Politechnika Wrocławska Wydział Górniczy

Temat:

Autor: Justyna Krajewska

Wrocław, 21 marca 2003

Rys historyczny budowy Oczyszczalni Ścieków dla miasta Andrychowa

Andrychów stał się miastem przed 225 laty dzięki prężnie rozwijającemu się rękodzielnictwu tkackiemu. Sławę ośrodka tkackiego ugruntowała powstała tu w 1906r. - Pierwsza Galicyjska Tkalnia Mechaniczna Braci Czeczewiczka. Oprócz tej dużej, jak na owe czasy, fa­bryki istniały w mieście w początkach XX wieku garbarnie, farbiarnie i inne mniej­sze zakłady wytwórcze. Ten skądinąd pożądany rozwój miejscowego przemy­słu, wpłynął niekorzystnie na stan środo­wiska naturalnego. Niewielka liczba studni oraz wodociągów powodowały ko­nieczność wykorzystywania do celów bytowych wód rzeki Wieprzówki. Widząc ten stan rzeczy, ówczesne władze miasta nie wyraziły zgody na uszlachetnianie tkanin w zakładach włókienniczych, ogra­niczając zezwolenie do bielenia tkanin.

Po II wojnie światowej nastąpił gwałtowny rozwój miasta i przemysłu. Szczególnie w latach 50-tych, nie bacząc na możliwości lokalnego środowiska na­turalnego, znacznie rozbudowano Andry­chowskie Zakłady Przemysłu Bawełnia­nego oraz dwa duże zakłady przemysłu maszynowego.

Miasto w 1951r. liczyło 6 300 stałych mieszkańców, dla których wznoszono nowe osiedla.

Preferowanym w tym czasie inwe­stycjom przemysłowym, przynoszącym w szybkim czasie efekty produkcyjne, nie towarzyszyły inwestycje komunalne, chroniące środowisko naturalne przed degradacją.

Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej powstało dopiero w 1955r., a Wodociągi Miejskie uruchomiono w 1956r. Sieć wo­dociągowa liczyła wówczas zaledwie 6 km długości, a kanalizacja 2,5 km. Wła­dze miasta nie ustawały w staraniach o budowę wodociągów i urządzeń oczyszczających ścieki. Inicjatywa bu­dowy oczyszczalni ścieków była wspól­nym dziełem władz miejskich i kierownictwa AZPB. Wstępne prace projektowe rozpoczęto w 1959r. Koncep­cja oczyszczalni ścieków zakładała oczyszczanie mechaniczno-biologiczne.

W trakcie robót inwestycyjnych na­stąpiła zmiana technologii w AZPB (uru­chomiono wykańczalnię tkanin). Okazało się, że technologia biologiczna oparta na złożach zraszanych nie da pożądanych efektów oczyszczania ścieków. Wyko­nano więc tylko część mechaniczną, która została oddana do użytku w 1964r. (przepustowość 8 300 m³ ścieków/dobę). Jednocześnie podjęto decyzję o rozpo­częciu badań na skalę półtechniczną, nad innym systemem oczyszczania biologicz­nego (metoda osadu czynnego).

Uruchomiona w 1964r. mecha­niczna oczyszczalnia początkowo nie po­zwalała na uzyskanie wymaganego stop­nia oczyszczenia ścieków odprowadza­nych dla odbiornika I klasy czystości, ja­kim jest Wieprzówka (dopływ rzeki Skawy). Powodowało to śnięcie ryb w stawach rybnych poniżej oczyszczalni i niekończące się wnioski o ukaranie Za­kładu Wodociągów i Kanalizacji - przez Wydziały Gospodarki Wodnej i Ochrony Środowiska Urzędów Wojewódzkich w Krakowie i Bielsku-Białej.

Na podstawie badań pilotowych, wykonanych przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Krakowie, Biuro Projektów Budownictwa Komunalnego w Krakowie zaprojektowało w latach 1972-1975 oczyszczalnię mechaniczno-biolo­giczną o łącznej przepustowości 43 700 m³/dobę, uwzględniając w tym perspek­tywiczne potrzeby przemysłu i miasta. W tej ilości uwzględniono 100% wód infiltra­cyjnych, z uwagi na zły stan techniczny kanalizacji i trudne warunki terenowe. Proporcjonalne do zgłoszonych potrzeb, zakłady przemysłowe zobowią­zywały się do udziału w kosztach (finan­sowaniu) inwestycji. Roboty budowlane miały się rozpocząć w 1975r., a skończyć w 1978r.

Oczyszczalnia ścieków dzisiaj

Zmiany organizacyjne administracji państwowej spowodowały ograniczenia inwestycyjne, dopiero decyzja z dnia 28.05.1980r. Wojewódzkiego Biura Pla­nowania Przestrzennego w Bielsku-Białej umożliwiła rozpoczęcie budowy Oczysz­czalni Ścieków. Przystąpiono do niej w sierpniu 1980r. wyznaczając inwestora (WDI) - Oddział Rejonowy w Wadowi­cach. Generalne wykonawstwo przyjęło Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemy­słowego w Bielsku-Białej. W okresie 9 lat, tj. do 1989r. wykonano ok. 60% robót bu­dowlanych. Na dalsze prace zabrakło środków finansowych, materiałów i mocy przerobowych wykonawców.

Przejęcie w połowie 1989r. finan­sowania tej inwestycji przez gminę przy­śpieszyło jej zakończenie. Władze samo­rządowe z ogromną determinacją, kosz­tem innych zadań w gminie, postanowiły tę inwestycję zakończyć. Dzięki tym sta­raniom oraz dotacji uzyskanej z Woje­wódzkiego Funduszu Ochrony Środowi­ska i Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska, udowa Oczyszczalni została doprowadzona do dzisiejszego stanu. Co prawda nie ukończona w pełni, ale tak wykonana, że całość ścieków kierowana na urządzenia filtrujące (tj. ok. 20 000 m³) będzie oczyszczona w stopniu przewi­dzianym w projekcie czyli 85÷87%.

Pracująca Oczyszczalnia Ścieków przygotowana jest do przyjęcia wszyst­kich ścieków z terenu miasta i gminy (także na dowóz z terenów nie skanali­zowanych), gwarantując tym samym ochronę ujęć wody dla potrzeb mieszkań­ców.

Oczyszczalnia Ścieków i technologia

Informacje na temat ogólnego procesu oczyszczania ścieków można znaleźć na http://www.zwik.andrychow.pl/zwik/oczysz.htm

Oczyszczalnia Ścieków w Andrychowie zlokalizowana jest w północnej części mia­sta u lewego brzegu rzeki Wieprzówki, na 16 km jej biegu, teren płaski o wysokości rzędu 314÷318 m n.p.m. Takie położenie oczyszczalni, jako wspólnej dla ścieków miejskich i przemysłowych AZPB, zostało ustalone uchwałą Prezydium WRN w Krakowie w 1958r. Uruchomiona oczyszczalnia jest oczyszczalnią mechaniczno-biologiczną opartą na komo­rach osadu czynnego z równoczesną przeróbką osadów ściekowych w wydzielonych ko­morach fermentacyjnych.

Ścieki sanitarne wprowadzone zostają do komory krat, a następnie do piaskownika napowietrzanego. Po piaskowniku płyną korytem otwartym do rozdzielacza przed osadnikami wstępnymi, stąd do trzech osadników radialnych, następnie korytem otwartym do studni zbior­czej, gdzie dopływają również ścieki przemysłowe. Ścieki przemysłowe z AZPB dopływają z osadników ścieków przemysłowych po uprzednim uśrednieniu w zbiornikach wyrównawczych.

Ze studni zbiorczej ścieki sanitarne i przemysłowe są pompowane do komór osadu czynnego napowietrzanych aeratorami powierzchniowymi. Po komorach osadu czynnego ścieki grawitacyjnie spływają do osadników wtórnych, skąd są odprowadzane do rzeki. Osady powstałe w procesie oczyszczania ścieków doprowadzane są do wydzielonych komór fermentacyjnych. Po przefermentowaniu, osad odprowadzany jest na poletka osu­szające lub na wirówkę, a wydzielony gaz (biogaz) wykorzystywany jest do celów techno­logicznych (fermentacja) i grzewczych.

Z roku na rok rośnie ilość ścieków oczyszczanych biologicznie, natomiast maleje ilość ścieków nie oczyszczanych:

W okresie 1991-1997 przepustowość oczyszczalni wzrosła w następujący sposób:

Schemat oczyszczalni ścieków w Andrychowie

Opis do schematu oczyszczalni ścieków w Andrychowie:

A	Dopływ ścieków	9	Pompownia osadu nadmiernego i powrót	21b	Świeczka
B	Zrzut z oczyszczalni ścieków	10	Osadniki wtórne	22	Budynek administracyjno-socjalny
1	Hala krat i dmuchaw	11	Zagęszczacze osadu	23	Garaże
2	Piaskownik	15	Wydzielone komory fermentacyjne stopnia pierwszego	25	Laboratorium
3	Zbiornik piasku	16	Szyb instalacyjny	26	Warsztat
4	Zbiornik skratek	17	Studnia zbiorcza ścieków	27	Zbiorniki ścieków przemysłowych
5	Przelewy	18	Poletka osadowe	28	Pompownia ścieków przemysłowych
6	Osadniki wstępne	19	Stacja mechanicznego odwadniania osadu	29	Osadniki ścieków przemysłowych
7	Pompownia ścieków surowych	20	Składowisko osadu odwodnionego	30	Magazyn główny
7a	Komora mieszania	21	Zbiornik gazu	31	Parking
8	Komory osadu czynnego z aeratorami	21a	Odsiarczalnik

Korzyści i efekty pracy Oczyszczalni Ścieków

• redukcja zanieczyszczeń w ściekach odprowadzanych do rzeki Wieprzówki

• nieunikniony wzrost kosztów oczyszczania ścieków jest rekompensowany przez zmniejszenie opłat i kar z tytułu zanieczyszczenia wód

• wykorzystanie biogazu z fermentacji osadów ściekowych obniża koszty i ogranicza emisję pyłów i dymów

• przepustowość oczyszczalni umożliwia przyjęcie ścieków z terenu całej gminy

Składowanie osadów

Korzystamy z podanych wzorów, aby obliczyć :

1. 
   niezbędną nieckę składowiska

Gdzie:

F - powierzchnia niecki wysypiska

V - nagromadzenie odpadów w okresie obliczeniowym

Kz - współczynnik zagęszczenia odpadów na wysypisku, wynosi :

• naturalne osiadanie - 1,5

• ugniatanie spycharkami - 2,5

• ugniatanie kompaktorami - 3,5

2. okres pracy składowiska

Gdzie :

T - czas pracy wysypiska

Vs - objętość wysypiska

Qa - roczna ilość odpadów

3. powierzchnia składowiska

Gdzie:

A - powierzchnia wysypiska

H - wysokość wysypiska

Vs - objętość wysypiska

Spis treści

	Politechnika Wrocławska Wydział Górniczy
Justyna Krajewska student
Adres służbowy: Pl. Teatralny 2 Wrocław		Adres prywatny: Ul. Sempołowskiej 74/9 Wrocław

Szczegółowe informacje na temat procesów oczyszczania ścieków w Oczyszczalni ścieków w Andrychowie znajdują się na http://www.zwik.andrychow.pl/zwik/nasza.htm

Oczyszczalnia ścieków w Andrychowie

- 9 -

OSAD CZYNNY

ZAGĘSZCZACZE

KOMORY FERMENTACJI

BIOGAZ

ODSIARCZANIE

ZBIORNIKI

WYKORZYSTANIE DO OGRZEWANIA

WIRÓWKA

POLETKA OSADOWE

SKŁADOWANIE

WYKORZYSTANIE JAKO NAWÓZ

(OSAD + ZIEMIA)

---