PRAWO ADMINISTRACYJNE : SEMESTR II
Obywatelstwo, imiona i nazwiska, ewidencja ludności, akta stanu cywilnego
1. W Polsce obywatelstwo jest przyznawane według zasady krwi i zasady ziemi jednocześnie.
2. Obywatelstwo polskie posiada/ nabywa :
dziecko urodzone z polskich rodziców lub z jednego rodzica będącego obywatelem polskim w przypadku jeżeli drugi rodzić jest nieznany lub nie posiada żadnego obywatelstwa,
dziecko urodzone w Polsce lub też tam znalezione jeżeli oboje rodzice są nieznani lub ich obywatelstwo jest nieokreślone
osoby polskiego pochodzenia, które przybyły do Polski na podstawie wizy w celu repatriacji z zamiarem osiedlenia się na stałe
cudzoziemiec, któremu udzielono zezwolenia na osiedlenie się na terytorium RP, który pozostaje co najmniej 3 lata w związku małżeńskim z obywatelem polskim, jeżeli w terminie 6 m-cy od dnia uzyskania ww. zezwolenia albo w terminie 3 i 6 m-cy od dnia zawarcia małżeństwa złoży odpowiednie oświadczenie przed właściwym organem i organ ten wyda decyzję o przyjęciu oświadczenia
osoba nie posiadającą żadnego obywatelstwa lub o nieokreślonym obywatelstwie jeżeli zamieszkuje w Polsce na podstawie zezwolenia na osiedlenie się co najmniej 5 lat i złoży stosowny wniosek.
3. Decyzję w sprawie uznania za obywatela polskiego wydaje Wojewoda.
4. Decyzję w sprawie przyjęcia oświadczenia o nabyciu obywatelstwa polskiego przez cudzoziemca wydaje właściwy miejscowo starosta lub konsul RP w stosunku do osób zamieszkałych za granicą.
5. Utrata obywatelstwa polskiego jest niemożliwa w świetle obowiązującej konstytucji, lecz obywatel polski może na swój wniosek po uzyskaniu zgody Prezydenta RP zrzec się polskiego obywatelstwa.
6. Nazwisko człowieka należy do jego dóbr osobistych i z tego tytułu podlega szczególnej ochronie cywilnoprawnej. Ustawa z 15.11.1956 r. o zmianie imion i nazwisk (Dz.U. z 1963 r. nr 59, poz. 328 z późn.zm.) pozwala na zmianę nazwiska na wniosek zainteresowanego uzasadniony ważnymi względami, wśród których wskazano :
nazwisko jest ośmieszające lub nielicujące z godnością człowieka
nazwisko ma niepolskie brzmienie
nazwisko ma formę imienia
wnioskodawca zmienia nazwisko na nazwisko używane przez niego od lat (np. Jan Ogrodnicki jest artystą i używa w swoim życiu zawodowym pseudonimu Żonkil i złożył wniosek o zmianę nazwiska z Ogrodnicki na Żonkil)
7. Wniosek o zmianę nazwiska nie zostanie uwzględniony, gdy :
zachodzi obawa, że wnioskodawca poprzez zmianę nazwiska zamierza ułatwić sobie działalność przestępczą lub uchylić się od odpowiedzialności cywilnej lub karnej
wnioskodawca zamierza przybrać nazwisko historyczne, wsławione na polu kultury lub sztuki, działalności politycznej, społecznej lub wojskowej (chyba, że posiada członków rodziny o tym nazwisku lub jest powszechnie znany pod tym nazwiskiem)
8. Orzekanie w sprawach zmiany imion i nazwisk oraz ustalania ich brzmienia i pisowni leży w kompetencji starosty właściwego ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy lub ostatnie miejsce pobytu w Polsce lub w ostateczności czyni to Prezydent miasta stołecznego Warszawy.
9. Starosta po wydaniu decyzji w sprawie zmiany imion i nazwisk lub ustalenia ich brzmienia i pisowni zawiadamia o jej wydaniu urzędu stanu cywilnego, w których posiadaniu są akta dotyczące wnioskodawcy a także większość urzędów państwowych w celu dokonania stosownych zmian i zapisów w znajdujących się w ich posiadaniu dokumentach.
10. AKT STANU CYWILNEGO to wpis dokonany w księdze stanu cywilnego odnotowujący zdarzenie z zakresu stanu cywilnego takie jak : urodzenie, zgon, zawarcie małżeństwa, uznania dziecka oraz pozostałe określone w przepisami prawa.
11. Podstawowe akta stanu cywilnego to :
akt urodzenia,
akt zgonu
akt małżeństwa.
12. Akta stanu cywilnego są prowadzone przez urzędy stanu cywilnego wchodzące w skład urzędów gmin i zawierają kolejne wpisy w układzie chronologicznym.
13. Kierownikiem urzędu stanu cywilnego (USC) jest wójt (burmistrz/prezydent miasta), ale rada gminy może powołać odrębnego kierownika USC w danej gminie a także jego zastępcę lub zastępców. Kierownik urzędu stanu cywilnego lub jego zastępca dokonuje czynności z zakresu rejestracji stanu cywilnego.
14. Wpis do akt stanu cywilnego dokonywany jest albo na podstawie zgłoszenia albo zanotowania zdarzenia mającego miejsce w USC. Zgłoszenie zdarzenia i dokonanie wpisu są obligatoryjne a obowiązek ten obciążą ściśle określone podmioty wskazane w przepisach prawnych.
