Umowy gospodarcze - Umowa jest podstawową prawną normą nawiązywania i realizowania współpracy między partnerami a w dziedzinie gospodarczej w szczególności, gdyż mamy tu do czynienia z produkcją, obrotem, usługami. Każda taka działalność wiąże się z umowami, a wśród nich np. umową kupna sprzedaży, najmu dzierżawy, umową o dzieło lub umowę zlecenie. Umowa to zgodne oświadczenie woli co najmniej dwóch podmiotów gospodarczych (spółek, przedsiębiorstw, osób fizycznych), które zmierzają do ustalenia zmiany lub zniesienia wzajemnych praw i obowiązków o charakterze majątkowym, a zatem umowa dochodzi do skutku poprzez świadome, celowe działanie podmiotów prawa, czyli poprzez złożenie oświadczenia woli. Umowy są jednym ze źródeł zobowiązań, a zobowiązanie to taki węzeł prawny, w którym wierzyciel ma prawo żądać określonego zachowania się zwanego świadczeniem, a dłużnik powinien je spełnić. Umowa to czynnik organizujący proces wymiany dóbr i usług w obrocie gospodarczym. Rodzaje umów gospodarczych - konsensualnymi (niezbędne jest oświadczenie woli, z chwilą porozumienia dochodzi do skutku). Są też umowy gdzie do zawarcia dochodzi jeśli wyda się rzecz (umowa składu). Umowy nazwane (konstrukcja prawna czyli wzajemne prawa i obowiązki uregulowane są w kodeksie cywilnym), umowy nie nazwane (umowy nie nazwane to takie, dla których w obowiązującym prawie brak odpowiednika) Treść umowy: Nazwa, data i miejsce, oznaczenie stron i reprezentantów, oznaczenie przedmiotu umowy, oznaczenie ceny, oznaczenie terminu świadczenia, możliwość przejścia praw na inne osoby, elementy regulujące prawa i obowiązki, klauzula informacyjna jakie przepisy prawa będziemy stosować na wypadek sporu, klauzula iruzdykcyjna, ile egzemplarzy umowy sporządzono i komu je dano, podpisy. Tryb zawarcia umowy - Oferta (oświadczenie woli jednej strony skierowane do drugiej); Rokowania (wzajemne oddziaływanie stron); Przetarg ustny i pisemny (zgłoszenie możliwości zawarcia umowy z podaniem ceny minimalnej lub granicy i określeniem warunków umowy, każdy może do niego przystąpić); Umowa kupna - sprzedaży (sprzedawca zobowiązuje się wydać rzecz a kupujący za nią zapłacić) Umowa dostawy (dostawca zobowiązuje się wytworzyć rzeczy oznaczone co do gatunku i dostarczenia a odbiorca odebrać i zapłacić).
Działalność gospodarcza to forma aktywności przedsiębiorców działających na rynku, jest to działalność zarobkowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, prowadzona we własnym imieniu, na własny rachunek.
Krajowy Rejestr Sądowy - jest scentralizowaną, informatyczną bazą danych składającą się z trzech osobnych rejestrów: rejestrów przedsiębiorców; rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji i publicznych zakładów opieki zdrowotnej; rejestru dłużników niewypłacalnych. Zadaniem jest powszechne udostępnienie szybkiej i niezawodnej informacji o statusie prawnym zarejestrowanego podmiotu, najważniejszych elementach jego sytuacji finansowej oraz sposobie jego reprezentowania. Ponadto ma istotne dane o przedsiębiorcy: informacje o zaległościach podatkowych, celnych, ZUS, o wierzycielach i wysokościach niespłaconych wierzytelności. Krajowy Rejestr Sądowy jest jawny. Rejestracja w REGON poprzez wydziały KRS.
Spółka cywilna (s.c.) - jeden z rodzajów umów znanych polskiemu prawu cywilnemu. W odróżnieniu od spółek kapitałowych spółka cywilna nie posiada osobowości prawnej, nie stanowi też jednostki organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej jak spółki osobowe, lecz jest konstrukcją regulowaną przez prawo zobowiązań. Nie stanowi więc samodzielnego podmiotu prawa, podmiotami prawa pozostają wspólnicy spółki cywilnej. W związku z tym spółka cywilna nie ma własnego mienia - nabywane prawa i zaciągane zobowiązania wchodzą do wspólnego majątku wspólników, stanowiącego ich współwłasność łączną. Także wspólnicy, nie spółka, prowadzą ewentualne przedsiębiorstwo, które podlega rejestracji w Ewidencji Działalności Gospodarczej właściwego wójta, burmistrza, prezydenta miasta. Zawierając umowę wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego, którym nie musi to być działalność zarobkowa - dopuszczalne jest np. powołanie spółki w celu wspólnej budowy drogi. Umowa spółki powinna zostać zawarta na piśmie dla celów dowodowych (ad probationem). Istotą spółki cywilnej jest stałość jej składu osobowego, wobec czego wspólnik nie może rozporządzać udziałem w majątku wspólnym ani w jego składnikach, utrudnione jest także wystąpienie ze spółki. Do osiągnięcia celu spółki zazwyczaj niezbędne jest utworzenie majątku wspólnego, który powstaje z praw wniesionych w postaci wkładów oraz z usług wspólników. Za zobowiązania zaciągnięte w związku z działalnością spółki wspólnicy odpowiadają solidarnie zarówno majątkiem spółki, jak i majątkiem indywidualnym. Prawo do udziału w zyskach i obowiązek pokrywania strat mają wszyscy wspólnicy; może on, choć nie musi, zostać skorelowany z wysokością wkładów. Obowiązek pokrywania strat można wyłączyć w umowie, lecz nie wolno wykluczyć wspólnika od udziału w zyskach (zobacz spółka lwia). Jeżeli przez dwa kolejne lata przychody wspólników spółki cywilnej przekraczają równowartość 800 tys. euro, spółka musi być wpisana do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego i jednocześnie wykreślona z Ewidencji Działalności Gospodarczej właściwego wójta, burmistrza, prezydenta miasta. Tym samym przestaje być spółką cywilną, a zaczyna być spółką jawną. Podstawy spółki cywilnej Spółka cywilna powstaje poprzez zawarcie umowy przez wspólników. Dla istnienia spółki cywilnej wymagana jest obecność dwóch wspólników, ponieważ umowa jest czynnością prawną, w której biorą udział dwie strony (3). Gdyby w spółce cywilnej działała tylko jedna osoba nie można byłoby mówić o jakiejkolwiek. Przepisy o spółce cywilnej nie zabraniają tworzenia spółki cywilnej zarówno przez osoby fizyczne, jak i osoby prawne. Wspólnicy zobowiązani są do wnoszenia określonych wkładów, to decyduje o tym, że umowa spółki cywilnej jest odpłatna.. Do essentiallia negotii umowy spółki należy określenie celu gospodarczego, a także zobowiązanie się każdego ze wspólników do oznaczonych działań (4). Charakterystyczną cechą umowy spółki cywilnej jest wspólny cel, którego nie posiadają inne umowy z zakresu prawa zobowiązań. Umowa spółki cywilnej jako czynność prawna, dochodząca do skutku przez zgodne oświadczenie woli stron umowy, ad probationem powinna być stwierdzona pismem. Brak zastosowania takiej formy nie prowadzi do nieważności umowy, ponieważ ustawa nie przewiduje tutaj rygoru nieważności (5). W razie zaistniałego sporu nie będzie dopuszczalny dowód ze świadków ani dowód