1. Scharakteryzuj metody opisywania administracji publicznej

a) językowa (etymologiczne), b) podmiotowa -Obejmuje administrację państwową (rządową), związki publiczno-prawne oraz inne podmioty stosujące przymus bezpośredni. -Tworzą ją organy państwa, organy samorządu terytorialnego oraz zakłady administracyjne oraz inne podmioty, które wykonują funkcje zlecone administracji publicznej. -Stanowią ją organy administracji rządowej (państwowej), organy zakładów administracyjnych oraz organy samorządu terytorialnego. -Jest częścią działalności państwowej, która pozostaje po wyodrębnieniu działalności prawodawczej i sądowniczej. -Zalicza się do nich organy administracji rządowej, organy przedsiębiorstw realizujących zadania administracyjne, zakłady administracyjne, organizacje społeczne wykonujące funkcje administracji publicznej oraz podmioty prywatne wykonujące funkcje administracji publicznej. c) przedmiotowa-przedmiotem działania administracji publicznej powinien być interes publiczny, -przedmiotem są sprawy administracyjne lub inaczej zadania i kompetencje w zakresie władzy wykonawczej. d) Negatywna -Zasada trójpodziału władzy (Art. 10 Konstytucji). -Czym jest władza ustawodawcza, sądownicza i wykonawcza = to co jest poza nimi jest administracją publiczną. -Definicja jednak trochę ,,nieszczelna”

2. Prawo administracyjne a prawo konstytucyjne, cywilne i karne Prawo administracyjne - stanowi zbiór norm prawnych regulujących stosunki społeczne powstałe w wyniku działalności organów administracji publicznej. prawo konstytucyjne - naczelne miejsce jako, że konstytucja to norma prawa nadrzędnego, traktowane jest jako „przedłużenie” regulacji zawartych w Konstytucji ,rozszerza ogólne normy Konst. i je konkretyzuje niektóre „przestrzenie” są w Konst. pominięte - wówczas normy P.A. są pierwotnymi Prawo karne - jest zbiorem norm określających, co w świetle prawa jest przestępstwem i jaka kara grozi za jego popełnienie. Z prawem tym łączy się problematyka wykroczeń (ujęta w odrębnym kodeksie) oraz prawo karne wykonawcze. Prawo cywilne- jest gałęzią prawa obejmująca zespól przepisów normujących stosunki majątkowe i niemajątkowe między osobami fizycznymi i osobami prawnymi na zasadzie równorzędności stron

3. Istota administracji i cechy charakterystyczne prawa adm. Adm to podstawowy człon rozwoju państwa, po wyłączeniu ustawodawstwa i sądownictwa. Od adm. zależy jakość państwa, bez sprawnej, efektywnej i kompletnej administracji państwo nie mogłoby funkcjonować. Cechy: -działa w imieniu i na rachunek państwa lub innego podmiotu, któremu państwo przekazało swoje imperium, -działania adm. publ. zawsze oparte są na prawie, -ma charakter polityczny, -działa w sposób ciągły i stabilny, -jest strukturą jednolitą, a jej ustrój wynika z regulacji prawnej, -wyposażona jest w możliwość stosowania form władczych zabezpieczonych przymusem,

4. Rola zasad administracyjnych w aspekcie europeizacji prawa administracyjnego

5. Wyjaśnij istotę zasady demokratycznego państwa prawnego

6. Wyjaśnij istotę zasady unitaryzmu. Polityczna zasada porządku i organizacji, polegająca na dążeniu do zjednoczenia wielu autonomicznych tworów społecznych w jedną całość, np. połączenie landów, kantonów (Niemcy, Szwajcaria), grup etnicznych, narodów (USA, b. ZSRR, Indie, Jugosławia) oraz państw (Wspólnota Europejska)

7. Wyjaśnij istotę zasady pomocniczości jako podstawy funkcjonowania i budowy administracji publicznej. Zasada pomocniczości Sposób podziału zadań pomiędzy poszczególne szczeble administracji, funkcjonuje w administracji samorządowej, a nie występuje w administracji rządowej. Wywodzi się z encyklik papieskich. Mówi ,ze jednostce większej nie należy przekazywać tego co może zrobić jednostka mniejsza. Nie należy odbierać jednostkom tego, co mogą same jednostki zrobić. Zasada administracji publicznej jest to podział administracji publicznej od dołu do góry. Źródłem wszelkiej władzy jest naród ,my. Zasada pomocniczości jest to konieczność istnienia władzy o ochrona jednostki. Występuje w treści preambuły do konstytucji. Zasada pomocniczości szuka odpowiedzi na 4 pytania: 1. Po co jest władza publiczna ? 2.Jakim celom ona ma służyć (władza)? 3.Jaką rolę ma odgrywać? 4.Jak pogodzić konieczność istnienia władzy z wolą jednostki? 3 cechy zasady pomocniczości Autonomia Dynamika proporcjonalność

8. Wyjaśnij istotę zasady proporcjonalności w funkcjonowaniu administracji publicznej. Proporcjonalność- określa, że należy takiej pomocy jaka jest adekwatna do potrzeb Zasada proporcjonalności- określa ona w jaki sposób i wedle jakich kryteriów i zasad można ograniczać inne zasady. Inne określenia tej zasady to zasada umiarkowania ,zasada mniejszego bólu. Oznacza, że wykorzystywany środek (instrument, forma działania ) musi być odpowiedni, konieczny i stosowny do osiągnięcia zamierzonego celu. Na zasadę proporcjonalności składają się reguły: a)przydatność b)konieczności c)proporcjonalność d)forma ustawowa e)zakaz naruszania istoty danego prawa lub wolności. Z zasadą proporcjonalności możemy się spotkać w art. 31. ust. 3 Konstytucji RP.

9. Wyjaśnij istotę zasady jawności działania administracji publicznej - podstawy konstytucyjne i ustawowe, istota zjawiska. Z zasadą jawności mamy do czynienia w art. 61 Konstytucji RP. Mówi on o tym, że obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo do uzyskiwania informacji obejmuje dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu. Tryb udzielania informacji określają ustawy, a w odniesieniu do Sejmu i Senatu ich regulaminy. Z zasadą jawności mamy jeszcze do czynienia w art. 11b USG, 8a USP, 15a USW.

10. Zakres podmiotowy i przedmiotowy prawa do informacji publicznej. a) Zakres podmiotowy prawa do informacji publicznej: Art. 61 ust. 1 Konstytucji- Obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne; Art. 74 ust. 3 Konstytucji- Każdy ma prawo do informacji o stanie i ochronie środowiska; Art. 2 ust. 1 uodip- Każdemu przysługuje prawo dostępu do informacji publicznej; b) Zakres przedmiotowy prawa do informacji publicznej: Art.1 UODIP- Informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych; Wyróżniamy 3 rodzaje inf publ: dostępna, wyłączona, ograniczona.

11. Tryb odwoławczy w razie odmowy udzielenia informacji publicznej. Odmowa udzielenia informacji następuje w drodze decyzji, na która przysługuje skarga do sadu administracyjnego, chyba że prawa dostępu do informacji publicznej odmówiono ze względu na wyłączenie jej jawności z powołaniem się na ochronę danych osobowych, prawo do prywatności oraz tajemnicę inna niż państwowa, służbowa, skarbowa, lub statystyczna. W takich przypadkach nie przysługuje skarga do sądu administracyjnego, ale prawo wniesienia powództwa do sądu powszechnego o udostępnienie takiej informacji.

12. Zasady działania podmiotów administracji; demokratyzm, koncentracja, centralizacja, decentralizacja, dekoncentracja. demokratyzm w demokratyczny państwie prawnym uznawanie zasad i norm poza prawnych, dążności demokratycznych; koncentracja dany organ lub ich grupa skupiają w swoich rękach dużą ilość kompetencji. Jest to zjawisko zachodzące w ramach adm. scentralizowanej; centralizacja- sposób zorganizowania aparatu adm. państwa, w którym organy niższego stopnia są podporządkowane hierarchicznie organowi wyższego stopnia. Zakłada ona brak samodzielności organów niższego stopnia oraz ich uzależnienie od organów nadrzędnych; decentralizacja przeniesienie części uprawnień władzy centralnej na organy niższych szczebli oraz miejscowych, lokalnych samorządów, urzędów, instytucji; dekoncentracja to rozłożenie uprawnień jednej osoby na większą grupę organów adm. w poziomie.

13. Wyjaśnij pojęcie informacji publicznej prostej i przetworzonej w świetle ustawy o dostępie do informacji publiczneja) Inf. prosta- informacja która może być od razu udostępniona; b) Inf. przetworzona- to proces polegający na tworzeniu faktów, dokonywaniu analiz, porównań, statystyk w oparciu o inne fakty (np. praca licencjacka).Informacji przetworzonej udziela się jeżeli zachodzi szczególna istotność przetworzenia dla interesu publicznego. Informację można przetworzyć, jeżeli organ stwierdzi, że istotność przetworzenia nie zachodzi , to organ udostępnia informację prostą aby ten kto potrzebuje mógł ją przetworzyć.

