(AF)-linia budżetowa

(DD)- Gałęziowa krzywa popytu.

(DD)-krzywa popytu

(LAC)- krzywa długookresowych kosztów przeciętnych.

(LMC)- krzywa długookresowych kosztów krańcowych.

(LTC)- krzywa długookresowych kosztów całkowitych.

(MC)-koszt krańcowy

(MR)-utarg krańcowy

(MU)-użyteczność krańcowa

(P)-cena

(Q)-ilość

(SAFC)- krótkookresowe przeciętne koszty stałe.

(SATC)- krótkookresowe przeciętne koszty całkowite.

(SAVC)- krótkookresowe przeciętne koszty zmienne.

(SFC)- krótkookresowe koszty stałe.

(SMC)- krótkookresowe koszty krańcowe.

(SS)-krzywa podaży

(STC)- krótkookresowe koszty całkowite.

(SVC)-krótkookresowe koszty zmienne.

(U)-krzywa obojętności

(WCD)-wskaźnik cen detalicznych.

Aktywami nazywamy posiadany przez przedsiębiorstwo majątek- gotówka w banku, zapasy magazynowe, wartość fabryki,

Amortyzacja jest to utrata wartości dobra kapitałowego w ciągu roku, będąca rezultatem wykorzystania tego dobra w procesie produkcji.

Analiza kosztów i korzyści jest procedurą ułatwiającą podejmowania długofalowych decyzji (budowa fabryki, podjęcie studiów)

Analiza mikroekonomiczna zajmuje się szczegółowym badaniem indywidualnych decyzji dotyczących pojedynczych towarów.

Celem działania przedsiębiorstwa jest maksymalizacja zysku.

Cena bieżąca- z bieżącego roku

Cena minimalna to cena urzędowa to cena urzędowa wyższa od ceny czyszczącej rynek P>Po

Cena przeciętna- (dobra w koszyku) ważona

Cena równowagi jest to cena równoważąca rynek. Oznacza to, że przy tej cenie rozmiary zapotrzebowania są równe ilości oferowanej.

Cena rynkowa - wartość towaru w wyrażeniach pieniężnych (musi być popyt i podaż)

Cena składnika aktywów to suma, za którą dany zasób może być bezpośrednio nabyty.

Cena stała- wartość realna

Ceny bieżące- wartość nominalna

Ceny maksymalne to ceny urzędowe mniejsze jak czyszczące P<Po (cena energii, czynsze)

Ceny realne (relatywne) są miernikiem rzadkości (ograniczoności). Informują one, czy cena danego dobra rośnie szybciej niż przeciętny poziom cen wszystkich dóbr.

Cykl koniunkturalny polega na wahaniach rozmiarów produkcji społecznej, czyli PKB, którym towarzyszą zmiany poziomu bezrobocia oraz stopy inflacji.

Czynnik powodujący spadek popytu ( przesunięcie krzywej popytu w lewo) zmniejsza zarówno cenę równowagi, jak i ilość dobra.

Czynnik powodujący wzrost popytu przesuwa krzywą popytu w prawo podnosząc cenę równowagi oraz ilość dobra w punkcie równowagi.

Czynnik zwiększający podaż przesuwa krzywą podaży w prawo, zwiększając ilość dobra w punkcie równowagi i obniżając jego cenę.

Dane empiryczne (fakty) ujawniają zależności, które powinniśmy wytłumaczyć.

Dane przekrojowe pokazują, jakie wartości przyjmuje analizowana zmienna u poszczególnych osób lub też ich grup w określonym momencie.

Determinanty poza cenowe( główne czynniki)- ceny innych dóbr, dochód konsumenta, oczekiwania przyszłych cen i dochodów, liczba konsumentów danego produktu, gusta, moda, upodobania, czynniki specjalne(klęski)=powodują wzrost popytu, gdy zwiększa się ilość nabywania produktu przy tej samej cenie.

Dla danej krzywej podaży do grupy czynników przyjmowanych za stałe należą:

technika, ceny czynników produkcji oraz zakres regulacji rynku przez państwo.

Dla danej krzywej popytu do grupy czynników przyjętych za stałe należą:

ceny dóbr pokrewnych, dochody konsumentów, oraz ich gusty i przyzwyczajenia.

Dla przedsiębiorstwa wolnokonkurencyjnego utarg krańcowy pokrywa się z ceną. Wielkość produkcji jest ustalona na poziomie pozwalającym zrównać cenę z kosztem krańcowym.

Krzywa podaży przedsiębiorstwa jest jego krzywa SMC powyżej SAVC. W przypadku niższej ceny przedsiębiorstwo przejściowo zaprzestaje produkcji. W długim okresie krzywą podaży przedsiębiorstwa jest jego krzywa LMC powyżej LAC. W przypadku niższej ceny przedsiębiorstwo opuszcza daną gałąź.

Długi okres to czas niezbędny do dostosowania do nowych warunków wszystkich rodzajów czynników produkcji w przedsiębiorstwie.

Dobra komplementarne (fajka i tytoń)

Dobra luksusowe E_DP>1

Dobra niezaliczane do dóbr niższego rzędu nazywamy dobrami normalnymi. Mają one dodatnią elastyczność dochodową. Dobra niezaliczane do luksusowych nazywamy dobrami pierwszej potrzeby. Mają one elastyczność dochodową mniejszą od 1. Dobrami pierwszej potrzeby są wszystkie dobra niższego rzędu oraz część dóbr normalnych, z wyjątkiem luksusowych.

Dobra niższego rzędu mają ujemną elastyczność dochodową popytu. Wzrost dochodu zmniejsza rozmiar zapotrzebowania na te dobra, a zarazem ich udział w budżetach nabywców. Dobra wyższego rzędu (luksusowe) mają elastyczność dochodową większą od 1. Wzrost dochodu zwiększa rozmiar popytu na te dobra i ich udział w budżetach nabywców.

Dobra niższego rzędu mają ujemną elastyczność dochodową.

Dobra niższego rzędu to takie dobro, na które popyt maleje przy wzroście dochodu.

Dobra normalne (zwykłe) charakteryzują się dodatnią elastycznością dochodową popytu.

Dobra pierwszej potrzeby (niezbędne) mają elastyczność dochodową niższą od jedności.

Dobra pierwszej potrzeby 1>Edp>0

Dobra rzadkie - te dobra, na które zapotrzebowanie jest większe, niż potrzebna ilość przy zerowej cenie.

Dobra rzadkie Edp<0

Dobra społecznie pożądane to dobra, o których społeczeństwo sądzi, że powinny być konsumowane przez ludzi bez względu na poziom ich dochodów.

Dobra wolne- te dobra, na które zapotrzebowanie jest mniejsze, niż ilość przy zerowej cenie.

Dobra wyższego rzędu mają elastyczność dochodową wyższą od jedności.

Dobrami normalnymi nazywamy dobra niezaliczane do dóbr niższego rzędu.

Dobro normalne(zwykłe) to takie dobro, na które popyt wzrasta wraz ze wzrostem ceny.

Dobro prywatne to takie dobro, które konsumowane przez jedną osobę(bez uszczerbku dla niej) nie może być konsumowane przez kogoś innego.

Dobro publiczne to takie dobro, które będąc konsumowane przez jedną osobę, może być jednocześnie konsumowane przez innych ludzi.

