Prof. dr hab. Stanisaw Ignatowicz
SGGW, Katedra Entomologii Stosowanej
Warszawa
ABC
SZKODNIKI DRZEW I KRZEWW OWOCOWYCH
Poradnik
Drzewa i krzewy owocowe w ogrdku przydomowym i na dziace s zasiedlane przez szkodliwe roztocze i owady, ktre erujc na rolinach wyjadaj pdy, licie, pki kwiatowe, kwiaty i owoce. Plony z uszkodzonych drzewek i krzeww s zwykle bardzo niskie, dlatego szkodniki naley zwalcza.
Szkody powodowane przez owady i roztocze erujce na drzewkach i krzewach owocowych moemy zmniejszy stosujc opryskiwanie preparatami ABC przeciwko owadom na drzewach i krzewach owocowych AL lub ABC - przeciwko szkodnikom wystpujcym na drzewach i krzewach owocowych - koncentrat EC.
Preparaty z serii ABC moemy stosowa nawet wtedy, gdy na rolinach s ju dojrzae owoce. Okres ich karencji (tj. okres od ostatniego zabiegu do zbioru) jest bardzo krtki. Po 24 godzinach po zabiegu preparatem ABC przeciwko owadom na drzewach i krzewach owocowych AL mona owoce zbiera i po dokadnym umyciu zjada lub przeznacza je na przetwory domowe. Okres karencji preparatu ABC - przeciwko szkodnikom wystpujcym na drzewach i krzewach owocowych - koncentrat EC wynosi tylko 7 dni.
ABC przeciwko owadom na drzewach i krzewach owocowych AL jest preparatem gotowym do uycia; ciecz robocza jest umieszczona w rcznym opryskiwaczu. Przed opryskiwaniem rolin zaatakowanych przez roztocze i owady naley wstrzsn zawartoci pojemnika.
ABC - przeciwko szkodnikom wystpujcym na drzewach i krzewach owocowych - koncentrat EC jest preparatem do sporzdzania cieczy roboczej. Opakowanie zawiera 100 ml koncentratu, ktry wystarcza do przygotowania 20 litrw cieczy roboczej. Zalecane stenie preparatu uzyskujemy po rozcieczeniu 25 ml preparatu w 5 litrw wody. Otrzyman ciecz robocz naley dokadnie opryska roliny zaatakowane przez przdziorki, mszyce, gsienice, chrzszcze i ich larwy. Naley zawsze pamita, aby starannie opryska doln stron lici.
Przdziorek owocowiec
Na liciach pojawiaj si liczne, drobne biaawe plamki, ktre stopniowo brunatniej. Z czasem brunatne licie zasychaj i przedwczenie opadaj z drzew.
Przdziorek owocowiec, powany szkodnik drzew owocowych, a najczciej jaboni i liw, bywa czasem nazywany „czerwonym pajczkiem”, gdy jest drobnym, ceglanoczerwono lub czerwono zabarwionym roztoczem. Jaja, nimfy i dorose przdziorka owocowca ogldane nieuzbrojonym okiem wygldaj jak drobne czerwone kropki rozmieszczone na pdach, gazkach, liciach i owocach. Samice i samce maj dugo ciaa mniejsz ni p milimetra. Gdy obserwujemy je na liciu za pomoc szka powikszajcego, wwczas moemy zauway, e ich ciao jest pokryte delikatnymi szczecinkami, osadzonymi prawie pionowo na janiejszych wzgrkach.
Pnym latem i jesieni, samice przystpuj do skadania jaskrawoczerwonych jaj zimowych, ktre bardzo rni si od jaj letnich. S ksztatu cebulkowatego, nieco spaszczone na wierzchoku, i co najwaniejsze, s zaopatrzone w woskowy wyrostek (stylik), ktry peni wan rol. Po zoeniu jaja na podoe samica dba, aby jajo zostao dobrze do niego przymocowane i nie spado. W tym celu przyczepia do stylika i podoa 3-4 jedwabne nitki, ktre zabezpieczaj jajo przed zwianiem z gazki lub licia.
