Wykład 1 - 7.10.2012

Historia seksuologii

1886 - R. Krafft-Ebing: „Psychopathia sexualis”

1896 - H. Havelock Ellis: “Studia psychologii seksu”

1900 - Freud: „Marzenia senne”

Ryszard von Krafft-Ebing:

• wprowadził pojęcia: sadyzm, masochizm, zoofilia

• rozpowszechnił pojęcie fetyszyzmu

Havelock Ellis:

• badał fazy rozwoju seksualnego, dewiacje, seksualność w ciąży

• twórca pojęcia „zespół Havelocka Ellisa”, którym określa się uwarunkowanie kobiet na osiąganie orgazmu poprzez masturbację strumieniem wody (kłopot z osiągnięciem orgazmu z partnerem)

Z. Freud:

• podświadomość, seksualność dziecięca, ustalanie związku między seksem a powstawaniem nerwic, psychoz i zaburzeń charakteru

• traktował zwierzenia molestowanych kobiet jako fantazje, nie wierzył

• twierdził, że orgazm łechtaczkowy jest formą niedojrzałą - tylko pochwowy jest dojrzałą

Iwan Bloch - stworzył pojęcie seksuologii (wiedza seksualna)

August Forel - „The Sexual Question” / higiena

1913 - powstało Międzynarodowe Towarzystwo Badań nad Seksem (Moll)

Magnus Hirschfeld:

• badania nad homo- i biseksualizmem

• w 1918 założył Instytut Wiedzy Seksualnej w Berlinie

Theodor Henrik Van de Velde:

• 1926 - książka “Małżeństwo doskonałe”

• jako pierwszy opisał strefy erogenne kobiety, napisał o istnieniu łechtaczki, pisał jak mężczyźni powinni pieścić kobiety

1931 - pierwsza klinika seksuologiczna w Amsterdamie

1960 - doustne środki antykoncepcyjne

Alfred Kinsey:

• pierwsze badania ankietowe

• 1955 - książka nt. seksu kobiet - za to go zaszczuto, bo obalił mit kobiety porządnej, tj. udowodnił, że kobiety też się masturbują, fantazjują, zdradzają

Masters i Johnson (1966):

• badali w laboratorium (na żywo) współżyjące pary, kobiety używające wibratorów

1979 - Światowe Towarzystwo Seksuologiczne (WAS)

1998 - Viagra

Podstawy seksualności człowieka

Struktura seksu i erotyzmu:

1. libido (zależy od genów)

2. seksualność

3. identyfikacja seksualna

4. podstawowa orientacja seksualna

5. preferencje seksualne

6. rola płciowa

7. ekspresja erotyczna - twórczość (np. treść smsów/listów erotycznych)

duży popęd (seks codziennie) - ok. 6% populacji

aseksualni - 1,5% populacji

mały popęd (seks raz na kilka tygodni) - do 20% populacji

średnio (statystycznie) uprawiamy seks 1-2 razy w tygodniu

75% par ma zbliżony temperament seksualny (tj. partnerzy mają zbliżony do siebie)

seksualność = wrażliwość na bodźce (to, ile czasu potrzeba na „rozgrzanie”)

Orientacje:

1. heteroseksualna

2. biseksualna

3. homoseksualna

4. aseksualna

5. autoerotyzm (przeważa u mężczyzn - woli się masturbować i/lub oglądać pornografię, niż uprawiać seks z kobietą)

1975 - do tej pory uważano, że między seksem ludzi a seksem zwierząt jest przepaść - że celem seksu zwierząt jest wyłącznie reprodukcja, nie ma orgazmu, dewiacji, masturbacji; w 1975 odkryto, że samice szympansa bonobo miewają orgazm i współżyją niezależnie od cyklu, z różnych motywów; występuje także homoseksualizm

Uwarunkowania seksualności

1. Biologiczne: piętra popędu, libido, geny, feromony, hormony

Piętra popędu:

I piętro - na poziomie rdzenia kręgowego

II piętro - ośrodki podkorowe - silniej rozwinięte u mężczyzn (dlatego mają orgazm wrodzony i mogą mieć satysfakcjonujący seks z kobietą, która im się nie podoba i do której nic nie czują)

III piętro - kora, zwłaszcza okolice przedczołowe - kultura, wychowanie (bardziej rozwinięte u kobiet)

• jest około 50 typów budowy sromu (ciekawostka )

2. Rodzinne: relacje rodzinne, scenariusze, wzorce, modele

• model reakcji seksualnych kobiet (Rosemary Basson, 2009)

Typologia miłości wg Johna Lee:

• Eros - wzajemna fascynacja

• Ludus - przyjemność, gra, niezależność

• Storge - przyjaźń, rozsądek, celem rodzina

• Mania, zaborczość, zazdrość, ambiwalencja

• Pragma - praktyczna, szukanie podobieństw

• Agape - altruistyczna (hymn św. Pawła)

Typ komunikacji mężczyzn wg Tannen:

• potrzeba niezależności

• potrzeba udzielania rad

• rozmowa służy informowaniu

• gra „czy mnie szanujesz” (nie krytykować przy ludziach)

