 Obraz mężczyzny w polskich mediach. Prawda-Fałsz-Stereotyp
Krzysztof Arcimowicz
Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003

Książka Krzysztofa Arcimowicza Obraz mężczyzny w polskich mediach. Prawda-Fałsz-Stereotyp jest kolejną propozycją rozważań na temat męskości w literaturze naukowej w Polsce, propozycją godną uwagi i zainteresowania.

Autor jako swój cel wymienia rekonstrukcję obrazów męskości w kulturze polskiej po 1989 roku, a więc gdy upadły wielkie narracje symboliczno-romantycznej kultury oraz socjalizmu, a nastąpiła szybka ekspansja kultury konsumpcyjnej. Te przemiany przyniosły również załamanie dawnych wzorców męskości i pytania o nowe wzory identyfikacji dla mężczyzn.

Arcimowicz wskazuje, że te nowe wzorce pojawiają się na obszarze kultury masowej. I tu mam pierwszy zasadniczy zarzut: dzisiaj badacz powinien mówić raczej o kulturze popularnej, a nie masowej, która z założenia była określana jako kultura gorsza, o słabszej pozycji, nie zawierająca żadnych istotnych wartości, ale dążąca do zdominowania kultury wysokiej. To przeciwstawienie okazało się jednak pułapką, natomiast współcześni badacze kultury popularnej dostrzegają w niej wiele interesujących, często też subwersywnych treści, a na obszarze badań nad kulturą wizualną dostrzegany jest istotny przepływ informacji między sztuką a kulturą popularną. Niestety założenie o prowadzeniu poszukiwań na obszarze kultury masowej ustawia badacza na pozycji założenia z góry, że ta kultura nie przenosi istotnych, nowych treści związanych z męskością (te treści autor wyłapuje marginalnie). Nie pyta on również w ogóle o alternatywne obrazy męskości czy wręcz o krytykę męskości, jaka pojawiła się chociażby w polskiej sztuce (Zbigniew Libera, Katarzyna Kozyra, Dorota Nieznalska). A jeśli ogranicza swe pytania do obszaru mediów, to trzeba też spytać, dlaczego bierze pod uwagę podręczniki szkolne czy katechizm Kościoła Katolickiego, a pomija jakże istotne dla konstruowania męskości obszary kolorowej prasy dla mężczyzn czy muzykę popularną (która przecież gości w jednym z mediów, jakim jest radio). Tu wskazałabym chociażby na świetne, krytyczne teksty zespołu Myslovitz czy specyficzną odmianę polskiego rapu, wskazującą na beznadziejne życie młodych mężczyzn z polskich blokowisk ( w efekcie, jakże drażniący ostatnio społeczny problem blokowisk nie jest w ogóle w książce wzięty pod uwagę). Można więc autorowi zarzucić nieszczęśliwy, mylący czytelnika tytuł. Bowiem to, co interesuje go najbardziej to w gruncie rzeczy stereotypy na temat męskości funkcjonujące w życiu społecznym (podręczniki, katechizm) oraz politycznym (pojawia się tu analiza dyskursu politycznego, np. propozycji ustawy na temat równego statusu mężczyzn i kobiet).

Dość niefortunnym rozwiązaniem jest również rozpoczęcie rozważań od stwierdzenia kryzysu kultury czy wręcz cywilizacji (z wyliczeniem różnych negatywnych efektów, takich jak: choroby cywilizacyjne, zaburzenia psychiczne, uzależnienia itp.), a co za tym idzie również kryzysu męskości (tu autor wylicza m.in.: wysoką liczbę samobójstw wśród mężczyzn, ich krótsze życie, ciągły stres itp.). Zastanawiać może czy takie jednostronne przedstawienie cywilizacji, w której żyjemy nie jest po prostu podyktowane pesymizmem czy wręcz fatalizmem, który powoduje niedostrzeganie pozytywnych aspektów przemian, które dzieją się niemal na naszych oczach.

