Pytanie 41 trochę nie na temat, Pytania nieopracowane: 11, 33, 43, 44, 47, 50

1. Samorząd gospodarczy w turystyce i organizacje zawodowe w branży turystycznej.

Radę Krajową Izb Turystyki w Polsce, powołano na mocy porozumienia zawartego dnia 4 czerwca 2004 r. jako kontynuacja współpracy turystycznych samorządów gospodarczych - Rady Konsultacyjnej Izb Turystyki utworzonej w 1996 r Radę Krajową Izb Turystyki w Polsce (RKIT) tworzy 11 organizacji gospodarczego samorządu turystycznego z siedzibami w Bielsku Białej, Krakowie, Katowicach , Lublinie, Łodzi, Nowym Sączu, Poznaniu, Szczecinie ( 2 ), Wrocławiu oraz Warszawie.

Pracą Rady kieruje Przewodniczący wybierany na okres wskazany w uchwale.
Rada skupia około 1000 podmiotów gospodarczych, świadczących usługi hotelarskie, organizatora lub agenta, transportu, gastronomii, szkół i innych działających w zakresie turystyki.

Celem działalności Rady jest:
- reprezentowanie interesów członków izb turystyki i stowarzyszeń wobec administracji rządowej, samorządu terytorialnego, organizacji ogólnopolskich i międzynarodowych;
- inicjowanie i organizowanie działań zapewniających warunki rozwoju gospodarki turystycznej, promocji turystycznej, rozwoju i modernizacji infrastruktury turystycznej;
- organizowanie i tworzenie jednolitej reprezentacji turystycznego samorządu gospodarczego na szczeblu ogólnokrajowym;
Obsługę administracyjną Rady sprawuje Biuro Rady, którego siedziba ustalana jest uchwałą Rady i aktualnie znajduje się w Warszawie. 

2. Przykłady ochrony klienta - turysty.

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych pozostająca w zgodzie z wymaganiami prawa Unii Europejskiej -  Dyrektywy Rady Wspólnot Europejskich z dnia 13 czerwca 1990 r. o podróżach i wycieczkach zagranicznych sprzedawanych w formie pakietów usług,  jest jedną z pierwszych regulacji kompleksowo chroniących interes konsumenta.

Prawa konsumenta usług turystycznych opisane są w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 o usługach turystycznych. W rozdziale 3 znajdują się artykuły, które mówią o ochronie klienta.

1. Organizator turystyki lub pośrednik turystyczny, który proponuje klientom imprezy turystyczne lub usługi turystyczne, udostępniając im odpowiednie informacje pisemne, a w szczególności broszury, foldery, katalogi, jest obowiązany wskazać w tych materiałach w sposób dokładny i zrozumiały:

1. cenę imprezy turystycznej lub usługi turystycznej albo sposób jej ustalenia,

2. miejsce pobytu lub trasę imprezy,

3. rodzaj, klasę, kategorię lub charakterystykę środka transportu,

4. położenie, rodzaj i kategorię obiektu zakwaterowania, według przepisów kraju pobytu,

5. ilość i rodzaj posiłków,

6. program zwiedzania i atrakcji turystycznych,

7. kwotę lub procentowy udział zaliczki w cenie imprezy turystycznej lub usługi turystycznej oraz termin zapłaty całej ceny,

8. termin powiadomienia klienta na piśmie o ewentualnym odwołaniu imprezy turystycznej lub usługi turystycznej z powodu niewystarczającej liczby zgłoszeń, jeżeli realizacja usług jest uzależniona od liczby zgłoszeń,

9. podstawy prawne umowy i konsekwencje prawne wynikające z umowy,

10. ogólne informacje o obowiązujących przepisach paszportowych, wizowych i sanitarnych oraz
    o wymaganiach zdrowotnych dotyczących udziału w imprezie turystycznej.

1a. Informacje, o których mowa w ust. l, nie mogą wprowadzać klienta w błąd.

2. Jeżeli umowa zawarta z klientem nie zawiera odmiennych postanowień, to odpowiednie wskazania zawarte w informacjach pisemnych, o których mowa w ust. 1 pkt 1 - 8, stają się elementem umowy.

Art. 13.

1. Organizator turystyki lub pośrednik turystyczny jest obowiązany podać klientowi, przed zawarciem umowy:

1. ogólne informacje o obowiązujących przepisach paszportowych, wizowych i sanitarnych,
   w szczególności o terminach oczekiwania na wydanie paszportu i wizy oraz o wymaganiach zdrowotnych dotyczących udziału w imprezie turystycznej,

2. informację o możliwości zawarcia umowy ubezpieczenia od kosztów rezygnacji z udziału w imprezie turystycznej oraz o zakresie ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia.

2. Organizator turystyki jest obowiązany poinformować klienta o szczególnych zagrożeniach życia i zdrowia na odwiedzanych obszarach oraz o możliwości ubezpieczenia z tym związanego. Dotyczy to także zagrożeń powstałych po zawarciu umowy.

3. Organizator turystyki jest obowiązany, we właściwym czasie przed rozpoczęciem imprezy turystycznej, podać klientom:

1. nazwisko lub nazwę lokalnego przedstawiciela organizatora turystyki (lub innej instytucji), do którego klient może zwracać się w razie trudności, a także jego adres i numer telefonu,

2. w odniesieniu do imprez turystycznych dla dzieci informację o możliwości bezpośredniego kontaktu
   z dzieckiem lub osobą odpowiedzialną w miejscu pobytu dziecka,

3. planowany czas przejazdu, miejsca i czas trwania postojów,

4. szczegółowe informacje dotyczące połączeń komunikacyjnych oraz miejsca, jakie klient będzie zajmował w środku transportu, w szczególności kabiny na statku lub przedziału sypialnego w pociągu.

3a. Informacje, o których mowa w ust. l-3, powinny być podane klientowi na piśmie.

4. Udzielenie informacji, o których mowa w ust. 1 - 3, nie zwalnia organizatora turystyki od obowiązku opieki nad turystami.

5. Organizator, który przed rozpoczęciem imprezy turystycznej jest zmuszony, z przyczyn od niego niezależnych, zmienić istotne warunki umowy z klientem, z zastrzeżeniem art. 17, powinien niezwłocznie o tym powiadomić klienta. W takiej sytuacji klient powinien niezwłocznie poinformować organizatora, czy:

1. przyjmuje proponowaną zmianę umowy albo

2. odstępuje od umowy za natychmiastowym zwrotem wszystkich wniesionych świadczeń i bez obowiązku zapłaty kary umownej.

6. Jeżeli klient, zgodnie z ust. 5, odstępuje od umowy lub jeżeli organizator odwołuje imprezę turystyczną z przyczyn niezależnych od klienta, klient ma prawo, według swojego wyboru:

1. uczestniczyć w imprezie zastępczej o tym samym lub wyższym standardzie, chyba że zgodzi się na imprezę o niższym standardzie za zwrotem różnicy w cenie,

2. żądać natychmiastowego zwrotu wszystkich wniesionych świadczeń.

7. W wypadkach określonych w ust. 6 klient może dochodzić odszkodowania za niewykonanie umowy, chyba że odwołanie imprezy turystycznej nastąpi to z powodu:

1. zgłoszenia się mniejszej liczby uczestników niż liczba minimalna określona w umowie, a organizator powiadomi o tym klienta na piśmie w uzgodnionym terminie,

2. siły wyższej.

Art. 16.

1. Klient może bez zgody organizatora turystyki przenieść na osobę spełniającą warunki udziału w imprezie turystycznej wszystkie przysługujące mu z tytułu umowy o świadczenie usług turystycznych uprawnienia, jeżeli jednoczenie osoba ta przejmuje wszystkie wynikające z tej umowy obowiązki.

2. Przeniesienie uprawnień i przejęcie obowiązków, o którym mowa w ust. 1, jest skuteczne wobec organizatora turystyki, jeżeli klient zawiadomi go o tym przed rozpoczęciem imprezy turystycznej w terminie określonym w umowie.

3. Za nieuiszczoną część ceny imprezy turystycznej oraz koszty poniesione przez organizatora turystyki w wyniku zmiany uczestnika imprezy turystycznej klient i osoba przejmująca jego uprawnienia odpowiadają solidarnie.

Art. 16a.

1. Organizator turystyki, który w czasie trwania danej imprezy turystycznej nie wykonuje przewidzianych w umowie usług, stanowiących istotną część programu tej imprezy, jest obowiązany, bez obciążania klienta dodatkowymi kosztami, wykonać w ramach tej imprezy odpowiednie świadczenia zastępcze. Jeżeli jakość świadczenia zastępczego jest niższa od jakości usługi określonej w programie imprezy turystycznej, klient może żądać odpowiedniego obniżenia ceny imprezy.

Ochronę konsumenta zapewnia także Kodeks cywilny oraz inne przepisy dotyczące ochrony konsumenta.

3.Zakres uprawnień pilota wycieczek zagranicznych.

Pilot wycieczek (ew. rezydent turystyczny) to zawód (nr 511301 w klasyfikacji zawodów i specjalności) wykonywany przez osoby posiadające uprawnienia do kierowania imprezą turystyczną. Uprawnienia pilota wycieczek uzyskuje się po odbyciu kursu i zdaniu egzaminu państwowego przed właściwą terytorialnie komisją egzaminacyjną powoływaną do grudnia 2005 roku przez wojewodów, a obecnie przez marszałków województw. Prowadzą oni także ewidencję nadanych uprawnień pilota. Nadanie uprawnień przewodnika turystycznego i pilota wycieczek dokumentuje się poprzez wydanie odpowiedniej legitymacji i identyfikatora. Rok 2006 to czas podwójnego branżowego jubileuszu: 130-lecia zorganizowanego przewodnictwa oraz 40-lecia zorganizowanego pilotażu.

Do zadań pilota wycieczek należy:

• sprawowanie, w imieniu organizatora turystyki, opieki nad uczestnikami imprezy turystycznej w niezbędnym zakresie, wynikającym z charakteru imprezy, a w sytuacjach nieprzewidzianych udzielanie im niezbędnej pomocy,

• zapewnienie właściwej realizacji programu imprezy,

• udzielenie uczestnikom imprezy informacji o przepisach obowiązujących turystów oraz podstawowej informacji krajoznawczej,

• czuwanie nad sposobem wykonywania usług świadczonych na rzecz uczestników podczas imprezy oraz przyjmowanie od nich reklamacji dotyczących świadczonych im usług,

• reprezentowanie organizatora turystyki wobec kontrahentów świadczących usługi w trakcie trwania imprezy, dbanie o dobre imię organizatora i nienarażanie go na straty,

• obowiązek potwierdzenia klientowi przyjęcie reklamacji, a w wypadku jej niezałatwienia, przekazania jej niezwłocznie organizatorowi turystyki.

• pełnienie funkcji negocjatora w przypadku występowania sytuacji konfliktowych w grupie,

• warunkowo pełnienie funkcji tłumacza podczas imprezy za granicą oraz dla turystów z zagranicy,

• zgłaszanie organizatorowi uwag i opinii z przebiegu imprezy;

• wnioskowanie w sprawach programów imprez.

Organizatorzy turystyki organizujący wycieczki, w których uczestniczy co najmniej 10 osób realizujących wspólny program, są obowiązani ustawowo, jeżeli umowa nie stanowi inaczej, zapewnić uczestnikom opiekę osób posiadających uprawnienia przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek - dla wycieczek w kraju, lub pilota wycieczek - dla wycieczek w kraju i za granicą.

Organizator turystyki organizujący wycieczki za granicą jest obowiązany zapewnić opiekę pilota wycieczek posiadającego znajomość języka powszechnie znanego w kraju odwiedzanym lub języka uzgodnionego z kontrahentem zagranicznym. Organizując wycieczki dla turystów z zagranicy, organizator jest zobowiązany zapewnić usługi opiekę pilota wycieczek posiadających znajomość języka obcego umożliwiającą swobodny kontakt z uczestnikami lub języka uzgodnionego z kontrahentem zagranicznym.

Kursy pilotów wycieczek przeprowadzją podmioty upoważnione do końca 2005 roku przez wojewódów, a obecnie przez marszałków województw na stałe lub tymczasowo do przeprowadzenia szkolenia przewodników turystycznych lub pilotów wycieczek. Najczęściej takie uprawnienia posiadają biura podróży.

4. Formalności graniczne w turystyce międzynarodowej.

RODZAJE PASZPORTÓW, OPŁATY PASZPORTOWE.
Opłaty paszportowe:
- do 16 lat bezpłatnie, potem 50 złotych, w przypadku kradzieży lub zgubienia, zniszczenia 100 złotych.
Okres ważności i rodzaje paszportu:
- paszport zwykły na 10 lat;
- paszport blankietowy - dokument jednorazowy
- dyplomatyczny - ważny przez okres pobytu na placówce dyplomatycznej
paszport służbowy MSW - na 1 rok
RODZAJE KONTROLI GRANICZNYCH:
k. paszportowa, k. dewizowa, k. wizowa, odprawa celna, odprawa sanitarna

ETAPY ODPRAW CELNYCH:
Jest 5 etapów odprawy celnej:
1) TZW. ZGŁOSZENIE USTNE: pod różny zgłasza czy ma coś do oclenia. 2) PRZESZUKANIE BAGAŻU - jeśli podróżny nie ma nic do oclenia koń czy się odprawa; jeśli celnik znajdzie towary, które nie zostały zgłoszone do oclenia może zostać wszczęte postępowanie karne 3) PRZESZUKAN IE OSOBISTE - jest zarządzane przez celnika; przeszukania dokonuje osoba tej samej płci co przeszukiwany; na przeszukanie osoby musi być zgoda kierownika zmiany; przeszukanie musi być wpisane do rejestru przeszukań: data, imię i nazwisko celnika, który przeszukiwał, wynik przeszukania; jeśli jest podejrzenie, że osoba przemyca coś w organizmie wzywana jest ekipa medyczna, która dokonuje przeszukania metodą kontaktową, celnik przeszukuje bezkontaktowo. 4) PRZESZUKANIE ŚROD KÓW TRANSP.- odbywa się metodą nie niszczącą, ale jeśli celnik coś znajdzie pojazd jest konfiskowany i przeszukanie odbywa się metodą niszczącą, oznacza to, że pojazd może być rozebrany na części pierwsze. 5) PONOWNA KONTROLA CELNA - gdy coś podejrzewają 6) CZASOWA K ONTROLA CELNA - odprawa warunkowa; jest wtedy gdy towary są czasowo dopuszczone do obrotu, pod warunkiem, że wywieziemy towar z kraju w określonym czasie; należy mieć zezwolenie; na granicy wystawiany jest dowód odprawy celnej na dokumencie jest rejestr rzeczy i należności celnych

5. Elektroniczne systemy rezerwacji i sprzedaży usług turystycznych.

• Chart - rezerwacja miejsc hotelowych, meldunek gościa, wymeldowanie

• Amadeus - system rezerwacji przede wszystkim biletów lotniczych używany w biurach podróży. Bez tego programu nie można zarezerwować miejsca w samolocie.

• Merlin - Przez ten system dostępnych do rezerwacji jest ponad 150 tour operatorów, firm wynajmujących samochody, armatorów, przewoźników lotniczych oraz firm ubezpieczeniowych.

• Galileo

• Syrius

Do globalnych systemów rezerwacji komputerowej należą: ABACUS, FANTASIA, JAPAN (obszar pacyfiku); APOLLO, GEMINI, WORLDSPAN, SYSTEM1, SABRE (USA); GALILEO, AMADEUS (Europa); Elektroniczne systemy rezerwacji i sprzedaży usług turystycznych łączą ze sobą działanie przedsiębiorstw biorących udział w organizacji turystyki: hotele, koleje, promy, wypożyczalnie samochodów, biura podróży, emitenci kart kredytowych, towarzystwa lotnicze. W narodowym systemie dystrybucji usług turystycznych mamy: PLL „LOT”, ORBIS, AMADEUS, PKP

6. Umowy zawierane przez biuro podróży z klientami i ich zakres.

Umowa jest to czynność prawna dokonywana pomiędzy dwiema lub więcej stronami kształtująca ich wzajemne prawa i obowiązki.

Umowy są podstawowym instrumentem kształtowania stosunków cywilnoprawnych w różnych dziedzinach życia, w tym także w turystyce. Umowa pozwala w taki sposób określić prawa i obowiązki w ramach stosunku prawnego, aby jego strony mogły jak najlepiej zrealizować swoje cele. Zasadą jest zatem swoboda w kształtowaniu treści zawieranych umów, a co za tym idzie, treści stosunków cywilnoprawnych.

Umowy zawierane w związku z obsługą turystów (umowy turystyczne)

W obsłudze ruchu turystycznego zawiera się całe łańcuchy umów, powiązanych ze sobą i wzajemnie się warunkujących. Zwykle pierwszym ogniwem jest umowa organizatora turystyki z klientem, na podstawie której organizator zobowiązuje się świadczyć usługi. Wcześniej organizator zawiera szereg umów z innymi przedsiębiorcami, aby zapewnić sobie poszczególne usługi częściowe, składające się na program imprez turystycznych oferowanych klientom, np. przewóz, zakwaterowanie, wyżywienie, zwiedzanie, opiekę przewodnika turystycznego i pilota wycieczek itp. Zawieranie umów z klientami opiera się niejednokrotnie na współpracy z agentami i pośrednikami turystycznymi, co dodatkowo wzbogaca wachlarz umów turystycznych.

W umowach zawieranych z klientami wyróżnia się umowy o pojedyncze świadczenie i umowy kompleksowe o świadczenie całego pakietu usług, wśród których największe znaczenie ma umowa o imprezę turystyczną.

Umowa o pojedyncze świadczenie.

Takie umowy obejmują najczęściej zapewnienie klientowi zakwaterowania w wybranym hotelu, przejazdu, usługi przewodnika lub możliwości wstępu do muzeum, teatru, na wystawę itp. Biura podróży występują w tych umowach zwykle jako zleceniobiorcy, którzy podejmują się zawarcia umowy w imieniu i na rzecz klienta z określonym usługodawcą. Charakter prawny umowy klienta z hotelarzem, przewoźnikiem czy przewodnikiem nie budzi z reguły poważniejszych wątpliwości- chodzi w tym zakresie o umowę najmu, przewozu czy umowę o świadczenie usług podobną do umowy zlecenia.

Dla umów pomiędzy klientem i pośredniczącym na jego rzecz biurem podróży największe znaczenie ma jednak w umowach o pojedyncze świadczenie konstrukcja umowy zlecenia.

Odpowiedzialność biura podróży z tytułu umowy o pojedyncze świadczenie

Odpowiedzialność biura podróży za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy opiera się na zasadzie winy. Nie dołożenie wymaganego stopnia staranności jest winą biura, co pociąga za sobą odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę. Zakres staranności jest niezależny od tego, czy biuro podróży dokonuje czynności odpłatnie czy nieodpłatnie. Z analizy orzecznictwa wielu państw wynika, że wina biura podróży przy wykonaniu zlecenia najczęściej dotyczy niewłaściwej rezerwacji miejsca w hotelu lub środka komunikacji.

Jako umowę o usługi, podobną do zlecenia, traktuje się także załatwienie wizy. W związku z tym biuro podróży odpowiada za prawidłowość wizy, zgodność nazwisk, dat, przejść granicznych. Wprawdzie wizy wystawia nie biuro podróży, lecz konsulaty, jednakże uważa się, że jest ono zobowiązane sprawdzić, czy w wizie nie ma żadnych błędów lub pomyłek.

Umowy o organizowanie imprez turystycznych.