14. Wyjaśnij istotę zasady sądowej kontroli administracji publicznej; charakterystyka, podstawy prawne i podmioty ją sprawujące. Kontrola- określenie funkcji organu polegającej na sprawdzeniu działalności innych jednostek poprzez wydawanie nakazów, poleceń. Sąd adm.- nie posada uprawnień nadzoru; jest właściwy w sprawie skargi powszechnej- każdy czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone przez uchwałę lub zarządz. organu gminy w sprawie z zakresu adm. publ. po bezskutecznym wezwaniu tego organu do usunięcia naruszenia może zaskarżyć sprawę do sądu adm. Sądową kontrolę sprawują: Wojewódzkie Sądy Adm.; NSA w W-wa.- kasacyjny; Sądy Powszechne- orzekają w sprawach ważności wyborów czy refer. lok.; Sądy Cywilne- w samorządzie teryt. o wygaśnięciu mandatu radnego rozstrzygają; NSA- orzeka w sprawach skarg na: akty nadzoru nad działalnością samorz. teryt.; spory o właściwość między organami samorz. teryt. a terenowymi organami adm. rządowej; uchwały organów gmin i ich związków podejmowane w sprawach z zakresu adm. publ. TK: bada zgodność ustaw i umów międzynar. z Konstytucją; zgodność ustaw z ratyfikowanymi umowami międzynar., których ratyfikacja wymagała zgody w mocy ustawy; legalności prawa miejscowego. Przy funkcjonowaniu JST sądy stoją na straży samorządności.

15. Istota stosunku administracyjnoprawnego. stosunek adm-praw- stosunek między państwem a działającymi w jego imieniu podmiotami adm. publ. a obywatelami i innymi podmiotami oparte na normach prawa adm. Powstaje z mocy ustawy w drodze aktu adm, z mocy indywidualnego aktu adm, w wyniku działań faktycznych, nawiązanie z woli strony. Elementami stosunku adm-prawnego są: podmiot- musi być co najmniej 2: -jeden jest z góry określony- musi to być organ adm. upoważniony do żądania określonego zachowania się lub świadczenia, -drugim może być: os. fiz, os. prawna, inne organy państw, jednostki państw, stowarzyszenia; przedmiot- każda sprawa leżąca w zakresie działania adm publ; treść- obowiązki i uprawnienia polegające na działaniu, znoszeniu, zaniechaniu między stronami post.

16. Charakterystyka elementów konstrukcyjnych stosunku administracyjnoprawnego.

17. Stosunek administracyjno-prawny a stosunek cywilnoprawny. Charakterystyczną cechą stosunku administracyjno-prawnego jest to, że skutki prawne tego stosunku odnoszą się tylko do adresata, który był podmiotem. Występuje nierównorzędność podmiotów- jeden podmiot znajduje się w pozycji nadrzędnej. Organ kształtuje treść stosunku, chroni interes zbiorowy, kieruje się prawem i dobrem społecznym. Stosunek administracyjny może być ukształtowany wbrew woli strony, która może być zmuszona do udziału w postępowaniu (działanie organu z urzędu). Stosunek cywilnoprawny - relacja zachodząca między osobami fizycznymi i prawnymi, w ramach której tym podmiotom przysługuj wobec siebie określone prawa i obowiązki, a relacja ta oparta jest na równorzędności i autonomii podmiotów.

18. Rodzaje stosunków adm praw a) materialne- oparte na przepisach prawa materialnego i mogą regulować sferę praw i obowiązków obywatela lub jednostek zrównanych z nim w obrocie prawnym. Ogólne przepisy mogą wprost ustalać prawa i obowiązki. Mogą mieć charakter trwały lub jednorazowego działania. b) proceduralne(procesowe)- mają charakter stosunku czasowego, przejściowego. Podstawą prawną są normy proceduralne. Nawiązywane są z chwilą wszczęcia post i kończą z momentem wydania ostatecznej decyzji. c) egzekucyjne- są następstwem zastosowania środków przymusu zmuszających do podporządkowania aktom organu adm. Nawiązywane są między organem egzekucyjnym a zobowiązanym i wierzycielem. d) nadzoru- powstają w związku ze sprawowaniem nadzoru nad organami i występują między organem sprawującym nadzór a organem sprawującym.

19. Specyfika stosunku zakładowego w zakładzie administracyjnym.

Zakład adm- Instytucje prawne za pomocą których przeprowadza się decentralizację administracji; jednostka organizacyjna powołana do świadczenia usług niematerialnych na podstawie nawiązanego z użytkownikiem stosunku administracyjnoprawnego. Elementy składowe stos. zakładowego: -wyodrębnienie osobowo- org; -względna samodzielność; - prawo do nawiązania stosunków adm-praw; -trwałość świadczenia usług. Cechy stos zakładowego: istnienie przejawów władztwa zakładowego, dwubiegunowość, poddany kontroli, względna dobrowolność zawiązania.

20. Definicja organu administracji publicznej, jego cechy konstrukcyjne. Elementy niezbędne dla uznania istnienia organu administracji.

Organ administracji- osoba lub grupa osób, która realizuje normy prawa administracyjnego w granicach przyznanych mu przez prawo kompetencji, na podstawie przyznanego władztwa administracyjnego. Cechy organu adm: Wyodrębnienie w strukturze administracji, Działanie w zakresie przyznanych kompetencji, Działanie w interesie społecznym, Działanie w sposób władczy, Działanie w imieniu i na rachunek państwa bądź jednostki samorządu terytorialnego, Działanie w swoistych formach

21. Organ administracji a urząd; urząd i jego konstrukcja prawna i doktrynalna (na przykładzie urzędów samorządowych). Urząd to zorganizowany zespół pracowników państwowych lub samorządowych (kolektyw), przydzielony do pomocy organowi adm. i powołany do merytorycznej i technicznej obsługi tego organu. Prawidłowo używa się określenia urząd wojewódzki, który stanowi aparat pomocniczy (wojewody), czy urząd marszałkowski, przy pomocy którego zarząd województwa wykonuje zadania województwa. W powiecie urzędem jest Starostwo Powiatowe, przy pomocy którego swoje zadania wykonuje zarząd powiatu i starosta, który jest kierownikiem starostwa powiatowego i organizuje jego pracę.

22. Rodzaje organów administracji Centralne: grupa organów, której zasięg obejmuje cały kraj. RM, urzędy naczelne i centralne, premier, ministrowie, przewodniczący komitetów. Naczelne: to wąska grupa, które wymienia Konstytucja. Prezydent RP, Prezes RM i RM, ministrowie resortowi. Terenowe: organy, których zasięg obejmuje tylko części kraju. Wojewodowie, kierownicy zespolonych służb, inspekcji i straży, organy administracji niezespolonej, zakłady publiczne. Monokratyczne: czyli jednoosobowe. Np. prezes RM, wojewoda. Kolegialne: kilku osobowe, np. RM. Decydujące i Pomocnicze podział ze wzg. na kompetencje. Zawodowe i społeczne podział ze wzg. rekrutacji do organów.

23. Właściwości organu administracji: rzeczowa, miejscowa, instancyjna, funkcjonalna. miejscowa- dotyczy określenia jaki organ terenowy ma kompetencję do rozstrzygnięcia danej sprawy ze względu na terytorium jego działania. Organ adm. może działać tylko na obszarze jednostki podziału administracyjnego, dla której jest ustanowiony. Np. na obszarze województwa, powiatu, gminy; rzeczowa- oznacza zdolność organu do załatwienia określonych spraw ze względu na przedmiot danej sprawy. Określona jest zawsze przepisami prawa administracyjnego materialnego np. prawo wodne, budowlane. funkcjonalna czyli instancyjna- zakłada wielostopniową organizację adm. i określa instancję właściwą do rozstrzygania danej sprawy. Ustalenie organu I instancji przesądza o tym, jaki organ jest organem II instancji czyli organem odwoławczym.

24. Zmiany w zakresie właściwości organu w wyniku przeniesienia kompetencji, dewolucji, pełnomocnictwa administracyjnego.

25. Pełnomocnictwo administracyjne a upoważnienie administracyjne. Pełnomocnictwo adm- Upoważnienie do wykonywania kompetencji. Rada Ministrów może ustanowić pełnomocnika Rządu do określonych spraw, których przekazanie członkom Rady Ministrów nie jest celowe. Wójt może upoważnić każdego pracownika gminy do wykonywania swoich (wójta) obowiązków. Upoważnienie adm- Gmina może zlecić innym podmiotom np. organizacji pozarządowej wykonywanie adm. w imieniu gminy, ale na własną odpowiedzialność. Nie oznacza prawa wydawania decyzji.

26. Zakład administracyjny; tryb tworzenia, charakterystyka oraz kryteria podziału zakładów Samodzielna jednostka organizacyjna wyposażona w trwałe wyodrębnione środki rzeczowe i osobowe. Podstawowym celem jest ciągłe, bezpośrednie świadczenie usług specjalno-kulturalnych w szczególnym znaczeniu społecznym. Zakłady powoływane są do świadczenia usług niematerialnych w dziedzinie oświaty, opieki zdrowotnej, opieki społecznej, utrzymania dróg i komunikacji. Aby wykonywać te zadania muszą dysponować odpowiednim majątkiem, bazą techniczną i kadrami. Są nimi muzea, biblioteki szkoły, przedszkola. Nie mają osobowości prawnej, ponieważ nie jest im potrzebna w sferze realizacji zadań do których zostały powołane. Działalność zakładów finansowana jest z budżetu państwa lub samorządowego. Podział zakładów: Ze względu na zasięg terytorialny; Ze względu na konieczność wchodzenia w określone stosunki cywilno - prawne, o czym przesądza się w akcie powołania zakładu; Z tytułu posiadania lub nie posiadania osobowości prawnej; Ze względu na dostępność publiczną zakładu i jego użytkowość społeczną.

27. Istota i treść władztwa zakładowego Władztwo zakładowe- nadrzędność organów zakładu nad użytkownikiem; jest jednym z przejawów władztwa publicznego. Ma prawo stosować przymus. Istotą w stosunku zakładowym są dwa podmioty: kierownik zakładu oraz użytkownik. Interakcja między użytkownikiem a kierownikiem zakładu, np. wydział prawa, uczelnia wyższa. Zakład adm.- struktura wyodrębniona rzeczowo, organizacyjnie wykonują administrację. Np. dom społeczny, zakład karny.

