Wstępna analiza wyniku finansowego

(Wynik księgowy różni się znacznie od wyniku finansowego ekonomicznego). Wynik finansowy spełnia bardzo ważną rolę mimo swojego papierowego charakteru. Jest on podstawą:

1. oceny efektywności gospodarowania w ujęciu krótkookresowym

2. do wypłaty dywidend dla akcjonariuszy

3. wzrostu kursu akcji i zasilania przedsiębiorstwa w kapitał własny

4. do rozliczeń przedsiębiorstwa z budżetem.

Z ważnej roli, jaką spełnia wynik finansowy w przedsiębiorstwie wynika potrzeba jego wielokierunkowej i przyczynowej analizy. Analiza wyniku finansowego ma charakter analizy przyczynowej, będzie poprzedzona analizą wstępną. Wstępna analiza wyniku finansowego polega na ocenie jego wielkości, dynamiki i struktury. Ocena wielkości wyniku finansowego dotyczy wszystkich jego postaci prezentowanych w rachunku zysków i strat lub też w jego postaci analitycznej.

Przedmiotem analizy wyniku finansowego są wszystkie jego postacie, a więc: brutto, netto, zysk z działalności operacyjnej (a w tym zysk ze sprzedaży i z pozostałej działalności operacyjnej), EBITDA, zysk nadzwyczajny, zysk z działalności finansowej.

• zysk (strata) z działalności operacyjnej

• zysk ze sprzedaży - bezpośredni związany z działalnością gospodarczą

• zysk z pozostałej działalności operacyjnej - pośrednio z działalnością operacyjną

• amortyzacja

• EBITDA = zysk operacyjny + amortyzacja

• zysk (strata) z operacji finansowych

• 
  
  zysk (strata) nadzwyczajny

• zysk (strata) brutto

• obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego

• zysk (strata) netto

W analizie dynamiki wyniku finansowego przedmiotem badań pozostają wskaźniki dynamiki o podstawie stałej lub łańcuchowej w zakresie wszystkich rodzajów wyniku finansowego i elementów je kształtujących.

Ocenę dynamiki zysku netto można też dokonać na tle innych wielkości ekonomicznych. Podstawowy model następstwa szeregowego oparty na wskaźnikach kwantytatywnych ma następującą postać:

gdzie:

i - indeks dynamiki

R - zatrudnienie

M - aktywa trwałe i obrotowe ogółem

K - koszty działalności gospodarczej

S - przychody ogółem

Zn - zysk bilansowy netto

Jeżeli zależność ta jest spełniona to przedsiębiorstwo rozwija się zgodnie z zasadą racjonalności.

• Dynamika nakładów jest bowiem mniejsza niż dynamika efektu.

• Po stronie nakładów zasadne jest, by dynamika nakładów jednorazowych była wolniejsza niż dynamika nakładów bieżących, co świadczy o ich lepszym wykorzystaniu.

• Dynamika zatrudnienia mniejsza od dynamiki majątku świadczy natomiast o substytucji pracy żywej pracą uprzedmiotowioną lub też szerzej - o rosnącym wyposażeniu majątkowym na jednego zatrudnionego.

• Po stronie wyniku zasadnym jest by przychody i zyski rosły szybciej niż koszty działalności gospodarczej, co informuje o obniżce poziomu kosztów i wzroście rentowności obrotu netto.

• Dynamika sprzedaży niższa niż dynamika zysku informuje o sukcesie rynkowym przedsiębiorstwa, wyrażającym się we wzroście rentowności sprzedaży.

Oprócz analizy wielkości dynamiki wyniku finansowego przedmiotem badań pozostaje również ocena jego struktury. Analityk powinien ustalić skąd pochodzi zysk netto w tym przedsiębiorstwie.

Zysk może pochodzić ze sprzedaży towarów, produktów, materiałów, czyli z podstawowej działalności, dla której zostało powołane przedsiębiorstwo i ten rodzaj zysku ze względu na pewne znamiona trwałości można prognozować w przyszłości.

Zysk z pozostałej działalności operacyjnej jest pośrednio z nią związany i jest zazwyczaj wynikiem operacji jednorazowych. Zysk z operacji finansowych informuje o efektywności działań w przedsiębiorstwach kapitałowych. Zysk nadzwyczajny jest wynikiem zdarzeń nadzwyczajnych nie związanych z działalnością operacyjną. Dodatkowo można też oceniać natężenie obowiązujących obciążeń wyniku finansowego, a więc także i polityki podatkowej przedsiębiorstwa. Można też rozpatrywać politykę dywidendową przedsiębiorstwa, jeżeli za podstawę przyjmie się zysk netto i jego proponowany lub dokonany podział.

Analiza wstępna przepływów pieniężnych

Wstępna analiza przepływów pieniężnych obejmuje:

1. badanie nadwyżek i niedoborów poszczególnych rodzajów działalności, to jest działalności operacyjnej inwestycyjnej i finansowej

2. ocenę porównawczą zysku netto i przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej

3. pionową i poziomą analizę poszczególnych pozycji rachunku.

I. badanie nadwyżek i niedoborów poszczególnych rodzajów działalności

Rachunek przepływów pieniężnych:

• przepływy pieniężne z działalności operacyjnej,

• przepływy pieniężne z działalności inwestycyjnej,

• przepływy pieniężne z działalności finansowej,

• przepływy pieniężne netto razem,

• bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych, w tym:

- zmiana stanu środków pieniężnych z Tytułu różnic kursowych,

• środki pieniężne na koniec okresu

• środki pieniężne na początek okresu, w tym:

- o ograniczonej możliwości dysponowania.