z przesłuchania stron na fakt dokonania czynności (6). Wspólny cel gospodarczy może obejmować, oprócz zysku, inne korzystne rezultaty w sferze majątkowej wspólników (7). Cel spółki cywilnej jest wspólny, dlatego każdy ze wspólników powinien dochować staranności w jego osiąganiu. Kolejną charakterystyczną cechą spółki cywilnej jest to, że jest to umowa wielostronna. Większa ilość wspólników może spowodować efektywniejsze osiągnięcie zamierzonego celu. W doktrynie prawa cywilnego przeważa pogląd, że umowa spółki cywilnej nie kreuje osoby prawnej, tworzy natomiast trwałe stosunki zobowiązaniowe między wspólnikami spółki (8). Brak jest przepisu, który przyznawałby spółce cywilnej osobowość prawną. Według art. 33 KC osobą prawną jest Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną. Wobec tego nie można do spółki cywilnej stosować przepisów o osobach prawnych. Spółka cywilna nie może we własnym imieniu nabywać praw, zaciągać zobowiązań, pozywać i być pozywana (a contrario art. 8 KSH dotyczący spółki osobowej). Kodeks spółek handlowych w art. 551 § 2 zezwala na przekształcenie spółki cywilnej w spółkę handlową przez jej wspólników. Spółka cywilna, której przychody netto ze sprzedaż towarów lub świadczenia usług w każdym z dwóch kolejnych lat obrotowych osiągnęły równowartość w walucie polskiej co najmniej 400 000 EURO powinna być zgłoszona do sądu rejestrowego. Z chwilą wpisu do rejestru spółka cywilna staje się spółką jawną (art. 26 § 4 w zw. z art. 26 § 1 KSH). Jest to przekształcenie obowiązkowe, zależne od zysku spółki jako przedsiębiorstwa większego rozmiaru. Kodeks spółek handlowych nie przewiduje przekształcenia się spółki handlowej w cywilną. Jeżeli spółka cywilna przekształci się w spółką kapitałową, to ukontytuuje się osoba prawna, jeżeli w spółkę osobową, to będzie ona objęta unormowaniem art.33ą kodeksu cywilnego (9). Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 33 ą § 1, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową (art. 43ą KC). Wynika z tego, że spółki cywilnej nie można zakwalifikować jako przedsiębiorcy. Spółka cywilna nie jest przedsiębiorcą. Według ustawy z 19.11.1999r. Prawo działalności gospodarczej (10), za przedsiębiorców uznaje się wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej (art. 2 ust. 3). Z kolei według ustawy z 20.8.1997r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (11), wpisowi do rejestru przedsiębiorców podlegają, gdy chodzi o działalność gospodarczą realizowaną na podstawie umowy spółki cywilnej, poszczególni wspólnicy, wraz ze wzmianką o prowadzeniu tej działalności z innymi podmiotami (art. 36 i 38). Wobec tego określenie przedsiębiorca należy stosować tylko i wyłącznie do wspólników spółki cywilnej, a nie do umowy spółki. Majątek spółki Wkład, który wnosi do spółki wspólnik, może polegać na wniesieniu do spółki własności lub innych praw. Możliwe jest, aby wkład polegał na świadczeniu usług przez danego wspólnika. Wszelkie zasady dotyczące wnoszenia tego wkładu do spółki powinna określać umowa spółki. Domniemanie ustawowe wskazuje, że wkłady te mają jednakową wartość (art.861 § 2 KC). Jeżeli wkład jest określony w postaci praw to stosuje się do niego odpowiednio przepisy o sprzedaży (art. 862 zd. 1 KC). Co do rzeczy wniesionych stosuje się przepisy o najmie (art. 862 zd.2 KC). Natomiast wniesienie wkładu pieniężnego może nastąpić w gotówce albo w formie bezgotówkowej (12). Wkład polegający na świadczeniu usług powinien zostać określony w umowie spółki. Zgromadzony majątek jest wspólny dla wszystkich wspólników. Art. 863 KC określa tę współwłasność jako łączną. Do takiego rodzaju współwłasności stosuje się przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika (art.196 § 2 KC). Wspólnik nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku ani w poszczególnych jego składnikach. Nie może również domagać się podziału wspólnego majątku w czasie trwania spółki. Wierzyciel wspólnika nie może żądać zaspokojenia z jego udziału we wspólnym majątku wspólników ani z udziałów w poszczególnych składnikach tego majątku. Może jednak wypowiedzieć udział wspólnika w spółce na trzy miesiące do przodu, jeżeli uzyskał zajęcie praw przysługujących wspólnikowi na wypadek wystąpienia ze spółki lub jej rozwiązania (art. 870 KC). Odpowiedzialność wspólników Wspólnicy odpowiadają solidarnie, nie tylko wyodrębnionym majątkiem wspólnym, ale i każdy z nich własnym majątkiem nie należącym do wspólności (13). Do egzekucji ze wspólnego majątku wspólników spółki prawa cywilnego konieczny jest tytuł egzekucyjny wydany przeciwko wszystkim wspólnikom (art. 778 KPC). Odpowiedzialność solidarna dotyczy zobowiązań powstałych w okresie istnienia spółki, a rozwiązanie spółki czy wystąpienie wspólnika z niej nie niweczy tej odpowiedzialności, natomiast majątkiem osobistym wspólnik nie odpowiada za zobowiązania, które powstały przed jego przystąpieniem do spółki (14). Przepisy kodeksu cywilnego dotyczące spółki cywilnej nie przewidują wyłączenia odpowiedzialności solidarnej wspólników. Każdy ze wspólników jest uprawniony do równego udziału w zyskach i w tym samym stosunku uczestniczy w stratach (art. 867 § 1 zd.1 KC). Kodeks cywilny nie zabrania wyłączyć wspólnika od udziału w stratach, jednak zabrania czynienia tego w przypadku udziału w zyskach (art. 867 § 1 zd.3 i 4 KC). W razie wątpliwości ustalony w umowie stosunek udziału wspólnika w zyskach odpowiada udziałowi w stratach. Zyskiem spółki jest wartość majątkowa, o którą w chwili zamknięcia okresu obrachunkowego zwiększył się majątek spółki, po potrąceniu wartości wkładów i wszelkich zobowiązań spółki (15). Wspólnik może zgłosić żądanie podziału i wypłaty zysku, dopiero po rozwiązaniu spółki, a jeżeli spółka zawarta jest na czas dłuższy, to z końcem każdego roku obrachunkowego (art.868 KC). Sprawy spółki każdy wspólnik jest zobowiązany, a tym bardziej uprawniony do prowadzenia spraw spółki (argumentum a maiori ad minus). Cel spółki jest wspólny, więc powinni oni podejmować uchwały jednomyślnie. Inny sposób prowadzenia spółki może być przyjęty w umowie lub uchwale wspólników, jednak zasadą jest, że każdy z nich jest tak samo umocowany do reprezentowania spółki, jak i do prowadzenia jej spraw. Za prowadzenie spraw spółki wspólnicy nie otrzymują wynagrodzenia, ponieważ jest to ich obowiązek, wynikający z istoty spółki cywilnej, ich korzyścią jest udział w zyskach lub inna korzyść gospodarcza (16). Zawarcie umowy o pracę wspólnika ze spółką możliwe jest jedynie wtedy, gdy praca miałaby być świadczona poza obowiązkiem osobistego prowadzenia spraw spółki (17). Każdy wspólnik bez uprzedniej uchwały wspólników może prowadzić sprawy