1. Wstęp teoretyczny

Pryzmatem to bryła przeźroczysta, której dwie ograniczające płaszczyzny tworzą ze sobą kąt łamiący pryzmatu. Trzecią płaszczyzną ograniczającą jest podstawa.

Światło padające na pryzmat pod pewnym kątem ulega załamaniu na pierwszej powierzchni, jak i również na drugiej . W rezultacie światło ulega odchyleniu. Kąt minimalnego odchylenia obliczamy ze wzoru :

δ_min=(α_l-α_p)/2

Następnie podstawiając do poniższego wzoru obliczamy współczynnik załamania światła (n) :

n= sin[(ϕ+δ_min )/2]/sin[(ϕ/2)]

Dyspersję (rozszczepienie światła) można zdefiniować jako załamanie wiązki światła (przepuszczonej przez powierzchnię graniczną dwóch ośrodków) pod różnymi kątami. Zjawisko to związane jest z różnymi współczynnikami załamania dla poszczególnych fal.

Właśnie na tym zjawisku będziemy bazować w bieżącym ćwiczeniu.

2. Przebieg pomiarów

Przed przystąpieniem do właściwych pomiarów wykonano dwie serie odczytów, z dokładnością 01′ , w celu wyznaczenia kąta łamiącego pryzmatu. Następnie dla różnych źródeł światła dokonano odczytów kata lewego i prawego dla różnych barw prążków. Odczyt należało wykonać w położeniu zwrotnym lunety dla danego prążka.

3. Obliczenia

Lampa	Barwa	αl	αp	Δαl	Δαp	δmin	n	Δn
Rtęciowa
	Fioletowy	214°31′	133°31′	-42′	2°27′	40°30′	1,565	0,019
	Niebieski	214°14′	135°49′	-25′	09′	39°12′	1,549	0,003
	Ciem. zielony	213°47′	136°15′	01′	-16′	38°46′	1,544	0,002
	Zielony	213°33′	136°31′	15′	-33′	38°30′	1,542	0,004
	Żółty	213°25′	136°40′	23′	-42′	38°22′	1,539	0,007
	Czerwony	213°16′	136°47′	32′	-48′	38°14′	1,537	0,009
Sodowa
	Żółty	213°22′	136°23′	26′	-24′	38°29′	1,540	0,006
Kadmowa
	Ciem. niebieski	214°19′	135°25′	-30′	33′	39°27′	1,553	0,007
	Niebieski	214°11′	135°32′	-22′	25′	39°19′	1,551	0,005
	Zielony	213°57′	136°12′	-08′	-13′	38°52′	1,545	0,001
	Czerwony	213°26′	136°35′	22′	-36′	38°25′	1,540	0,006

Obliczenie kąta łamiącego pryzmatu. ϕ=180°-(α_l-α_p)

1.

α_l =134°37′ α_p=254°47′ ϕ=59°51′

2.

α_l= 268°31′ α_p=148°22 ϕ=59°51′

Tabela zawiera dane do wykresu.

Lampa	barwa	długość fali	N
		[nm]
Rtęciowa
	fioletowy	407,78	1,565
	niebieski	435,83	1,549
	zielony	546,07	1,542
	żółty	578,02	1,539
Sodowa
	żółty	589,30	1,540
Kadmowa
	niebieski	480,00	1,551
	zielony	508,80	1,545
	czerwony	643,80	1,540

4. Dyskusja błędów.

Na samym początku mieliśmy przejściowe trudności w poprawnym ustawieniu pryzmatu i skierowaniu światła o odpowiedniej długości na pryzmat. Po interwencji prowadzącego udało nam się to Obserwowała tylko jedna osoba, gdyż zmiany obserwatora prowadziły do dużych rozbieżności (miało to wadę: przy ostatnich pomiarach oko było już zmęczone, co także odbiło się w dokładności odczytów).

Przy pomiarach okazało się, że trudność stanowi wychwycenie punktu zwrotnego prążka. Było to bardzo ważne, gdyż wszystkie obliczenia bazowały na tych spostrzeżeniach.

Do obliczania błędu współczynnika załamania zastosowano wzór różniczki zupełnej. Uwzględniliśmy w nim takie błędy jak dokładność odczytu za pomocą noniusza, rozrzut pomiarów.

---