Cele Unii Ekonomicznej Beneluksu

Zgodnie z preambułą Układu w sprawie Unii Ekonomicznej Beneluksu jej celem jest zacieśnianie więzi ekonomicznych miedzy państwami członkowskimi, osiąganie możliwie najwyższego wzrostu stopy życiowej i zatrudnienia, utrzymywanie stabilności finansowej , przyczynianie się do najbardziej korzystnego rozwoju wymiany handlowej z państwami trzecimi.

Środki które mają służyć do realizacji tych zadań to:

• Zlikwidowanie w obrotach miÄ™dzy paÅ„stwami czÅ‚onkowskimi Unii opÅ‚at celnych, kontyngentów oraz innych ograniczeÅ„ o podobnych skutkach.

• Ustanowienie wspólnej taryfy celnej i wspólnej polityki handlowej wobec paÅ„stw trzecich.

• Zniesienie miedzy paÅ„stwami czÅ‚onkowskimi przeszkód w swobodnym przepÅ‚ywie osób, usÅ‚ug i towarów.

Państwa członkowskie powinny również ujednolicić politykę w dziedzinie produkcji i sprzedaży artykułów rolnych, popierania postępu technicznego w rolnictwie, zmniejszania kosztów produkcji artykułów rolnych.

Wreszcie państwa powinny podejmować wspólne środki, mające na celu:

• Utrzymanie stabilnoÅ›ci waluty i przeciwdziaÅ‚ać zachwianiu siÄ™ równowagi ich bilansów pÅ‚atniczych;

• Koordynowanie polityki zagranicznej na bazie wspólnej przynależnoÅ›ci do NATO i Europejskiej Wspólnoty. Z dniem 01.07.1960 roku przedstawicielstwa dyplomatyczne i konsularne otrzymaÅ‚y uprawnienia do wydawania tzw. Wiz Beneluksu, uprawniajÄ…cych do swobodnego poruszania siÄ™ obywateli paÅ„stw trzecich w obrÄ™bie Unii;

• Stopniowe zunifikowanie prawa cywilnego, utworzenie wspólnego systemu pomocy prawnej, ujednolicenia zasad arbitrażu, zunifikowanie prawa karnego w stopniu niezbÄ™dnym dla funkcjonowania unii gospodarczej.

Realizacja celów unii

Po I wojnie światowej Luksemburg wycofał się z unii celnej z Niemcami i zaproponował Francji zawarcie analogicznej unii. W związku z jej odmową zwrócił się z tą samą propozycją do Belgii, z którą łączyła go przeszłość historyczna i wspólna kultura. Po krótkich rokowaniach zawarły one 25.07.1921 roku konwencję w sprawie utworzenia Unii Ekonomicznej Belgijsko-Luksemburskiej. Weszła ona w życie 1.05.1922 roku. Została zawarta na 50 lat.

W latach 1930 - 1932 podejmowane były próby gospodarczego zbliżenia między Ekonomiczną Unią Belgijsko-Luksemburską a Holandią. M. in. 18.07.1932 roku Belgia, Holandia i Luksemburg podpisały w Ouchy konwencję w sprawie nie zwiększania protekcjonizmu celnego we wzajemnych obrotach.

Z kolei 5.09.1944 roku rządy powyższych państw podpisały w Londynie konwencje celną, przewidującą zniesienie ceł we wzajemnych obrotach oraz ustanowienie wspólnej taryfy celnej wobec państw trzecich. Konwencja miała wejść w życie bezpośrednio po wyzwoleniu tych państw spod okupacji niemieckiej. W rzeczywistości weszła w życie 01.01.1948 roku. Cła w obrocie gospodarczym między państwami Beneluksu zostały zniesione w 1948 roku. Wspólna zewnętrzna taryfa celna została ustanowiona 01.01.1949 roku.

15.10.1949 roku podpisano również układ w sprawie utworzenia tzw. Wstępnej unii ekonomicznej, stanowiącej swego rodzaju etap przejściowy do pełnej unii. W tym okresie miała nastąpić dalsza liberalizacja handlu miedzy państwami członkowskimi (zniesienie kontyngentów i innych ograniczeń), koordynacja polityki handlowej ( w tym zawieranie wspólnych umów handlowych) oraz monetarnej.

