3 Dywizja Pancerna - Wehrmacht

3 Dywizja Pancerna została utworzona 15 października 1935, będąc ostatnią z trzech próbnych niemieckich jednostek pancernych. Była jedną z najbardziej elitarnych w całym Wehrmachcie. Przewinęły się przez nią tak znane nazwiska jak Schweppenburg, Model, Bayerlein. Swój udział w II Wojnie Światowej rozpoczęła w składzie XIX Kpanc z 4 A działającego na Pomorzu. Po bitwie w Borach Tucholskich i walkach na północ od Wisły dotarła pod Brześć nad Bugiem, gdzie spotkała się z wojskami radzieckimi. Po krótkiej służbie okupacyjnej została przeniesiona do rezerw 6 A(gen. Reichenau) w Holandii. Przed bitwą o Francję została włączona do XVI Kpanc.

W agresji na Belgię, Holandię i Francję 3 Dpanc stanowiła najbardziej wysunięty na północ związek pancerny GA "B" i miała za zadanie osłaniać prawą flankę uderzenia przez Ardeny. Atakując przez Gembloux i Charleroi dotarła do Arras, gdzie razem z 7 Dpanc i elementami Dpanc SS "Totenkopf" odparła ostatnią próbę wyrwania się z kotła Brytyjskiego Korpusu Ekspedycyjnego z 21 maja. Następnie wzięła udział w operacji "Rot" - właściwym uderzeniu na Francję. 4 czerwca jednostka zaatakowała pozycje francuskie pod Compiegne, a po ich przełamaniu uderzyła na południe, przez Reims, Briare, kończąc kampanię w okolicach Limoges. 3 Dpanc odniosła ogromne sukcesy przy minimalnych stratach własnych(jak większość oddziałow niemieckich podczas walk we Francji).

W lipcu dywizja została przeniesiona do okręgu obronnego III, gdzie stacjonowała do maja 1941. Tam też przeszła przebudowę organizacyjną:
- 5 p.cz., I Bat/75 P.Art. mot., 3 Brozp i 39 bat. p-panc. wysłano do Afryki, do 5 Dlek
- I Bat/28 p.cz., III Bat/49 P. art. mot, 394 p.gren., 1 Brozp i 543 bat. p.-panc. przyjęto do dywizji z różnych jednostek.

Do ataku na ZSRR 3 Dpanc przystąpiła w składzie XXIV Kpanc(gen. Schweppenburg) z 2 Gpanc(gen. Guderian). Już pierwszego dnia odniosła wielki sukces docierając na odległość 65 km od podstaw wyjściowych. Następnie wzięła udział w walkach o Białystok i Mińsk oraz w zdobyciu Smoleńska i w wielkiej bitwie okrążeniowej pod Kijowem. Po zlikwidowaniu kotła kijowskiego dywizję skierowano do bitwy o Moskwę. W krwawych walkach udało jej się dotrzeć pod Tułę, a 2. 12. 1941 została, wraz z innymi jednostkami 2 Gpanc, zatrzymana pod Jelcem i Kaszyrą. Radzieckie przeciwnatarcia zastały ją w składzie LV, a następnie XLVIII Kpanc, walczącą w rejonie Kurska, gdzie Niemcom udało się wreszcie zatrzymać Rosjan.

Wobec przygotowywanej niemieckiej ofensywy na południu Rosji jednostkę włączono w skład XL Kpanc(gen. Stumme). Dozbrojono ją również i przysłano uzupełnienia. W operacji "Blau" 3 Dpanc przebiła się nad Don, przekroczyła go pod Cymlanskaja i wraz z 1 Apanc dotarła nad Terek. Tam prowadziła ciężkie walki o Majkop, Elczetowo i Ordżonikidze(Władykaukaz). Wobec bezskutecznych prób przebicia się przez górskie grzbiety(patrz "Bitwa o Kaukaz 1942-43") dowodzący 1 Apanc gen. Kleist wydał rozkaz zaprzestania ataków. Po klęsce stalingradzkiej cała GA "A" musiała się wycofa za Doniec, gdzie stacjonowała w rezerwie strategicznej w rejonie Stalina(Donieck). W lipcu 1943 dywizja wzięła udział w bitwie pod Kurskiem i najważniejszym starciu pod Prochorowką, gdzie straciła ok. 65% czołgów. Później osłaniała odwrót 4 Apanc nad Dniepr.

W zimie 1944 brała udział w próbach uratowania oddziałów okrążonych pod Korsuniem Szewczenkowskim, a wiosną w walkach nad Bugiem. W lipcu została przeniesiona do Mołdawii, gdzie uczestniczyła w rzezi radzieckich czołgów pod Jassami. Z powodu utworzenia przez Rosjan przyczółka pod Baranowem została skierowana do jago likwidacji, a gdy to się nie udało, została przerzucona do rezerwy 2 A nad Narwią. Wkrótce potem, już w 1945 dywizja walczyła w składzie IV Kpanc SS o uwolnienie niemiecko - węgierskiego garnizonu w Budapeszcie, a później prowadziła ostatnie walki w Austrii, gdzie poddała się Amerykanom w okolicach Steyr w maju 1945.

