Proces produkcji.
1.Gospodarka centralnie sterowana:
ciąg czynności mających na celu przekształcenie surowców i półwyrobów w wyroby gotowe
lub usługi przy wykorzystaniu środków technicznych i siły roboczej.
2.Gospodarka rynkowa:
-marketing
-prognozowanie
-planowanie
-zaopatrzenie
-sterowanie procesami przekształcania surowców i półwyrobów
-dystrybucja
-serwis
-sprzedaż
= usatysfakcjonowanie potrzeb klientów.
Trzy zasady którym podporządkowane jest zarządzanie produkcją:
-zasada celowości
-zasada gospodarności
-zasada planowania
Trzy główne cele gospodarowania:
-aspekt dochodowy-przez wykorzystanie środków produkcji firmy, zakładu czy warsztatu
zaspokaja się potrzeby konsumpcyjne właściciela i jego rodziny, a także potrzeby
produkcyjne firmy, zakładu.
-kapitałowy-kapitał w postaci udziałów w różnego rodzaju spółkach, przedsięwzięciach
gospodarczych, a także jako wkład bankowy podlegający oprocentowaniu lub zainwestowany
w papiery wartościowe, przynosi określone zyski
-konsumpcyjny-konsument indywidualny lub zbiorowy realizuje swoje potrzeby
konsumpcyjne wykorzystując posiadane środki kapitałowe.
Dwa warianty zasady planowania:
-maksymalizacji zysku:
przy określonych czynnikach produkcji które mamy do dyspozycji staramy się osiągnąć jak
najlepszy wynik końcowy.
-minimalizacji środków:
dąży się do minimalizacji środków potrzebnych do otrzymania określonego efektu.
Produkcja to:
-użytkowanie różnego rodzaju materiałów, środków technicznych i usług w celu wytworzenia
nowych produktów i usług wymaganych przez klienta
-ogół czynności pozwalających z materiału wyjściowego uzyskać produkt o założonych
cechach, w wyniku oddziaływania pracowników na środki produkcji
-poszczególne operacje wykonywane podczas wytwarzania produktu.
Zarządzanie produkcją obejmuje czynności z zaopatrywaniem klienta w wyroby i usługi.
Zarządzanie produkcją obejmuje zespół działań polegających na przygotowaniu produkcji
oraz działania związane z zaprojektowaniem procesów produkcyjnych i systemów
produkcyjnych od strony organizacyjnej.
Decyzje dotyczące produkcji podejmowane są gdy:
-wprowadza się nowy wyrób
-zmienia się stary wyrób
-następują zmiany popytu
-zmieniają się koszty lub starzeje się proces produkcyjny
-konkurencja zmienia produkt
-następują zmiany na rynku
-dotychczasowe osiągnięcia są niewystarczające. 5 aspektów zarządzania produkcją (SP)
-produkt
-przedsiębiorstwo
-procesy
-programy
-personel
Czynniki determinujące strukturę zarządzania przedsiębiorstwem:
-struktura organizacyjno-produkcyjna
-układ przestrzenny przedsiębiorstwa
-układ powiązań kooperacyjnych
-układ kanałów dystrybucji wyrobów
-warunki rozwojowe
-charakter popytu (sezonowość)
-organizacja procesów obsługi
-stosowane metody zarządzania
-cechy personelu.
W zależności od stosowanych kryteriów podziału można wyróżnić procesy
1 .wg rodzajów stosowanych technologii:
-procesy wydobywcze
-przetwórcze
-obróbkowe
-montażowe i demontażowe
-naturalne i biotechnologie
2.wg zastosowanych środków pracy:
-ręczne
-zmechanizowane
-zautomatyzowane (automatyzacja sztywna i elastyczna)
-komputerowe, zintegrowane wytwarzanie (CIM)
3,wg cech organizacyjnych:
-w ujęciu komórki produkcyjnej
-w ujęciu produkowanego wyrobu (prosty i złożony)
-w ujęciu technologii grup (masowa produkcja podzespołów)
4.ze względu na to co dzieje się z przedmiotami pracy:
-przygotowawczy
-transportu
-technologiczny
-hurtowo-pomiarowy
-składowania (magazynowania)
5.wg ciągłości i przebiegu w czasie (częstotliwości)
-produkcja jednostkowa
-produkcja małoseryjna
-seryjna
-masowa
-ciągła (aparaturowa)-rafinerie
Czynniki wpływające na wybór typu produkcji:
-rodzaj produktu
-popyt na produkt
-elastyczność popytu-zmiany w popycie
-elastyczność produktu
-jakość produktu
-siła robocza
-automatyzacja
-finanse
-liczba integracji pionowych
-zaangażowanie klientów
Produkcja ręczna, zalety i wady: duże koszty jednostkowe, elastyczność wysoka, zmienna
jakość wyrobów, małe nakłady inwestycyjne.