Dochód- to cena czynnika pomnożona przez użytą ilość tego czynnika ( funkcjonalny, podmiotowe)

Dochód realny- co możemy za to kupić.

Dylematem więźnia nazywamy grę, ponieważ wykorzystano ją po raz pierwszy, aby zbadać możliwości wyboru dwóch więźni.

Dyskryminacja jest to sytuacja, w której pracownik nie otrzymuje rynkowej stawki płac w danym zawodzie przy określonych kwalifikacjach tylko dlatego, że jest płci żeńskiej lub nie jest białym.

Efekt substytucyjny- mówi, że gdy cena danego dobra obniża się, a ceny pozostałych dóbr się nie zmieniają to zastąpimy je dobrem taniejącym np. Cena masła obniża się to przestaniemy kupować margarynę, a będziemy kupować masło.

Efekt substytucyjny wzrostu ceny posiłków zmniejsza jednoznacznie wielkość zapotrzebowania na nie. (wniosek obowiązuje zawsze)

Efekt zewnętrzny występuje wtedy, kiedy produkcja lub konsumpcja dobra bezpośrednio oddziałuje na przedsiębiorstwa lub konsumentów, którzy nie kupują i nie sprzedają tego dobra oraz kiedy ten wpływ nie znajduje pełnego odzwierciedlenia w cenach rynkowych.

Efekt zmiany cen dzieli siÄ™ na dwa efekty: efekt substytucyjny, efekt dochodowy.

Efektem dochodowym zmiany cen nazywamy dostosowanie popytu do zmiany realnego dochodu.

Efektem substytucyjnym zmiany cen nazywamy dostosowanie popytu do samej zmiany relacji cen.

Ekonomia jest nauką, która stara się odpowiedzieć, co i ile wyprodukować, jakimi metodami, jak dzielić.

Ekonomia normatywna dostarcza zaleceń i rekomendacji opartych na subiektywnych sądach wartościujących.

Ekonomia pozytywna zajmuje się obiektywnym, naukowym objaśnieniem zasad funkcjonowania gospodarki.

Elastyczność cenowa jest dodatnia i jest zawarta od 0 do +
.

Elastyczność cenowa popytu jest to stosunek względnej zmiany wielkości zapotrzebowania na dane dobro do względnej zmiany wielkości zapotrzebowania na dane dobro do względnej zmiany jego ceny.

Elastyczność cenowa popytu jest to stosunek względnej zmiennej wielkości zapotrzebowania na dane dobro do względnej zmiany jego ceny.

Elastyczność dochodowa popytu jest to stosunek względnej procentowej zmiany popytu do względnej procentowej zmiany dochodu. E_DP

Elastyczność dochodowa popytu mierzy reakcję wielkości popytu na zmianę poziomu dochodu, przy niezmienności ceny danego dobra i ceny wszystkich innych dóbr.

Elastyczność dochodowa popytu to stosunek względnej zmiany rozmiarów popytu na określone dobro do względnej zmiany dochodu.

Elastyczność mieszana albo krzyżowa- jest to stosunek względnej zmiany dobra (i) do względnej zmiany drugiego dobra ( j) -ceny.

Elastyczność podaży- procentowa zmiana wielkości podaży /podzielona przez procentową zmianę ceny.

Elastyczność popytu zależy od tego, ile czasu potrzebują nabywcy na dostosowanie się do zmienionej ceny.

Elastyczność popytu zależy od tego, ile czasu potrzebują nabywcy na dostosowanie się do zmienionej ceny. W krótkim okresie możliwości substytucji są ograniczone. Im dłuższy okres bierzemy pod uwagę, tym pełniejsze jest dostosowanie i tym większa (bardziej ujemna) elastyczność.

Firma jednoosobowa- stanowi przedsiębiorstwo należące do jednego właściciela.

Funkcja produkcji odzwierciedla stan wiedzy technicznej dostępnej w danym okresie.

Funkcja produkcji określa maksymalne rozmiary produkcji, jakie są możliwe do osiągnięcia przy różnym poziomie nakładów.

Funkcjonalny podział dochodu- mówi nam jak się dzieli całkowity dochód w gospodarce między różne czynniki produkcji.

Gałąź, w której panuje konkurencja monopolistyczna, składa się z wielu dostawców, wytwarzających produkty, będące bliskimi substytutami. Każde z przedsiębiorstw ma ograniczoną możliwość wpływania na ceny własnych wyrobów.

Gałęzie, w których panuje konkurencja monopolistyczna, charakteryzują się różnicowaniem produktów.

Gdy mamy do czynienia tylko z dwoma dobrami, są one z konieczności względem siebie substytutami. Efekt substytucyjny jest wówczas jednoznaczny. Gdy dóbr jest więcej, wówczas czysty efekt substytucyjny wzrostu ceny spowoduje także zmniejszenie popytu na dobra komplementarne względem dobra, które podrożało.

Gospodarka mieszana- państwo i sektor prywatny współuczestniczą w rozwiązywaniu problemów gospodarczych. Państwo kontroluje znaczną część produkcji za pomocą podatków, płatności transferowych oraz dostarczania dóbr i usług publicznych (obrona, bezpieczeństwo)

Gospodarka nakazowa to taka gospodarka, w której wszystkie decyzje dotyczące produkcji i konsumpcji są podejmowane przez państwo.

Gospodarka nakazowa to taka gospodarka, w której wszystkie decyzje dotyczące produkcji i konsumpcji są podejmowane przez państwo.

Gra jest sytuacją, w której rozsądne decyzje nieuchronnie zależą od siebie.

Groźba wiarygodna to taka groźba, której spełnienie uznalibyśmy ex post za optymalne rozwiązanie.

Gusta konsumenta ujawniają malejącą krańcową stopę substytucji, gdy przy stałej sumie użyteczności dodatkowej jednostki jednego dobra można pozyskiwać kosztem coraz mniejszej ilości drugiego dobra.

Gusty konsumenta można przedstawić za pomocą mapy nieprzecinających się krzywych obojętności. Na danej krzywej obojętności poziom użyteczności jest jednakowy. Krzywe obojętności położone wyżej uważane są za lepsze. Krzywe obojętności mają nachylenie ujemne. Aby utrzymać dany poziom użyteczności, zwiększenie ilości jednego dobra musi być kompensowane zmniejszeniem ilości drugiego dobra.

Indywidualna podaż pracy jest tym większa im większa jest płaca realna.

Inwestycje brutto to produkcja nowego i ulepszenie istniejącego kapitału rzeczowego.

Inwestycje netto to inwestycje brutto pomniejszone o zużycie istniejącego zasobu kapitału rzeczowego (majątku produkcyjnego)

Inwestycje oznaczają powiększenie zasobu kapitału w gospodarce.

Jeżeli cena jest niższa od długookresowych kosztów przeciętnych, przedsiębiorstwo powinno ulec likwidacji

Jeżeli dobra są komplementarne to skutkiem wzrostu cen dobra J jest spadek popytu na dobro I.

Jeżeli dobra są substytucyjne to wzrost ceny dobra J zwiększa popyt na dobro I.

Jeżeli inwestycje netto są dodatnie to inwestycje brutto z nadwyżką kompensują zużycie kapitału i istniejący majątek produkcyjny się powiększa.