Autor sam zauważa, że dotychczasowe dyskursy naukowe były pisane z punktu widzenia mężczyzn, przy wykluczeniu innych: kobiet, homoseksualistów itp. A przeceież z punktu widzenia Innych, można powiedzieć, że mamy do czynienia nie z kryzysem, ale z okresem transformacji - inni domagają się własnych praw, uznania dla własnej odmienności, nigdy dotąd również ich pozycja nie była tak silna (choć oczywiście wciąż jest nie dość silna) jak obecnie. Po co więc zaraz mówić o kryzysie? Owszem, można stwierdzić, że nastąpił okres znaczących zmian dotyczących kobiecości i męskości, następuje załamanie tradycyjnego wzorca męskości, ale raczej zmiany te nie świadczą o jakimkolwiek kryzysie cywilizacyjnym.

Na pewno Arcimowicz ma rację, kiedy mówi, że mężczyźni są obciążeni tradycyjnymi wzorcami męskości. Przy okazji czyni ważne rozróżnienia na tradycyjny paradygmat męskości oraz nowy paradygmat męskości (traktowanej już nie jako opozycyjna w stosunku do kobiecości, jako miejsce negocjacji i konstruowania własnej tożsamości). Wskazuje też na współczesne ujęcia tradycyjnego paradygmatu męskości, takie jak między innymi Żelazny Jan Roberta Bly'a, Płeć mózgu Anne Moir i Davida Jessela czy Mężczyźni są z Marsa, a kobiety z Wenus Johna Graya, jednak aż prosi się tu o głębszą krytykę tego dyskursu. Dalej autor omawia studia nad męskością, łącząc je oczywiście z gender studies oraz postulatami mniejszości seksualnych domagających się własnego dyskursu. Wskazuje również na znaczenia, które stereotypowo były łączone z męskością: władzę, siłę, agresję. Tu jednak również brakuje zatrzymania nad tekstami dążącymi do utrwalania tradycyjnego status quo, takimi jak choćby wspomniana tu książka Michaela P. Ghilieriego, Ciemna strona człowieka (2001). Mimo, że autor przytacza skrótowo główne tezy książki na temat agresji mężczyzny, nie polemizuje jednak z nimi, choćby w taki sposób jak zrobiła to Kinga Dunin (Czego chcecie ode mnie Wysokie Obcasy, Sic!, Warszawa 2003). Można więc postawić autorowi zarzut, że nie widzi tych tekstów w siatce powiązań z określonymi ideologiami, a może widzi, ale nie ujawnia (nie dekonstruuje) tej siatki konstruowanych wciąż znaczeń tradycyjnej męskości.

Wbrew postmodernistycznym postulatom u-ja-wnienia autora, Arcimowicz stara się zachować obiektywność w referowaniu stanu badań, co jednak nie wychodzi mu na dobre, bo jego książka staje się kolejnym typowym naukowym dyskursem (a te stają się już nudne, jeśli wciąż przytaczane są w nich teorie zachodnie na temat gender, a autorzy jakby bali się wypracować własny warsztat teoretyczny do badania problemów zaistniałych w całkowicie innym kontekście).

Swego rodzaju jednostronność oraz uleganie stereotypom (choć autor występuje przeciwko nim) widać na przykład, gdy opisywane są obecne w kulturze popularnej obrazy męskiego ciała. Arcimowicz podkreśla bowiem obecność wizerunków umięśnionych, "twardych" mężczyzn, konotujące dominację i siłę. Ale obok tych obrazów mamy przecież całkiem sporo wizerunków mężczyzn androgynicznych, męskich ciał stających się obrazem do oglądania, ciał ulegających więc tym samym regułom estetyzacji, co ciała kobiece. A więc obok sylwetek mezomorficznych, których obecność akcentuje autor, mamy też sylwetki ektomorficzne i ich zaistnienie w sferze wizualnej otwiera całkiem nowe pole do interpretacji znaczeń męskości (por. Dominika Dzido, "Mężczyzna do oglądania", artmix http://free.art.pl/artmix , nr 5, "męskość").