15. Z akt stanu cywilnego wydaje się :
odpisy zupełne,
skrócone zaświadczenia o dokonaniu wpisu
zaświadczenia o braku dokonania wpisu
zaświadczenia o zaginięciu lub zniszczeniu akt
Ordery i odznaczenia
1. W Polsce są nadawane 3 ordery :
Order Orła Białego
Order Odrodzenia Polski
Order Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej
2. W Polsce nadaje się 5 odznaczeń :
Krzyż Zasługi
Krzyż Zasługi za Dzielność
Medal za Ofiarność i Odwagę
Medal Za Długoletnie Pożycie Małżeńskie
Krzyż Zesłańców Sybiru
3. W czasie wojny oraz nie później niż 5 lat po jej zakończeniu mogą być w Polsce nadawane następujące ordery i odznaczenia wojenne:
Order Wojenny Virtuti Militari
Krzyż Walecznych
Krzyż Zasługi z Mieczami
4. W Polsce zasadą jest nadawanie orderów i odznaczeń osobom fizycznym; wyjątkiem jest możliwość nadania Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari lub Krzyża Walecznych formacji walczącej albo miejscowości w czasie wojny lub w ciągu 5 lat od jej zakończenia.
5. Ordery i odznaczenia nadaje Prezydent RP na wniosek :
ordery - prezesa Rady Ministrów lub Kapituły Orderu
odznaczenia - Prezesa Rady Ministrów, ministrów, kierowników urzędów centralnych
UWAGA !!!
wniosek o nadanie orderu lub odznaczenia obywatelowi polskiemu mieszkającemu stale za granicą oraz osobie nie posiadającej obywatelstwa polskiego przedstawia Prezydentowi Minister Spraw Zagranicznych
wniosek o nadanie Krzyża Zesłańców Sybiru przedstawia prezydentowi RP minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego
wniosek o nadanie Medalu Za Długoletnie Pożycie Małżeńskie przedstawia Prezydentowi RP wojewoda
6. Wniosek o nadanie orderu przedstawiony przez Prezesa Rady Ministrów przed przedłożeniem Prezydentowi musi być zaopiniowany przez Kapitułę tego Orderu
7. Obywatel polski może przyjąć order lub odznaczenie nadane przez najwyższe władze obcego państwa po uzyskaniu zgody Prezydenta RP.
8. Nadanie orderu pośmiertnie dokonywane jest jedynie wyjątkowo w uznaniu szczególnych i godnych upamiętnienia zasług dla Rzeczypospolitej Polskiej.
9. Ordery i odznaczenia są wręczane albo przez samego Prezydenta RP albo w jego imieniu przez :
osoby uprawnione do występowania z wnioskami o ich nadanie tj. Prezes Rady Ministrów, minister, kierownik urzędu centralnego, wojewoda lub ich zastępcy
za granicą - kierownika polskiej placówki dyplomatycznej lub konsularnej
Medal Za Długoletnie Pożycie Małżeńskie - marszałka województwa, starostę, wójta (burmistrza/prezydenta miasta)
W Siłach Zbrojnych - dowódcę upoważnionego przez Ministra Obrony Narodowej lub Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji
Osoba jednorazowo upoważniona przez Prezydenta RP
10. Postanowienia o nadaniu orderu lub odznaczenia (za wyjątkiem Medalu Za Długoletnie Pożycie Małżeńskie i Krzyża Zesłańców Sybiru) oraz o pozbawieniu orderu lub odznaczenia są publikowane w Dzienniku Urzędowym RP „Monitor Polski”
11. Prezydent może podjąć decyzję o pozbawieniu orderu lub odznaczenia jeżeli :
nadanie nastąpiło w wyniku wprowadzenia w błąd
osoba odznaczona dopuściła się czynu, wskutek którego stała się niegodna orderu lub odznaczenia.
Zbiórki publiczne, zgromadzenia publiczne, imprezy masowe
1. ZBIÓRKA PUBLICZNA to wszelkie publiczne zbieranie ofiar lub dobrowolne świadczenie) w gotówce albo naturze na pewien z góry określony cel. Za zbiórkę publiczną mogą więc zostać uznane wszelkiego rodzaju apele o składanie dobrowolnych datków na rzecz wskazanych w apelu podmiotów, skierowanie do bliżej nieokreślonych adresatów.
2. CEL ZBIÓRKI musi być ściśle określony przez przeprowadzającego zbiórkę i spełniać łącznie następując warunki:
a) godny poparcia ze względu na interes publiczny, a więc przede wszystkim cel religijny, państwowy, oświatowy, zdrowotny, kulturalno-społeczny lub społeczno-opiekuńczy, np. remont zabytku kultury, budowa szpitala itp.,
b) zgodny z prawem, np. kodeks wykroczeń karze organizowanie zbiórek na opłacenie grzywny osoby skazanej,
c) zgodny ze statutem stowarzyszenia lub organizacji, bądź z aktem organizacyjnym
komitetu.