Umowa o zorganizowanie imprezy turystycznej została ukształtowana w praktyce jako umowa jednolita, obejmująca zobowiązanie jednej ze stron (organizatora) do świadczenia kompleksu usług, składających się na funkcjonalna całość, umożliwiającą drugiej stronie (klientowi, turyście) realizacje pewnego celu: wypoczynkowego, poznawczego, zdrowotnego czy innego. Umowa tego typu określona jest jako umowa o podróż, umowa o wycieczkę, czy wreszcie umowa o imprezę turystyczną.

Odpowiedzialność biura podróży z tytułu umowy o podróż

Dla powstania odpowiedzialności biura podróży za szkodę wyrządzoną klientowi muszą istnieć, tak jak w każdym stosunku prawnym ogólne przesłanki odpowiedzialności. Musi być szkoda poniesiona przez uczestnika wycieczki lub osobę pośrednio poszkodowaną, wynikająca z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania bądź czynu niedozwolonego oraz pomiędzy tą szkodą a zdarzeniem prawnym, za które prawo czyni daną osobę odpowiedzialną. Na poszkodowanym spoczywa ciężar dowodu zdarzenia, powstania szkody i jej wysokości. Szczególną trudność w ocenie roszczeń kierowanych przez klientów do biur podróży sprawia określenie szkody. Chodzi nie tylko o roszczenia, co, do których brakuje podstaw w polskim prawie np. zadośćuczynienie pieniężne za szkodę moralną w razie utraty wypoczynku czy zmarnowania urlopu, lecz o takie, gdzie zarówno strony jak i sąd ni mają wątpliwości, że klient;poniósł szkodę, lecz trudno określić jej wysokość. Szkoda obejmować będzie z reguły poniesione straty, rzadziej utracone korzyści. Może być szkodą na osobie (np. uszkodzenie ciała) lub szkodą w imieniu turysty. Łatwo jest ją określić, gdy chodzi o kradzież, uszkodzenie lub zniszczenie rzeczy, bądź poniesienie przez turystę dodatkowychwydatków.

Biuro podróży nie może odpowiadać za szkody, które nie pozostają w ogóle związku przyczynowym
z nienależytym wykonaniem swoich zobowiązań przez biuro np. z chorobą morską uczestnika. Ponadto turysta nie tylko jeździ autokarem, leci samolotem, mieszka w hotelu, lecz wiele czasu spędza indywidualnie w tzw. wolnym czasie, podczas którego mogą nastąpić różne zdarzenia, niezależne od biura podróży.

Umowa o podróż stanowi umowę mieszaną. W jej skład wchodzą elementy różnych umów. Niektóre z nich zobowiązują biuro podróży tylko do dołożenia należytej staranności, inne do rezultatu. Do pierwszej grupy zaliczyć możemy umowę zlecenia i umowę przechowania. Zarówno zleceniobiorca jak i przechowawca nie odpowiadają za szkodę, jeśli spełniając swoje zobowiązanie dołożyły należytej staranności. Podobny charakter ma zobowiązanie zapewnienia uczestnikowi wycieczki bezpieczeństwa. Nie ma podstaw, aby traktować je jako zobowiązanie rezultatu. Natomiast niektóre umowy, jak umowa o dzieło i umowa przewozu, są to umowy rezultatu. Dla wierzyciela nie jest istotne, czy dłużnik dołożył należytej staranności, lecz czy osiągnął ustalony
z góry rezultat. W odniesieniu do biura podróży świadczenie programu wycieczki określonego umową jest przedmiotem umowy o dzieło, przewiezienie zaś uczestnika wycieczki - przedmiotem umowy przewozu. Brak rezultatu przy istnieniu innych przesłanek odpowiedzialności rodzi po stronie biura podróży obowiązek odszkodowawczy, niezależnie od jego winy. Wina biura podróży jest bez znaczenia, gdy zachodzi utrata lub uszkodzenie rzeczy wniesionej do hotelu, należącego do biura podróży, jako, że przewiduje się tu odpowiedzialność zaostrzoną, nawet za przypadek, gdy wchodzą w grę osoby trzecie. Odpowiedzialność biura podróży będzie, zatem niekiedy odpowiedzialnością opartą na winie, niekiedy zaś odpowiedzialnością obiektywną, niezależną od winy

Cechami charakterystycznymi umów tego typu są:

Układ podmiotowy, w ramach którego z jednej strony występuje podmiot kwalifikowany zawodowo, organizujący imprezy turystyczne (organizator), z drugiej natomiast klient;

Kompleksowy charakter umowy, na które składają się różnorodne elementy, przede wszystkim usługi takie jak przewóz, zakwaterowanie, wyżywienie, zwiedzanie atrakcji, ale tworzące całość uporządkowaną programem;

Zryczałtowana odpłatność za wszystkie elementy;

Element opieki świadczonej uczestnikom przez organizatora imprezy

Do polskiej ustawy o imprezach turystycznych wprowadzono przepisy odnoszące się do treści materiałów informacyjnych i informacji dodatkowych przekazywanych klientom przez organizatora turystyki w związku z zawieraniem i wykonywaniem umowy o imprezę turystyczną. Materiały informacyjne powinny być formułowane w sposób rzetelny i zrozumiały i zaigrać następujące informacje szczegółowe:

• cenę imprezy turystycznej lub usługi turystycznej albo sposób jej ustalenia

• miejsce pobytu lub trasę imprezy

• rodzaj, klasę, kategorię lub charakterystykę środka transportu

• położenie, rodzaj i kategorię obiektu zakwaterowania

• ilość i rodzaj posiłków

• program zwiedzania lub atrakcji turystycznych

• kwotę lub procentowy udział zaliczki w cenie imprezy turystycznej lub usługi turystycznej oraz termin zapłaty całej ceny

• termin powiadomienia klienta o ewentualnym odwołaniu imprezy z powodu niewystarczającej liczby zgłoszeń, jeżeli realizacja usług jest od tego uzależniona

• podstawy prawne umowy i konsekwencje prawne wynikające z umowy

• Właściwa forma umowy wymaga formy pisemnej. Osoba zawierająca umowę z klientem ma obowiązek wydać klientowi jeden egzemplarz umowy. Obowiązkowe elementy każdej umowy o imprezę turystyczną to:

• określenie organizatora turystyki i numer jego zezwolenia oraz imię, nazwisko osoby, która w jego imieniu umowę podpisała

• miejsce pobytu lub trasa wycieczki

• czas trwania imprezy turystycznej

• program imprezy obejmujący rodzaj, jakość i terminy oferowanych usług w tym:

• rodzaj, charakter i kategorie środka transportu oraz datę, godzinę, miejsce wyjazdu i planowanego powrotu

• położenia, rodzaj i kategorię obiektu hotelarskiego, opis wyposażenia obiektów nie zaliczanych
  do rodzajów i kategorii

• ilość i rodzaj posiłków

• program zwiedzania i inne usługi wliczone w cenę imprezy

• cena imprezy turystycznej wraz z wyszczególnieniem wszelkich koniecznych należności, podatków
  i opłat

• sposób zapłaty

• rodzaj i zakres ubezpieczenia turystów oraz nazwę i adres ubezpieczycie la

• sposób zgłaszania reklamacji z podaniem terminu zgłaszania takich reklamacji

• wymagania specjalne, o których klient powiadomił organizatora turystyki

• podstawy prawne umowy i konsekwencje prawne wynikające z umowy

Ponadto biuro podróży jest zobowiązane podać klientowi przed zawarciem umowy ogólne informacje
o przepisach paszportowych i wizowych oraz o przeciwwskazaniach zdrowotnych do udziału w imprezie turystycznej, a także informacje o możliwości ubezpieczenia się od kosztów rezygnacji z udziału w imprezie turystycznej w zakresie ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia.

Organizator turystyki zobowiązany jest poinformować klienta o szczególnych zagrożeniach życia i zdrowia na odwiedzanych obszarach oraz o możliwości związanego z tym ubezpieczenia. Zobowiązany jest również przed rozpoczęciem imprezy turystycznej, podać klientom:

1. nazwisko lub nazwę lokalnego przedstawiciela organizatora turystyki, do którego klient może zwracać się w razie trudności, a także jego adres i numer telefonu

2. w odniesieniu do imprez turystycznych dla dzieci - informację o możliwości bezpośredniego kontaktu
   z dzieckiem lub osobą odpowiedzialną w miejscu pobytu dziecka

3. planowany czas przejazdu, miejsca i czas trwania postojów

Postanowienia umów zawieranych przez biuro podróży z klientami nie mogą być mniej korzystne aniżeli przewiduje ustawa o usługach turystycznych. W przeciwnym razie są nieważne. Organizator turystyki nie może w umowie lub przez inną czynność prawną wyłączyć lub ograniczyć swojej odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umów zawieranych z klientami. Ograniczenie odpowiedzialności może jedynie wynikać z:

• przepisów obowiązujących w kraju pobytu, w odniesieniu do usług świadczonych przez miejscowych usługodawców

• postanowień umów międzynarodowych

• przepisów szczególnych

Szczególne znaczenie w stosunkach pomiędzy biurami podróży a klientami maja ogólne warunki uczestnictwa
w imprezach turystycznych, które obok programu imprezy stanowią najważniejszą część umowy. Ogólne warunki określają zasady zawarcia umowy, skutki prawne odwołania imprezy przez biura podróży, zmiany warunków imprezy, rezygnację z imprezy, postanowienia dotyczące wykonania umowy, obowiązków uczestników, odpowiedzialności za wyrządzone szkody, postępowania reklamacyjnego. W prawie cywilnym dąży się do zachowania interesów stron. Jeżeli ogólne warunki zastrzegają dla biura nieuzasadnione korzyści, druga strona może wystąpić do sądu o uznanie ich za bezskuteczne, lecz nie może to nastąpić po upływie miesiąca od wykonania umowy. /na przepis ten nie może się powołać strona, która zawarła umowę w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej na przykład przewoźnik wobec biura podróży, ponieważ ze względu na kwalifikacje zawodowe musi ponosić ryzyko akceptacji niekorzystnych postanowień.

7. Rola informacji w obsłudze ruchu turystycznego.

System informacji turystycznej zapewnia:

- usprawnienie obsługi klientów

- prawidłowe rozmieszczenie ruchu turystycznego w stosunku do możliwości recepcyjnych poszczególnych regionów i miejscowości

- popularyzacje mało znanych regionów i miejscowości turystycznych

- zwiększenie zainteresowania turystów zagranicznych Polską jako krajem recepcji turystycznej

8. Podstawowe zadania i formy rekreacji.

Rekreacja fizyczna to wyraz określonej postawy wobec własnego ciała, świadoma i aktywna troska o swój rozwój, sprawność i zdrowie, to umiejętność organizowania i spędzania czasu wolnego z największym pożytkiem dla zdrowia fizycznego i psychicznego.

Współczesne zagrożenia cywilizacyjne - a co za tym idzie zmiana stylu i modelu życia doprowadziły do ograniczenia aktywności i wysiłku fizycznego do koniecznego minimum. Niezdrowe, głównie siedzący tryb życia spowodował wiele chorób cywilizacyjnych, do których można zaliczyć nerwice, nadciśnienie tętnicze, choroby układu krążenia, miażdżyca, nowotwory, alergie, schorzenia narządu ruchu.

• Zaspokojenie potrzeb ruchu niezbędnego dla zdrowia

• Równoważenie dobowego bilansu energetycznego organizmu człowieka

• Poprawa, utrzymywanie i budowanie sprawności i wydolności fizycznej

• Osiąganie przyjemności i zadowolenia z wysiłku fizycznego

Funkcje rekreacji ruchowej:

• Stymulatywna (pobudzająca)- wspomaganie i pobudzanie rozwoju psychicznego i fizycznego człowieka

• Adaptacyjna (przystosowawcza)- pomoc w przystosowaniu się do nowych warunków środowiskowych, zarówno środowiska naturalnego jak i społeczno - kulturowego, pomoc w przystosowaniu się organizmu do wzmożonego wysiłku

• Kompensacyjna (wyrównawcza)- wyrównywanie wszelkiego typu „braków” i niedociągnięć, braku ruchu, zabawy

• Korekcyjna (poprawcza)- twórcze spełnianie się w zajęciach, formach, rzeczach, których realizacja jest niemożliwa w czasie zajętym obowiązkami zawodowymi, społecznymi i rodzinnymi

9. Pojęcie i zakres walorów turystycznych oraz ich charakterystyka na wybranych przykładach.

Walory turystyczne - element środowiska przyrodniczego lub kulturowego, który stanowi lub może stanowić cel ruchu turystycznego. Jest to zarówno główny cel, w sposób zasadniczy przyczyniający się do ukierunkowania przyjazdu, jak i cel poboczny, uwzględniany z okazji przyjazdu bądź pobytu w danym regionie czy miejscowości.

To zespół elementów środowiska naturalnego oraz elementów pozaprzyrodniczych, które wspólnie lub każde z osobna są przedmiotem zainteresowań turysty. Jest to suma składników, stworzonych przez naturę ukształtowanych przez historię i tworzonych przez współczesność.

Dzielimy na :

NATURALNE ANTROPOGENICZNE

- materialne (ożywione, nieożywione) - współczesne

- niematerialne - historyczne

NATURALNE:

Głównie to:klimat, ukształtowanie, bogactwa naturalne

Szczególną listę tych walorów tworzą:

LITOSFERY - rzeźba terenu, osobliwości geologiczne

ATMOSFERY - jakość powietrza, pokrywa śnieżna, temp.

HYDROSFERY - rzeki, potoki, jeziora, zbiorniki wodne, morza itp.

POKRYWY GLEBOWEJ - pustynie

ŚWIATA ZWIERZĘCEGO - ryby, ptaki, chronione gatunki fauny, zwierzyna łowna

KRAJOBRAZU NATURALNEGO - konglomeraty wymienionych elementów walorów

turystycznych o wysokich wartościach estetycznych

Naturalne materialne

- ukształtowanie terenu

Naturalne niematerialne:

- klimat (temp. dzienna powietrza w sezonie dla poszczególnych obszarów, średnia temp. amplitudy, średnie miesięczne opady atmosferyczne, nasłonecznienie (ilość godz. ze słońcem), siła wiatru, temp. wody, ilość opadów śniegu, długość zalegania pokrywy śnieżnej, rodzaj śniegu

ANTROPOLOGICZNE

HISTORYCZNE - kojarzone z wybitnymi ludźmi np. dzieła architektury, urbanistyki,

zbiory muzealne, miejsca kultu religii

WSPÓŁCZESNE -wybitne dzieła gosp. Np. nowe miasta, interesujące obiekty

przemysłowe, dzieła techniki komunikacyjnej, teatry, galerie, wystawy,

centra handlowe, ośrodki rozrywkowe

Antropogeniczne materialne

- zabytki (epoki, sztuki starożytnej)

Średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, neoromantyzm, neogotyk

na Pomorzu przełom XIX i XXw., Sopot - secesyjno-eklektyczny czyli łączy różne

wątki

- funkcje (obronne, Gdańsk - twierdza)

Antropogeniczne niematerialne:

Język, gwara, religie, zwyczaje przenoszone z pokolenia na pokolenie

10. Turystyka morska w Polsce i problemy jej rozwoju.

Turystyka morska ma wielu „autorów”, tzn. wielu ludzi próbuje czy też próbowało wyjaśnić znaczenie turystyki morskiej. Pojęcie to, pomimo tego, że jest coraz częściej i używane powszechniej używane, nie znajduje dostatecznego naświetlenia w literaturze.
I tak według J. Zalewskiego „turystyka morska określa wszelkie przejawy ruchliwości turystycznej znajdującej swój wyraz w wycieczkach morskich na statkach wycieczkowych, specjalnie do tego celu przeznaczonych, lub, liniowych, które oferują wycieczki w sezonach martwych, w uprawianiu turystycznego żeglarstwa morskiego, traktowanego nie jako wyczyn sportowy, lecz forma spędzania czasu, oraz w korzystaniu z wycieczek statkami żeglugi przybrzeżnej”

Inaczej pojęcie turystyki morskiej pojmuje T. Kowalewski, on z kolei pisze tak:
„Turytyka morska jako trwałe zjawisko społeczno - ekonomiczne obejmuje”:
- przewozy turystyczne żeglugi przybrzeżnej
- wypoczynek i podróże turystów krajowych i zagranicznych promami, statkami i jachtami
- rejsy żeglarskie morskie i przybrzeżne turystów krajowych

Z wyżej przytoczonych definicji turystyki morskiej wynika, że u jej podłoża leży ruch osób odbywający się różnymi środkami transportu morskiego. Ponadto T. Kowalewski zwraca uwagę na to, że jest to zjawisko społeczno-ekonomiczne, ponieważ obejmuje zjawisko społeczne które nazywane jest ruchem turystycznym, który wywołuje dany popyt na dobra i usługi turystyczne, a z drugiej zaś strony podaż dóbr i usług turystycznych.

Na korzyści ekonomiczno-społeczne dzisiejszej turystyki morskiej wskazuje charakterystyka rejsów wycieczek morskich. Można je uszeregować czy też podzielić następująco
- rejsy szkolne (pozwalają na łączenie zdobywania wiedzy z interesująca wycieczka poznawczą)
- rejsy lecznicze (np. wypoczynek i leczenie na morzu: kąpiele słoneczne, wodne, gimnastyka, wykorzystanie czystego morskiego powietrza, właściwego klimatu itd.)
- rejsy kombinowane (kombinacja środków transportu morskiego z innymi rodzajami np. drogowego, lotniczego, kolejowego)
- minirejsy międzyportowe
- rejsy iclusive (są to przeważnie rejsy pasażerskich statków liniowych - turysta korzysta ze wszystkich proponowanych usług)
- promowe przewozy turystów (wycieczki n promach pasażersko-amochodowych)

Zdaniem I. Tarskiego turystyka morska obejmujeturystykę pełnomorską i turystyke przybrzeżną. Jak wiadomo turystyka morska może być realizowana poprzez różne środki transportu:
- jachtem
- statkiem pasażerskim
- - I I - pasażersko- towarowym

Inaczej na zjawisko turystyki morskiej patrzy A. Walicki, turystka obejmuje:
- jachting morski
- krążownicze wycieczki morskie
- pasażerskie przewozy przybrzeżne
- pasażerskie przewozy promowe

Można także wyróżnić kilka kryteriów podziału turystyki morskiej;
- czas trwania
- odległość celów podróży
- miejsca pochodzenia turysty
- sposób uprawiania

Przy tym natomiast możemy wyróżnić następujące formy: żeglarstwo morskie, wycieczki pełnomorskie, pasażerską żeglugą przybrzeżną, żegluga promowa, kajakarstwo, turystyke podwodną.

W wielu regionach świata rozwój turystyki morskiej jest związany z potrzebą kontaktu człowieka z morzem i jego oddziaływaniem na organizm ludzki w sensie psychicznym i fizycznym. Coraz częściej spotykamy się także w Polsce.
Chyba jedną z najbardziej charakterystycznych cech rozwoju turystyki morskiej jest gwałtowny wzrost wielkości statków w ostatnim okresie. Na rynku morskiej turystyki wycieczkowej na wodach Ameryki Północnej objawiło się chyba najbardziej spektakularne zjawisko, największego obecnie na rynku turystyki morskiej. Na rynku tym żeglugę wycieczkową uprawia m.in. superstatek pasażerski M/S „Sovereign of the Seas”, liczący 74 tys. ton wyporności.