nie przekraczające zakresu zwykłych czynności spółki (art.865 § 2 zd.1 KC). Jeżeli jednak przed zakończeniem danej sprawy przynajmniej jeden ze wspólników sprzeciwiłby się temu, to potrzebna jest w tym przypadku uchwała wspólników (art.865 § 2 zd.2 KC). Według Z.Radwańskiego tę zasadę należałoby stosować też do sytuacji, gdy prowadzenie spraw spółki zostało powierzone jednemu albo tylko niektórym wspólnikom. Wspólnik może jednak wykonywać czynność nagłą bez uprzedniej uchwały. Czynność nagła to taka, której zaniechanie mogłoby narazić spółkę na straty (art.865 § 3 KC). Umocowany do działania w charakterze przedstawiciela dokonuje w imieniu wspólników czynności prawnych z osobami trzecimi. Z mocy prawa jest nim każdy wspólnik, w takim zakresie, w jakim jest on uprawniony do prowadzenia spraw spółki (art.866 KC). Umowa spółki lub uchwała wspólników może określić w inny sposób zakres reprezentacji, może wyłączyć lub ograniczyć uprawnienie wspólnika, może też powierzyć reprezentację osobie trzeciej prowadzącej sprawy spółki. Na zasadach ogólnych (18) umocowanie do reprezentacji spółki może opierać się na udzieleniu wspólnikowi albo osobie trzeciej pełnomocnictwa. Czynność prawna dokonana przez przedstawiciela w granicach przyznanego mu umocowania będzie pociągać skutki bezpośrednio dla reprezentowanego (art. 95 § 2 KC). Zmiany w spółce cywilnej Wspólnik może wystąpić ze spółki przez wypowiedzenie udziału, jeżeli spółka zawarta jest na czas nie oznaczony, to może on wypowiedzieć swój udział na trzy miesiące przed końcem roku obrachunkowego (art. 869 § 1 KC). Kodeks cywilny w art. 353ą przewiduje swobodę umów, dlatego możliwe jest, że wspólnicy ustalą w umowie inny termin wymagany dla wypowiedzenia. Z ważnych powodów, wypowiedzenie może mieć skutek natychmiastowy, mimo tego, że spółka została zawiązana na czas oznaczony. Tym samym zastrzeżenie któregokolwiek z wspólników jest nieważne i nie wywołuje żadnych skutków (art.869 § 2 KC). Jak już wcześniej wspomniałam do istnienia spółki potrzebna jest liczba dwóch wspólników, a to ze względu na to, że spółka cywilna to umowa. Zatem jeżeli z dwuosobowej spółki cywilnej wspólnik wypowie swój udział, wtedy spółka przestaje istnieć. Nie jest przewidziane istnienie spółki cywilnej jednoosobowej. Dla porównania spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może być utworzona przez jedną lub więcej osób (art. 151 § 1 KSH). Wobec tego, jeżeli spółka cywilna przekształciłaby się w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, to jest możliwe istnienie takiej spółki, gdzie wspólnikiem jest tylko jedna osoba. Wtedy jednak pierwotna spółka cywilna jest już spółką z ograniczoną odpowiedzialnością. Występującemu wspólnikowi zwraca się w naturze rzeczy, które wniósł do spółki do używania. W pieniądzu jest mu wypłacana wartość jego wkładu oznaczonego w umowie spółki. Jeżeli brak jest takiego oznaczenia, to wypłaca się mu wartość jaką miał wkład w chwili wniesienia go do umowy spółki. Występujący wspólnik nie może żądać zwrotu wkładu polegającego na świadczeniu usług albo na używaniu przez spółkę rzeczy należących do wspólnika (art. 871 § 1 KC). Byłemu wspólnikowi wypłaca się taką część wartości wspólnego majątku, która pozostała po odliczeniu wartości wkładów wszystkich wspólników, jaka odpowiada stosunkowi, w jakim wspólnik uczestniczył w zyskach spółki (art. 871 § 1 KC). A simile należałoby te zasady stosować w przypadku wypowiedzenia udziału przez wierzyciela osobistego wspólnika. Skutek wypowiedzenia czy to przez wspólnika czy jego wierzyciela osobistego jest taki sam-wspólnik nie jest już stroną umowy spółki. Możliwe jest zastrzeżenie w umowie, że w razie śmierci jednego ze wspólników, na jego miejsce wejdą do spółki jego spadkobiercy. Jest to wstąpienie z mocy prawa (ipso iure).. Spadkobiercy powinni wskazać spółce jedną osobę, która by wykonywała ich prawa. Obowiązek ten jest pomyślany w interesie spadkobierców, gdyż dopóki nie wyznaczą takiej osoby, pozostali wspólnicy mogą sami podejmować wszelkie czynności w zakresie prowadzenia spraw spółki (art.872 KC). Wydaje się, że gdy spadkobiercy wchodzą do spółki w miejsce zmarłego wspólnika, to również odpowiadają za długi spółki. Może to wynikać też z samego przyjęcia przez nich spadku. Jeżeli jest to przyjęcie proste to spadkobiercy odpowiadają za długi spadkowe bez ograniczenia. Natomiast jeżeli przyjmują spadek z dobrodziejstwem inwentarza ponoszą odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku. Rozwiązanie spółki cywilnej Przyczyny zakończenia działalności spółki mogą być określone w umowie spółki. Możliwe jest też taka sytuacja, że pomimo zaistnienia przewidzianych w umowie przyczyn rozwiązania spółki będzie trwała ona nadal. Musi to nastąpić za zgodą wszystkich wspólników. W takim wypadku poczytuje się, że umowa spółki została przedłużona na czas nie oznaczony (art. 873 KC). Umowa spółki może również ulec rozwiązaniu przez zgodną uchwałę wspólników, gdy pozostał w niej tylko jeden wspólnik lub gdy osiągnięcie zamierzonego celu stało się niemożliwym (19). Ponadto każdy wspólnik, powołując się na ważne powody, może żądać rozwiązania spółki przez sąd (art. 874 § 1 KC). Wyrok sądu ma w tym przypadku charakter prawo kształtujący i jest skuteczny ex nunc (20). Spółka ulega także rozwiązaniu , gdy zostanie ogłoszona upadłość wspólnika (art. 874 § 2 KC). Wspólność majątkowa spółki w czasie jej funkcjonowania ma charakter łączny. W przypadku rozwiązania spółki stosuje się odpowiednio do wspólnego majątku wspólników przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych (art. 875 § 1 KC). Jest to drugi rodzaj współwłasności przewidziany w art. 196 KC. Udziały wpółwłaścicieli są równe, a każdy z nich może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli ( art. 197 w zw. z art. 198 KC). Wkłady są zwracane wspólnikom po zapłaceniu wszystkich długów z pozostałego majątku. Do tych rozliczeń stosuje się zasady dotyczące wystąpienia wspólnika ze spółki. Zatem wspólnikowi zwraca się w naturze rzeczy, które wniósł do wspólnego majątku oraz wartość wkładu oznaczonego w umowie spółki lub w razie braku jego oznaczenia wartość wkładu, jaką miał on w chwili wniesienia do spółki (art. 871 § 1 w zw. z art. 875 § 2 KC). Pozostała nadwyżka wspólnego majątku dzielona jest między wspólników w takim stosunku, w jakim uczestniczyli w zyskach spółki (art.875 § 3 KC). Gdyby jednak majątek spółki nie wystarczał na pokrycie długów, wspólnicy powinni je pokryć w stosunku, w jakim uczestniczą w stratach (21). Możliwe jest, na zasadzie swobody umów, że wspólnicy inaczej wyznaczą w umowie spółki sposób rozliczeń w razie jej rozwiązania.