3. FORMY ZBIÓREK W GOTÓWCE
dobrowolne wpłaty na konto; powinno ono być założone przez przeprowadzającego zbiórkę publiczną osobno dla każdej zbiórki, numer konta może być podany, np. w prasie, Telewizji, Telegazecie, na ulotkach czy w Internecie, ale zawsze z oznaczeniem przeprowadzającego i celu wpłat,
zbieranie ofiar do puszek kwestarskich oraz skarbon stacjonarnych, umieszczanych w obiektach, za zgodą ich właścicieli lub użytkowników. Puszki i skarbony muszą być:
ponumerowane, zaopatrzone w nazwę przeprowadzającego zbiórkę publiczną oraz jego adres,
tak zabezpieczone, by ich otwarcie i wyjęcie zawartości było niemożliwe bez widocznego naruszenia zabezpieczenia,
przy otwieraniu skarbon konieczna jest obecność przynajmniej dwóch upoważnionych przez przeprowadzającego zbiórkę osób, a przy otwieraniu puszki - dodatkowo osobę kwestująca.
sprzedaż cegiełek wartościowych - na każdej sprzedawanej cegiełce umieścić należy nazwę przeprowadzającego zbiórkę, jego adres, kolejny numer cegiełki, a także jej cenę, fakultatywnie może być umieszczona informacja dotycząca celów zbiórki; cegiełki wartościowe stanowią druki ścisłego zarachowania (druki charakteryzując się niepowtarzalną numeracją danego typu druku i ścisłą jego ewidencją) i powinny być sporządzone w sposób uniemożliwiający ich podrobienie,
sprzedaż przedmiotów i usług; aby sprzedawane przedmioty wyróżniały się od innych znajdujących się w obrocie, na każdym z nich należy wyraźnie i trwale umieścić nazwę przeprowadzającego zbiórkę publiczną oraz cenę przedmiotu.
zbieranie ofiar w naturze- dozwolone tylko w przypadku, gdy wszystkie dary będą mogły być w niezmienionej postaci zużyte na cel określony w pozwoleniu (np. przez bezpłatne odstąpienie na rzecz przeprowadzającego zbiórkę produktów żywnościowych, mebli, środków czystości),
„domokrążne” zbieranie ofiar(a więc odwiedzanie domów, bądź mieszkań i proszenie o ofiary)ustawowo ograniczono do przypadków, gdy przeprowadzenie zbiórki w takiej formie jest społecznie uzasadnione na danym terenie i ze względu na charakter zbiórki (np. w trakcie klęski żywiołowej),
zbiórka listowna - informacja o organizowanej zbiórce i jej celach przesyłana jest drogą pocztową, do informacji tej dołączony jest zazwyczaj druk przekazu pocztowego z wpisanym numerem konta instytucji przeprowadzającej zbiórkę.
telefoniczne - gdy ogłasza się numer telefonu lub numer specjalnie utworzonej linii telefonicznej, a każdy dzwoniący przekazuje tym samym określoną kwotę pieniężną równą kosztowi połączenia (koszt powinien być podany w ogłoszeniu) na cel zbiórki,
sms-owe - gdy koszt każdego sms-a o określonej treści, wysłanego pod podany numer przekazywany jest na cel zbiórki,
internetowe - umieszczenie wiadomości o zbiórce na stronie internetowej, bądź w portalu internetowym, z podaniem numeru konta, ewentualnie możliwością bezpośrednie wpłaty za pomocą karty kredytowej.
4. MIEJSCE PRZEPROWADZANIA
a) na wolnym powietrzu,
b) wewnątrz pomieszczeń,
c) w obiektach publicznych,
d) w obiektach prywatnych za zgodą właścicieli tych obiektów,
e) za pozwoleniem organu wydającego zezwolenie „w szczególnie uzasadnionych przypadkach”:
w urzędach administracji publicznej,
na terenie szkół i placówek oświatowych,
na terenach i obiektach pozostających w zarządzie, podległości lub pod nadzorem Ministra Obrony Narodowej lub ministra właściwego do spraw wewnętrznych.
5. ORGANIZATOREM ZBIÓRKI MOŻE BYĆ :
stowarzyszenie zarejestrowane w KRS
organizacje posiadające osobowość prawną (np. fundacja)
komitety powołane do zorganizowania zbiórki na określony cel
6. NA PRZEPROWADZENIE ZBIÓRKI POZWOLENIE WYDAJE W ZALEŻNOŚCI OD MIEJSCA JEJ PRZEPROWADZENIA :
w gminie- wójt/burmistrz/prezydent miasta
w powiecie lub jego części obejmującej więcej niż 1 gminę - starosta
w województwie lub jego części obejmującej więcej niż jeden powiat - marszałek województwa
w więcej niż jednym województwie - Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji
7. TRYB UBIEGANIA SIĘ O POZWOLENIE NA PRZEPROWADZENIE ZBIÓRKI
7.1. Organizator składa wniosek o wydanie pozwolenia na przeprowadzenie zbiórki publicznej do odpowiedniego organu z załącznikami :
plan przeprowadzenia zbiórki zawierający :
obszar, na którym ma być przeprowadzona
cel na jaki mają być przeznaczone datki
formy w jakich będzie przeprowadzona zbiórka
termin rozpoczęcia i zakończenia zbiórki
liczbę osób zaangażowanych przy organizacji i przeprowadzeniu zbiórki
przewidywane koszty, które pociągnie za sobą organizacja i przeprowadzenie zbiórki z dokładnym określeniem tytułów i kwot poszczególnych wydatków
wyciąg z KRS + kopia statutu podpisana przez osobę upoważnioną do reprezentowania osoby prawnej
w przypadku komitetu zamiast załącznika opisanego w pkt. b należy dostarczyć poświadczoną za zgodność z oryginałem kopię protokołu założycielskiego tego komitetu
w przypadku zbiórki prowadzonej w formie dobrowolnych wpłat na konto bankowe- kopię dokumentu stwierdzającego powstanie i nadanie numeru takiemu kontu.