Światowy rynek wycieczek morskich jest szacowany na ok. 3 mln. Osób rocznie, z czego około 2,2 mln. Stanowią Amerykanie. Na początku lat siedemdziesiątych na rynku amerykańskim nastąpiła ekspansja wraz z pojawieniem się statków nowej generacji, lepiej przystosowanych do krótkich wycieczek morskich.
Uzasadnienie ekonomiczne znajduje budowa coraz to większych statków pasażerskich. Dowiedziono, że jeden statek dla np. 3000 pasażerów jest bardziej ekonomiczny a niżeli dwa statki mieszczące odpowiednio po 1500 pasażerów. Podstawę tendencji stanowią więc niższe koszty jednostkowe dużych jednostek, atrakcyjna oferta rozrywkowa oraz wyraźnie polepszony komfort pobytu na pokładzie.

Analizy wykazują, że aby dotrzeć do nowych bardziej opłacalnych segmentów rynku (szczególnie młodzieżowego), potrzebne jest wprowadzenie atrakcji pokładowych. Chodzi tu przede wszystkim o zapewnienie uprawiania sportu czy rozrywki. Tak więc warunkiem
zaspokojenia popytu segmentu młodzieżowego jest wyposażenie statków pasażerskich w infrastrukturę typową dla lądowych wiosek turystycznych.
Coraz większe statki pasażerskie do celów turystycznych mogą być (jak na razie) eksploatowane może nie tylko ale w większości zwłaszcza w silnie rozwijającym się rynku USA, a szczególnie dla obszaru Karaibów. Karaiby to doskonały obszar do turystyki morskiej, przede wszystkim pod
względem walorów turystycznych wymienia się tu wielką liczbę wysp, piękne porty dość blisko położone , wybrzeża o malowniczych plażach. Przy okazji rządy krajów wyspiarskich chętnie witają statki zawijające do portu. W dzisiejszych czasach wycieczki do Karaibów stały się turystyką masową.
Przykładem wzrastającej atrakcyjności środowiska morskiego mogą być wycieczkowe tzw. „statki-plaże”, czy też hotel na rafie koralowej (znajdujący się na rafie koralowej Great Barrier, zakotwiczony w odległości 70 km od północno-wschodniego wybrzeża Australii).
Na uwagę zasługuje również wiadomość o oddaniu do eksploatacji we Francji pierwszej na świecie pływającej „wioski urlopowej” o nazwie „Club-Med. 1”. Wspomniany statek jest największym statkiem żeglugowym świata i jednocześnie najnowocześniejszym. Mierzy on 187 m długości i 20 m szerokości, może przyjąć na pokład 416 pasażerów.
Przejawem rozwoju turystyki morskiej może byc także budowa i eksploatacja tzw. statków-hoteli.
Fragmentaryczną informacja statystyczną o turystyce morskiej w Polsce może być ruch pasażerów w morskich portach handlowych. Dane GUS-u wskazują, iż w 1998r. przyjechało do Polski 1,384 pasażerów - cudzoziemców i 597 tys. polskich obywateli. Z wyjazdami sytuacja przedstawiała się następująco:

Zagraniczne wyjazdy mieszkańców Polski wg granic
(w tys. wyjazdów)
GRANICE
1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002p
OGÓŁEM 34296 36387 44712 48610 49328 55097 56677 53122 46290
Zachodnia 19550 18644 18444 20782 20556 25505 21463 16035 13500
Południowa 11565 14194 22490 23522 25221 25728 30400 31942 27660
Wschodnia 2437 2696 2749 2752 1885 1835 1837 2075 2550
Morska 193 197 271 677 608 889 1718 1790 1230
Lotniska 551 656 758 877 1058 1141 1259 1281 1350
Źródło: Rocznik GUS "Turystyka w 2001 roku" (i poprzednie edycje);
za rok 2002 - oszacowania Instytutu Turystyki.

Warto podać iż cudzoziemcy przekraczający polską granicę morską w 1998 roku:

Wydali 156mln PLN
Z czego 60,8% przeznaczono na zakup towarów 39,2% obejmowało pozostałe wydatki, np. 15,5% na zakup biletów podróżnych w polskich biurach podróży, 11,3% przeznaczono na usługi noclegowe, a 8,8%-na gastronomiczne.

Wzrost ruchu pasażerskiego w morskich portach handlowych może wskazywać na ożywienie turystycznej funkcji portów polskich.
Jest on istotnym wyznacznikiem ich roli społeczno-gospodarczej, która zasługuje na uwagę.

Turystyka morska współcześnie przeżywa renesans dzięki stale rosnącej atrakcyjności spędzania czasu wolnego na pokładach statków morskich. Można powiedzieć, że turystyka morska jest źródłem wielu pozytywnych wrażeń z podróży na pokładzie statku, specyficzną atmosferą i z jego panoramą. Środowisko naturalne na lądzie-jest także przyczyną dla której turystyka morska rozwija się. Należy także podkreślić, że istotnym czynnikiem rozwoju w/w turystyki są bardzo dobre powiązania pomiędzy miastami portowymi z większymi, bardziej interesującymi turystycznie, ośrodkami miejskimi. Źródła zainteresowania turystyką morską tkwią także w atrakcyjności danego obszaru, regionu a szczególnie miejscowościami nadmorskimi.
Oczywiście ważną rolę odgrywa położenie miast portowych w układzie międzynarodowych szlaków turystycznych, gdzie porty mają bardzo duże znaczenie.

Turystyka morska jest traktowana bardzo szeroko. Obejmuje ona oczywiście wypoczynek urlopowy w pasie wybrzeża morskiego, włączając to w miasta leżące właśnie tam położonymi, taką turystykę nazwiemy turystyką nadmorską.

Jak wiadomo morze nadal przyciąga wielu ludzi, absolutnie nie stracił na swej atrakcyjności(szczególnie latem). Od wielu lat utrzymują się pewne stałe cechy turystyki nadmorskiej, np.:
- walory terapeutyczne klimatu i wody
- duże upodobanie do „wylegiwania” się nad morzem(na piasku)

Warto zwrócić uwagę na to, iż wiele miast położonych właśnie nad morzem czyli miasta nadmorskie, są coraz bardziej wyposażone w przystanie żeglugi przybrzeżnej zatokowej i to, że stanowią bazy dla żeglarstwa przybrzeżnego i morskiego. Na tym obszarze działa wiele ośrodków żeglarskich jak i szkółek które stanowią rozwój turystyki morskiej.

Wiadomo, że im zdrowsze środowisko , tym większe szanse na rozwój owej turystyki a przede wszystkim międzynarodowej. Stan środowiska przyrodniczego i społecznego musi być w jak najlepszym stanie. Ekologia musi nadąrzać za postępem i za rosnącą świadomością w gospodarce i społeczeństwie. Wiadomo, że występuje także problem bezpieczeństwa głównie cudzoziemców, w miastach portowych polskiego wybrzeża. Jeżeli nie będzie wystarczająco bezpiecznie (nie tylko w Polsce) turystyka morska może stracić na swej atrakcyjności, czego nikt we współczesnych czasach na pewno by nie chciał.

Na zakończenie, można dodać iż turystyka morska jak i nadmorska, może w XXI w. doprowadzić do większego rozwoju miast portowych oraz całego pasa morskiego Polski.
Można postawić wniosek z tego wszystkiego tylko jeden - ten rodzaj turystyki również w Polsce znajdzie warunki rozwoju.

11. Przyrodnicze i społeczno-ekonomiczne uwarunkowania rozwoju turystyki uzdrowiskowej w Polsce.

12. Pojęcie i zakres regionu turystycznego - podać przykłady.

Turystyka międzynarodowa po II wojnie światowej stała się zjawiskiem masowym . na potrzeby badań statystycznych tego zjawiska podzielono świat na regiony turystyczne. Proces kształtowania trwał kilkadziesiąt lat dopiero w 1983 r. Światowa Organizacja Turystyki podała ostateczny podział i tak jest to:

- region europejski - wschodni (Bułgaria), północny (Dania), Południowy (Grecja, Włochy, Hiszpania), zachodni (Austria, Belgia. Francja)

- region amerykański - Ameryka Północna (USA i Kanada), Ameryka Środkowa i Południowa, Karaiby

- region afrykański - wschodni, środkowy, północny, południowy, zachodni

13. Województwo pomorskie jako region turystyczny.

Województwo Pomorskie posiada bardzo dobre warunki do rozwoju turystyki. Występuje tu kumulacja walorów niezbędnych do rozwoju turystyki, są to walory: przyrodnicze, kulturowe, antropogeniczne i specjalistyczne.

Do walorów przyrodniczych zalicza się obecność takich parków jak: PN Borów Tucholskich, Nadmorski PK, Słowiński PN, Kaszubski PK, Trójmiejski PK, PK Doliny Wisły, Wdzydzki PK, Zaborski PK - wszystkie charakteryzują się dużą różnorodnością gatunkową roślin i zwierząt, poza tym występuje mnogość rezerwatów przyrody i obszarów chronionego krajobrazu (do rezerwatów leśnych należą: Zamkowa Góra, Szczelina Lechicka, Kacze Łęgi, Zajęcze Wzgórze, Źródliska Doliny Ewy, Ostrzycki Las; rezerwaty krajobrazowe: wyspa na j. Przywidz, Szczyt Wieżyca, Jar rzeki Raduni i Reknicy, Staniszewskie Zdroje).

Do walorów kulturowych zalicza się: GDAŃSK - dawne opactwo cystersów w Oliwie, Park Oliwski, Droga Królewska czyli ul. Długa i Długi Targ od Bramy Wyżynnej do Złotej, gmach Poczty Polskiej, kościół NMP - Mariacki, kościół św. Brygidy, św. Katarzyny, św. Mikołaja, ogród zoologiczny, muzeum archeologiczne, pomnik poległych stoczniowców, twierdza Wisła-Ujście, wycieczka statkiem po porcie, centralne muzeum morskie, BĘDOMIN - muzeum hymnu narodowego, BYTÓW - zamek krzyżacki z siedzibą zachodnich kaszub, CHOJNICE - brama Człuchowska, GDYNIA - muzeum marynarki wojennej, HEL - muzeum rybackie i fokarium, MALBORK - zamek krzyżacki, muzeum zamkowe, wyroby z bursztynu, SŁUPSK - muzeum Pomorza Środkowego, TCZEW - muzeum Wisły, WDZYDZE - kaszubski park etnograficzny.

Do walorów specjalistycznych zalicza się: możliwość uprawiania jazdy konnej (Sominy, Kościerzyna, Dziemiany, Egiertowo, Szymbark, Wierzyca), sporty wodne (wypożyczalnie sprzętu wodnego: Borowo, Bytów, Borsk, Wiele; też rejsy statkiem - Wdzydze Kiszewskie), jazda na rowerach, wędkarstwo, tenis, uzdrowiska.

Do walorów antropogenicznych zalicza się: baza noclegowa, imprezy kulturalne (Jarmark św. Dominika), można brać udział w imprezach dorocznych jak np. dożynki.

Największym miastem i stolicą regionu jest Gdańsk. Region graniczy od wschodu z regionem warmińsko-mazurskim, od południa z kujawsko-pomorskim i wielkopolskim, a od zachodu
z zachodniopomorskim. Granicę północną stanowi wybrzeże Bałtyku. Swym zasięgiem obejmuje wschodnią część Pobrzeża Koszalińskiego - część Pobrzeża Słowińskiego, część Równiny Sławieńskiej, Wysoczyznę Damnicką, Wysoczyznę Żarnowiecką, oraz Pradolinę Łeby i Redy. W skład regionu wchodzi część Pobrzeża Gdańskiego - Pobrzeże Kaszubskie, Mierzeja Helska, Mierzeja Wiślana, Żuławy Wiślane. Większa część regionu leży w obrębie pojezierzy południowobałtyckich. Są to: część Wysoczyznę Polanowskiej, Pojezierze Bytowskie, Pojezierze Kaszubskie, Pojezierze Starogardzkie, północna część Doliny Gwdy i Pojezierza Krajeńskiego oraz Równina Charzykowska i Bory Tucholskie, a także Dolina Kwidzyńska i część Pojezierza Iławskiego.

W regionie dominuje przemysł rafineryjny, stoczniowy, energetyczny, papierniczy i spożywczy. Największe zakłady przemysłowe znajdują się w Gdańsku, Gdyni, Kwidzyniu. Pomorze Gdańskie zostało dawno zasiedlone, a Gdańsk obchodził w 1998 r. swoje tysiąclecie. Rozwój gospodarczy tego terenu nastąpił w XII i XIII w., za panowania księcia Świętopełka. W 1308 r. Brandenburgia opanowała Pomorze Słupskie, a w 1343 r. Gdańsk opanowali Krzyżacy. Po pokoju toruńskim Ziemia Gdańska (bez Słupskiej) weszła w skład Prus Królewskich należących do Polski.

Obsługując eksport polskiego zboża w czasach I Rzeczypospolitej, Gdańsk wyrósł na bogate miasto. Rozwój ten został zahamowany przez Prusaków po I rozbiorze Polski. Po I wojnie światowej w skład państwa Polskiego nie weszła Ziemia Słupska ani Gdańsk (Wolne Miasto). Wzniesiono natomiast w czasie II Rzeczypospolitej nowoczesny port w Gdyni. W Gdańsku rozpoczęła się II wojna światowa. Tu również wydarzenia w grudniu 1970 r. i sierpniu 1980 r., przeszły do najnowszej historii Polski.

Województwo pomorskie posiada wartościowe walory turystyczne, predestynujące go do rozwoju gospodarki turystycznej. Decydujące znaczenie dla rozwoju funkcji turystycznych ma pas wybrzeża
z cenionymi, piaszczystymi plażami, walory uzdrowiskowe, a także walory krajoznawcze. Ponad
1/3 powierzchni regionu zajmują lasy; są to bory zlokalizowane na sandrach i wydmach, a lasy liściaste
i mieszane na wysoczyznach morenowych.

Do atrakcyjnych walorów krajoznawczych należy zaliczyć również te, które wynikają
z tradycji ludowej sztuki, budownictwa i innych przejawów niezwykle ciekawego pod względem etnicznym regionu. Tradycje ludowe są tu w dalszym ciągu żywe i nadal rozwijane. Ciekawe budownictwo wiejskie, oryginalny wystrój chat ("checz") kaszubskich, narzędzia pracy, instrumenty muzyczne, to tylko niektóre przykłady przejawów kultury materialnej Kaszubów. Bogata jest także ich kultura duchowa. Kaszubi do dzisiaj posługują się piękną, oryginalną gwarą, znane są ich legendy i podania, pieśni obrzędowe, a także ciekawe zwyczaje rodzinne i uroczystości religijne.

Najczęściej odwiedzanymi powiatami w województwie pomorskim poza tymi nad samym morzem są jeszcze trzy powiaty: Kartuzy, Chojnice, i Kościerzyna. Gdyż tam występuje wiele rzek łączące jeziora, których jest też nie mało.

14. Podział turystycznej bazy noclegowej w Polsce według GUS.

W Polsce klasyfikacja obiektów noclegowych turystyki, przyjęta przez GUS obejmuje:

- hotele

- motele

- domy wycieczkowe

- pensjonaty

- schroniska

- ośrodki wczasowe

- kempingi

- pola namiotowe

- pokoje gościnne

15. Infrastruktura turystyczna i paraturystyczna - podział i znaczenie.

Infrastruktura turystyczna - biura podróży, obiekty sportowe i

• baza społeczna - informacje turystyczne, wypoczynkowe

• baza noclegowa - zapewnienie noclegu, spokoju, ciszy

• baza gastronomiczna - zapewnienie wyżywienia

• baza komunikacyjna

• baza towarzysząca (rozrywkowa) - rozrywka w czasie wolnym

• baza techniczna - drogi, szlaki, wyciągi, hotele, urządzenia.

16. Formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw turystycznych.

Przedsiębiorstwo tur.- jest celowo zorganizowanym, samodzielnym ekonomicznie i wyodrębnionym pod względem techniczno usługowym, przestrzennym i prawnym zespołem ludzi, środków materialnych i finansowych powołanym do prowadzenia działalności gosp. zaspokajającej potrzeby ludzkie w strefie turystyki i pozwalającej na maksymalizację korzyści. Współczesna gospodarka .turystyczna obejmuje wiele jednostek zróżnicowanych pod względem:
a)wielkość przedsiębiorstw: podział przedsiębiorstw ze względu na wielkość(liczba zatrudnionych pracowników) - mikroprzedsiębiorstwa Do 10 os., małe przedsiębiorstwa. Do 50 os., średnie przedsiębiorstwa. Do 250 os., duże przedsiębiorstwa powyżej 250 os.,
b)przedmiotu działalności: podział ze względu na przedmiot(kryterium funkcjonalne): - przedsiębiorstwa .transportowe tury, np aga-tur, przedsiębiorstwa hotelarskie, gastronomiczne, biura podróży, przedsiębiorstwa uzdrowiskowe, informacji tury., sportowo rekreacyjne
c)formy organizacyjno prawne: podział przedsiębiorstwa według formy własności i formy organizacyjno prawnej:
- sektor publiczny:
*przedsiębiorstwa państwowe i komunalne
- sektor prywatny:
*spółdzielnie, spółki, działalności gospodarstwa osób fizycznych
podział spółek:
1. a) spółki osobowe: - cywilne, jawne, komandytowe, komandytowo akcyjne, partnerskie
b) spółki kapitałowe: - sp z o.o., sp A (akcyjna)
2. a) spółki prawa cywilnego(k.c) - s.c (cywilne)
b) spółki prawa handlowego (k.s.h) - spółki : jawna, komandytowa, komand-akcyjna, partnerska, z o o , s a

17. Działalność biur podróży w Polsce - specjalizacja.

Duży touroperatorzy mają z reguły zasięg światowy, a więc to firmy o charakterze międzynarodowym. Mają rozbudowane i wyspecjalizowane struktury organizacyjne. W polskich biurach podróży, zależnie od ich obszaru działania rozróżniamy następujące działy :

- tworzenia produktu (pakietu ofert), kontroli i realizacji; do obowiązków pracowników tego działu należy: przygotowanie ofert, kontakty z agentami, pilotami, przewodnikami, tworzenie katalogów. Często stosuje się wewnętrzny podział według rodzajów produktów i kierunków geograficznych,

- marketingu wewnętrznego, zewnętrznego i promocji,

- rezerwacji i sprzedaży biletów komunikacyjnych,

bezpośredniego bookowania klientów, imprez lub kuracjuszy, różnych operacji marketingowych, obsługi, techniki, promocji i wyboru ofert przez klienta, techniki promocji, kontaktu z agentami promocji,

- księgowości i sprawozdawczości,

informatyczny w zależności od stopnia komputeryzacji w działaniu firmy i obsłudze gości.

Właściciel, dyrektor, menedżer sprawujący funkcje kierownicze jest: twórcą strategii biura, zarządcą personelem i firmą, osobą prowadzącą analizy i podejmującą decyzje. Niektórzy autorzy wyróżniają cztery fazy rozwoju biur podróży i agencji turystycznych, co dotyczy również innych firm w turystyce i uzdrowiskach :

1. gwałtowny przyrost popytu i umiarkowany wzrost cen,

2. szybkiej adaptacji podaży do popytu i stabilizacji cen,

3. spadek popytu na dany produkt i gwałtowną obniżką jego użyteczności krańcowej.

Organizacja polskich biur podróży jest wynikiem istniejącego na rynku zapotrzebowania na komplety usług i istniejącego popytu na pośredni zakup i rezerwacją pojedynczych usług. Na rynku polskim istnieją trzy rodzaje firm turystycznych:

- wytwórcy usług turystycznych,

- touroperatorzy, organizatorzy, hurtownicy,

- biura detalistów, agentów turystycznych.