Jeżeli nie ma przeszkód w handlu, a koszty transportu są bardzo niskie, prawo jednej ceny sprawia, że cena danego dobra wyrównuje się na całym świecie.

Kapitał ludzki to nagromadzony przez pracownika zasób wiedzy fachowej, doświadczenia i umiejętności.

Kapitał rzeczowy (fizyczny) to zasób wytworzonych dóbr przyczyniających się do produkcji innych dóbr i usług.

Kapitał rzeczowy są to maszyny, wyposażenie i budynki wykorzystywane w produkcji.

Kartelami nazywamy porozumienie (zmowÄ™) prawnie dozwolonÄ….

Każdego nabywcę lub sprzedawcę, który jest w stanie istotnie wpływać na cenę rynkową, określa się mianem posiadacza siły rynkowej lub siły monopolowej.

Każdy konsument wybierze taki punkt C, w którym jego krańcowa stopa substytucji zrówna się z nachyleniem linii budżetowej.

Kiedy koszty krańcowe są niższe od kosztów przeciętnych, koszty przeciętne spadają.

Kiedy koszty krańcowe są wyższe od kosztów przeciętnych, koszty przeciętne rosną.

Kiedy relatywna cena wykorzystania jakiegoś czynnika produkcji wzrasta, przedsiębiorstwo zastępuje ten czynnik innym, zmieniając stosowaną technologię.

Kiedy wzrasta stawka płac, przedsiębiorstwo dąży do zmniejszenia zatrudnienia i zwiększenia liczby stosowanych maszyn.

Kiedy zysk ekonomiczny wynosi zero, wtedy mówimy, że przedsiębiorstwo osiąga zysk normalny. Jego zysk księgowy pokrywa wówczas koszt alternatywny kapitału i czas właściciela.

Kolejne przyrosty dochodu sprawiają, że linia budżetowa przesuwa się równolegle w górę.

Konkurencja doskonała - przedsiębiorstwo napotyka poziomą krzywą popytu przy danej cenie rynkowej. Jest biorcą cen.

Konkurencja monopolistyczna -

Konkurencja niedoskonała - producent nie może sprzedać po istniejącej cenie tyle ile chce. Musi pogodzić się z tym, że popyt maleje wraz ze wzrostem ceny, a cena zależy od ilości wytwarzanych i sprzedawanych produktów. Rozróżniamy dwa przypadki pośrednie konkurencji niedoskonałej -oligopol, konkurencja monopolistyczna.

Konkurencja niedoskonała - przedsiębiorstwo ma do czynienia z opadającą krzywą popytu na swój produkt.

Konkurencja niedoskonała istnieje wtedy, kiedy pojedyncze przedsiębiorstwa są przekonane, że mają do czynienia z opadającymi krzywymi popytu. Jej najważniejsze formy to konkurencja monopolistyczna, oligopol i czysty monopol.

Konkurencja po stronie podaży jest najbardziej prawdopodobna, kiedy duża liczba przedsiębiorstw wytwarza ten sam standaryzowany produkt, istnieje swoboda wejścia i wyjścia z danej gałęzi, a klienci łatwo mogą stwierdzić, że produkty różnych firm są naprawdę takie same.

Konkurencję monopolistyczną odróżnia fakt, że każde z przedsiębiorstw ma do czynienia z opadającą krzywą popytu.

Konsumenci wolą otrzymywać transfery w gotówce niż świadczenia w naturze o tej samej wartości pieniężnej. Rzeczowa postać transferu może ograniczyć swobodę wyboru konsumenta.

Konsument osiągnie maksymalną użyteczność, wybierając z pośród dostępnych koszyków dóbr taką kombinację, dla której stosunek krańcowych użyteczności poszczególnych dóbr do ich cen jest jednakowy.

Koszt alternatywny (inaczej koszt utraconych możliwości) jest to suma dochodów utraconych w wyniku niewykorzystania posiadanych zasobów (pracy i kapitału) w najlepszym z istniejących, alternatywnych zastosowań.

Koszt alternatywny jest to koszt odrzuconej alternatywy, produkujÄ…c coÅ› - rezygnujemy z czegoÅ›

Koszt kapitału (wymagana opłata za wykorzystanie kapitału) zależy od: cen środków trwałych, realnej stopy procentowej, stopy amortyzacji.

Koszt krańcowy (marginal cost) jest to wzrost kosztów całkowitych wywołany wzrostem produkcji o jednostkę.

Koszt powinien obejmować koszt alternatywny (-koszt utraconych możliwości) jest równy wartości dochodów, które dany czynnik produkcji mógłby przynieść, gdyby go zatrudniono w innym, możliwie najlepszym zastosowaniu.

Koszt przedsiębiorstwa to wydatki poniesione na wytworzenie dóbr i usług w jakimś okresie.

Koszt utraconych możliwości jest to suma dochodów utraconych w wyniku niewykorzystania posiadanych zasobów (pracy i kapitału) w najlepszym z istniejących, alternatywnych zastosowań.

Koszt użycia usług kapitału określa stawka najmu.

Koszt wykorzystania zmiennych czynników produkcji jest określany mianem krótkookresowych kosztów zmiennych.

Kosztem alternatywnym danego dobra jest ilość innego dobra, z której trzeba zrezygnować, aby możliwe stało się wytworzenie dodatkowej jednostki tego pierwszego dobra.

Koszty ekonomiczne obejmują zwłaszcza koszt czasu i wysiłku właściciela, związany z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Do kosztów ekonomicznych zalicza się również koszt alternatywny wykorzystania kapitału finansowego przedsiębiorstwa.

Koszty przeciętne są równe kosztom krańcowym tylko w najniższym punkcie krzywej kosztów przeciętnych.

Koszty stałe to koszty, które się nie zmieniają wraz ze zmianami produkcji.

Koszty stałe w krótkim okresie się nie zmieniają wraz ze zmianą rozmiarów produkcji.

Koszty stałe występują również, gdy produkcja jest równa zeru.

Koszty to wydatki ponoszone w związku z prowadzeniem produkcji i sprzedaży.

Koszty zmienne to koszty, które się zmieniają wraz ze zmianami wolumenu produkcji. (praca w nadgodzinach, wynajmowanie pracowników sezonowych)

Koszty zmienne to koszty, które zmieniają się wraz ze wzrostem rozmiaru produkcji np.. czynsze, płace.

Krańcowa stopa substytucji filmów a posiłkami jest to liczba filmów, z których musi zrezygnować konsument, jeżeli chce zwiększyć o jednostkę liczbę posiłków, nie zmieniając łącznej użyteczności.

Krańcowa stopa substytucji MRS - coraz mniej rezygnujemy z jednego dobra na rzecz drugiego. W wzdłuż tej linii szacowana jest użyteczność całkowita obu dóbr.

Krańcowe dobro- stosunek przyrostu użyteczności całkowitej w stosunku do minimalnego przyrostu konsumpcji lub zapasu danego dobra.

Krańcowy produkt zmiennego czynnika produkcji (np. pracy) jest równy przyrostowi produkcji uzyskanemu dzięki zwiększeniu o jednostkę ilości czynnika zmiennego, przy założeniu, że ilość pozostałych czynników (tym przypadku kapitału) się nie zmienia.