Inne załączniki np. wzór cegiełek wartościowych
Znaczek opłaty skarbowej za 5 zł + znaczki 0,50 zł za każdy załącznik
7.2. Po otrzymaniu informacji o uzyskaniu zezwolenia należy uiścić opłatę skarbową (obecnie 76zł) określoną w ustawie o opłacie skarbowej. Dowód jej uiszczenia przedstawia się organowi aby otrzymać dokument zezwolenia.
8. KWESTARZAMI W TRAKCIE PRZEPROWADZANIA ZBIÓRKI MOGĄ BYĆ :
członkowie podmiotu, który otrzymał pozwolenie
członkowie podmiotu mającego pokrewne cele
osoby imiennie zaproszone ( w tym małoletni powyżej 16 roku życia)
UWAGA !! Małoletni poniżej 16 roku życia mogą kwestować tylko na rzecz organizacji pożytku publicznego pod nadzorem osób pełnoletnich odrębnie upoważnionych do tego przez organizatora
9. LEGITYMACJA KWESTARZA zawiera :
imię i nazwisko oraz adres
fotografię
numer kolejny legitymacji
nazwa podmiotu przeprowadzającego zbiórkę i jej adres
cel zbiórki
nazwę organu, który udzielił pozwolenia, numer pozwolenia i datę jego wydania
podpisy osób uprawnionych do reprezentowania podmiotu przeprowadzającego zbiórkę
pieczęć podmiotu przeprowadzającego zbiórkę
termin ważności legitymacji
w przypadku osoby niepełnoletniej dane osoby pełnoletniej upoważnionej do nadzoru nad małoletnim
10. OBOWIĄZKI ORGANIZATORA ZBIÓRKI PUBLICZNEJ :
10.1 prowadzenie dokumentacji ( w formie rejestru) dotyczącej przebiegu akcji zbiórkowej, która powinna zawierać :
komu, kiedy i jakie puszki kwestarskie, skarbony stacjonarne, przedmioty lub cegiełki zostały wydane,
kiedy zbiórka się zaczęła i kiedy zakończyła
sumę zebranych ofiar pieniężnych
rodzaj i ilość zebranych darów w naturze
UWAGA !!! Powyższe dane muszą być potwierdzone podpisami osób, które przeprowadzały zbiórkę oraz tych które odebrały zebrane ofiary.
DOKUMENTACJĘ ZBIÓRKI PRZECHOWUJE SIĘ 2 LATA OD DNIA ZAKOŃCZENIA ZBIÓRKI
11. Organ, który wydał zezwolenie dokonuje kontroli w zakresie :
zgodności przeprowadzenia zbiórki z udzielonym zezwoleniem
przestrzegania warunków i sposobów prowadzenia zbiórki
ochrony bezpieczeństwa powszechnego, porządku publicznego, dóbr pozyskanych z ofiarności publicznej oraz dóbr osobistych obywateli
sposobu zużytkowania ofiar
12. Po zakończeniu zbiórki należy jej wynik i sposób zużytkowania ofiar powinien być podany do wiadomości organu, który udzielił zezwolenia oraz ogłoszony w prasie w terminie 1 miesiąca.
ZGROMADZENIA PUBLICZNE
1. Zgromadzenie to forma aktywności społecznej definiowana przez ustawę jako zgrupowanie co najmniej 15 osób o charakterze pokojowym zwołane w celu wspólnych obrad lub w sprawie wspólnego wyrażenia stanowiska. Zgromadzenie publiczne to zgromadzenie zorganizowane na otwartej przestrzeni dostępnej dla nieokreślonych imiennie osób.
2. Obywatelom polskim wolność organizowania pokojowych zgromadzeń i uczestnictwa w nich gwarantuje Konstytucja RP zaś ramy prawne tego uprawnienia określa ustawa z 05.07.1990 r. Prawo o zgromadzeniach (Dz.U. nr 51 poz. 297 z późn.zm.)
3. Przepisów Prawa o zgromadzeniach nie stosuje się do zgromadzeń :
organizowanych przez organy państwa lub samorządu terytorialnego
odbywanych w ramach działalności Kościoła Katolickiego, innych kościołów i związków wyznaniowych
związanych z wyborami władz państwowych i samorządowych
4. Wolność gromadzenia podlega jedynie ograniczeniom przewidzianym :
przez ustawę
w zakresie niezbędnym do ochrony bezpieczeństwa państwowego lub porządku publicznego oraz ochrony zdrowia i moralności publicznej albo praw i wolności innych osób, a także ochrony Pomników Zagłady w rozumieniu ustawy z 07.05.1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady.
5. Organizatorem zgromadzenia może być każda osoba mającą pełną zdolność do czynności prawnych, osoba prawa, inna organizacja lub grupa osób
6. W zgromadzeniu może uczestniczyć każdy za wyjątkiem :
osób nietrzeźwych
osób posiadających przy sobie broń, materiały wybuchowe lub inne niebezpieczne narzędzia
7. Zorganizowanie zgromadzenia publicznego wymaga uprzedniego zawiadomienia organu gminy właściwego ze względu na miejsce zgromadzenia. Rada gminy może też określić miejsca, w których organizowanie zgromadzeń publicznych nie wymaga zawiadomienia
8. Zawiadomienie o organizowaniu zgromadzenia publicznego organ gminy powinien otrzymać nie później niż 3 dni a najwcześniej 30 dni przed datą zgromadzenia.