Jaja zimowe s umieszczane na mniejszych gaziach i pdach, w pobliu pczkw, na liciach, a nawet na owocach. Drzewo nie jest rwnomiernie oboone zimowymi jajami. Jaja s liczniejsze na stronie poudniowej drzewa. Niekiedy jest tak duo jaj na pdach, liciach i owocach, e te czci roliny uzyskuj karminowe zabarwienie. Jaja zimowe s bardzo odporne na niskie temperatury i nawet musz by przemroone przez kilka dni, aby w przyszoci z nich mogy wylgn si larwy. Tylko wyjtkowo silne mrozy niszcz jaja przdziorka owocowca. Gin one w temperaturze niszej ni -37oC!
W czasie wylgu jajo pka i w cigu kilku minut wychodzi z niego larwa. Wylg larw wiosn rozpoczyna si okoo poowy kwietnia, zanim zakwitn liwy. Gdy przekwitn liwy, wwczas ze wszystkich jaj wyszy ju larwy. Po agodnych zimach wylg jaj moe nastpi nieco wczeniej. Larwy po opuszczeniu jaj zimowych maj zabarwienie jasnote lub zielonkawe. Przechodz na mode licie i eruj. Z nich powstaj nimfy, ktre po kilku dniach liniej w osobniki dorose. W okresie wegetacji moliwych jest 5-7 pokole przdziorka na liwach, jaboniach i innych drzewach.
Larwy, nimfy i dorose osobniki przdziorka owocowca wysysaj soki z komrek lici drzew. Na liciach pojawiaj si liczne, drobne biaawe plamki, ktre stopniowo brunatniej. Z czasem brunatne licie zasychaj i przedwczenie opadaj z drzew. W wyniku intensywnego erowania roztoczy zmniejsza si te liczba pkw kwiatowych, a pniej zawizkw owocw. Na drzewach silnie opanowanych przez przdziorka powstaj drobne i kwane owoce. Przyrosty pni s mniejsze, a drzewka s bardziej podatne na atak innych szkodnikw i na przemarzanie zim. Pne odmiany jaboni s atakowane przez przdziorka owocowca silniej ni jabonie owocujce wczeniej.
Zabieg zwalczania przdziorkw preparatami z serii ABC naley wykona wczesn wiosn, gdy z jaj zimowych wylgaj si larwy przdziorka owocowca. Pniej zabiegi powtarzamy, gdy na liciach stwierdzimy kolonie szkodnika. Pdy i mode licie naley dokadnie opryska preparatem ABC przeciwko owadom na drzewach i krzewach owocowych AL lub ABC - przeciwko szkodnikom wystpujcym na drzewach i krzewach owocowych - koncentrat EC.
Mszyce
Licie w grnej czci pdw drzewek i krzeww owocowych s zwinite, a pdy czsto skrcone. Na pdach i na dolnej stronie lici, wzdu nerwu gwnego, wystpuj kolonie zielonych mszyc.
Mszyce s bardzo pospolitymi owadami i mog zasiedli niemal kade drzewko i krzew owocowy w ogrodzie. W cigu jednego sezonu mszyce rozwijaj okoo 10 pokole. Kada z samic rodzi po 70 larw. Ich niezwyka podno sprawia, e tworz due kolonie, najpierw na modych i soczystych pdach wierzchokowych rolin, na pkach i kwiatach, potem na caej rolinie.
Mszyce musz spoywa biaka, ktrych sok rolin zawiera bardzo mao. Ss wic z rolin due iloci soku, ktry filtruj w przewodzie pokarmowym w celu zagszczenia biaka. Nadmiar cukrw wydalaj z odchodami na licie i pdy rolin, na ktrych eruj. Roliny s wtedy pokrywane sodkimi kropelkami odchodw, ktre s nazywane spadzi lub „ros miodow”. Stanowi ona doskona poywk dla wielu grzybw spadziowych (sadzakw), ktre rozrastajc si pokrywaj czarn warstw licie ozdobnych drzew i krzeww, np. lip i r. Rosa miodowa i porastajce je grzyby zatykaj szparki komrkowe i obniaj fotosyntez roliny.