• mówienie publiczne, milczenie w domu

• przyjazna agresja w przyjaźni

Styl komunikacji kobiet:

• potrzeba zażyłości

• potrzeba konsultacji

• język powiązań i zażyłości (np. potrzeba śledzenia relacji innych, czytanie Pudelka )

• potrzeba zrozumienia

• rozmowa służy interakcji

• „filozofia pępka” (inny system logiki - kobieta ma tendencję do generalizowania swoich poglądów, czyli „jeśli ja tak uważam/rozumuję, to cały świat też”)

• plotka jako czynnik kontroli społecznej

• gra „czy mnie lubisz”

• wilcze słowa w owczej skórze („wbijanie szpilek”)

Leczenie miłości

• znajomość JA, przezwyciężenie narcyzmu

• współdziałanie

• wyrzeczenie się miłości bezwarunkowej

• dialog

Miłość wg Szekspira:

• milczenie

• trwanie w wierności i oddaniu

• nie ma granic

• wyostrza zmysły

• pobudza kreatywność

• skromna

• jest prawdą

• pokora

Zazdrość u kobiet:

• niewierność uczuciowa większy stres

• szersze pojęcie zdrady (np. zdradą jest poświęcanie czasu i uwagi innej kobiecie)

• zagrożeniem są kobiety, które uosabiają pragnienia partnera

Zazdrośću mężczyzn:

• zdrada seksualna

• seksualne znaczenie zdrady

• mniejsza zazdrość u gejów

Strategie radzenia sobie ze zdradą:

• zaspokajanie potrzeb partnera

• wzbudzanie poczucia winy

• zaprzeczanie

• poleganie na sobie, silne JA

• obniżanie wartości rywali

• agresja, zemsta, represje

• mądrość emocjonalna

Zazdrość patologiczna:

• anankastyczna (natręctwa, obsesje)

• zespół prowokowanej zdrady

• zespół Otella (na tle alkoholowym)

• paranoiczna (urojenia niewierności)

• zespół Clerambaulta (3 fazy - na końcu wybuch zazdrości)

• zabójstwa („nikt nie będzie cię miał”)

Wykład 2 - 21.10.2012

Zaburzenia seksualne

Typologia zaburzeń seksualnych (ICD 10, DSM IV)::

1. Zaburzenia potrzeb seksualnych

2. Zaburzenia podniecenia seksualnego

3. Zaburzenia orgazmu

4. Bóle seksualne (koitalne i pozakoitalne, dyspareunia)

5. Zaburzenia preferencji seksualnych - parafilie

6. Zaburzenia satysfakcji seksualnych

7. Inne

Przyczyny:

1. Organiczne:

• wady (np. stulejka, czyli brak możliwości ściągnięcia napletka)

• hormonalne (niedo-, nadczynność tarczycy, testosteron)

• menopauza, andropauza (PADAM - zespół niedoboru testosteronu)

• uzależnienia

• choroby - wiele leków na skutek dłuższego stosowania wpływa na sprawnośc i wydajnośc seksualną

• leki

2. Psychogenne

a) predysponujące:

• restrykcyjne wychowanie

• patologia rodziny

• niewłaściwa edukacja seksualna - edukacja strasząca następstwami seksu, że seks jest czymś niebezpiecznym, bardzo wczesne doświadczenia seksualne, oddzielenie seksu od osobowości

• wczesne doświadczenia seksualne

• zaburzenia w rozwoju psychoseksualnym

b) sprzyjające:

• zaburzenia relacji partnerskich

• niechciana ciąża

• zaburzenia seksualne partnera (np. przedwczesny wytrysk)

• niedojrzałość - psychiczna, uczuciowa (zespół Piotrusia Pana)

• niewłaściwa ars amandi - błędna sztuka miłości, mężczyzna nie umie np. pobudzać łechtaczki, od razu stosunek

• urazy seksualne - przykre doświadczenia wiązące się z seksem

c) wyzwalające:

• lęki, napięcia - przed ciążą, onieśmielenia, nie sprawdzenia się

• zanik atrakcyjności partnera

• zaburzenia komunikacji między partnerami - nie ma zgodności, nie ma rozmowy, są rozkazy

• zaburzony obraz JA - męzczyzna z kompleksem małego członka

• uwarunkowania masturbacyjne - strumień wody, masturbacja przy filmach porno

• uwarunkowanie na silny dotyk własnej dłoni

• czynniki stresowe

3. Mieszane

5. Nieznane

6. Uwarunkowania kulturowe - występujące w danym regionie świata, specyficzne dla danej kultury:

• brak edukacji seksualnej - niewiedza

• przesądy, mity, stereotypy seksualne np. że wielkość członka jest ważna, że decyduje o satysfakcji seksualnej, że razem trzeba dochodzić do orgazmu itp.

