404 043,54
		19/10/2007	7 223 733,26
		23/11/2008	4 911 758,12
		30/11/2007	4 579 032,61
		46 687 301,36
Łącznie przekazana kwota na rzecz IPoś w roku 2007:		826 805 921,09

EFS
Instytucja Pośrednicząca	Data refundacji na rachunek IPoś	Kwota refundacji na rzecz IPoś
dolnośląskie	13/04/2007	1 058 965,76
		15/05/2007	1 368 636,55
		24/05/2007	746 508,58
		26/06/2007	2 704 565,97
		26/07/2007	110 381,09
		24/08/2007	293 115,98
		04/09/2007	768 849,96
		24/09/2007	1 984 095,99
		07/11/2007	979 238,70
		23/11/2007	692 965,12
		10/12/2007	646 023,23
		13/12/2007	575 283,33
		20/12/2007	989 476,34
		12 918 106,60
kujawsko-pomorskie	22/02/2007	154 220,00
		15/03/2007	1 212 938,00
		09/05/2007	467 027,00
		04/06/2007	1 001 095,69
		05/10/2007	894 537,80
		09/11/2007	812 144,63
		20/12/2007	1 016 238,29
		5 558 201,41
lubelskie	09/05/2007	1 580 321,00
		12/06/2007	1 103 728,35
		11/07/2007	1 143 273,57
		23/08/2007	2 836 146,24
		07/11/2007	1 953 430,30
		13/12/2007	2 069 244,02
		10 686 143,48
lubuskie	15/06/2007	386 929,94
		26/07/2007	202 010,11
		04/10/2007	500 487,90
		07/11/2007	146 660,51
		09/11/2007	355 813,77
		20/12/2007	786 678,22
		2 378 580,45
łódzkie	04/04/2007	755 770,72
		26/04/2007	2 296 508,86
		11/07/2007	1 495 878,52
		26/07/2007	1 376 908,75
		20/09/2007	2 231 516,03
		20/12/2007	789 228,82
		8 945 811,70
małopolskie	23/02/2007	594 488,55
		26/04/2007	1 345 967,70
		31/05/2007	1 130 131,10
		02/07/2007	782 702,20
		10/08/2007	2 136 331,34
		17/09/2007	655 429,26
		07/11/2007	722 196,84
		23/11/2007	525 759,45
		10/12/2007	490 144,18
		20/12/2007	1 730 435,83
		10 113 586,45
mazowieckie	22/02/2007	1 223 690,96
		04/04/2007	2 347 502,20
		24/05/2007	3 146 840,69
		02/07/2007	905 439,65
		03/08/2007	3 043 280,57
		10 666 754,07
opolskie	07/03/2007	305 056,53
		12/04/2007	533 960,28
		30/05/2007	434 238,33
		02/07/2007	161 546,12
		01/08/2007	464 530,32
		04/09/2007	182 288,09
		07/11/2007	552 460,61
		13/12/2007	297 763,65
		2 931 843,93
podkarpackie	04/04/2007	981 872,58
		26/06/2007	702 858,74
		26/07/2007	795 839,99
		23/08/2007	1 939 432,94
		14/09/2007	907 080,48
		16/10/2007	1 085 055,91
		23/11/2007	522 545,77
		10/12/2007	487 148,20
		20/12/2007	2 096 454,50
		9 518 289,11
podlaskie	03/07/2007	815 418,69
		01/08/2007	1 021 809,15
		04/09/2007	835 469,19
		07/11/2007	639 264,14
		20/12/2007	833 774,66
		4 145 735,83
pomorskie	04/04/2007	1 991 482,73
		26/06/2007	1 471 389,77
		01/08/2007	3 877 231,44
		23/11/2007	590 217,04
		10/12/2007	550 235,38
		8 480 556,36
śląskie	22/02/2007	3 338 605,89
		15/05/2007	1 744 580,40
		20/06/2007	2 715 196,64
		01/08/2007	2 469 952,32
		04/09/2007	2 968 426,54
		16/10/2007	2 260 801,63
		23/11/2007	442 708,87
		10/12/2007	412 719,50
		13/12/2007	1 578 318,63
		17 931 310,42
świętokrzyskie	22/02/2007	280 080,42
		17/04/2007	406 132,58
		15/05/2007	533 891,02
		20/06/2007	1 484 749,71
		16/07/2007	315 643,54
		07/08/2007	407 467,33
		04/10/2007	1 138 844,13
		23/11/2007	615 046,75
		10/12/2007	573 383,11
		20/12/2007	549 197,93
		6 304 436,52
warmińsko-mazurskie	01/03/2007	617 614,06
		04/04/2007	72 685,95
		15/05/2007	775 077,11
		15/06/2007	944 068,50
		04/07/2007	2 470 579,00
		16/07/2007	863 169,71
		28/08/2007	1 896 981,87
		05/10/2007	1 319 436,48
		07/11/2007	918 017,12
		13/12/2007	892 000,62
		20/12/2007	1 421 039,93
		12 190 670,35
wielkopolskie	22/02/2007	2 272 844,61
		26/07/2007	1 782 678,01
		04/10/2007	5 408 543,93
		09/11/2007	884 192,59
		13/12/2007	2 190 719,58
		12 538 978,72
zachodniopomorskie	03/07/2007	1 406 876,16
		17/09/2007	1 245 324,71
		07/11/2007	1 743 484,21
		4 395 685,08
Łącznie przekazana kwota na rzecz IPoś w roku 2007:		139 704 690,48




Załącznik 1c. Zestawienie refundacji dokonanych przez Komisję Europejską w 2007 r. w podziale na Priorytety (w euro)

Priorytet/Działanie	Kwota refundacji z KE
Priorytet 1	474 174 464,05
Priorytet 2	141 241 348,85
Priorytet 3	227 446 773,03
Priorytet 4	8 001 748,69
Ogółem	850 864 334,62
Ogółem EFRR	709 622 985,77
Ogółem EFS	141 241 348,85




Załącznik 1d. Zestawienie całkowitych kosztów kwalifikowalnych (zobowiązania) dla lat 2004-2006 i certyfikowanych przez Instytucję Płatniczą w 2007 r. oraz w latach 2005-2007 (w euro)

Priorytet /działanie	Alokacja ogółem^*	2007
				Kwota wydatków kwalifikowalnych certyfikowanych przez Instytucję Płatniczą w 2007 r. (w EUR)*	%	Inne	Kody kategorii interwencji	Udział wydatków poniesionych w ramach danej kategorii interwencji w wydatkach ogółem w ramach działania	Kwota wydatków kwalifikowalnych certyfikowanych przez Instytucję Płatniczą w ramach poszczególnych kategorii interwencji (w EUR)**
	1	2	3=2/1	4	5	6=7/2	7
Priorytet 1	2 462 020 369	842 887 965,43	34,24%	0,00			842 887 965,43
Działanie 1.1	1 002 176 864	385 595 159,23	38,48%		312	89,75%	346 062 949,48
										317	10,04%	38 729 699,73
										319	0,21%	802 510,01
					Działanie 1.2	409 917 396	139 833 157,50	34,11%		332	2,04%	2 851 475,91
										341	1,24%	1 733 208,14
										343	5,88%	8 226 237,14
										344	11,32%	15 832 760,14
										345	68,15%	95 290 934,74
										353	11,37%	15 898 541,44
					Działanie 1.3	325 040 013	106 572 996,76	32,79%		36	73,13%	77 934 922,03
										183	26,87%	28 638 074,73
					Działanie 1.4	263 707 529	84 837 478,99	32,17%		354	78,89%	66 927 659,42
										171	19,73%	16 736 374,46
										172	0,37%	313 375,71
										173	1,01%	860 069,40
					Działanie 1.5	125 389 251	37 623 475,01	30,01%		321	17,56%	6 607 525,13
										322	44,99%	16 925 251,39
										323	37,45%	14 090 698,49
					Działanie 1.6	335 789 316	88 425 697,94	26,33%		317	87,09%	77 007 326,57
										319	12,91%	11 418 371,37
Priorytet 2	600 018 912	169 181 400,30	28,20%	0,00			169 181 400,30
Działanie 2.1	145 650 475	48 936 603,03	33,60%		23	100,00%	48 936 603,03
Działanie 2.2	193 445 685	56 207 218,54	29,06%		23	100,00%	56 207 218,54
Działanie 2.3	70 942 040	20 115 514,67	28,35%		24	100,00%	20 115 514,67
Działanie 2.4	65 906 064	16 975 681,91	25,76%		24	100,00%	16 975 681,91
Działanie 2.5	63 619 659	16 435 892,16	25,83%		24	100,00%	16 435 892,16
Działanie 2.6	60 454 988	10 510 489,99	17,39%		24	100,00%	10 510 489,99
Priorytet 3	970 031 043	380 048 404,78	39,18%	0,00			380 048 404,78
Działanie 3.1	467 619 622	180 344 475,37	38,57%		312	51,98%	93 737 399,11
										332	0,04%	73 728,60
										341	0,73%	1 313 124,38
										343	0,95%	1 719 514,26
										344	12,84%	23 160 737,10
										345	23,40%	42 198 518,92
										171	5,61%	10 114 989,91
										172	1,14%	2 061 811,24
										354	2,55%	4 605 372,20
										353	0,75%	1 359 279,66
					Działanie 3.2	145 279 411	69 268 196,19	47,68%		164	0,28%	192 077,63
										171	9,50%	6 583 294,52
										172	5,46%	3 782 238,15
										312	27,01%	18 708 694,14
										332	0,47%	323 242,13
										341	3,21%	2 224 880,63
										343	4,66%	3 226 868,61
										344	9,85%	6 823 940,61
										345	23,58%	16 334 469,77
										354	15,98%	11 068 489,99
					Działanie 3.3	124 816 440	42 244 620,88	33,85%		164	0,00%	0,00
										351	30,35%	12 819 288,71
										352	68,73%	29 034 657,81
										353	0,92%	390 674,36
					Działanie 3.4	75 965 192	26 430 439,51	34,79%		161	95,98%	25 368 162,11
										163	4,02%	1 062 277,40
Działanie 3.5	156 350 378	61 760 672,83	39,50%		36	100,00%	61 760 672,83
Priorytet 4	53 219 995	13 328 385,47	25,04%	0,00			13 328 385,47
Działanie 4.1	33 542 685	8 689 916,42	25,91%		411	99,98%	8 688 103,87
										412	0,02%	1 812,55
										413	0,00%	0,00
					Działanie 4.2	11 404 937	2 493 254,88	21,86%		411	98,22%	2 448 940,09
										412	0,40%	9 867,48
										413	1,38%	34 447,31
					Działanie 4.3	8 272 374	2 145 214,17	25,93%		411	29,73%	637 742,84
										415	70,27%	1 507 471,33
Ogółem	4 085 290 320	1 405 446 155,98	34,40%	0,00			1 405 446 155,98
Wydatki zw. z EFRR	3 485 271 408	1 236 264 755,68	35,47%	0,00			1 236 264 755,68
Wydatki zw. z EFS	600 018 912	169 181 400,30	28,20%	0,00			169 181 400,30

^* bez uwzględnienia środków prywatnych

^** dane nie uwzględniają odsetek karnych

Priorytet /działanie	Alokacja ogółem^*	2005 - 2007
				Kwota wydatków kwalifikowalnych certyfikowanych przez Instytucję Płatniczą w latach 2005-2007 (w EUR)*	%	Inne	Kody kategorii interwencji	Udział wydatków poniesionych w ramach danej kategorii interwencji w wydatkach ogółem w ramach działania	Kwota wydatków kwalifikowalnych certyfikowanych przez Instytucję Płatniczą w ramach poszczególnych kategorii interwencji (w EUR)**
	1	2	3=2/1	4	5	6	7
Priorytet 1	2 462 020 369	1 617 271 740,79	65,69%	0,00			1 617 271 740,79
Działanie 1.1	1 002 176 864	728 736 888,90	72,72%		312	92,74%	675 855 951,64
										317	7,15%	52 069 741,10
										319	0,11%	811 196,15
					Działanie 1.2	409 917 396	298 893 004,36	72,92%		332	0,95%	2 851 475,91
										341	0,58%	1 733 208,14
										343	4,26%	12 718 837,28
										344	13,51%	40 370 418,24
										345	72,12%	215 568 439,52
										353	8,58%	25 650 625,28
					Działanie 1.3	325 040 013	276 373 423,19	85,03%		36	74,47%	205 819 711,23
										183	25,53%	70 553 711,96
					Działanie 1.4	263 707 529	130 010 221,82	49,30%		354	77,23%	100 401 616,24
										171	21,83%	28 382 556,29
										172	0,24%	313 375,71
										173	0,70%	912 673,58
					Działanie 1.5	125 389 251	58 614 129,75	46,75%		321	16,89%	9 901 262,81
										322	39,42%	23 105 755,60
										323	43,69%	25 607 111,34
					Działanie 1.6	335 789 316	124 644 072,77	37,12%		317	82,12%	102 363 008,69
										319	17,88%	22 281 064,08
Priorytet 2	600 018 912	246 005 010,52	41,00%	0,00			246 005 010,52
Działanie 2.1	145 650 475	65 605 494,90	45,04%		23	100,00%	65 605 494,90
Działanie 2.2	193 445 685	101 110 867,16	52,27%		23	100,00%	101 110 867,16
Działanie 2.3	70 942 040	24 654 082,20	34,75%		24	100,00%	24 654 082,20
Działanie 2.4	65 906 064	20 352 331,31	30,88%		24	100,00%	20 352 331,31
Działanie 2.5	63 619 659	19 724 411,99	31,00%		24	100,00%	19 724 411,99
Działanie 2.6	60 454 988	14 557 822,96	24,08%		24	100,00%	14 557 822,96
Priorytet 3	970 031 043	819 463 943,25	84,48%	0,00			819 463 943,25
Działanie 3.1	467 619 622	414 614 343,25	88,66%		312	51,00%	211 468 076,23
										332	0,09%	361 147,30
										341	0,32%	1 313 124,38
										343	0,78%	3 221 544,08
										344	11,65%	48 310 380,03
										345	29,47%	122 201 216,81
										171	3,25%	13 494 975,01
										172	0,62%	2 554 580,14
										354	2,02%	8 384 795,81
										353	0,80%	3 304 503,47
					Działanie 3.2	145 279 411	124 643 165,60	85,80%		164	0,46%	575 842,99
										171	7,06%	8 805 904,32
										172	3,45%	4 302 802,42
										312	36,89%	45 984 204,71
										332	0,30%	372 216,21
										341	1,88%	2 345 901,68
										343	2,98%	3 714 368,13
										344	7,78%	9 701 622,97
										345	22,53%	28 085 596,39
										354	16,65%	20 754 705,77
					Działanie 3.3	124 816 440	82 752 291,53	66,30%		164	0,00%	0,00
										351	31,41%	25 989 050,75
										352	67,50%	55 858 237,32
										353	1,09%	905 003,46
					Działanie 3.4	75 965 192	45 981 075,67	60,53%		161	95,39%	43 863 616,83
										163	4,61%	2 117 458,84
Działanie 3.5	156 350 378	151 473 067,20	96,88%		36	100,00%	151 473 067,20
Priorytet 4	53 219 995	19 014 465,42	35,73%	0,00			19 014 465,42
Działanie 4.1	33 542 685	12 157 073,59	36,24%		411	99,96%	12 152 293,34
										412	0,02%	2 676,74
										413	0,02%	2 103,52
					Działanie 4.2	11 404 937	3 766 846,95	33,03%		411	98,82%	3 722 249,96
										412	0,26%	9 867,48
										413	0,92%	34 729,50
					Działanie 4.3	8 272 374	3 090 544,88	37,36%		411	32,97%	1 019 054,48
										415	67,03%	2 071 490,40
Ogółem	4 085 290 320	2 701 755 159,96	66,13%	0,00			2 701 755 159,98
Wydatki związane z EFRR	3 485 271 408	2 455 750 149,46	70,46%	0,00			2 455 750 149,46
Wydatki zw. z EFS	600 018 912	246 005 010,52	41,00%	0,00			246 005 010,52