9. Treść zawiadomienia :
podstawowe dane organizatora (imię, nazwisko, datę urodzenia, adres)
cel zgromadzenia i jego program
miejsce i datę zgromadzenia, planowany czas trwania i przewidywaną liczbę uczestników, a także projektowaną trasę ewentualnego przejścia
wskazanie planowanych środków służących zapewnieniu spokoju i porządku zgromadzenia
10. Organ gminy ma obowiązek zakazać zgromadzenia :
jego cel sprzeciwia się ustawie lub narusza przepisy ustaw karnych
odbycie zgromadzenia może zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi lub mieniu o znacznych rozmiarach
11. Decyzję o zakazie zgromadzenia doręcza się organizatorowi w terminie 3 dni od dnia zawiadomienia nie później niż 24 godziny przed planowanym terminem rozpoczęcia zgromadzenia.
Bezpieczeństwo i porządek publiczny
Administrację w dziedzinie ochrony bezpieczeństwa, spokoju i porządku publicznego tworzą :
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji
Policja
Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
Agencja Wywiadu
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji :
realizuje politykę państwa w dziedzinie ochrony bezpieczeństwa państwa, bezpieczeństwa i porządku publicznego, ochrony granicy państwa i kontroli ruchu granicznego, ochrony przeciwpożarowej
sprawuje nadzór nad działalnością Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej
podejmuje rozstrzygnięcia w zakresie powierzania instytucjom zadań w dziedzinie ochrony bezpieczeństwa państwa oraz bezpieczeństwa i porządku publicznego w razie wątpliwości co do ich właściwości
koordynuje działania w zakresie ochrony tajemnicy państwowej i służbowej
wspiera działalność naukową i społeczną podejmowaną na rzecz przeciwdziałania przestępczości i zjawiskom kryminogennym
3. Policja - umundurowana i uzbrojona formacja służąca społeczeństwu i przeznaczona do ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz do utrzymywania bezpieczeństwa i porządku publicznego
Podstawowe zadania Policji :
ochrona życia i zdrowia ludzi oraz mienia przed bezprawnymi zamachami naruszającymi te dobra
ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego, w tym zapewnienie spokoju w miejscach publicznych oraz w środkach publicznego transportu i komunikacji publicznej, w ruchu drogowym, na wodach przeznaczonych do powszechnego korzystania
wykrywanie przestępstw i wykroczeń oraz ściganie ich sprawców
kontrola przestrzegania przepisów porządkowych i administracyjnych związanych z działalnością publiczną lub obowiązujacych w miejscach publicznych
gromadzenie przetwarzanie i przekazywanie informacji kryminalnych oraz prowadzenie Krajowego Systemu Informatycznego
Policja składa się z :
służby kryminalnej
służby prewencyjnej
służby wspomagającej jej działalność w zakresie organizacyjnym, logistycznym i technicznym
oddziałów prewencji
pododdziałów antyterrorystycznych
policji sądowej służącej ochronie pomieszczeń sądów i ich działalności
Komendant Główny Policji :
stoi na czele Policji
jest centralnym organem administracji rządowej w sprawach ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz utrzymania bezpieczeństwa i porządku publicznego
]podlega Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji
jest powoływany i odwoływany przez Prezesa Rady Ministrów na wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Organami administracji rządowej na obszarze województwa w sprawach ochrony bezpieczeństwa i utrzymania bezpieczeństwa i porządku publicznego są:
Wojewoda realizujący zadania przy pomocy Komendanta Wojewódzkiego Policji działającego w imieniu wojewody
UWAGA ! Komendant Wojewódzki Policji działa we własnym imieniu w sprawach :
wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych
wykonywania czynności dochodzeniowo-śledczych
czynności z zakresu ścigania wykroczeń
Komendant Powiatowy (Miejski) Policji
Komendant Komisariatu Policji
UWAGA !
Komendant Wojewódzki Policji jest ogniwem wojewódzkiej administracji zespolonej
Komendant Powiatowy Policji jest ogniwem powiatowej administracji zespolonej
Odrębnym segmentem administracji bezpieczeństwa i porządku publicznego jest ochrona bezpieczeństwa państwa. Administrację w tej dziedzinie sprawują Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Szef Agencji Wywiadu. Są to centralne organy administracji, których celem jest ochrona bezpieczeństwa państwa i jego porządku konstytucyjnego. Szefowie obu agencji podlegają Prezesowi Rady Ministrów a ich działalność podlega kontroli Sejmu.
Zapobieganie i zwalczanie klęsk żywiołowych
Klęska żywiołowa - katastrofa naturalna lub awaria techniczna o szerokich, zbiorowych skutkach, przed którymi można chronić i pomagać w ich zwalczaniu poprzez zastosowanie środków nadzwyczajnych
Katastrofa naturalna - zdarzenie związane z działaniem sił przyrody m.in. pożary, susze, powodzie, intensywne opady atmosferyczne itp.
Awaria techniczna- gwałtowne, nieprzewidziane uszkodzenie lub zniszczenie obiektu budowlanego, urządzenia technicznego lub systemu urządzeń technicznych powodujące przerwę w ich używaniu lub utratę ich właściwości.