Produkcja zmechanizowana: większe nakłady inwestycyjne, stała jakość wyrobów, kadra
nie bardzo wykwalifikowana, uczestniczy człowiek.
Produkcja zautomatyzowana: zmienne zastosowanie urządzeń-zateta, koszty inwestycyjne
wysokie-wada.
Wady systemów automatycznych : nie są kreatywne, nie posługują się doświadczeniami, nie
potrafią być subiektywne, nie potrafią osądzać, nie są zdolne do przystosowania się do
nietypowych sytuacji, nie są w stanie generować nowych rozwiązań. Zalety systemów
automatycznych: pracują ze stałą precyzją, są bardzo szybkie i mocne, wykonują wiele
zadań w tym samym czasie, przechowują duże ilości informacji, szybko wykonują obliczenia,
pracują bez przerwy i bez zmęczenia, są niezawodne, są dobre w monitorowaniu i reagowaniu
na sygnały.
Przygotowanie produkcji: uporządkowany ciąg działań poprzedzających podstawowy
proces produkcyjny. Przygotowanie produkcji zależy od: rodzaju produkowanego wyrobu lub
świadczonej usługi, czasu do dyspozycji, techniki wytwarzania, posiadanej kadry, barier
istniejących w otoczeniu.
Operacja technologiczna to zespół działań realizowanych bez przerwy na jednym
przedmiocie pracy (lub równocześnie na kilku przedmiotach) na jednym stanowisku
roboczym, przez jednego lub kilku współpracujących wykonawców. Operacja technologiczna
jest podstawowym elementem planowania i kontroli przebiegu produkcji. Podział procesu
produkcyjnego na fazy i operacje oraz wyrobów na detale i wyroby złożone decydują o
strukturze produkcyjnej. Struktura produkcyjna to zestaw komórek produkcji podstawowej
i pomocniczej oraz powiązań między nimi. Głównym elementem struktury produk. Jest
stanowisko robocze. Szczeble struktury produk. : stanowisko robocze - gniazdo - linia
produkcji - oddział - wydział - zakład - przedsiębiorstwo.
Stanowisko robocze : część powierzchni produkcyjnej wyposażojiej w środki pracy i
przedmioty pracy, niezbędne do wykonania zadań produkcyjnych, które obsługiwane jest
przez jednego robotnika lub grupę robotników. Elementy stanowiska roboczego:
powierzchnia produkcyjna, środki i przedmioty pracy, obsługa stanowiska, procesy
wykonania określonego zadania. Gotowość do pracy i wydajność stanowiska roboczego
zależy od: sposobu zorganizowania, zaopatrzenia, warunków otoczenia (oświetlenie,
eliminacja hałasów), racjonalizowanie ruchów na stanowiska pracy, kształt urządzeń
sterowniczych, zapewnienie odpowiedniej pozycji pracy
Organizacja pracy:
-warunki pracy (higieny, kultury, oświetlenia)
-przygotowanie pracowników
kształtowanie osobowości pracowników
-metody pracy
-organizacja stanowiska pracy, przebieg procesów pracy na stanowisku.
-podział pracy, gospodarowanie kadrami
-normowanie pracy
-aktywizacja pracowników.
Organizacja pracy na stanowisku roboczym:
-to wszystkie przedsięwzięcia techniczne, organizacyjne, ekonomiczne i prawne oparte na
naukowych zasadach zmierzające do efektywnego osiągnięcia zamierzonych celów.
-możliwie optymalne łączenie ludzi i techniki w procesach wytwórczych zapewniając
najbardziej efektywne wykorzystanie zasobów ludzkich i rzeczowych.
Organizacja pracy na stanowisko roboczym polega na :
-określeniu niezbędnej wielkości produkcyjnej oraz powierzchni pomieszczeń na środki pracy
i przedmioty pracy
-wyposażeniu w urządzenia i pomoce
-opracowaniu racjonalnej metody pracy pozwalającej na osiągnięcie wysokiej wydajności
pracy przy minimalizacji zmęczenia
-racjonalnym rozmieszczeniu urządzeń
-zastosowaniu właściwego oświetlenia i urządzeń zapewniających właściwy mikroklimat oraz
inne czynniki środowiska fizycznego
-prowadzenie dokumentacji organizacyjnej stanowiska.
System obsługi stanowisk roboczych to kompleks prac pomocniczych warunkujących
prawidłowe funkcjonowanie stanowisk produkcyjnych.