Producenci usług turystycznych przygotowują produkt usługę. Dostarczają oni na rynek dobra i usługi, które mogą być nabywane indywidualnie lub wchodzą w skład komplementarnego produktu turystycznego - pakietu usług turystycznych. Rodzaje usług oferowane przez nie na rynku turystycznym to: transportowe, noclegowe, żywieniowe, przewodnickie, rozrywkowe, rekreacyjne, zdrowotne i inne. Oferują je na rynku: przedsiębiorstwa transportowe (w tym linie lotnicze), hotele, jednostki gastronomiczne, muzea, parki rozrywki, obiekty sportowe, uzdrowiska, kąpieliska itp.

Zadaniem touroperatorów jest nabywanie usług u ich producentów, tworzenie z nich pakietów turystycznych i sprzedaż (najczęściej po zryczałtowanej cenie) pośrednikom oraz odbiorcom finalnym. Touroperatorzy kompletują wszystkie usługi składające się na daną imprezę turystyczną: miejsca noclegowe, transport i wyżywienie, bilety, karnety, rozrywki, imprezy kulturalne. Touroperatorzy mogą posiadać własną sieć sprzedaży lub korzystają z pośrednictwa detalistów - agencji turystycznych specjalizujących się w sprzedaży imprez turystycznych.

Zadaniem biur podróży w Polsce jest pośredniczenie pomiędzy producentami usług turystycznych lub touroperatorami a konsumentami. Agencje turystyczne oprócz pośrednictwa w sprzedaży i czerpania zysków z uzyskiwanej marży mogą również posiadać ofertę własną. Biura podróży oferują klientom drobne usługi: obsługę czeków podróżnych, ubezpieczenia, załatwianie paszportów i wiz, wymianę walut itp. Biura - agencje pełnią na rynku funkcje detalisty oferując na rynku turystycznym produkty zgodne z oczekiwaniami klientów.

18. Kategoryzacja obiektów hotelarskich - opis i przykłady.

W zależności od wyposażenia, komfortu i jakości obsługi obiektom hotelarskim (za wyjątkiem szkolnych schronisk młodzieżowych) są nadawane kategorie:

1. hotele, motele i pensjonaty - pięć kategorii oznaczonych gwiazdkami;

2. kempingi (campingi) - cztery kategorie oznaczone gwiazdkami;

3. domy wycieczkowe i schroniska młodzieżowe - trzy kategorie oznaczone cyframi rzymskimi.

Zaszeregowania obiektów hotelarskich (za wyjątkiem pól biwakowych i szkolnych schronisk młodzieżowych) do poszczególnych rodzajów dokonuje, kategorię nadaje oraz prowadzi ich ewidencję marszałek województwa właściwy ze względu na miejsce położenia obiektu hotelarskiego. Zaszeregowania pól biwakowych dokonuje i prowadzi ich ewidencję wójt (burmistrz, prezydent miasta) właściwy ze względu na miejsce ich położenia. Ewidencję innych obiektów, w których zgodnie z ustawą mogą być świadczone usługi hotelarskie, prowadzi wójt (burmistrz, prezydent miasta) właściwy ze względu na miejsce ich położenia.

Rodzaje obiektów hotelarskich w świetle polskiego prawa.

• Hotele - obiekty posiadające co najmniej 10 pokoi, w tym większość miejsc w pokojach jedno- i dwuosobowych, świadczące szeroki zakres usług związanych z pobytem klientów.

• Motele - hotele położone przy drogach, zapewniające możliwość korzystania z usług motoryzacyjnych i dysponujące parkingiem.

• Pensjonaty - obiekty posiadające co najmniej 7 pokoi, świadczące dla swoich klientów całodzienne wyżywienie.

• Kempingi (campingi) - obiekty strzeżone, umożliwiające nocleg w namiotach, samochodach mieszkalnych (campobusach) i przyczepach samochodowych, przyrządzanie posiłków, parkowanie samochodów, a także świadczące usługi związane z pobytem klientów; obiekty te mogą dodatkowo umożliwiać nocleg w domkach turystycznych lub innych obiektach stałych.

• Domy wycieczkowe - obiekty posiadające co najmniej 30 miejsc noclegowych, dostosowane do samoobsługi klientów oraz świadczące minimalny zakres usług związanych z pobytem klientów.

• Pola biwakowe - obiekty niestrzeżone, umożliwiające nocleg w namiotach.

• Schroniska młodzieżowe - obiekty przeznaczone do indywidualnej i grupowej turystyki młodzieżowej, dostosowane do samoobsługi klientów.

• Schroniska - obiekty zlokalizowane poza obszarami zabudowanymi, przy szlakach turystycznych, świadczące minimalny zakres usług związanych z pobytem klientów.

• Szkolne schroniska młodzieżowe - to placówki oświatowo - wychowawcze przeznaczone do grupowej i indywidualnej turystyki młodzieżowej, ich podstawowym zadaniem jest zapewnienie dzieciom i młodzieży oraz ich opiekunom tanich miejsc noclegowych.

• Inne obiekty - za inne obiekty, w których mogą być świadczone usługi hotelarskie, uważa się także wynajmowane przez rolników pokoje i miejsca na ustawianie namiotów w prowadzonych przez nich gospodarstwach rolnych, jeżeli obiekty te spełniają minimalne wymagania co do wyposażenia oraz wymagania sanitarne, przeciwpożarowe oraz inne określone odrębnymi przepisami.

19. Istota marketingu usług i jego rodzaje.

Marketing usług - zespół aktywnych działań rynkowych podejmowanych przez podmioty sektora usług zajmujące się zawodowo świadczeniem usług.
Czynnikiem wyróżniającym marketing usług jest specyfika usług jako podmiotu kupna - sprzedaży, która wyraźnie odróżnia je od dóbr materialnych.

Cele marketingu usług:

• Zdobycie nowych rynków;

• Ulokowanie na nich odpowiedniego asortymentu;

• Zwiększenie udziału firmy na rynku;

• Powiększenie zysku;

• Utrwalanie dobrego imienia firmy;

SPECYFIKA USŁUG -
Niematerialność - brak cech fizycznych,
Nierozłączność - jednoczesność świadczenia i konsumpcji.
Heterogeniczność - różnorodność wykonania
Nietrwałość - brak możliwości przechowywania.

MARKETING OFERTOWY (zewnętrzny)
Polega na określeniu docelowych segmentów nabywców usług i komponowaniu marketingu mix bardziej atrakcyjnego od ofert konkurentów
MARKETING INTERAKTYWNY
Nakierowany na osiąganie wyższej sprawności personelu firmy w procesie obsługi klientów określa kwalifikacje pracowników w obsłudze klientów.
MARKETING WEWNĘTRZNY
Polega na szkoleniu motywowaniu i kontroli pracowników w celu zbudowania zespołu, który potrafi dobrze zaspokajać potrzeby klientów i stale doskonalić formy obsługi

Podstawowe założenia marketingu wewnętrznego:

• każda organizacja ma swój rynek wewnętrzny,

• każdy pracownik jest klientem wewnętrznym firmy,

• na rynku wewnętrznym istnieje co najmniej dwóch oferentów (pracodawca i ludzie realizujący cele firmy),

• rynek wewnętrzny żyje własnym życiem, przemieszczając role, zadania, funkcje klientów (tylko pracodawca jest własnym klientem),

• pomiędzy oferentami usług istnieje stała wymiana transakcyjna („coś za coś”),

• istnieją wewnętrzne warunki pozwalające realizować wymianę usług (produktów),

• na wewnętrzny rynek pracy oddziałuje otoczenie społeczne i warunki zewnętrzne,

• rynek wewnętrzny ustala swoje prawa i zasady funkcjonowania.

20. Baza gastronomiczna i jej podział.

Sieć różnych obiektów żywieniowo-usługowych tworzy bazę gastronomiczną. Baza ta w postaci różnych zakładów i punktów gastronomicznych zaspakaja potrzeby ludności i turystów w zakresie żywienia poprzez indywidualnie prowadzone zakłady gastronomiczne i gastronomię systemową. Gastronomia jest tą sferą usług, które pod koniec XX wieku i w ostatnich latach wykazują szczególną dynamikę rozwoju, zwłaszcza w miejscowościach o dużym nasileniu ruchu turystycznego. W wielu miejscowościach dobrze prowadzona gastronomia z uwypukleniem ciekawych dań regionalnych, stała się swoistą atrakcją turystyczną o bardzo szerokim zasięgu, często ponadregionalnym. W ostatnich latach w krajach wysoko rozwiniętych występuje nasilenie się procesów koncentracji na rynku gastronomicznym. Według J.Sali procesy koncentracji przejawiają się w różnorodnych formach, lecz najczęściej w postaci:

- koncentracji kapitałowej, tj. rozwoju gastronomii systemowej, centralnej przygotowalni potraw, rozwoju wielkich sieci hotelarskich z systemową gastronomią w hotelach;

- koncentracji organizacyjno-technicznej, polegającej na integrowaniu różnych funkcji zarządczych i marketingowych oraz wykonywaniu ich wspólnie dla całej grupy przedsiębiorstw: centralne systemy rezerwacji, sieci franchisingowe, reprezentacje hoteli, konsorcja;

- koncentracji funkcjonalno-przestrzennej, tj. rozwoju różnych form gastronomii w ośrodkach handlowych, centrach obsługi ruchu turystycznego, pasażach i ciągach handlowych.

J. Sala traktuje rynek usług gastronomicznych jako system, czyli określony zbiór elementów, ich właściwości oraz występujących między nimi zależności. Stwierdza, iż wiele badań i studiów wskazuje, że w warunkach gospodarki rynkowej, rynek usług gastronomicznych podlega procesowi dywersyfikacji. Tworzy go przy tym kilka podsystemów funkcjonujących według odmiennych zasad. Ogólnie rzecz biorąc, rynek usług gastronomicznych jako system tworzą następujące podsystemy i segmenty:

- gastronomia indywidualna - zakłady indywidualnych właścicieli, restauracje etniczne i luksusowe, zakłady oferujące różne kuchnie, zakłady oferujące napoje: piwiarnie, winiarnie, herbaciarnie, zakłady rozrywkowe: kawiarnie, kluby, dyskoteki, bary nocne;

- gastronomia hotelowa - skupiająca różne rodzaje zakładów: restauracje, kawiarnie, bary, bary aperitif, nocne kluby rozrywkowe;

- gastronomia specjalna - gastronomia przy infrastrukturze transportowej: na dworcach, przy autostradach, w środkach transportu, gastronomia na statkach turystycznych i promach, zakłady żywienia zbiorowego;

- gastronomia systemowa.

Gastronomię systemową tworzą rożne formy zakładów i do nich możemy zaliczyć:

• zakłady typu fast food, do których między innymi należą:

- McDonald's, Burger King, Wendy's (hamburgery);

- Pizza Hut, Godfather's Steak, Ponderosa (pizza);

- KFC, Chicken Shop (pieczone kurczaki);

- Taco Bell, El Torito, Chi Chi's (dania meksykańskie);

- Long John Silver's, Red Lobster (owoce morza);

• systemy gastronomiczne:

- Rational - Self Cooking Centre;

- System Baguettes - Restaurant & Cafe;

• gastronomia: w hotelach systemowych, zakłady gastronomiczne w centrach i obiektach handlowych.

Rynek usług gastronomicznych stanowi bazę gastronomiczną, która poprzez różne zakłady, bez względu na ich rodzaj i przynależność, zaspakaja jedną z najważniejszych potrzeb ludzkości jaką jest żywienie. Zadaniem zakładów gastronomicznych bez względu na typ i rodzaj, jest zaspokojenie w pełni zapotrzebowania swoich konsumentów na szeroki asortyment produkowanych w zakładzie wyrobów i towarów handlowych najwyższej jakości oraz umożliwienie im spożywania ich na miejscu w estetycznych warunkach lub umożliwienie zabrania tych wyrobów na wynos.

Zakład gastronomiczny sieci otwartej jest jednostką gospodarczą o określonym profilu usług produkcyjnych z zakresu gastronomii, handlowych i/lub kulturalno-rozrywkowych i jest ogólnie dostępny dla konsumentów. Najbardziej rozwiniętą formą zakładu gastronomicznego jest restauracja. Przedmiotem działalności zakładu gastronomicznego typu restauracja, zarówno sieci otwartej jak i hotelowej, jest produkcja oraz sprzedaż wyrobów kulinarnych ciepłych, garmażeryjnych, cukierniczych, napojów bezalkoholowych produkcji własnej lub wyprodukowanych w innych zakładach. Restauracja prowadzi również sprzedaż artykułów spożywczych dostarczonych z innych źródeł w formie gotowej, przeznaczonych do konsumpcji na miejscu. Do takich artykułów zaliczamy: napoje alkoholowe (jeżeli zakład ma zezwolenie na ich sprzedaż), napoje chłodzące, konserwy, mrożonki, pieczywo, galanterię cukierniczą, owoce i inne. Należy nadmienić, że restauracje i inne zakłady gastronomiczne prowadzą również sprzedaż swoich wyrobów kulinarnych i towarów handlowych oraz usług w ramach „cateringu" na zewnątrz, czyli poza zakładem. Sprzedaż ta odbywa się najczęściej przy obsłudze różnych imprez okolicznościowych.

21. Cele i środki polityki turystycznej Unii Europejskiej.

Polityka turystyczna - to działalność polegająca na poszukiwaniu optymalnego zaspokojenia turystycznych potrzeb społeczeństwa, racjonalnym wykorzystaniu zasobów pracy i kapitału w sferze gospodarki turystycznej z poszanowaniem środowiska przyrodniczego, na kształtowaniu optymalnych z punktu widzenia funkcji turystyki rozmiarów i struktury ruchu turystycznego, na zastosowaniu praw ekonomicznych w sferze gospodarki turystycznej oraz na koordynowaniu rozwoju turystyki.

Polityka turystyczna może być: krajowa i międzynarodowa. Do celów polityki turystycznej należą: tworzenie nowych miejsc pracy, rozwój regionów słabo rozwiniętych, ochrona środowiska przyrodniczego i dziedzictwa kulturowego, poprawa wiedzy o turystyce, poprawa prawnego i finansowego otoczenia turystyki, podnoszenie jakości usług turystycznych, zwiększanie konkurencyjności i rentowności gospodarki turystycznej.

Kluczowe znaczenie dla rozwoju polityki turystycznej Unii Europejskiej miał Traktat z Maastricht, który wprowadził do wcześniejszych traktatów zapisy dotyczące turystyki. Od tego czasu Unia Europejska traktuje turystykę, jako jedną z ważnych dziedzin prowadzonej przez siebie polityki, co przejawia się między innymi w takich obszarach i kierunkach działania jak: wolność i swoboda poruszania się po krajach UE, ochrona i bezpieczeństwo turystów, ochrona walorów turystycznych, system statystyki turystycznej, kształcenie zawodowe itd.

Największy wpływ na kształt polityki turystycznej w UE ma Komisja Europejska (European Commision), która jest jej głównym organem wykonawczym. Kompetencje i zadania Komisji Europejskiej decydują o tym, że w praktyce to ona zarządza na co dzień Wspólnotami Europejskimi oraz administruje środkami finansowymi przeznaczonymi na realizację wspólnych przedsięwzięć. Jest to o tyle istotne, że środki te przeznaczane są również na wiele projektów związanych z turystyką.

Wydział Turystyki (Tourism Unit), pełni ważne funkcje koordynacyjne w obrębie całej Komisji Europejskiej, starając się dopilnować, aby interesy turystyki były brane pod uwagę w przygotowywanych projektach legislacyjnych, wprowadzanych programach i innych działaniach Unii Europejskiej. Dotyczy to także tych obszarów, które same w sobie nie zawierają odniesień do turystyki i nie stanowią celów stawianych przed branżą turystyczną. Okazuje się bowiem, że jest wiele takich programów i działań, które nie dotyczą bezpośrednio turystyki, ale wywierają znaczący wpływ na jej funkcjonowanie.

U podstaw wspólnotowej polityki turystycznej leży nie tylko przekonanie państw członkowskich o dużym znaczeniu jakie przemysł turystyczny ma dla gospodarki Unii Europejskiej, ale także dostrzeganie potrzeby harmonizacji działań w zakresie turystyki. Dano temu wyraz już Decyzji Rady UE Nr 92/421/EEC z 13 lipca 1992 roku, która potwierdziła konieczność podjęcia działań w zakresie turystyki na poziomie Unii Europejskiej. Miała ona na celu wzmocnienie kompleksowego podejścia do turystyki, tak w instytucjach samej UE, jak i narodowych politykach krajów członkowskich. Założenia te znalazły wyraz w uchwalonej 4 kwietnia 1995 roku, tzw. Zielonej Księdze Turystyki. Zawierała ona opis działań prowadzonych przez Wspólnoty w sektorze turystyki oraz określała perspektywy jej dalszego rozwoju:

• realizacja ogólnych celów Unii, określonych w traktatach założycielskich,

• osiąganie ekonomicznej i socjalnej spójności Unii,

• wdrażanie koncepcji zrównoważonego rozwoju gospodarki,

• przyczynianie się do promowania europejskiej tożsamości,

• wprowadzanie zmian strukturalnych i technologicznych,

• rozwój małych i średnich przedsiębiorstw.

Na kształt polityki turystycznej Wspólnoty duży wpływ ma fakt, że jest ona postrzegana (m.in. przez Komisję Europejską), jako ważny instrument planowania regionalnego, który nie tylko sprzyja aktywizacji gospodarczej i tworzeniu nowych miejsc pracy, ale jest także czynnikiem stymulującym zbliżenie regionów peryferyjnych. Istotne jest także to, że turystyka pełni rolę ważnego czynnika integracji europejskiej, nie tylko w aspekcie gospodarczym, ale także społeczno-kulturowym. Analizując przesłanki decydujące o rozwoju polityki turystycznej w Unii Europejskiej stwierdzono, że „chociaż powody podjęcia interwencji w turystykę ze strony różnych instytucji Unii Europejskiej zasadniczo miały charakter ekonomiczny, to bardzo istotne znaczenie ma to, iż przemysł turystyczny przyczynia się do integracji ludzi w znacznie głębszym znaczeniu niż inne sektory gospodarki. Przyczynia się bowiem do nawiązywania kontaktów między poszczególnymi ludźmi i kulturami, co może pomóc w tworzeniu silniejszego poczucia europejskiej tożsamości”.

1. Głównym wyrazem solidarności gospodarczej w UE jest polityka spójności gospodarczej i społecznej, wdrażana za pomocą funduszy strukturalnych. Ta polityka, która okazała się skutecznym bodźcem rozwoju, nabierze szczególnego znaczenia wraz z rozszerzeniem. Dlatego też działania przynoszące pozytywne efekty dla rozwoju polityk spójności powinny być wspieranie poprzez opracowanie polityki turystycznej. Te polityki mogą z kolei wzmocnić rozwój działalności turystycznej we wszystkich krajach, tak by sektor turystyczny mógł zwielokrotniać efekt powyższych działań. Działania transgraniczne mogą przyczyniać się do tworzenia produktów wspólnych dla wielu krajów, poprzez wspólne działania i produkty.

2. W celu pogłębienia wiedzy na ten temat, Komitet proponuje przeprowadzenie badań nad wpływem funduszy strukturalnych na sektor turystyczny.

22. Przedsiębiorstwo hotelarskie jako kategoria rynkowa - definicja, cele, funkcje, typy.

PRZEDSIĘBIORSTWO-* podst. jednostka organizacyjna gospodarki narodowej, w której prowadzi się działalność realną tj. wytwarza dobra lub świadczy usługi.