28. Pojęcie form prawnych działania administracji. Prawna forma działania adm. publ. to- prawnie określony typ konkretnej czynności, który może być wykorzystany przez organ administracji do ,,załatwienia” określonej sprawy. Możemy wyróżnić: Akty normatywne; Akty administracyjne; Ugody; Porozumienie administracyjne; Czynności cywilnoprawne; Czynności faktyczne.

28A. Wymień znane Ci formy prawne działania administracji publicznej i krótko je scharakteryzuj. a) akt normatywny- akt jednostronny ustanowiony przez właściwy organ adm publ zawierający w swej treści normę prawną. Skierowany do ogólnie określonego adresata, który znajduje się abstrakcyjnie określonej sytuacji. b) akt adm- podstawowa forma działania administracji. Jednostronne oświadczenia woli organu administracji publicznej, a ich wykonanie zagwarantowane jest siłą przymusu państwowego. Określa sytuację konkretnie wskazanego adresata w konkretnej, indywidualnie oznaczonej sprawie. c) ugoda- pisemne porozumienie zawarte między stronami post. adm. przed organem I lub II instancji, przed którym toczy się post. adm. , i zatwierdzonym przez ten organ po skontrolowaniu jego prawidłowości. Powinna zawierać: oznaczenie organu, przed którym została zawarta, datę sporządzenia, oznaczenie stron, przedmiot i treść ugody, wzmiankę o jej odczytaniu i przyjęciu, podpisy stron oraz podpis pracownika administracji publicznej, upoważnionego do sporządzenia ugody. d) porozumienie adm- jest dwustronną lub wielostronną czynnością z zakresu prawa administracyjnego, dokonaną przez podmioty wykonujące administrację publiczną, a dochodzącą do skutku na podstawie zgodnych oświadczeń woli tych podmiotów. e) czynności cywilnoprawne- uregulowane są przepisami KC. Działalność adm oparta na prawie cywilnym, dotyczy sfery w której adm zajmuje się sprawami gospodarczymi, dokonuje pewnych świadczeń na rzecz społeczeństwa. f) akty generalnego stosowania prawa -mają charakter nienormatywny, gdyż nie stanowią nowych norm prawnych , -mają za zadanie jedynie wskazywać na kierunki interpretacji, jak należy rozumieć daną normę prawną, -podstawę prawną zawsze wywodzą z przepisów prawa powszechnie obowiązującego

29. Akt normatywny jako forma działania administracji Władcze rozstrzygnięcia organów administracji podejmowane w zakresie ich kompetencji, skierowane do generalnie określonego adresata i nakazujące mu pewne zachowanie w abstrakcyjnie opisanej sytuacji. Cechy: - muszą mieć swoją podstawę prawną w akcie prawa powszechnie obowiązującego, -są skierowane abstrakcyjnie, i liczba adresatów nie ma tu znaczenia, -nie podlegają one skonsumowaniu w skutek jednorazowego zaistnienia okoliczności w nim opisanych, -dla swego obowiązywania muszą zostać należycie ogłoszone. Reguluje to ustawa.

29 A. Akt administracyjny jako forma prawna działania administracji

Podstawowa forma działania administracji. Jednostronne oświadczenia woli organu administracji publicznej, a ich wykonanie zagwarantowane jest siłą przymusu państwowego. Określa sytuację konkretnie wskazanego adresata w konkretnej, indywidualnie oznaczonej sprawie. Ma char władczy. Tryb ich wydawania reguluje KPA. Prawidłowość aktu adm.: akt musi być wydany przez organ właściwy miejscowo, rzeczowo i funkcjonalnie; wydanie go zgodnie z obowiązującą procedurą; jego zgodność treściowa zgodna z prawem materialnym. Wadliwość istotna i nieistotna: istotna zachodzi wtedy, gdy można założyć, że jeżeliby ta wada nie wystąpiła to treść aktu adm. byłaby odmienna; wadliwość nieistotna występuje tu błąd, który nie ma wpływu na ważność.

29 B. Akt administracyjny i akt normatywny - jako podstawowe formy prawne działania administracji, cechy wspólne oraz różnice. Akty wewn. i zewn.; akty konstytutywne i deklaratoryjne; akty dotyczące rzeczy i kierowane do ludzi; akty wydawane na wniosek (dwustronne) i akty wydawane z urzędu (jednostronne); akty związane i uznaniowe; akty wywołujące skutki cywilno- prawne i nie wywołujące tych skutków; Cechy wspólne: są to akty prawne; wydaje je organ na podstawie prawa; są to formy władcze działania administracji. Różnice: akt adm. skierowany do ściśle określonej osoby, a akt norm. skierowany do generalnie określonego adresata, który znajduje się w abstrakcyjnie określonej sytuacji; akt norm. dotyczy całego terytorium RP, natomiast akt adm. odnosi się do konkretnych osób i określonego terenu w granicach meritum sprawy; akt norm. musi być odpowiednio ogłoszony w dzienniku ustaw, monitorze polskim, dzienniku urzędowym województwa; akt norm. przejaw stanowienia prawa a akt adm. szczegółowa postawa prawna, przejaw stosowania prawa.

30. Władcze i niewładcze formy działania administracji Władcze- działania admimistracyjno-prawne, są one jednostronne, w sposób jednostronny i przymusowy regulują sytuację danego podmiotu. Prawo do władczego działania opiera się na Imperium publicznym. Organ administracji posługuje się władztwem adm., dzielimy je na: tworzenie prawa, konkretyzacja prawa. Niewładcze- czynności z zakresu prawa cywilnego wynikające z równości stron np. zawieranie porozumień, ugoda adm, umowa adm. Organ nie może wymusić określonego zachowania się podmiotu.

31. Zakres zastosowania ugody jako formy prawnej działania administracji; postępowanie administracyjne oraz sądowo administracyjne Pisemne porozumienie zawarte między stronami post. adm. przed organem I lub II instancji, przed którym toczy się post. adm. , i zatwierdzonym przez ten organ po skontrolowaniu jego prawidłowości. Powinna zawierać: oznaczenie organu, przed którym została zawarta, datę sporządzenia, oznaczenie stron, przedmiot i treść ugody, wzmiankę o jej odczytaniu i przyjęciu, podpisy stron oraz podpis pracownika administracji publicznej, upoważnionego do sporządzenia ugody.

32. Specyfika porozumień administracyjnych jako form prawnych działania administracji publicznej. Jest dwustronną lub wielostronną czynnością z zakresu prawa administracyjnego, dokonaną przez podmioty wykonujące administrację publiczną, a dochodzącą do skutku na podstawie zgodnych oświadczeń woli tych podmiotów.

33. Istniejące podziały aktów administracyjnych (wymień i opisz 5 podziałów) a) kryterium podmiotowego oddziaływania: -zewn. administracji, -wew. administracji, b) kryterium skuteczności prawnej: -konstytutywne, -deklaratoryjne, c) kryterium woli adresata aktu: -dwustronne-wydane na wniosek, -jednostronne- wydane z urzędu, d) kryterium przedmiotu oddziaływania: -dotyczące rzeczy, -kierowane do osób, e)kryterium swobody organu wydającego akt: -związany, -uznaniowy,

34. System źródeł prawa administracyjnego; wyjaśnij pojęcie, i scharakteryzuj krótko poszczególne elementy składowe. Źródłem prawa jest forma w której normy prawne powstają i są ogłaszane. Źródła prawa można podzielić na: a) źródła prawa powszechnie obowiązującego- zaliczany akty zawierające generalne i abstrakcyjne normy, które tworzą, zmieniają lub uchwalają prawa i obowiązki obywateli i osób prawnych. Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe. rozporządzenia, akty prawa miejscowego. b) źródła prawa wewnętrznego- tworzą odrębny układ norm prawnych.

35. Formalne i nieformalne źródła prawa administracyjnego; charakteryzuj pokrótce Do nieformalnych źródeł prawa adm. zaliczamy: a) opinie doktryny- opinie dotyczące rozumienia danej normy prawnej, czy sposobu jej wykonywania wyrażone przez środowisko naukowe. b) zwyczaj- jest źródłem prawa międzynarodowego, faktem powtarzalności pewnego zdarzenia, powtarzalność rozumienia danego przepisu staje się normą, np. sposób procedury komisji śledczej. c) orzecznictwo sądowe- Sądy adm (Wojewódzki Sąd Adm, NSA- instancja kasacyjna, wyroki Sądu Najwyższego, orzecznictwo TK, orzecznictwo sądów cywilnych, orzecznictwo sądów apelacyjnych, orzecznictwo SKO, uchwały RIO). Największy wpływ na orzecznictwo ma TK: są ostateczne; są ogłaszane w dzienniku ustaw.

36. Doktryna, zwyczaj i orzecznictwo jako elementy źródeł prawa administracyjnego Źródła prawa administracyjnego są to fakty uznawane za prawotwórcze akty o charakterze formalnym i nieformalnym. Do nieformalnych źródeł prawa adm. zaliczamy: a) opinie doktryny- opinie dotyczące rozumienia danej normy prawnej, czy sposobu jej wykonywania wyrażone przez środowisko naukowe. b) zwyczaj- jest źródłem prawa międzynarodowego, faktem powtarzalności pewnego zdarzenia, powtarzalność rozumienia danego przepisu staje się normą, np. sposób procedury komisji śledczej. c) orzecznictwo sądowe- Sądy administracyjne (Wojewódzki Sąd Adm., NSA- instancja kasacyjna, wyroki Sądu Najwyższego, orzecznictwo TK, orzecznictwo sądów cywilnych, orzecznictwo sądów apelacyjnych, orzecznictwo SKO, uchwały RIO). Największy wpływ na orzecznictwo ma TK: są ostateczne; są ogłaszane w dzienniku ustaw.