Mszyce tworz due kolonie, najpierw na wierzchokach drzewek i krzeww, a pniej pokrywaj cae roliny. Mszyce pobierajc pokarm wprowadzaj do roliny lin, ktra powoduje, e pdy drzewek skrcaj si i zaginaj si, a licie kn, marszcz si, kdzierzawi si i zwijaj si. Znieksztacone mode pdy widn i zasychaj. Wzrost silnie zaatakowanych drzewek ulega zahamowaniu i powstaj skrcone odygi o rozetkowatym skupieniu drobnych lici. Uskrzydlone mszyce, ktre eroway na rolinach chorych, roznosz choroby wirusowe na znaczne odlegoci i zaraaj inne roliny.
Zabieg zwalczania mszyc preparatami z serii ABC naley wykona wtedy, gdy na modych drzewkach (do pitego roku ycia) stwierdzimy pojedyncze mszyce i pierwsze ich kolonie, a wic ju wiosn, zanim zjawi si roztocze i owady poyteczne, ktre zjadaj szkodniki. Pdy naley dokadnie opryska przed kwitnieniem preparatem ABC przeciwko owadom na drzewach i krzewach owocowych AL lub ABC - przeciwko szkodnikom wystpujcym na drzewach i krzewach owocowych - koncentrat EC. Zabieg zniszczy te gsienice zwjkwek i innych szkodliwych motyli.
Kwieciak jabkowiec
W okresie kwitnicia i przekwitania jaboni cz kwiatw ma nadal skupione, ale zaschnite brzowe patki. Wewntrz zniszczonego kwiatu znajduje si larwa, poczwarka lub ju owad dorosy kwieciaka jabkowca.
Kwieciak jabkowiec jest czarnobrzowym chrzszczem z biaym znaczkiem w ksztacie litery `v' na grzbiecie. Zimuj chrzszcze w korze pnia, a take pod opadymi limi, w krzewach i ywopotach. Wiosn, w okresie nabrzmiewania pkw jaboni, wychodz z kryjwek i, aby si posili, wygryzaj w pkach dziury. W okresie pkania pkw samice skadaj jaja pojedynczo do wntrza pkw kwiatowych. Kada samic skada od 20 do 100 jaj. Wylge larwy niszcz pylniki i supek, po czym podgryzaj patki. Kwiaty zasychaj i opadaj. W pierwszych dniach czerwca pojawiaj si osobniki dorose, ktre przez przynajmniej trzy tygodnie ywi si limi. er ten nie ma znaczenia dla jabonki i dla naszych plonw. Po odywieniu si udaj si do kryjwek letnich, w ktrych przebywaj do koca sierpnia. Jeszcze je mona spotka we wrzeniu, gdy poszukuj dogodnych kryjwek do zimowania.
Zabieg zwalczania kwieciaka jabkowca preparatami z serii ABC mona wykona dwukrotnie: tu przed pkaniem i podczas pkania pkw, czyli wtedy, gdy samice eruj i skadaj jaja w pki. Pdy z pkami naley dokadnie opryska preparatem ABC przeciwko owadom na drzewach i krzewach owocowych AL lub ABC - przeciwko szkodnikom wystpujcym na drzewach i krzewach owocowych - koncentrat EC.
Kwieciak gruszowy
W okresie wiosennym pki kwiatowe i liciowe grusz nie rozwijaj si. Gdy pk przetniemy wzdu, wewntrz moemy znale larw lub poczwark kwieciaka gruszowca. Pniej, w dolnej czci zaschnitych pczkw wida okrgy otwr, przez ktry dorosy kwieciak wyszed na zewntrz.
