Prawo Karmana
Prawo Karmana- koncepcja uniwersalnego prawa, które rządzi rzeczywistością
Starożytna Grecja- koncepcja Prawa Karmana już istnieje. Zwane jest „prawem mojry”, któremu podlegają ludzie i bogowie. Prawa tego nikt nie narzucił, nie ma prawodawcy. Ponieważ Zeus najlepiej owo prawo postrzega, jest największy, najpotężniejszy.
Indie- prawo „Ryta” („Rita”)- uniwersalne prawo, którego strażnikiem jest bóg nocy, oczami gwiazdy- jego imię to Waruna. Tu też nie ma twórcy Ryty. Jest ponadczasowa, wszechobecna- wg koncepcji pierwotnej. Dopiero później zaczyna się nauczać, ze Waruna jest twórcą tegoż prawa.
Judaizm- prawo pochodzi od Boga
Buddyzm- prawo uniwersalne, moralne- istniało zawsze i zawsze istnieć będzie
Ani Bóg - Stwórca, ani zewnętrzne przyczyny nie są odpowiedzialne za to, co przeżywamy. To oznacza dla buddysty osobistą wolność i uniwersalną odpowiedzialność w stosunku do wszystkich czujących istot.
Świat, którego doświadczamy jest projekcją naszego umysłu. Dopóki czująca istota nie rozpozna prawdziwej natury swojego umysłu, nie jest ona świadoma, że konsekwencją pozytywnych słów, życzeń i czynów są pozytywne doświadczenia. Zamiast tego zwykła istota postrzega siebie jako oddzieloną od otaczającego ją świata i myśli, że doświadczenia, które ją spotykają są spowodowane przez czynniki zewnętrzne. Na skutek tej niewiedzy przywiązuje się do przyjemnych przeżyć i stara się odsunąć od siebie te nieprzyjemne. Przyczyną cierpienia niewiedza na temat natury umysłu oraz działania prawa przyczyny i skutku (karmy).
Strumień świadomości nie umiera i przechodzi z narodzin na narodziny. W każdej sytuacji życiowej przeżywamy konsekwencje wcześniej odciśniętych wrażeń. Stare wrażenia wypalają się, a nowe są magazynowane w umyśle.
Karman- czyn wolny:
dokonujemy wyboru- INTENCJA- chcemy/nie chcemy
zdrowe/niezdrowe- prowadzi do szczęścia/cierpienia
działanie, czyn, myśl- myślenie też jest czynem, uruchamia proces
ustosunkowujemy się do tego co uczyniliśmy
Abhidharma
1. Karaman funkcjonalny- relacja między czynem a skutkiem.
a. karman generatywny- wytwarza odrodzenie, określa podstawową strukturę psychofizyczną i uwarunkowania danej istoty
b. podtrzymujący- jest warunkiem aktywności k.generatywnego, określa kierunek rozwoju danej istoty
c. przeciwstawny- osłabia skuteczność czynów
d. niszczący- skrajny przypadek k. przeciwstawnego - całkowicie
anuluje działanie innego karmana.
2. Karman korelujący skutki
a. ciężki- staje się szczególnie aktywny w chwili śmierci i przeprowadza w
kolejne określone odrodzenie
b. działania bliskie śmierci
c. nawykowy
d. zakumulowany
dwa ostatnie oznaczają zespół sił karmicznych oczekujących na dogodne warunki aktualizacji;
3. Karman czasu, skutku
a. owocujący skutkiem w obecnym życiu
b. przynoszący skutek w życiu następującym bezpośrednio po życiu obecnym
c. przynoszący skutek w dalszych żywotach
d. nieefektywny bądź zanikły