Dowódcy:

Gen.Lt Ernst Fessmann 10.15.35 - 9.30.37
Gen.Lt. Frhr. Geyr von Schweppenburg 10.01.37 - 10.06.39
Gen.Maj. Horst Stumpff 10.07.39 - 9.??.40
Gen.Maj. Friedrich ("Fritz") Kühn 9.??.40 - 10.04.40
Gen.Maj. Horst Stumpff 10.05.40 - 11.12.40
Gen.Lt. Walter Model 11.13.40 - 10.21.41
Gen.Maj. Hermann Breith 10.22.41 - 9.30.42
Gen.Maj. Franz Westoven 10.01.42 - 10.20.43
Gen.Maj Fritz Bayerlein 10.21.43 - 1.04.44
Oberst Rudolf Lang 1.05.44 - 5.24.44
Gen.Lt. Dipl.Ing. Wilhelm Philipps 5.25.44 - 1.19.45
Oberst Wilhelm Söth 1.20.45 - 4.18.45
Oberst Volkmar Schöne 4.19.45 - 5.??.45

Skład:

1939 3.Schützen-Brigade "Eberswalde" Schützen-Regiment 3 Schützen-Bataillon I Schützen-Bataillon II Kradschützen-Abteilung 3 3.Panzer-Brigade "Berlin" Panzer-Regiment 5 "Wünsdorf" Panzer-Abteilung I Panzer-Abteilung II Panzer-Regiment 6 "Neuruppin" Panzer-Abteilung I Panzer-Abteilung II Artillerie-Regiment 75 Artillerie-Abteilung I Artillerie-Abteilung II Aufklärungs-Abteilung 3 (mot) Panzerjäger-Abteilung 39 Nachrichten-Abteilung 39 Pionier-Bataillon 39 39th Divisional Support Units

1943 Panzer-Grenadier-Regiment 3 Panzer-Grenadier-Bataillon I Panzer-Grenadier-Bataillon II Panzer-Grenadier-Regiment 394 Panzer-Grenadier-Bataillon I Panzer-Grenadier-Bataillon II Panzer-Regiment 6 Panzer-Abteilung I Panzer-Abteilung II Panzer-Artillerie-Regiment 75 Panzer-Artillerie-Abteilung I Panzer-Artillerie-Abteilung II Panzer-Artillerie-Abteilung III Panzer-Aufklärungs-Abteilung 3 Heeres-Flak-Artillerie-Abteilung 314 Panzerjäger-Abteilung 543 Panzer-Pionier-Bataillon 39 Panzer-Nachrichten-Abteilung 39 39th Divisional Support Units

Slużba:

Data	Korpus	Armia	Gr. Armii	Miejsce
9.39	XIX	4. Armee	Nord	Pomorze, Polska
12.39	reserve	6. Armee	B	Niederrhein
1.40 - 5.40	reserve	6. Armee	B	Holland, Belgium
6.40	XVI	6. Armee	B	France
7.40 - 11.40	BdE	-	-	Wehrkreis III (Home)
12.40 - 4.41	XXXXVI	11. Armee	C	Home
5.41 - 6.41	Wehrkreis III	2. Panzergruppe	-	Home
7.41 - 12.41	XXIV	2. Panzergruppe	Mitte	Smolensk, Kiev, Tula
1.42	LV	2. Armee	Mitte	Orel
2.42	XXXXVIII	2. Armee	Mitte	Kursk
3.42	reserve	6. Armee	Süd	Charkov
4.42	XVII	6. Armee	Süd	Charkov
5.42	reserve	OKH	Süd	Charkov
6.42 - 7.42	XXXX	6. Armee	Süd	Don
8.42 - 1.43	XXXX	1. Pz. Armee	A	Caucasus, Terek
2.43	-	4. Pz. Armee	Don	Rostov, Stalino
3.43	III	1. Pz. Armee	Süd	Mius
4.43 - 5.43	reserve	1. Pz. Armee	Süd	Mius
6.43	XXIV	1. Pz. Armee	Süd	Mius
7.43	XXXXVIII	4. Pz. Armee	Süd	Belgorod
8.43	-	Kempf	Süd	Charkov
9.43 - 10.43	III	8. Armee	Süd	Dnjepr (Kiev)
11.43	XXIV	4. Pz. Armee	Süd	Dnjepr (Kiev)
12.43	III	8. Armee	Süd	Tscherkassy
1.44 - 2.44	XXXXVIII	8. Armee	Süd	Tscherkassy
3.44	LII	6. Armee	A	Uman
4.44	XXXX	6. Armee	Südukraine	Bug
5.44	XXXX	6. Armee	Südukraine	Dnjestr, Kishinev
6.44 - 7.44	reserve	6. Armee	Südukraine	Dnjestr, Kishinev
8.44	XXXXVIII	4. Pz. Armee	Nordukraine	Wisła, Baranów
9.44	reserve	2. Armee	Mitte	Narew
10.44	XXIII	2. Armee	Mitte	Narew
11.44 - 12.44	reserve	2. Armee	Mitte	Narew
1.45	LXXII	6. Armee	Süd	Hungary
2.45 - 3.45	III	6. Armee	Süd	Hungary
4.45	IV. SS	6. Armee	Süd	Steiermark
5.45	IV. SS	6. Armee	Ostmark	Steiermark (Steyr/Enns)

---