^* bez uwzględnienia środków prywatnych

^** dane nie uwzględniają odsetek karnych




Załącznik 2. Profile regionalne według priorytetów i działań (w PLN)
































































Załącznik 3. Zestawienie wzorcowych projektów realizowanych w 2007 r. w ramach ZPORR

Dz.	Województwo	Nawa beneficjenta	Tytuł projektu	Opis projektu	Wartość całkowita projektu (PLN)	Wartość dofinansowa-nia z EFRR/EFS (PLN)
1	2	3	4	5	6	7
1.1	Dolnośląskie	Gmina Kamienna Góra	Budowa ul.Przemysłowej w Kamiennej Górze	Celem projektu było stworzenie warunków sprzyjających rozwojowi gospodarczemu i społecznemu Gminy poprzez m.in. skrócenie czasu podróży, zwiększenie atrakcyjności nowych i istniejących terenów inwestycyjnych dzięki usprawnieniu dostępu do nich oraz poprawę bezpieczeństwa ruchu. W ramach projektu zrealizowano w 100% wskaźniki produktu, natomiast wskaźnik rezultatu "Powierzchnia terenów inwestycyjnych, które stały się dostępne w wyniku realizacji projektu" został osiągnięty w 111%. W Gminie Kamienna Góra wybudowano 0,79 km nowej drogi, 0,69 km chodników oraz 23 nowe punkty oświetleniowe. Projekt ma pozytywny wpływ na zagadnienia z zakresu polityki równości szans. Rozwój infrastruktury drogowej podniesie atrakcyjność inwestycyjną regionu, przyczyni się do napływu inwestorów i tym samym do dywersyfikacji miejsc zatrudnienia.	3 635 599,99	2 452 214,96
1.2	Kujawsko-Pomorskie	Przedsiębiorstwo Komunalne w Tucholi sp. z o.o.	Uporządkowanie gospodarki wodościekowej elementem ochrony Borów Tucholskich i zlewni rzeki Brdy	Głównym celem projektu jest zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska, jego ochrona, zwiększenie dostępności usług turystycznych, poprawa stanu zdrowia mieszkańców oraz ograniczenie bezrobocia. Realizacja projektu przyczyni się do zwiększenia szans ustanowienia Rezerwatu Biosfery Bory Tucholskie, stwarzając preferencję zarówno do rozwoju określonych funkcji, takich jak np. turystyka krajoznawcza, agroturystyka, rolnictwo ekologiczne, jak i do pozyskiwania środków na inwestycje proekologiczne realizowane w regionie. Projekt przyczyni się również do wzrostu standardu życia społeczeństwa oraz świadczenia usług w zakresie gospodarki wodościekowej na wysokim poziomie.	13 475 735,28	9 750 265,43
1.3.1	Śląskie	Akademia Muzyczna w Katowicach	Centrum Nauki i Edukacji Muzycznej SYMFONIA	Przedmiotem projektu jest budowa w Katowicach nowoczesnego Centrum Nauki i Edukacji Muzycznej SYMFONIA. Obiekt ten będzie połączony z istniejącym zabytkowym Budynkiem Głównym AM formą przeszklonego atrium oraz z Rektoratem - zamkniętym łącznikiem. Będzie posiadał formę i rozwiązania materiałowe zharmonizowane z jego historyczną zabudową. W wyniku realizacji Projektu powstaną: sala audytoryjna (470 miejsc), biblioteka z czytelnią, laboratorium dźwięku, pracownia komputerowa, sala do zajęć terapeutycznych.	57 221 815,96	29 283 016,17
1.3.2	Lubuskie	105 Szpital Wojskowy w Żarach	Zakup mammografu dla 105 Szpitala Wojskowego z Przychodnią ZP ZOZ w Żarach	Szpital dysponował wyprodukowanym w latach 80 aparatem do badań mammograficznych. Z powodu wyeksploatowania nie można wykonywać badań za pomocą tego urządzenia. W szpitalu sprawny sprzęt do diagnostyki i profilaktyki badań zwiększających wczesną wykrywalność raka piersi u kobiet i rozpoznawania zmian jest niezbędny. Dzięki współfinasowaniu ze środków strukturalnych UE możliwe było zakupienie urządzenia wysokiej jakości.	275 888,01	195 000,00
1.4	Mazowieckie	Uniwersytet Warszawski	Rewitalizacja zabytkowego obszaru UW przy Krakowskim Przedmieściu w Warszawie	Przedmiotem projektu jest zachowanie i renowacja zabytkowych zasobów Uniwersytetu Warszawskiego w celu zwiększenia wartości turystycznej obiektów i zasobów dziedzictwa kulturowego Uniwersytetu zlokalizowanych w obrębie Traktu Królewskiego. Cel ten osiągnięto poprzez poprawę stanu technicznego i konserwatorskiego zabytkowych obiektów, poprawę stanu zieleni na obszarze objętych projektem, wprowadzenie usług o charakterze towarzyszącym. Odrestaurowanie terenu centralnego UW prowadzi do wzrostu liczby gości odwiedzających to miejsce. Pozytywne efekty tego zadania mają znaczenie nie tylko dla samej uczelni, ale również dla miasta i regionu.	17 142 301,40	10 131 169,48
1.5	Małopolskie	Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie	Małopolska Platforma Zintegrowanej Komunikacji i Zarządzania Komisariatów Policji	Projekt obejmuje powstanie w podstawowych jednostkach policji systemu komunikacji i zarządzania, w tym wprowadzanie mechanizmów pracy grupowej oraz elektronicznej planowania wykorzystania zasobów. Projekt dotyczy komisariatów policji z powiatu krakowskiego i wielickiego. Ogółem powstało 620 stanowisk i 1134 kont użytkowników. Liczba policjantów zatrudnionych w przedmiotowych komisariatach, na których służbę oddziałowuje system, to około 1600 funkcjonariuszy. Każda stacja systemu, system poczty elektronicznej objęte są centralną ochroną antywirusową. Projekt obejmuje również instalacje systemu automatycznej aktualizacji oprogramowania.	5 937 000,00	4 452 750,00
2.1	Podkarpackie	„Quatro Computers” Maciej Zachara	Projektowanie i wizualizacja z wykorzystaniem nowoczesnych technik informacyjnych - umiejętnością dającą możliwość profesjonalnego zastosowania grafiki komputerowej w pracy zawodowej	Firma „Quatro Computers” Maciej Zachara od 14 lat działa na rynku szkoleń komputerowych, mając doświadczenie i rozeznanie dotyczące oczekiwań pracodawców odnośnie przygotowania kadry w zakresie wykorzystania technik informacyjnych. Chcąc wyjść naprzeciw zarówno pracodawcom jak i pracownikom, dla których poważną barierą w podnoszeniu swoich kwalifikacji jest koszt szkolenia, złożyła w odpowiedzi na konkurs wniosek, skierowany do pracujących osób dorosłych, które z własnej inicjatywy chcą podnieść kwalifikacje zawodowe. Celem projektu było podwyższenie przez Beneficjentów Ostatecznych umiejętności posługiwania się programami graficznymi. W ramach projektu uczestnicy nabyli umiejętności projektowania graficznego dwuwymiarowego i przestrzennego. Program objął naukę programów: Corel Draw - program grafiki wektorowej, Abdobe Photoshop - program grafiki rastrowej, 3D Studio MAX - program wizualizacji i projektowania przestrzennego, Ulead Video Studio 7 - program do obróbki zdjęć i filmów. W projekcie uczestniczyło 60 BO, w tym 41 kobiet i 19 mężczyzn. Uczestnicy podzieleni zostali na sześć grup po 10 osób każda. Zajęcia odbywały się dwa razy w tygodniu. Kurs zakończyło 59 uczestników, którzy otrzymali świadectwa ukończenia kursu komputerowego. Wszyscy Beneficjenci Ostateczni pozytywnie ocenili udział w szkoleniu i jego przydatność dla rozwoju kariery zawodowej.	198 865,53	149 149,15
2.2	Opolskie	Starostwo Powiatowe w Opolu	Wspieranie procesu edukacyjnego młodzieży z obszarów wiejskich szkół kończących się maturą w roku szkolnym 2006/07	Celem projektu było zwiększenie dostępu do edukacji na poziomie ponadgimnazjalnym młodzieży wiejskiej, która z powodów materialnych natrafiała na bariery utrudniające naukę w szkołach publicznych kończących się maturą. Pomoc finansowa skierowana była do uczniów zamieszkujących tereny wiejskie i miasta od 5 tys. do 20 tys. mieszkańców z powiatu opolskiego, w których nie ma szkół publicznych kończących się maturą, umożliwiających uzyskanie świadectwa dojrzałości.	79 000,00	53 095,90
2.3	Podlaskie	Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania	Nowy zawód	Celem projektu była reorientacja zawodowa rolników i domowników, dostosowanie ich do funkcjonowania w zmieniających się warunkach społeczno-ekonomicznych oraz przygotowanie do wykorzystania szans związanych z powstawaniem nowych miejsc pracy na obszarach wiejskich, poprzez stworzenie warunków ułatwiających zatrudnionym w rolnictwie znalezienie zatrudnienia poza sektorem rolnym. Projekt miał również na celu zapobieganie wzrostowi bezrobocia na obszarach wiejskich oraz wykluczenia społecznego, na które narażone są osoby odchodzące z rolnictwa, poprzez kompleksowe działania mające na celu nabycie nowych umiejętności i zmianę kwalifikacji zawodowych osób planujących zaprzestanie pracy w rolnictwie. Projekt skierowany był do 224 rolników i domowników oraz osób zatrudnionych w rolnictwie (z wyłączeniem emerytów i osób zarejestrowanych jako bezrobotne) zainteresowanych znalezieniem pracy poza sektorem rolnym. Przewidziano realizacje programu obejmującego: - usługi doradcze: indywidualne rozmowy z psychologiem/ doradcą personalnym, szkolenie grupowe dotyczące umiejętności poruszania się po rynku pracy, trening z zakresu komunikacji interpersonalnej i twórczego rozwiązywania problemów, warsztaty motywacyjne oraz tworzenie Indywidualnych Planów Działań po uprzednim uwzględnieniu predyspozycji i zainteresowań Beneficjentów Ostatecznych (1 184 godzin usług doradczych), - szkolenia z zakresu: obsługi barmańskiej i kelnerskiej, małej gastronomii i organizacji wypoczynku, obsługi komputera i kasy fiskalnej, sprzedaży, nowoczesnego sekretariatu, telemarketingu, grafiki komputerowej, prowadzenia księgowości małych i średnich firm, przedsiębiorczości i organizacji wypoczynku oraz pozyskiwania funduszy unijnych (2 880 godzin szkoleniowych). Ponadto wszystkie kierunki szkoleń posiadały moduły z zakresu obsługi komputera oraz lektorat z języka angielskiego. Udział w zaplanowanych działaniach przyczynić się miał do uzyskania przez Beneficjentów Ostatecznych kwalifikacji związanych z nowym zawodem, zwiększenia motywacji do podnoszenia kwalifikacji i aktywnego poruszania się po rynku pracy, rozwinięcia umiejętności komunikacyjnych, interpersonalnych i organizacyjnych jak również podniesienia wśród uczestników samooceny i zwiększenia poczucia pewności siebie.	1 483 930,49	1 018 800,11
2.4	Pomorskie	IMC Kariera	Teraz Praca	Teraz Praca skierowany został do grupy 410 osób zwalnianych w okresie 07.2005-12.2006r w wyniku restrukturyzacji m.in. sektora ochrony zdrowia, obrony narodowej, przetwórstwa przemysłowego (cukrowniczego), energetyki i usług. Jego celem było zminimalizowanie negatywnych skutków procesów restrukturyzacyjnych poprzez kompleksową pomoc doradczo-szkoleniową skierowaną do osób zwalnianych. Projekt przyczyni się do zwiększenia konkurencyjności kadr w regionie i ograniczy napływ osób bezrobotnych na lokalny rynek. W ramach projektu utworzone zostało Centrum Aktywizacji Zawodowej (CAZ) w Gdańsku oraz 4 mobilne CAZ w regionie (lokalizacja zależna od miejsc dokonywanych zwolnień). W CAZ zwalniany otrzymał wsparcie doradcy zawodowego, skorzystał z informacji zawodowej, nauczył się efektywnie poruszać po rynku pracy i poznał reguły nim rządzące, skorzystał z zaplecza biurowego (w tym Internetu) przy poszukiwaniu pracy. Zorganizowane zostały szkolenia zawodowe dla 308 osób w zawodach i specjalnościach poszukiwanych w regionie. Wybór grupy docelowej nie był przypadkowy - to najczęściej osoby z dużym stażem pracy u danego pracodawcy, nieposiadające doświadczeń w poszukiwaniu zatrudnienia. Barierę związaną z brakiem umiejętności prowadzenia rozmowy kwalifikacyjnych zniwelowały warsztaty obejmujące symulacje rozmów wstępnych i kwalifikacyjnych. Trudności wynikające z poziomu edukacji BO to brak kwalifikacji zawodowych wymaganych obecnie na danym stanowisku pracy. Barierę tę zniwelowały kursy i szkolenia podnoszące kwalifikacje zawodowe przydatne w zmieniającym się otoczeniu gospodarczym. Główną barierą natury organizacyjnej i technicznej okazała się być nieumiejętność korzystania z nowoczesnych technologii informacyjnych, m.in. nieznajomość Internetu oraz utrudniony dostęp do komputera, drukarki, faksu i ksero. Sposobem na wyeliminowanie bariery technicznej uczyniono stworzenie CAZ jako miejsca, w którym BO mogli korzystać z odpowiedniego zaplecza biurowego przy poszukiwaniu pracy. Godnym podkreślenia jest również fakt, iż wszyscy beneficjenci zostali objęci programem pośrednictwa pracy.	1 692 054, 93	1 269 041, 19
2.5	Łódzkie	"WIEDZA" Wojewódzki Ośrodek Kształcenia Zawodowego i Języków Obcych	Własna firma - szansą na samozatrudnienie w Powiecie Łódzkim Wschodnim	Celem projektu jest bezpośrednie kompleksowe wsparcie dla osób chcących założyć działalność gospodarczą w Powiecie Łódzkim Wschodnim poprzez zapewnienie dostępu do wiedzy z tego zakresu i pomocy w uzyskaniu wsparcia finansowego. Wsparcie objęło grupę 17 Beneficjentów Ostatecznych niezarejestrowanych jako osoby bezrobotne (bez względu na wiek, płeć, doświadczenie zawodowe) z wyłączeniem właścicieli przedsiębiorstw prowadzących działalność gospodarczą po 01.01.2004 r. Wsparcie otrzymali mikroprzedsiębiorcy, którzy założyli działalność gospodarczą w trakcie projektu. I etap - poprzedzony opracowaniem indywidualnych planów działań - zawierał cykl szkoleń i doradztwa. Ważną częścią projektu było doradztwo indywidualne i grupowe. II etap obejmował pomoc dla BO, którzy po zarejestrowaniu własnej działalności gospodarczej ubiegali się o wsparcie finansowe w postaci jednorazowej dotacji inwestycyjnej i wsparcia pomostowego. Uczestnicy projektu objęci zostali również doradztwem ad hoc przez 12 miesięcy od zakończenia szkoleń, pomocnym w prowadzeniu działalności na własny rachunek.	719 094,17	521 730,66
2.6	Świętokrzyskie	Akademia Świętokrzyska im Jana Kochanowskiego w Kielcach	Współpraca na rzecz wzrostu konkurencyjności mikroprzedsię-biorstw województwa świętokrzyskiego	Projekt Współpraca… jest przedsięwzięciem o charakterze badawczym. Zasadniczym celem jest przeprowadzenie specjalistycznych badań w świętokrzyskich mikrofirmach i instytucjach wpływających na poprawę ich konkurencyjności (jednostki samorządu terytorialnego, instytucje naukowe i wspierające innowacyjny rozwój regionu). Efektem badań będzie kompleksowa diagnoza stanu regionalnego sektora mikrofirm i ich bezpośredniego otoczenia. Wiedza uzyskana w toku badań będzie upowszechniana w trakcie cyklu spotkań (warsztatów, seminariów i konferencji) wszystkich Beneficjentów Ostatecznych projektu. Cykl spotkań naukowców, mikroprzedsiębiorstw, jednostek samorządu terytorialnego i instytucji wspierających rozwój innowacyjny regionu zaowocuje ostatecznie utworzeniem sieci współpracy różnych środowisk i opracowaniem strategii (modelu), służącej rozwojowi świętokrzyskiego sektora mikroprzedsiębiorstw. Projekt będzie stanowił również teoretyczną bazę dla planowanego utworzenia przez Beneficjenta ośrodka doradczego dla regionalnych mikrofirm. Przedsięwzięcie jest zgodne z celami strategicznym i warunkującymi świętokrzyskiej RSI, stanowi jej kontynuację i praktyczne rozwinięcia.	242 605,09	181.953,82
3.1	Lubelskie	Gmina Zamość	Budowa drogi gminnej nr 010407L Jatutów - Wólka Panieńska	Celem projektu była budowa drogi gminnej Nr 010407L Jatutów - Wólka Panieńska. W wyniku realizacji projektu wybudowano 0,72 km dróg gminnych oraz skrócono średni czas przejazdu między dwoma punktami sieci z 2,11 do 1,07 min.	624 219,84	468 164,88
3.2	Warmińsko-Mazurskie	Gmina Działdowo	Rozbudowa i modernizacja oczyszczalni ścieków w Uzdowie	Przedmiotem projektu będzie rozbudowa oczyszczalni ścieków w miejscowości Uzdowo. Zakres projektowanej rozbudowy obejmuje część technologiczną (budowa oczyszczalni ścieków), część konstrukcyjną i część elektryczną. Technologia, w której została dokonana rozbudowa oczyszczalni, jest dostosowana do zasad, na jakich działała dotychczasowa.	1 366 104,94	650314,72
3.3.1	Zachodniopomorskie	Pomorska Akademia Medyczna w Szczecinie	Rewitalizacja zabytkowego budynku Rektoratu Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie	Głównym celem projektu było utworzenie w zdegradowanych dzielnicach warunków lokalowych i infrastrukturalnych dla rozwoju działalności kulturalnej i edukacyjnej. Kompleksowa renowacja zabytkowego budynku Rektoratu Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie przyczyniła się do zabezpieczenia obiektu stanowiącego dobro kultury przed działaniem czynników atmosferycznych powodujących jego niszczenie. Dodatkowo, realizacja inwestycji oddziałuje na poprawę wizerunku uczelni oraz całego szkolnictwa wyższego w regionie.	2 631 919,72	1 965 437,90
3.3.2	Lubelskie	Miasto Puławy	Zagospodarowa-nie terenu pobrzeża Wisły w Puławach - II etap	Celem projektu było zagospodarowanie terenu pobrzeża Wisły w celu zwiększenia potencjału turystycznego Puław poprzez działania z zakresu rewitalizacji terenów poprzemysłowych umiejscowionych nad rzeką Wisłą i nadanie im nowych funkcji turystyczno-rekreacyjnych. W wyniku realizacji zadania, powstający obiekt został zabezpieczony przed zagrożeniami ze strony rzeki, zwiększyła się liczba nowych przedsiębiorstw prowadzących działalność gospodarczą na tym obszarze oraz liczba osób korzystających z nowej lokalnej bazy turystycznej. Ponadto poprawiono warunki do rozwoju sportów wodnych i rekreacji, uporządkowano zdegradowane obszary oraz podniesiono estetykę przestrzeni publicznej, zwiększono bezpieczeństwo publiczne w zakresie ochrony przeciwpowodziowej dzięki umocnieniu linii brzegowej, otwarto dostęp do rzeki dla osób niepełnosprawnych ruchowo. Podniesiono atrakcyjność inwestycyjną terenów nadwiślanych, głównie w zakresie obsługi ruchu turystycznego.	899 160,64	663 872,10
3.4	Wielkopolskie	Symetria W. Wrzaskała, D. Golenia s.j.	Zwiększenie konkurencyjności przedsiębiorstwa poprzez zakup innowacyjnego urządzenia wraz z oprogramowa-niem	Celem realizacji projektu było podniesienie konkurencyjności mikroprzedsiębiorstwa Symetria sp.j. na ryku krajowym i europejskim poprzez inwestycje w zakup nowoczesnego urządzenia wraz z oprogramowaniem do badania i zwiększania skuteczności oraz rentowności projektów internetowych, reklam, i kampanii reklamowych, w okresie szybkiego rozwoju przedsiębiorstwa. Realizacja projektu polegającego na zakupie urządzenia o nazwie "eye-tracker" wraz z oprogramowaniem ma na celu dywersyfikację oferty Symetrii poprzez wprowadzenie na rynek nowych, innowacyjnych usług oraz modernizację dotychczasowego wachlarza usług poprzez uzupełnienie go o brakujące ogniwo, jakim są badania eye-trackingowe. Urządzenie to, wraz z niezbędnym oprogramowaniem, służy w sposób bezkontaktowy do pomiaru rejestracji i analizy danych o położeniu i ruchach gałek ocznych. Badania te będą wykorzystywane m.in. do zwiększenia użyteczności i funkcjonalności stron i serwisów internetowych, przeprowadzania analiz, czy i jak dana reklama lub komunikat są postrzegane przez odbiorcę, oraz wskazania ewentualnych przyczyn i błędów zawartych w już działającym przekazie, które powodują, że odbiorca nie kieruje swej uwagi na to, na czym zależy nadawcy. Całość stanowi przełom w technologii eye-trackingu poprzez zapewnienie wysokiej jakości analizy padania wzroku bez zakłócenia naturalnego środowiska osoby biorącej udział w badaniu.	88 723,31	29 944,11
3.5.1	Opolskie	Gmina Kolonowskie	Budowa Sali widowiskowo - sportowej w Gminie Kolonowskie	Przedmiotem projektu jest budowa sali widowiskowo-sportowej o wymiarach areny 44 x 22 m, z możliwością podziału na trzy powierzchnie ćwiczebne oraz z widownią na 160 miejsc. W przypadku organizacji imprez kulturalnych dla większej ilości uczestników istnieje możliwość powiększenia widowni o 250 miejsc oraz wydzielenie sceny dla potrzeb występów zespołów artystycznych. Zaplecze sali stanowią cztery zespoły sanitarno-szatniowe (szatnie dla chłopców i dziewcząt, umywalnie, natryski i WC), sanitariaty dla widowni, pokoje dla nauczycieli wychowania fizycznego i trenerów, portiernia i magazyny sprzętu sportowego i gimnastycznego oraz sala do gimnastyki kondycyjnej (siłownia lub sala do tenisa stołowego). Oprócz znaczenia sportowego obiekt pełni ważną rolę w rozwoju turystyki i rekreacji na terenie gminy Kolonowskie, jako uzupełnienie istniejącej już infrastruktury turystycznej. W sali odbywać się mają imprezy kulturalno-sportowe , które do tej pory odbywały się na „wolnym powietrzu”, co w znaczny sposób ułatwi ich organizację. Sala pozwala na realizację zajęć wychowania fizycznego jednocześnie dla dwóch oddziałów szkolnych, z możliwością prowadzenia rozgrywek w takich dyscyplinach sportowych, jak siatkówka, koszykówka oraz piłka ręczna. Sala jest zlokalizowana przy PSP Nr 1 i Gimnazjum w Kolonowskiem, co gwarantuje największy procentowy udział dzieci w zajęciach z wychowania fizycznego (439 uczniów, co stanowi 69% wszystkich uczniów w Gminie Kolonowskie).	6 799 952,62	3 126 636,68
3.5.2	Śląskie	Szpital Jaworzno	Modernizacja Szpitala Wielospecjalist-ycznego w Jaworznie w zakresie unowocześnienia sprzętu i wyposażenia medycznego	Przedmiotem projektu jest zakup sprzętu i wyposażenia medycznego dla oddziałów, poradni i diagnostycznych pracowni szpitalnych, a w szczególności: Oddziału Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Pracowni UKG-EKG, Działu Diagnostyki Obrazowej, Poradni Ginekologicznej, Izby Przyjęć wraz z Oddziałem Ratunkowym Pomocy Doraźnej, Pracowni Endoskopii, Bloku Operacyjnego i Sterylizatorni. Poprzez zrealizowanie projektu Jaowrznianie będą mieli dostęp do nowocześnie wyposażonych i dostosowanych do standardów unijnych pracowni, poradni i oddziałów szpitalnych oraz dobrze działającą sprawną Izbę Przyjęć wraz z Oddziałem Ratunkowym Pomocy Doraźnej.	4 376 074,22	2 888 208,99