Dorose chrzszcze kwieciaka gruszowego opuszczaj zaschnite pki pod koniec maja. Przez krtki czas eruj na liciach, szkieletujc je, uszkadzaj mode pdy, a take zawizki owocw. W kocu czerwca kryj si w szczelinach i spkaniach kory i w ten sposb spdzaj okres gorcego lata. W kocu sierpnia lub na pocztku wrzenia wychodz z letnich kryjwek i eruj na ju zawizanych pczkach liciowych, po czym przystpuj do skadania jaj. Samica wciska pojedynczo jaja w wygryziony w pku kwiatowym kanalik. Jaja s skadane a do ostatnich dni listopada i zimuj w pkach. Wiosn wylgaj si larwy, ktre wyjadaj wntrza pkw. Rozwj larw trwa okoo dwch miesicy.
Kwieciak gruszowy moe by bardzo szkodliwy, jeli licznie wystpuje w ogrdku. W czasie rozwoju larwa zmienia pki i moe zniszczy od 4 do 11 pkw kwiatowych. Oprcz tego, larwy mog wgryza si do wntrza krtkopdu, co hamuje zawizywanie si na nim pkw kwiatowych w nastpnych latach.
Zabieg zwalczania kwieciaka gruszowca preparatami z serii ABC naley wykona na pocztku czerwca, gdy chrzszcze rozpoczynaj erowanie na liciach, modych pdach i na zawizkach owocw. Te czci drzewka, na ktrych wystpuj kwieciaki, naley dokadnie opryska preparatem ABC przeciwko owadom na drzewach i krzewach owocowych AL lub ABC - przeciwko szkodnikom wystpujcym na drzewach i krzewach owocowych - koncentrat EC.
Owocwka jabkweczka
Na zawizkach owocw mona zauway otwory, od ktrych prowadzi chodnik do gniazda nasiennego. Przez otwr wydostaj si odchody wypeniajce chodnik. Wewntrz poraonych zawizkw wystpuj rowe gsienice. Zaatakowane zawizki i owoce opadaj wczeniej z drzew.
Gsienice owocwki jabkweczki zimuj w zbitych, szarych oprzdach w szparach i szczelinach kory. W maju przepoczwarczaj si, a motyle wylatuj z poczwarek pod koniec maja. W pierwszych dniach czerwca samice skadaj pojedynczo jaja na liciach przy zawizkach owocw i na zawizki. Samica skada od 60 do 100 jaj. Gsienice wgryzaj si do zielonych owocw i je wyeraj. Takie owoce przedwczenie opadaj. Po zakoczeniu trwajcego kilka tygodni rozwoju, gsienice opuszczaj zniszczony zawizek owocu, przechodz na pie, gdzie w wysanej przdz kolebce cz gsienic przepoczwarcza si, dajc drugie pokolenie szkodnika. Z tych poczwarek wylatuj motyle, ktrych gsienice (drugiego pokolenia) powoduj „robaczywienie” dojrzaych jabek.
Zabieg zwalczania owocwki jabkweczki preparatami z serii ABC naley wykona dwukrotnie. Gsienice pierwszego pokolenia naley niszczy w okresie wzrostu zawizkw owocw do ich czerwcowego opadania, gdy przez osonki jaj jest widoczna „czarna gwka” maej gsienicy. Gsienice drugiego pokolenia s zwalczane po czerwcowym opadaniu zawizkw, gdy te przez osonki jajowe jest widoczna „czarna gwka” maej gsienicy. Zawizki owocw i owoce oraz licie przy nich naley dokadnie opryska preparatem ABC przeciwko owadom na drzewach i krzewach owocowych AL lub ABC - przeciwko szkodnikom wystpujcym na drzewach i krzewach owocowych - koncentrat EC.