37. Ustawy i rozporządzenia jako źródło prawa administracyjnego

Ustawy- uchwala je sejm i tylko on ma prawo ustalania ustaw. Nie może być sprzeczna z Konstytucją, ma char źródła prawa powszechnie obowiązującego. Warunkiem wejścia w życie jest ich ogłoszenie. Publikuje się je w Dzienniku Ustaw RP. Rozporządzenia- są aktami normatywnymi wydawanymi na podstawie upoważnień ustawowych przez organy władzy wykonawczej. Nie może zastępować ustawy ale ją uzupełniać i umożliwiać jej wykonanie. Podmiotem do wydania może być Prezydent RP, RM, Prezes RM, KRRiT. Warunkiem wejścia w życie jest ich ogłoszenie.

38. Akty prawa miejscowego jako źródło prawa miejscowego - pojęcie, klasyfikacja, oraz organy uprawnione do ich wydawania. Skierowane wobec abstrakcyjnie określonego adresata znajdującego się w sytuacji prawno- faktycznej, określonej w sposób generalny. Możemy wyróżnić 3 rodzaje: a) przepisy wykonawcze- wydawane na podstawie upoważnień ustawowych zawartych w ustawach prawa materialnego. Upoważnienie takie powinno określać przynajmniej przedmiot i zakres regulacji. b) przepisy porządkowe- wydawane na podstawie ustawowych upoważnień generalnych. Ich celem jest zapewnienie porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego. c) przepisy strukturalno-organizacyjne- wydawane na podstawie ustawowych upoważnień generalnych. Regulują zagadnienia ustrojowe i techniczno-organizacyjne. Najważniejsze są tu statuty. Organami upoważnionymi do wydawania są: rada gminy, rada powiatu, sejmik województwa, organy wykonawcze w gminie i powiecie, wojewodowie; organy rządowej administracji niezespolonej. Momentem wejścia w życie są: przepisy gminne traktowane jako akty prawa miejscowego, moment wejścia w życie jest regulowany w ustawie o ogłaszaniu aktów normatywnych. Każdy akt musi być ogłoszony w odpowiedniej publikacji (uchwały, porozumienia). Przepisy porządkowe wchodzą w życie w ciągu 3 dni od ogłoszenia. Przepisy wykonawcze wchodzą w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia.

39. Sposób ogłaszania i moment wejścia w życie aktów prawa powszechnie obowiązującego. Akt normatywny wchodzi w życie, jeśli spełnia zasadę legalności: musi być wydany przez organ do tego upoważniony; wejście w życie aktu normatywnego musi nastąpić wedle opisanej, obowiązkowej procedury; vacotio legis okres pomiędzy ogłoszeniem a wejściem w życie; vacotio legis wynosi minimum: akty porządkowe- 3 dni, pozostałe akty- 14 dni. Premier kieruje akty do publikacji: dziennik ustaw (akty najwyższej rangi do rozporządzeń i umów międzynarodowych włącznie), orzeczenia TK o nieważności danego aktu, publikowanie aktów normatywnych- obwieszczenie premiera. Monitor Polski: uchwały rządu, zarządzenia; znajdują się uchwały Sejmu i Senatu- mają ograniczony charakter: kreacyjny (powoływanie ministra), stanowisko w jakiej sprawie, okoliczności, orzeczenia TK o utracie mocy zarządzeń. Dzienniki ustaw naczelnych i centralnych organów administracji (minister łączności- opłaty za usługi pocztowe). Na szczeblu wojewódzkim jest Wojewódzki Dziennik Urzędowy.

40. Deklaratoryjne i konstytutywne akty administracyjne; istota obu cech z punktu widzenia momentu ich prawnej skuteczności.

41. Uznanie administracyjne; istota zjawiska oraz zakres i podstawy stosowania w prawie administracyjnym. Uznanie administracyjne- uregulowanie kompetencji organu, które pozwala mu rozstrzygnąć sprawę w różny sposób, przy tym samym stanie faktycznym i każde rozstrzygnięcie jest legalne. Jest to w sytuacji, gdy adm. posługuje się nieostrymi pojęciami, np. interes strony. Uznanie nigdy nie oznacza dowolności organu, dlatego, że ta swoboda jest w granicach prawa. Część norm prawnych daje możliwość zastosowania tego uznania, inne normy zaś zawierają konstrukcję, która ogranicza możliwość dokonania wyboru. Uznanie w żadnym przypadku nie jest zasadą.

42. Nadzór w administracji publicznej, istota zjawiska, jego rola i rodzaje.

Nadzór- jest to termin określający sytuację, w której organ nadzorujący jest wyposażony w środki oddziaływania na postępowanie organów czy jednostek nadzorowanych. Uprawnienia nadzorcze oznaczają możliwość wiążącego wpływania na jednostki czy organy nadzorowane. Te uprawnienia nazywamy środkami nadzoru. Dzielą się one na środki oddziaływania merytorycznego jak np. uprawnienia do zawieszania lub uchylania rozstrzygnięć i na środki nadzoru personalnego np. prawo do zawieszania w czynnościach członków kierownictwa nadzorowanej jednostki. Organ nadzorujący może stosować wyłącznie takie środki, jakie przyznaje mu ustawa. Organ wyposażony w prawo kontroli ma prawo wydawania zaleceń jednostkom kontrolowanym, a w przypadkach wyjątkowych, w celu uniknięcia strat- prawo wydawania poleceń natychmiastowego usunięcia nieprawidłowości. Organ nadzorujący ponosi odpowiedzialność za postępowanie organów nadzorowanych tylko w zakresie spraw, które nadzoruje.

43. Kontrola w administracji publicznej: istota zjawiska, jego rola i rodzaje Polega na konstrukcji systemu prawnego istniejącego w RP, opartego na hierarchiczności służbowej oraz na integracji podmiotów z państwem. Gwarantem przestrzegania prawa przez administrację jest rozbudowany system kontrolny, sprawowany przez niezawisłe organy wymiaru sprawiedliwości, a mianowicie: 1.Sąd Najwyższy, sądy powszechne i sądy wojskowe, powołane do rozstrzygnięć w sprawach w postaci orzeczeń, postanowień i wyroków sądowych. W postępowaniu sądowym istnieje zachowane prawo stron do apelacji od wyroku I instancji oraz prawo kasacji do Sadu Najwyższego. 2.NSA jest sądem szczególnym, sprawuje kontrolę działań administracji i wydanych przez nią aktów normatywnych. Ponadto NSA reguluje stosunki administracyjno- prawne między organami administracji różnych szczebli oraz stosunki pomiędzy przełożonymi, a podwładnymi pracownikami, pod warunkiem, że nie naruszają one przepisów prawa powszechnie obowiązującego. Ustawodawca przewidział również możliwość stronom zaskarżenia ostatecznej decyzji adm. do NSA. NSA jest sądem szczególnym wyodrębnionym z organizacji systemowej jaka obowiązuje w sądownictwie powszechnym. 3. NIK jest naczelnym organem kontroli państwa, podległym wyłącznie Sejmowi, działającym w oparciu o przepisy ustawy NIK przeprowadza kontrole na zlecenie Sejmu, na wniosek Prezydenta RP, Prezesa RM, lub z własnej inicjatywy. Kontrola może być prowadzona jako obligatoryjna bądź fakultatywna. 4. PIP podlega Sejmowi, powołana jest w celu prowadzenia nadzoru i kontroli przestrzegania przez administrację przepisów prawa pracy, a w szczególności przepisów i zasad bhp oraz prawa pracy.

44. Przejawy kontroli społecznej nad działalnością administracji publicznej

45. Kontrola prokuratorska sprawowana nad administracją. 46. Struktura administracji rządowej szczebla centralnego w Polsce Adm. rządowa: RM, Prezes RM i jego wiceprezesi, ministrowie, przewodniczący komitetu integracji europejskiej, urzędy centralne podległe premierowi, RM i ministrom. Są to organy, które swoim zasięgiem obejmują obszar całego państwa. Organy te nie wchodzą w skład RM, mogą mieć charakter kolegialny oraz indywidualny. Podlegają rządowi , premierowi lub właściwemu ministrowi, są tworzone w drodze aktów rangi ustawy, powoływane są najczęściej przez prezesa RM. Centralne organy są organami zwierzchnimi terytorialnych organów administracji, z którymi tworzą resorty.

47. Struktura terenowej administracji rządowej w Polsce (struktura podmiotów, charakterystyka wzajemnych powiązań) Rodzaje: administracja zespolona i niezespolona. Administrację rządową w terenie wykonują: wojewoda; kierownicy zespolonych służb, inspekcji i straży działający pod zwierzchnictwem wojewody, wykonujący zadania i kompetencje określone w ustawach; w imieniu wojewody - z ustawowego upoważnienia np. Kurator Oświaty; w imieniu własnym -jeżeli ustawy tak stanowią np. Komendant Wojewódzki Policji; organy administracji niezespolonej - ogólna rządowa w terenie; organy samorządu terytorialnego - jeżeli wykonywanie zadań administracji rządowej wynika z ustawy lub zawartego porozumienia; zadania rządowe w powiecie - kierownicy powiatowych służb, inspekcji i straży działających pod zwierzchnictwem starosty; organy innych samorządów, jeżeli wykonywanie zadań adm. rząd. następuje na podst. ustaw lub porozumień.

