Lekcja 6
Temat: Co - poza - ceną - może wpłynąć na
popyt i podaż?
Podaż - ilość towaru, którą dostawcy są skłonni dostarczyć na rynek w określonym czasie. Przy niezmienności innych warunków rynkowych wzrostowi ceny towaru towarzyszy wzrost podaży, a obniżaniu się ceny - spadek wielkości podaży.
Popyt - ilość towaru, którą nabywcy są skłonni kupić w określonym czasie przy ustalonej cenie. Przy niezmienności innych warunków rynkowych wzrost ceny powoduje zmniejszenie wielkości popytu, a obniżka ceny wywołuje wzrost wielkości popytu.
Zdarza się, że popyt na dane dobro lub usługę zmienia się sam z siebie, a nie w wyniku zmiany ceny. Oto najważniejsze czynniki, które mogą do tego doprowadzić:
Zmienia się cena towaru, który może zastąpić dane dobro lub usługę.
Przykład: gdy spada cena wycieczek na Kretę, popyt na wycieczki na inne wyspy na Morzu Egejskim także spada.
Zmienia się cena produktu, który kupowany jest łącznie z danym towarem.
Przykład: gdy spada cena discmanów, popyt na płyty kompaktowe może wzrosnąć.
Zmienia się przydatność danego towaru.
Przykład: odkąd w szkołach można chodzić w normalnych strojach, popyt na szkolne mundurki spadł.
Zmieniają się dochody konsumentów.
Przykład: w ciągu ostatnich kilku lat w Polsce wzrosły dochody, co doprowadziło do zwiększonych zakupów samochodów, mimo że ich cena nie spadła.
Zmieniają się gusty, moda, obyczaje.
Przykład: popyt na płyty czy kasety z nagraniami młodego zespołu może wzrosnąć, choć ich cena wcale nie spada.
Konsumenci przewidują wzrost lub spadek cen.
Przykład: jeśli ludzie spodziewają się, że cena cukry wzrośnie z powodu nieurodzaju buraków cukrowych, mogą chcieć kupić go więcej niż zwykle, by mieć na zapas.
Podobnie jest z podażą - może ona rosnąć i spadać niezależnie od zmiany cen. Oto, jakie mogą być powody wzrostu lub spadku podaży:
Zmieniają się koszty produkcji danego produktu.
Przykład: wskutek wielkiego urodzaju czarnych porzeczek spadają koszty produkcji soku porzeczkowego, co może skłonić wytwórców do większej podaży.
Producenci znajdują lepsze sposoby osiągnięcia zysku.
Przykład: producenci mogą zmieniać swój asortyment - jeśli okaze się, że na opakowaniach do dyskietek można osiągnąć większe zyski niż na produkcji plastikowych breloczków, prawdopodobnie przerzucą się na ich wytwarzanie.
Producenci przewidują wzrost lub spadek cen.
Przykład: jeśli wytwórca płyt kompaktowych przewiduje wzrost cen na płyty pewnego zespołu (jego koncerty zapowiadane są już na jesień), to może zawczasu podjęć ich produkcję.