Spółka jawna - osobowa spółka handlowa prowadząca przedsiębiorstwo pod własną firmą i nie będąca inną spółką handlową. Spółka jawna nie posiada osobowości prawnej. Może jednak zawierać umowy, może pozywać i być pozywana. Posiada swój majątek, który stanowią wkłady wniesione do spółki oraz mienie nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia. Powstanie spółki jawnej Spółka jawna wykształciła się w połowie XVIII wieku. Pierwsze spółki jawne były spółkami rolniczymi. Powstanie spółki jawnej obejmuje 3 tryby: w drodze umowy pomiędzy wspólnikami ; w drodze przekształcenia spółki cywilnej w jawną na podstawie art. 26 par.4 Kodeksu Spółek Handlowych; 3. w drodze przekształcenia każdej spółki handlowej w jawną na podstawie art. 551 i następne KSH. Umowa spółki jawnej powinna być zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Umowa spółki powinna zawierać: firmę i siedzibę spółki, kreślenie wkładów wnoszonych przez każdego ze wspólników i ich wartość, przedmiot działalności spółki, czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony. Dla powstania spółki jawnej wymagane jest wpisanie spółki do KRS Krajowego Rejestru Sądowego/rejestru handlowego. Każdy wspólnik ma prawo i obowiązek zgłosić spółkę do rejestru. Spółka jawna wpisywana jest do KRS jako przedsiębiorca. Zgłoszenie spółki jawnej do KRS powinno zawierać: firmę, siedzibę i adres spółki, przedmiot działalności spółki, nazwiska i imiona albo firmy (nazwy)wspólników oraz adresy wspólników albo ich adresy do doręczeń, nazwiska i imiona osób upoważnionych do reprezentowania spółki, Sposób reprezentacji, złożone wobec sądu lub notarialnie poświadczone wzory podpisów osób uprawnionych do reprezentowania spółki. Do sądu rejestrowego należy zgłosić również wszelkie zmiany w wyżej wymienionych danych. Firma spółki powinna zawierać nazwiska lub firmy (nazwy) wszystkich wspólników albo nazwisko albo firmę (nazwę) jednego albo kilku wspólników z oznaczeniem "spółka jawna". Dopuszcza się stosowanie w obrocie skrótu "sp.j." np. A.Wacławska, K.Kowal. Prawa i obowiązki wspólników W spółce jawnej odpowiedzialność za zobowiązania spółki ponoszą wszyscy wspólnicy solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką, bez ograniczeń, całym swoim majątkiem zarówno obecnym, jak i przyszłym. Obowiązuje jednak zasada subsydiarnej odpowiedzialności wspólników. Oznacza ona, że wierzyciel może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika dopiero, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna, co nie oznacza jednak, że wierzyciel nie może wcześniej wystąpić z pozwem przeciwko wspólnikom. Rozwiązanie spółki jawnej Rozwiązanie spółki następuje w następujących przypadkach: zaistnienie okoliczności wskazanych w umowie spółki ( jednakże jeśli pomimo zajścia tych okoliczności spółka nadal prowadzi swoją działalność za zgodą wszystkich wspólników, to spółkę uważa się za przedłużoną na czas nieokreślony ), jednomyślnej uchwały wspólników o zakończeniu działalności, ogłoszenia upadłości spółki, śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości (pomimo jednak zajścia tych okoliczności spółka trwa nadal pomiędzy pozostałymi wspólnikami, gdy umowa spółki tak stanowi lub pozostali wspólnicy tak postanowią a uzgodnienie takie powinno nastąpić niezwłocznie; w przeciwnym razie spadkobierca zmarłego lub syndyk upadłości mogą domagać się przeprowadzenia likwidacji spółki), wypowiedzenia umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika ( spółka będzie jednak trwała nadal, jeśli umowa spółki tak stanowi lub pozostali wspólnicy tak postanowią, przy czym ich uzgodnienie powinno nastąpić przed upływem terminu wypowiedzenia; w przeciwnym razie wspólnik, który wypowiedział umowę lub jego wierzyciel, domagać się mogą przeprowadzenia likwidacji spółki ), prawomocnego orzeczenia sądu ( każdy bowiem wspólnik może z ważnych powodów żądać rozwiązania spółki przez sąd; gdy jednak ważne powody zachodzą tylko po stronie jednego ze wspólników, to pozostali mogą mogą żądać, by sąd orzekł o wyłączeniu tegoż wspólnika ze spółki; umowa nie może w tej gestii stanowić inaczej ). Zalety Duża swoboda kształtowania postanowień umowy spółki, możliwość reprezentacji spółki przez każdego wspólnika, ale również możliwość wyłączenia w umowie wspólnika/wspólników z reprezentacji. Możliwość ujawnienia w nazwie firmy nazwiska jednego tylko wspólnika (np. Jan Kowalski i spółka). Brak określonych wymagań kapitałowych. Stosunkowo niskie koszty rejestracji. Wady Odpowiedzialność całym majątkiem osobistym za zobowiązania firmy, jeżeli zobowiązania nie można zaspokoić z majątku firmy.