• pornografia - to świat baśni, pornografia sado-maso jako pierwsze doświadczenie seksualne

• seks bez uczuć - na dłuższą metę męczący

• specyficzne wierzenia i obyczaje - usuwanie łechtaczki

• rygoryzm religijny- ascetyzm seksualny

• walka płci

Zaburzenia seksualne XXI wieku

• brak radosnego przezywania z powodu przesytu. Seks stale dostępny i tak go dużo, że przestaje być atrakcyjny

• orgazm za wczesny u kobiet - wzrasta populacja męskich kobiet, duża reaktywność, szybkie podniecenie i orgazm

• uzależnienie od wirtualnego seksu - konkurencja dla realu

• zaburzenia erekcji- żyjemy coraz dłużej, a im starszy mężczyzna, tym więcej chorób

• pedofilia - z lęku przed kobietami mężczyźni przerzucają się na dziewczynki

• zanik zainteresowania seksem

Nowe kryterium napastowania seksualnego za Gulek, 1985:

• obraźliwe komentarze

• obraźliwe spojrzenia i gesty

• dotykanie seksualne

Nowe typy ofiar:

• mężczyźni

• sekty i ruchy religijne

Zaburzenia seksualne mężczyzn

Zaburzenia erekcji

1. Wielkośc członka

2. Twardośc członka

3. Reaktywność seksualna

4. Sprawny kochanek

Normy członków:

Małe : 14- 11,8

Przeciętne: 16,1-12,7

Duże ; 18,1 - 13,8

Badania przeprowadzane w różnych regionach świata -najmniejsze mają Azjaci, największe Afroamerykanie

Tylko 55% mężczyzn jest zadowolonych ze swojego rozmiaru

• wieksze poczucie wartości

• lepszy obraz siebie

Kobiety uważają, że wielkość członka nie ma znaczenia; 18% kobiet zadowala 13 cm

Błąd interpretacyjny:

• patrzenia na penisa z góry

• tłuszcz na brzuchu

• owłosienie łonowe

• zły pomiar (linijką zamiast taśmą)

Twardość członka:

• 0 - brak erekcji

• I - powiększenie bez stwardnienia

• II - twardnienie niewystarczajce do penetracji

• III - twardość niezupełna, ale wystarczająca do penetracji

• IV całkowita sztywność

Dla 12% kobiet twardość ma decydujące znaczenie (są to kobiety mające orgazm pochwowy), dla 68% kobiet ma duże, ale nie decydujące znaczenie, a dla 16% ma niewielkie lub żadne.

Z wiekiem tkanka włóknieje.

Reaktywność seksualna mężczyzny a wiek mężczyzny:

Do 25 lat - 54 min (czas trwania erekcji)

36-41 lat - 41 min

51-55 lat - 27 min

61-65 lat - 19 min

Powyżej 65 lat - 7 min

W tym wieku mężczyźni rozpoznają impotencję. Im starszy męzczyzna, tym bardziej aktywna powinna być partnerka.

Typologia reaktywności seksualnej (czyli ile trzeba do erekcji):

• Zawsze i wszędzie, nawet w niesprzyjających warunkach - musi widzieć srom, nagość

• Fetyszystyczne - fetysz: włosy, bielizna, buty

• Zależne od nastroju i sytuacji - w sytuacji zagrożenia, kłótnie

• Zależne od reaktywności partnerki - bierna lub czynna

• Zależne od relacji uczuciowej z partnerką - tylko kobieta, którą kocha

Aktywnośc seksualna - częstotliwość stosunków w Polsce:

5% - codziennie

31% - kilka razy w tygodniu

17 % - raz w tygodniu

34% - kilka razy w miesiącu

Ilośc partnerek- wyniki niewiarygodne

Sprawność seksualna

• urodzony

• wyuczony

• nie pasuje

Kryterium sprawnego kochanka:

• Wie czego chce i oczekuje od partnerki

• Znajomość inności seksualności płci

• Umiejętność stwarzania nastroju

• Czułość

• Ars amandi dostosowana do związku

• Umiejętność zaskakiwania

• Satysfakcja i orgazm

• Zaburzenia erekcji wg Kaplana

• Niemożność osiągnięcia wzwodu. Może być zawsze, okresowo, częściowa lub całkowita niemożność

W członku są 2 ciała jamiste i 1 ciało gąbczaste napełniające się krwią, która stopniowo odpływa

Erekcja pojawia się stopniowo lub bardzo szybko, erekcja z punktu obwodowego - musi być relaksacja mięśni gładkich, rozszerzają się naczynia i napływa krew (L- arginina, tlenek azotu) działa na cyklazynę i dochodzi do relaksacji.

Ośrodkowe uwarunkowania erekcji

Musi być pobudzone jądro przykomorowe- działa na nie pobudzanie wyobraźni, audiowizualne, dotykowe, węchowe.

Czynniki hamujące to niepokój strach, depresje- reszta w podręczniku

Organiczne zaburzenia erekcji

• naczyniowe (żylne, tętnicze) - zmiany miażdżycowe, siedzący tryb życia, krążenie staje się leniwe

• neurogenne - 12%

• mózgowe - guzy, udar, encefalopatie (padaczka), Parkinson

• rdzeniowe - stwardnienie rozsiane, urazy kręgosłupa, guzy, wypadanie dysku

• anatomiczne - stulejka, zbyt krótkie wędzidełko żołądzi członka

• hormonalne, metaboliczne

• infekcje, toksyny

Zaburzenia erekcji są objawem zwiastunowym choroby niedokrwiennej serca.

Męzczyzna przez ewolucję został uwarunkowany na szybki krok. Spacer szybkim krokiem 30 min.

Psychogenne i sytuacyjne zaburzenia erekcji

• depresja

• lęk, niepokój, fobie

• stres

• pierwotne lub związane ze starzeniem się

• związane z dysfunkcją seksualną

• związane z otoczeniem

• związane z osobą partnera, monotonia w sztuce miłosnej, zmiana w rolach seksualnych

Zab. erekcji związane z lekami i używkami

- nadciśnieniowe ( moczopędne, antagoniści wapnia, ACEI, cholesterol)

- przeciwdepresyjne (SSPIS, TLPD)

- antyarytmiczne

- antagoniści rec. H2

- narkotyki

- papierosy

- antyandrogeny

Czynniki ryzyka

Leki, radiacja, cukrzyca, starzenie, psychogenne, choroby przewlekłe

46-50 lat - 21%

51-55 - 24%

56-60 - 32%

61-70 - 57%

Odsetek mężczyzn chorujących

Przedwczesny wytrysk - 33%

Zaburzenia erekcji - 10%

6-8% leczy się u specjalistów, 22% szuka pomocy w Internecie i w sexshopach a reszta nie robi nic

Profil pacjenta chorującego na zaburzenia erekcji

• Lakoniczni - jest ze mna źle- przestałem być męzczyzną

• Ukrywający prawdę - ukrywają że mają kochankę

• Przysłani przez partnerkę

• Histeryczni

• Macho

• Z własna teorią etiopagenezy

• Pragmatyczni

Osobowośc pacjentów

• poczucie niepewności w roli męskiej

• agresywni

• oschli, lękliwi

• nie potrafiący pokonywać trudności życiowych

• trudność znoszenia niepowodzeń

• brak serdeczności

Postawy mężczyzn

1. Uświadomienie sobie problemu

- poczucie niepewności - 42%

- przekonanie o osłabieniu popędu - 47%

- obwinianie partnerki - 28%

- świadomość choroby co 4 czyli 24%

2. Mechanizmy obronne

- racjonalizacja - 57%

- agresja

- rezygnacja z aktywności seksualnej -17%

- ucieczka w uzależnienie - 27%

- pracoholizm - 23%

3. Ujawnianie problemu w związku parterskim

- ukrywanie zaburzenia - 63%

- obwinianie partnerki - 28%

- ujawnianie wprost zaburzeń wobec partnerki - 9%

Cztery fazy impotencji

- Uświadomienie sobie problemu

- Ujawnienie problemu w związku partnerskim

- Ujawnienie problemu u specjalisty

- ujawnienie problemu w aptece

Rola kobiety

Kobieta może być przyczyną z powodu:

• pochwicy

• bierna- brak aktywności

• broni dziewictwa

KOBIETA JAKO OFIARA

- pojawianie się zaburzeń seksualnych u partnerki

- zanik aktywności seksualnej

- zagrożenie roli kobiecej i atrakcyjności

ROLA KOBIETY W LECZENIU

- mobilizacja partnerska

- współudział w procesie leczenia

- kobiety lepiej oceniają skuteczność leczenia

Reakcje partnerek na zaburzenia

• Odniesienie do „ja” - nie pociągam go, przestał mnie kochać

• Podejrzenie - ma kochankę, zakochał się, a może jest gejem? 1/3 gejów stwarza związki z kobietą

• Kastracyjne - staje się do niczego, staruch, truteń

• Opiekuńcze - zapracowany, nie dba o siebie

• Zadowolenie - wreszcie będzie spokój

Reakcje kobiet na poprawę zdrowia

298 - poprawa samooceny

73 - niepokój, niechęć

32 - obojętność , odmowa współżycia

27 - zachęcanie męża do kontaktów z innymi

Diagnostyka zaburzeń erekcji

• Definicja zaburzeń erekcji - podręcznik definiowane są jako niemożność uzyskania lub utrzymania wzwodu w stopniu wystarczającym do satysfakcjonującego stosunku płciowego. W przypadku całkowitego nie występują tez nocne wzwody.(3 mln w populacji polskiej)

• Dobra rozmowa od kiedy, jak długo trwają zaburzenia, częstośc kontaktów seksualnych, potrzeby seksualne, erekcje poranne, masturbacje, pornografia, osoba partnerki, relacje w związku, choroby współistniejące.

Postawy pacjentów wobec trudności w utrzymaniu erekcji

• słaba znajomość własnej fizjologii seksu

• słaba znajomość terminologii seksualnej

• ambicjonalne traktowanie problemu

• nastawienie na usunięcie objawu a nie przyczyny

Badania podstawowe i laboratoryjne:

Morfologia, poziom glukozy, lipidy, testosteron, mocz, dopplersomografia członka, diagnostyczne ICI, angiografia, sigiscan

Leczenie

Cele terapii:

- usunięcie objawu i przyczyny

- zwiększenie i rozwijanie znajomości ciała

- poprawa relacji partnerskich

Leki:

- Viagra, Levitra, Cialis i pochodne

- Zastrzyki w członek (prostyglandyna)

- protezy

Fizykoterapia:

- Pompka próżniowa

Metody niekonwencjonalne

- alkohol, narkotyki

Leki homeopatyczne

- afrodyzjaki

- magia i inne metody

U starszy mężczyzn zaburzenia wiążą się z depresją: psychoterapia indywidualna, partnerska i grupowa.

- metody treningowe

- kulturowe szkoły terapii

Kratochwil - przeciwwskazania do leczenia

- niechęć i opór co do metody leczenia

- głębokie zaburzenia relacji partnerskiej

- ukryte preferencje homoseksualne

Średnia tętnic wieńcowych - 3mm

Tętnica udowa - 7 mm, tętnice członka - 1,5 mm

Zaburzenia erekcji zaczynają się w członku; są zwiastunem udarów, zawałów, choroby niedokrwiennej serca.

Wykład 3 - 4.11.2012

Potrzeba seksualna - dążenie do osiągnięcia satysfakcji seksualnej, rozładowanie uczucia napięcia seksualnego, doznania przyjemności seksualnej

U każdego człowieka współżyjącego seksualnie istnieje kilka potrzeb seks. zaspokajanych dzięki więzi seksualnej

Hierarchia Maslowa

• potrzeba samorealizacji

• p. uznania i szacunku

• p. afiliacji

• p. bezpieczeństwa

• p. fizjologiczne

Hierarchia potrzeb wg Lew-Starowicza

Poziom 0:

• potrzeby destrukcyjne (np. przestępcze)

• potrzeby materialne (np. prostytucja)

Poziom I:

• p. rozładowania napięcia seksualnego

• p. doznań zmysłowych

• p. współżycia „dla zdrowia”

Poziom II:

• p. bezpieczeństwa

• p. samorealizacji

• p. afirmacji ról płciowych (męskości - kobiecości)

• p. samoakceptacji

• p. okazania wdzięczności

Poziom III:

• p. uszczęśliwiania drugiej osoby

• p. zjednoczenia (fizycznego i psychicznego)

• p. unieśmiertelnienia miłości (prokreacja)

Dominacja danego poziomu u poszczególnych osób wiąże się m.in. z:

• strukturą osobowości

• kulturą uczuciową

• rozwojem psychoseksualnym

Uwarunkowania potrzeb seksualnych kobiet

Na aktywność seksualną kobiety wpływają:

• czynniki biologiczne

• czynniki psychologiczne

• czynniki socjokulturowe

• relacje partnerskie

Przyczyny biologiczne

• poziom hormonów - kobiety o wyższym stężeniu testosteronu są bardziej pobudliwe

• cykl miesięczny - 1. połowa cyklu i owulacja = większe potrzeby

• wiek - najwyższy poziom potrzeb seks. ok. 30 roku życia i utrzymuje się na dość stałym poziomie do okresu przekwitania

• prokreacja - specyficzny styl zachowania: potrzeby seks. odczuwane są do okresu zajścia w ciążę, potem zanikają (skrajna forma - zespół modliszki, który nie ma swojego męskiego odpowiednika)

Uwarunkowania wychowawcze

• więź uczuciowa z rodzicami w większym stopniu rzutuje na poziom potrzeb u kobiet niż u mężczyzn

• tak samo: konflikty z rodzicami, nieudane małżeństwo rodziców

Badania dra Wallsteina: dziewczynki lepiej znoszą rozłąkę rodziców, ale później częściej odczuwają lęk przed byciem porzuconą, co rzutuje na ich życie seksualne (skrajne postawy „od” i „do” wobec partnera)

Uwarunkowania seksualne - wpływ: pozytywne i negatywne pierwsze doświadczenia seksualne (typ, forma kontaktów, towarzyszące im emocje)

Samoocena w roli seksualnej u kobiet wiąże się m.in. z:

• poczuciem zewnętrznej atrakcyjności

• oceną ze strony partnera

• oceną ze strony otoczenia

• przejawami adoracji wobec nich.

Osoba partnera

• ważna jest integracja seksualności z uczuciami do drugiej osoby

• atrakcyjność zarówno pod względem fizycznym jak i psychicznym

Charakter związku

• stabilność

• urozmaicenie

• stwarzanie nastroju

• atrakcyjność zachowań adoracyjnych partnera

• satysfakcja z życia małżeńskiego i rodzinnego

Z badań wynika, że u kobiet występuje większa trwałość przyzwyczajeń do ulubionych form współżycia, zakodowanych form reakcji i bodźców

LIBIDO SEKSUALNE

Wg psychoanalizy jest to popęd seksualny będący głównym motywem ludzkiego działania. Zdaniem Junga jest to energia psychiczna.

W seksuologii jest to poziom reaktywności seksualnej, siła popędu seksualnego.

Rodzaje libido

• Libido owulacyjne (wzrost pobudliwości w okresie jajeczkowania)

• Libido zmysłowe

• u osób, dla których więź uczuciowa jest ważniejsza, niż sprawność seksualna

• służy przede wszystkim podkreśleniu wzajemnej bliskości

• Libido erotyczne

• obdarzeni nim ludzie wysoko cenią sobie seks. Synonimem szczęścia w związku jest dla nich intensywność i niezwykłość doznań seksualnych

• Libido zależne

• seks jako sposób rozładowania negatywnych uczuć, napięcia, stresu, problemów w pracy. Zwykle towarzyszy intensywna masturbacja w wieku młodzieńczym (nerwica seksualna)

• Libido reaktywne

• satysfakcja ze sprawiania przyjemności partnerowi

• albo niewielkie własne potrzeby seksualne, albo podniecenie dopiero w odpowiedzi na widoczne podniecenie drugiej osoby

• Libido zestresowane

• u perfekcjonistów - obawy, że nie staną na wysokości zadania, obawa przed kompromitacją, unikanie seksu jako źródła stresu; zaspokojenie na drodze masturbacji (bo bezpieczniej); przedwczesny wytrysk

• Libido kompulsywne

• w łagodnym nasileniu - zamiłowanie do określonych „rytuałów” w sypialni

• w skrajnej formie - nie ma podniecenia bez konkretnego przedmiotu, sytuacji, miejsca (np. fetyszyzm)

• Libido uprawnione

• cechuje „posiadacza” (traktowanie partnerki jak swojej własności)

• seks jako potwierdzenie, że zawsze dostaje się to, czego się chce

• Libido uzależnione

• uwodziciele, „zaliczający”, zdradzający

• niektórzy się wstydzą, inni tłumaczą sobie, że nie robią nic złego

HIPOLIBIDEMIA

to:

• osłabienie popędu płciowego

• oziębłość

• seksualna anoreksja

• zahamowanie pożądania seksualnego

• HSD(D) - hypoactive sexual desire (disorder)

To często spotykane zaburzenie seksualne polegające na braku spontanicznego podniecenia seksualnego, zaniku zainteresowania seksem, unikaniu współżycia. Pacjenci lubią pieszczoty, ale dotyk nie jest odbierany podniecająco.

W głębszej formie - zanik kontaktów seksualnych

Może być objawem towarzyszącym różnym chorobom oraz reakcją nerwicową

Hipolibidemia jest jednym z objawów aleksytymii (nieumiejętności nazywania własnych lub cudzych stanów emocjonalnych).

Definicja DSM-IV:

„Trwałe lub nawracające zmniejszenie lub brak fantazji seksualnych i potrzeby aktywności seksualnej z uwzględnieniem takich czynników, jak wiek i doświadczenie. Zaburzenie to nie jest związane z wpływem leków, innych substancji lub chorób.”

Może być skutkiem:

• nadciśnienia tętniczego

• chorób serca

• chronicznego bólu

• nowotworów prostaty

• innych form nowotworu

Definicja ICD-10:

„Brak lub utrata pożądania seksualnego, przejawiająca się zmniejszeniem zainteresowania tematami seksualnymi, myśleniem o sprawach seksualnych, okresowym lub trwałym zubożeniem fantazji seksualnych (...)”

Głównymi wyznacznikami wg ICD-10 są:

• częstość kontaktów seksualnych (pokrywających się z rzeczywistą potrzebą)

• fantazje i myśli seksualne - czy pojawia się osoba aktualnego partnera i czy te same formy jak w rzeczywistości

• inicjowanie aktywności seksualnej

Hipolibidemia

• pierwotna (nierozbudzone libido)

• wtórna (wygaszone libido)

Hipolibidemia endemiczna - na danym obszarze geograficznym występuje niski poziom aktywności seksualnej

• np. plemię Dani (warunki życia

• Indie (wegetarianizm)

• Indianie Ameryki Płd i Środkowej (uzależnienie od środków narkotycznych)

Dane dotyczące częstości występowania hipolibidemii:

25-37% populacji kobiet

11-25% populacji mężczyzn

W Polsce dotyczy od 10% kobiet w wieku do 24 lat, do 67% powyżej 45 lat i 10% mężczyzn w wieku do 24 lat i 67% powyżej 60 r.ż.

Populacja europejska (2500 kobiet):

- 16% badanych w wieku 20-49 lat

- 29% badanych, u których doszło do menopauzy wywołanej chirurgicznie (usunięcie jajników)

Większe rozpowszechnienie jest w Japonii i Chinach, a najniższe u Afroamerykanek.

Częściej dotyczy kobiet i związków z krótkim stażem trwania

Lew-Starowicz:

35% kobiet

16,6% mężczyzn

Wykład 4 - 9.12.2012

Rodzaje tożsamości płciowej

• kobieta

• mężczyzna

• nieokreślona

• transwestytyzm

• transgenderyzm

• transseksualizm

Transwestyta - osoba, która w stanach ekscytacji emocjonalnej przez kilka minut ma poczucie cielesnej przynależności do płci przeciwnej (jest to krótkotrwałe)

transgenderyzm = transpłciowość (?)