Załącznik 4. Zaktualizowany Aneks II do ZPORR

Nr	WSKAŹNIKI GLOBALNE DLA ZPORR 2004-2006	Poziom	Wartość w okresie bazowym	Przewidywana docelowa wartość wskaźnika	Rok bazowy = 100
	PKB na 1 mieszkańca w relacji (w %, wg województw)
0.1.	do średniej krajowej [1]	NTS	2003	2005	2003=100
0.2.	do średniej unijnej (EUR27 =100%) [2]			2004	2005	2004=100
						%	%	zmiana w pkt
			POLSKA	NTS I	100,0	100,0	-
					50,7	51,3	0,6
			Dolnośląskie	NTS I	102,4	103,3	0,9
					51,7	53,0	1,3
			Kujawsko-pomorskie	NTS I	89,6	87,2	-2,4
					45,4	44,7	-0,7
			Lubelskie	NTS I	70,6	68,3	-2,3
					35,2	35,0	-0,2
			Lubuskie	NTS I	86,5	90,2	3,7
					45,4	46,2	0,8
			Łódzkie	NTS I	92,3	91,8	-0,5
					46,7	47,1	0,4
			Małopolskie	NTS I	85,8	85,3	-0,5
					43,4	43,7	0,3
			Mazowieckie	NTS I	155,5	158,4	2,9
					76,8	81,2	4,4
			Opolskie	NTS I	79,4	82,8	3,4
					43,6	42,5	-1,1
			Podkarpackie	NTS I	70,8	69,0	-1,8
					35,4	35,4	0,0
			Podlaskie	NTS I	75,9	74,0	-1,9
					37,9	37,9	0,0
			Pomorskie	NTS I	98,3	98,2	-0,1
					49,6	50,4	0,8
			Śląskie	NTS I	108,8	107,9	-0,9
					57,0	55,3	-1,7
			Świętokrzyskie	NTS I	78,1	74,8	-3,3
					39,3	38,3	-1,0
			Warmińsko-Mazurskie	NTS I	78,9	76,5	-2,4
					39,4	39,2	-0,2
			Wielkopolskie	NTS I	104,7	106,9	2,2
					54,5	54,8	0,3
			Zachodniopomorskie	NTS I	94,7	92,8	-1,9
					47,2	47,6	0,4
0.3.	Relacja poziomów PKB na 1 mieszkańca między województwami (województwo najuboższe / województwo najbogatsze) [3]
	POLSKA	NTS I	1 : 2,20	1 : 2,32	-
1.	źródło: Główny Urząd Statystyczny
2.	źródło: Eurostat
3.	źródło: Główny Urząd Statystyczny, obliczenia własne