Spółka komandytowa - spółka osobowa mającą na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą. Za zobowiązania spółki wobec wierzycieli odpowiada, co najmniej jeden wspólnik (komplementariusz), a odpowiedzialność, coajmniej jednego wspólnika jest ograniczona (komandytariusz). Komplementariusz - odpowiadający za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem (odpowiedzialność bez ograniczeń). Odpowiedzialność komplementariusza za zobowiązania spółki została ukształtowana w analogiczny sposób jak odpowiedzialność wspólnika spółki jawnej. Komplementariusz reprezentuje spółkę, jeżeli na mocy umowy spółki albo prawomocnego orzeczenia sądu nie został tego prawa pozbawiony. Komandytariusz - odpowiadający za zobowiązania tylko do określonej w umowie kwoty tzw. sumy komandytowej, wolny jest natomiast od odpowiedzialności w zakresie wniesionego wkładu. Może reprezentować spółkę, ale tylko jako pełnomocnik. W sytuacji, gdy przekroczy zakres umocowania, będzie działał bez niego, tudzież nie ujawni swego pełnomocnictwa, odpowiadał będzie za skutki swych działań tak samo jak komplementariusz. Komandytariusz będzie odpowiadał również bez ograniczenia za zobowiązania spółki komandytowej, gdy jego nazwisko ( firma ) ujawnione zostanie w firmie spółki. Spółka komandytowa powstaje z chwilą wpisu do rejestru. Wpis ma charakter konstytutywny, co oznacza, że wywołuje on określone skutki prawne. Od momentu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym spółka komandytowa staje się tzw. jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, ale posiadającą zdolność prawną oraz zdolność do czynności prawnych ( ułomna osoba prawna ). Może być podmiotem prawa i obowiązków (zdolność prawna) oraz własnym działaniem (konkretnie działaniem osób uprawnionych do reprezentowania spraw spółki) dokonywać czynności prawnych. Firma spółki powinna zawierać nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie "spółka komandytowa" (dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "sp. k.") Umowa spółki komandytowej musi zostać sporządzona w formie aktu notarialnego i powinna zawierać: 1) firmę i siedzibę spółki, 2) przedmiot działalności spółki, 3) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony, 4) oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość, 5) oznaczony kwotowo zakres odpowiedzialności każdego komandytariusza wobec wierzycieli (sumę komandytową). Zgłoszenie spółki komandytowej do sądu rejestrowego powinno zawierać: 1) firmę, siedzibę i adres spółki, 2) przedmiot działalności spółki, 3) nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) komplementariuszy oraz odrębnie nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) komandytariuszy, a także okoliczności dotyczące ograniczenia zdolności wspólnika do czynności prawnych, jeżeli takie istnieją, 4) nazwiska i imiona osób uprawnionych do reprezentowania spółki i sposób reprezentacji; w przypadku, gdy komplementariusze powierzyli tylko niektórym spośród siebie prowadzenie spraw spółki, zaznaczenie tej okoliczności, 5) sumę komandytową. Zalety Ograniczenie odpowiedzialności komandytariusza za zobowiązania do wysokości sumy komandytowej. Komandytariusze mogą działać w imieniu spółki wyłącznie jako pełnomocnicy. Brak określonych wymagań odnośnie sumy komandytowej. Wady Konieczność sporządzenia umowy w postaci aktu notarialnego. Rachunkowość może być prowadzona wyłącznie na zasadach ustawy o rachunkowości (księgowość pełna) co jest szczególnie uciążliwe przy małym rozmiarze działalności. Odpowiedzialność za zobowiązania Komandytariusz odpowiada za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli tylko do wysokości sumy komandytowej, komplementariusz całym swoim majątkiem. Komandytariusz odpowiada jednak całym swoim majątkiem, jeśli jego nazwisko lub firma zostanie ujawnione w firmie (nazwie) spółki komandytowej. Komandytariusz odpowiada również za zobowiązania spółki powstałe w wyniku wykonania czynności za spółkę, do których komandytariusz nie był uprawniony (działał bez pełnomocnictwa lub przekroczył jego zakres). Komandytariusz jest wolny od odpowiedzialności w granicach wartości wkładu, wniesionego do spółki, ale w przypadku zwrotu wkładu w całości albo w części odpowiedzialność zostaje przywrócona w wysokości równej wartości dokonanego zwrotu. Możliwe formy opodatkowania Zasady ogólne - księgowość pełna.
Spółka partnerska - typ handlowej spółki osobowej wprowadzonym do systemu prawa z dniem 1 stycznia 2001 r. przez ustawę Kodeks spółek handlowych. Spółkę partnerską tworzą wspólnicy (partnerzy) w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą. Wobec czego niedopuszczalne jest tworzenie spółek partnerskich w innym celu niż wykonywanie wolnego zawodu, a także w celu wykonywania jakiejś działalności gospodarczej, np. produkcyjnej czy handlowej, obok wykonywania wolnego zawodu. Wspólnicy Wspólnikami w spółce partnerskiej - zwanymi partnerami - mogą być tylko osoby fizyczne. Utworzyć takiej spółki nie mogą zatem osoby prawne, spółki cywilne czy inne handlowe spółki osobowe, choćby tworzyli je reprezentanci wolnych zawodów. Dodatkowym elementem charakteryzującym osoby wspólników, jest wykonywanie przez nich określonych wolnych zawodów wymienionych w art. 88 k.s.h. Ukształtowana w ten sposób forma organizacyjno-prawna spółki partnerskiej uwzględnia specyfikę wykonywania działalności gospodarczej w ramach wolnych zawodów oraz ryzyko związane z prowadzeniem tej działalności wspólnie, tzn. z innymi osobami wykonującymi wolny zawód.Cechy charakterystyczne spółki partnerskiej umowa wymaga formy aktu notarialnego, powstaje z chwilą wpisu do rejestru handlowego, celem spółki jest wykonywanie wolnego zawodu, odpowiedzialność wspólników jest ograniczona tzn. partner nie odpowiada za zobowiązania spółki wynikające z działalności innych partnerów, działa pod własną firmą, pierwotnie musi się składać z co najmniej dwóch wspólników. Umowa spółki partnerskiej powinna zawierać: 1) określenie wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów w ramach spółki, 2) przedmiot działalności spółki,3) nazwiska i imiona partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki, w przypadku przewidzianym w art. 95 § 2,
4) w przypadku, gdy spółkę reprezentują tylko niektórzy partnerzy, nazwiska i imiona tych partnerów, 5) firmę i siedzibę spółki,6) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,7) określenie wkładów wnoszonych przez każdego partnera i ich wartość.Przed zgłoszeniem spółki partnerskiej do właściwego rejestru należy zawrzeć umowę spisaną w formie aktu notarialnego. Firma spółki partnerskiej powinna zawierać nazwisko co najmniej jednego partnera, dodatkowe oznaczenie i partner bądź i partnerzy albo spółka partnerska oraz określenie wolnego zawodu wykonywanego w spółce, np. Jan Kowalski i partnerzy - księgowi.Zgłoszenie spółki do sądu rejestrowego musi zawierać: 1) firmę, siedzibę, adres spółki, nazwiska i imiona partnerów oraz ich adresy albo adresy do doręczeń,2) określenie wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów w ramach spółki,3) przedmiot działalności spółki,4) nazwiska i imiona partnerów, którzy są uprawnieni do reprezentowania spółki; nie dotyczy to przypadku, gdy umowa spółki nie przewiduje ograniczeń prawa reprezentacji przez partnerów,5) nazwiska i imiona prokurentów lub osób powołanych w skład zarządu,6) nazwiska i imiona partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki, w przypadku, kiedy jeden albo większa liczba partnerów godzą się na ponoszenie odpowiedzialności tak jak wspólnik spółki jawnej. Do zgłoszenia spółki partnerskiej do sądu rejestrowego należy dołączyć dokumenty potwierdzające uprawnienia każdego partnera do wykonywania wolnego zawodu. Zalety Ograniczenie odpowiedzialności za zobowiązania powstałe w wykonywaniu działalności przez innych partnerów. Jednoznaczne określenie profilu spółki w nazwie. Brak określonych wymagań kapitałowych. Możliwość ujawnienia w nazwie firmy nazwiska jednego tylko wspólnika (np. Jan Kowalski i partnerzy - księgowi). Wady Spółka działa wyłącznie w zakresie wykonywania zawodu partnerów. Konieczność sporządzenia umowy w postaci aktu notarialnego. Odpowiedzialność za zobowiązania Partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu w spółce, jak również za zobowiązania spółki będące następstwem działań lub zaniechań osób zatrudnionych przez spółkę na podstawie umowy o pracę lub innego stosunku prawnego, które podlegały kierownictwu innego partnera przy świadczeniu usług związanych z przedmiotem działalności spółki. Ale umowa spółki może przewidywać, że jeden albo większa liczba partnerów godzą się na ponoszenie odpowiedzialności tak jak wspólnik spółki jawnej. Możliwe formy opodatkowania Zasady ogólne - podatkowa księga przychodów i rozchodów; Zasady ogólne - księgowość pełna; Ryczałt ewidencjonowany.