Bo właśnie ta redefinicja znaczeń męskości wydaje się najbardziej pociągająca. Jeśli pojawiają się nowe wzorce mężczyzny, jeśli zmienia się "kontrakt płci", warto byłoby przede wszystkim skupić się na tych zmianach oraz pozytywnych ich stronach. Jedną z takich zmian jest redefinicja roli ojca: w miejsce "głowy rodziny" pojawia się ojciec-partner, współuczestniczący w opiece i wychowaniu dziecka. Arcimowicz oczywiście dostrzega to zjawisko, niestety jednak opisuje je przez pryzmat badań zachodnich, które wskazują na zmianę tradycyjnej formy rodziny oraz pojawienie się nowych jej wzorców. W rozdziale o mężczyznach w życiu rodzinnym autor obszernie cytuje koncepcje brytyjskiego socjologa Anthonego Giddensa (2001), który twierdzi, że mamy obecnie do czynienia z rewolucją globalną, która również dotyczy rodziny. Autor ten akcentuje partnerstwo i wzajemne porozumienie się pomiędzy partnerami, żyjącymi w nowych, "czystych" (czyli istniejących wyłącznie dla nich samych) związkach. Ale wskazuje również na trudności związane z budowaniem tych związków. Arcimowicz przekazuje koncepcje Giddensa: "Mężczyzna mówi o sobie w kategoriach 'ja', zaś kobieta traktuje swoją tożsamość jako 'my' (Giddens, 1992, s. 53). Kobiety postrzegają miłość jako podstawową wartość w życiu. Paradoksalnie, traktują one związek jako środek uzyskania autonomii. Dla mężczyzn tożsamość była - i dla większości nadal pozostaje - czymś, czego szuka się w pracy" (Arcimowicz, s. 90). Te stwierdzenia Giddensa wydają się być zestawem najprostszych stereotypów i trudno przy ich użyciu znaleźć możliwość przełamania tradycyjnych wzorców. Zaskakuje, że Arcimowicz nie poddaje tych słów krytyce i że opiera swój przegląd badań na temat mężczyzn w rodzinie właśnie na tak wątpliwych koncepcjach, jak teoria Giddensa (na marginesie można zauważyć trudne do zrozumienia zjawisko dużej popularności w ostatnim czasie, w polskiej nauce koncepcji tożsamościowych Giddensa, które wydają się nie tylko oparte na stereotypach, ale i dość przebrzmiałe po krytyce, jakiej na Zachodzie poddano już samą "tożsamość").

Arcimowicz pisząc o mężczyźnie w rodzinie poza tym koncentruje swą uwagę przede wszystkim na problemie rodziny, różnych jej form oraz rozwodów, a także wskazuje na spadek liczby zawieranych małżeństw oraz liczby narodzin w ostatnich latach w Polsce, co może prowadzić do wyludnienia i powstania podstarzałego społeczeństwa (91). Godne uwagi wydają się natomiast koncepcje holenderskiego psychologa i kulturoznawcy Geerta Hofstede'a (1980), które przywołuje autor kończąc przegląd badań na temat męskości. Hofstede wyróżnił kulturę męską (w której wyraźnie zróżnicowane są role płciowe, kobiety mają bardzo mały udział we władzy, emancypacja kobiet postrzegana jest jako zagrożenie, najważniejsze są wartości uznane za "męskie") i kulturę kobiecą (gdzie znika polaryzacja płci, role społeczne nie są stereotypowo wydzielone, a kobiety mają duże szanse samorealizacji). Hofstede bierze pod uwagę również stosunek do religii. Kultury "męskie" to w większości kultury katolickie, religia pełni w nich dużo większą rolę niż w kulturach "kobiecych" i kładzie nacisk na męskie prerogatywy. Arcimowicz wskazuje, że "kultury męskie są odporniejsze na sekularyzację niż kobiece, a temu zjawisku towarzyszy paradoksalnie (...) ogólnie większa religijność kobiet niż mężczyzn" (102). Można dodać jedynie, że nie ma w tym nic paradoksalnego, wręcz odwrotnie: jest to jak najbardziej logiczne, gdyż w tym przypadku (jak i w wielu innych związanych z problemem władzy) kobiety uzewnętrzniają ów rodzaj władzy, będąc zarazem obiektem jej oddziaływania, jak i aktywnymi współtwórczyniami siatki władzy (tu oczywiście przydałoby się nawiązanie do Nadzorować i karać Michela Foucaulta).