Nr	WSKAŹNIKI GLOBALNE DLA ZPORR 2004-2006	Poziom	Wartość w okresie bazowym			Przewidywana docelowa wartość wskaźnika			Rok bazowy = 100
0.4.	Wskaźnik zatrudnienia (ogółem/ mężczyźni/ kobiety) [4]
			2003			2006			zmiana w pkt
					O	M	K	O	M	K	O	M	K
	POLSKA	NTS I	44,0	50,4	38,2	46,5	54,1	39,6	2,5	3,7	1,4
	15-64
	Dolnośląskie		NTS II
	15-24			17,5	16,8	18,4	26,9	19,5	23,3	9,4	2,7	4,9
	25-34			62,6	70,9	53,5	75,9	62,3	69,6	13,3	-8,6	16,1
	35-44			68,9	71,4	66,3	81,8	72,5	77,1	12,9	1,1	10,8
	45-54			54,2	56,7	51,8	67,9	58,5	63,0	13,7	1,8	11,2
	55-64			23,3	31,5	16,1	39,3	17,7	27,8	16,0	-13,8	11,7
	65+			2,4	3,9	1,5	3,9	bd	1,7	1,5	bd	0,2
	ogółem			39,2	44,1	34,6	52,6	37,9	44,9	13,4	-6,2	10,3
	Kujawsko-pomorskie		NTS II
	15-24			18,8	22,0	15,5	27,5	23,2	25,5	8,7	1,2	10,0
	25-34			67,3	74,4	59,8	77,6	61,7	69,6	10,3	-12,7	9,8
	35-44			71,4	77,5	65,9	80,7	67,9	74,0	9,3	-9,6	8,1
	45-54			60,7	65,6	55,9	71,5	52,8	62,0	10,8	-12,8	6,1
	55-64			25,3	35,4	16,6	34,8	16,0	24,4	9,5	-19,4	7,8
	65+			4,1	7,1	2,2	5,4	bd	2,9	1,3	bd	0,7
	ogółem			43,5	50,5	37,2	51,9	37,4	44,3	8,4	-13,1	7,1
	Lubelskie		NTS II
	15-24			21,7	25,6	17,7	27,5	19,6	23,7	5,8	-6,0	6,0
	25-34			71,4	76,7	66,0	79,9	66,8	73,4	8,5	-9,9	7,4
	35-44			78,3	79,4	77,0	84,4	78,0	81,3	6,1	-1,4	4,3
	45-54			68,5	70,0	66,9	70,7	66,5	68,6	2,2	-3,5	1,7
	55-64			34,7	42,5	28,5	45,7	27,5	36,0	11,0	-15,0	7,5
	65+			12,3	15,3	10,4	14,4	7,3	10,0	2,1	-8,0	-0,4
	ogółem			48,2	53,6	43,2	55,3	42,7	48,8	7,1	-10,9	5,6
	Lubuskie		NTS II
	15-24			16,0	17,3	14,6	23,7	20,7	22,2	7,7	3,4	7,6
	25-34			63,3	70,6	55,4	83,1	64,1	73,6	19,8	-6,5	18,2
	35-44			65,5	69,6	61,8	78,8	73,0	76,0	13,3	3,4	14,2
	45-54			56,0	59,9	52,1	65,8	53,2	59,4	9,8	-6,7	7,3
	55-64			21,2	26,6	16,3	34,0	14,7	23,9	12,8	-11,9	7,6
	65+			6,1	9,5	4,0	bd	bd	bd	bd	bd	bd
	ogółem			40,3	45,9	35,1	53,1	38,9	45,7	12,8	-7,0	10,6
	Łódzkie		NTS II
	15-24			21,9	25,7	17,8	28,2	23,5	25,8	6,3	-2,2	8,0
	25-34			70,3	78,7	61,2	79,2	72,8	75,9	8,9	-5,9	14,7
	35-44			77,2	81,9	72,4	80,6	76,5	78,5	3,4	-5,4	6,1
	45-54			63,9	67,2	60,7	72,9	64,7	68,6	9,0	-2,5	7,9
	55-64			26,6	36,2	19,1	36,9	17,3	25,9	10,3	-18,9	6,8
	65+			4,3	5,7	3,4	6,5	bd	3,5	2,2	bd	0,1
	ogółem			44,3	51,5	37,8	53,7	41,5	47,1	9,4	-10,0	9,3
Nr	WSKAŹNIKI GLOBALNE DLA ZPORR 2004-2006	Poziom	Wartość w okresie bazowym			Przewidywana docelowa wartość wskaźnika			Rok bazowy = 100
0.4.			2003			2006			zmiana w pkt
					O	M	K	O	M	K	O	M	K
	Małopolskie	NTS II
	15-24			22,7	25,3	20,3	27,9	20,0	23,8	5,2	-5,3	3,5
	25-34			69,8	77,0	62,6	82,8	70,0	76,5	13,0	-7,0	13,9
	35-44			78,1	81,5	74,6	84,4	76,7	80,5	6,3	-4,8	5,9
	45-54			65,5	67,1	64,0	71,1	62,4	66,6	5,6	-4,7	2,6
	55-64			31,6	37,2	26,6	41,1	23,6	32,2	9,5	-13,6	5,6
	65+			10,2	13,2	8,1	14,0	5,4	8,7	3,8	-7,8	0,6
	ogółem			46,4	51,8	41,6	55,2	41,6	48,1	8,8	-10,2	6,5
	Mazowieckie		NTS II
	15-24			22,3	25,7	18,9	25,8	23,5	24,6	3,5	-2,2	5,7
	25-34			72,4	78,6	66,3	83,5	70,8	77,5	11,1	-7,8	11,2
	35-44			76,8	81,2	72,4	86,0	74,7	80,5	9,2	-6,5	8,1
	45-54			70,3	71,0	69,7	76,7	68,5	72,5	6,4	-2,5	2,8
	55-64			37,8	47,9	29,3	45,2	26,5	35,2	7,4	-21,4	5,9
	65+			7,2	10,9	4,9	10,0	4,0	6,4	2,8	-6,9	1,5
	ogółem			47,9	54,1	42,5	56,5	43,8	49,9	8,6	-10,3	7,4
	Opolskie		NTS II
	15-24			17,2	17,6	16,8	29,5	21,1	25,6	12,3	3,5	8,8
	25-34			64,9	76,2	54,5	81,3	60,7	71,0	16,4	-15,5	16,5
	35-44			72,5	79,9	65,2	84,6	69,7	77,4	12,1	-10,2	12,2
	45-54			62,0	68,7	56,0	78,0	61,8	69,6	16,0	-6,9	13,6
	55-64			25,2	36,3	15,7	40,2	15,2	27,4	15,0	-21,1	11,7
	65+			3,8	6,2	2,4	bd	bd	4,7		bd	2,3
	ogółem			41,3	49,0	34,6	55,0	37,3	45,8	13,7	-11,7	11,2
	Podkarpackie		NTS II
	15-24			15,9	19,9	11,8	22,2	15,8	19,1	6,3	-4,1	7,3
	25-34			65,3	70,4	59,9	79,0	61,9	70,4	13,7	-8,5	10,5
	35-44			75,9	78,6	73,1	78,8	71,6	75,2	2,9	-7,0	2,1
	45-54			67,6	71,9	63,1	74,1	65,0	69,7	6,5	-6,9	6,6
	55-64			36,8	42,5	31,9	41,0	26,7	33,3	4,2	-15,8	1,4
	65+			15,6	19,6	13,3	14,3	8,4	10,6	-1,3	-11,2	-2,7
	ogółem			46,1	51,8	40,9	53,3	40,5	46,7	7,2	-11,3	5,8
	Podlaskie		NTS II
	15-24			18,9	21,7	16,1	23,7	14,8	19,5	4,8	-6,9	3,4
	25-34			71,4	76,0	66,6	82,7	67,1	75,1	11,3	-8,9	8,5
	35-44			75,6	80,9	69,9	87,5	74,8	81,1	11,9	-6,1	11,2
	45-54			66,8	69,4	64,1	76,5	69,6	73,0	9,7	0,2	8,9
	55-64			33,7	43,6	25,0	38,5	21,6	28,8	4,8	-22,0	3,8
	65+			8,5	14,6	4,6	11,1	bd	7,4	2,6	bd	2,8
	ogółem			45,7	52,4	39,4	55,1	41,2	47,8	9,4	-11,2	8,4
	Pomorskie		NTS II
	15-24			18,8	20,9	16,5	29,1	25,6	27,5	10,3	4,7	11,0
	25-34			65,3	73,4	57,4	81,1	64,1	72,2	15,8	-9,3	14,8
	35-44			68,7	75,2	62,5	82,6	61,2	72,0	13,9	-14,0	9,5
	45-54			61,8	68,4	55,4	72,2	57,5	64,7	10,4	-10,9	9,3
	55-64			28,7	39,5	19,8	37,6	14,9	25,5	8,9	-24,6	5,7
	65+			3,3	6,1	1,5	bd	bd	2,7	bd	bd	1,2
	ogółem			42,8	50,0	36,3	54,0	38,1	45,7	11,2	-11,9	9,4
Nr	WSKAŹNIKI GLOBALNE DLA ZPORR 2004-2006	Poziom	Wartość w okresie bazowym			Przewidywana docelowa wartość wskaźnika			Rok bazowy = 100
0.4.			2003			2006			zmiana w pkt
					O	M	K	O	M	K	O	M	K
	Śląskie	NTS II
	15-24			16,9	18,6	15,1	27,5	21,8	24,7	10,6	3,2	9,6
	25-34			68,5	77,9	58,7	85,5	61,6	73,0	17,0	-16,3	14,3
	35-44			71,1	79,4	63,3	85,3	64,6	75,2	14,2	-14,8	11,9
	45-54			54,6	60,2	49,4	64,4	52,5	58,3	9,8	-7,7	8,9
	55-64			19,2	26,6	12,6	30,0	11,7	20,2	10,8	-14,9	7,6
	65+			2,2	3,7	1,4	3,7	1,5	2,3	1,5	-2,2	0,9
	ogółem			40,4	47,7	33,8	52,6	36,0	43,9	12,2	-11,7	10,1
	Świętokrzyskie		NTS II
	15-24			14,8	18,0	11,3	24,5	20,3	22,5	9,7	2,3	11,2
	25-34			62,4	69,6	54,8	78,9	63,6	71,7	16,5	-6,0	16,9
	35-44			70,0	74,5	65,3	81,3	74,2	77,9	11,3	-0,3	12,6
	45-54			63,9	66,5	61,3	71,2	65,5	68,3	7,3	-1,0	7,0
	55-64			29,1	33,9	24,5	37,7	25,1	31,3	8,6	-8,8	6,8
	65+			5,7	8,5	4,0	12,4	5,5	8,1	6,7	-3,0	4,1
	ogółem			41,8	47,9	36,2	52,6	40,6	46,5	10,8	-7,3	10,3
	Warmińsko-Mazurskie		NTS II
	15-24			17,2	19,6	14,4	21,3	15,3	18,4	4,1	-4,3	4,0
	25-34			60,6	70,5	51,1	78,0	60,0	68,6	17,4	-10,5	17,5
	35-44			69,9	76,9	62,7	78,3	67,3	72,8	8,4	-9,6	10,1
	45-54			58,8	61,8	55,9	71,6	56,1	63,7	12,8	-5,7	7,8
	55-64			23,1	32,0	15,1	38,3	17,0	26,8	15,2	-15,0	11,7
	65+			3,2	4,3	2,5	bd	bd	bd	bd	bd	bd
	ogółem			41,0	47,4	35,0	51,2	36,0	43,2	10,2	-11,4	8,2
	Wielkopolskie		NTS II
	15-24			25,2	28,6	21,8	32,1	23,8	28,0	6,9	-4,8	6,2
	25-34			69,9	79,7	60,4	84,7	66,6	75,9	14,8	-13,1	15,5
	35-44			77,0	82,9	70,7	86,8	70,4	78,6	9,8	-12,5	7,9
	45-54			64,7	71,0	58,7	73,6	57,5	65,4	8,9	-13,5	6,7
	55-64			31,1	38,9	23,7	38,2	15,1	26,0	7,1	-23,8	2,3
	65+			5,2	9,4	2,7	5,7	2,7	3,9	0,5	-6,7	1,2
	ogółem			47,5	55,3	40,3	57,4	39,8	48,3	9,9	-15,5	8,0
	Zachodniopomorskie		NTS II
	15-24			14,3	16,1	12,4	26,0	15,9	21,1	11,7	-0,2	8,7
	25-34			61,3	68,6	53,5	77,1	59,4	68,0	15,8	-9,2	14,5
	35-44			67,8	74,8	60,8	79,1	62,8	70,8	11,3	-12,0	10,0
	45-54			57,5	58,8	56,2	64,5	52,9	58,5	7,0	-5,9	2,3
	55-64			25,7	34,2	18,2	34,7	13,7	23,7	9,0	-20,5	5,5
	65+			2,2	3,3	1,5	bd	bd	bd	bd	bd	bd
	ogółem			39,4	45,1	34,2	50,3	34,8	42,1	10,9	-10,3	7,9
4.	źródło: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Pochyłym drukiem zaznaczono wskaźnik obliczony na wartościach niższych niż 15 tys. osób (dane szacunkowe). bd - brak możliwości oszacowania wartości wskaźnika w związku z liczebnościami niższymi od 5 tys. osób.