Stan klęski żywiołowej może być wprowadzony :
na obszarze, na którym wystąpiła bezpośrednio klęska
na obszarze, na którym wystąpiły lub mogą wystąpić skutki tej klęski
Działaniami prowadzonymi w celu zapobieżenia skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięciu kierują :
wójt( burmistrz/prezydent miasta) przy pomocy Gminnego Zespołu Reagowania
starosta przy pomocy Powiatowego Zespołu Reagowania Kryzysowego
wojewoda przy pomocy Wojewódzkiego Zespołu Reagowania Kryzysowego
właściwy minister przy pomocy Krajowego Centrum Zarządzania Kryzysowego
Do zadań ww. zespołów należą :
monitorowanie występujących klęsk żywiołowych i prognozowanie rozwoju sytuacji
realizowanie procedur i programów reagowania w czasie stanu klęski
opracowywanie i aktualizowanie planów reagowania kryzysowego
planowanie wsparcia organów kierujących działaniami na niższym szczeblu administracji publicznej
przygotowanie warunków umożliwiających koordynację pomocy humanitarnej
realizowanie polityki informacyjnej związanej ze stanem klęski
7. W razie wprowadzenia stanu klęski żywiołowej dla obywateli mogą zostać nałożone obowiązki świadczeń osobistych w postaci m.in. :
udzielania pierwszej pomocy,
wykonywania określonych prac
oddania do używania nieruchomości, rzeczy ruchomych
udostępniania nieruchomości w określony sposób
przyjęcia na przechowanie i pilnowanie mienia osób poszkodowanych lub ewakuowanych
pełnienia wart
zabezpieczenia własnych źródeł wody pitnej i środków spożywczych przed ich zanieczyszczeniem a także ich udostępnienie ewakuowanym.
Od świadczeń wskazanych w pkt. 7 zwolnione są :
osoby poniżej 16 i powyżej 60 roku życia
osoby niepełnosprawne lub chore
kobiety w ciąży
osoby sprawujące opiekę nad dziećmi do lat 7
osoby zwolnione przez wójta/burmistrza/prezydenta miasta ze względu na interes publiczny lub wyjątkowo ważny interes tych osób
Obowiązki określone w pkt. 7 wprowadzają odpowiednio do swoich kompetencji :
wójt (burmistrz/prezydent miasta)lub starosta - w drodze zarządzenia albo decyzji
wojewoda - w drodze rozporządzenia albo decyzji
Decyzje wymienione w pkt. 10 są wydawane w trybie określonym przez przepisy kodeksu postępowania administracyjnego z tym że :
podlegają one natychmiastowemu wykonaniu z chwilą doręczenia lub ogłoszenia
w nagłych wypadkach mogą być wydawane ustnie, a następnie niezwłocznie potwierdzane na piśmie
odwołanie wnosi się w terminie 3 dni, przekazuje do organu II instancji w terminie 3 dni od daty wniesienia, organ II instancji rozpatruje je w ciągu 7 dni
Administracyjne aspekty obrony kraju
Podstawowe cele, zadania i niezbędne działania dotyczące przygotowania i uruchomienia obrony wojskowej i cywilnej są określone w :
Konstytucji
Ustawie z 21.11.1967 r. o powszechnym obowiązku obrony RP (tekst. jedn. Dz.U. z 2002 nr 21 poz. 205 z późn.zm.)
2. Organami właściwymi do wykonywania zadań z tego zakresu są :
Prezydent RP :
jest najwyższym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych :
na czas pokoju za pośrednictwem Ministra Obrony Narodowej
w czasie wojny na Prezesa Rady Ministrów mianuje Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych
wprowadza stan wojenny na części lub na całym terytorium państwa
Komitet Obrony Kraju :
ustala generalne założenia obrony RP
rozpatruje główne założenia dotyczące obronności i bezpieczeństwa państwa i wytycza kierunki działań w tej dziedzinie
sprawuje funkcję administratora w sprawach bezpieczeństwa i obronności państwa w czasie obowiązywania stanu wyjątkowego lub stanu wojennego
ustala i nadzoruje i kontroluje wykonywanie zadań związanych z podwyższaniem gotowości obronnej Państwa wykonywanych przez zobowiązane do tego podmioty
wykonuje swoje zadania przy pomocy Biura Bezpieczeństwa Narodowego kierowanego przez Sekretarza Komitetu Obrony Kraju
Rada Ministrów :
określa corocznie liczbę obywateli powołanych do czynnej służby wojskowej
Prezes Rady Ministrów przedkłada Prezydentowi RP wniosek o zarządzenie powszechnej lub częściowej mobilizacji.
Minister Obrony Narodowej :
pośredniczy w wykonywaniu przez Prezydenta RP zwierzchnictwa nad Siłami Zbrojnymi w czasie pokoju
przedkłada Prezydentowi wnioski o nadanie stopni wojskowych
odpowiada za rozwój, szkolenie i przygotowanie wojska do obrony
kieruje administracją wojskową
w stosunku do osób pełniących służbę wojskową decyzja ministra ma moc rozkazu wojskowego
W sprawach operacyjno-wojskowych oraz administracyjno wojskowych w Siłach Zbrojnych są to :
Naczelni dowódcy określonych wojsk
Organy terenowe :
Dowódcy Okręgów wojskowych
Szefowie sztabów wojewódzkich
Komendanci wojskowych Komend Uzupełnień
Wojewódzkie Komitety Obrony - organy właściwe w sprawach obronności na terenie województwa działające zgodnie z wytycznymi Komitetu Obrony Kraju
Organy właściwe w sprawach obrony cywilnej tj.