48. Administracja zespolona i niezespolona (kryterium podziału i rodzaje organów) Administracja zespolona - obejmuje działających pod zwierzchnictwem wojewody kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży wykonujących zadania i kompetencje określone w ustawach: w imieniu wojewody - z ustawowego upoważnienia; w imieniu własnym -jeśli ustawy tak stanowią. Zwierzchnikiem adm. zespól, rządowej jest wojewoda. Organizację zespolonej adm. rząd. w województwie określa statut urzędu wojewódzkiego nadany przez wojewodę. Organy zespolonej adm. rząd.: wojewoda, starosta, kierownik zespolonej służby, inspekcji i straży w województwie lub powiecie ( w przypadkach określonych ustawą w zakresie wydawania decyzji adm.). W skład zespolonej adm. rząd. wchodzą organy: Inspekcji Handlowej. Inspekcji Sanitarnej, Inspekcji Skupu I Przetwórstwa Artykułów Rolnych. Służby Geodezyjnej i Kartograficznej, Organy Policji. Państwowej Straży Pożarnej, Inspektor Ochrony Środowiska a także Kurator Oświaty, Wojewódzki Konserwator Zabytków jako pracownik urzędu wojewódzkiego. Wojewoda ma wpływ na obsadę personalną w/w podmiotów. Powołuje i odwołuje kierowników z wyjątkiem komendanta wojewódzkiego policji i straży pożarnej, którzy powoływani są za zgodą wojewody, a odwoływani po zasięgnięciu opinii wojewody. Administracja niezespolona to terenowe organy administracji rządowej podporządkowane właściwym ministrom oraz kierownicy państwowych osób prawnych i kierownicy innych jednostek organizacyjnych wykonujących zadania z zakresu adm. rząd. na obszarze województwa. W skład adm. niezesp. wchodzą organy np.: dyrektorzy izb skarbowych, naczelnicy urzędów skarbowych, inspektorzy kontroli skarbowej, dyrektorzy regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych, dyrektorzy urzędów centralnych, dyrektorzy urzędów statystycznych. Prezes Agencji Rynku Rolnego, regionalni inspektorzy celni. Powoływanie i odwoływanie org. adm. niezesp. leży w gestii właściwego centralnego organu adm. i wymaga wniosku albo zgody właściwego miejscowo wojewody. Organy adm. niezesp. tworzą akty prawa miejscowego. Organy adm. niezesp. działające na obszarze województwa są zobowiązane do zapewnienia zgodności swoich działań z poleceniami wojewody. Różnice - kryterium podziału: 1. zwierzchnictwo - A.Z - wojewoda AŃ - wł. minister 2. organizacja - AŻ - statut UW AŃ - ustawy 3. powoływanie i odwoływanie organów - AŻ - wojewoda AŃ - centralne org. Adm. na wniosek 4. funkcja prawodawcza - AŻ - brak AŃ - stanowi akty prawa miejscowego 5. zadania - AŻ - o charakterze regionalnym AŃ - o charakterze ogólnopaństwowym 6. delegatury terenowe - AŻ - tworzy wojewoda AŃ - ustanawiane w

49. Wojewoda jako reprezentant Rządu i zakres jego uprawnień

Wojewoda spełnia podstawowe funkcje: przedstawiciela RM w województwie, zwierzchnika zespolonej adm. rząd., nadzoru nad jednostkami sam. teryt. organu wyższego stopnia w rozumieniu przepisów o postępowaniu adm.. reprezentanta skarbu państwa w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych ustawach. Właściwość miejscowa wojewody obejmuje obszar województwa. Powołuje go i odwołuje Prezes RM na wniosek ministra właściwego do spraw adm. publ. Generalnie wojewoda podlega premierowi, ale merytorycznie podlega również każdemu ministrowi w zależności od typu sprawy. Do zakresu właściwości wojewody należą: -kontrola i koordynacja wykonywania zadań z zakresu polityki rządu; -współpraca z organami innych państw oraz międzynarodowymi organizacjami rządowymi i pozarządowymi na zasadach określonych przez właściwego ministra do spraw zagranicznych; -kontrola wykonywania na obszarze województwa zadań adm. rząd. ; -zapobieganie zagrożeniom życia, zdrowia lub mienia oraz zagrożenia środowiska, bezpieczeństwa państwa i utrzymania porządku publicznego, oraz praw obywatelskich;- zapobieganie klęskom żywiołowym i innym nadzwyczajnym zagrożeniom oraz zwalczanie i usuwanie ich skutków; wykonywani i koordynacja zadań z zakresu obronności i bezpieczeństwa państwa; -reprezentowanie rządu na uroczystościach państwowych i podczas oficjalnych wizyt składanych przez przedstawicieli obcych państw. Wojewoda ma kompetencje prawodawcze :stanowi akty prawa miejscowego obowiązującego na obszarze województwa lub jego części. Aparat pomocniczy wojewody to urząd wojewódzki. Kolegium doradcze wojewody to: wicewojewodowie, dyrektor generalny urzędu, komendant wojewódzki Policji, komendant wojewódzki straży pożarnej, inne osoby wymienione w statucie, wojewoda może tworzyć również inne zespoły doradcze

50. Zakres powiązań pomiędzy administracją rządową i samorządową

1.Administracja samorządowa w warunkach decentralizacji wykonuje samodzielnie zadania publiczne własne oraz na rzecz i w interesie wspólnoty lokalnej. Wykonuje także zadania zlecone przez władze rządowe na mocy rozstrzygnięcia ustawowego, a także zadania powierzone w drodze porozumienia zawartego między jednostką samorządową, a organem administracji rządowej. 2.Administracja rządowa realizuje z mocy ustawy zadania ogólnopaństwowe z zakresu: a) obronności, b) bezpieczeństwa publicznego, c) komunikacji, d) przemysłu ciężkiego, e) zbrojeniowego, f) lotniczego, g) i innego przemysłu o istotnym znaczeniu dla rozwoju i bezpieczeństwa kraju 3.Administracja rządowa jej organy powołane do ścigania przestępstw wyposażone są w środki przymusu bezpośredniego, wobec sprawców zagrożeń. 4.Uprawniona jest ona również do stosowania nadzoru legalistycznego wobec jednostek samorządowych, ale jedynie w przypadkach określonych w ustawie i przy użyciu środków przewidzianych prawem. 5.Administracja rządowa jak i samorządowa zobligowana jest do działań wykonawczych i przedsięwzięć organizacyjnych na rzecz interesu publicznego. 6.Działalność tych władz publicznych powinna sprowadzać się do wdrażania kierunków polityki zbieżnej z polityką państwa oraz zmierzać do skutecznego wiązania funkcji organizatorskich i wykonawczych, nakierowanych na efektywne zaspakajanie potrzeb zbiorowych społeczeństwa. Administrację publiczną w województwie wykonują organy adm. rząd. Inne przesłanki powiązania: sprawy wykraczające poza zakres interesów lokalnej i regionalnej społeczności takie jak: obronność kraju; statystyka; spisy powszechne; wybory powszechne., sprawy. których jednostki sam. teryt. nie byłyby w stanie wykonać ze względów technicznych: energetyka; budowa autostrad; kolejnictwo., sprawy reglamentacji administracyjnej nie związane bezpośrednio z zaspakajaniem potrzeb lokalnej i regionalnej wspólnoty.

51. Wojewoda jako organ nadzoru nad samorządem terytorialnym ( zakres jego uprawnień, kryterium nadzoru, charakterystyka działań nadzorczych) Wojewodę powołuje i odwołuje prezes RM na wniosek ministra właściwego do spraw adm. publ. Funkcje wojewody: przedstawiciel RM w województwie; zwierzchnik zespolonej adm. rządowej; organ nadzoru nad jst; organ wyższego stopnia w rozumieniu przepisów o postępowaniu administracyjnym; reprezentant skarbu państwa; powołuje kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży (z wyjątkiem komendanta wojewódzkiego policji i komendanta wojewódzkiego PSP; ponoszenie przez wojewodę odpowiedzialności za rezultaty działalności adm. zespolonej; kontrola i koordynacja wykonywania zadań z zakresu polityki rządu.

52. Istota, rodzaje, i charakterystyka samorządu. Samorząd teryt. powołany jest ustawą sejmową i stanowi formę decentralizacji administracji w terenie. Reprezentuje niepaństwowe formy życia politycznego i pochodzi z wyborów demokratycznych. Jest formą organizacyjną lokalnej, społecznej aktywności obywatelskiej, podejmowanej w granicach prawa. Zakres funkcjonowania samorządu powołanego do wykonywania zadań administracji publicznej, podporządkowany jest wspólnocie lokalnej i jej zbiorowym potrzebom. Samorząd lokalny wybierany jest na 4 lata i wykonuje powierzone mu zadania samodzielnie, we własnym imieniu oraz na własną odpowiedzialność. Samorząd ma charakter przedstawicielski, dotyczy całego terytorium państwa oraz obejmuje wszystkich jego mieszkańców. Ma zapewnioną osobowość prawną i samodzielność budżetowo-finansową. Podlega ochronie sądowej. W trójszczeblowym podziale terytorialnym kraju podstawową jednostką samorządu lokalnego jest Gmina. Gminy i Powiaty mają charakter czysto samorządowy a województwa mieszany, których występują jednostki samorządu teryt. jak i jednostki adm. rządowej. Samorząd teryt. w województwie prezentuje Sejmik Województwa na czele z marszałkiem i Zarządem Województwa, a w powiecie Rada Powiatu i jej organy wykonawcze: Starosta i Zarząd Powiatu. W Gminie występuje Rada Gminy i jej organy wykonawcze na czele z Wójtem w gminach wiejskich, a gdy Gmina znajduje się w mieście na czele z Burmistrzem lub z Prezydentem gdy miasto liczy ponad 100 tyś mieszkańców (lub było miastem wojewódzkim przed reformą administracyjna w 1999r np. Suwałki, Łomża) i nie jest odrębnym powiatem. Każdy szczebel samorządowy posiada statut organizacyjny i realizuje samodzielnie przyznane ustawą zadania własne i zlecone. Jedyną formą administracyjnej ingerencji w działalność samorządów stanowi nadzór legalistyczny, sprawowany przez prezesa Rady Ministrów i wojewodów oraz w zakresie spraw finansowych przez RIO. Do zakresu działań samorządu teryt. należy wykonywanie zadań publ., niezastrzeżonych ustawami na rzecz organów adm. rządowej i innych podmiotów. Jednostkom samorządu teryt. zapewnia się udział w dochodach publ. odpowiednio do przypadających im zadań. Wzorcowe statuty dla jednostek samorządu teryt. ustala premier rządu, na podstawie których jednostki te opracowują własne. Jednostki samorządu teryt. mogą tworzyć związki ponad gminne i ponad powiatowe w celu realizacji określonych zadań, które wymagają nadmiernych środków np. budowy oczyszczalni ścieków z zakresu przedsięwzięć przeciwko powodziowych, zachowań obiektów o szczególnym ważnym znaczeniu kulturowym, historycznym bądź oświatowym, a także ważnych obiektów o wartościach turystyczno - rekreacyjnych lub zdrowotnych. Związki ponad gminne i ponad powiatowe zawierane są głównie przez jednostki samorządu teryt. graniczące ze sobą terenowo.

53. Jak rozumiesz treść art. 15 ust. 1 Konstytucji RP : ,, Ustrój terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia decentralizację władzy publicznej”. To system organizacyjny w którym: -Podmioty administrujące mają ściśle określone kompetencje,- kompetencje są prawnie określone (samodzielność) -realizacja kompetencji podlega nadzorowi weryfikacyjnemu (legalizm)

54. Powoływanie i odwoływanie organów wykonawczych w jednostkach samorządu terytorialnego Organy wykonawcze sam. teryt. wybierane są przez rady: gminy, powiatu, sejmiku; zarząd gminy - 3-7 osób na czele z przewodniczącym zarządu tj. wójtem, burmistrzem, prezydentem miasta; zarząd powiatu - 3-7 osób, starosta, wicestarosta i członkowie; zarząd województwa -3- 5 osób, marszałek województwa jako przewodniczący, wiceprzewodniczący i członkowie. Kompetencje organów (zarządu, gminy, powiatu): przygotowanie projektów uchwał, wykonywanie uchwał rady, Odwoływanie - kto powołuje ten odwołuje. Wójt mieszkańcy ( w drodze odwołania referendum lokalnego 30 % z uprawnionych). Inicjatorem może być organ uchwałodawczy - jeżeli nie udzieli się absolutorium to ci sami radni. Rada Miejska może odwołać wójta z innej przyczyny głosem 3/5. Premier może odwołać wójta-Wójt może być zawieszony w swoich funkcjach w postaci zarządu komisarycznego. Powiat , województwo. Organ ten może być odwołany przez organ uchwałodawczy- nie udzielenie absolutorium- Lub odwołanie z innej przyczyny Jeżeli Rada lub Sejmik nie wybiorą zarządu w ciągu 3 miesięcy Rada wybiera

55. Zakres i charakterystyka powiązań pomiędzy organem wykonawczym i uchwałodawczym w gminie, powiecie oraz województwie. Organy stanowiące samorządu wydają przepisy powszechnie obowiązujące i podejmują uchwały. Organy wykonawcze wyjątkowo wydają przepisy prawne, podejmują uchwały oraz rozstrzygają spory adm. w drodze decyzji. Upoważnienia prawodawcze gminy, powiatu są porównywalne z kompetencjami wojewody. W ustawach samorządowych nałożono na organy stanowiące obowiązek wyboru zarządu w terminie 3-miesięcy od ogłoszenia wyborów. Odwołanie zarządu może nastąpić na skutek nie udzielenia absolutorium. Obowiązuje zasada, że uchwała organu stanowiącego w sprawie nie udzielenia absolutorium zarządowi jest równoznaczne ze złożeniem wniosku o odwołanie zarządu, sprawa ta może być rozpatrywana na sesji zwołanej nie wcześniej niż 14 dni od nie udzielenia absolutorium. Organy uchwałodawcze pełnią funkcję kontrolną nad organami wykonawczymi.

56. W czym wyrażą się samorządny charakter gminy? 1.Na podstawie przepisów wynikających z ustawy i opracowanego statutu organizacyjnego gmina posiada własne organy i struktury władcze- Radę Gminy i Zarząd Gminy, wyłonionych w drodze demokratycznych wyborów. 2.Posiada uprawnienie w skali gminy do obsadzania stanowisk personalnych na różnych szczeblach zarządzania, 3. Korzysta z mienia komunalnego i samodzielności w prowadzeniu gospodarki finansowej, w oparciu o uchwalony budżet, 4.Ma zagwarantowane prawo korzystania z własnych środków finansowych, z tym że gospodarka finansowo budżetowa jest kontrolowana przez Regionalne Izby Obrachunkowe, 5.Samodzielność jej jako osoby prawnej podlega ochronie sądowej, 6. Gmina samodzielnie wykonuje zadania publiczne na rzecz zaspakajania zbiorowych potrzeb społeczności lokalnej, we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność, 7.Wyposażona jest we własne kompetencje do stanowienia przepisów administracyjnych, w ramach miejscowego prawa lokalnego

57. Uzasadnij w oparciu o prawne regulacje i własne przekonanie - twierdzenie: SAMORZĄD TO JA. Samorząd jest to powierzenie zarządu sprawami publ. samym zainteresowanym czyli zrzeszenie obywateli zorganizowanych z mocy ustawy o korporacjach prawa publ. Samorząd to wyodrębniona grupa społeczna, do której przynależność jest obowiązkowa. Jestem obywatelem polski w związku z tym tworzę jednostkę organizacyjną samorządu, należę do związku społeczeństwa lokalnego, społeczeństwa, które jest powołane do wykonywania adm. publ. Od 1997roku Konstytucja zapewnia decentralizację władzy publ., w rezultacie czego w 1998roku uchwalono ustawy o samorządzie. Mam wpływ na to co dzieje się w samorządzie, mam czynne prawo wyborcze, więc decyduję o władzy na odpowiednim szczeblu.

58. Pozycja prawna radnego; istota mandatu wolnego i związanego.

mandat wolny, tzn. osoba wybrana nie musi spełniać obietnic wyborczych (programu wyborczego), ani też tłumaczyć się wyborcom dlaczego nie realizuje swojego programu wyborczego, zaś wyborcy nie mogą odwołać tej osoby z funkcji radnego (np. za brak realizacji obietnic wyborczych). Wygaśnięcie mandatu radnego następuje wskutek: odmowy złożenia ślubowania; pisemnego zrzeczenia się mandatu; naruszenia ustawowego zakazu łączenia mandatu radnego z wykonywaniem określonych w odrębnych przepisach funkcji lub działalności; wyboru na wójta (burmistrza, prezydenta miasta); utraty prawa wybieralności lub braku tego prawa w dniu wyborów; śmierci.

59. Funkcje i kompetencje organów uchwałodawczych w jednostkach samorządu terytorialnego Rada gminy jest organem stanowiącym i kontrolnym. Ustawa samorządowa określa katalog najważniejszych spraw dla gminy, gdzie rada gminy ma właściwość wyłączną, są to sprawy organizacyjne (uchwalanie statutu), podejmowanie uchwał w sprawie przyjęcia zadań z zakresu adm. rządowej w trybie porozumień, planistyczne (uchwalanie budżetu), MPZP (programowanie gospodarcze), finansowo-majątkowe (podejmowanie uchwał dotyczących podatków, opłat i innych spraw majątkowych gminy), osobowe (wybór i odwoływanie zarządu, powoływanie sekretarza i skarbnika) oraz kierowniczo-kontrolne (podejmowanie uchwał w sprawie udzielenia lub nie zarządowi absolutorium, kontrola działalności zarządu). Radzie gminy przysługuje prawo stanowienia przepisów gminnych, powszechnie obowiązujących na obszarze gminy. Przepisy gminne ustanawia w formie uchwał. Organy stanowiące to: rada gminy, rada powiatu, sejmik województwa. Są to organy wybierane w wyborach powszechnych, kadencyjne (4 lata, licząc od dnia wyborów), złożone z liczby radnych, wybranych odpowiednio do liczby mieszkańców wspólnoty. Organy stanowione działają na sesjach zwoływanych przez przewodniczącego w razie potrzeby, nie rzadziej niż raz na kwartał. Ponadto powołują swoje organy stałe i doraźne do określonych zadań a także komisje o szczególnych zadaniach tzn. komisję rewizyjną, kontrolującą działalność zarządu oraz samorządowych jednostek organizacyjnych. W skład komisji rewizyjnej wchodzą tylko radni. W komisjach gminnej rady mogą znaleźć się osoby spoza rady w liczbie nie przekraczającej połowy składu komisji. Organami rad i sejmików są także: przewodniczący; od 1 do 3 wiceprzewodniczących (w radzie powiatu nie więcej niż 2). Osoby te muszą być radnymi, wybranymi bezwzględną większością głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady bądź sejmiku, w głosowaniu tajnym. Właściwa rada po stwierdzeniu wygaśnięcia mandatu radnego w gminie i powiecie podejmuje na następnej sesji uchwałę o wstąpieniu na jego miejsce kandydata z tej samej listy, który w wyborach uzyskał największą liczbę głosów a nie utracił prawa wybieralności. Przy równej liczbie głosów decyduje kolejność umieszczenia nazwiska kandydata na liście.