Krańcowy produkt zmiennego czynnika produkcji jest równy wzrostowi produkcji uzyskanemu dzięki zwiększeniu o jednostkę ilości czynnika zmiennego, przy założeniu, że ilość pozostałych czynników nie zmienia się. Krzywa LMC jest taka sama jak SMC

Krótki okres to czas, w którym przedsiębiorstwo jest w stanie tylko częściowo dostosować czynniki wytwórcze do nowych warunków.

Krótkookresowe koszty całkowite (STC) są równe sumie krótkookresowych kosztów zmiennych(SVC) i krótkookresowych kosztów stałych (SFC)

Krótkookresowe koszty całkowite rosną w sposób ciągły wraz ze wzrostem produkcji.

Krótkookresowe przeciętne koszty całkowite (SATC) są równe krótkookresowym kosztom całkowitym (STC) podzielonych przez wielkość produkcji.

Krótkookresowe przeciętne koszty stałe (SAFC) są równe krótkookresowym kosztom stałym (SFC) podzielonym przez wielkość produkcji.

Krótkookresowe przeciętne koszty zmienne (SAVC) są równe krótkookresowym kosztom zmiennym (SVC) podzielonym przez wielkość produkcji.

Krzywa długookresowych kosztów całkowitych opisuje minimalne koszty wytwarzania różnych rozmiarów produkcji wówczas, gdy przedsiębiorstwo jest w stanie dostosować wszystkie czynniki wytwórcze.

Krzywa długookresowych kosztów przeciętnych (LAC) ma najczęściej kształt litery U. Opadający odcinek tej krzywej to rezultat niepodzielności okresu produkcji, korzyści ze specjalizacji oraz pewnych technicznych korzyści związanych z produkcją na dużą skalę. Są to przyczyny rosnących przychodów ze skali produkcji. Wznoszenie się krzywej kosztów przeciętnych wynika z menedżerskich niekorzyści skali.

Krzywa kosztów całkowitych jest wyprowadzana z funkcji produkcji czynników produkcji przy założeniu, że dane są płace i stawki opłat za wynajęcie innych czynników produkcji.

Krzywa krótkookresowych kosztów krańcowych (SMC) przecina krzywe SATC i SAVC w ich najniższych punktach.

Krzywa LAC jest zawsze położona poniżej krzywej SATC, z wyjątkiem punktu styczności obu krzywych. Oznacza to, że w długim okresie istnieje pewność osiągnięcia większego zysku niż w okresie krótkim, jeśli tylko obecnie przedsiębiorstwo produkuje przy rozmiarach zakładu, które nie są optymalne w długim okresie.

Krzywa możliwości (granica) to maksymalna ilość dwóch dóbr wytworzonych przez gospodarkę przyjętych przy założeniach.

Krzywa możliwości produkcyjnych i koszt alternatywny odpowiadają rzeczywistemu przebiegowi zjawisk gospodarczych.

Krzywa możliwości produkcyjnych przedstawia- przy każdej wielkości produkcyjnej jednego dobra- maksymalną, możliwą produkcję drugiego dobra.

Krzywa możliwości produkcyjnych przedstawia- przy każdej wielkości produkcyjnej jednego dobra- maksymalną, możliwą produkcję drugiego dobra.

Krzywa obojętności nawiązuje do teorii użyteczności krańcowej i do prawa malejącej krańcowej stopy substytucji.

Krzywa obojętności nawiązuje do teorii użyteczności krańcowej.

Krzywa obojętności obrazuje wszystkie kombinacje dwu dóbr dające konsumentowi taką samą całkowitą użyteczność.

Krzywa popytu na produkt przedsiębiorstwa wolnokonkurencyjnego to pozioma krzywa popytu.

Krzywa popytu wskazuje ilość dobra, którą nabywcy chcą kupić przy różnych poziomach cena innych czynnikach niezmienionych)

Krzywa SATC zaczyna się wznosić, gdy wzrost przeciętnych kosztów zmiennych przewyższa efekt spadku przeciętnych kosztów stałych.

Krzywą długookresowych kosztów całkowitych otrzymujemy przez wyznaczenie dla każdej wielkości produkcji takiej metody wytwarzania, która przy pełnej zmienności wszystkich nakładów prowadzi do minimalizacji kosztów.

Krzywą podaży całej gałęzi otrzymujemy sumując wielkości dostaw wszystkich przedsiębiorstw przy różnych cenach. W długim okresie jest ona bardziej spłaszczona, bo każde przedsiębiorstwo może w pełni dostosować zasoby wszystkich czynników produkcja liczba przedsiębiorstw w gałęzi może się zmienić. W skrajnym przypadku, kiedy wszyscy działający i potencjalni producenci mają takie same koszty, krzywa długookresowej podaży gałęzi jest pozioma i przebiega przy cenie odpowiadającej najniżej położonemu punktowi na krzywej LAC każdego przedsiębiorstwa.

Krzywą podaży przedsiębiorstwa jest krzywa ilustrująca wielkość produkcji, którą przedsiębiorstwo chce wytworzyć przy różnych cenach.

Krzywe obojętności nie mogą się przecinać.

Krzywe obojętności stają się bardziej płaskie w miarę przesuwania się po nich w prawo.

Krzywe obojętności wyrażają zasadę malejącej krańcowej stopy substytucji. Ulegają one spłaszczeniu w miarę, jak przesuwamy się po nich w prawo. Aby utrzymać dany poziom użyteczności, konsument jest skłonny poświęcić coraz mniejsze ilości jednego dobra w zamian za dodatkowe jednostki drugiego dobra.

Kwalifikacje specjalistyczne- zwiększają wydajność pracowników.

Linia budżetowa jest to wykres ograniczenia budżetowego, która nawiązuje do dwóch zmiennych: do dochodu,do relacji cenowej.

Linia budżetowa pokazuje maksymalną dostępną ilość jednego dobra przy danej ilości drugiego dobra. Położenie linii budżetowej określają wyłącznie dochód i ceny. Natomiast jej nachylenie wyraża tylko relację

cen.

Linia budżetowa przedstawia maksymalne kombinacje dwóch dóbr, które można nabyć rozporządzając danym dochodem.

Linie budżetowe- wykres ograniczenia budżetowego, który nawiązuje do dwóch zmiennych czyli dochodu i ceny. Jest to zbiór kombinacji dwu dóbr, które konsument może nabyć w maksymalnych ilościach.

Makroekonomia kładzie nacisk na wzajemne związki zachodzące w gospodarce jako całości.

Maksymalizacja zysku wymaga minimalizacji kosztów przy każdych rozmiarach produkcji.

Maksymalizujący użyteczność konsument wybiera taką kombinację dóbr, dla której najwyższa osiągalna krzywa obojętności jest zaledwie styczna do linii budżetowej. W punkcie styczności rynkowa relacja wymienna obu dóbr, mierzona nachyleniem linii budżetowej, równa się relacji opartej na ocenie użyteczności, mierzonej nachyleniem krzywej obojętności.

Maksymalna użyteczność oznacza, że wybierany jest punkt, w którym krzywa obojętności ledwie dotyka linii budżetowej.