Nr	WSKAŹNIKI GLOBALNE DLA ZPORR 2004-2006	Poziom	Wartość w okresie bazowym			Przewidywana docelowa wartość wskaźnika			Rok bazowy = 100
0.5.	Zatrudnienie wg sektorów gospodarki (ogółem/mężczyźni/kobiety) [5]
			2003			2006			zmiana w pkt
			O	M	K	O	M	K	O	M	K
	POLSKA	NTS I
	rolnictwo			18,4	19,1	17,6	15,8	16,4	15,0	-2,6	-2,7	-2,6
	przemysł			28,6	38,0	17,2	30,0	40,0	17,5	1,4	2,0	0,3
	usługi			53,0	42,8	65,2	54,2	43,6	67,5	1,2	0,8	2,3
	Dolnośląskie		NTS II
	rolnictwo			10,2	10,9	9,4	6,9	19,6	6,5	-3,3	8,7	-2,9
	przemysł			32,8	43,7	19,8	34,7	39,6	19,9	1,9	-4,1	0,1
	usługi			57,0	45,4	70,9	58,4	40,8	73,6	1,4	-4,6	2,7
	Kujawsko-pomorskie		NTS II
	rolnictwo			17,9	18,8	16,8	18,5	37,0	17,2	0,6	18,2	0,4
	przemysł			29,9	38,5	19,4	31,0	27,2	20,2	1,1	-11,3	0,8
	usługi			52,2	42,7	63,8	50,4	35,9	62,6	-1,8	-6,8	-1,2
	Lubelskie		NTS II
	rolnictwo			37,5	39,0	35,9	35,8	37,0	34,4	-1,7	-2,0	-1,5
	przemysł			18,8	25,9	10,8	19,7	27,2	10,8	0,9	1,3	0,0
	usługi			43,6	35,1	53,3	44,4	35,9	54,8	0,8	0,8	1,5
	Lubuskie		NTS II
	rolnictwo			10,6	12,3	8,6	9,8	11,4	7,7	-0,8	-0,9	-0,9
	przemysł			29,4	37,1	20,1	34,4	41,9	24,9	5,0	4,8	4,8
	usługi			60,0	50,5	71,3	55,9	46,6	67,4	-4,1	-3,9	-3,9
	Łódzkie		NTS II
	rolnictwo			19,6	20,3	18,8	16,1	17,0	15,1	-3,5	-3,3	-3,7
	przemysł			30,2	36,2	22,9	30,6	38,3	22,1	0,4	2,1	-0,8
	usługi			50,2	43,5	58,3	53,3	44,8	62,8	3,1	1,3	4,5
	Małopolskie		NTS II
	rolnictwo			23,5	22,7	24,5	19,9	19,6	20,4	-3,6	-3,1	-4,1
	przemysł			27,2	38,5	14,7	27,5	38,7	14,2	0,3	0,2	-0,5
	usługi			49,2	38,8	60,8	52,6	41,8	65,5	3,4	3,0	4,7
	Mazowieckie		NTS II
	rolnictwo			18,0	19,3	16,5	12,7	13,8	11,4	-5,3	-5,5	-5,1
	przemysł			21,1	27,1	14,3	23,3	30,9	14,2	2,2	3,8	-0,1
	usługi			61,0	53,7	69,2	64,0	55,3	74,4	3,0	1,6	5,2
	Opolskie		NTS II
	rolnictwo			16,1	18,0	13,7	16,9	17,5	16,1	0,8	-0,5	2,4
	przemysł			31,4	40,5	20,1	31,9	43,3	16,4	0,5	2,8	-3,7
	usługi			52,5	41,5	66,2	51,2	39,2	67,5	-1,3	-2,3	1,3
	Podkarpackie		NTS II
	rolnictwo			30,3	28,7	32,1	25,2	24,0	26,6	-5,1	-4,7	-5,5
	przemysł			27,1	38,5	37,1	28,6	40,0	14,6	1,5	1,5	-22,5
	usługi			42,6	32,8	54,2	46,3	36,0	58,8	3,7	3,2	4,6
	Podlaskie		NTS II
	rolnictwo			35,0	36,9	32,5	29,7	31,3	27,6	-5,3	-5,6	-4,9
	przemysł			19,4	25,5	11,8	23,1	31,8	12,5	3,7	6,3	0,7
	usługi			45,6	37,5	55,7	47,2	36,9	59,8	1,6	-0,6	4,1
Nr	WSKAŹNIKI GLOBALNE DLA ZPORR 2004-2006	Poziom	Wartość w okresie bazowym			Przewidywana docelowa wartość wskaźnika			Rok bazowy = 100
0.5.			2003			2006			zmiana w pkt
			O	M	K	O	M	K	O	M	K
	Pomorskie	NTS II
	rolnictwo			9,3	10,9	7,3	9,7	11,4	7,4	0,4	0,5	0,1
	przemysł			31,0	41,3	18,2	32,3	42,3	19,4	1,3	1,0	1,2
	usługi			59,7	47,8	74,5	58,0	46,3	73,1	-1,7	-1,5	-1,4
	Śląskie		NTS II
	rolnictwo			3,6	3,6	3,7	3,8	3,8	3,7	0,2	0,2	0,0
	przemysł			40,1	55,3	21,1	39,7	54,3	20,7	-0,4	-1,0	-0,4
	usługi			56,2	41,2	75,2	56,5	41,9	75,6	0,3	0,7	0,4
	Świętokrzyskie		NTS II
	rolnictwo			29,6	29,8	29,2	34,0	34,5	33,4	4,4	4,7	4,2
	przemysł			25,5	36,0	12,6	23,7	32,9	12,3	-1,8	-3,1	-0,3
	usługi			45,0	34,2	58,2	42,4	32,7	54,3	-2,6	-1,5	-3,9
	Warmińsko-Mazurskie		NTS II
	rolnictwo			17,3	19,6	14,4	15,5	17,5	13,0	-1,8	-2,1	-1,4
	przemysł			26,5	35,2	15,6	29,3	37,5	18,9	2,8	2,3	3,3
	usługi			56,2	45,2	70,0	55,2	45,1	68,2	-1,0	-0,1	-1,8
	Wielkopolskie		NTS II
	rolnictwo			18,2	19,2	16,9	14,4	15,0	13,6	-3,8	-4,2	-3,3
	przemysł			32,4	40,9	21,7	36,2	47,0	21,7	3,8	6,1	0,0
	usługi			49,4	39,9	61,5	49,4	38,0	64,7	0,0	-1,9	3,2
	Zachodniopomorskie		NTS II
	rolnictwo			10,5	13,0	7,5	8,7	10,4	6,6	-1,8	-2,6	-0,9
	przemysł			28,4	39,4	15,0	28,3	37,6	16,4	-0,1	-1,8	1,4
	usługi			61,1	47,6	77,6	62,9	52,0	77,0	1,8	4,4	-0,6
5.	źródło: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Pochyłym drukiem zaznaczono wskaźnik obliczony na wartościach niższych niż 15 tys. osób (dane szacunkowe). bd - brak możliwości oszacowania wartości wskaźnika w związku z liczebnościami niższymi od 5 tys. osób.

Nr	WSKAŹNIKI GLOBALNE DLA ZPORR 2004-2006	Poziom	Wartość w okresie bazowym			Przewidywana docelowa wartość wskaźnika			Rok bazowy = 100
0.6.	Stopa bezrobocia (ogółem/mężczyźni/kobiety) [6]
			2003			2006			zmiana w pkt
			O	M	K	O	M	K	O	M	K
	POLSKA	NTS I	19,6	19,0	20,4	13,8	13,0	14,9	-5,8	-6,0	-5,5
	Dolnośląskie	NTS II
	15-24			48,4	51,0	45,3	32,3	31,2	33,7	-16,1	-19,8	-11,6
	25-34			25,2	22,5	28,8	17,3	17,2	17,4	-7,9	-5,3	-11,4
	35-44			21,9	21,9	21,9	13,9	11,8	16,1	-8,0	-10,1	-5,8
	45-54			23,8	25,4	22,1	14,6	14,7	14,4	-9,2	-10,7	-7,7
	55-64			18,9	20,5	16,0	13,4	14,7	bd	-5,5	-5,8	bd
	65+			7,5	8,0	6,7	bd	bd	bd	bd	bd	bd
	ogółem			26,1	26,1	26,0	17,1	16,7	17,6	-9,0	-9,4	-8,4
	Kujawsko-pomorskie		NTS II
	15-24			46,8	44,6	49,8	30,6	29,2	32,4	-16,2	-15,4	-17,4
	25-34			21,2	20,0	22,7	14,9	14,4	15,5	-6,3	-5,6	-7,2
	35-44			17,7	16,3	19,3	13,3	10,9	15,8	-4,4	-5,4	-3,5
	45-54			18,4	19,2	17,4	14,6	11,6	18,1	-3,8	-7,6	0,7
	55-64			11,1	12,7	8,1	10,3	bd	bd	-0,8	bd	bd
	65+			2,2	3,3	0,0	bd	bd	bd	bd	bd	bd
	ogółem			21,8	21,3	22,6	16,1	14,6	18,0	-5,7	-6,7	-4,6
	Lubelskie		NTS II
	15-24			37,8	36,0	40,1	31,7	27,7	36,7	-6,1	-8,3	-3,4
	25-34			18,9	18,2	19,8	13,8	12,2	15,7	-5,1	-6,0	-4,1
	35-44			13,1	14,2	11,8	9,5	8,9	10,2	-3,6	-5,3	-1,6
	45-54			11,4	12,8	9,9	9,2	11,5	6,6	-2,2	-1,3	-3,3
	55-64			5,9	7,8	3,7	7,0	bd	bd	1,1	bd	bd
	65+			0,0	0,0	0,0	bd	bd	bd	bd	bd	bd
	ogółem			16,0	16,6	15,3	12,7	12,4	13,1	-3,3	-4,2	-2,2
	Lubuskie		NTS II
	15-24			51,2	52,9	48,9	29,0	29,8	28,0	-22,2	-23,1	-20,9
	25-34			23,2	21,9	25,0	11,5	9,4	14,0	-11,7	-12,5	-11,0
	35-44			21,2	20,1	22,4	11,9	11,7	12,1	-9,3	-8,4	-10,3
	45-54			22,0	22,6	21,2	14,1	14,0	14,1	-7,9	-8,6	-7,1
	55-64			15,8	15,0	17,1	bd	bd	bd	bd	bd	bd
	65+			0,0	0,0	0,0	bd	bd	bd	bd	bd	bd
	ogółem			24,7	24,5	25,0	13,9	13,2	14,6	-10,8	-11,3	-10,4
	Łódzkie		NTS II
	15-24			42,1	36,8	48,7	24,9	22,7	27,3	-17,2	-14,1	-21,4
	25-34			19,3	16,7	22,5	12,9	14,5	11,1	-6,4	-2,2	-11,4
	35-44			15,1	13,4	16,9	12,5	11,8	13,3	-2,6	-1,6	-3,6
	45-54			16,7	18,2	15,2	12,3	12,2	12,3	-4,4	-6,0	-2,9
	55-64			13,8	16,9	8,9	8,3	bd	bd	-5,5	bd	bd
	65+			3,8	2,6	5,1	bd	bd	bd	bd	bd	bd
	ogółem			19,6	18,6	20,9	13,4	13,4	13,5	-6,2	-5,2	-7,4
Nr	WSKAŹNIKI GLOBALNE DLA ZPORR 2004-2006	Poziom	Wartość w okresie bazowym			Przewidywana docelowa wartość wskaźnika			Rok bazowy = 100
0.6.			2003			2006			zmiana w pkt
			O	M	K	O	M	K	O	M	K
	Małopolskie	NTS II
	15-24			41,7	41,7	41,7	29,9	27,6	32,6	-11,8	-14,1	-9,1
	25-34			20,6	19,6	21,9	12,2	12,9	11,3	-8,4	-6,7	-10,6
	35-44			12,8	13,1	12,4	9,1	9,3	8,9	-3,7	-3,8	-3,5
	45-54			12,0	12,6	11,3	10,3	10,1	10,4	-1,7	-2,5	-0,9
	55-64			7,3	7,4	7,1	7,2	9,5	bd	-0,1	2,1	bd
	65+			1,6	2,1	1,1	bd	bd	bd	bd	bd	bd
	ogółem			18,0	18,1	18,0	12,5	12,6	12,4	-5,5	-5,5	-5,6
	Mazowieckie		NTS II
	15-24			37,9	37,8	38,2	28,1	28,8	27,4	-9,8	-9,0	-10,8
	25-34			16,1	16,1	16,2	10,9	10,8	11,0	-5,2	-5,3	-5,2
	35-44			14,3	12,4	16,4	10,5	8,7	12,6	-3,8	-3,7	-3,8
	45-54			12,2	14,1	10,5	10,7	10,7	10,7	-1,5	-3,4	0,2
	55-64			10,5	10,9	9,8	8,4	10,9	bd	-2,1	0,0	bd
	65+			1,0	1,7	0,0	bd	bd	bd	bd	bd	bd
	ogółem			16,3	16,5	16,0	12,2	12,0	12,5	-4,1	-4,5	-3,5
	Opolskie		NTS II
	15-24			42,1	44,3	39,5	28,5	26,2	32,0	-13,6	-18,1	-7,5
	25-34			19,7	17,3	22,5	13,4	11,9	15,4	-6,3	-5,4	-7,1
	35-44			15,5	13,5	17,8	10,2	bd	12,4	-5,3	bd	-5,4
	45-54			14,6	15,3	13,7	10,5	9,4	11,7	-4,1	-5,9	-2,0
	55-64			6,7	4,4	10,8	bd	bd	bd	bd	bd	bd
	65+			0,0	0,0	0,0	bd	bd	bd	bd	bd	bd
	ogółem			18,3	17,2	19,7	13,2	12,0	14,9	-5,1	-5,2	-4,8
	Podkarpackie		NTS II
	15-24			42,6	37,7	49,7	34,9	32,1	38,5	-7,7	-5,6	-11,2
	25-34			23,4	23,2	23,7	16,5	14,1	19,5	-6,9	-9,1	-4,2
	35-44			14,8	14,2	15,5	10,4	9,5	11,4	-4,4	-4,7	-4,1
	45-54			11,0	11,1	10,9	8,6	8,6	8,5	-2,4	-2,5	-2,4
	55-64			9,2	11,6	6,3	bd	bd	bd	bd	bd	bd
	65+			0,0	0,0	0,0	bd	bd	bd	bd	bd	bd
	ogółem			17,7	17,6	17,9	13,6	12,7	14,7	-4,1	-4,9	-3,2
	Podlaskie		NTS II
	15-24			38,1	33,9	43,2	29,7	26,4	34,8	-8,4	-7,5	-8,4
	25-34			18,0	18,7	17,1	12,3	12,1	12,7	-5,7	-6,6	-4,4
	35-44			15,2	13,0	17,7	8,4	7,1	10,0	-6,8	-5,9	-7,7
	45-54			16,9	18,3	15,4	9,7	9,9	9,6	-7,2	-8,4	-5,8
	55-64			9,2	11,2	6,1	bd	bd	bd	bd	bd	bd
	65+			0,0	0,0	0,0	bd	bd	bd	bd	bd	bd
	ogółem			17,7	17,2	18,4	11,4	10,9	11,9	-6,3	-6,3	-6,5
	Pomorskie		NTS II
	15-24			42,4	44,2	40,0	26,9	29,2	23,6	-15,5	-15,0	-16,4
	25-34			21,8	20,6	23,4	11,5	10,8	12,3	-10,3	-9,8	-11,1
	35-44			18,4	16,6	20,3	12,5	9,4	16,4	-5,9	-7,2	-3,9
	45-54			15,3	12,3	18,6	12,2	11,6	12,8	-3,1	-0,7	-5,8
	55-64			9,8	10,8	8,1	bd	bd	bd	bd	bd	bd
	65+			5,9	4,2	10,0	bd	bd	bd	bd	bd	bd
	ogółem			20,6	19,4	22,1	13,5	12,7	14,5	-7,1	-6,7	-7,6
Nr	WSKAŹNIKI GLOBALNE DLA ZPORR 2004-2006	Poziom	Wartość w okresie bazowym			Przewidywana docelowa wartość wskaźnika			Rok bazowy = 100
0.6.			2003			2006			zmiana w pkt
			O	M	K	O	M	K	O	M	K
	Śląskie	NTS II
	15-24			47,8	48,3	47,2	29,4	29,3	29,5	-18,4	-19,0	-17,7
	25-34			18,1	16,0	21,0	13,9	9,8	18,6	-4,2	-6,2	-2,4
	35-44			17,8	13,8	22,1	10,7	7,5	14,7	-7,1	-6,3	-7,4
	45-54			14,4	12,7	16,3	11,6	10,3	13,1	-2,8	-2,4	-3,2
	55-64			13,2	12,1	15,2	10,2	11,3	bd	-3,0	-0,8	bd
	65+			5,5	5,9	4,8	bd	bd	bd	bd	bd	bd
	ogółem			20,3	18,1	22,8	14,1	11,8	16,9	-6,2	-6,3	-5,9
	Świętokrzyskie		NTS II
	15-24			47,1	43,1	52,7	36,6	34,0	39,6	-10,5	-9,1	-13,1
	25-34			23,8	22,1	26,0	16,3	13,9	19,3	-7,5	-8,2	-6,7
	35-44			17,3	16,8	17,9	12,2	13,4	10,6	-5,1	-3,4	-7,3
	45-54			11,0	13,4	8,2	12,2	14,4	9,7	1,2	1,0	1,5
	55-64			6,2	7,5	4,3	bd	bd	bd	bd	bd	bd
	65+			0,0	0,0	0,0	bd	bd	bd	bd	bd	bd
	ogółem			19,1	19,1	19,3	15,6	15,6	15,5	-3,5	-3,5	-3,8
	Warmińsko-Mazurskie		NTS II
	15-24			47,7	47,0	48,7	33,4	29,8	38,0	-14,3	-17,2	-10,7
	25-34			26,0	22,9	29,8	16,6	13,8	19,7	-9,4	-9,1	-10,1
	35-44			18,1	14,3	22,3	14,6	11,7	17,7	-3,5	-2,6	-4,6
	45-54			20,1	19,9	20,4	12,8	10,0	16,0	-7,3	-9,9	-4,4
	55-64			15,8	17,2	13,0	bd	bd	bd	bd	bd	bd
	65+			8,7	0,0	16,7	bd	bd	bd	bd	bd	bd
	ogółem			23,9	22,2	26,0	15,9	13,3	19,0	-8,0	-8,9	-7,0
	Wielkopolskie		NTS II
	15-24			36,8	34,5	39,6	26,9	23,7	30,9	-9,9	-10,8	-8,7
	25-34			18,2	15,6	21,3	12,1	9,8	15,1	-6,1	-5,8	-6,2
	35-44			13,6	11,7	15,8	9,4	7,2	12,0	-4,2	-4,5	-3,8
	45-54			10,5	10,6	10,5	10,0	7,7	12,8	-0,5	-2,9	2,3
	55-64			10,9	9,5	13,0	8,6	7,7	bd	-2,3	-1,8	bd
	65+			4,9	3,6	7,4	bd	bd	bd	bd	bd	bd
	ogółem			17,1	15,5	19,2	12,7	10,3	15,6	-4,4	-5,2	-3,6
	Zachodniopomorskie		NTS II
	15-24			53,9	54,5	53,0	32,2	28,1	38,2	-21,7	-26,4	-14,8
	25-34			25,7	23,2	28,7	16,0	15,1	17,1	-9,7	-8,1	-11,6
	35-44			21,5	17,8	25,6	14,5	13,8	15,4	-7,0	-4,0	-10,2
	45-54			21,0	21,1	20,9	16,8	17,7	15,8	-4,2	-3,4	-5,1
	55-64			16,8	15,7	18,4	11,5	bd	bd	-5,3	bd	bd
	65+			9,5	15,4	0,0	bd	bd	bd	bd	bd	bd
	ogółem			25,6	24,4	27,1	17,1	16,5	18,0	-8,5	-7,9	-9,1
6.	źródło: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Pochyłym drukiem zaznaczono wskaźnik obliczony na wartościach niższych niż 15 tys. osób (dane szacunkowe). bd - brak możliwości oszacowania wartości wskaźnika w związku z liczebnościami niższymi od 5 tys. osób.