Owocwka liwkweczka
Poraone zawizki owocw liwy przestaj rosn, ale szybciej ni inne przyjmuj zabarwienie fioletowe. Na zawizkach owocw mona wtedy zauway otwr, od ktrego prowadzi chodnik do gniazda nasiennego. Przez otwr wycieka na zewntrz „guma”. Uszkodzone zawizki przedwczenie opadaj. Wewntrz opadych zawizkw, a pniej owocw znajduj si gsienice.
Motyle owocwki liwkweczki lataj w czerwcu i wtedy skadaj jaja na najlepiej wyronitych zawizkach. Z jaj wylgaj si gsienice i wgryzaj si w owoce. Ich rozwj trwa okoo trzech tygodni, a gsienice niszcz kolejno 2-3 zawizki. Dorosa gsienica opuszcza owoc i oprzdza si w glebie lub w szczelinie kory. Poowa tych gsienic pozostaje w oprzdzie (zimuje) do nastpnego roku, a poowa przepoczwarcza si latem, dajc pocztek pokoleniu uszkadzajcemu dojrzewajce liwki.
Motyle drugiego pokolenia lataj od koca lipca do wrzenia. Najwicej jaj skadaj w pierwszych dniach sierpnia. Z tych jaj wychodz gsienice, ktre dr dojrzewajce owoce i wypeniaj je czarnymi odchodami.
Zabieg zwalczania owocwki liwkweczki preparatami z serii ABC naley wykona przynajmniej dwukrotnie. Gsienice pierwszego pokolenia naley niszczy w kocu maja lub na pocztku czerwca, gdy przez osonki jajowe jest widoczna „czarna gwka” maej gsienicy. Zabieg naley powtrzy po 14 dniach, gdy skadanie jaj przez samice owocwki trwa dugo. Gsienice drugiego pokolenia s zwalczane w kocu lipca lub na pocztku sierpnia, gdy te przez osonki jajowe jest widoczna „czarna gwka” maej gsienicy. Zawizki owocw, a pniej owoce naley dokadnie opryska preparatem ABC przeciwko owadom na drzewach i krzewach owocowych AL lub ABC - przeciwko szkodnikom wystpujcym na drzewach i krzewach owocowych - koncentrat EC.
Namiotnik jaboniowy
Koce pdw z limi drzewek, a nawet cae gazie, s otoczone gstym oprzdem, w ktrym poruszaj si liczne gsienice namiotnika jaboniowego.
Motyle namiotnika jaboniowego maj nienobiae skrzyda z czarnymi kropkami. Gdy motyl odpoczywa, skrzyda s uoone wzdu ciaa. Motyle lataj w lipcu i sierpniu. Samice skadaj jaja w zoach po kilkanacie sztuk. Jesieni wylgaj si gsienice i zimuj pod tarczkami z osonek jajowych. Wiosn (zielony pk kwiatowy) wychodz spod tarczek i pocztkowo wgryzaj si w licie przy ich nasadzie. „Miny” wypeniaj czarnymi odchodami. Po kilku tygodniach erowania w liciach przystpuj do budowy pierwszych oprzdw, ktre najpierw obejmuj pojedyncze licie, a potem krtkopdy, a nawet cae gazie. W kocu gsienice buduj wrzecionowate kokony w oprzdzie, uoone jeden przy drugim, i w nich przepoczwarczaj si w drugiej poowie czerwca. Motyle nowego pokolenia opuszczaj oprzdy w lipcu.
Szkodliwe s gsienice namiotnika jaboniowego, ktre otaczaj gstym oprzdem koce pdw z limi. W oprzdach eruj liczne gsienice. Gsienice szkieletuj licie, tj. zjadaj grn skrk i mikisz, a nie naruszaj skrki dolnej. Mog te zje cae licie i nawet uszkodzi zawizki owocw, ktre widn i opadaj. er ich bywa czsto bardzo skuteczny; obgryzaj pdy do gooeru.