System obsługi może być:
-dyżurujący- gdy większość funkcji obsługi stanowisk roboczych jest realizowany przez
samych robotników lub personel pomocniczy na wezwanie stanowisk roboczych
-planowo-zapobiegawczy- gdy prace obsługowe są wykonywane wcześniej przez personel
pomocniczy na podstawie harmonogramu
-standardowy- gdy prace obsługowe są wykonywane w ściśle obowiązujących terminach
-mieszany.
System obsługi stanowisk roboczych powinien: być zaplanowany, mieć charakter
zapobiegawczy, być kompleksowy, być ekonomiczny, zapewnić niezawodność maszyn i
urządzeń.
Funkcje obsługi stanowiska roboczego:
-przygotowawczo-produkcyjna (planowanie pracy, zaopatrzenie w produkty)
-remontowa (przeglądy)
-kontrolna (kontrola jakości)
-magazynowa (magazynowanie)
-remontowo-budowlana
-gospodarcza (zaopatrzenie w odzież itp.)
-energetyczna (zaopatrzenie w źródła energii)
-ustawcza (regulacje urządzeii)
-narzędziowa (zaopatrzenie w narzędzia)
-transportowa (dostawa środków pracy)
Podstawowe zasady racjonalnej organizacji produkcji:
-proporcjonalności- podział procesu pomiędzy poszczególne komórki produkcyjne, aby były
one względem siebie w proporcjach zapewniających harmonijne wykonywanie zadań
-liniowości- jednokierunkowe kształtowanie przebiegu poszczególnych procesów
-specjalizacji (zasada podziału pracy)- stwarzanie warunków sprzyjających wzrostowi
wydajności pracy
-równoległości przebiegu procesów cząstkowych- jednoczesne wykonywanie w tym samym
czasie operacji w kilku przewidzianych do wykonania zespołach
-koncentracji- skrócenie cyklu produkcyjnego przez obróbkę wielu powierzchni w ramach
jednej operacji, zastosowanie narzędzi o większej liczbie ostrzy, zastosowaniu wielu urządzeń
i maszyn
-ciągłości- eliminowanie z procesu produkcyjnego wszystkich przerw
-rytmiczności- równomierności-spływ w jednostkowych odstępach czasu równej liczby wyrobów finalnych oraz elementarnych składników wyrobów Zasada ekonomiczności. Działania ekonomiczne:
Wyniki (efekty)
---------------------------- >1
nakłady (koszty
Działania obojętne ekonomicznie:
Wyniki (efekty)
---------------------- =1
nakłady ( koszty )
Działania nie ekonomiczne:
Wyniki ( efekty )
-----------------------<1
nakłady ( koszty )
zasada optymalnej produkcji.
Dla każdego organu (człowieka, maszyny) istnieje zawsze pewna ściśle określona granica przy której koszt na jednostkę produkcji jest najmniejszy
Rozmieszczenie stanowisk roboczych:
-gniazda technologiczne- jednorodne stanowiska robocze wyposażone w jednego rodząpj
narzędzia produkcji
-gniazda przedmiotowe- różnorodne stanowiska robocze wyposażone w narzędzia
produkcyjne różnych rodzajów
-linia produkcyjna- różnorodne stanowiska robocze.
Formy zorganizowania ruchu partii i detali (półwyrobów, zespołów, pojedynczych
części) na stanowisku roboczym:
-przekazywanie szeregowe (kolejne)- po wykonaniu operacji na wszystkich sztukach całej
partii na danym stanowisku
-przekazywanie równoległe- pojedyncze sztuki obrabianej partii przekazywane są zaraz po
zakończeniu ich obróbki
-przekazywanie szeregowo-liniowe- ruch detali zapewniający ciągłość pracy na następnym
stanowisku.
Cykl produkcyjny wyrobu:
•okres między rozpoczęciem a zakończeniem procesu produkcyjnego wyrobu
-obejmuje on czas procesu technologicznego i procesów pomocniczych oraz czas przerw
międzykooperacyjnych i przerw między wykonaniem kolejnych faz procesu produkcyjnego
-jest jednym z najczęstrzych parametrów charakteryzujących proces produkcyjne
-mierzy się go czasem kalendarzowym, który upływa od momentu rozpoczęcia do momentu
wytworzenia gotowego wyrobu.
Długość trwania cyklu produkcyjnego zależy od:
-trwania procesów pracy naturalnych i kontroli
-składowania obrabianych przedmiotów
-jednostkowych norm czasu na wykonanie operacji technologicznych
-wielkości partii wyrobów znajdujących się w obróbce
-sposobu przekazywania wyrobów z operacji na operację
-czasu przerw,
Lepsza organizacja cyklu produkcyjnego może być uzyskana przez:
-zastosowanie bardziej wydajnych technologii
skracanie czasów pomocniczych dzięki lepszej organizacji produkcji
-modernizację technologiczną i organizacyjną procesów montażu i pakowania
-udoskonalenie procesów pomiaru i kontroli
usprawnienie systemu logistycznego produkcji
-wprowadzenie elastycznych systemów produkcji i sterowania komputerowego
-ergonomizację stanowisk pracy,
Rozmieszczenie procesów. Lokalizacja obiektów.