Transseksualiści czują przynależność do płci przeciwnej łączącą się z silną potrzebą zmiany swojego ciała (operacja zmiany płci), natomiast transwestyci i transgenderyści nie czują takiej potrzeby.

Rodzaje tożsamości seksualnej:
1. Heteroseksualizm
2. Płeć nieokreślona / biseksualizm
3. Homoseksualizm
4. Auto(mono)seksualizm - zainteresowanie seksualne samym sobą, preferuje masturbację
5. Aseksualizm

Wykład 5 - 6.01.2013

Podstawy seksuologii klinicznej

Zaburzenia seksualne u kobiet - epidemiologia zaburzeń seksualnych:

• anorgazmia

• dyspareunia

• pochwica

• wstręt do seksu

Co predysponuje:

Czynniki biologiczne:

1. zaburzenia hormonalne, endogenne i polekowe

• STD- syndrom stresu pourazowego

• Zaburzenia statyki narządów miednicy, zaburzenie mięśni Kegla

2. Choroby przewlekłe

3. zespoły bólowe: traumatyczny poród, depresja poporodowa

• substancje psychoaktywne

4. Zaburzenia osobowości:

• negatywne doświadczenia seksualne w przeszłości

• zaburzony obraz ciała, negatywna percepcja własnej atrakcyjności

• zaburzenia lękowe, nastroju, stres, agresja w stosunku do mężczyzn, ukryte preferencje homoseksualne

5. Brak lub utrata uczuć, zainteresowania wobec partnera

• niepłodność

• wychodzenie za mąż z rozsądku

Przyczyny wynikające z kontekstu, sytuacji, otoczenia i kultury

• restrykcyjny przekaz etniczny, religijny, kulturowy, oczekiwania otoczenia(dom rodzinny)

• negatywna ocena aktywności poza prokreacyjnej, pozamałżeńskiej

• niski status społeczno-ekonomiczny

• ograniczony dostęp do opieki medycznej, brak pomocy, niewłaściwe leczenie

• kryzys, rozpad związku (konflikty, rozwód, separacja)

• stresujące sytuacje, wypadki losowe (choroba, śmierć w rodzinie, problemy finansowe i prawne)

• warunki otoczenia- brak intymności i czasu

Nowa klasyfikacja zaburzeń seksualnych u kobiet (2003)

Zaburzenia pożądania

Brak lub zmniejszenie zainteresowań seksualnych lub pożądania. Motywacja do osiągnięcia podniecenia seksualnego wykracza poza przyjęte normy związane z cyklem życia lub stażem związku.

Awersja seksualna

Bardzo silny lęk lub niechęć do współżycia lub w trakcie uczestnictwa jakiejkolwiek aktywności seksualnej.

Zaburzenia podniecenia seksualnego u kobiet

• Subiektywne zaburzenia podniecenia seksualnego (biologicznie podniecona- psychicznie nie podniecona)

• Zaburzenia podniecenia genitalnego (biologicznie nie podniecona ale psychicznie tak)

• Złożone subiektywne i pochodzenia genitalnego (brak podniecenia jakiegokolwiek i brak aktywności)

• Przetrwałe podniecenie seksualne - spontaniczne i niepożądane podniecenie genitalne

Zaburzenia orgazmu

Pomimo wysokiego poziomu podniecenia orgazm nie występuje, znacznie zmniejszona intensywność odczuwania. Drugie najczęściej występujące zaburzenie u kobiet w Polsce - brak orgazmu u 8-10%, a 17% ma trudności.

Dyspareunia

Ból narządów trwały lub nawracający przy próbie lub wprowadzeniu członka do pochwy.

• głęboka- wywołana zmianami w obrębie miednicy

• vulvodynia - uogólniony przewlekły ból sromu bez stymulacji zewnętrznej

• vestibulodynia - ból w przedsionku pochwy w wieku przedmenopauzalnym ( przyczyną są zmiany hormonalne lub infekcje lub czynniki psychogenne)

Pochwica

Trwałe trudności z wprowadzeniem członka do pochwy mimo chęci kobiety. Stwierdza się niezależny od woli skurcz mięśniówki.

Metody diagnostyczne

1. Wywiad

2. Kwestionariusze:

• Brief Index of sexual Functioning

• SFQ - Sexual Function Questionnaire

• FSFI - Female Sexual Function Index

• PPSF - Profile Of Female Sexual Function

• FSDS

Leczenie Biologiczne

• Leki wazoaktywne - inhibitory PDES np. viagra

• Leki hormonalne, testosteron, estrogen

• Neuroprzekaźniki, neuroleptyki

• Leki wspomagające, suplementy diety (arginina - z tlenkiem azotu)

• Leki przeciwdepresyjne

• Metody chirurgiczne (przyczynowe)

Metody treningowe

• CTD

• Terapia edukacyjna

• metody treningowe

• psychoterapia partnerska

• terapia rodzinna

• trening mięśnia Kegla

• biofedback

• Eros CTD (Clitoral therapy device)