Nr	WSKAŹNIKI GLOBALNE DLA ZPORR 2004-2006	Poziom	Wartość w okresie bazowym			Przewidywana docelowa wartość wskaźnika			Rok bazowy = 100
0.7.	Poziom wykształcenia ludności w wieku 25-59 wg województw (ogółem/mężczyźni/kobiety) [7]
			2003			2006			zmiana w pkt
			O	M	K	O	M	K	O	M	K
	POLSKA	NTS I
	Wyższe			14,5	12,8	16,1	18,0	15,4	20,6	3,5	2,6	4,5
	Średnie			70,4	73,0	67,9	69,4	72,2	66,7	-1,0	-0,8	-1,2
	Podstawowe			15,1	14,3	15,9	12,5	12,3	12,7	-2,6	-2,0	-3,2
	Dolnośląskie		NTS II
	Wyższe			14,3	12,9	15,7	18,0	16,3	19,7	3,7	3,4	4,0
	Średnie			70,7	72,4	69,0	71,0	72,7	69,3	0,3	0,3	0,3
	Podstawowe			15,0	14,7	15,2	11,0	11,0	11,0	-4,0	-3,7	-4,2
	Kujawsko-pomorskie		NTS II
	Wyższe			12,5	11,1	13,8	12,6	10,4	14,6	0,1	-0,7	0,8
	Średnie			70,9	75,0	67,0	71,7	77,0	66,8	0,8	2,0	-0,2
	Podstawowe			16,6	13,9	19,3	15,7	12,6	18,6	-0,9	-1,3	-0,7
	Lubelskie		NTS II
	Wyższe			15,7	13,3	18,2	16,6	14,0	19,4	0,9	0,7	1,2
	Średnie			66,6	67,8	65,4	69,4	70,6	68,1	2,8	2,8	2,7
	Podstawowe			17,7	19,0	16,4	14,0	15,5	12,5	-3,7	-3,5	-3,9
	Lubuskie		NTS II
	Wyższe			12,0	11,6	12,5	14,5	12,4	16,7	2,5	0,8	4,2
	Średnie			73,8	76,2	71,4	73,1	76,0	70,2	-0,7	-0,2	-1,2
	Podstawowe			14,2	12,2	16,1	12,4	11,6	13,2	-1,8	-0,6	-2,9
	Łódzkie		NTS II
	Wyższe			14,3	12,2	16,3	17,5	13,9	20,9	3,2	1,7	4,6
	Średnie			67,3	68,1	66,5	68,2	70,6	65,9	0,9	2,5	-0,6
	Podstawowe			18,4	19,6	17,2	14,3	15,5	13,2	-4,1	-4,1	-4,0
	Małopolskie		NTS II
	Wyższe			15,2	13,2	17,1	19,0	15,6	22,3	3,8	2,4	5,2
	Średnie			72,1	74,4	69,9	70,6	72,8	68,5	-1,5	-1,6	-1,4
	Podstawowe			12,7	12,4	13,0	10,4	11,6	9,2	-2,3	-0,8	-3,8
	Mazowieckie		NTS II
	Wyższe			18,7	17,0	20,4	26,1	22,6	29,5	7,4	5,6	9,1
	Średnie			67,6	68,9	66,3	63,4	66,0	60,9	-4,2	-2,9	-5,4
	Podstawowe			13,7	14,1	13,4	10,5	11,4	9,6	-3,2	-2,7	-3,8
	Opolskie		NTS II
	Wyższe			12,9	11,6	14,1	15,4	13,7	16,9	2,5	2,1	2,8
	Średnie			73,9	76,4	71,5	71,4	74,1	68,8	-2,5	-2,3	-2,7
	Podstawowe			13,2	12,0	14,4	13,2	12,2	14,3	0,0	0,2	-0,1
	Podkarpackie		NTS II
	Wyższe			13,6	11,2	15,9	15,2	12,2	18,2	1,6	1,0	2,3
	Średnie			71,4	74,1	68,6	72,4	74,7	70,1	1,0	0,6	1,5
	Podstawowe			15,1	14,6	15,5	12,4	13,1	11,7	-2,7	-1,5	-3,8
	Podlaskie		NTS II
	Wyższe			15,7	12,6	19,0	19,5	15,0	23,8	3,8	2,4	4,8
	Średnie			65,7	67,4	64,0	64,7	68,9	60,6	-1,0	1,5	-3,4
	Podstawowe			18,6	20,0	17,1	15,8	16,0	15,6	-2,8	-4,0	-1,5
Nr	WSKAŹNIKI GLOBALNE DLA ZPORR 2004-2006	Poziom	Wartość w okresie bazowym			Przewidywana docelowa wartość wskaźnika			Rok bazowy = 100
0.7.			2003			2006			zmiana w pkt
			O	M	K	O	M	K	O	M	K
	Pomorskie	NTS II
	Wyższe			15,0	13,5	16,3	17,8	15,6	19,8	2,8	2,1	3,5
	Średnie			70,2	73,7	67,0	68,6	71,5	65,9	-1,6	-2,2	-1,1
	Podstawowe			14,8	12,8	16,7	13,6	12,9	14,3	-1,2	0,1	-2,4
	Śląskie		NTS II
	Wyższe			13,3	11,9	13,3	17,0	15,1	18,7	3,7	3,2	5,4
	Średnie			75,5	79,6	75,5	73,6	76,8	70,6	-1,9	-2,8	-4,9
	Podstawowe			11,2	8,5	11,2	9,4	8,1	10,7	-1,8	-0,4	-0,5
	Świętokrzyskie		NTS II
	Wyższe			15,0	11,7	18,5	16,6	13,6	19,8	1,6	1,9	1,3
	Średnie			69,8	73,7	65,8	67,0	69,8	64,2	-2,8	-3,9	-1,6
	Podstawowe			15,2	14,6	15,8	16,4	16,7	16,0	1,2	2,1	0,2
	Warmińsko-Mazurskie		NTS II
	Wyższe			12,0	10,8	13,2	15,1	13,7	16,4	3,1	2,9	3,2
	Średnie			66,3	68,1	64,5	66,9	69,5	64,4	0,6	1,4	-0,1
	Podstawowe			21,7	21,1	22,3	18,0	16,8	19,2	-3,7	-4,3	-3,1
	Wielkopolskie		NTS II
	Wyższe			13,0	11,8	14,3	16,4	13,8	18,9	3,4	2,0	4,6
	Średnie			72,3	76,2	68,4	71,9	76,1	67,8	-0,4	-0,1	-0,6
	Podstawowe			14,7	12,0	17,4	11,7	10,0	13,3	-3,0	-2,0	-4,1
	Zachodniopomorskie		NTS II
	Wyższe			12,8	11,8	13,8	17,7	15,5	19,9	4,9	3,7	6,1
	Średnie			69,2	81,5	66,9	66,1	69,5	62,9	-3,1	-12,0	-4,0
	Podstawowe			18,0	16,7	19,3	16,1	15,0	17,2	-1,9	-1,7	-2,1
7.	źródło: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Wykształcenie wyższe odpowiada kategorii ISCED 5-6, średnie odpowiada kategorii ISCED 3-4, podstawowe odpowiada kategorii ISCED 1-2.

Nr	WSKAŹNIKI GLOBALNE DLA ZPORR 2004-2006	Poziom	Wartość w okresie bazowym	Przewidywana docelowa wartość wskaźnika	Rok bazowy = 100
0.8.	Ilość zarejestrowanych małych i średnich przedsiębiorstw (w tys.) [8]
		NTS	2003	2006	%
	POLSKA	NTS I	3 576 536	3 631 364	101,53
	Dolnośląskie	NTS II	305 507	302 689	99,08
	Kujawsko-Pomorskie	NTS II	190 773	186 724	97,88
	Lubelskie	NTS II	154 657	150 419	97,26
	Lubuskie	NTS II	97 185	105 445	108,50
	Łódzkie	NTS II	241 139	240 957	99,92
	Małopolskie	NTS II	287 421	289 013	100,55
	Mazowieckie	NTS II	574 508	608 523	105,92
	Opolskie	NTS II	87 304	92 755	106,24
	Podkarpackie	NTS II	142 462	140 449	98,59
	Podlaskie	NTS II	96 830	88 831	91,74
	Pomorskie	NTS II	226 059	228 759	101,19
	Śląskie	NTS II	423 348	424 909	100,37
	Świętokrzyskie	NTS II	103 543	106 184	102,55
	Warmińsko-Mazurskie	NTS II	110 240	111 170	100,84
	Wielkopolskie	NTS II	335 126	345 233	103,02
	Zachodniopomorskie	NTS II	200 434	209 304	104,43
8.	źródło: Główny Urząd Statystyczny

Nr	WSKAŹNIKI GLOBALNE DLA ZPORR 2004-2006	Poziom	Wartość w okresie bazowym	Przewidywana docelowa wartość wskaźnika	Rok bazowy = 100
0.9.	Wartość dodana brutto na pracującego (w zł) [9]
		NTS	2003	2006	%
	POLSKA	NTS I	57 458	66 541	115,81
	Dolnośląskie	NTS II	63 087	73 759	116,92
	Kujawsko-pomorskie	NTS II	54 399	61 771	113,55
	Lubelskie	NTS II	40 894	45 545	111,37
	Lubuskie	NTS II	58 466	68 748	117,59
	Łódzkie	NTS II	51 192	58 322	113,93
	Małopolskie	NTS II	49 492	56 939	115,05
	Mazowieckie	NTS II	74 226	87 895	118,42
	Opolskie	NTS II	54 012	65 093	120,52
	Podkarpackie	NTS II	41 470	47 256	113,95
	Podlaskie	NTS II	45 392	51 918	114,38
	Pomorskie	NTS II	61 388	71 321	116,18
	Śląskie	NTS II	62 941	73 368	116,57
	Świętokrzyskie	NTS II	43 881	48 744	111,08
	Warmińsko-Mazurskie	NTS II	55 671	61 440	110,36
	Wielkopolskie	NTS II	55 863	65 122	116,57
	Zachodniopomorskie	NTS II	62 310	70 660	113,40
9.	źródło: Główny Urząd Statystyczny

Nr	WSKAŹNIKI GLOBALNE DLA ZPORR 2004-2006	Poziom	Wartość w okresie bazowym	Przewidywana docelowa wartość wskaźnika	Rok bazowy = 100
10.	Nakłady inwestycyjne przedsiębiorstw na 1000 mieszkańców [10]
		NTS	2003	2006	%
	POLSKA	NTS I	1,71	2,47	144,60
	Dolnośląskie	NTS II	1,86	3,40	182,60
	Kujawsko-Pomorskie	NTS II	1,19	1,83	153,50
	Lubelskie	NTS II	0,81	1,01	125,20
	Lubuskie	NTS II	1,51	1,82	120,70
	Łódzkie	NTS II	1,36	2,42	178,60
	Małopolskie	NTS II	1,40	2,16	154,60
	Mazowieckie	NTS II	3,23	4,19	129,80
	Opolskie	NTS II	1,03	1,54	149,10
	Podkarpackie	NTS II	1,09	1,42	130,50
	Podlaskie	NTS II	0,97	1,56	161,00
	Pomorskie	NTS II	1,47	2,26	153,60
	Śląskie	NTS II	1,88	2,86	152,20
	Świętokrzyskie	NTS II	0,87	1,30	149,60
	Warmińsko-Mazurskie	NTS II	1,07	1,87	174,80
	Wielkopolskie	NTS II	2,37	2,56	108,10
	Zachodniopomorskie	NTS II	1,30	2,31	178,00
10.	źródło: Główny Urząd Statystyczny. Wg metodologii GUS, nakłady inwestycyjne są to nakłady finansowe lub rzeczowe, których celem jest stworzenie nowych środków trwałych lub ulepszenie (przebudowa, rozbudowa, rekonstrukcja, adaptacja lub modernizacja) istniejących obiektów majątku trwałego, a także nakłady na tzw. pierwsze wyposażenie inwestycji.