Maksymalna użyteczność z wszystkich dóbr konsumowanych związana jest z optimum konsumenta, czyli maksymalną satysfakcją. Ma to miejsce wówczas, gdy suma użyteczności krańcowych z wszystkich dóbr jest taka sama. Nie można poprawić swojej użyteczności przechodząc z jednego dobra do drugiego.

Maksymalną użyteczność konsument osiągnie, wybierając z pośród dostępnych koszyków dóbr taką kombinację, dla której stosunek krańcowych użyteczności poszczególnych dóbr do ich cen jest jednakowy.

Malejąca krańcowa produkcyjność pracy sprawia, że krzywa MVPL ma nachylenie ujemne.

Malejące przychody ze skali występują wtedy, kiedy długookresowe koszty przeciętne rosną wraz ze wzrostem produkcji.

Metoda statyki porównawczej polega na zmianie jednej z wielkości przyjmowanych za stałe i badaniu wpływu tej zmiennej na cenę równowagi i odpowiadającej jej wielkości popytu i podaży.

Metoda statyki porównawczej pozwala zbadać, jak zmienia się równowaga, kiedy następuje np.. Zmiana popytu lub poziomu kosztów.

Miarą inflacji jest roczna procentowa zmiana wskaźnika cen detalicznych.

Mieszana elastyczność cenowa popytu mierzy reakcję wielkości popytu na jedno dobro za zmianę ceny dobra pokrewnego. Dodatnia elastyczność mieszana oznacza na ogół, że rozpatrywane dobra są substytutami. Ujemna elastyczność mieszana oznacza zwykle, dane dobra są wzajemnie komplementarne.

Mieszana elastyczność cenowa popytu na dobro i względem zmian ceny dobra (j) to relacja między względną zmienną zapotrzebowania na dobro i a względną zmienną ceny dobra j.

Minimalna skala efektywna to wielkość produkcji, przy której krzywa długookresowych kosztów przeciętnych przedsiębiorstwa przestaje opadać.

Modele ekonomiczne- pokazać, co istotne, uproszczony obraz rzeczywistości, który opisuje gospodarkę ukazując to, co jest istotne.

Monopole mają większe zasoby własne, które mogą przeznaczyć na badania obniżające koszty, a ich motywacja do prowadzenia takich badań może być silniejsza, bo zyski z innowacji nie zanikają pod wpływem konkurencji. Małe przedsiębiorstwa nie prowadzą kosztownych badań, ale prawo patentowe stwarza wystarczające bodźce dla średnich i większych przedsiębiorstw.

Monopolista to wyłączny sprzedawca dobra lub usługi.

Monopolistą jest jedyny nabywca lub jedyny potencjalny nabywca dobra pochodzącego z danej gałęzi.

Monopolistą jest jedyny sprzedawca lub jedyny potencjalny sprzedawca dobra w danej gałęzi.

Na państwową kontrolę cen składają się reguły i przepisy uniemożliwiające dostosowanie się cen do poziomu równowagi rynkowej

Na wzrost aktywności zawodowej wpływają: wzrost godzinowych stawek płacy realnej, obniżka stałych kosztów podjęcia pracy, niższy dochód ze źródeł innych niż praca, zmiana gustów, czyli preferowanie pracy kosztem czasu wolnego.

Nachylenie linii budżetowej zależy od relacji cenowej obu dóbr, oraz krańcowej stopy substytucji a położenie od wielkości nominalnego dochodu.

Nadwyżka podaży nad popytem- cena wyższa od ceny równowagi rynkowej

Nadwyżka popytu nad podażą - cena niższa od ceny równowagi rynkowej.

Nakład (czynnik produkcji) to dobro lub usługa wykorzystywane w procesie produkcji.- płace, maszyny , surowce, energia, bandaże w zakładowym ambulatorium.

Nakład pracy w procesie produkcji równa się liczbie pracowników pomnożonych przez liczbę przepracowanych godzin.

Narzędzia analizy postępowania konsumenta - ograniczenia budżetowe, linie budżetowe, krańcowa stopa substytucji, gusty, krzywe obojętności, kryterium wyboru, optimum konsumenta.

Naturalna bariera wejścia to taka bariera, która nie została rozmyślnie stworzona przez działające już w gałęzi firmy.

Negatywny aspekt gospodarowania- nie robimy pewnych rzeczy

Niższa płaca przesuwa krzywą podaży gałęzi na prawo i obniża cenę równowagi.

Nominalna stopa procentowa wyznacza faktyczną sumę, jaką otrzymamy w postaci odsetek pożyczając na rok.

Nowa ekonomia przemysłu to; teoria gier, wiążące zobowiązanie, wiarygodność i odstraszanie.

Odstraszanie strategiczne- gdy nie ma odstraszania a klient wchodzi do gałęzi, stare przedsiębiorstwo uczyni najlepiej jeżeli się z tym pogodzi i nie podejmie walki

Ograniczenie budżetowe- opisuje dostępne koszyki dóbr i zależy od: wysokości dochodu, cen poszczególnych dóbr.

Ograniczenie budżetowe opisuje różne koszyki dóbr dostępne dla konsumenta.

Ograniczenie budżetowe wskazuje maksymalną ilość jednego dobra, którą możemy kupić przy określonej nabywanej ilości drugiego dobra.

Oligopol- jest gałęzią, w której działa wielu producentów. Każdy z nich stwierdza, że osiągana przez niego cena zależy nie tylko od wielkości własnej produkcji, lecz także od działań jego konkurentów.

Oligopolista wychodzi z założenia, że konkurenci dostosują do obniżki cen, lecz nie do ich podwyżki. Jego krzywa popytu jest załamana w punkcie A. Podwyżka cen powoduje dużą stratę udziału w rynku, obniżka cen zaś zwiększa sprzedawaną ilość, ale wyłącznie dzięki wzrostowi sprzedaży całej gałęzi.

Oligopoliści stoją przed dylematem: konkurować o większy udział w ograniczonych wspólnych zyskach czy też porozumieć się, aby je maksymalizować.

Optymalna wielkość produkcji zapewnia maksymalizację sumy zysków ekonomicznych.

Państwo jest dostawcą dóbr publicznych. Im więcej miejsca dla państwa tym mniej dla rynku.

Państwo pełni rolę koordynatora drugiego po rynku procesów gospodarczych wpływających na podział dochodu narodowego przez: podatki, transfery, przekazy dla gospodarstw domowych (substytucje), wpływa na decyzje gospodarcze podmiotów.

Pasywami nazywamy to, co firma jest winna innym.

Płatności transferowe to wypłaty, za które nie są świadczone żadne bezpośrednie usługi.

Podaż to ilość dobra, jaką sprzedawcy są gotowi zaoferować przy różnym poziomie cen.

Podaż- złożona relacja między ilością dobra, którą producenci są skłonni zaoferować w danym czasie, a ceną w danym czasie. Q_S = a+ bP a- ilość przy zerowej cenie, b- kąt nachylenia krzywej podaży, Q_S- ilość podaży, P- cena

Podjęcie pracy ma wpływ na położenie krzywej użyteczności i linii budżetowej.

Podmiotowy podział dochodu informuje o proporcjach podziału dochodu między poszczególne jednostki.

Podział dochodu (w skali kraju czy świata) informuje o tym, w jaki sposób jest dzielony miedzy różne grupy lub jednostki.