Spółką komandytowo-akcyjną jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem. Spółka jest w swojej konstrukcji podobna do spółki komandytowej i wykazuje pewne pokrewieństwa ze spółką akcyjną. W sprawach nieuregulowanych w dziale dot. spółki komandytowo-akcyjnej , do spółki tej stosuje się: a) w zakresie stosunku prawnego komplementariuszy zarówno między sobą, wobec wszystkich akcjonariuszy, jak i wobec osób trzecich, a także do wkładów tychże wspólników do spółki, z wyłączeniem wkładów na kapitał zakładowy, przepisy dotyczące spółki komandytowej, b) w pozostałych sprawach odpowiednio przepisy dotyczące spółki akcyjnej, a w szczególności przepisy dotyczące kapitału zakładowego, wkładów akcjonariuszy, akcji, rady nadzorczej i walnego zgromadzenia. Spółka komandytowo-akcyjna przeznaczona jest raczej do wykonywania działalności w większym rozmiarze, na co wskazuje zapis w Kodeksie Spółek Handlowych o minimalnym kapitale zakładowym wynoszącym co najmniej 50.000 zł. Wymogi formalne wobec spółki komandytowo-akcyjnej również są większe niż wobec pozostałych spółek osobowych. Odrębnie od pozostałych spółek osobowych aktem, regulującym wewnętrzne stosunki w spółce nie jest umowa spółki a statut.
Osoby podpisujące statut są założycielami spółki. Statut powinni podpisać co najmniej wszyscy komplementariusze i powinien on zostać sporządzony w formie aktu notarialnego.Statut spółki komandytowo-akcyjnej powinien zawierać: 1) firmę i siedzibę spółki, 2) przedmiot działalności spółki,3) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,4) oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego komplementariusza oraz ich wartość,5) wysokość kapitału zakładowego, sposób jego zebrania, wartość nominalną akcji i ich liczbę ze wskazaniem, czy akcje są imienne, czy na okaziciela,6) liczbę akcji poszczególnych rodzajów i związane z nimi uprawnienia, jeżeli mają być wprowadzone akcje różnych rodzajów,7) nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) komplementariuszy oraz ich siedziby, adresy albo adresy do doręczeń,8) organizację walnego zgromadzenia i rady nadzorczej, jeżeli ustawa lub statut przewiduje ustanowienie rady nadzorczej.Zgłoszenie spółki komandytowo-akcyjnej do sądu rejestrowego powinno zawierać: 1) firmę, siedzibę i adres spółki,2) przedmiot działalności spółki,3) wysokość kapitału zakładowego, liczbę i wartość nominalną akcji,4) liczbę akcji uprzywilejowanych i rodzaj uprzywilejowania, jeżeli statut je przewiduje,5) wzmiankę, jaka część kapitału zakładowego została wpłacona przed zarejestrowaniem,6) nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) komplementariuszy oraz okoliczności dotyczące ograniczenia ich zdolności do czynności prawnych, jeżeli takie istnieją,7) nazwiska i imiona osób uprawnionych do reprezentowania spółki i sposób reprezentacji; w przypadku, gdy komplementariusze powierzyli tylko niektórym spośród siebie prowadzenie spraw spółki, zaznaczenie tej okoliczności,8) jeżeli przy zawiązaniu spółki akcjonariusze wnoszą wkłady niepieniężne zaznaczenie tej okoliczności,9) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony. Ponieważ komplementariusz nie ma obowiązku uczestniczenia w pokryciu kapitału zakładowego ta forma spółki jest znakomita dla realizacji bardziej kapitałochłonych pomysłów, na realizację których pomysłodawca nie ma środków i zaprasza do finansowania grupę osób (akcjonariuszy). Zalety
Wyłączenie odpowiedzialności akcjonariusza za zobowiązania spółki. Akcjonariusze mogą działać w imieniu spółki wyłącznie jako pełnomocnicy. Możliwość pozyskiwania kapitału poprzez emisję akcji. Komplementariusz nie musi uczestniczyć w pokryciu kapitału zakładowego. Wady Wysoki minimalny kapitał zakładowy. Dla komplementariuszy niewątpliwą wadą jest odpowiedzialność za zobowiązania całym swoim majątkiem. Jednak mają oni decydujący wpływa na poczynania spółki - akcjonariusze bez odpowiednich pełnomocnictw nie modą wykonywać żadnych czynności w imieniu spółki. Odpowiedzialność za zobowiązania Akcjonariusz nie odpowiada za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli. Komplementariusz odpowiada całym swoim majątkiem. Akcjonariusz odpowiada jednak całym swoim majątkiem, jeśli jego nazwisko lub firma zostanie ujawnione w firmie (nazwie) spółki komandytowo-akcyjnej. Akcjonariusz odpowiada również za zobowiązania spółki powstałe w wyniku wykonania czynności za spółkę, do których nie był uprawniony (działał bez pełnomocnictwa lub przekroczył jego zakres). Możliwe formy opodatkowania Zasady ogólne - księgowość pełna.