PRIORYTET	WSKAŹNIKI MONITORINGOWE DLA ZPORR NA POZIOMIE PRIORYTETU	Wartość w okresie bazowym	Przewidywana docelowa wartość wskaźnika	Źródła danych; częstotliwość pomiaru
PRIORYTET 1: ROZBUDOWA I MODERNIZACJA INFRASTRUKTURY SŁUŻĄCEJ WZMACNIANIU KONKURENCYJNOŚCI REGIONÓW	Produkt Ilość zrealizowanych projektów w ramach Priorytetu z zakresu: Transport Transport publiczny Środowisko Kultura i turystyka Infrastruktura społeczna - edukacja Infrastruktura społeczna - ochrona zdrowia Technologie informacyjne (IT)	- - - - - - -	71 16 150 60 100 170 150	SIMIK SIMIK SIMIK SIMIK SIMIK SIMIK SIMIK
		Rezultat Długość dróg Udział transportu publicznego w transporcie ogółem Ilość oczyszczonych ścieków Ilość turystów (polskich i zagranicznych) Liczba absolwentów szkół wyższych Średni wiek aparatury medycznej w zakładach opieki zdrowotnej biorących udział w badaniu Ilość podłączeń do Internetu	232 153 km - 2 074 hm^3 14 174 200 340 243 - 7,7% gospodarstw domowych	+199 km +3% +4% +5% +15 000 -1 +20%	GUS IGKM GUS GUS GUS NIH ME
		Oddziaływanie PKB Stopa bezrobocia	772 mld PLN 18,1%	(+2) -2	GUS GUS
PRIORYTET 2: WZMOCNIENIE ZASOBÓW LUDZKICH W REGIONACH	Produkt Ilość osób objętych wsparciem w ramach Priorytetu ogółem mężczyźni/kobiety młode osoby (16-25 lat) Ilość projektów wdrożonych (rozpoczętych) w ramach Priorytetu (do monitorowania również projekty kontynuowane i zakończone)	- - - -	466 112 (50/50) będzie monitorowane 4 848	SIMIK/PEFS Ostateczni beneficjenci
	Rezultat Udział osób objętych wsparciem w ramach Priorytetu, które znalazły nowe zatrudnienie w ciągu 6 miesięcy od zakończenia udziału w projekcie (mężczyźni/kobiety) poza rolnictwem poza restrukturyzowanymi gałęziami przemysłu poza lub w ramach tego samego przedsiębiorstwa (wyłączając pracujących w restrukturyzowanych gałęziach przemysłu) Udział studentów/uczniów którzy ukończyli rok akademicki/szkolny wśród wszystkich biorących udział w projekcie (mężczyźni/kobiety)	Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych Brak danych	12 (50/50) 12 18 12 90	SIMIK/PEFS, Ostateczni beneficjenci, SIMIK/PEFS, Ostateczni beneficjenci, SIMIK/PEFS, Ostateczni beneficjenci, SIMIK/PEFS, Ostateczni beneficjenci
		Oddziaływanie Zatrudnienie (w ) wg sektorów gospodarki (I/II/III; w pracujących ogółem) Udział młodych osób (w wieku 22 lat), które ukończyły co najmniej szkołę średnią: ogółem mężczyźni/kobiety	44,2 (I kw. 2002) 18,7/31,1/50,3 (2000) 41,4 36,3/45,4	44,7 (17,2/31/51,8) Będzie monitorowane	GUS; EUROSTAT
	PRIORYTET 3: ROZWÓJ LOKALNY	Produkt Ilość zrealizowanych projektów w ramach Priorytetu z zakresu: Transport Środowisko Kultura i turystyka Infrastruktura społeczna - edukacja Infrastruktura społeczna - ochrona zdrowia Mikroprzedsiębiorstwa Modernizacja terenu	- - - - - - -	100 200 240 90 60 10 000 34	SIMIK SIMIK SIMIK SIMIK SIMIK SIMIK SIMIK
		Rezultat Długość dróg Ilość oczyszczonych ścieków Ilość turystów (polskich i zagranicznych) Zmiana w kosztach stałych ośrodków zdrowia z uwzględnieniem wskaźnika inflacji Liczba uczniów i wychowanków korzystających z lokalnych obiektów edukacyjnych Liczba osób zatrudnionych we wspartych mikroprzedsiębiorstwach Powierzchnia zmodernizowanych terenów	232 153 km 2 074 hm^3 14 174 200 - 0 0 0	^+430 km ^+2,5% ^+3% ^-8% ^-1,9% ^+8% ^2700 ha	GUS IGKM GUS NIH SIMIK SIMIK SIMIK
		Oddziaływanie PKB Stopa bezrobocia	772 mld PLN 18,1%	+1 -4	GUS GUS

Wskaźniki horyzontalne	Faza cyklu interwencji	Wskaźniki	Wartość bazowa	Wartość docelowa	Źródło
Zrównoważony rozwój	Produkt	Ilość oczyszczalni ścieków	0	2	SIMIK
		Rezultat	Ilość oczyszczonych ścieków	2 074 hm^3	+4%	GUS
		Oddziaływanie	Ilość osób podłączonych do systemu oczyszczalni ścieków zgodnie z obowiązującym prawem	13 561 000	+60 000	GUS
	Społeczeństwo informacyjne	Produkt	Ilość podłączeń do Internetu	0	500	SIMIK
		Rezultat	Ilość użytkowników zintegrowanych systemów zarządzania	0	+10 000	SIMIK
		Oddziaływanie	Ilość użytkowników Internetu	3 800 000	+320 000	EUROSTAT
	Równość szans	Produkt	Udział kobiet w ogólnej liczbie beneficjentów ostatecznych	-	50%/50%	SIMIK/PEFS
		Rezultat	Liczba beneficjentów ostatecznych z uwzględnieniem populacji kobiet w wieku 15 lat i więcej	-	Będzie monitorowane	SIMIK/GUS




Załącznik 5. Lista organizacji reprezentowanych w Komitecie Monitorującym

Tytuł uprawniający do członkostwa	Nazwa instytucji	Rodzaj partnerstwa	Liczba członków
Minister właściwy ds. rozwoju regionalnego	Ministerstwo Rozwoju Regionalnego	Strona rządowa	1
Instytucja Zrządzająca ZPORR	Ministerstwo Rozwoju Regionalnego	jw.	1
Instytucja Zarządzająca Podstawami Wsparcia Wspólnoty	Ministerstwo Rozwoju Regionalnego	jw.	1
Instytucja Płatnicza	Ministerstwo Finansów	j.w.	1
Pozostali ministrowie właściwi ze względu na kategorie interwencji w ramach ZPORR oraz koordynację działań w zakresie przeciwdziałania przejawom dyskryminacji (Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej)	Ministerstwo Edukacji Narodowej Ministerstwo Gospodarki Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji Ministerstwo Środowiska Ministerstwo Transportu Ministerstwo Zdrowia	j.w.	10
Instytucje Pośredniczące ZPORR	Wojewodowie	j.w.	16
Instytucje uczestniczące w zarządzaniu komponentem regionalnym ZPORR	Marszałkowie Województw	Strona samorządowa	16
Przedstawiciele ogólnopolskich organizacji samorządu terytorialnego	Związku Powiatów Polskich Związku Miast Polskich Związku Gmin Wiejskich RP Unii Metropolii Polskich Unii Miasteczek Polskich	j.w.	5
Przedstawiciele pracobiorców i pracodawców reprezentowani w Komisji Trójstronnej do spraw Społeczno-Gospodarczych	Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych Forum Związków Zawodowych Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan Konfederacji Pracodawców Polskich Business Centre Club Związku Rzemiosła Polskiego	Partnerzy społeczni i gospodarczy	7
Przedstawiciele środowisk naukowo-badawczych wskazani przez Radę Główną Szkolnictwa Wyższego	profesorowie z: Uniwersytetu Gdańskiego Uniwersytetu Warminsko-Mazurskiego w Olsztynie Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie	j.w.	3
Przedstawiciele organizacji pozarządowych wskazani przez Radę Działalności Pożytku Publicznego	Bractwa Młodzieży Prawosławnej w Polsce Caritas Archidiecezji Katowickiej Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej Fundacji Wspierania Inicjatyw Ekologicznych Krajowego Stowarzyszenia Sołtysów Stowarzyszenia Samorządów Euroregionu Bug	j.w.	6
Przedstawiciele innych organizacji pozarzadowych	Krajowej Izby Gospodarczej Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT Naczelnej Rady Zrzeszeń Handlu i Usług Stowarzyszenia Organizatorów Ośrodków Innowacji i Przedsiębiorczości Krajowej Rady Izb Rolniczych	j.w.	5
			Łącznie 72 osoby

Załącznik 6. Uchwały Komitetu Monitorującego

Data	Nr uchwały	Opis
17 stycznia 2007	1/2007	w sprawie przyjęcia zmian do Uzupełnienia ZPORR (w trybie obiegowym)
31 stycznia 2007	2/2007	w sprawie przyjęcia zmian do Uzupełnienia ZPORR (w trybie obiegowym)
22 marca 2007	3/2007	w sprawie zatwierdzenia sprawozdania okresowego z realizacji ZPORR za II półrocze 2006 r.
		4/2007	w sprawie realokacji pomiędzy działaniami ZPORR w województwie lubelskim
		5/2007	w sprawie realokacji pomiędzy działaniami ZPORR w województwie łódzkim
		6/2007	w sprawie realokacji pomiędzy działaniami ZPORR w województwie podlaskim
	12 czerwca 2007	7/2007	w sprawie zatwierdzenia rocznego raportu z postępu wdrażania ZPORR za 2006 r.
		8/2007	w sprawie przyjęcia zmian do Uzupełnienia ZPORR
		9/2007	w sprawie realokacji pomiędzy działaniami ZPORR w województwie podlaskim
	20 września 2007	10/2007	w sprawie zatwierdzenia sprawozdania okresowego z realizacji ZPORR za I półrocze 2007 r.
		11/2007	w sprawie przyjęcia zmian do Uzupełnienia ZPORR
		12/2007	w sprawie przyjęcia zmian do ZPORR

Załącznik 7. Realizacja planów kontroli Instytucji Wdrażających, Pośredniczących i Instytucji Zarządzającej w 2007 r.

1. Województwo Dolnośląskie

1. Kontrole przeprowadzone przez Instytucje Wdrażające

Instytucje Wdrażające przeprowadziły 86 kontroli projektów.

2. Kontrole przeprowadzone przez Instytucję Pośredniczącą

2.1. Kontrole projektów

Instytucja Pośrednicząca przeprowadziła 125 kontroli projektów.

2.2. Kontrole systemu zarządzania i kontroli

Instytucja Pośrednicząca przeprowadziła 1 kontrolę systemu zarządzania i kontroli.

2. Województwo Kujawsko-Pomorskie

1. Kontrole przeprowadzone przez Instytucje Wdrażające

Instytucje Wdrażające przeprowadziły 123 kontrole projektów.


2. Kontrole przeprowadzone przez Instytucję Pośredniczącą

2.1. Kontrola projektów

Instytucja Pośrednicząca przeprowadziła 134 kontrole projektów.

2.2. Kontrole systemu zarządzania i kontroli

Instytucja Pośrednicząca przeprowadziła 4 kontrole systemu zarządzania i kontroli.

3. Województwo Lubelskie

1. Kontrole przeprowadzone przez Instytucje Wdrażające

Instytucje Wdrażające przeprowadziły 301 kontroli projektów.


2. Kontrole przeprowadzone przez Instytucję Pośredniczącą

2.1. Kontrola projektów

Instytucja Pośrednicząca przeprowadziła 222 kontrole projektów.

2.2. Kontrole systemu zarządzania kontroli

Instytucja Pośrednicząca przeprowadziła 2 kontrole systemu zarządzania i kontroli.

4. Województwo Lubuskie

1. Kontrole przeprowadzone przez Instytucję Wdrażające.

Instytucje Wdrażające przeprowadziły 123 kontrole projektów.

2. Kontrole przeprowadzone przez Instytucję Pośredniczącą

2.1. Kontrola projektów

Instytucja Pośrednicząca przeprowadziła 40 kontroli projektów.

2.2. Kontrola systemu zarządzania i kontroli

Instytucja Pośrednicząca nie przeprowadziła żadnej kontroli systemu zarządzania i kontroli.

5. Województwo Łódzkie

1. Kontrole przeprowadzone przez Instytucję Wdrażające

Instytucje Wdrażające przeprowadziły 244 kontrole projektów.

2. Kontrole przeprowadzone przez Instytucję Pośredniczącą

2.1. Kontrola projektów

Instytucja Pośrednicząca przeprowadziła 106 kontroli projektów.

2.2 Kontrola systemu zarządzania i kontroli

Instytucja Pośrednicząca przeprowadziła 4 kontrole systemu zarządzania i kontroli.

6. Województwo Małopolskie

1. Kontrole przeprowadzone przez Instytucję Wdrażające

Instytucje Wdrażające przeprowadziły 263 kontrole projektów.

2. Kontrole przeprowadzone przez Instytucję Pośredniczącą

2.1. Kontrola projektów

Instytucja Pośrednicząca przeprowadziła 80 kontroli projektów.

2.2 Kontrola systemu zarządzania i kontroli.

Instytucja Pośrednicząca przeprowadziła 1 kontrolę systemu zarządzania i kontroli.

7. Województwo Mazowieckie

1. Kontrole przeprowadzone przez Instytucję Wdrażające

Instytucje Wdrażające przeprowadziły 261 kontroli projektów.

2. Kontrole przeprowadzone przez Instytucję Pośredniczącą

2.1. Kontrola projektów

Instytucja Pośrednicząca przeprowadziła 150 kontroli projektów.

2.2. Kontrola systemu zarządzania i kontroli

Instytucja Pośrednicząca przeprowadziła 2 kontrole systemu zarządzania i kontroli.

8. Województwo Opolskie

1. Kontrole przeprowadzone przez Instytucję Wdrażające

Instytucje Wdrażające przeprowadziły 83 kontrole projektów.

2. Kontrole przeprowadzone przez Instytucję Pośredniczącą.

2.1. Kontrola projektów

Instytucja Pośrednicząca przeprowadziła 53 kontrole projektów.

2.2. Kontrola systemu zarządzania i kontroli

Instytucja Pośrednicząca przeprowadziła 6 kontroli systemu zarządzania i kontroli.

9. Województwo Podkarpackie

1. Kontrole przeprowadzone przez Instytucje Wdrażające

Instytucje Wdrażające przeprowadziły 252 kontrole projektów.

2. Kontrole przeprowadzone przez Instytucję Pośredniczącą

2.1. Kontrola projektów

Instytucja Pośrednicząca przeprowadziła 121 kontroli projektów.

2.2. Kontrole systemu zarządzania i kontroli

Instytucja Pośrednicząca przeprowadziła 1 kontrolę systemu zarządzania i kontroli.

10. Województwo Podlaskie

1. Kontrole przeprowadzone przez Instytucje Wdrażające

Instytucje Wdrażające przeprowadziły 205 kontroli projektów.

2. Kontrole przeprowadzone przez Instytucję Pośredniczącą

2.1. Kontrola projektów

Instytucja Pośrednicząca przeprowadziła 19 kontroli projektów.

2.2. Kontrole systemu zarządzania i kontroli

Instytucja Pośrednicząca przeprowadziła 6 kontroli systemu zarządzania i kontroli.

11. Województwo Pomorskie

1. Kontrole przeprowadzone przez Instytucje Wdrażające

Instytucje Wdrażające przeprowadziły 201 kontroli projektów.

2. Kontrole przeprowadzone przez Instytucję Pośredniczącą

2.1. Kontrola projektów

Instytucja Pośrednicząca przeprowadziła 78 kontroli projektów.

2.2. Kontrole systemu zarządzania i kontroli

Instytucja Pośrednicząca przeprowadziła 2 kontrole systemu zarządzania i kontroli.

12. Województwo Śląskie

1. Kontrole przeprowadzone przez Instytucje Wdrażające

Instytucje Wdrażające przeprowadziły 197 kontroli projektów.

2. Kontrole przeprowadzone przez Instytucję Pośredniczącą

2.1. Kontrola projektów

Instytucja Pośrednicząca przeprowadziła 110 kontroli projektów.

