Jan Marteklas dr A. Kolarz
176468
09.04.2010
SPRAWOZDANIE Z ĆWICZENIA NR 81
WYZNACZANIE PROMIENI KRZYWIZNY SOCZEWKI
I DŁUGOŚCI FALI ŚWIETLNEJ ZA POMOCĄ
PIERŚCIENI NEWTONA.
Cel ćwiczenia
Pomiar promienia krzywizny soczewki, w celu późniejszego wyznaczenia długości fali przechodzącej przez nieznany filtr.
Wstęp teoretyczny.
Pierścieniami newtona nazywamy zjawisko optyczne polegające na powstawaniu prążków interferencyjnych w kształcie pierścieni, dla światła monochromatycznego (jakim posługiwałem się w doświadczeniu ) będą powstawać ciemne i jasne prążki. Zjawisko to zachodzi jeśli na płaskiej płytce szklanej, zwanej sprawdzianem, umieści się soczewkę płaskowypukłą. Między powierzchnią płaską sprawdzianu a sferyczną soczewki tworzy się klin powietrzny o zmiennym kącie.
Rys. 1 Pierścienie newtona
Wyznaczanie promienia krzywizny soczewki.
Tabela1.
k |
a[10-3 m] |
b[10-3 m] |
r[10-3 m] |
1 |
9,47 |
8,50 |
0,485 |
2 |
10,37 |
8,07 |
1,15 |
3 |
10,12 |
7,74 |
1,19 |
4 |
10,88 |
7,54 |
1,67 |
5 |
10,97 |
7,34 |
1,815 |
6 |
11,19 |
7,16 |
2,015 |
Gdzie: a - pomiar pierścienia newtona „w lewo”, b- pomiar w prawo, r promień n tego pierścienia.
Znając promień r K-tego prążka kołowego można obliczyć wielkość promienia krzywizny soczewki Rs.
Długość fali świetlnej wynosi : λ=575 nm
Korzystając ze wzoru:
1.
gdzie:
Rs - promień krzywizny soczewki
r- promień K-tego pierścienia newtona
K- numer pierścienia (1,2,3...)
λ- długość fali świetlnej
niedokładność obliczam ze wzoru :
obliczam promień krzywizny dla każdego z badanych pierścieni następnie wynik uśredniam.
pomiary 1 oraz 3 odrzucam ze względu za zbyt dużą niedokładność. Dla reszty wyliczam średnią.
Tak duża niedokładność jest najprawdopodobniej spowodowana pomiarami wykonanymi na zajęciach oraz tym że soczewka była bardzo porysowana. Po przeliczeniu wykluczyłem możliwość powstania błędów rachunkowych.
Wyznaczanie długości fali świetlnej.
Tabela 2.
K |
a[10-3 m] |
b10-3 m] |
r[10-3 m] |
1 |
9,45 |
8,49 |
0,48 |
2 |
9,84 |
8,08 |
0,88 |
3 |
10,06 |
7,83 |
1,115 |
4 |
10,31 |
7,12 |
1,595 |
5 |
10,48 |
7,20 |
1,64 |
6 |
10,62 |
7,23 |
1,695 |
Znając promień krzywizny soczewki, wyliczony w poprzednim doświadczeniu, możemy wyznaczyć długość fali świetlnej posługując się wzorem:
2.
stąd :
λ1 = 197 nm
λ2 = 331nm
λ3 =376 nm
λ4 = 543 nm
λ5 = 459 nm
λ6 = 409nm
stąd po uśrednieniu otrzymujemy wynik :
λśr = 423 nm +- 29nm
Wnioski
W doświadczeniu wyznaczałem promień krzywizny R oraz długość fali światła przepuszczonego przez monochromatyczny filtr. Dzięki interferencji możemy wyznaczyć długość fali światła, która uległa temu zjawisku. Do tego celu wystarczający jest zestaw złożony z mikroskopu oraz ze źródła światła o znanej długości fali.