-sposób fizycznego rozmieszczenia zasobów (wyposażenia biur, pomieszczeń) i ich powiązań
wewnątrz organizacji
-ma na celu rozmieszczenie obiektów w taki sposób aby działania były dokonywane w
najbardziej efektywny sposób
Cele projektowania lokalizacji obiektów
-osiągnięcie pożądanego efektu jak najmniejszym nakładem zasobów
-osiągnięcie maksymalnego efektu końcowego
Projektowanie lokalizacji obiektów dostarcza informacji na temat:
-ilości miejsca niezbędnej do wykonania każdej operacji
-sposobu zagospodarowania miejsca każdej operacji
-rodzaju oprzyrządowania
-rodzaju służb.
Rozmieszczenie technologiczne
-wszystkie podobne części wyposażenia grupuje się wspólnie (wiertarki, szlifierki, tokarki)
-produkty przemierzają różne drogi przez utworzoną infrastrukturę ze względu na inną
kolejność operacji niezbędnych di ich wytworzeisa
-najkorzystniejsze gdy wiele różnych produktów wytwarza się za pomocą tego samego
wyposażenia
-wysoka produktywność osiągana dzięki grupowej pracy łudzi zgodnie ze swoimi
kwalifikacjami.
Projektowanie ruchów między operacjami w rozmieszczeniu technologicznym ma na celu
minimalizację liczby przemieszczeń produktów pomiędzy układem oprzyrządowania w
kolejnych operacjach.
Projektowanie rozmieszczenia technologicznego.
-nieformalne-stosowane do małych problemów
-formalne- do większych problemów
Zalety rozmieszczenia technologicznego.
-Odmiany produktów mogą być wytwarzane za pomocą tego samego wyposażenia
-wyposażenie jest ogólnego przeznaczenia i tańsze niż specjalistyczne, używane w
rozmieszczeniu przedmiotowym
-jest odpowiednie dla małych wielkości produkcji i zmiennego zapotrzebowania
-wyroby mogą być wykonywane na specjalne zamówienie
-ludzie pracują w zwartych grupach i lubią środowisko pracy.
Wady;
-wymagane są wysokie kwalifikacje pracowników
-obciążenie transportu surowców i produktów jest duże
-małe sale wykorzystują w mniejszym stopniu wyposażenie i podwyższają koszty
jednostkowe.
Rozmieszczenie przedmiotowe Linia produkcyjna.
-grupuje całe wyposażenie używane do wytwarzania określonego produktu
-układa wyposażenie w linie w kolejności wykorzystania i organizuje transport
produkowanych jednostek wzdłuż- od początku do końca lini
-wykorzystuje specjalistyczne oprzyrządowanie które jest rozmieszczone w ten sposób, że
produkt przepływa stałym strumieniem między operacjami
-jest proste do zaprojektowania - głównym problemem jest płynność przepływu produktów
-wyposażenie linii dzieli się na liczbę wyodrębnionych stanowisk pracy, gdzie wykonywana
jest określona liczba operacji
-ilość czasu na każdym stanowisku musi być prawie jednakowa (zrównoważona linia).
Rozmieszczenie mieszana (technologiczne + przedmiotowe). Rozmieszczenie stałe
-produkty nie przemieszczają się a wszystkie operacje wykonywane są w jednym miejscu
-najczęściej wykorzystywane gdy produkt jest zbyt ciężki lub zbyt duży aby mógł być
przemieszczany.
Wady:
-wszystkie materiały muszą być dostarczane na miejsce
-ludzie wykonujący komponenty muszą być przeniesieni na miejsce
-C2f sto mamy problem z ograniczoną powierzchnią
-konieczność dotrzymania ściśle określonych terminów realizacji
-zmienne natężenie pracy
-wpływ czynników zewnętrznych.
Rozmieszczenie specjalistyczne.
Zadanie.
Obecna produkcja ręczna ma koszty stałe na poziomie 150 000 zł. Rocznie i koszty zmienne w wysokości 40 zł/szt. Przedsiębiorstwo rozważa możliwość zautomatyzowania produkcji o kosztach stałych 450 000 zł. Rocznie i kosztach zmiennych 20 zł/szt. Jaki poziom produkcji będzie wówczas opłacalny? 150 000 + 40D 450 000 + 20D 20D - 300 000 D = 15 000
Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl