Poemat nale��cy do cyklu "Vade-mecum", co oznacza "p�jdŸ za mn�". Odbiorca powinien
pod��y� za poet� - swoim przewodnikiem.
Problematyka:
"Fortepian Szopena" zwi�zany jest z kategori� tragizmu u Norwida. Tragicznoœ� w tym wierszu
��czy si� z realnym i symbolicznym zarazem aktem niszczenia wielkiej wartoœci. W poemacie
ukonkretnieniem tej wartoœci jest "sprz�t podobny do trumny" - fortepian, na kt�rym grywa�
Chopin w czasach warszawskich. Fortepian ten zosta� wyrzucony na bruk z okien pa�acu
Zamoyskich w czasie akcji odwetowej wojska rosyjskiego po zamachu na cesarskiego
namiestnika w Kr�lestwie Polskim - gen. Berga.

Muzyka Chopina jest przedstawiona przez Norwida jako ziemskie dope�nienie pi�kna
doskona�ego. Ma ono si�� podnoszenia rzeczywistoœci do idea�u, przemieniania jej w byt
doskona�y. Takiej transformacji dozna�a w muzyce Chopina Polska i polskoœ�: "Polska
przemienionych ko�odziej�w", czyli ch�op�w uszlachetnionych dzi�ki mi�oœci do wykonywanej
pracy na roli, co ukazuje sztuka Chopina. W poemacie zarysowuje si� tragiczny i wieczny
konflikt mi�dzy pi�knem doskona�ym, pojmowanym przez Norwida jako dobro, a histori�, �yciem,
realnoœci� - ska�onymi przez z�o, ma�oœ�, przez "brak", wedle okreœlenia samego poety.
Reprezentantami tego z�a s� w poemacie w�aœnie �o�nierze ciskaj�cy na bruk fortepian. Ale
w tym momencie dochodzi w poemacie do g�osu norwidowska ironia. Powoduje ona, �e efekt
czynu mija si� z intencjami, �e zniszczenie rzeczy nie jest r�wnoznaczne z zag�ad� wartoœci.

Zako�czenie uderza w ton triumfu: "Ciesz si�, p�Ÿny wnuku... / J�k�y g�uche kamienie: / Idea�
- si�gn�� bruku -". T� wspania�� i tajemnicz� formu�� mo�na rozumie� jako pogodzenie pi�kna
doskona�ego i realnoœci, wtopienie si� idea�u w �ycie, odkupienie z�a przez symboliczny akt
cierpienia, wreszcie mo�na j� tak�e zinterpretowac jako zejœcie Chopina w lud.

Nastroje i tempo poszczeg�lnych fragment�w i cz�stek poematu:

I i II - tempo powolne; smutek i refleksja wyp�ywaj�cy ze wspomnienia;
zestawienie Chopina z lir� Orfeusza

III - bardzo dynamiczne tempo - wykrzyknienia; nastr�j podnios�y (hymn
pochwalny); obraz Chopina jak kutej w marmurze postaci; alabastrowa r�ka
por�wnana z klawiatur� z koœci s�oniowej

IV - ton patetyczny;

V - obraz Polski w muzyce Chopina; nastr�j radoœci

VI - uczucie za�amania, zawiedzenia - pog�os dŸwi�k�w fortepianu

VII - nastr�j podziwu; zwrotka o sztuce, literaturze, dramacie; poszukiwanie
odpowiedzi na pytanie, czym jest sztuka; pozorny dialog, kt�ry przechodzi
w monolog

VIII - obraz Warszawy ogarni�tej zapa�em rewolucyjnym

IX - zryw - wyrzucenie przez Rosjan z okna zamku fortepianu; pokazanie ogromu
wojsk rosyjskich, j�ku wd�w, �a�oby; tempo przyœpieszone, bardzo
dynamiczne - kr�tsze wersy

X - obraz fortepianu por�wnany z cia�em Orfeusza rozrywanym przez Menady (boginie zemsty).

---