Następnie autor przechodzi do rozważań na temat wizerunków mężczyzn, które pojawiają się w mediach, niestety jednak ten przegląd też wydaje się dość tendencyjny i wybiórczy. Jeśli chodzi o reklamy, nie bierze on bowiem pod uwagę przykładów, które w sposób zdecydowany przełamywały tradycyjne wzorce męskości i - co ważne powinno być według koncepcji książki - dotyczyły nie tylko zachodnich produktów, ale również marek polskich. Mam na myśli przede wszystkim reklamę pieluszek Bella, w której przystojny tatuś zostaje z rozkosznym malcem w domu, podczas, "gdy mama robi karierę" (E. Zierkiewicz, I. Kowalczyk, Wstęp, [w:] Kobiety w kulturze popularnej, Konsola, Poznań 2002, s. 7). Reklama ta bowiem odpowiada temu o czym pisze Arcimowicz: "Wielu ojców doszło do wniosku, że warto bardziej angażować się w życie rodzinne i opiekę nad dzieckiem, gdyż dostarcza to nowych doświadczeń i jest korzystne dla ich zdrowia psychicznego. Rozpowszechnienie się w kulturze zachodniej partnerskiego modelu rodziny, w którym ojciec przejmuje część obowiązków związanych z opieka nad dzieckiem, znalazło odbicie w reklamie telewizyjnej" (s. 117).

Wybiórczość reklam, ale także filmów, które analizuje Arcimowicz jest słabym punktem książki. Nie wiadomo powiem, dlaczego do analiz zostały wybrane określone "teksty", a inne odrzucone. W przypadku rozdziału poświęconego filmom brakuje analizy kluczowego, mizoginicznego filmu "Tato" (Maciej Ślesicki, 1995), innego zupełnie, ukazującego rodzącą się odpowiedzialność i opiekuńczość mężczyzny, filmu "Edi" (Piotr Trzaskalski, 2002) czy też filmu, który można by uznać za parodię męskości i filmów macho - "Chłopaki nie płaczą" (Olaf Lubaszenko, 1999).

Najważniejsze w książce Arcimowicza wydaje się natomiast wskazanie na dwa konkurujące ze sobą paradygmatów męskości: tradycyjny i nowy. Autor uważa, że dominuje w Polsce wciąż model tradycyjny, a polska rzeczywistość społeczno-kulturowa po 1989 roku ulega daleko posuniętej maskulinizacji. Tu Arcimowicz wskazuje na wprowadzenie zakazu aborcji w 1993 roku, ujawnienie patriarchalnego wzorca mężczyzny w debatach sejmowych dotyczących projektu ustawy o równym statusie mężczyzn i kobiet oraz odmawianie w podręcznikach szkolnych kobietom prawa do samorealizacji w sferze zawodowej i publicznej.

Zataczając zgodnie z myślą autora koło hermeneutyczne, powraca w tym miejscu pytanie, czego właściwie dotyczy książka: czy obrazu mężczyzny w kulturze czy też raczej męskości w życiu społecznym w Polsce.