Zabieg zwalczania namiotnika jaboniowego preparatami z serii ABC naley wykona na pocztku rowego pka jaboni, czyli wtedy, gdy mae gsieniczki opuciy tarczki jajowe i rozpoczy wdrwk w poszukiwaniu modych listkw. Pdy i mode listki naley dokadnie opryska preparatem ABC przeciwko owadom na drzewach i krzewach owocowych AL lub ABC - przeciwko szkodnikom wystpujcym na drzewach i krzewach owocowych - koncentrat EC.
Zwjkwki liciowe
Mode licie z powygryzanymi drobnymi otworami. Uszkodzone pki kwiatowe w podobny sposb jak przez kwieciaka jabkowca. Pniej - podune licie zwinite s w „cygaro” i oplecione. Na powierzchni owocw pytkie, ale szerokie jamy, ktre z czasem korkowaciej. To wszystko powoduj gsienice zwjki rweczki.
Zwjkwki s maymi motylami. Wiosn, po rozwiniciu si pkw, larwy zwjkwek oplataj przdz zawizki lici i owocw. Licie w oprzdzie s zwykle zwinite, a mode owoce nadgryzione.
U zwjki roweczki zimuj jaja w szczelinach kory. Gsienice wylgaj si w okresie, gdy jabonie s w fazie rowego pka. Ich erowanie i rozwj trwa do poowy czerwca. Pocztkowo eruj w zwinitych przez siebie rurkowato modych liciach, a nastpnie w luno oplecionych przdz rozetach liciowych lub kwiatowych. Wyjadaj te pki kwiatowe i niszcz kwiaty. Czsto uszkadzaj zawizki owocw, wygryzajc w nich nieregularne otwory. Rany te pokrywaj si z czasem korkiem. Przepoczwarczaj si w zwinitych liciach pod koniec czerwca lub na pocztku lipca. Motyle lataj do koca lipca i w tym czasie skadaj do 250 jaj w 3-4 zoach, ktre zimuj.
U zwjki bukoweczki zimuj mode gsienice, ktre wiosn eruj w luno splecionych przdz liciach jaboni, liwy, porzeczki lub maliny.
Gsienice wydubki oczateczki s najpospolitszymi szkodnikami w sadach. Od wczesnej wiosny gsienice eruj w rozetach liciowych lub kwiatowych cile oplecionych przdz, co prowadzi do cakowitego ich zniszczenia. Latem gsienice eruj na dolnej stronie lici, szkieletujc je. Uszkadzaj te owoce, wyjadajc niewielkie otwory na ich powierzchni.
Zabieg zwalczania gsienic zwjkowatych preparatami z serii ABC naley wykona w nastpujcych terminach: (a) przed kwitnieniem, w okresie zielonego lub na pocztku rowego pka; (b) w okresie wzrostu zawizkw do ich czerwcowego opadania; (c) w okresie wzrostu owocw po czerwcowym opadaniu zawizkw (w lipcu). Pne odmiany mona dodatkowo opryskiwa w II poowie sierpnia i we wrzeniu. Drzewka, na ktrych stwierdzono wystpowanie gsienic zwjkwek, naley dokadnie opryska preparatem ABC przeciwko owadom na drzewach i krzewach owocowych AL lub ABC - przeciwko szkodnikom wystpujcym na drzewach i krzewach owocowych - koncentrat EC.
Inne gsienice zjadajce licie
Cae blaszki liciowe zjedzone. Pozostaj tylko grube nerwy i ogonki. Na pdach liczne due, zwykle barwne gsienice, ktre s bardzo aroczne. Drzewa mog by cakowicie pozbawione lici i zazieleniaj si powtrnie w lipcu lub pniej.
Brudnica nieparka jest jednym z najwikszych motyli wystpujcych na drzewach i krzewach owocowych. Skrzyda samicy s brudnobiae (std nazwa - brudnica), a samca oliwkowobrzowe. Samice maj duy, pkaty odwok, pokryty gsto woskami. Samce s mniejsze od samic i smuke (std nazwa - nieparka).