Pojęcie elastyczności popytu dotyczy prostej elastyczności cenowej popytu. Mierzy ona reakcję wielkości zapotrzebowania na zmiany cen danego dobra przy nie zmienności cen innych dóbr i danej wysokości dochodu.

Prosta elastyczność cenowa popytu jest wielkością ujemną, ponieważ krzywa popytu względem ceny jest malejąca. Na ogół elastyczność zmienia się, w miarę jak przesuwamy się po danej krzywej popytu. Jeżeli funkcja popytu jest linią prostą, to elastyczność maleje wraz ze spadkiem ceny.

Ponieważ konsument woli więcej niż mniej, to wybierze pewien punkt na linii budżetowej. Napotyka on tu problem wyboru, gdyż poruszając się po linii budżetowej, można zwiększyć ilość jednego dobra tylko kosztem zmniejszenia drugiego dobra.

Popyt - jest to założona relacja między ceną a ilością towarów, którą chcą nabyć konsumenci przy założeniu że inne elementy nie ulegają zmianie.

Popyt doskonale elastyczny =
, (substytucyjny)

Popyt doskonale nieelastyczny =0

Popyt jednostkowo elastyczny =1 (naturalny względem ceny)- popyt proporcjonalny(dobra normalne)

Popyt jest nieelastyczny, gdy jego elastyczność przyjmuje wartości między -1 i 0.Obniżka ceny zmniejsza sumę wydatków na zakup danego dobra.

Popyt nazywamy elastycznym, gdy jego elastyczność cenowa jest mniejsza od -1. (np. -2). Obniżka ceny zwiększa wówczas sumę wydatków na zakup danego dobra.

Popyt opiera się na założeniu, że konsument, przy danym ograniczeniu budżetowym, stara się osiągnąć maksymalny możliwy poziom użyteczności.

Popyt to ilość dobra, jaką nabywcy są gotowi zakupić przy różnym poziomie cen.

Popyt względnie elastyczny <1

Popyt względnie nieelastyczny >1 (żywność)

Posunięcie strategiczne to takie działanie, które wybiera korzystny dla podejmującej jej osoby wpływ na wybory innej osoby, oddziałując na jej przewidywania dotyczące działań tej pierwszej osoby.

Poza punktem A wyższa płaca realna powoduje zmniejszenie podaży pracy.

Pozytywny aspekt gospodarowania- wytwarza siÄ™ dobra

Prawo Gossena - w miarę zwiększenia ilości konsumowanych jednostek jakiegoś dobra - krańcowa użyteczność dobra ulega zmniejszeniu.

Prawo malejącej użyteczności krańcowej, że (MU) maleje w miarę wzrostu konsumowanego dobra.

Prawo malejących przychodów- mówi, że gdy do malejącego zasobu stałego dodajemy kolejne jednostki drugiego zasobu to produkcja rośnie, ale coraz wolniej.

Prawo malejących przychodów działa wtedy, kiedy wszystkie z wyjątkiem jednego, czynniki produkcji są stałe. Mówi ono o tym, że od pewnego poziomu nakładów czynnika zmiennego (np. pracownika) jego produkcyjność stale się zmniejsza.

Prawo podaży- gdy cena towaru rośnie to producenci są skłonni dostarczyć większą ilość dobra.

Prawo popytu- popyt wzrasta przy malejÄ…cej cenie.

Producent działający w warunkach konkurencji niedoskonałej nie może sprzedać po istniejącej cenie tyle, ile chce. Popyt na jego wyroby maleje wraz ze wzrostem ceny, a cena zależy od ilości wytwarzanych i sprzedawanych produktów.

Produkt narodowy brutto (PNB) jest to wartość wszystkich dóbr i usług wytworzonych w gospodarce w danym okresie (np. w ciągu roku)

Przeciętne koszty produkcji są równe kosztom całkowitym podzielonym przez wielkość produkcji.

Przesunięcie krzywej popytu na produkty gałęzi spowoduje przesunięcie w tym samym kierunku krzywej popytu pochodnego na użyty do tej produkcji czynnik wytwórczy.

Przesunięcie w górę krzywej kosztów krańcowych powoduje zmniejszenie produkcji.

Przesunięcie w górę linii utargu krańcowego prowadzi do wzrostu wielkości produkcji.

Przy dobrach zwykłych (normalnych) zmniejszenie realnego dochodu spowoduje zmniejszenie zapotrzebowania na obydwa dobra.

Przy elastyczności równej -1 zmiany cen nie mają żadnego wpływu na wielkość wydatków.

Przy stałych cenach wzrost dochodu powoduje równoległe przesunięcie linii budżetowej w górę. Jeżeli rozpatrywane dobra są dobrami normalnymi, to wielkość zapotrzebowania (popytu) wzrośnie.

Przychód (utarg) przedsiębiorstwa pochodzą ze sprzedaży dóbr i usług.

Przymusowo bezrobotni to ci, którzy gotowi są pracować za występujące na rynku stawki płac, nie mogą jednak znaleźć zatrudnienia.

Przypływy pieniężne w danym przedsiębiorstwie jest to ilość pieniędzy netto faktycznie uzyskana w danym okresie.

Punkty leżące powyżej linii budżetowej są nieosiągalne.

Racjonalne zasady postępowania typowego konsumenta - chce maksymalizować satysfakcje, wie czego chce potrafi określić swoje potrzeby w stosunku do nabywcy, woli mieć więcej niż mniej, jego gusty spełniają wymogi prawa malejącej krańcowej stopy substytucji.

Realna stopa procentowa- skorygowana o wpływ inflacji- mierzy dochód z odsetek ilością dóbr, które można za nie kupić.

Relacja ujemna - jeżeli popyt wzrasta przy malejącej cenie(prawo popytu)

Rosnące przychody ze skali produkcji występują wtedy, gdy długookresowe koszty przeciętne spadają wraz ze wzrostem produkcji.

Rozróżniamy trzy rodzaje przedsiębiorstw: firmę jednoosobową opartą na pracy właściciela, spółkę jawną spółkę kapitałową.

Rynek doskonale konkurencyjny to taki rynek, na którym zarówno sprzedający, jak i kupujący uznają, że ich decyzje o kupnie i sprzedaży nie wpływają na poziom ceny rynkowej.

Rynek jest w równowadze, gdy cena zrównuje popyt z podażą. W tym punkcie krzywe popytu i podaży się przecinają. Przy cenie niższej od ceny równowagi pojawia się nadwyżka popytu (brak towarów), która prowadzi do wzrostu cen. Przy cenie wyższej od ceny równowagi pojawia się nadwyżka podaży, która prowadzi do spadku cen.

Rynek sporny to rynek, na którym istnieje swoboda wejścia i wyjścia.

Rynek to zespół warunków, które doprowadzają do kontaktu pomiędzy kupującymi a sprzedającymi w procesie wymiany dóbr i usług.

Rynkowa krzywa popytu jest sumą indywidualnych krzywych popytu. Przy poziomie ceny sumujemy zapotrzebowanie zgłaszane przez indywidualnych nabywców.

Siła nabywcza pieniądza to wskaźnik ilości dóbr, które można nabyć za jednostkę pieniężną(np..1$)

Spadek podaży (przesunięcie krzywej podaży w lewo) zmniejsza ilość dobra w punkcie równowagi, zwiększając jednocześnie jego cenę.