W maju 1955 roku podpisano porozumienie w sprawie stopniowego uregulowania polityki rolnej. Przewidywało ono zniesienie w czasie siedmiu lat wszelkich ograniczeń w handlu produktami rolnymi między krajami Beneluksu oraz ustanowienie wspólnej polityki rolnej. 5.05.1955 roku została utworzona Międzyparlamentarna Konsultatywna Rada Beneluksu, wyposażona w uprawnienia doradcze wobec rządów tych państw. W czerwcu 1956 roku podpisano protokół w sprawie swobodnej cyrkulacji siły roboczej miedzy powyższymi państwami oraz wspólnej polityki ubezpieczeń społecznych.
25.03.1957 roku Francja, RFN, Włochy i państwa Beneluksu podpisały układ w sprawie utworzenia Europejskiej wspólnoty Gospodarczej. Wpłynęło to na przyśpieszenie prac nad wprowadzeniem w życie wszystkich zasad unii ekonomicznej Beneluksu. Jej wprowadzenie wzmocniłoby bowiem pozycję tych państw w tej Wspólnocie. Państwa Beneluksu tworząc taki blok gospodarczy, mogłyby skutecznie konkurować z pozostałymi stronami Wspólnoty.

Układ ustanawiający Unię Ekonomiczną Beneluksu został podpisany 03.02.1958 roku w Hadze na okres 50 lat. Jednocześnie z nim podpisano porozumienie w sprawie okresu przejściowego, w którego toku miała nastąpić pełna realizacja zasad układu. Umożliwiało ono państwom członkowskim niestosowanie niektórych postanowień układu w czasie od dwóch do pięciu lat od chwili jego wejścia w życie.

W toku obrad parlamentów, których zgoda była niezbędna do ratyfikacji układu przez głowy państw Beneluksu, wyłoniły się poważne rozbieżności poglądów na temat jego postanowień w sprawie rynku rolnego. Spowodowało to pewne opóźnienie wejścia układu w życie. Nastąpiło to dopiero 01.11.1960 roku.

Znoszenie ceÅ‚, kontyngentów i innych ograniczeÅ„ w obrocie miÄ™dzy paÅ„stwami czÅ‚onkowskimi napotkaÅ‚o na poważne przeszkody. W rezultacie w odniesieniu do artykułów przemysÅ‚owych proces ten formalnie zostaÅ‚ zakoÅ„czony 01.11.1965 roku. Na konferencji „na szczycie”, która odbyÅ‚a siÄ™ 28-29.04.1969 roku w Hadze, postanowiono znieść wszelkie formalnoÅ›ci natury fiskalnej, gospodarczej, sanitarnej i weterynaryjnej na granicach Beneluksu.

Pełne zniesienie kontroli obrotu handlowego między państwami członkowskimi Beneluksu nastąpiło dopiero w 1976 roku. Unia Ekonomiczna Beneluksu uczyniła to jako pierwsze ugrupowanie integracyjne na świecie. Zniesienie tej kontroli postawiło przed państwami Beneluksu problem harmonizacji systemu podatku od wartości dodanej (VAT), u nich stosowanego. W związku z tym w 1975 roku państwa członkowskie Beneluksu postanowiły utworzyć centralny ośrodek do rozliczeń należności podatkowych między nimi. Państwa Beneluksu były również w ramach Wspólnoty pierwszymi państwami, które zharmonizowały między sobą stopę procentową VAT.

Do 1965 roku można było obserwować stopniowy wzrost wymiany handlowej pomiędzy krajami tworzącymi unię. W drugiej połowie lat sześćdziesiątych można było jednak zaobserwować wzrost obrotów handlowych państw Beneluksu z innymi państwami EWG, większy niż bezpośrednio miedzy nimi. Wynikało to ze znoszenia przeszkód w obrotach handlowych w ramach powyższej wspólnoty.

Unii Ekonomicznej Beneluksu nie udało się doprowadzić do koordynacji polityki ekonomicznej, w tym w tak kluczowych sprawach jak zasady wolnej konkurencji na rynku Beneluksu czy wspólnej polityki rolnej oraz polityki socjalnej. Rozwiązanie tych problemów zostało przyjęte przez WE. W zależności od dziedziny życia gospodarczego w okresie między końcem lat siedemdziesiątych procesy integracyjne, realizowane w ramach WE, w większości przypadków osiągnęły poziom integracji istniejący w ramach Unii Ekonomicznej Beneluksu. Dalsza realizacja kolejnych przedsięwzięć integracyjnych w ramach Beneluksu przesunęła się ze szczebla Unii Ekonomicznej Beneluksu na forum Wspólnoty (Unii)Europejskiej.

1

---