60. Funkcje i kompetencje organów wykonawczych w jednostkach samorządu terytorialnego Gmina- wójt, burmistrz, prezydent: przygotowanie projektów uchwał rady gminy; wykonanie budżetu; gospodarowanie mieniem komunalnym; określenie sposobu wykonywania uchwał; zatrudnianie i zwalnianie kierowników gminnych jednostek organizacyjnych; wykonywanie zadań z zakresu adm. rządowej, a także z zakresu organizacji przygotowań i przeprowadzenia wyborów powszechnych oraz referendów. Powiat- starosta: przygotowanie uchwał rady powiatu; wykonanie budżetu powiatu; gospodarowanie mieniem powiatu; wykonywanie uchwał rady powiatu; zatrudnianie i zwalnianie kierowników jednostek organizacyjnych powiatu. Województwo- marszałek województwa: przygotowanie projektów strategii rozwoju województwa, planu zagospodarowania przestrzennego i programów wojewódzkich oraz ich wykonywanie; przygotowywanie projektu i wykonywanie budżetu województwa; gospodarowanie mieniem województwa, w tym wykonywanie praw z akcji i udziałów posiadanych przez województwo; wykonywanie uchwał sejmiku wojewódzkiego; kierowanie, koordynowanie i kontrolowanie działalności wojewódzkich jednostek organizacyjnych, w tym powoływanie i odwoływanie ich kierowników; organizowanie współpracy ze strukturami samorządu regionalnego w innych krajach i międzynarodowymi zrzeszeniami regionalnymi; uchwalanie regulaminu organizacyjnego urzędu marszałkowskiego.

61. Organizacja pożytku publicznego; jej status prawny, rodzaje i przywileje funkcjonowania. Organizacja w działaniu dla dobra społecznego (ochrona zdrowia, pomocy społecznej, akcji charytatywnych). „Non-profit” -działalność nie jest nastawiona na zysk. W Polsce: stowarzyszenia, fundacje, kościelne osoby prawne, stowarzyszenia JST itp. Uprawnienia: każdy, kto wypełnia PIT może przekazać 1% należnego podatku na rzecz org. pożytku społecznego. Można odbywać zastępczą służbę wojskową w org. pożytku społ. Organizacje są zwolnione z podatku od osób prawnych, od nieruchomości, czynności cywilno- prawnych, opłat skarbowych i sądowych. Mogą nabywać na szczególnych warunkach prawo użytkowania nieruchomości, które są własnością skarbu państwa lub jst. Radiofonia i TV nieodpłatnie reklamuje org. pożytku publ.

62. Sposoby uzyskania obywatelstwa polskiego z mocy prawa; wyjaśnij i opisz. Z mocy prawa: -zasada krwi- podstawowe kryterium, dziecko otrzymuje obywatelstwo rodziców, urodzone z rodziców; -zasada ziemi- kryterium pomocnicze, dziecko otrzymuje obywatelstwo kraju, w którym się urodziło; -ustawa o repatriantach- osoba przybywająca do RP na podstawie wizy repatriacyjnej nabywa polskie obywatelstwo z mocy prawa z dniem przekroczenia granicy RP. -Odzyskanie obywatelstwa polskiego utraconego w dzieciństwie- Dziecko takie po ukończeniu 16 lat, a przed upływem 6 miesięcy od ukończenia 18 roku życia, może złożyć przed wojewodą lub konsulem (w zależności od miejsca zamieszkania) oświadczenie o woli nabycia obywatelstwa polskiego. Wydanie przez właściwy organ, którym jest wojewoda lub konsul (o właściwości decyduje miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej) decyzji pozytywnej skutkuje nabyciem obywatelstwa polskiego.

63. Sposoby uzyskania obywatelstwa polskiego na mocy decyzji właściwego organu; wyjaśnij i opisz poszczególne formy. Decyzję w sprawie uznania za obywatela polskiego wydaje wojewoda, natomiast decyzję w sprawie przyjęcia oświadczenia o nabyciu obywatelstwa przez cudzoziemca wydaje starosta, a za granicą- konsul. Na podstawie aktu adm.: obywatelstwo polskie nabywa cudzoziemiec, któremu udzielono zezwolenia się na osiedlenie się na teryt. RP i który pozostaje przez 3 lata w związku małżeńskim z osobą posiadającą obywatelstwo polskie (od uzyskania zezwolenia ma 6 miesięcy na złożenie odpowiedniego oświadczenia). Na wniosek złożony, gdy zamieszkuje w RP na podstawie zezwolenia na osiedlenie się przez co najmniej 5 lat.

64. Repatriacja jako sposób uzyskania polskiego obywatelstwa: istota zjawiska, prawne pojęcie repatrianta, Repatriantem jest osoba polskiego pochodzenia , która Przybyla do Polski na podstawie wizy repatriacyjnej z zamiarem osiedlenia się na stałe. O wizę repatriancką mogą ubiegać się osoby polskiego pochodzenia, które nie posiadają obywatelstwa polskiego i które z dniem wejścia w Zycie zamieszkiwały na stale w azjatyckiej części federacji Rosyjskiej lub na terytorium państw Armenii, Azerbejdżanu, Gruzji, Kazachstanu, Kygystanu, Tadzygystanu lub Turkmenistan.

65. Warunki legalnego przebywania repatrianta w Polsce; pojęcie warunków osiedlenia się, zakres pomocy ze strony władz publicznych.

66. Na czym polega deklaratoryjność aktów stanu cywilnego, podaj przykład.

Deklaratoryjność- dane zdarzenie lub fakt potwierdza dany fakt, lecz go nie tworzy. Deklaratoryjność aktów stanu cywilnego polega na tym, że akty stanu cywilnego aczkolwiek wyłącznym i jedynym prawdziwym dowodem tych faktów, lecz same tych faktów nie tworzą lecz jedynie te akty poświadczają. Małżeństwo wspólne oświadczenie woli przed kierownikiem USC. Akt urodzenia potwierdzenie urodzenia dziecka. Akt zgonu potwierdzenie zgonu osoby 67. Zasady rejestracji zdarzeń z zakresu sfery praw stanu cywilnego. W Polsce i za granicą: czas zgłoszenia: zgon zgłasza się w ciągu 3 dni, jeśli na skutek choroby zakaźnej 24 godz. od zgonu; narodziny- 14 dni, dziecko martwe 3 dni. Miejsce zgłoszenia: narodziny oraz zgon osoby rejestruje się w USC miejsca takiego zdarzenia. Wyjątki: jeśli dziecko urodziło się na polskim statku morskim lub powietrznym takie zdarzenie rejestruje się w USC właściwym dla dzielnicy śródmieście miasta stołecznego Warszawa; zgon osoby identyczne; jeśli żadne z rodziców nie ma miejsca zamieszkania na obszarze właściwym USC zgłoszenie urodzin dziecka dokonuje się w USC miejsca zamieszkania rodziców lub jednego z nich. Osoba zgłaszająca: narodziny- matka, ojciec, osoba obecna przy narodzinach: lekarz, położna; zgon- małżonek, dzieci zmarłego, krewni i powinowaci, osoby obecne przy zgonie, osoby zamieszkujące w tym lokalu, administrator domu. Transkrypcja- przepisanie zdarzeń do polskich ksiąg z aktów sporządzonych ze zdarzeń mających miejsce za granicą. Miejsce zdarzenia: na polskim statku morskim lub powietrznym, znajdującym się za granicą, zgon kapitan sporządza protokół, podpisują się 2 świadkowie i odsyła za pomocą konsula do W-wy.

68. Zasada rejestracji zgonu i narodzin osoby fizycznej w aktach stanu cywilnego. Zgon osoby należy zgłosić najpóźniej w ciągu 3 dni od dnia zgonu. Jeżeli zgon nastąpił wskutek choroby zakaźnej, zgłoszenie powinno być w ciągu 24 godzin od zgonu Do zgłoszenia zmarłego są zobowiązani: -małżonek lub dzieci zmarłego -najbliżsi krewni lub powinowaci, -osoby zamieszkałe w lokalu, w którym nastąpił zgon, -osoby, które były obecne przy zgonie lub naocznie się nim przekonały, -administrator domu, w którym nastąpił zgon. Jeżeli zgon nastąpił w szpitalu lub innym zakładzie, do zgłoszenia zgonu jest obowiązany szpital lub zakład. Akt zgonu sporządza się na podstawie karty zgonu. Do aktu zgonu wpisuje się: -nazwisko, imię (imiona), nazwisko rodowe, stan cywilny, miejsce i datę urodzenia , miejsce zamieszkania zmarłego, -datę, godzinę oraz miejsce zgonu lub znalezienia zwłok, -nazwisko, imię( imiona ) oraz nazwisko rodowe małżonka osoby zmarłej, -nazwisko rodowe i imiona rodziców zmarłego, -nazwisko ,imię (imiona , miejsce zamieszkania osoby zgłaszającej zgon lub dane dotyczące szpitala albo zakładu. W razie zgonu osoby nieustalonej tożsamości do aktu zgonu wpisuje się: Datę, godzinę, miejsce i okoliczności

69. Małżeństwo per procura - elementy gdy uczestniczy w nim tylko jedna strona, zaś druga składa deklarację woli zawarcia związku małżeńskiego przez swego przedstawiciela.