Spadek popytu- spadek nabywania przy tej samej cenie, może być wywołany czynnikiem poza cenowym.

Spółka jawna- organizacja dwie lub więcej osób ,dzielą zyski między siebie odpowiadają własnym majątkiem.(jest spółką z nieograniczoną odpowiedzialnością)

Spółka kapitałowa jest to organizacja stworzona w celu prowadzenia działalności gospodarczej. Spółki są własnością akcjonariuszy (udziałowców), ale są zarządzane przez menadżerów odpowiadających przed radą dyrektorów.

Spółka kapitałowa- własność jest podzielona pomiędzy akcjonariuszy, kto ma więcej akcji ten ma więcej głosów-zarządzają rady dyrektorów.

Stałe przychody ze skali pojawiają się wówczas, gdy długookresowe koszty przeciętne są stałe przy wzroście produkcji.

Stały czynnik produkcji to taki czynnik, którego nakład nie może ulec zmianie.

Statut czystego monopolu może zostać nadany z mocy prawa. Bywa to wtedy, kiedy określona gałąź zostaje znacjonalizowana lub jest chroniona tymczasowym patentem.

Stopa bezrobocia jest to procentowy udział bezrobotnych w całości siły roboczej.

Stopa wzrostu danej zmiennej jest to zmienna procentowa jej poziomu w danym okresie (najczęściej w ciągu roku)

Stopień aktywności zawodowej to odsetek danej grupy ludności w wieku produkcyjnym wchodzący w skład zasobów siły roboczej.

Stopy procentowe- wskaźniki, dynamiki, struktury -procentowe

Strategia jest planem gry, opisującym, jak gracz będzie działał, czyli, jakie posunięcie wykona w każdej wyobrażalnej sytuacji.

Struktura rynku pozwala opisać zachowania nabywców i sprzedawców na tym rynku.

Strumień - to potok usług dostarczanych przez dany składnik aktywów w ciągu pewnego okresu.

Substytucyjność - zastępowalność

Szereg czasowy zawiera kolejne wartości przyjmowane przez daną zmienną w różnych momentach.

Ścieżka wzrostu dochodu łączy punkty krzywych obojętności i linii budżetowych.

Tablice służą do prezentowania danych w łatwo zrozumiałej formie.

Tam gdzie linia budżetowa przecina krzywą obojętności, przesunięcie po linii budżetowej w jednym kierunku zwiększa łączną użyteczność.

Teoria podaży to teoria opisująca warunki dokonywania przez przedsiębiorstwo wyboru wielkości produkcji.

Teoria podaży-decyzje przedsiębiorstwa o wielkości produkcji i podaży zależą od wysokości kosztów i utargu ze sprzedaży

Teoria popytu opiera się na założeniu, że konsument, przy danym ograniczeniu budżetowym, stara się osiągnąć maksymalny poziom użyteczności.

Teoria sygnalizacji- inwestowanie w wykształcenie

Udoskonalenie techniki lub obniżenie cen czynników produkcji zwiększa ilość oferowaną przy danej zmiennej.

Udział określonego dobra w budżecie konsumenta są to wydatki na zakup tego dobra (cena x ilość), wyrażone jako część całości wydatków gospodarstwa domowego lub część jego dochodów.

Utarg (przychód) przedsiębiorstwa jest to ilość pieniędzy uzyskana ze sprzedaży dóbr i usług w jakimś okresie, na ogół w ciągu roku.

Utarg krańcowy (przychód) (marginal revenue) jest to wzrost utargu całkowitego wywołany zwiększeniem produkcji o jednostkę.

Użyteczność całkowita jest rosnąca coraz wolniej ( dotyczy sumy użyteczności) w miarę wzrostu spożycia lub zapasu tego dobra.

Użyteczność krańcowa dobra jest to przyrost użyteczności uzyskiwany dzięki zwiększeniu konsumpcji tego dobra o jednostkę, przy danych rozmiarach konsumpcji pozostałych dóbr.

Użyteczność krańcowa dobra maleje, gdy dodatkowa jednostka dobra dostarcza konsumentowi coraz mniejszych przyrostów użyteczności.

Użyteczność krańcowa- przyrost użyteczności następuje przy zwiększeniu konsumpcji o jednostkę.

Użyteczność- suma zadowolenia, jaką daje konsumentowi posiadanie danego dobra w miarę zaspakajania potrzeb, maleje użyteczność dobra, gdyż maleje intensywność odczuwania potrzeby, które ono zaspokaja.

W długim okresie rozmiary produkcji przedsiębiorstwa odpowiadają punktowi, w którym długookresowe koszty krańcowe są równe utargowi krańcowemu, pod warunkiem, że cena jest niższa od długookresowych kosztów przeciętnych przy tych rozmiarach produkcji.

W gałęzi wolnokonkurencyjnej wszyscy nabywcy i sprzedawcy są biorcami cen i uważają, że indywidualne działania nie wpływają na wysokość ceny rynkowej.

W konkurencji monopolistycznej równowaga długookresowa przedsiębiorstwa ustala się w punkcie styczności, tj. w miejscu, w którym krzywa popytu styka się ( tylko w jednym punkcie) z krzywą AC przy wielkości produkcji, dla której MC =MR. Wówczas każde z przedsiębiorstw ma maksymalny swój zysk księgowy (normalny), lecz nie osiąga zysków nadzwyczajnych i nie ponosi strat. Nie ma dalszych wejść ani wyjść z gałęzi.

W krótkim okresie przedsiębiorstwo produkuje niekiedy ze stratami pod warunkiem, że przychody ze sprzedaży pokrywają co najmniej część kosztów stałych.

W krótkim okresie przedsiębiorstwo wybiera rozmiar produkcji Q - tzn. wielkość, przy której MR=SMC, pod warunkiem, że przy tych rozmiarach produkcji cena nie jest niższa od krótkookresowych przeciętnych kosztów zmiennych SAVC. Jeżeli cena jest niższa od SAVC, to przedsiębiorstwo zaprzestaje produkcji.

W przypadku pracującej już osoby zwiększenie realnej godzinowej stawki płac wywołuje efekt substytucyjny i zwiększa podaż przepracowanych godzin.

W stanie równowagi długookresowej cena rynkowa równoważy wielkość zapotrzebowania z całkowitą wielkością podaży oferowaną przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w gałęzi, gdy każde z nich wytwarza zgodnie ze swą krzywą długookresowej podaży.

W stanie równowagi krótkookresowej cena rynkowa równoważy wielkość zapotrzebowania z całkowitą wielkością podaży oferowaną przez dana liczbę przedsiębiorstw działających w gałęzi, gdy każde przedsiębiorstwo produkuje zgodnie ze swa krzywą krótkookresowej podaży.

W wyniku zmowy, polegającej na ograniczeniu produkcji do poziomu Q_M maksymalizowane są łączne zyski oligopolu. Zrównują się one z zyskami, które osiągnąłby monopolista wielozakładowy.

W wypadku dóbr zwykłych (normalnych) podwyżka ceny określonego dobra zmniejsza wielkość popytu na to dobro. W przypadku dóbr niższego rzędu efekt dochodowy działa w odwrotnym kierunku, ale w świetle działań empirycznych wydaje się, że nie przeważa on nigdy nad efektem substytucyjnym. Tak więc, regułą jest ujemnie nachylona (opadająca) krzywa popytu.