Szef Obrony Cywilnej Kraju - centralny organ administracji państwowej powoływany przez Prezesa Rady Ministrów
Wojewodowie będący szefami obrony cywilnej w województwach
Starostowie będący szefami obrony cywilnej w powiatach
Wójtowie/burmistrze/prezydenci miast będący szefami obrony cywilnej w gminach
ZADANIA OBRONY CYWILNEJ :
wykrywanie zagrożeń
ostrzeganie i alarmowanie
organizacja ewakuacji ludności
zaopatrzenie ludności w sprzęt i środki ochrony indywidualnej
udzielanie poszkodowanym pomocy medycznej
walka z pożarami
likwidacja skażeń i zakażeń
zabezpieczenie dóbr kultury
zabezpieczenie urządzeń użyteczności publicznej
zabezpieczenie ważnych dokumentów
doraźna pomoc w grzebaniu zmarłych
Obywatele polscy pomiędzy 16 a 60 rokiem życia są obowiązani w czasie pokoju do określonych prawem świadczeń osobistych na rzecz obronności kraju. Obowiązek taki nakłada wójt (burmistrz/prezydent miasta) na wniosek Komendanta Wojskowej Komisji Uzupełnień lub właściwego organu obrony cywilnej. Decyzję o nałożeniu obowiązku doręcza się zobowiązanemu wraz z uzasadnieniem na 14 dni przed datą stawienia się do pełnienia świadczenia. Od decyzji tej przysługuje odwołanie w terminie 7 dni, ale złożenie odwołania nie wstrzymuje jej wykonania . Czas wykonywania świadczenia nie może przekraczać jednorazowo 12 godzin lub w przypadku kurierów oraz osób dostarczających i obsługujących przedmiot świadczenia rzeczowego 48 godzin.
Wójt (burmistrz/prezydent miasta) na wniosek Komendanta Wojskowej Komisji Uzupełnień lub właściwego organu obrony cywilnej może do 3 razy w roku wydać decyzję o nałożeniu na urząd (instytucję państwową/ podmiot gospodarczy/ inne jednostki organizacyjne) obowiązku świadczenia rzeczowego polegającego na oddaniu do używania na cele przygotowania obrony państwa posiadanych nieruchomości i rzeczy ruchomych. Od decyzji zobowiązanemu przysługuje odwołanie do Wojewody w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji. Czas wykonywania świadczenia nie może przekroczyć :
w przypadku pobrania przedmiotu w celu sprawdzenia gotowości mobilizacyjnej Sił Zbrojnych - 48 godzin
w związku z ćwiczeniami wojskowymi - 7 dni
w związku z ćwiczeniami praktycznymi w zakresie powszechnej samoobrony - 24 godziny
Planowanie przestrzenne, gospodarka gruntami, podstawy prawa budowlanego - patrz zeskanowane notatki
Gospodarka komunalna
Pojęcie gospodarki komunalnej obejmuje przepisy prawa administracyjnego regulujące następujące rodzaje działalności :
zaopatrzenie w wodę ludności miast oraz odprowadzanie i oczyszczanie ścieków miejskich
reguluje je ustawa z 18.07.2001 r. prawo wodne (Dz.U. nr 115, poz. 1229 z późn. zmianami) oraz ustawa z 07.06.2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz.U. nr 72 poz. 747 z późn. zm.)
zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków jest zadaniem własnym gminy
dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków odbywa się na podstawie umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków zawartej pomiędzy przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym a odbiorcą usług. UWAGA jeżeli nieruchomość została przyłączona do sieci przedsiębiorstwo ma obowiązek zawarcia ww. umów
przedstawiciele przedsiębiorstwa wodociągowo- kanalizacyjnego mają prawo wstępu na teren nieruchomości lub do pomieszczeń każdego, kto korzysta z usług przedsiębiorstwa w celu :
przeprowadzenia kontroli urządzenia pomiarowego, wodomierza głównego lub wodomierzy zamontowanych w lokalu,
dokonania odczytu ich wskazań,
dokonania badań i pomiarów,
przeprowadzenia przeglądów i napraw
sprawdzenia ilości i jakości ścieków wprowadzanych do sieci
nadzór nad jakością wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi sprawują organy Inspekcji sanitarnej na zasadach określonych w przepisach o Inspekcji sanitarnej
na prowadzenie zbiorowego zaopatrzenia w wodę lub zbiorowego odprowadzania ścieków wymagane jest zezwolenie wydane przez wójta (burmistrza/prezydenta miasta). UWAGA wyjątkiem są gminne jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej prowadzące tego typu działalność nie mają obowiązku uzyskania zezwolenia
prawa i obowiązki przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych oraz odbiorców ich usług określa regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków uchwalany przez Radę Gminy
taryfy opłat za dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków opracowuje przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne a następnie przedstawia je radzie gminy do zatwierdzenia w drodze uchwały.
Zatwierdzone taryfy ogłasza się w prasie lub w sposób zwyczajowo przyjęty w terminie do 7 dni od dnia podjęcia uchwały o zatwierdzeniu taryfy.
b)utrzymanie porządku i czystości w gminach
zagadnienie czystości i porządku reguluje ustawa z 08.03.1990 r. o samorządzie gminnym (tekst.jedn. Dz.U. z 2001 nr 142 poz. 1591 z późn. zmianami) oraz ustawa z 13.09.1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. nr 132 poz. 622 z późn.zmianami
utrzymanie porządku i czystości jest zadaniem własnym gminy
usuwanie i unieszkodliwianie odpadów komunalnych jest odpłatne i odbywa się za pośrednictwem zakładu należącego do gminy albo podmiotu posiadającego zezwolenie na wykonywanie tego typu działalności albo odpłatne składowanie odpadów na składowisku odpadów komunalnych;
jeżeli właściciel nieruchomości nie wywiązuje się z obowiązku usuwania odpadów ze swojej posesji w których z wyżej wymienionych sposobów to przechodzi on na gminę, która następnie obciąża właściciela nieruchomości odpowiednią opłatą
melioracje gruntów
budowa i utrzymanie dróg wraz z ich wyposażeniem
komunikacja miejska
konserwacja i utrzymanie zieleni miejskiej (parki, lasy komunalne itp.)
zaopatrzenie w ciepło budynków i obiektów komunalnych
oświetlenie ulic i placów publicznych
organizacja i utrzymanie cmentarzy oraz chowanie zmarłych
inne usługi służące zaspokajaniu potrzeb ludności (np. boiska, stadiony, parkingi, kąpieliska, baseny itp.)