Brakuje w tej książce przede wszystkim ukazania luk w systemie, miejsc oporu, możliwości subwersji, jakie stwarzają zmiany w relacji płci oraz nowe, choć wciąż jeszcze pojawiające marginalnie, wzorce. Ważne są natomiast postulaty, które formułuje autor w zakończeniu: "Uważam, że politycy powinni dołożyć starań, aby zaprojektować takie prawo, dzięki któremu stworzy się lepsze możliwości parom chcącym mieć dzieci, niezależnie od tego, w jakim związku pozostają. Nie chodzi o stworzenie przymusu posiadania dzieci, ale o wspieranie tych, którzy chcą je mieć. Nie jest dobrze, kiedy określenie przez jednostkę drogi życiowej jest wynikiem presji ideologicznej i przymusu prawnego, a tego, niestety doświadczamy w Polsce. Demokracja nie polega na narzucaniu unifikacji (w Polsce - patriarchalnych modeli zachowań), lecz na tworzeniu warunków do realizowania przez jednostki różnych wzorców osobowych" (254). Arcimowicz postuluje również przełamanie tradycyjnego wzorca męskości. "Wielu mężczyzn w naszym kraju, starając się realizować anachroniczne założenia leżące u podstaw tradycyjnego paradygmatu męskości, nie tylko traci zdrowie, ale i znacznie ogranicza swoje człowieczeństwo. Można też postawić pytanie o moralne kwalifikacje wzoru, który z mężczyzny czyni despotę i egoistę dbającego o swój prestiż, władze i pieniądze, niewrażliwego na niesprawiedliwość i krzywdę innych" (254/255).

I dla tych konstatacji warto przeczytać książkę Arcimowicza "Obraz mężczyzny w polskich mediach", albo chociażby dlatego, żeby z nią podyskutować. To prowokowanie do dyskusji i do zastanowienia się nad współczesnymi wzorcami męskości jest jej największą zaletą, podobnie jak to, że autor nie narzuca czytelnikowi swego zdania, nie stawia ostatecznej kropki, wskazuje na to, że problem ten jest cały czas otwarty.

Izabela Kowalczyk

aktualizowano:  11-11-2003

18:50:26 umhhunter (7466490)

hej!

18:50:41 umhhunter (7466490)

Magda dała mi ten Twoj temat

18:50:48 umhhunter (7466490)

ile czasu Ci zajelo omowienie go?

18:51:21 Grzesiek (ostry) (4044400)

tzn co dała Ci konkretnie?

18:52:14 umhhunter (7466490)

no $ strony konkretu i ramowy plan

18:52:23 umhhunter (7466490)

4 strony konkretu

18:52:41 Grzesiek (ostry) (4044400)

i chcesz to robić w ten sposób?

18:53:02 umhhunter (7466490)

nieee, tylko chcialem zobaczyc jak to wyglada

18:53:08 Grzesiek (ostry) (4044400)

aha

18:53:16 Grzesiek (ostry) (4044400)

no wiesz ja tam skracałem to

18:53:18 umhhunter (7466490)

ciekawy tylko jestem ile Ci to zajelo , omowienie tgo

18:53:20 Grzesiek (ostry) (4044400)

skończyłem po 12 min

18:53:28 umhhunter (7466490)

a ile jest czasu?

18:53:32 Grzesiek (ostry) (4044400)

skróciłem to chyba co ty tam masz

18:53:36 Grzesiek (ostry) (4044400)

15

18:53:54 umhhunter (7466490)

znaczy to co ja mam to jest skrocona wersja czy z tego jeszcze okroiles?

18:53:58 Grzesiek (ostry) (4044400)

tzn jak chcesz to moge Ci dać inny koncept na to

18:54:12 Grzesiek (ostry) (4044400)

nie ty masz wersje rozszerzoną

18:54:24 umhhunter (7466490)

no jak masz jeszcze jakis inny sposob na ten temat to chetnie zobacze

18:54:45 umhhunter (7466490)

to podrzuc kiedys Magdzie, ok/?