Typy przedsiębiorstw turystycznych:
1.TRANSPORTOWE tur. organizuje przewóz turystów do miejsc recepcji i z powrotem oraz w obrębie miejsca pobytu.
2.ZAKŁADY HOTELARSKIE I GARSTONOMICZNE oferują turystom noclegi i usługi żywieniowe i inne związane z pobytem w tych jednostkach.
3. USŁUG SPORTOWO- REKREACYJNYCH- umożliwiają uprawianie aktywnych form turystyki.
4. UZDROWISKOWE zapewniają usługi związane z leczeniem i pobytem osób w obiektach uzdrowiskowych.
5. BIURA PODRÓŻY ,agenci reg. i lok. rola łącznika między wytwórcami usług i turystami ,organizatorzy turystyki i pośrednicy turyst.
6. INNE JEDNOSTKI ich odbiorcy muszą być turystami np. miejscowość turystyczna

23. Transport w turystyce - rodzaje i znaczenie.

• lotniczy - do 11. 09. 2001 roku notowaliśmy wzrost udziału turystów w transporcie lotniczym. Po 11. 09. 2001 w związku z większymi wymaganiami dotyczącymi bezpieczeństwa pasażerów i ubezpieczenia samolotów notujemy spadek zainteresowania, a nawet bankructwo np. SAS, Świteź, kłopoty Airlines. Do największych portów lotniczych w Europie należą: Londyn, Rzym, Paryż, Frankfurt, Zurych, Amsterdam, Budapeszt, Warszawa, Praga.

• morski - odgrywa stosunkowo niewielką rolę w przewozach turystycznych. Popularność tej formy transportu stale maleje na korzyść komunikacji samochodowej i lotniczej. W rejonie Europy Północnej żegluga promowa odgrywa dużą rolę, są to połączenia głównie z państwami Skandynawskimi. Rodzaje transportu morskiego to: promy, wodoloty, poduszkowce. Do największych portów morskich zalicza się: Pireus (Grecja), Split, Genua, Barcelona, Marsylia, Dubrownik. Żegluga środkowa cieszy się większym uznaniem wśród turystów z uwagi na dużą atrakcję turystyczną oraz krótkotrwałość podróży. Armatorzy chcąc przyciągnąć turystów oferują na promach i statkach wyszukane usługi dodatkowe no.: pola golfowe, korty tenisowe baseny oraz zacumowują w atrakcyjnych turystycznie miejscach i są to tzw. miasteczka pływające.

• rejsy lecznicze

• promowa

• żeglarstwo morskie

• krajoznawstwo

• autokarowy - autostrady, trasy szybkiego ruchu (Londyn, Paryż, Madryt, a wzdłuż nich cała infrastruktura gastronomiczno - hotelarska), sieci dróg (Amsterdam, Kolonia, Zurych). Sieć autostrad w europie Zachodniej rozwija się dynamicznie w stosunku do Europy wschodniej i Środkowej, autostrady tam są w większości płatne. Autostradom towarzyszy pełna infrastruktura odpłatna i nieodpłatna np.: parkingi, motele, stacje serwisowe

• kolejowy

24. Instytucje ubezpieczeń turystycznych i ich rodzaje.

1. Obowiązkowe

• OC samochodu

• NNW - następstw nieszczęśliwych wypadków - biuro zawiera z ubezpieczycielem dla swoich klientów

• Kl - kosztów leczenia - jw.

2. Dobrowolne

• ubezpieczenie rzeczy osobistych i bagaży

• u. Kosztów rezygnacji

• u. Kosztów pomocy prawnej

• u. Odpowiedzialności cywilnej

3. Obligatoryjne - nie są obowiązkowe ale ich zawarcie jest wymuszone prawnie

• Ubezpieczenie na rzecz klientów, które musi mieć biuro podróży aby uzyskać pozwolenie na działalność touroperatora lub pośrednika

• Gwarancja bankowa

• Gwarancja ubezpieczeniowa

Firmy ubezpieczeniowe : PZU S.A, Warta, Signal Iduna, Compensa, Hestia....

3 warianty ubezpieczenia : podstawowy, rezygnacji, optymalny

25. Podaż i popyt na rynku usług turystycznych.

10.1. Popyt - wg W. Hunzikera i K. KKrapfa, „popyt turystyczny jest sumą dóbr
turystycznych, usług i towarów, które turyści są skłonni nabyć przy określonym
poziomie cen” - cytat z książki W.W. Gaworecki „Turystyka”

W 2003r. wg WTTC popyt turystyczny na świecie wyniósł ok. 4,82 bln USD (np. w 2002r.- 4,3 bln USD, a w 2001r. - 4,24 bln USD). Szacunek na 2004r. to 5,5 bln USD. Do 2014r. popyt turystyczny wzrośnie do ok. 9,6 bln USD.

10.2.Podaż -„ ilość turystycznych dóbr i usług, jaką jest się skłonnym oddać przy danym
stanie cen krajowych lub wartości pieniądza w stosunku do zagranicy”- W.W.
Gaworecki „Turystyka”.

Ogólnie można powiedzieć, że podaż turystyczna to ogół dóbr i świadczonych usług dostępnych na rynku turystycznym. W znaczeniu węższym to wolumen dóbr i usług, który jest zaoferowany do sprzedaży turystom, zaś w znaczeniu szerszym podaż to całokształt działań wszystkich podmiotów prowadzących działalność zmierzającą do zaspokojenia popytu turystów - wykłady doc. dr Janusza Sewerniaka.

Popyt turystyczny jest sumą dóbr turystycznych, usług i towarów, które turyści skłonni są nabyć przy określonym poziomie cen.

Cechy popytu turystycznego :
• niejednorodność- popyt turystyczny składa się z bardzo wielu popytów cząstkowych na różnorodne dobra i usługi.
• jest określony przez grupę specyficznych czynników zarówno ekonomicznych jak i pozaekonomicznych, o jego wielkości i strukturze decyduje również wiele czynników o charakterze nie wymiernym
• sezonowość-ruch turystyczny koncentruje się w czasie ponieważ każdy walor turystyczny ma swój określony okres zarówno wykorzystania jak i zwiedzania.
• mobilność-popyt turystyczny kieruje się do miejsca występowania walorów, dóbr oraz usług turystycznych, tylko tam może być on zrealizowany.
• wzrost popytu turystycznego jest szybszy niż wzrost dochodów przy założeniu że pozostałe czynniki wpływające na jego wielkość nie ulegają zmianie
• duża możliwość popytu turystycznego ma zagrożenia o charakterze społecznym, ekonomicznym a przede wszystkim politycznym, popyt turystyczny nazywany jest bardzo czułym barometrem sytuacji politycznej.

Podaż to ilość dóbr i usług, którą wytwórcy zamierzają sprzedać. Inaczej podaż oznacza relację między ilością produktu, którą wytwórcy skłonni są oferować w danym czasie a ceną, przy założeniu, że inne zjawiska kształtujące rynek nie ulegną zmianie.

26. Segmentacja rynku turystycznego - podział.

Segmentacja rynku turystycznego
Jest to proces podziału rynku turyst. wg określonych kryteriów na jednorodne grupy konsumentów czyli segmenty rynku które wyznaczają dla przedsiębiorstw funkcjonujących na tym rynku obszar działania i stanowią jednocześnie punkt odniesienia przy formułowaniu programu tego działania. Segmentacja korzystna jest dla przedsiębiorstw ponieważ docierają one do konkretnych adresatów ze swoim produktem, łatwiej mogą zauważyć zmiany zachodzące na konkretnym rynku, łatwej mogą wydatkować środki na aktywizację tego rynku, oraz łatwiej ustalić moment konieczności tej aktywizacji. Jest to również proces korzystny dla odbiorców co związane jest z lepszym dopasowaniem określonego produktu do potrzeb konkretnego odbiorcy. Źródłem segmentacji rynku turystycznego są różnice podmiotowe, przedmiotowe, przestrzenne, rodzajowe oraz czasowe rozpatrywane zarówno od strony nabywców jak również producentów dóbr i usług turystycznych.

Kryteria poprawnej segmentacji
1. Identyfikowalność, segment powinien być relatywnie łatwy do wyróżnienia czyli posiadać specyficzne cech które wyróżniają go na całym rynku
2. Komunikatywność, polega na łatwości dotarcia z określoną propozycją marketingową do konkretnego konsumenta
3. Pojemność, rozległość segmentów, czyli konsumenci wchodzący w skład danego segmentu powinni być na tyle liczni aby opłacało się zastosowanie konkretnej strategii
4. Opłacalność, czyli koszty wejścia na rynek i funkcjonowania na tym rynku powinny być znacznie niższe niż uzyskiwane na tym rynku dochody
5. Dostępność, związana z brakiem barier prawnych, organizacyjnych oaz technicznych przy wejściu przedsiębiorstwa na rynek
6. Wymierność, czyli możliwość uzyskania informacji o cechach konsumentów tworzących dany segment rynku

27. Metody badań marketingowych w przedsiębiorstwach turystycznych.

Badania marketingowe to zespół czynności, zbierania i przetwarzania informacji o: rynku, konsumpcji, potrzebach i mechanizmach kierujących postępowaniem ludzi, działaniach konkurencji i efektach podjętych decyzji. Badania marketingowe muszą być kompleksowe, systematyczne oraz poparte właściwą metodologią ich prowadzenia i wiarygodnymi źródłami informacji. Celem badań marketingowych jest dostarczenie informacji, które zastępują i uzupełniają dotychczasowe doświadczenia oraz ograniczają ryzyko przy podejmowaniu decyzji. Korzyścią z badań marketingowych jest zmniejszenie ryzyka, które jest nieodłącznym elementem działalności gospodarczej. Podmiotem badań marketingowych mogą być:- cechy produktu firmy i produktów konkurencyjnych-ceny i elastyczność popytu wobec zmian cen-skuteczność różnych środków produkcji - funkcjonowanie kanałów dystrybucji - opinie i motywy postępowania nabywców produktu.
Do metod badań marketingowych zaliczamy:

• Obserwacje - jest to metoda gromadzenia informacji, polega ona na dokonywaniu spostrzeżeń w sposób zamierzony i systematyczny w celu znalezienia odpowiedzi na określone i wyraźnie postawione pytanie. Obiektem obserwacji mogą być zarówno osoby, ich zachowania, jak i przedmioty.
  Obserwacje kontrolowane będą miały zastosowanie w badaniach z ingerencją w stosunku do respondenta. Mamy tu do czynienia z obserwacja ukrytą - gdy badacz ukrywa że kogoś obserwuje, i obserwacją jawną - gdy nie ma możliwości obserwacji ukrytej. Wtedy obserwowani są nienaturalni.
  Niekontrolowane istotą obserwacji niekontrolowanej jest obserwowanie zachowań, zjawisk w warunkach naturalnych, bez ingerencji badacza. Wadą obserwacji jest to że nie znamy motywów postępowania. Zarówno obserwacja jawna jak i ukryta występują w formie:

• nie standaryzowanej - badający ma pełna swobodę wyboru metody i analizy wyników np. w sklepie

• standaryzowanej - określa jakie warunki dana obserwacja powinna spełniać.

• ankieta obserwacyjna Jest ona wypełniana na podstawie obserwacji. Głównymi zaletami prowadzenia obserwacji jest niewielka pracochłonność i niskie koszty, wadą natomiast to iż badacz nie może sam oddziaływać na respondenta.

• Wywiady - należą do grupy metod gromadzenia informacji opartych na procesie wzajemnego komunikowania. Wywiad jest szczególnego rodzaju rozmową którego celem jest uzyskanie określonego rodzaju informacji. Narzędziem pomiarowym w wywiadzie jest najczęściej kwestionariusz, ale może być również tzw. scenariusz wywiadu lub dyspozycje wywiadu.

Najczęściej w badaniach marketingowych wykorzystuje się :

• wywiad bezpośredni (osobisty, indywidualny) jest to rozmowa "twarzą w twarz" na z góry określony temat. Przeprowadza go ankieter z osobą o określonych cechach. W wywiadzie osobistym wykorzystuje się stosunkowo szeroki zestaw informacji pod warunkiem prawidłowego przygotowania całego badania. Wadą jest wysoki koszt badania oraz długi czas (przygotowanie, realizacja, kontrola)

• wywiad telefoniczny - możliwy do przeprowadzenia w warunkach powszechnej telekomunikacji.
  W tym wypadku rozmowa-wywiad jest prowadzona przez ankietera według listy pytań przy użyciu telefonu.

• wywiad głębinowy - prowadzi się go na podstawie wątków tematycznych. Pytania w wywiadzie głębinowym nie są standaryzowane. Respondent wypowiada się na określony temat bez ograniczeń narzuconych kwestionariuszem. Badający nie ingeruje w to co mówi respondent, rejestruje tylko wypowiedzi.

• wywiad zogniskowany - przedmiotem pomiaru w wywiadzie zogniskowanym są najczęściej zachowania konsumenta wobec produktu, zdarzenia lub firmy. Wywiad przeprowadzany jest w formie dyskusji pod kierunkiem moderatora na podstawie scenariusza. W dyskusji bierze udział docelowo 8-12 celowo dobranych osób

• Ankieta - jest najbardziej powszechną i najczęściej stosowana metodą gromadzenia informacji w badaniach marketingowych. Ankieta to zbiór standaryzowanych technik badawczych, za pomocą których badacz otrzymuje informacje w procesie wzajemnego komunikowania się z innymi osobami odpowiadającymi na pisemne na jego pytania. Ankieta jest metodą opartą na porozumiewaniu się za pomocą pisemnego przekazu informacji. Rozróżnia się ankiety:

• pocztową (rozsyłaną) - wysyłka i zwrot pocztą

• prasową - publikowaną w prasie zwrot pocztą

• opakowaniową - dołączoną do sprzedawanych towarów, zwroty pocztą

• radiową - tekst ogłaszany w radio, zwrot pocztą

• audytoryjną - rozdawana przy różnych okazjach (np. degustacje, w trakcie pokazu) i zbierana osobiście lub przesyłana pocztą

Kwestionariusz - jest to zbiór pytań o określonej treści na które respondent udziela odpowiedzi. Pytanie musi być sformułowane w taki sposób by zachęcało do odpowiedzi i było dobrowolne, nie sugerujące odpowiedzi

Etapy budowy kwestionariusza :

1. określenie problemu badawczego i jego celu do osiągnięcia

2. określenie wstępnej listy pytań

3. skalowanie pytań i odpowiedzi (pytania otwarte, zamknięte, nominalne, przedziałowe, symetryczne, metryczne)

4. sprawdzenie i weryfikacja pytań

5. konstruujemy kwestionariusz próbny (może się okazać że pytania są złe, zła jest interpretacja pytań, respondenci nie potrafią skalować odpowiedzi, respondenci nie rozumieją pytań)

6. pomiar próbny + modyfikacje

7. sformułowanie ostatecznej wersji kwestionariusza

Zasady pytań w kwestionariuszach :

I maja dostarczać tylko niezbędnych i koniecznych danych

II muszą być tak sformułowane aby respondent mógł na nie swobodnie odpowiadać

III niezbędność pytań - każde pytanie ma swoje ścisłe znaczenie tzn. nie ma pytań uniwersalnych,

IV każde pytanie ma być na wąsko określony temat

V na początku kwestionariusza stawiamy pytania neutralne aby przygotować do pytań drażniących, kontrowersyjnych (na które respondent może nie chcieć odpowiedzieć). Zdolność respondenta do udzielania własnych odpowiedzi (respondent może nie znać odpowiedzi na niektóre pytania). Respondent może nie pamiętać niektórych faktów, może niedokładnie sformułować odpowiedzi (nie zna własnych motywów postępowania). Pytania powinny być w formie oznajmiającej lub pytającej, krótkie i precyzyjne. Nie powinny sugerować odpowiedzi, nie powinny być emocjonalne, nie sugerować odpowiedzi . Należy uwzględnić bezpośredniość i pośredniość pytań. Pytania bezpośrednie są proste dla ankietera i respondenta. Unikać należy pytań pośrednich które są trudne w interpretacji.

Kolejność pytań: od ogółu do szczegółu. Wykorzystujemy zasadę wzbudzania zainteresowania i zasadę stopniowego wyczerpywania pytań. Nie należy skakać z pytania na pytanie. W kwestionariuszu powinna być zamieszczona jakaś informacja dla respondenta jak udzielać pytań.

Metody badań heurystycznych (twórczego myślenia) :

• metoda oceny ekspertów - znajdują zastosowanie w budowaniu prognoz, których podstawą są pisemne lub ustne formy wypowiedzi uczestników - ekspertów dobranych w sposób celowy. Ekspertami mogą być osoby, które potrafią udzielić odpowiedzi na dobrane pytania dotyczące przyszłej sytuacji a więc specjaliści, handlowcy, producenci. Z reguły wyodrębnia się:

• pomysły "gorące" - do natychmiastowego praktycznego zastosowania

• pomysły, których wykorzystanie wymaga czasu

• pomysły bezużyteczne

Jeżeli chcemy uzyskać jak najwięcej informacji o rynku, konsumpcji, potrzebach i mechanizmach kierujących postępowaniem ludzi przy wyborze produktu musimy odpowiednio dobrać jedną z metod badań marketingowych. Przy zastosowaniu metod badań marketingowych uzyskamy niezbędne informacje, które zastąpią i uzupełnią dotychczasowe doświadczenia oraz ograniczą ryzyko przy podejmowaniu decyzji

28. Instrumenty promocji w usługach turystycznych i rekreacyjnych.

Marketing mix wyraża wewnętrznie zintegrowaną strukturę marketingu, za pomocą której następuje oddziaływanie przedsiębiorstwa na zjawiska rynkowe.

Dzięki koordynacji stosowanych narzędzi przedsiębiorstwo wywołuje zjawisko synergi, powodujące, że końcowy efekt łącznego oddziaływana kompozycji marketingowej jest większy niż suma efektów, jaką można by uzyskać w wyniku niezależnego stosowania poszczególnych interesów.

Opracowując strategię marketingową przedsiębiorstwa powinny przede wszystkim wziąć pod uwagę rodzaj działalności usługowej i do niej odpowiednio dobrać elementy kompozycji marketingowej, określając także, które z nich będą stanowić źródło przewagi konkurencyjnej firmy.

Instrumenty za pomocą których możemy oddziaływać na rynek. Najbardziej poularna koncepcja marketingu mix to tzw. „4P” czyli: product, price, place, promotion.

• Produkt- mówiąc o produkcie omawiamy asortyment, jakość, markę i usługi

Produktem będzie wszystko, co może być oferowane na rynku godne uwagi, nabycia lub konsumpcji i co może zaspokoić powstające na nim potrzeby i wymagania.

Produktem w rozumieniu marketingowym nazywamy dobro lub usługę zdolne do zaspokojenia ludzkich potrzeb.

Produktem nazywamy każdy obiekt rynkowej wymiany albo wszystko, co można zaoferować na rynku.

		Przykład
Produkty turystyczne proste	Usługa	Przewodnictwo, usługa gastronomiczna, hotelarska, informacja turystyczna…
		Rzecz	Przewodnik, mapa turystyczna, pamiątki, sprzęt turystyczny, płyta CD…
		Obiekt	Zamek (ruiny), kościół, zabytek techniki, pomnik przyrody, muzeum…
		Wydarzenie	Pokaz, prezentacja, wystawa, wydarzenie kulturalne, sportowe, impreza masowa…
	Produkty turystyczne złożone	Impreza	Wycieczka, obóz wędrowny, wczasy w siodle, „szkoła przetrwania”…
		Szlak	Tematyczne szlaki piesze, rowerowe, kajakowe, samochodowe…
		Miejsce	Kraj, region, województwo, powiat, gmina, miejscowość, park narodowy…

Klasyfikacja produktów

• Produkty konsumpcyjne - zaspokajają potrzeby jednostek i grup nabywców i/lub gospodarstw domowych

• Produkty przemysłowe - nabywane przez przedsiębiorstwa celem wytworzenia innych dóbr i usług

Produkty konsumpcyjne wg kryterium materialności i sposobu konsumpcji:

• Dobra nietrwałe - artykuły żywnościowe i nieżywnościowe zużywane w jednym czy kilkunastu aktach konsumpcji.

• Dobra trwałe - zużywają się stopniowo w wielu aktach konsumpcji.

• Usługi - działalność nie mająca charakteru materialnego, dostarczająca nabywcom korzyści, które niekoniecznie są związane ze sprzedawcą dóbr lub innych usług.

Produkty konsumpcyjne wg kryterium zachowań konsumentów w procesie zakupu

• Dobra wygodnego zakupu (dobra podstawowe, nabywane pod wpływem impulsu, nabywane pod wpływem nagłej potrzeby)

• Dobra wybieralne (homogeniczne, heterogeniczne)

• Produkty specjalne

• Dobra nie spostrzegane

Produkt - mix w turystyce

W odniesieniu do produktu turystycznego należy przyjąć, iż:

• odpowiednik linii produktowej to podprodukt, wyodrębniony na podstawie przyczyn przyjazdu do miejsca recepcji turystycznej (np. wypoczynek),

• zaś wyrobowi, czy też jednostce odpowiadać będzie konkretna oferta (np. tygodniowe wczasy nad morzem)

Marka jest zwykle definiowana jako nazwa, pojęcie, znak, symbol, rysunek lub kombinacja tych elementów stworzona bądź opracowana w celu oznaczenia produktu (lub usługi) oraz jego odróżnienia od oferty konkurentów.

Marka a znak towarowy

• Markę lub część marki, która jest prawnie chroniona i stanowi wyłączną własność jednego sprzedawcy, nazywa się znakiem towarowym (handlowym, ochronnym). Wszystkie znaki towarowe są markami, natomiast nie wszystkie marki są znakami towarowymi.

• Cena- cenę charakteryzuje się za pomocą polityki cenowej, rabatów, warunków płatności

Polityka cen:

Całokształt działań zmierzających do określenia w niej miejsca i roli ceny oferowanego produktu.

Ogólne cele polityki cen w przedsiębiorstwie

• Sprzedaż

• Zysk

• Zachowanie istniejącej pozycji (status quo) na rynku

Orientacje polityki cen

• Polityka cen zorientowana na konkurencję

• Polityka cen zorientowana na popyt

• Polityka cen zorientowana na koszty

• Promocja- reklama, promocja osobista

Promocja to proces komunikacji społecznej, w której producenci przekazują /komunikują/ konsumentom zespół sygnałów, mających zwrócić ich uwagę na korzyści, jaką mogą uzyskać dokonując zakupu usług

Cele promocji

• Informacja

• Przekonywanie /namawianie/ do zakupu

• Przypominanie

• Wzmocnienie pozycji

• Wprowadzenie marki

System komunikacji marketingowej, narzędzia promocji (promotion-mix

• Reklama

• Public relations

• Aktywizacja sprzedaży (promocja dodatkowa)

• Sprzedaż osobista

Strategia promocji

Polega na takim doborze narzędzi /promotion-mix/, aby była ona jak najbardziej skuteczna z punktu widzenia efektywności sprzedaży

Reklama:

Różne płatne, kontrolowane formy nieosobowego prezentowania oraz popierania idei, towarów i usług, wobec docelowej grupy klientów,przez określonego nadawcę

Public relations

Celowe, planowane i systematyczne działanie, zmierzające do tworzenia i utrzymania wzajemnego zrozumienia między organizacją i społeczeństwem.

Sprzedaż osobista

za pomocą bezpośrednich kontaktów interpersonalnych sprzedawców z nabywcami Polega na prezentowaniu oferty przedsiębiorstwa i aktywizowaniu sprzedaży

Promocja dodatkowa Aktywizacja sprzedaży

Obejmuje zespół środków zwiększających Stopień atrakcyjności produktu dla nabywców i podwyższających ich skłonność do zakupu Stymulowanie, w krótkim okresie czasu, dokonywania zakupów produktów przez: konsumentów oraz kanały dystrybucji i sprzedaży w postaci tymczasowych zachęt

• Dystrybucja- omawia zarówno kanały dystrybucji jak i rozwiązania logistyczne

Proces dystrybucji

• Wszelkie czynności związane z pokonywaniem przestrzennych i czasowych różnic występujących między produkcją a konsumpcją

• Wśród tych czynności można wyróżnić: te związane z fizycznym transportem dóbr od producenta do finalnego odbiorcy oraz te związane z określeniem liczby i rodzajów ogniw pośrednich

Kanał dystrybucji

• Jest to z jednej strony droga, którą jest przesuwany towar od producenta do konsumenta (zmieniający właściciela i kumulujący coraz to nowe wartości użytkowe), z drugiej zaś - łańcuch instytucji, za których pośrednictwem dokonuje się przepływ towarów, usług i informacji na rynek

Rodzaje kanałów dystrybucji

Kryteria klasyfikacji	Typy kanałów
1. Liczba pośredników	Bezpośrednie Pośrednie
2. Liczba szczebli pośrednich	Krótkie Długie
3. Liczba pośredników	Wąska Szeroka
4. Rodzaje przepływających strumieni	Transakcyjne Rzeczowe
5. Znaczenie kanału dla producenta	Podstawowe Pomocnicze
6. Charakter powiązań między uczestnikami kanału	Konwencjonalne Zintegrowane - kontraktowe, korporacyjne, administrowane

Pośrednicy w kanałach dystrybucji

• Są to osoby i firmy, które świadczą usługi bezpośrednio związane z zakupem i/lub sprzedażą produktów w czasie ich drogi od producenta do nabywcy (użytkownika)

• Pośrednicy handlowi

• Pośrednicy agentów

Detal

• Handel detaliczny - stanowi ostatnie ogniwo w kanale dystrybucji, za pośrednictwem którego produkty docierają do ostatecznego nabywcy

• Rodzaje detalistów:

• Niezależni, zorganizowani

• Wielobranżowi, branżowi, wyspecjalizowani

• W stałych punktach sprzedaży, z pominięciem sieci stałych punktów sprzedaży

• W sieci skoncentrowanej, w sieci rozproszonej itd.

• Sprzedaż tradycyjna, samoobsługowa, wysyłkowa, internetowa itp.

Hurt:

• Hurt - spełnia rolę pośrednika między producentami i detalistami (rzadziej finalnymi nabywcami). Można wyróżnić tutaj:

• Kupców hurtowych

• Agentów hurtowych nie przejmujących produktów na własność (brokerzy, agenci przemysłowi, przedstawiciele handlowi itp.)

29. Definicje turystyki i ruchu turystycznego.

Turystyka - zgodnie z definicją Światowej Organizacji Turystyki (World Tourist Organization WTO) jest to:

• ogół czynności osób, które podróżują i przebywają w celach wypoczynkowych, zawodowych lub innych nie dłużej niż rok bez przerwy poza swoim codziennym otoczeniem, z wyłączeniem wyjazdów, w których głównym celem jest aktywność zarobkowa,

• forma czynnego wypoczynku poza miejscem stałego zamieszkania.

Ruch turystyczny to określenie przemieszczania się ludzi, które nie jest wymuszone przez czyniki zewnętrzne - ludzie zmieniają miejsce pobytu, swoje środowisko, rytmu życia dobrowolnie - bez przymusu. Ruch turystyczny odnosi się do określonego obszaru, kierunku, okresu w którym trwa, itp.

Obecnie w świecie obowiązuje podział ONZ WTO ruchu turystycznego:

• dla celów wizyty,

• na czas trwania pobytu lub podróży,

• na miejsca zamieszkania turysty (region, kraj) i miejsca jego przeznaczenia,

• użytych środków transportu,

• oraz rodzajów obiektów noclegowych.

W badaniach nad ruchem turystycznym największe znaczenie ma ustalenie celu(ów) podróży. Cel(e) te zostały podzielone na dwie kategorie:

• podstawowe,

• jak i drugoplanowe.

ONZ dokonało podziału celów wizyt na 6 różnych kategorii - w 1976 roku. Zalicza się do nich:

• aktywny/ pasywny wypoczynek (zwiedzanie, zakupy, podróże poślubne, hazard, wypoczynek na plaży,itp.),

• odwiedziny u krewnych i znajomych (wyjazdy na urlop do domu, uczestnictwo w pogrzebach, opieka nad osobami niepełnosprawnymi,itd.),

• podróże w sprawach zawodowych (w to wchodzi również instalacja urządzeń, wizytacje, uczestnictwo w spotkaniach, konferencjach, targach, wygłaszanie wykładów, występy na koncertach, płatne studia, kursy językowe),

• podróże w celach zdrowotnych (czyli pobyt w uzdrowiskach i sanatoriach, terapia morska, wczasy odchudzające),

• oraz podróże w celach religijnych (pielgrzymki, uczestnictwo w wydarzeniach religijnych),

• inne (podróże załóg statków i samolotów pasażerskich, tranzyt).

Pamiętać należy, że rzadko kiedy celem podróży jest tylko jeden z wymienionych powyżej celów.

30. Klasyfikacja podróżnych według WTO.

30. Klasyfikacja podróżnych według WTO (UNWTO)

Podróżni

Odwiedzający Inni podróżni

Turyści Odwiedzający jednodniowi

Podróżny - osoba podróżująca pomiędzy dwoma miejscowościami w danym kraju, lub między dwoma krajami na świecie.

Odwiedzający - każda osoba podróżująca, poza zwykłym otoczeniem (podróże codzienne, lub z dużą częstotliwością), na czas nie dłuższy niż 12 miesięcy, jeśli podstawowy cel podróży jest inny niż podjęcie działalności zarobkowej w odwiedzanej miejscowości.

Turysta - to odwiedzający, którego pobyt trwa przynajmniej 1 noc, którego główny cel przyjazdu może być zakwalifikowany do 3 grup: czas wolny i wakacje, interesy i sprawy zawodowe, inne.

Odwiedzający jednodniowi - wycieczkowicze; spędzający w danym miejscu mniej niż 24 h; nie są turystami, ale częścią gospodarki turystycznej

31. Motywacje podróży turystycznych.

Wersja skrócona:

Motywacje społeczne: potrzeba kontaktów z innymi cywilizacjami, potrzeba osobistego zobaczenia tego co pokazuje TV, potrzeba zmiany

Motywacje rodzinne lub plemienne: potrzeba odnalezienia pewnego stylu życia rodzinnego uniemożliwionego przez życie codzienne, potrzeba odbudowy komórki rodzinnej z przywróceniem jej struktury

Motywacje osobiste: potrzeba odzyskania kontaktu z naturą, potrzeba ucieczki od nacisków zbiorowych, potrzeba posiadania prawa do marzeń

Wersja ciut dłuższa:

Motywacje - opisują pobudki skłaniające człowieka do określonego zachowania i regulują to zachowanie. Bywają różnorodne i często nie uświadomione.

Struktura motywacji wg W.W. Gaworeckiego:

1. Motywacje społeczne:

• potrzeba naśladowania lub próba zajęcia wyższego miejsca w grupie,

• potrzeba kontaktów z innymi cywilizacjami,

• potrzeba oryginalności lub próba wyróżnienia się w grupie,

• potrzeba odpowiedzialności lub próba zaimponowania,

• potrzeba efektywnego działania lub aspiracje kulturalne czy pseudokulturalne,

• potrzeba zrozumienia świata i jego wydarzeń,

• potrzeba osobistego zobaczenia i dotknięcia tego, co pokazują środki masowego przekazu,

• potrzeba ucieczki z ram życia codziennego lub zmiany otoczenia.

Motywacje rodzinne lub plemienne:

• potrzeba odnalezienia pewnego stylu życia rodzinnego, uniemożliwionego przez życie codzienne,

• potrzeba odbudowy komórki rodzinnej z przywróceniem jej struktury i systemu autorytetów,

• potrzeba opuszczenia zgrupowania rodzinnego, gdy jest zbyt ciasne,

• potrzeba uczestniczenia w życiu dziecka w okresie jego kształcenia przez nauczanie poparte okazaniem przez dorosłego erudycji oraz siły w ćwiczeniach siłowych lub zręcznościowych.

• Motywacje osobiste lub egoistyczne:

• potrzeba odzyskania kontaktu z naturą,

• potrzeba ucieczki od nacisków zbiorowych, zawodowych, rodzinnych, religijnych lub potrzeba odprężenia,

• potrzeba wiedzy lub aspiracje do efektywnego działania przez kulturę, kontakt z innymi cywilizacjami lub przez działalność artystyczną,

• kompleks Tarzana albo narcyzm lub jednoczesna potrzeba podobania się innym i sobie,

• potrzeba posiadania prawa do marzeń albo pozbycia się swojej codziennej osoby,

• infantylizm albo kompleks niemowlęcia, odrzucenie nakazów, robienie tego co się podoba,

• potrzeba rozrywki, zabawy, spontanicznej lub twórczej,

• potrzeba koczowania (ucieczka od świata codziennego),

• potrzeba konkretnego działania albo kompleks „zrób to sam”, prowadzący do rozwoju sztuki i rzemiosła artystycznego,

• potrzeba biologiczna kąpieli słonecznej, konieczność odzyskania zdrowia, dotlenienia się, ruchu fizycznego,

• potrzeba ucieczki od szkodliwości i nacisków albo odzyskania równowagi psychicznej,

• potrzeba fizjologiczna, działanie świadome i realne lub zwykły wypoczynek.

Motywy wg K. Przecławskiego:

1. Motywy związane z pragnieniem udania się do określonego kraju lub miejscowości;

2. Motywy związane z pragnieniem opuszczenia na jakiś czas miejsca swojego stałego pobytu;

3. Motywy związane z pragnieniem spedzenia określonego czasu z kimś poza miejscem stałego zamieszkania;

4. Motywy związane z pragnieniem zawarcia nowych znajomości, pozyskania nowych przyjaciół;

5. Motywy związane z pragnieniem pozostawania w zgodzie ze stereotypami, normami obowiązującymi w środowisku, do którego się należy;

6. Motywy związane z zaspokojeniem potrzeb emocjonalnych i estetycznych;

7. Motywy związane z zaspokojeniem potrzeb twórczych;

8. Motywy związane z zaspokojeniem potrzeb biologicznych;

9. Motywy związane z uprawianiem turystyki w szerokim tego słowa znaczeniu, a więc turystyki dla celów: zarobkowych, rodzinnych, kultu, konferencji, sportu, studiów i innych.

Motywy wg V.T.C. Middletona:

1. Motywy związane z pracą - aktywność w działalności gospodarczej związanej z udziałem w konferencjach, spotkaniach, krótkich kursach oraz aktywność wynikająca z wykonywanej pracy jak: personel lotniczy, kierowcy ciężarówek i inni;

2. Motywy związane z kulturą fizyczną oraz fizjologiczne - stanowią podstawę do udziału w zajęciach sportowych, przyczyniają się do poprawy zdrowia, sprawności fizycznej i rehabilitacji, wypoczynku i relaksu;

3. Motywy kulturalne, psychologiczne, edukacyjne - podróże związane z udziałem w festynach, przedstawieniach teatralnych, koncertach, zwiedzanie muzeów, realizacją zainteresowań osobistych i odwiedzanie miejsc interesujących pod względem kulturalno-przyrodniczym;

4. Motywy towarzyskie i etniczne - odwiedziny krewnych i przyjaciół, udział w imprezach rodzinnych, towarzyskich lub związanych z obowiązkami zawodowymi;

5. Motywy związane z rozrywką, zabawą i przyjemnością - podróże na zawody sportowe lub celem wzięcia udziału w innych imprezach masowych, odwiedzin parków tematycznych czy dokonywania zakupów;

6. Motywy religijne - udział w pielgrzymkach czy poszukiwanie samotności dla medytacji i studiów.

Cele wizyt wg klasyfikacji UNWTO -

typy podróży ze względu na motywy odwiedzających:

1. Wypoczynek, rekreacja, wakacje;

2. Odwiedziny krewnych i znajomych;

3. Podróże w sprawach zawodowych i interesach;

4. Podróże w celach zdrowotnych;

5. Podróże w celach religijnych;

6. Inne.

32. Formy i kategorie turystyki.

32. Formy i kategorie turystyki

FORMY	KATEGORIE
Domestic / krajowa	Turystyka wewnątrzkrajowa
Inbound / przyjazdowa	Turystyka narodowa
Outbound / wyjazdowa	Turystyka międzynarodowa

Krajowa - obejmuje podróże mieszkańców po własnym kraju.

Przyjazdowa - przyjazdy do danego kraju osób stale mieszkających za granicą.

Wyjazdowa - wyjazdy mieszkańców danego kraju za granicę.

Odpowiednie połączenie tych trzech podstawowych form turystyki pozwala wyodrębnić trzy kolejne:

Wewnątrzkrajowa - na którą składa się turystyka krajowa i przyjazdowa.

Narodowa - obejmuje turystykę krajową i wyjazdową.

Międzynarodowa - łączy w sobie turystykę przyjazdową i wyjazdową.