Elementy prawa komunikacji
W ramach tego zagadnienia słuchacz ma znać podstawowe informacje o przepisach regulujących komunikację lądową:
1. Komunikację lądową regulują :
prawo o drogach publicznych
prawo o ruchu drogowym
prawo o transporcie drogowym
prawo o kolejach i transporcie kolejowym
2. Komunikację wodną regulują :
przepisy o żegludze śródlądowej
przepisy o żegludze morskich statków handlowych
3. Komunikację powietrzną reguluje ustawa prawo lotnicze
4. Droga publiczna to droga, z której korzystać może każdy na zasadach określonych w ustawie o drogach publicznych i przepisach szczególnych oraz zgodnie z przeznaczeniem danej drogi. Drogi publiczne są przeznaczone dla ruchu pojazdów i pieszych, jazdy wierzchem oraz pędzenia zwierząt
Drogi publiczne ze względu na swoje funkcje w krajowej sieci drogowej dzielą się na
drogi krajowe - stanowią własność Skarbu Państwa, zaliczenie do tej kategorii dróg następuje rozporządzeniem Rady Ministrów wydanym na wniosek ministra właściwego w sprawach transportu w porozumieniu z innymi zainteresowanymi ministrami i po zasięgnięciu opinii sejmików wojewódzkich
drogi wojewódzkie - stanowią własność samorządu województwa, zaliczenie do tej kategorii dróg następuje w drodze uchwały sejmiku województwa w porozumieniu z ministrami właściwymi w sprawach transportu oraz obrony narodowej.
Drogi powiatowe - stanowią własność samorządu powiatowego, są to drogi będące połączeniem miast będących siedzibą powiatu z siedzibami gmin oraz siedzib gmin pomiędzy sobą; zaliczenie do tej kategorii dróg następuje w drodze uchwały rady powiatu w porozumieniu z marszałkiem województwa po zasięgnięciu opinii rad gmin oraz rad sąsiednich powiatów
Drogi gminne - stanowią własność gminy; są to drogi nie zaliczone do innych kategorii uzupełniające sieć dróg służących miejscowym potrzebom; zaliczenie do tej kategorii następuje w drodze uchwały rady gminy po zasięgnięciu opinii właściwej rady powiatu.
Drogi wewnętrzne nie zaliczają się do żadnej kategorii dróg publicznych są to drogi w osiedlach mieszkaniowych, dojazdowe do gruntów rolnych i leśnych, place przed dworcami, drogi dojazdowe do budynków na terenie przedsiębiorstw produkcyjnych itp.
Ustawa o drogach publicznych posługuje się pojęciami
pasa drogowego tzn. wydzielony liniami granicznymi grunt wraz z przestrzenią nad i pod jego powierzchnią, w którym są zlokalizowane droga oraz obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu, a także urządzenia związane z potrzebami zarządzania drogą,
zarezerwowanego pasa terenu tzn. terenu wyznaczonego w planach zagospodarowania przestrzennego, w którym w przyszłości powstanie droga lub nastąpi modernizacja już istniejącej drogi.
7. Podjęcie i zarobkowe wykonywanie transportu drogowego wymaga uzyskania odpowiedniej licencji na wykonywanie transportu drogowego.
ADMINISTRACJA ZDROWIA
Na czele administracji zdrowia stoi Minister Zdrowia, do zakresu jego działania należą między innymi sprawy:
ochrony zdrowia i zasad organizacji opieki zdrowotnej
nadzoru nad produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi i produktami biobójczymi
organizacji i nadzoru nad systemem Państwowego Ratownictwa Medycznego
zawodów medycznych
warunków sanitarnych oraz nadzoru sanitarnego
lecznictwa uzdrowiskowego
Minister Zdrowia ma powierzony także nadzór nad realizacją ubezpieczenia zdrowotnego. Z tego tytułu sprawuje on nadzór nad gospodarką finansową Narodowego Funduszu Zdrowia oraz nad działalnością świadczeniodawców ( w zakresie realizacji umów z Funduszem)
Działalność polegającą na udzielaniu świadczeń zdrowotnych, zapobieganiu powstawaniu chorób i urazów, szerzeniu oświaty zdrowotnej, a w miarę możliwości również kształceniu osób wykonujących zawody medyczne prowadzą zakłady opieki zdrowotnej
Zakład opieki zdrowotnej może utworzyć :
minister lub centralny organ administracji rządowej
wojewoda
gmina lub związek międzygminny
powiat
samorząd województwa
kościół lub związek wyznaniowy
stowarzyszenia i fundacje
osoba fizyczna
Zakłady opieki zdrowotnej utworzone przez podmioty wymienione w pkt. 4a-e utrzymywane ze środków publicznych oraz przeznaczone do wykonywania obowiązku udzielania świadczeń zdrowotnych osobom ubezpieczonym i innym osobom na podstawie odrębnych przepisów to publiczne zakłady opieki zdrowotnej
Zakład opieki zdrowotnej może rozpocząć działalność po uzyskaniu wpisu do rejestru prowadzonego przez wojewodę i Ministra zdrowia
1