18:55:01 Grzesiek (ostry) (4044400)

tzn mam go w glowie

18:55:13 umhhunter (7466490)

18:55:25 Grzesiek (ostry) (4044400)

;d;d

18:55:28 umhhunter (7466490)

no to jak chcesz mi go dac ?

18:55:36 Grzesiek (ostry) (4044400)

bo wiesz co ja tam zakładam i udowadniam

18:55:41 Grzesiek (ostry) (4044400)

moge Ci powiedzieć

18:55:47 Grzesiek (ostry) (4044400)

to jest tylko podejście do sprawy

18:56:21 umhhunter (7466490)

no to musisz mi to kiedys powiedziec

18:57:11 Grzesiek (ostry) (4044400)

czekaj może se przypomne

18:57:11 Grzesiek (ostry) (4044400)

;d;d

18:57:35 umhhunter (7466490)

19:00:10 umhhunter (7466490)

nie no, no to jak to zrobimy?

19:00:26 Grzesiek (ostry) (4044400)

tzn

19:00:38 Grzesiek (ostry) (4044400)

napewno nie możesz wybrać tego konceptu co ja

19:00:46 Grzesiek (ostry) (4044400)

bo one mnie zapamiętały na bank

19:01:19 umhhunter (7466490)

no wiem, ze nie zrobie tego tak samo jak Ty

19:01:48 umhhunter (7466490)

no dobra, to ja sobie z tym co mi dales pokombinuje i zrobie to po swojemu

19:01:56 Grzesiek (ostry) (4044400)

druga opcja moja o ile dobrze pamiętam była taka ze mimo że ludzie sie nie zmieniają zmieniają sie tylko czasy w jakich żyjemy ...a sam człowiek od setek lat nie ulega zmianie baby sie zawsze malowały faceci zawsze byli mężni

19:01:58 Grzesiek (ostry) (4044400)

czekaj

19:02:16 Grzesiek (ostry) (4044400)

to są pewne stereotypy kobiecości i męskości które kojarzymy z konkretnymi epokami

19:02:40 Grzesiek (ostry) (4044400)

np mężczyzna romantyczny bardziej kojarzy nam sie z romatyzmem wojownik ze średniowieczem itp

19:03:08 Grzesiek (ostry) (4044400)

no i później mówi że stereotypy kobiecości i męskości są wyznaczane przez kilka rzeczy

19:03:22 Grzesiek (ostry) (4044400)

jedną z nich najważnejszą jest historia !!!!!!!!!1

19:03:40 Grzesiek (ostry) (4044400)

np wojna - meżczyzna walczący kobieta matka Polka.

19:04:10 umhhunter (7466490)

no to mam to mniej wiecej tutaj w tym co mi Magda dala

19:04:16 Grzesiek (ostry) (4044400)

wiadomym jest jednak też że nie wszyscy mężczyźni walczyli mimo że była woja niektórzy fdalej pozostawali romantykami .

19:04:59 Grzesiek (ostry) (4044400)

i w tym momencie podkreślasz jak ważna jest rola literatury

19:05:27 Grzesiek (ostry) (4044400)

ktora kształtuje nasze pojęcie o ludziach danych epok

19:05:37 umhhunter (7466490)

a ten Silny to z jakiej ksiazki/utworu jest?

19:05:55 Grzesiek (ostry) (4044400)

masłowskiej

19:06:05 Grzesiek (ostry) (4044400)

ale jego nie możesz wybrać

19:06:11 Grzesiek (ostry) (4044400)

będą pamiętać

19:06:31 umhhunter (7466490)

no domyslam sie, bo to dosc zadko sie pewnie pojawia

19:06:36 Grzesiek (ostry) (4044400)

lepiej wybierz pana Edka z Tanga Mrożka - Dziubak lubi tą postać .. albo Kmicica i jego Warcholstwo

19:10:17 umhhunter (7466490)

Wprowadze jakies innowacyjne zmiany do Twojej wersji, bedzie gut

19:11:29 Grzesiek (ostry) (4044400)

nom

19:11:43 Grzesiek (ostry) (4044400)

chcesz więcej lektur do wyboru?