33. Scharakteryzować wskazany rodzaj turystyki.

34. Funkcje i dysfunkcje współczesnej turystyki.

FUNKCJE TURYSTYKI
POZYTYWNE	NEGATYWNE
1	2
WYPOCZYNKOWA
zaspokaja potrzeby regeneracji sił fizycznych i psychicznych poza miejscem stałego zamieszkania rozwój osobowości, utrzymanie sprawności fizycznej organizmu podnoszenie efektywności pracy	bierny wypoczynek ogranicza możliwości poznawcze turystów przeładowanie i niedostosowanie programów pobytu powoduje zmęczenie turystów przeludnienie miejscowości turystycznych zmniejsza efektywność wypoczynku
ZDROWOTNA
wzmacnia poczucie wpływu na własne życie ogranicza negatywne skutki rozwoju cywilizacji sprzyja profilaktyce zdrowotnej i rehabilitacji stwarza kontakt między ludźmi trwale niepełnosprawnymi i ludźmi dochodzącymi do zdrowia poprawia stan zdrowia	możliwość wystąpienia „choroby pourlopowej”, wynikającej z niezadowolenia z wypoczynku nadmierne zmęczenie fizyczne istnieje niebezpieczeństwo chorób zakaźnych czy zatruć pokarmowych
WYCHOWAWCZA
przygotowuje do życia w społeczeństwie, kontakt z innymi kształtuje osobowość i emocje pogłębia patriotyzm, uwrażliwia na piękno uczy tolerancji wpływa na zmianę zachowania i zainteresowań ludności miejscowej zacieśnia więzi w rodzinie	wolność sprzyja zachowaniom patologicznym brak kultury wśród turystów naśladownictwo konsumpcyjnych postaw życiowych przez ludność miejscową
KSZTAŁCENIOWA
zaspokaja ciekawość świata wzbogaca wiedzę z różnych dziedzin życia umożliwia poznanie obyczajów czy języka kształtuje nowe zainteresowania motywuje ludność miejscową do podnoszenia kwalifikacji	poznanie miejsca pobytu może być powierzchowne brak refleksji nad życiem czy dorobkiem współczesności wśród turystów
MIASTOTWÓRCZA
wzmożenie procesów urbanizacyjnych, rozwój infrastruktury turystycznej i paraturystycznej walory przyciągają turystów oraz inwestorów drugie domy hamują odpływ ludności wiejskiej do miast	degradacja środowiska utrata podstawowych funkcji turystycznych negatywnie zmienia się styl życia mieszkańców wsi
EDUKACJI KULTUROWEJ
zaspokaja potrzeby intelektualne i estetyczne upowszechnia wartości kulturowe chroni i wzbogaca dobra kultury powoduje wzrost zainteresowania własnym dziedzictwem kulturowym wśród turystów i miejscowej ludności	zanik autentyczności kultury lokalnej niszczenie zabytków
EKONOMICZNA
aktywizuje społeczeństwo i gospodarkę chęć uczestniczenia w turystyce skłania do oszczędzania dysproporcje w standardzie życia ludności ulegają zmniejszeniu turystyka to rodzaj eksportu	brakuje środków na inwestycje ważne dla mieszkańców wyższe ceny w obszarach recepcyjnych powodują, że obniża się poziom życia ludności miejscowej następuje wzrost cen ziemi i spekulacja gruntami
ETNICZNA
zaciśnięcie więzi z miejscem pochodzenia poznanie języka i kultury przodków ochrona wartości narodowych	przyjazdy turystów etnicznych wzbudzają emocje i obawy zniszczone obiekty bulwersują turystów etnicznych i powodują spadek ich przyjazdów
KSZTAŁTOWANIA ŚWIADOMOŚCI EKOLOGICZNEJ
rozwój ruchu ochrony środowiska działania proekologiczne, edukacja turystów oraz pracowników harmonijny kontakt z naturą	ograniczenie potencjału walorów regionu brak świadomości ekologicznej degradacja środowiska erozja gleby, niebezpieczeństwo lawin, osunięć ziemi oraz powodzi
1		2
POLITYCZNA
kształtuje wizerunek danego kraju zwiększa się współpraca międzynarodowa i procesy integracyjne kształtowanie świadomości narodowej	w niektórych państwach turystyka podporządkowana jest polityce

35. Trendy i prognozy w turystyce światowej do 2020 roku.

- specjalizacja produktów turystycznych - projektowane są „od nowa” nowoczesne strategie marketingowe marek emocjonalnych - dla tradycyjnych destynacji (kierunków) ukierunkowane na atrakcje związane z lokalnymi społecznościami i ich przemyślnością - dziedzictwem

- rozwija się tendencja zwiększonego zainteresowania turystyką poznawczą - kulturową, turystyką aktywną - alternatywnymi do tradycyjnych sposobami spędzania czasu wolnego przeznaczonego na wypoczynek, pracę typu hobby i samokształcenie

- wzrasta zagrożenie podróżowania do destynacji o zwiększonym stopniu ryzyka pobytu (nawet już w obrębie Europy), które związane jest z terroryzmem i chorobami cywilizacyjnymi, zwiększa się zapotrzebowanie na produkty bezpieczne, nowe, których zaplecze kulturowe gwarantuje przeżycia zbliżone do tradycyjnych kierunków turystycznych (patrz globalne zjawisko zagrożonego bezpieczeństwa)

- zainteresowanie rynków turystyką krajową, a nawet regionalną, rośnie zjawisko „izolacjonizmu turystycznego”, czyli turystyka we własnym kraju i regionie - większe zainteresowanie odwiedzających wyjazdami w obrębie własnego kraju/regionu. Może być efektem spadku zasobności portfeli odwiedzających lub znużenia upodabnianiem się tradycyjnych destynacji.

- indywidualizm - turysta w czasie urlopu poszukuje jeszcze większej indywidualności i intymności przeżyć osobistych, kontaktu z środowiskiem

- eksponowany jest narodowy wątek turystyki - zwłaszcza kulturowej, gdzie narodowe specjalności są głównym motywem decyzji przyjazdu

- rosną wydatki na podniesienie „poziomu wspomnieniowego” (o kilkanaście procent).

- bardziej aktywne spędzanie czasu - następuje rezygnacja z dotychczasowych nawyków konsumenckich - stabilnego wypoczynku. Odwiedzający rezygnują z produktów o charakterze pasywnym (tydzień pobytu w jednym miejscu bez dodatkowych atrakcji), a wybierają te zapewniające większą aktywność, nastawione na aktywne spędzanie czasu.

- Wzrost zainteresowania produktami short breaks, zwłaszcza produktami turystyki miejskiej i kulturowej oraz aktywnego wypoczynku!!! (stąd tanie latanie)

1. Prognozy WTO - rozwój turystyki na świecie do 2020 roku
   Prognoza Światowej Organizacji Turystycznej (WTO) zakłada ze w 2020 roku liczba osób uczestniczących w światowym ruchu turystycznym powinna wynieść 1,6 mld czyli 7% wszystkich mieszkańców ziemi. Zgodnie z panującymi obecnie trendami turystyka międzynarodowa nadal będzie najbardziej popularna wśród mieszkańców Europy (uczestniczyć ma w niej do 14% mieszkańców kontynentu), regionu Azji Wschodniej
   i Oceanu Spokojnego (10%) oraz mieszkańców obu kontynentów amerykańskich (8%). Najmniej popularna ma być natomiast turystyka zagraniczna wśród mieszkańców Azji Południowej, ma w niej uczestniczyć jedynie 1% ludności regionu.
   Według tych samych prognoz wydatki turystów uczestniczących w turystyce międzynarodowej mają wynieść w 2020 roku około 2 bln USD, w roku 1997 osiągnęły one 448mld USD.

2. w 2020 roku nadal największy udział
   w światowej turystyce zagranicznej mieć będzie Europa, jednak najszybszy wzrost liczby turystów wystąpi w regionie obejmującym Azję Wschodnią oraz Australię i Oceanię. Region Azji Wschodniej i Pacyfiku stanie się drugim z kolei po Europie najczęściej odwiedzanym miejscem na świecie i jego udział wzrośnie do 25%. Liczba podróży międzyregionalnych, jak się przewiduje, będzie rosła szybciej niż liczba podróży wewnątrz regionów.

3. opracowana przez Światową Organizację Turystyczną prognozę rozwoju Światowej turystyki do 2020 roku mówią, że do głównych zjawisk, jakie się pojawią w najbliższych latach, należą:
   - równoległe występowanieglobalizacji oraz lokalizacji turystyki międzynarodowej; pierwszy trend będzie polegać na odwiedzaniu przez turystów miejsc odległych czasami o tysiące kilometrów, natomiast tendencja druga będzie związana ze wzrostem znaczenia turystyki alternatywnej tj. ekoturystyka, agroturystyka.
   - charakter typowego produktu turystycznego będzie się coraz częściej sprowadzał do zasady „3E” (ang. Entertainment, excitement, education).
   - coraz większego znaczenia będą nabierać technologie związane z informatyką,
   w odniesieniu do promocji i informacji turystycznej, rezerwacji miejsc noclegowych
   i przejazdów.
   - wyraźnemu skróceniu ulegnie czas spędzany przez turystę w podróży.
   - nastąpi jeszcze większa polaryzacja upodobań turystów- z jednej strony duża grupa turystów będzie domagać się coraz większego komfortu usług, a z drugiej strony coraz więcej osób będzie się przede wszystkim kierować chęcią przeżycia niepowtarzalnej przygody, oznacza to, że chociaż coraz większe znaczenie będzie odgrywać turystyka zrównoważona, to jednak nasili się konflikt między turystyka masową a turystyka alternatywną.
   - miejsca odwiedzane przez turystów często będą „mało atrakcyjne” z punktu widzenia dzisiejszego sensu tego określenia w turystyce. - nadal niektóre kierunki wyjazdów będą szczególnie modne (Hiszpania będzie odwiedzana nie ze względu na niskie ceny, ale z powodu piękna i bogatej kultury).
   - duże znaczenie w światowym ruchu turystycznym będą mieć turyści z Azji.
   Tendencje te oznaczają pojawienie się konieczności zacieśnienia współpracy międzynarodowej w zakresie turystyki i prowadzenie przez rząd poszczególnych państw aktywnej polityki turystycznej. To z kolei pociąga za sobą potrzebę udoskonalenia systemu zbierania i wymiany informacji statystycznych w zakresie turystyki. Zdaniem autorów przytoczonej prognozy, postępująca globalizacja turystyki zwiększa również rolę WTO, jako głównego koordynatora działań rządów poszczególnych państw i instytucji ponadnarodowych na polu turystyki międzynarodowej.

36. Organizacja turystyki w Polsce - w zarysie.

Ustawowe zadania POT:

I Promocja Polski jako kraju atrakcyjnego turystycznie.

II Zapewnienie funkcjonowania i rozwijania polskiego systemu informacji turystycznej w kraju i na świecie.

III Inicjowanie, opiniowanie i wspomaganie planów rozwoju i modernizacji infrastruktury turystycznej.

Główne funkcje POT to:

• kształtowanie wizerunku Polski,

• promocja walorów turystycznych Polski w kraju i zagranicą,

• działanie na rzecz rozwoju polskiego produktu turystycznego,

• prowadzenie analiz i badań rynku,

• prowadzenie krajowego systemu informacji turystycznej,

• współpraca przy określeniu strategii i polityki rządu w dziedzinie turystyki.

Ponadto, mając na uwadze polskie potrzeby i Polską Agencję Rozwoju Turystyki, w której POT ma 97% udziałów

• promowanie Polski jako kraju turystycznie atrakcyjnego pod względem kulturowym i przyrodniczym

• zapewnienie funkcjonowania i rozwijania polskiego systemu informacji turystycznej w kraju i na świecie

• inicjowanie, opiniowanie i wspomaganie planów rozwoju i modernizacji infrastruktury turystycznej

• materiały promocyjne

• organizowanie targów i seminariów

• współpraca z samorządem terytorialnym, gospodarczym oraz ze stowarzyszeniami w dziedzinie turystyki

• stworzenie spójnego systemu promocji turystycznej na szczeblu regionalnym i lokalnym oraz stymulowanie rozwoju produktu turystycznego

• zwiększenie obecności Polski jako atrakcyjnego celu podróży w zagranicznych mediach: prasowych, audiowizualnych, elektronicznych

• synchronizacja działań POT z ogólnym planem popraw wizerunku Polski w krajach UE.

37. Bilans korzyści i strat rozwoju współczesnej turystyki.

Na pewno rozwój turystyki w wielkim stopniu ożywia gospodarkę: zmniejsza bezrobocie, wzrost wpływów do budżetu, wzrost zainteresowania innych państw, a co za tym idzie pojawiają się zagraniczni inwestorzy.
Na pewno rozwój gospodarki turystycznej zajmuje miejsce wśród priorytetów polityki gospodarczej państwa, ponieważ państwo zaczyna czerpać ogromne zyski. Większa część budżetu będzie przeznaczona na dalszy rozwój.

Przykładem mogą być państwa, które utrzymują się tylko z turystyki jak Cypr, np. można także powiedzieć,
że skorzystają na tym też prywatne instytucje i obiekty noclegowe, restauracje, sklepy z pamiątkami itp.

STRATY: hałas, zgiełk, zwiększone zanieczyszczenie środowiska

Turystyka jest często promowana jako ważny czynnik rozwoju ekonomicznego, szczególnie na terenach nadmorskich, gdzie turystyka stanowi atrakcyjną alternatywę do istniejących form działalności gospodarczej, takich jak rolnictwo i rybactwo. Region bałtycki oferuje wiele miejsc, gdzie zrównoważony rozwój turystyki (projekty ekoturystyczne) stanowi niepowtarzalną okazję do tworzenia zarówno miejsc pracy, jak i dodatkowych źródeł dochodu dla społeczności lokalnej, zapewniając jednocześnie lepszą ochronę cennych habitatów
i cennych gatunków.

38. Scharakteryzować pojęcie: gospodarka turystyczna.

Analizując turystykę jako dziedzinę gospodarowania, musimy wyjaśnić dwa istotne i zbliżone, choć nie tożsame pojęcia. Otóż, mówiąc o ekonomicznych aspektach turystyki używane są najczęściej dwa ogólne określenia, a mianowicie: gospodarka turystyczna i przemysł turystyczny.
Gospodarka turystyczna jest to kompleks różnorodnych funkcji gospodarczych i społecznych bezpośrednio lub pośrednio rozwijanych w celu zaspokojenia wzrastającego zapotrzebowania człowieka na dobra i usługi turystyczne (W.W.Gaworecki, Turystyka, 1998, s. 177).
Przemysł turystyczny to kompleks powiązanych ze sobą przedsiębiorstw oraz innych organizacji zaangażowanych w produkcję dóbr i usług, która nie miałaby racji bytu, gdyby nie popyt zgłaszany przez uczestników ruchu turystycznego, lub też turyści nie mogliby bez niej zaspokoić swoich podstawowych potrzeb turystycznych (W.Alejziak, Przemysł turystyczny, Koszalin 2000, s. 52).
W definicjach powyższych widać zasadnicze różnice i zasadnicze cechy, podkreślane w obu pojęciach. Gospodarka turystyczna jest pojęciem szerszym. Obejmuje zaspokajanie potrzeb typowo turystycznych - m.in. usługi noclegowe, gastronomiczne, wypoczynkowe, transportowe i informacyjne, jak i innych potrzeb zgłaszanych przez turystów. Widzimy tu ponadto ścisły związek pomiędzy gospodarką turystyczną, czyli wytwarzaniem dóbr i usług turystycznych, a ich konsumpcją. Gospodarka turystyczna stanowi zatem jakby wyodrębniony w gospodarce danego kraju zespół działań i procesów gospodarczych, a także społecznych, służących zaspokajaniu potrzeb turystów. Z jednej strony mamy dostawców dóbr i usług turystycznych, z drugiej - odbiorców, czyli konsumentów, czyli turystów. Zaspokajaniem potrzeb zajmują się powołane do tego celu organizacje i instytucje, powiązane w określony szczególny, funkcjonalny sposób. Można wobec tego również powiedzieć, że gospodarka turystyczna stanowi pewien system, funkcjonujący w obrębie systemu przyrodniczego, społecznego i ekonomicznego. System ten adaptuje środowisko naturalne, stanowiące podstawę rozwoju turystyki, dla potrzeb ruchu turystycznego i nadaje mu cechy kategorii ekonomicznej, wpisując go w ramy systemu ekonomicznego. W ramach systemu społecznego zapewnia zaspokojenie określonycb potrzeb i rozwój ruchu turystycznego. Pamiętać trzeba, że działalność gospodarcza w zakresie turystyki występuje w wielu sektorach gospodarki narodowej, czyli wiele sektorów bierze udział w powstawaniu tzw. produktu turystycznego.

Zasygnalizować należy jeszcze jedno pojęcie, związane z wytwarzaniem produktu turystycznego. Pojęcie to związane jest z przedsiębiorstwami funkcjonującymi w branży typowo turystycznej, rozumianej wąsko, jako związanej bezpośrednio z dobrami i usługami turystycznymi, a więc w tzw. bezpośredniej gospodarce turystycznej. W odniesieniu do takich przedsiębiorstw stosowane jest pojęcie biznesu turystycznego. Inaczej mówiąc, biznses turystyczny tożsamy jest z bezpośrednią gospodarką turystyczną. Według Światowej Rady Podróży i Turystyki (WTTC), gospodarka turystyczna to rynek wytworzony przez szeroko pojęty popyt turystyczny, obejmujący nie tylko dobra i usługi, służące bezpośrednio konsumpcji turystycznej, ale także takie rodzaje działalności gospodarczej, które są ściśle bądź częściowo uzależnione od ruchu podróżnych i których rozwój nie byłby możliwy, lub znacznie ograniczony, gdyby nie turystyka.
Pojęcie przemysłu turystycznego utożsamiane jest zwykle jedynie ze sferą wytwarzania dóbr i usług turystycznych i obrotu nimi, a więc sfery podaży turystycznej. Można ogólnie powiedzieć, że jest to kompleks podmiotów podaży turystycznej. Zarówno kwestie podaży, jak i popytu (konsumpcji) uwzględnia już pojęcie gospodarki turystycznej. Używanie pojęcia przemysł turystyczny budzi wątpliwości, bo turystyka to nie jeden przemysł, ale wiele przemysłów powiązanych ze sobą poprzez zaspokajanie potrzeb turystów. Ponadto, firmy turystyczne nie tworzą zawsze jednakowych produktów i nie stosują jednakowych procesów technologicznych. Są na tyle różne, że nie sposób traktować ich jednakowo. Dodatkowo, w przemyśle turystycznym funkcjonują przedsiębiorstwa, obsługujące wyłącznie, lub przede wszystkim turystów (hotelarstwo, lotnictwo, organizacja turystyki, pośrednictwo turystyczne), jak i obsługujące inne osoby, nie będące turystami - np. gastronomia, transport, kultura. Dlatego podział na przemysł i gospodarkę turystyczną nie jest do końca jednoznaczny. W ujęciu Światowej Rady Podróży i Turystyki (WTTC), przemysł turystyczny to produkcja dóbr i usług stricte turystycznych, związanych z zakwaterowaniem, wyżywieniem, usługami rekreacyjnymi, transportem, itp. Przemysł turystyczny jest „wierzchołkiem” całej gospodarki turystycznej.

39. Pojęcie i klasyfikacja miejscowości turystycznych.

Pojęcie miejscowości turystycznej należy do dyskusyjnych. Wolno przypuszczać iż może to być wiejska czy miejska jednostka osadnicza lub jednostka nowa, gdzie poprzednio nikt nie mieszkał. Omawiana miejscowość wyposazona jest w podstawowe walory turystyczne i infrastrukturę turystyczną. Znacząca część ludności w niej zmieszkałej trudni się pracą w bezpośredniej lub pośredniej gospodarce turystycznej.

Uznano,iż jednostka osadnicza jest zaliczana do miejscowości turystycznej, jeżeli posiada co najmniej jeden ze składników podstawowych dóbr turystycznych i w związku z tym jest punktem docelowym wypoczynkowego ruchu krajoznawczego.

Inni autorzy jak np. Markowic twierdzi iż, miejscowość tur. to miejsce, które przyciąga liczne rzesze turystów i któremu turystyka nadał specjalny charakter. Wytworzony w miejscowości turystycznej bezpośredni dochód odgrywa bardzo ważną rolę nawet decydującą w jej egzystencji i rozwoju.

Biorąc za punkt wyjścia różnorodność motywacji uprawiania turystyki, można wyróżnić miejscowości tur. w węższym znaczeniu, są to:

1)miejscowości wypoczynkowe- obejmujące kurorty ,miejscowości urlopowe, miejscowości będące celem wypoczynku weekendowego.

2)miejscowości znane z atrakcji turystycznych, jak np. imprezy lub uroczystośći o charakterze świeckim, centra rozrywki itp.

3) miejscowości kultu religijnego, odwiedzane z pobudek religijnych.

W grupie zaś miejscowości tur. w szerszym znaczeniu wymienia się:

1)centra komunikacyjne tj. morskie, lotnicze, autobusowe

2)centra oświatowe-miejscowości kongresowo-konferencyjne

3)centra administracji np. stolice państw, regionów i inne wazne miasta

4)centra gospodarcze np. przemysłowe, handlowe.

Gaworecki-„Turystyka” str.212-218

40. Cechy i rodzaje usług turystycznych.

Usługi turystyczne to wszystkie społecznie pożyteczne czynności służące zaspokojeniu potrzeb turystycznych materialnych i niematerialnych, czyli duchowych człowieka. Usługi turystyczne obejmują więc niezbędne czynności związane z przygotowaniem się do podróży, dojazdem do miejsca docelowego, pobytem w wybranym miejscu oraz powrotem do miejsca stałego zamieszkania.