Cel sporządzania rachunku przepływów pieniężnych:

• zdolność generowania gotówki i jej ekwiwalentów przez przedsiębiorstwo,

• źródła jej pochodzenia,

• kierunki wykorzystania

Możliwe przypadki sytuacji przedsiębiorstwa

ze względu na kierunek przepływów strumieni pieniężnych:

Kategoria strumieni	Kolejne przypadki
		1	2	3	4	5	6	7	8
Operacyjny	+	+	+	+	-	-	-	-
Inwestycyjny	+	-	+	-	+	-	+	-
Finansowy	+	-	-	+	+	+	-	-

Przypadek + + +

• generujemy środki pieniężne z działalności operacyjnej

• Z działalności inwestycyjnej też (upłynniamy aktywa, zbywamy majątek, korzyści z inwestycji i in.)

• Z działalności finansowej (sięga po zewnętrzny kapitał)

Przedsiębiorstwo w bardzo dobrej kondycji finansowej (pieniędzy potrzeba nam na rozwinięcie, uruchomienie nowej inwestycji lub wykupienie innego przedsiębiorstwa)

Przypadek + - -

Przedsiębiorstwo generuje taką ilość środków pieniężnych z działalności operacyjnej, która jest wystarczająca dla sfinansowania nakładów inwestycyjnych oraz spłaty zadłużenia. Charakteryzuje więc przedsiębiorstwa dojrzałe.

Przypadek + + -

Wymaga ustalenia charakteru nadwyżki przepływów pieniężnych z działalności inwestycyjnej. Jeżeli na nadwyżka jest wynikiem porządkowania gospodarki majątkiem trwałym lub też stanowi efekt dokonanych inwestycji, przedsiębiorstwo to należy ocenić pozytywnie jako te o dobrej sytuacji finansowej. W przypadku odwrotnym (gdy nadwyżka przepływów pieniężnych z działalności inwestycyjnej ma charakter wymuszony) świadczy to o trudnościach płatniczych.

Przypadek + - +

Charakteryzuje przedsiębiorstwa rozwijające się, które generują środki pieniężne z działalności operacyjnej ale w stopniu niewystarczającym dla finansowania inwestycji. Stąd też muszą korzystać z zewnętrznych źródeł finansowania.

Przypadek - + +

Charakteryzuje przedsiębiorstwa w restrukturyzacji (sprzedają majątek i posługują się zewnętrznymi źródłami finansowania). Ten ostatni + oznacza, że bank (wierzyciel) dobrze ocenił to przedsiębiorstwo i dał mu szanse na przyszłość.

Przypadek - - +

Działalność operacyjna i inwestycyjna na minusie (przepływy z nich) a wszystko opiera się o kredyty. Przedsiębiorstwo rozpoczynające działalność.

Przypadek - + -

Charakteryzuje przedsiębiorstwa w trudnej sytuacji majątkowej - dla spłaty zadłużenia i wydatków operacyjnych przedsiębiorstwo pozbywa się aktywów trwałych.

Przypadek - - -

Przedsiębiorstwo upadłe.

II. ocena porównawczą zysku netto i przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej

Przedmiotem analizy jest także ocena porównawcza zysku netto i przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej.:

	1	2	3	4
Zysk netto	+	+	-	-
Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej	+	-	+	-

Przedsiębiorstwo osiąga zysk i ma nadwyżkę środków pieniężnych z działalności operacyjnej

Przedsiębiorstwo ponosi stratę i ma niedobór środków pieniężnych w działalności operacyjnej.

,Wyraźnie wdać, że zysk i przepływy pieniężne to nie to samo. Sytuacje te wymagają szczegółowego rozpatrzenia źródeł powstałych rozbieżności.

Źródła zmian w stanie środków pieniężnych netto

1. Zysk netto

2. (+) koszty niepieniężne: amortyzacja, rezerwy)

3. (+)zmniejszenie stanu aktywów obrotowych netto bez środków pieniężnych

4. (-)opłacone różnice netto stanu majątku trwałego

5. (-)dywidendy i nagrody z zysku

6. (+)przyrost (-) spadek netto finansowania przez banki: zaciągnięcie —spłata kredytów bankowych i innych komercyjnych papierów dłużnych

7. (+)wpływy(-)wydatki pozostałe

Przyrost lub zmniejszenie stanu środków pieniężnych pozostających w przedsiębiorstwie.

1. pionowa i pozioma analiza poszczególnych pozycji rachunku

Analiza pionowa → analiza struktury - pozwala ustalić główne źródła wpływów lub też wydatków.

Analiza pozioma → określa tendencje zmian badanych wielkości w przyjętym okresie.

Na potrzeby zarządzania wartością przedsiębiorstwa zasadne jest przekształcenie rachunku ex post w obligatoryjnej postaci do postaci analitycznej, gdzie wyróżnia się dwa rodzaje przepływów, a mianowicie:

• wolne przepływy środków pieniężnych, które pozostają do dyspozycji właścicieli i wierzycieli

• przepływy finansowe.

zysk operacyjny po opodatkowaniu

+ amortyzacja

• inwestycje w aktywa trwałe

• 
  inwestycje w aktywa obrotowe

Wolne przepływy środków pieniężnych

Przepływy środków pieniężnych nie obejmują inwestycji w aktywa trwałe, stąd też w celu ustalenia wolnych przepływów pieniężnych w najbardziej ogólnym pojęciu można skorygować in plus lub in minus przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej o wpływy lub wydatki dokonane w zakresie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych. Pozostałe pozycje wpływów i wydatków z działalności inwestycyjnej łącznie ze współwydatkami i wpływami z działalności finansowej tworzą drugą grupę przepływów, a więc przepływy finansowe.

16

Analiza ekonomiczna Wykład 7 (18.05.2005r.)

Wynik neutralny

---