Unia Ekonomiczna i Monetarna
Unia Ekonomiczna i Monetarna
Unia Ekonomiczna i Monetarna stanowi kolejny krok w
kierunku pełnej integracji Unii Europejskiej
Integracja monetarna ma na celu przezwyciężenie barier w
funkcjonowaniu wspólnego rynku, do których należą po
stronie zjawisk pieniężnych:
-
nieskoordynowane kursy płynne i wysokie ryzyka
walutowe
-
wysokie koszty wymiany walut i obsługi bankowej
-
koszty zabezpieczenia się przed ryzykiem kursowym
Unia Ekonomiczna i Monetarna
Raport Delorsa (kwiecień 1989)
Unia ekonomiczna i monetarna stanowią dwie integralne
części jednej całości i dlatego powinny być
wprowadzane w życie równocześnie, przy czym unia
ekonomiczna jest niezbędnym warunkiem
wprowadzenia unii monetarnej.
Unia Ekonomiczna i Monetarna
Unia Ekonomiczna obejmuje cztery elementy:
1. jednolity rynek (swoboda przemieszczania się towarów i
usług, kapitału i siły roboczej)
2. politykę konkurencji realizowaną na szczeblu unii, która
ma zapewnić niezakłócone funkcjonowanie rynku
wewnętrznego
3. wspólną politykę strukturalną umożliwiającą przemiany
strukturalne w gospodarce krajów członkowskich, a w
szczególności zapobiegającą dysproporcjom
4. koordynację polityki makroekonomicznej
Unia Ekonomiczna i Monetarna
Unia Monetarna to obszar walutowy, na którym zapewniona
jest:
1. pełna i nieodwracalna wymienialność walut
2. całkowita liberalizacja przepływów kapitałowych i
integracja rynku finansowego
3. eliminacja wahań kursów walutowych oraz
nieodwracalne usztywnienie parytetów walutowych
Unia Ekonomiczna i Monetarna
Traktat z Maastricht (o Unii Europejskiej) (7 lutego 1992),
zawiera trzyetapowy scenariusz realizacji Unii
Ekonomicznej i Monetarnej
1. etap – od lipca do końca 1993 – dokonano wówczas
pełnej liberalizacji rynków kapitałowych krajów
członkowskich UE
2. etap – od stycznia 1994 do końca 1998 – w tym czasie
nastąpiło zacieśnianie współpracy między bankami
centralnymi krajów UE
Unia Ekonomiczna i Monetarna
17 czerwca 1997 – Pakt Stabilizacji i Wzrostu, w którym
sprecyzowano zasady koordynacji zasady polityki
ekonomicznej krajów UE
1 czerwca 1998 – ustanowiono Europejski Bank Centralny
(European Central Bank) z siedzibą we Frankfurcie nad
Menem, który rozpoczął swoją statutową działalność od
1 stycznia 1999 r.
Unia Ekonomiczna i Monetarna
3. etap – od 1 stycznia 1999 do końca 2001 – wprowadzono
jednolitą walutę euro, 1 stycznia 1999 ustalono
nieodwracalne wzajemne kursy walut krajów
członkowskich Unii Ekonomicznej i Monetarnej oraz ich
kursy wobec euro, zachowano zbiorowy kurs płynny
wobec walut krajów spoza Unii Ekonomicznej i
Monetarnej
Unia Ekonomiczna i Monetarna
Kryteria konwergencji z Maastricht:
- stabilność cen – średnia roczna stopa inflacji kraju
kandydującego do UEiM nie może przekraczać o więcej
niż 1,5 punktu procentowego średnia stopę inflacji dla
trzech krajów członkowskich o najniższej inflacji –
zbliżone niskie stopy inflacji sprzyjają wzrostowi
gospodarczemu poprzez zmniejszenie niepewności w
działalności gospodarczej
Unia Ekonomiczna i Monetarna
- stabilność fiskalna – ograniczenie deficytu budżetowego
(górna wartość relacji deficytu budżetowego w stosunku
do PKB danego kraju nie może przekraczać 3 %)
ograniczenie długu publicznego (globalna kwota zadłużenia
wewnętrznego nie może przekraczać 60 % wartości
PKB liczonego w skali rocznej)
Unia Ekonomiczna i Monetarna
- poziom długoterminowej stopy procentowej – stopa
oprocentowania długoterminowych obligacji skarbowych
nie może przekraczać w danym kraju o więcej niż o 2
punkty procentowe średniej stóp procentowych
obowiązujących w trzech krajach członkowskich o
najniższym poziomie inflacji
Unia Ekonomiczna i Monetarna
- stabilizacja kursu walutowego – wymagane jest
uczestnictwo waluty kraju kandydującego do UEiM w
mechanizmie kursowym w ramach normalnego
przedziału wahań (+/- 15 %) przez okres co najmniej
dwóch lat przed wprowadzeniem euro