Kluczowe znaczenie ma:

• Przeszłość seksualna

• Standard życia

• Palenie papierosów

• Zdrowie

• Udany związek

• Sprawny partner

Reakcje mężczyzn na zaburzenia kobiet

• aktywnośc masturbacyjna

• seks z inną

• indukowane zaburzenia seksualne

• zachowania autodestrukcyjne

• zachowania kazirodcze

• związek konfliktowy

• rezygnacja z seksu

Wykład 6 - 20.01.2013

TERAPIA MAŁŻEŃSKA (PARTNERSKA)

Historia

1932 - Anglia

Lata 40. - USA

1950-1955 - rozwój w USA

Lata 70. - terapia rodzinna

Szkoła dynamicznej terapii partnerskiej

• zderzenie wzorców z dzieciństwa z aktualnymi (często wybieramy partnerów podobnych do naszych rodziców bądź sami zachowujemy się jak nasi rodzice)

• zderzenie różnych ról w związkach

• zderzenie świadomej i nieświadomej umowy między partnerami (nieświadoma umowa to np. on wychodzi co tydzień z kolegami na brydża i oczekuje, że po ślubie nic się w tej kwestii nie zmieni, tj. partnerka nie będzie w to ingerować)

Szkoła behawioralnej terapii partnerskiej

• negatywne uwarunkowania z przeszłości

• stereotypy

• relacje „nieco za nieco” (ja coś zrobię, jeśli i ty coś dla mnie zrobisz)

• zaburzenia przystosowania

Szkoła humanistyczno-psychologiczna

• zaburzenia komunikacji

• tłumienie agresji wobec partnera

• zaburzenia empatii (psychopaci)

• zaburzenia między stanami JA (analiza transakcyjna) - w każdym z nas jest rodzic, dziecko i dorosły - te stany muszą się sumować do 100%. Zdrowa osobowość to 20% rodzica, 60% dorosłego i 20% dziecka.

• rodzic - normy, zakazy i nakazy, wartości

• dorosły - logiczny, podejmujący dojrzałe decyzje, odpowiedzialny

• dziecko - popędy, „ja chcę!”

Metody diagnostyczne

• wywiad

• skale i kwestionariusze

• inwentarze cech

• test dystansu interpersonalnego

• test uzupełniania zdań

• psychorysunek

• Test Zaczarowania (zaczaruj swojego partnera/kobiety/mężczyzn w: zwierzę, drzewo, roślinę, instrument muzyczny, przedmiot, postać z cyrku - wyobrażanie sobie, jakim np. zwierzęciem mógłby być partner)

• Test „Trzech Życzeń” (wypisanie trzech swoich życzeń - kolejność świadczy o priorytetach)

• pantomima i psychodrama

• genogram

Patologie partnerskie

• związek formalny (razem tylko ze względu na dzieci, związek „na papierze”, niewiele ich już łączy)

• związek neurotyczny

• związek niedojrzały („dziecko” z „dzieckiem”, syndrom Piotrusia Pana)

• zespół „pustego gniazda”

• związek socjopatyczny

• zespół maltretowania

• zespół Clerambaulta - 3 fazy związku - w 1. fazie uwielbienie, potem okres „ciszy” gdzie wszystko wydaje się OK, w 3. fazie nienawiść do partnera

• cechy antysocjalne

• związek z patologią seksualną

• zespół nieprzystosowania seksualnego (inne potrzeby partnerów, inne temperamenty seksualne)

• zespół prowokowanej zdrady

• matrimonium nonconsummatum (małżeństwo nieskonsumowane - brak seksu)

• zaburzenia seksualne

• trwałe trójkąty

• seks orgiastyczny

• związek z ostrym kryzysem

Podstawy terapii małżeńskiej

• wzmacnianie silnych stron związku

• zmienianie siebie a nie innych

• umiejętność rozwiązywania konfliktów

• osiąganie stanu równowagi

• inwentarz zagrożeń (co jest piętą achillesową związku)

Metody terapii par

• psychoterapia indywidualna, partnerska, grupowa

• metoda separacji (partnerzy nie kontaktują się przez jakiś czas)

• metoda „świąt” (np. ustalenie, że co drugi dzień są imieniny partnera i co drugi dzień imieniny partnerki, zadaniem każdego z nich jest staranie się w te dni dla drugiej osoby tak, jakby to naprawdę był wyjątkowy dzień)

• metoda reorientacji cech partnera

• metoda „życia po rozwodzie” (udawanie, że partnerzy już są po rozwodzie i sprawdzenie, jak się w tej sytuacji czują)

• analiza transakcyjna (optymalne proporcje „rodzica”, „dziecka” i „dorosłego”)

• pantomima, psychodrama

• metoda wspomnień (wspomnienia z czasów, kiedy w związku było dobrze, np. oglądanie albumu ze zdjęciami ze ślubu itd.)

• metoda wizualizacji

• metody treningowe

• spór konstruktywny (uczymy się kłócić)

• konkretność

• zaangażowanie

• komunikacja

• fair play (nie poniża się partnera)

1

---