Spółka z.O.O jest spółką kapitałową, ale posiada cechy spółek osobowych. Spółka z.O.O powstaje poprzez: zawarcie umowy spółki. wniesienie całego kapitału zakładowego. - ustanowienie władz spółki ( organów spółki). wpisanie spółki do rejestru handlowego. Spółka z.O.O może być na wstępie założona jako jednoosobowa spółka. Zawarcie umowy spółki z.O.O musi być zawarta pod rygorem nieważności Jako akt notarialny -jednostronny akt założycielski -kiedy spółka jest jednoosobowa ( fizyczna bądź osoba prawna - z wyjątkiem innej jednoosobowej spółki z.O.O) Wniesienie kapitału zakładowego jej działalność opiera się na kapitale - kapitał zakładowy jest pierwotnym majątkiem spółki powstaje on poprzez wniesienie wkładu przez wspólników,tymi wkładami, które wspólnicy wnoszą, mogą być wyłącznie wkłady majątkowe, które dzielimy na: gotówkę; aporty - niepieniężne ( własność nieruchomości, prawa na dobrach niematerialnych, prawa rejestracji znaków towarowych) Wniesienie wkładów ma na celu osiągnięcie pewnego majątku, ( co najmniej 4000 zł). Wniesienie całego wkładu zakładowego - w miejsce tego wkładu wspólnicy otrzymuj ą udziały. Udział - ilość, wielkość. Wspólnik otrzymuje taką ilość udziałów, która wyrównuje jego wkład, który wniósł do spółki - prawa i obowiązki są konsekwencją wielkości wniesionych udziałów. Udział w spółce z.O.O nie jest papierem wartościowym, rodzi określone prawa majątkowe i korporacyjne, może przede wszystkim uczestniczyć w zysku, jeżeli poniosła straty to z takim udziałem będzie się wiązać możliwość wyrównania strat. Prawa korporacyjne wyrażała się przede wszystkim prawem do uczestniczenia w zgromadzeniu Wspólników, więcej głosów będzie miał ten, kto ma więcej udziałów. Kapitał zakładowy cechuje się stałością, tzn., że nie może być on pomniejszony, czyli nie może zejść poniżej wartości określonej w umowie i wpisanej do rejestru handlowego. Rola kapitału zakładowego - ma stanowić podstawowe zabezpieczenie interesów wierzycieli, musi być zawsze przez spółkę utrzymywany - na koniec roku, jeżeli po stronie aktywów nie ma zrównoważenia, to ciąży na wspólnikach obowiązek pokrycia braków. Kapitał zakładowy nie jest Jedynym funduszem majątku spółki. Spółka odpowiada całym majątkiem. Wielkość kapitału zakładowego ma duże znaczenie informacyjne dla banków, kooperatorów itp. Im większy kapitał tym większa wiarygodność kapitałowa. Powołanie władz spółki. - jest osobą prawną w związku z tym musi posiadać swoje organy - zarząd, który prowadzi Przedsiębiorstwo. - zarząd może być jedno lub wieloosobowy. Tryb powołania spółki jest ustalony przez umowę. Kompetencje zarządu, (jeżeli nie są ograniczone): - Zgromadzenie wspólników jest najwyższym organem spółki, który może podjąć wszystkie decyzje. - Organy nadzorcze - kontrola wewnętrzna np. komisja rozwoju, rada nadzorcza - nie zawsze musi mieć organy nadzorcze, wtedy kontrole mogą dokonywać tylko sami wspólnicy. Jeżeli spółka ZOO liczy więcej niż 50 wspólników a jej kapitał zakładowy przewyższa 20000 zł. Wówczas musi powołać radę nadzorczą albo komisję rewizyjną, które mają na celu kontrolować działanie zarządu i musi składać się, co najmniej z 3 osób. (Powstaje dopiero z chwilą jej zarejestrowania w rejestrze Handlowym). Prawa i obowiązki wspólników. - każdy wspólnik ma prawo do uczestnictwa w zgromadzeniach wspólników i może głosować. - wspólnik ma prawo do dywidendy - do udziału w zyskach. - wspólnikowi przysługuje prawo do udziałów w sumie likwidacyjnej - jeżeli spółka jest likwidowana i po spłaceniu długów to, co zostaje jest dzielone. - każdemu wspólnikowi przysługuje prawo do zbywania udziałów - poprzez obrót udziałami. Obrót udziałami jest zasadniczo sprawą wolną, lecz mogą być pewne ograniczenia np. zbycie może się odbyć przy zgodzie zarządu ( zarząd może tylko się sprzeciwić zbyciu udziałów konkretnej osobie - to powinna wskazać innego nabywcę).
Spółka Akcyjna Spółka akcyjna jest rozwiniętą formą spółki kapitałowej. W prawno-organizacyjnej postaci spółki akcyjnej prowadzą działalność większe organizacje gospodarcze. Podstawową cechą spółki akcyjnej jest wyłącznie majątkowy charakter stosunków między nią samą a udziałowcami. Stosunki są bardzo luźne, nawiązują się przez nabycie akcji, będących świadectwem wniesienia wkładu kapitałowego i posiadania praw członkowskich, a rozwiązują przez ich zbycie. Członkostwo w spółce akcyjnej jest anonimowe, ponieważ akcje są z reguły wystawiane na okaziciela. W obrocie gospodarczym pewną osobliwością spółki akcyjnej może się wydawać, że dopuszczalne jest jej zawiązanie nie tylko w celu zarobkowym, czy raczej - gospodarczym, ale również w celu niegospodarczym, na przykład charytatywnym. Spółka akcyjna jest osobą prawną, w której dominującą rolę odgrywa element majątkowy w postaci kapitału. Element ludzki ma znaczenie marginesowe. Decyzje podejmowane przez zgromadzenie wspólników w głosowaniach zależą od liczby akcji, jakimi dysponują wspólnicy popierający daną opcję, nie zaś od liczby wspólników. Decyduje więc większość kapitałowa, nie osobowa, podobnie jak w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Utworzenie spółki akcyjnej Pierwszy sposób (tzw. założenie łączne) jest zbliżony do tego, jaki charakteryzuje spółkę z O.O. Polega on na utworzeniu spółki przez samych założycieli, bądź przez założycieli i osoby trzecie. Sposób ten charakteryzuje się koncentracją procesu powstawania spółki w czasie i określonym z góry składem osobowym, wzajemnie zaakceptowanym przez przyszłych akcjonariuszy. Zwiększa to znaczenie czynnika ludzkiego, który skądinąd w spółkach kapitałowych odgrywa, jak o tym była mowa, rolę uboczną, w tym osobistych cech wspólników, które dla spółki stają się istotne. Większość powstających obecnie spółek akcyjnych tworzonych jest właśnie na tej drodze. Łączy się to zazwyczaj z zamierzonym hermetycznym składem osobowym spółki, która według woli założycieli ma być zamknięta dla osób z zewnątrz. Tryb ten rozpoczyna się od ustalenia i podpisania statutu przez założycieli spółki (min trzech chyba że założycielem jest Skarb Państwa lub samorząd terytorialny). Statut - forma aktu normatywnego. Założyciele spółki to osoby, które podpisują uzgodniony przez siebie statut. Statut sp.akcyj. powinien określać: firmę, siedzibę i przedmiot przedsiębiorstwa spółki, czas trwania spółki, jeśli jest ograniczony; wysokość kapitału akcyjnego i sposób jego zebrania oraz li i nominalną wartość akcji ze wskazaniem, czy są to akcje imienne, czy okaziciela; imiona i nazwiska (firmy) oraz adresy założycieli; organa władz spółki; związane z akcjami obowiązki świadczeń na rzecz spółki; warunki i sposoby umarzania akcji. Udział w spółce osób trzecich, to znaczy osób spoza grona założycieli wymaga zgody założycieli. Może ona być wyrażona z góry w statucie, bądź w późniejszych aktach dokonywanych wspólnie o osobami trzecimi lub odrębnych. Zawiązując spółkę założyciele sami lub z udziałem osób trzecich, w jednym lub kilku aktach notarialnych, wyrażają zgodę na powstanie spółki i treść statutu, ustalają liczbę i rodzaj akcji objętych przez poszczególnych akcjonariuszy, cenę emisyjną akcji i terminy wpłat na akcje oraz stwierdzają dokonanie wyboru pierwszych władz spółki. Jeżeli do spółki są wnoszone wkłady niepieniężne, w aktach tych należy wymienić osoby wnoszące oraz przedmiot wkładu i wysokość zapłaty. 