2.2. Kontrole systemu zarządzania i kontroli

Instytucja Pośrednicząca przeprowadziła 3 kontrole systemu zarządzania i kontroli.

13. Województwo Świętokrzyskie

1. Kontrole przeprowadzone przez Instytucje Wdrażające

Instytucje Wdrażające przeprowadziły 502 kontrole projektów.

2. Kontrole przeprowadzone przez Instytucję Pośredniczącą

2.1. Kontrola projektów

Instytucja Pośrednicząca przeprowadziła 338 kontroli projektów.

2.2. Kontrole systemu zarządzania i kontroli

Instytucja Pośrednicząca przeprowadziła 2 kontrole systemu zarządzania i kontroli.

14. Województwo Warmińsko-Mazurskie

1. Kontrole przeprowadzone przez Instytucje Wdrażające

Instytucje Wdrażające przeprowadziły 182 kontrole projektów.

2. Kontrole przeprowadzone przez Instytucję Pośredniczącą

2.1. Kontrola projektów

Instytucja Pośrednicząca przeprowadziła 169 kontroli projektów.

2.2. Kontrole systemu zarządzania i kontroli

Instytucja Pośrednicząca przeprowadziła 3 kontrole systemu zarządzania i kontroli.

15. Województwo Wielkopolskie

1. Kontrole przeprowadzone przez Instytucje Wdrażające

Instytucje Wdrażające przeprowadziły 223 kontrole projektów.

2. Kontrole przeprowadzone przez Instytucję Pośredniczącą

2.1. Kontrola projektów

Instytucja Pośrednicząca przeprowadziła 40 kontroli projektów.

2.2. Kontrole systemu zarządzania i kontroli

Instytucja Pośrednicząca przeprowadziła 3 kontrole systemu zarządzania i kontroli.

16. Województwo Zachodniopomorskie

1. Kontrole przeprowadzone przez Instytucje Wdrażające

Instytucje Wdrażające przeprowadziły 161 kontroli projektów.

2. Kontrole przeprowadzone przez Instytucję Pośredniczącą

2.1. Kontrola projektów

Instytucja Pośrednicząca przeprowadziła 120 kontroli projektów.

2.2. Kontrole systemu zarządzania i kontroli

Instytucja Pośrednicząca przeprowadziła 4 kontrole systemu zarządzania i kontroli.

17. Instytucja Zarządzająca ZPORR

1. Kontrole systemowe

Instytucja Zarządzająca przeprowadziła 5 kontroli systemu zarządzania i kontroli.

2. Kontrola projektów z Pomocy Technicznej

Przeprowadzono 45 kontroli projektów z Pomocy Technicznej.

Podsumowując, w ramach ZPORR, zgodnie przeprowadzono następujące kontrole planowe:

• 49 kontrole systemu zarządzania i kontroli,

• 5 357 kontroli projektów (nie wliczono wizyt monitorujących przeprowadzonych przez IZ ZPORR).

Według danych Eurostatu

Produkt krajowy brutto. Rachunki regionalne w 2005 r., GUS i US w Katowicach, Katowice 2007. Dane za rok 2006 zostaną opublikowane jesienią 2008 roku.

Baza danych Eurostat - wg stanu z 14 lutego 2008 r.

Poza świętokrzyskim, którego dystans nie zmienił się.

Do końca 2007 r. w ramach 7 programów operacyjnych i dwóch Inicjatyw Wspólnotowych wypłacono ze środków funduszy strukturalnych na rzecz beneficjentów prawie 21,9 mld zł, tj. blisko 70% alokacji na lata 2004-2006, wobec 32,6% wypłaconych do końca 2006 r.

W tym m.in. dopłat wspólnotowych, a także korzystnych relacji cen produktów rolnych sprzedawanych do towarów i usług zakupywanych. Wskaźnik tzw. nożyc cen wyniósł 106,5, wobec 102 w 2006 r., i był najwyższy od 1994 r.

W jednostkach o liczbie pracujących powyżej 9 osób.

Miara stosowana przez Eurostat.

Wg BAEL; odsetek osób pracujących w danej grupie ludności, w tym wypadku - osób w wieku 15-64 lata.

Wszystkie wielkości dotyczą jednostek o liczbie pracujących powyżej 9 osób.

Badanie Ocena wpływu programów operacyjnych 2004-2006 na realizację Strategii Lizbońskiej zrealizowane przez Ecorys Polska na zlecenie Krajowej Jednostki Oceny MRR, grudzień 2007 r.

Za „projekt prolizboński” zostało uznane przedsięwzięcie, które sprzyja osiągnięciu przynajmniej jednego z celów Strategii Lizbońskiej lub dotyczy przynajmniej jednego obszaru działalności ekonomicznej, które Strategia uznaje za kluczowe dla ich realizacji (wytyczne do klasyfikacji projektów jako prolizbońskie lub nie, zostały zaczerpnięte z dokumentu Information Paper. Earmarking - opracowanego przez Komisję Europejską).

Algorytm ten został zastosowany również przy przeliczaniu alokacji na PLN dla danych prezentowanych w ramach opisów poszczególnych priorytetów i działań w niniejszym rozdziale.

We wrześniu 2006 r. IZ ZPORR zwróciła się z prośbą do instytucji zaangażowanych we wdrażanie Programu o podanie (na podstawie podpisanych umów oraz wybranych wniosków do dofinansowania) informacji, jaką wartość osiągną wskaźniki produktu agregowane na poziom poszczególnych działań na zakończenie realizacji Programu. Na podstawie uzyskanych danych, IZ ZPORR określiła stopień realizacji wskaźników, który zostanie osiągnięty na zakończenie realizacji Programu, biorąc pod uwagę szacunkową wartość docelową założoną dla poszczególnych wskaźników zawartą w Uzupełnieniu ZPORR. W ten sposób uzyskano informację, jaki będzie stopień osiągnięcia wskaźników na zakończenie realizacji Programu. Na podstawie ww. zestawienia IZ ZPORR dokonała wyboru wskaźników: zagrożonych, tj. takich, których stopień realizacji prawdopodobnie nie zostanie osiągnięty, a których realizacja jest istotna, biorąc pod uwagę kluczowe cele Programu; pożądanych, tj. takich, których stopień realizacji nie jest zagrożony, a których realizacja jest szczególnie istotna, biorąc pod uwagę kluczowe cele Programu.

W tym również aneksy zwiększające poziom dofinansowania już realizowanych projektów.

Projekty, dla których zrealizowano wniosek o płatność końcową.

Projekty zagrożone to takie projekty, w przypadku których Instytucja Wdrażająca/ Pośrednicząca stwierdziła na tyle istotne problemy w realizacji, że w przyszłości może zaistnieć konieczność rozwiązania umowy.

Wskaźniki postępu rzeczowego wykazywane w niniejszym rozdziale agregowane są ze sprawozdań końcowych projektów, wobec których przeprowadzono do końca 2007 r. kontrolę. Wskaźniki odnoszące się do liczby projektów obejmują wszystkie realizowane projekty. Projekty zakończone kontrolą uwzględniane są ponadto w kolumnie Mp załączonych tabel. Zaprezentowane wartości dotyczące 2006 r. pochodzą ze źródeł statystycznych.

Na podstawie badania Analiza wartości wskaźników monitoringowych Działań 1.2, 3.1 oraz 3.2 ZPORR z zakresu ochrony środowiska zrealizowanym na zlecenie IZ ZPORR przez ECORYS Polska w 2008 r. W celu obliczenia wskaźnika oddziaływania „Liczba ludności zabezpieczonej przed powodzią” badaniem objęto województwo dolnośląskie, małopolskie, mazowieckie oraz podkarpackie, w których zrealizowano projekty dotyczące ochrony przeciwpowodziowej w ramach ZPORR. Wartość wskaźnika obejmuje także projekty zrealizowane ze środków krajowych.

Z dniem 1 lipca 2007 r. zadania Instytucji Wdrażającej od Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego i Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Warszawie przejęła Mazowiecka Jednostka Wdrażania Projektów Unijnych. Odblokowanie płatności nastąpiło dopiero po decyzji Komisji Europejskiej z 26 maja 2008 r.

Badanie to nie jest jeszcze zakończone. Podane dane pochodzą z raportu rocznego, który uwzględnia wyniki z wywiadów przeprowadzonych w dniach 26 listopada-14 grudnia 2007 r. i dotyczą beneficjentów ostatecznych, którzy zakończyli udział w projektach w latach 2005-2006. Raport ten stanowi również źródło dla wyników podanych poniżej w opisie Działań 2.2, 2.3, 2.4 i 2.5. Zakończenie badania planowane jest na czerwiec 2008 r. Ostateczne wyniki znajdą się w raporcie końcowym z wdrażania ZPORR.

Organizacja 4H jest organizacją edukacyjną przeznaczoną dla dzieci i młodzieży, kładącą szczególny nacisk na rozwój umiejętności życiowych, zainteresowań i podniesienie poziomu wiedzy. Nazwa pochodzi od pierwszych liter słów w języku angielskim: Head, Heart, Hands i Health. Obecnie programy propagujące idee 4H prowadzone są w ponad 80 krajach świata. Od 1993 r. program 4H rozwija się także na terenie całej Polski, głównie na terenach wiejskich.

gmina miejsko-wiejska

Główne przyczyny zostały wymienione na wstępie podrozdziału poświęconego realizacji Priorytetu 3.

Efekt, który zachodzi wówczas, gdy wraz z uruchomieniem środków publicznych na realizację pewnych działań, wzrasta również zaangażowanie sektora prywatnego w ich finansowanie. Efekt pożądany z punktu widzenia interwencji Funduszy Strukturalnych. Polega on na uruchomieniu przez beneficjentów dodatkowych środków własnych na realizację projektów objętych wsparciem. Chodzi tu o dodatkowe środki przewyższające kwotę wymaganego wkładu własnego, a przeznaczone na zakup np. sprzętu lepszej jakości lub w większej ilości niż założono to we wniosku aplikacyjnym.

Wpływ realizowanych projektów na funkcjonowanie mikroprzedsiębiorstw polegający na tym, że pozytywne oddziaływanie realizowanych projektów na konkurencyjność mikroprzedsiębiorstw jest tym większe, im bardziej pobudzają one kolejne inwestycje wśród beneficjentów (które to inwestycje nie były objęte wsparciem uzyskanym w ramach Działania 3.4 ZPORR).

Efekt polegający na tym, że wpływ na ilościowy i jakościowy wymiar korzyści wynikających z realizacji projektu w ramach Działania 3.4 ZPORR mogą mieć także inne projekty równolegle realizowane przez beneficjentów.

Środki UE i krajowe środki publiczne (faktury obejmujące wydatki beneficjentów obejmują również środki prywatne).

W alokacji nie uwzględniono środków prywatnych (zgodnie z tabelą finansową).

W dniu 21.05.2008 roku pismem EMPLC2/Gki/KP/al. D (2008) Komisja Europejska poinformowała Instytucję Płatniczą o konieczności zmiany metodologii wyliczania kwoty wnioskowanej we wniosku o refundację w ramach ZPORR-EFS. Zmiana metodologii obliczania kwoty do refundacji ma polegać na zmianie proporcji, która będzie obliczana w stosunku do skumulowanych poświadczonych wydatków.

Środki UE oraz krajowe środki publiczne.

Środki UE oraz krajowe środki publiczne.

Środki EFRR odnoszą się do wydatków certyfikowanych przez Instytucję Płatniczą do końca 2007 r. w poszczególnych okresach rozliczeniowych i odpowiadają wielkości tych środków ujętych we wniosku Instytucji Płatniczej do Komisji Europejskiej; przeliczenia na EUR dokonano po kursie obowiązującym w dniu poświadczenia wydatków przez Instytucję Płatniczą do Komisji Europejskiej; dane zostały skorygowane o środki odzyskane od beneficjentów i nie uwzględniają odsetek karnych.

Zaliczka przekazana przez Komisję Europejską (łącznie 16% alokacji) wyniosła: 253 000 123,40 euro (30.07.2004) oraz 151 800 074,04 euro (7.03.2005).

Instytucje Pośredniczące dokonują płatności na rzecz beneficjentów w ramach Priorytetu 1 i 3 ZPORR.

IZ ZPORR dokonuje płatności na rzecz beneficjentów w ramach Priorytetu 4 ZPORR.

Płatności przekazane na rzecz beneficjentów; przeliczenia na EUR dokonano po kursie z dnia zrealizowania refundacji przez Instytucję Pośredniczącą na konto beneficjenta; wydatki z poświadczone ale niezrefundowane z powodu braku środków na rachunkach programowych w danym okresie zostały przeliczone z PLN na EUR po kursie z dnia faktycznej refundacji dokonanej w okresie następnym.

Różnica między całkowitą kwotą refundacji z rachunków programowych a kwotą wykazaną we wniosku
o płatność do Instytucji Płatniczej wynika zastosowania różnych kursów przeliczeniowych dla płatności przekazanych na rzecz beneficjentów i kursem zastosowanym we wniosku do Instytucji Płatniczej.

Wniosek od IZ do IP za lipiec obejmował wydatki poświadczone w województwie lubelskim w czerwcu i lipcu.

Wniosek od IZ do IP za sierpień obejmował wydatki poświadczone w województwie dolnośląskim w lipcu i sierpniu.

Zaliczka przekazana przez Komisję Europejską (łącznie 16% alokacji) wyniosła: 43 846 953,50 euro (5.08.2004) oraz 26 308 172,10 euro (29.03.2005).

Kwota obejmuje środki prywatne.

Modyfikacje systemu wdrażania dotyczące sprawozdawczości, monitoringu i ewaluacji zostały szerzej opisane w rozdziałach 6.1 i 6.2.

Wskaźnik zatrudnienia wg metodologii GUS oblicza się jako udział pracujących w liczbie ludności (w wieku 15 lat i więcej) ogółem.

Według metodologii EUROSTAT. Sektory gospodarki: I - rolnictwo (razem z leśnictwem, rybołówstwem i rybactwem); II - przemysł (razem z budownictwem); III - usługi

Roczny raport z postępu wdrażania Zintegrowanego Programu Rozwoju Regionalnego 2004-2006 w roku 2007

Roczny raport z postępu wdrażania Zintegrowanego Programu Rozwoju Regionalnego 2004-2006 w roku 2007

Roczny raport z postępu wdrażania Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004-2006 w roku 2007

14

3

Roczny raport z postępu wdrażania Zintegrowanego Programu Rozwoju Regionalnego 2004-2006 w roku 2007

221

Roczny raport z postępu wdrażania Zintegrowanego Programu Rozwoju Regionalnego 2004-2006 w roku 2007

224

225

Roczny raport z postępu wdrażania Zintegrowanego Programu Rozwoju Regionalnego 2004-2006 w roku 2007

Roczny raport z postępu wdrażania Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004-2006 w roku 2007

268

267

Roczny raport z postępu wdrażania Zintegrowanego Programu Rozwoju Regionalnego 2004-2006 w roku 2007

Roczny raport z postępu wdrażania Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004-2006 w roku 2007

272

273




---