Cechy usług turystycznych:

• komplementarność - zaspokajają komplementarnie popyt turystyczny (pakiet usług), a także są ściśle związane z walorami turystycznymi, co oznacza, że istnienie usług turystycznych determinuje rozwój ruchu turystycznego na danym terenie;

• funkcja społeczna - spełniają ważne funkcje społeczne, zapewniają wypoczynek i wpływają na wymiar wolnego czasu;

• różnorodna działalność gospodarcza - zaspokajają inne potrzeby turysty niż te, które świadczone są w jego stałym miejscu zamieszkania;

• substytucyjność - turysta ma możliwość wyboru;

• rynek nabywcy - usługi turystyczne, szczególnie w zakresie noclegów i wyżywienia, kształtuje rynek nabywcy;

• zróżnicowany popyt - popyt na usługi turystyczne jest zróżnicowany pod względem czasowym, przestrzennym i rodzajowym;

• obecność konsumenta - nie mogą być odłożone w czasie - albo się je sprzeda w określonym terminie, albo nie sprzeda się ich w ogóle;

• abstrakcyjny charakter - najpierw się je sprzedaje, a dopiero potem świadczy;

• charakter rynkowy - są w pełni lub częściowo odpłatne;

• wewnętrzna dysproporcja - fakt, że zaspokajają one popyt turystyczny komplementarnie i substytucyjnie, wpływa na poziom oraz jakość obsługi ruchu turystycznego;

• mała podatność na postęp techniczny - duże znaczenie ma dobór personelu, zarządzanie nim oraz komunikacja interpersonalna.

Rodzaje usług turystycznych:

• transportowe - Transport osobowy lądowy (kolejowy, samochodowy, autobusowy), lotnictwo cywilne, żegluga pasażerska (morska, rzeczna),

• hotelarskie,

• gastronomiczne,

• informacyjne,

• bankowe,

• pośrednictwa i organizacji,

• przewodnickie i pilotaż wycieczek,

• wypoczynkowe i w zakresie kultury fizycznej,

• kulturalno-rozrywkowe i atrakcje turystyczne,

• w zakresie infrastruktury lokalnej,

• handlowe,

• rzemieślnicze,

• ubezpieczeniowe.

41. Turystyka a handel zagraniczny.

rozwój turystyki związany jest z rozwojem cywilizacyjnym, zamożnością społeczeństwa i ilością wolnego czasu.
Pojęcie handlu zagranicznego, można zdefiniować jako wymianę części produkcji własnej danej kraju, na produkty lub usługi oferowane przez inny kraj. Handel zagraniczny to także wynik udziału danego kraju w międzynarodowym procesie podziału pracy, a także pewnego rodzaju sposób na wykorzystywanie ograniczonych zasobów i mocy produkcyjnych danego kraju. Efektem handlu zagranicznego jest pobudzenie rozwoju gospodarczego, postępu technicznego oraz napływ i rozprzestrzenianie się nowych technologii.
Handel zagraniczny jest także swego rodzaju środkiem na uelastycznienie gospodarki danego państwa, który pozwala na rozszerzanie rynków zbytu przedsiębiorstw a w skali makro całych państw.
Równocześnie, możliwość wymiany handlowej pozwala na zdobywanie nowych rynków zbytu i tym samym, na utrzymywanie w dłuższym czasie mocy produkcyjnych opartych o posiadany park maszynowy, upraszczając - handel zagraniczny pozwala na sprzedaż towarów większej liczbie uczestników globalnego rynku, niż w warunkach rynku zamkniętego w granicach jednego państwa.
Handel zagraniczny, oprócz typowej formy wymiany towarów, może mieć również formę obrotów kredytowo - majątkowych, zakupu lub sprzedaży licencji, a także formę różnego rodzaju wzajemnych zobowiązań jakie mogą powstawać w wyniku przekraczania granic przez mieszkańców danego państwa.
Handel zagraniczny obejmuje procesy: importowe i eksportowe. O imporcie mówimy wtedy, gdy następuje przywóz do danego kraju towarów, o eksporcie mówimy wtedy, gdy następuje wywóz towarów do innych krajów. Eksport pozwala na obniżanie kosztów własnych produkcji, ze względu na możliwość wytwarzania produkcji masowej, która zapewnia rozkładanie się kosztów własnych przedsiębiorstw na większą ilość produkowanych towarów.
Generalnie mówiąc, proces ten pozwala na zdobywanie szerszego rynku zbytu dla produktów wytwarzanych przez dane przedsiębiorstwo, lub inną jednostkę obrotu gospodarczego w warunkach niedoboru popytu wewnętrznego.

42. Turystyka a globalizacja.

Rozwój turystyki na skalę światową rozpoczął się w wieku XX i dalej jest zauważalny. Wzrost turystyki obrazuje ciągłe zwiększanie się ruchu turystycznego i przyrost dochodów z tej dziedziny, np. w 1950r. liczba podróżujących osób wynosiła ok. 25 mln, a przychód wyniósł 2 mld USD, w 1980r. liczba turystów wzrosła do 284 mln, a przychód wzrósł do 103 mld USD. W roku 2000 było już 698 mln turystów, jednak w 2001r. liczba osób podróżujących spadła o ok. 10 mln. i wyniosła 689 mln. Można zatem zauważyć, że w ciągu 51 lat (1950-2001) międzynarodowy ruch turystyczny zwiększył się 27-krotnie. Wg WTO wielkość światowego ruchu turystycznego w 2005 roku wyniesie 1 mld osób, a w 2020r. wzrośnie do 1,6 mld turystów.
Zatrudnienie w latach 90-tych w obsłudze ruchu turystycznego wyniosło 115 mln osób, w 2003r. pracowało 70,4 mln osób. Rozwój turystyki zależy od czynników społecznych, ekonomicznych, politycznych, technicznych i ekologicznych, jednak ostatni z czynników ma dużo większe znaczenie od pozostałych. Turystyka znacznie wpływa na degradacje środowiska naturalnego, dlatego trzeba ograniczać niepożądaną działalność człowieka i zapewnić odnawialność zasobów przyrody. Aby przyroda nie ucierpiał na rozwoju turystyki musi istnieć między nimi odpowiednia równowaga.

Przedsiębiorstwa ponadnarodowe wytwarzają 35% światowego produktu wewnętrznego brutto i są odpowiedzialne za 75% światowego handlu i prawie całe inwestycje bezpośrednie.Pojęcie globalizacji.
GLOBALIZACJA- złożony i szeroki proces, który ma wpływ na wszystkie sfery naszego życia ekonomicznego, społecznego, politycznego itp. w skali całego świata. Główną cechą globalizacji jest integrowanie działań, procesów i podmiotów w globalny system. Inaczej jest to proces umiędzynarodowienie działalności gospodarczej. Proces globalizacji umożliwia przepływ dóbr, usług, kapitału, siły roboczej i informacji, a w jego rozwoju pomagają korporacje międzynarodowe i organizacje.

43. Bezpieczeństwo turystów - istota, zagrożenia i środki.

44. Zagraniczna turystyka przyjazdowa jako źródło dochodów dewizowych - podać przykłady.

45. Znaczenie Internetu we współczesnej turystyce.

Turystyka i hotelarstwo należą do dziedzin gospodarki będących w czołówce pod względem wykorzystywania nowoczesnych rozwiązań technologicznych, zwłaszcza informatycznych.

Wynika to przede wszystkim ze szczególnych cech usług turystycznych, takich jak niematerialność, nietrwałość oraz nierozdzielność procesów konsumpcji i świadczenia usługi sprawiających, że dotarcie do dużej liczby klientów w krótkim czasie oraz automatyzacja procesów biznesowych mają w turystyce szczególne znaczenie.

Prognozy

Nadal będzie wzrastać .znaczenie przeszukiwania internetu oraz jego wykorzystania do

zdobywania informacji oraz nabywania produktów i usług turystycznych.

Rola internetu, w tym nowych środków prezentacji wizualnej, będzie coraz większa, a w przyszłości okaże się najważniejsza.

Konsekwencje dla sektora turystycznego:

1. Dostępność informacji turystycznej o kierunkach podróży i produktach będzie

sprzyjać porównywaniu ofert („szperanie" w internecie) i w ten sposób będzie

intensywniej wpływać na konkurencję.

2. Doświadczeni turyści coraz częściej będą komponować własne wakacje z dostępnych

modułów dokonując bezpośrednich rezerwacji.

3. Rola biur podróży będzie malała, gdyż zakup imprez zorganizowanych coraz częściej

odbywa się przez internet.

4. Internet będzie coraz szybciej zmniejszać rolę krajowych organizacji turystycznych i

izb turystyki; marketing miejsc turystycznych (np. lepsze kreowanie marki przy wsparciu publicznym) zyska na znaczeniu, ponieważ to on będzie zachęcać do odwiedzania stron internetowych.

5. Dostępność odpowiednich odnośników (linków) do usługodawców będzie coraz

ważniejsza jako podstawowy, wstępny warunek sukcesu stron internetowych.

6. Możliwość zakupów przez internet będzie skutkować rezerwacjami dokonywanymi z

mniejszym wyprzedzeniem.

7. W związku z rosnącym znaczeniem bezpieczeństwa bardziej krytyczni turyści będą

mieli większą potrzebę dokonywania bezpiecznych rezerwacji on-line.

Biura podróży sprzedają w Internecie wszystko, co w turystyce jest tylko możliwe do sprzedania - imprezy krajowe, zagraniczne, rezerwacje hotelowe, bilety na każdy rodzaj transportu i dziesiątki innych produktów. Walka o klienta generuje nowe oferty turystyczne, coraz łatwiej jest kupić w sieci usługi dodatkowe jak ubezpieczenia podróżne, wynajem samochodu lub rezerwacje parkingu.

Branża turystyczna jest niewątpliwie jednym z głównych beneficjentów rosnącej popularności Internetu. W polskim Internecie funkcjonuje kilka renomowanych portali internetowych, które jakością swoich usług przekonały do siebie tysiące internatów. Największe z nich to Travelplanet.pl i Wakacje.pl od lat walczące ze sobą o miano lidera branży. Są też giganci, tacy jak Neckermann czy TUI.

Internet daje szerszy wybór i łatwiejszy dostęp do atrakcyjnych ofert, szczególnie tych last- minute.

46. Zastosowanie nowoczesnych technologii informatycznych w turystyce.

Globalizacja wywołuje rozwój i przepływ nowoczesnych technologii teleinformatycznych, które umożliwiają szybkie przesłanie informacji bezpośrednio do użytkownika. Jest to wyzwanie dla współczesnego podmiotu rynku, który musi przygotować się do prowadzenia tzw. E-biznesu, wykorzystując w swojej działalności najnowsze systemy i nośniki informacyjne.

Wpływ technologii informacyjnej na rozwój turystyki znajduje potwierdzenie także w najnowszych raportach Europejskiej Komisji Podróży . W raporcie z badań dotyczących rozwoju turystyki europejskiej w roku 2004 swierdza się 34 % wzrost rezerwacji podróży on-line w stosunku do 2003 r. Przyjmuje się że tendencja ta będzie wzrastać.

Dominującą rolę w wyznaczaniu kierunków rozwoju rynku tur. wywiera postęp w dziedzinie wykorzystywania nowoczesnych technologii informacyjnych , w tym urządzeń komputerowych i telekomunikacyjnych.

47. Rola umiejętności kierowniczych w zarządzaniu firmą turystyczną.

48. Wybrane metody badań stosowanych w turystyce.

Wśród różnorodnych uwarunkowań rozwoju współczesnej turystyki kluczową rolę odgrywają atrakcje turystyczne, są one jednym z ważniejszych elementów składowych turystyki. Zostały wymienione jako główny składnik całego systemu obok takich elementów jak transport, usługi turystyczne, informacja i kierowanie. Atrakcje turystyczne w lapidarny sposób ujął Lundberg 1985 r jako “cokolwiek co zaciekawia turystów” pojęcie to jest zatem siłą rzeczy szerokie obejmuje ono nie tylko elementy przyrody i kultury alke także np. Poziom cen, postawę ludności miejscowej wobec turystów i turystyki, urządzenie turystyczne wraz z całą infrastrukturą techniczną

1) ocena odbioru atrakcji ( metody behawioralne) gdy chcemy uzyskać opinię konsumentów/turystów. Polega na wyborze par skrajnych cech np. Bezpieczny - niebezpieczny, atrakcyjny - nieatrakcyjny itp. Umieszcza się je w skali punktowej

2) analiza ASEB/SWOT jest rozwinięcie tradycyjnej analizy SWOT (możliwości i zagrożeń, sił i słabości) będącej elementem strategicznym planowania biznesu i hierarchii wymagań

3) szkocki formularz oceny atrakcji - polega na obserwacji 6 głównych elementów: wstępu, wejścia, prezentacji tematyki, gastronomii, sklepu i toalet; a następnie ocenia ich od 0 -10 i wpisaniu na broszurę, zlicza się średnią i ustala kategorię. Jest ich 4 - 0 - jakość nie do zaakceptowania bez gwiazdek, 1 - jakość akceptowalna z wieloma uwagami 1 gwiazdka, 2 - jakość akceptowalna z drobnymi uwagami 2 gwiazdki ; 3 - jakość bardzo dobra bez zastrzeżeń 3 gwiazdki,

49. Miejsce turystyki w gospodarce narodowej.

Turystyka nie jest homogeniczną częścią gospodarki narodowej. Dlatego mówiliśmy o złożoności pojęcia gospodarki turystycznej. W gospodarce turystycznej mamy do czynienia z produktami i usługami różnych branż, które łącznie tworzą szeroko pojmowany produkt turystyczny. Ze względu na tę złożoność i niejednorodność, na to, że produkt turystyczny ma wiele źródeł, Światowa Organizacja Turystyki (World Toursm Organization - WTO) zaleca, aby w zakres gospodarki turystycznej włączać 10 spośród 17 standardowo wyróżnianych w gospodarce sektorów. I tak, Międzynarodowa klasyfikacja turystyczna (SICTA - Standard International Classification of Tourism Activities) wyróżnia następujące elementy składowe gospodarki, całkowicie lub częściowo związane z turystyką:
1. budownictwo,
2. handel hurtowy i detaliczny,
3. hotele i restauracje,
4. transport, gospodarkę magazynową i łączność,
5. pośrednictwo finansowe,
6. obsługę nieruchomości, wynajem i inną działalność, związaną z prowadzeniem interesów,
7. administrację publiczną,
8. edukację,
9. pozostałą działalność usługową: komunalną, socjalną i indywidualną,
10. organizacje i instytucje międzynarodowe.
Wskazanie miejsca turystyki w gospodarce polskiej dokonywane jest na podstawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), opracowanej na podstawie obowiązującej w Polsce do 1999 roku Europejskiej Klasyfikacji Działalności (EKD) oraz Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PWKiU). Charakterystyczne jest jednak, że sektor turystyczny nie został należycie wyeksponowany, to znaczy, że w klasyfikacjach tych nie wyodrębniono części składowej gospodarki pod nazwą turystyka. Działalność gospodarcza w zakresie turystyki znajduje się w wielu innych elementach składowych tych klasyfikacji. Niewątpliwie, utrudnia to ocenę roli gospodarki turystycznej w całej gospodarce polskiej.
Podstawowe części składowe gospodarki turystycznej zostały sklasyfikowane w sekcjach, które wprost wyodrębniają elementy rynku turystycznego:
1. Sekcja H - HOTELE I RESTAURACJE - sekcja ta obejmuje wynajem pomieszczeń do krótkotrwałego zamieszkania, łącznie z wyżywieniem, lub bez oraz działalność gastronomiczną.
2. Sekcja I - TRANSPORT, GOSPODARKA MAGAZYNOWA I ŁĄCZNOŚĆ - sekcja ta obejmuje m.in. działalność związaną z przewozem osób środkami transportu lądowego, wodnego i powietrznego, obsługę pasażerów i bagażu, organizowanie i obsługę ruchu turystycznego (a więc działalność biur podróży [organizacja imprez turystycznych], agencji podróży [usługi pośrednictwa sprzedaży] oraz biur turystycznych [usługi informacji turystycznej, doradztwa turystycznego, rezerwacji miejsc noclegowych, rezerwacji i sprzedaży biletów i wycieczek miejscowych]), jak również tzw. pozostałą działalność turystyczną [a więc działalność pilotów wycieczek, przewodników turystycznych].
Te dwie sekcje możemy zaliczyć do tzw. bezpośredniej gospodarki turystycznej. Poza tymi dwiema sekcjami, bezpośrednio związanymi z usługami turystycznymi oraz ich elementami składowymi, działalność turystyczna znajduje się także pośrednio w innych sekcjach gospodarki. Szeroko pojmowana działalność turystyczna zasila sektor turystyczny działalnością produkcyjną lub poprzez świadczenia mające charakter usług paraturystycznych. Możemy powiedzieć, że działalność ta stanowi tzw. pośrednią gospodarkę turystyczną. Do tego typu form działalności można zaliczyć m.in.:
- rolnictwo (agroturystyka, turystyka wiejska),
- działalność produkcyjna (produkcja sprzętu na potrzeby ruchu turystycznego),
- handel (spożywczy, sprzedaż upominków i pamiątek),
- budownictwo (tworzenie infrastruktury turystycznej),
- pośrednictwo finansowe (usługi bankowe, ubezpieczenia),
- nauka (badania naukowe),
- administracja publiczna (jednostki nadzorujące funkcjonowanie sektora turystycznego, wydawanie dokumentów podróży - paszportów, wiz),
- edukacja (szkolnictwo turystyczne),
- ochrona zdrowia (turystyka uzdrowiskowa),
- działalność komunalna (gospodarka odpadami),
- działalność społeczna (kultura, rekreacja, sport).

Podkreślić należy rolę gospodarki turystycznej w gospodarce lokalnej i regionalnej. Funkcjonowanie gospodarki turystycznej w skali regionalnej i lokalnej w istotny sposób stymulowane i zabezpieczane jest przez odpowiednie samorządy - lokalne (powiat, gmina) i regionalne (wojewódzkie). Jednostki samorządu terytorialnego wykonują m.in. zadania z zakresu:
- świadczenie usług informacji turystycznej - w tym - oznakowanie atrakcji turystycznych, szlaków oraz współpraca z branżą i organizacjami turystycznymi,
- utrzymanie:
- infrastruktury lokalnej,
- komunikacji miejskiej,
- porządku i bezpieczeństwa,
- dostęp do tzw. mediów, czyli wody, energii.
Jednostki samorządu terytorialnego pełnią również kluczową rolę w tworzeniu lokalnych i regionalnych produktów turystycznych. W produktach tych łączone są świadczenia wielu dostawców dóbr i usług turystycznych oraz paraturystycznych. Samorząd terytorialny może aktywizować gospodarkę turystyczną na szczeblu lokalnym i regionalnym, a tym samym sprzyjać tworzeniu miejsc pracy poprzez określenie miejsca turystyki w strukturze gospodarki oraz przez tworzenie i realizację strategii rozwoju turystyki, rozwijanie współpracy oraz integrację poszczególnych podmiotów turystycznych.

50. Nowoczesność w rekreacji ruchowej - podać przykłady.

„Rekreacja ruchowa (fizyczna) - to aktywność ruchowa podejmowana w czasie wolnym dla wypoczynku, przyjemność i samodoskonalenie w formie ćwiczeń gimnastycznych, ćwiczeń kondycyjnych w terenie, gier ruchowych i sportowych, pływania, narciarstwa, spacerów i marszów kondycyjnych. Do rekreacji ruchowej niektórzy zaliczają także prace na działce lub inne prace fizyczne podejmowane jako hobby”.⁴  W potocznym znaczeniu rekreacja fizyczna oznacza dobrowolną działalność podejmowaną dla zabawy i zdrowia. Obejmuje ono wszystkie dziedziny sportowe, wywołuje entuzjazm i zadowolenie a wysiłek jest umiarkowany.

1

---