2-gi sposób powołania spółki (tzw. założenie sukcesywne) nie jest aktem jednorazowym, lecz procesem, składającym z szeregu etapów przewidzianych przepisami. Występują w nim dwie całkowicie odrębne kategorie przyszłych wspólników, a miano cie założyciele spółki oraz osoby nabywające akcje w drodze subskrypcji. Założyciele ustalają i podpisują statut projektowanej spółki. Następnie - jeszcze przed przystąpieniem do subskrypcji akcji - mają obowiązek zło' do depozytu sądowego kaucję w wysokości pięciu procent kapitału akcyjne Kaucja ta jest przeznaczona na zabezpieczenie ewentualnych roszczeń wobec' założycieli z tytułu uchybień przy zawiązywaniu spółki i podlega zwrotowi po zarejestrowaniu spółki lub po jej niedojściu do skutku. Po tym, założyciele publicznie ogłaszają o otwarciu zapisów na akcje. Ogłoszenie takie przybiera postać tak zwanego prospektu emisyjnego i na ogół ma bogatą treść informacyjną (liczba i rodzaj akcji oferowanych subskrybentom, wartość nominalna i cena emisyjna akcji, termin otwarcia i zamknięcia subskrypcji, wysokość terminy wpłat, które powinny być dokonane przed zarejestrowaniem spółki i skutki niewpłacenia rat w ustalonych terminach, zasady przydziału akcji subskrybentom). Jeśli nie będzie zapisów na wszystkie akcje, nie dochodzi do skutku i zwraca się pieniądze (powiadomienie w ciągu 2 tygodni). Jeśli będą chętni na wszystkie akcje, to w ciągu 2 tyg. Przyznaje się akcje, tym którym akcji nie przyznano zwraca się pieniądze. W ciągu 2 mies. Zwołuje się tzw. Zgromadzenie organizacyjne spółki. Spółka uzyskuje osobowość prawną w chwili wpisania do rejestru handlowego. Zgłoszenie spółki do rejestru stanowi obowiązek zarządu. Wpis do rejestru handlowego obejmuje firmę, siedzibę i przedmiot przedsiębiorstwa spółki; wysokość kapitału akcyjnego oraz liczbę i wartość nominalną akcji; liczbę akcji uprzywilejowanych i rodzaj uprzywilejowania; wzmiankę, jaka część kapitału akcyjnego została wpłacona przed zarejestrowaniem; imię i nazwiska członków zarządu oraz sposób reprezentowania spółki; oznaczenie wniesionych wkładów niepieniężnych; czas trwania spółki, jeśli jest ograniczony; oznaczenie pisma przeznaczonego do ogłoszeń spółki jeżeli statut je wskazuje; Władze spółki - WALNE ZGROMADZENIE Walne zgromadz. jest organem uchwałodawczym s-ki akcyjnej. Do jego zadań należy podejmowanie uchwał w sprawach przewidzianych w kodeksie handl. i inn. przepisach oraz w statucie s-ki. Między innymi uchwały walnego zgromadzenia wymagają: zatwierdzenie bilansu oraz rachunku zysków i strat za rok ubiegły i udzielenie absolutorium władzom s-ki; zbycie lub w dzierżawienie przedsiębiorstwa oraz ustanowienie na nim użytkowania; zbycie nieruchomości fabrycznych spółki; emisja obligacji; rozwiązanie spółki lub połączenie z inną s-ką; zmiana przedmiotu przedsiębiorstwa; zmiana statutu. Zasady, na których opiera się funkcjonowanie walnego zgromadzenia w s-ce akc. są zbliżone do tych, które występują w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Zwyczajne walne zgromadzenie powinno się odbyć w ciągu sześciu miesięcy po zakończeniu roku obrachunkowego. Przedmiotem takiego corocznego zgromadzenia winno być rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu, bilansu oraz rachunku zysków i strat za ubiegły rok, podjęcie uchwały o podziale zysków lub pokryciu strat i udzielenie absolutorium władzom s-ki:. Walne zgromadzenie zwołuje zarząd, z własnej inicjatywy lub na żądanie uprawnionych organów lub akcjonariuszy. W walnym zgromadzeniu mogą brać udział właściciele akcji na okaziciela, którzy złożyli swe akcje w spółce przynajmniej na tydzień przed terminem zgromadzenia, oraz właściciele akcji imiennych i świadectw tymczasowych, jeśli zostali wpisani do księgi akcyjnej, również przynajmniej. na tydzień przed terminem walnego zgromadzenia. Poza porządkiem obrad można podjąć uchwałę o zwołaniu nadzwyczajnego walnego zgromadzenia oraz w sprawach porządkowych. RADA NADZORCZA W spółce akcyjnej wyłączony jest indywidualny nadzór wspólników nad działalnością spółki. Funkcje nadzorcze wykonuje rada nadzorcza lub komisja rewizyjna, mogą też być powołane oba organy. W spółkach o kapitale akcyjnym przenoszącym pięć miliardów złotych obligatoryjne jest powołanie rady nadzorczej. Rada nadzorcza skł. się min. z pięciu członków. Są oni wybierani przez walne zgromadzenie, chyba że statut przewiduje inny sposób powoływania. Mogą też być w każdej chwili odwołani. Członkowie pierwszej rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej mogą być powołani na rok, następni max. na 3 lata. Rada nadz. wykonuje stały nadzór nad działalnością spółki. Do szczególnych obowiązków należy badanie bilansu oraz rachunku zysk i strat - zarówno pod względem formalnym, jak i zgodności ze stan faktycznym, badanie sprawozdania zarządu, jak i wniosków co do podziału zysków lub pokrycia strat. Komisja rewizyjna nie obejmujące sprawowania bieżącego nadzoru nad działalnością spółki. Należy do niej badanie bilansu, rachunku zysków i strat, sprawozdania zarządu i wniosków o podział zysków lub pokrycie strat - przedstawionych walnemu zgromadzeniu. Jednakże w spółce nie mającej rady nadzorczej statut może poszerzyć kompetencje komisji rewizyjnej. ZARZĄD spółki Sposób jego powoływania określa statut. Jeśli nie, to zarząd jest powoływany przez walne zgromadzenie. Funkcje członków zarządu powierzane są akcjonariuszom lub osobom spoza ich grona. Zarząd może być jedno- lub wieloosobowy. Ograniczony okres, na który członek zarządu może być powołany - pierwszy zarząd do 2 lat, następne do 3, nie wyklucza to ponownego powołania. Zarząd prowadzi sprawy s-ki i reprezentuje ją na zewnątrz. Zakres reprezentacji to wszystkie sprawy związane z działal. s-ki i nie może być w statucie ograniczony. Wyjątkiem są zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa oraz ustanowienie na nim użytkowania na rzecz innej osoby, zbycie nieruchomości fabrycznych s-ki oraz emisja obligacji, które wymagają uchwały walnego zgromadzenia. W zarządzie wieloosobowym, sposób reprezentowania s-ki określa statut. Członek zarządu nie może się zajmować interesami konkurencyjnymi względem spraw s-ki, ani też uczestniczyć w s-łce konkurencyjnej jako wspólnik w s-ce jawnej oraz członek władz w spółce z o.o. i w spółce akcyjnej, chyba że uzyska na to zgodę spółki. Rozwiązanie spółki akcyjnej: przyczyna zawarta w statucie; uchwała walnego zgromadzenia o rozw. lub przeniesieniu za granicę; upadłość s-ki; inne przyczyny zawarte w przepisach; Nie może tego zrobić sąd na wniosek wspólnika (jak ma to miejsce w s-ce z o.o.).
1
3