Wartość krańcowego produktu kapitału (MVPK) to przyrost wartości produkcji przedsiębiorstwa spowodowany zastosowaniem dodatkowej jednostki usług kapitału.

Wartość krańcowego produktu pracy MVPL nazywamy dodatkowy utarg uzyskany w wyniku sprzedaży produktu wytworzonego przez dodatkowego pracownika.

Wartość zaktualizowana (obecna) 1 ł z jakiegoś momentu, która dziś pożyczona komuś na procent, osiągnie wartość 1ł w tym właśnie momencie.

Wielkość produkcji przedsiębiorstwa w krótkim okresie odpowiada punktowi zrównania SMC i MR, pod warunkiem, że cena nie jest niższa od krótkookresowych kosztów zmiennych.

Wolny rynek to taki, w których działanie nie ingeruje państwo.

Wolny rynek umożliwia ustalenie się cen wyłącznie w wyniku gry sił podaży i popytu.

Wskaźnik cen detalicznych (WCD) ilustruje zmiany cen wszystkich towarów kupowanych przez gospodarstwa domowe.

Wskaźnik cen jest miernikiem przeciętnego poziomu cen dóbr i usług w gospodarce. Porównuje ich poziom w danym okresie z poziomem w wybranym okresie w przeszłości.

Wskaźnik konkurencji N firm to udział N największych przedsiębiorstw w sprzedaży tej gałęzi.

Wskaźnik wyraża względną wartość danej zmiennej odniesioną do jej wartości w okresie podstawowym (bazowym).

Wskaźniki- dynamiki, struktur-procentowe tzn. stopy procentowe

Wymagana stawka wynagrodzenia kapitału (stawka opłat za usługi) to taka stawka, która pozwala właścicielom kapitału pokryć koszt alternatywny (koszt utraconych możliwości) związany z posiadaniem kapitału.

Wzrost ceny dobra substytucyjnego ( lub spadek ceny dobra komplementarnego) zwiększa rozmiary zapotrzebowania na dane dobro przy każdej cenie.

Wzrost ceny jednego dobra zmniejsza popyt drugiego dobra przez efekt substytucji i również przez efekt dochodowy (o ile są to dobra normalne.

Wzrost ceny zwiększa popyt na dobro Giffena.

Wzrost dochodu konsumenta zwiększa popyt na dane dobro, jeżeli jest to dobro normalne, ale zmniejsza popyt na dobra niższego rzędu.

Wzrost dochodu zmniejsza popyt na dobro niższego rzędu.

Wzrost kosztów wszystkich przedsiębiorstw prowadzi do ograniczenia wielkości podaży gałęzi i wzrostu ceny. W długim okresie przedsiębiorstwo krańcowe nie może mieć ani zysków ani strat. Do zrównoważenia wzrostu

jego kosztów przeciętnych niezbędna jest wyższa cena.

Wzrost płacy realnej zwiększa względną opłacalność pracy.

Wzrost płacy w przedsiębiorstwie wolnokonkurencyjnym spowoduje wzrost krańcowego kosztu pracy, co wpłynie na mniejsze zatrudnienie pracowników.

Wzrost popytu - gdy zwiększa się ilość nabywania produktu przy tej samej cenie.

Wzrost popytu prowadzi do dużej podwyżki cen, ale do małego wzrostu produkcji. Już obecnie w gałęzi przedsiębiorstwa przesuwają się, bowiem w górę po swych stromych krzywych SMC. Cena przewyższa koszty przeciętne, a wynikające z stąd zyski przyciągają do gałęzi nowe przedsiębiorstwa. W długim okresie produkcja nadal wzrasta, lecz cena spada. W stanie równowagi długookresowej przedsiębiorstwo krańcowe osiąga jedynie zysk normalny i nie zachodzą dalsze zmiany liczby przedsiębiorstw należących do danej gałęzi.

Wzrost siły nabywczej dochodu- jeżeli mamy dobro normalne, to wraz ze wzrostem dochodu krzywa użyteczności krańcowej przesuwa się w górę. Dla utrzymania danej użyteczności krańcowej, nabywana ilość dobra musi wzrosnąć.

Zakres odpowiedzialności akcjonariuszy za zobowiązania spółki jest ograniczony. Odpowiedzialność właścicieli spółek jednoosobowych i jawnych jest nieograniczony.

Zapasy są to dobra przechowywane przez przedsiębiorstwo na potrzeby przyszłej sprzedaży.

Zasady, które dotyczą pojedynczego podmiotu gospodarczego, mogą nie mieć zastosowania do ogółu podmiotów.

Zasoby - ziemia, praca, kapitał, technologie,

Zasób - to ilość pewnego składnika aktywów w jakimś momencie.

Zasób rzadki(ograniczony) cechuje się tym, że przy cenie równej zeru popyt nań przewyższa dostępną podaż.

Zasób siły roboczej to ogół jednostek pracujących lub poszukujących zatrudnienia.

Zmiana ceny jednego dobra powoduje obrót linii budżetowej wokół punktu, w którym nie kupuje się w ogóle tego dobra. Taka zmiana wywołuje efekty: dochodowy i substytucyjny. Efekt dochodowy wzrostu ceny dla wszystkich dóbr normalnych wyraża się zmniejszeniem wielkości popytu. Efekt substytucyjny, związany tylko ze zmianą relacji cen, sprawia, że konsumenci odchodzą od dobra, którego cena względna wzrosła, zastępując je innymi dobrami.

Zmiana dochodu przy niezmienionych cenach i preferencjach oznacza przesunięcie linii budżetowej w prawo, gdy dochody rosną, lub w lewo gdy dochody maleją.

Zmiana wpływa na wielkość zapotrzebowania odbiorców, a tym samym na wielkość utargu. Jest to istotne spostrzeżenie dla producentów stosujących obniżki lub podwyżki z punktu widzenia spodziewanych utargów.

Zmowa jest jawnym lub tajnym porozumieniem między przedsiębiorstwami, które ma na celu uniknięcie wzajemnej konkurencji.

Zobowiązanie samo ograniczające jest dobrowolną deklaracją, która ogranicza możliwości przyszłego wyboru jednej ze stron.

Zróżnicowanie płac- osoby o wyższym wykształceniu zarabiają więcej, doświadczenie zawodowe, kolorowi zarabiają mniej, znaczenie zorganizowania pracowników w związkach zawodowych.

Zysk nadzwyczajny jest to zysk przekraczający dochód, który właściciel przedsiębiorstwa mógłby otrzymać w postaci odsetek, wypożyczając swój kapitał według rynkowej stopy procentowej.

Zysk nadzwyczajny to czysty zysk pozostający właścicielowi po potrąceniu kosztów alternatywnych i ekonomicznych.

Zyski niepodzielone stanowią tę część zysków po opodatkowaniu, która zostaje zainwestowana w przedsiębiorstwie, a nieprzeznaczona na wypłatę dywidend dla akcjonariuszy.

Zyski osiągają maksimum przy produkcji, dla której koszt krańcowy jest równy utargowi krańcowemu.

Zyski stanowią nadwyżkę przychodów nad kosztami.

---