Samica skada jaja w zoach i okrywa je woskami z odwoka. W okresie zimy i wczesnej wiosny zoa jajowe moemy znale na pniach drzew i u podstawy konarw jako ztobrunatne, owalne „poduszeczki”. Po wylgu gsienice brudnicy nieparki s czarne, bardzo lekkie i pokryte gsto dugimi woskami. Przenoszone s z wiatrem na znaczne odlegoci. Gsienice zjadaj najpierw pki liciowe i kwiatowe, a potem cae licie, pozostawiajc jedynie ogonki oraz grubsze nerwy. Gdy licznie wystpi w koronie drzewka, mog spowodowa gooery. Dorose gsienice osigaj dugo do 7 cm i s adnie ubarwione.
Podobnie szkodz gsienice znamionwki tarniwki, ktre atwo odrni od larw innych motyli. Gsienice znamionwki maj na grzbiecie cztery pdzelki tych woskw oraz czarne „wsy” w przedniej i tylnej czci ciaa. Gsienice znamionwki tarniwki zjadaj blaszki liciowe drzew owocowych, a nawet pki kwiatowe i kwiaty rolin ozdobnych (r).
Grone jest erowanie gsienic kuprwki rudnicy wczesn wiosn, kiedy niszcz rozwijajce si pki. Pniej mog cakowicie pozbawi drzewek lici, a silnie zaatakowane drzewka zazieleniaj si po raz drugi w lipcu. Biae samice z odwokiem zakoczonym pczkiem rudych wosw skadaj jaja na spodniej stronie lici jaboni i innych drzew owocowych. W sierpniu wylgaj si gsienice i krtko eruj zjadajc licie. Nastpnie oplataj przdz kilkanacie lici, budujc w ten sposb gniazdo zimowe, w ktrym zimuj. W jednym gniedzie kryje si okoo 200 gsienic. Wiosn opuszczaj gniazda zimowe i zjadaj pki liciowe i kwiatowe, a potem licie. Dorastaj do 3 cm dugoci. Pokryte s woskami zakoczonymi kruchymi haczykami, ktre atwo si ami i mog si wbi w skr czowieka. Powoduj swdzenie skry, a u osb wraliwych - alergiczne podranienie skry.
Gsienice pierciennicy nadrzewki eruj od maja do pierwszej poowy lipca. Zjadaj licie rnych drzew i krzeww owocowych, atakuj jednak najczciej liwy, jabonie i czerenie. Brzowe samice pierciennicy nadrzewki rozpoczynaj skadanie jaj pod koniec lipca. Jaja skadaj w zoach na cienkich skierowanych ku grze gazkach. Zoa jajowe s niewielkie (do 400 jaj) i przypominaj piercie (std nazwa) otaczajcy gazk. Gsienice wylgaj si wczesn wiosn i eruj najpierw w pobliu obrczki. Oplatuj rozwidlenia gazek gst przdz, tworzc tzw. „lustra”, w ktrych kryj si przed wrogami i w ktrych odpoczywaj. Na erowanie udaj si „gsiego” w szeregach liczcych po kilkadziesit larw. Po erowaniu wracaj na lustro. Gdy podrosn (do 5 cm) porzucaj lustra i eruj pojedynczo.
Zabieg zwalczania gsienic zjadajcych licie preparatami z serii ABC naley wykona wczesn wiosn, czyli na pocztku erowania gsienic (zielony pk kwiatowy jaboni). Zabieg naley powtrzy w razie potrzeby w okresie wzrostu owocw po czerwcowym opadaniu zawizkw. Drzewka z gsienicami naley dokadnie opryska preparatem ABC przeciwko owadom na drzewach i krzewach owocowych AL lub ABC - przeciwko szkodnikom wystpujcym na drzewach i krzewach owocowych - koncentrat EC.