19:12:16 umhhunter (7466490)

no mozesz cos zapodac

19:13:53 Grzesiek (ostry) (4044400)

1. kobieta jako źródło zła:

- Pandora / Mitologia

- Ewa / BIBLIA

- Lady Makbet (femme fatale) / Szekspir "Makbet"

- Izabela Łęcka / "Lalka", Prus2. kobieta anioł - słaba i krucha

- Zosia / "Pan Tadeusz" Mickiewicz3. kobieta "kołtun"

- Aniela Dulska / "Moralnośc Pani Dulskiej" Zapolska. kobieta matka

- Matka-Polka / Baczyńskiego "Elegia o chłopcu polskim", Mickiewicza "Do Matki Polki". kobieta walcząca

- Emilia Plater / . "Śmierć pułkownika" Mickiewicza

- feministka / Absolutna amnezja Izabeli Filipiak1. wódz - patriarcha

- Abraham BIBLIA2. OJCIEC - żywiciel rodziny

- Benedykt Korczyński / Nad Niemnem

- mężczyzna w trudzie będzie pracował, a kobieta rodzić w .. / Bibia3. zbawiciela narodu, świata

- Prometeusz

Tomasz Judym / "Ludzie bezdomni", Żeromski

- Kordian4. romantyczny kochanek5. Zdobywca - samiec

- Ukleja / Prawiek i inne czasy Tokarczuk

- król Dawid / Biblia

- Antek / Chłopi Reymont- dresiarz -imię: Silny / Wojna polsko-ruska Masłowska

- pijacy - kompania kmicica / Potop Sienkiewicza

- Pan Edek, prymitywny, agresywny cham / Tango- Mrożek

19:14:09 Grzesiek (ostry) (4044400)

to powinno wystarczyć;d;d

19:14:13 Grzesiek (ostry) (4044400)

tylko uważaj !!

19:14:37 Grzesiek (ostry) (4044400)

ten sam temat ma magda Głowacz i prosiła mnie o pomoc dałem jej też te postacie i moj plan

19:14:43 Grzesiek (ostry) (4044400)

ale ona też to zmieni

19:14:59 Grzesiek (ostry) (4044400)

więc dogadajcie sie zebyście nie mieli za podobnie

19:15:54 umhhunter (7466490)

noo dobrze , ze powiedziales

19:15:58 umhhunter (7466490)

masz jej gg moze?

19:16:11 umhhunter (7466490)

ktora to jest ta Magda?

19:18:13 Grzesiek (ostry) (4044400)

walasa dupa

19:18:37 Grzesiek (ostry) (4044400)

3046046

19:18:58 umhhunter (7466490)

a to nie znam jej raczej

19:19:02 umhhunter (7466490)

z jakiej klasy?

19:19:07 umhhunter (7466490)

biol chem czy jak?

19:19:11 Grzesiek (ostry) (4044400)

angielskiej

19:20:30 umhhunter (7466490)

no to sie z nia skontaktuje zeby sie dogadac

19:21:00 Grzesiek (ostry) (4044400)

oki

19:21:03 Grzesiek (ostry) (4044400)

ja mykam

19:21:09 Grzesiek (ostry) (4044400)

coś porobić

19:21:11 umhhunter (7466490)

no to dzieki ziomal

19:21:14 Grzesiek (ostry) (4044400)

pozdro zioą

19:21:16 umhhunter (7466490)

3maj sie!

19:21:19 Grzesiek (ostry) (4044400)

no problem

19:21:27 Grzesiek (ostry) (4044400)

u2 pis

---