Opuchlaki
Grupowo, w „gniazdach” truskawki widn, a nastpnie zasychaj z powodu erowania larw opuchlakw na korzeniach. Licie, ogonki liciowe i kora na pdach truskawek i malin uszkodzone erowaniem chrzszczy.
W uprawach truskawek i porzeczek mog wystpowa opuchlaki, drobne ryjkowce, z ktrych najgroniejszym jest opuchlak truskawkowiec. erujc larwy opuchlaka niszcz korzenie rnych rolin, a dorose chrzszcze ogryzaj licie, pczki, kwiaty, a nawet kor na cienkich gazkach malin i truskawek, co prowadzi do ich usychania. Podobne szkody powoduje opuchlak rudong.
Zimuj rne stadia rozwojowe opuchlakw w glebie na gbokoci do 20 cm. Od wiosny chrzszcze eruj w nocy, uszkadzajc licie ogonki liciowe i kor na pdach rnych rolin, a najczciej malin i truskawek. Samice skadaj jaja w ziemi, tu przy szyjce korzeniowej rolin. Larwy eruj na korzeniach. Opanowane przez larwy truskawki i maliny widn, a nastpnie zasychaj.
Zabieg zwalczania opuchlakw preparatami z serii ABC naley wykona w razie masowego pojawienia si chrzszczy po zbiorze owocw. Naley dokadnie opryska roliny i powierzchni gleby pod nimi preparatem ABC przeciwko owadom na drzewach i krzewach owocowych AL lub ABC - przeciwko szkodnikom wystpujcym na drzewach i krzewach owocowych - koncentrat EC. Zabieg naley powtrzy dwa razy co 14 dni, szczeglnie na poletkach ze starszymi truskawkami.
Kistnik malinowiec
Uszkodzone erowaniem licie malin rozwijaj si dalej, a wygryzienia ulegaj rozerwaniu przyjmujc posta podunych, rwnolegle do siebie pooonych otworw w blaszce liciowej. Pki z gbokimi otworami w bocznej czci nie rozwijaj si i zasychaj. Liczne ciemnobrzowe chrzszcze uszkadzaj dno kwiatowe, prciki oraz supki. „Robaczywe” maliny w okresie zbioru.
Kistnik malinowiec jest najgroniejszym szkodnikiem malin. Zimuj owady dorose w kokonach w glebie. Wiosn wychodz z kryjwek i przenosz si na maliny. Najpierw wygryzaj mikisz pomidzy nerwami modych lici, a potem uszkadzaj rozwijajce si pki kwiatowe i kwiaty, zjadajc supki, prciki i dno kwiatowe. Z uszkodzonego kwiatu albo nie powstaje owoc, albo jest may i znieksztacony. Na pocztku czerwca, w okresie kwitnienia malin, samice skadaj jaja w kwiaty, przylepiajc je do podstawy supkw lub prcikw. Larwa eruje na dnie kwiatowym, zjadajc rozwijajce si owocki i uszkadzajc powierzchni dna kwiatowego. W dojrzaych owocach malin czsto znajdujemy wyronite larwy kistnika malinowca. W okresie dojrzewania owocw larwy opuszczaj je, spadaj na ziemi i kryj si na gbokoci okoo 8 cm, gdzie w kokonie ziemnym nastpuje przepoczwarczenie si i przeobraenie w owady dorose w drugiej poowie lata.
Zabieg zwalczania kistnika malinowca preparatem z serii ABC naley wykona w okresie erowania chrzszczy na liciach i pkach tu przed kwitnieniem oraz w okresie kwitnienia malin, gdy gromadnie eruje w kwiatach, uszkadzajc dno kwiatowe, prciki oraz supki. Aby byo jak najmniej „robaczywych” malin, naley wczesnym rankiem lub wieczorem dokadnie opryska zaatakowane roliny preparatem ABC przeciwko owadom na drzewach i krzewach owocowych AL lub ABC - przeciwko szkodnikom wystpujcym na drzewach i krzewach owocowych - koncentrat EC.