70. Podstawy prawne funkcjonowania fundacji w Polsce; założenie, likwidacja, kapitał założycielski. Fundację mogą założyć: osoby fizyczne bez względu na obywatelstwo i miejsce zamieszkania; osoby prawne mające siedziby w Polsce lub za granicą. Oświadczenie woli o ustanowieniu fundacji powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Fundacja może być ustanowiona dla realizacji celów społecznych lub gospodarczo użytecznych, takich jak: ochrona zdrowia, środowiska, pomoc społeczna, ochrona zabytków. Rejestracja fundacji prowadzi sąd rejonowy dla miast stołecznego W-wy. Fundacja uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania do rejestru fundacji. Likwidacja: w razie osiągnięcia celu, dla którego fundacja miała być ustanowiona; w razie wyczerpania środków finansowych i majątku fundacji; jeśli działa niezgodnie z prawem, statusem lub celem fundacji. Kapitał: pieniądze, papiery wartościowe oraz oddane fundacji na własność rzeczy ruchome i nieruchomości.

71. Pojęcie stowarzyszenia, ich rodzaje i tryb tworzenia oraz nadzór nad nimi. Stowarzyszenie: jest dobrowolnym, samorządnym, trwałym zrzeszeniem, organizacją o charakterze nie zarobkowym, opiera swoją działalność na pracy społecznej członków. Rodzaje: rejestrowe- tworzy 15 osób fizycznych, może tworzyć związki stowarzyszeń (co najmniej 3). Rejestracja należy do właściwego ze wzg. na siedzibę stowarzyszenia Rejestrowy Sąd Wojew.; zwykłe- dla małych grup co najmniej z 3 osób, nie posiada osobowości prawnej, bez statutu tylko regulamin, powstaje jeśli nie ma zastrzeżeń właściwy org. adm. publ. Tryb tworzenia: prawo tworzenia przysługuje obyw. polskim mającym pełną zdolność do czynności prawnych i nie pozbawionych praw publ.; małoletni (16-18), którzy mają ograniczoną zdolność do czynności prawnych mogą do nich należeć i korzystać z czynnego i biernego prawa wyborczego, jeżeli większość to osoby mające pełną zdolność; małoletni poniżej 16 lat, za zgodą przedstawicieli ustawowych, mogą do nich należeć, ale bez prawa do głosowania; stowarzyszenie uchwala statut, wybiera komitet założycielski, który składa do sądu wniosek o rejestrację; rozstrzygnięcie następuje w ciągu 3 mie. od dnia złożenia wniosku. Nadzór: wojewoda- właściwy ze wzg. na siedzibę stowarzyszenia w zakresie nadzoru nad działalnością stowarzyszeń; starosta- właściwy ze wzg. na siedzibę stowarzyszenia. Organ nadzorujący ma prawo żądać od władz stowarzyszenia wyjaśnień dotyczących działalności.

72. Podaj 6 różnic pomiędzy stowarzyszeniem zwykłym a rejestrowym. Stowarzyszenie zwykłe: -nie posiada osobowości prawnej, -może założyć co najmniej 3 osoby, -nie może prowadzić działalności gosp, -nie może tworzyć terenowych jednostek org, -nie może tworzyć związków stowarzyszeń, -nie może przyjmować darowizn Stowarzyszenie rejestrowe -posiada osobowość prawną, -może założyć co najmniej 15 osoby, -może prowadzić działalność gosp, -może tworzyć terenowe jednostki org, -może tworzyć związki stowarzyszeń, -może przyjmować darowizny

73. Organy uczelni wyższej, sposób ich obsadzania oraz zakres uprawnień

Szkoły wyższe są zorganizowane i działają na zasadzie: 1)wolności badań naukowych , 2)wolności twórczości artystycznej, 3)wolności nauczania. Uczelnia ma osobowość prawną: 1)utworzenie , przekształcenie i zniesienie uczelni państwowej następuje w drodze ustawy, 2)organ administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego, mogą podejmować decyzje dotyczące uczelni tylko w przypadkach przewidzianych w ustawie, 3)szczegółowy ustrój uczelni oraz inne sprawy dot. Jej funkcjonowania, nie uregulowane w ustawie określa statut uczelni, 4)statut dla nowoutworzonej uczelni państwowej nadaje na okres 1 roku minister właściwy ds. szkolnictwa, 5)statut uczelni z reguły uchwala senat, 6)uczelnię niepaństwową może założyć osoba prawna na podstawie zezwolenia ministra MEN, po zasięgnięciu opinii Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego. Minister MEN sprawuje nadzór legislacyjny nad działalnością uczelni, w czasie którego sprawdza:1)zgodność działań organów szkoły z przepisami ustawy i statutem uczelni. Może żądać od tych organów informacji i wyjaśnień, 2)w przypadku niezgodności z przepisami lub statutem minister MEN podejmuje decyzję o uchyleniu uchwały senatu lub decyzji rektora, 3)uczelnia przedstawia MEN roczne sprawozdania z działalności uczelni, 4)gospodarka finansowa uczelni prowadzona jest na podstawie planu rzeczowo - finansowego uchwalonego przez senat, 5)uczelnia państwowa otrzymuje dotację przedmiotowe i celowe z budżetu państwa. Organami kolegialnymi uczelni są Senat i Rady Wydziałów. W skład senatu wchodzą: Rektor jako przewodniczący, Prorektor oraz członkowie jako przedstawiciele w liczbie określonej przez statut uczelni. W skład rady wydziałów wchodzą: Dziekan jako przewodniczący, Prodziekan i nauczyciele akademiccy oraz wybrani przedstawiciele nauczycieli samorządu i pracowników uczelni: Organami jednoosobowymi są: 1)rektor wybierany przez kolegium elektorów albo senat spośród osób, posiadających tytuł naukowy lub stopień minimum dr hab. Kieruje on działalnością uczelni i reprezentuje ją na zewnątrz, ponadto jest przełożonym pracowników uczelni, 2)dziekan kieruje wydziałem i reprezentuje go na zewnątrz. Wybierany jest przez radę wydziału albo kolegium elektorów, 3)kadencja kolegialnych i jednoosobowych organów trwa 3 lata, 4)organami wyborczymi są kolegia elektorów, jeżeli statut je przewiduje, 5)skład kolegium określa statut.

74. Stopnie naukowe i tytuł naukowy: przebieg procedur zmierzających do uzyskania stopnia i tytułu naukowego

75. Odpowiedzialność dyscyplinarna nauczycieli akademickich i studentów (na przykładzie WSAP)

76. Zmiana imienia i nazwiska; przesłanki, właściwość organów, oraz podstawy odmowy. Zmiana imienia nazwiska następuje na wniosek osoby, na nazwisko wskazane przez wnioskodawcę a orzekana jest w drodze decyzji administracyjnej wydanej przez starostę właściwego ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy lub ostatnie miejsce pobytu w Polsce. Starosta wydając decyzje zawiadamia urzędy stanu cywilnego, w których posiadaniu są akta dotyczące wnioskodawcy lub jego dzieci a także inne organy państwowe np. urząd skarbowy, Policję itd. Właściwość organu: w tych sprawach rozstrzyga w drodze decyzji adm. starosta właściwy ze wzg. na miejsce zamieszkania wnioskodawcy, a w przypadku braku takiego miejsca- prezydent miasta stołecznego W-wy. jako organ wykonawczy gminy W-wa.- centrum.

77. Regulacja prawna wolności zgromadzania się w Polsce. Gwarancje wolności zgromadzania się i jej ograniczenia Wolność zgromadzeń obejmuje swobodę organizowania zgromadzeń, a także swobodę uczestniczenia w nich. Warunkiem musi być pokojowy charakter. Co najmniej 15 osób. Organizator zawiadamia odpowiedni organ (np. gminę) nie później niż 3 dni przed rozpoczęciem zgromadzenia. Zawiadomienie musi zawierać: cel, miejsce, program, datę i godz. rozpoczęcia, planowany czas trwania oraz przewidywaną liczbę uczestników. Organ władzy rządowej lub samorządowej może zakazać zorganizowania zgromadzenia publ., jeżeli jego cel lub program są niezgodne z porządkiem prawnym, bądź odbycie zgromadzenia może zagrażać życiu, zdrowiu lub mieniu. Zgromadzenie może być rozwiązane decyzją adm., jeżeli jego przebieg zagraża życiu, zdrowiu lub mieniu.

78. Obowiązek meldunkowy - pojęcie, rodzaje Obowiązek meldunkowy polega na: 1) zameldowaniu się w miejscu pobytu stałego lub czasowego, 2) wymeldowaniu się z miejsca pobytu stałego lub czasowego,3) zameldowaniu o urodzeniu dziecka, 4) zameldowaniu o zmianie stanu cywilnego, 5)zameldowaniu o zgonie osoby. Osoba posiadająca obywatelstwo polskie i przebywająca stale na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązana zameldować się w miejscu pobytu stałego. Za osobę nieposiadającą pełnej zdolności do czynności prawnych obowiązek meldunkowy wykonuje jej przedstawiciel ustawowy lub inna osoba sprawująca nad nią faktyczną opiekę w miejscu ich wspólnego pobytu.

79. Miejsce zamieszkania a miejsce zameldowania (dla potrzeb praw wyborczych) Miejsce zamieszkania osoby fizycznej to miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu (art. 25 KC). Należy rozróżnić pojęcie miejsca zamieszkania jako pojęcie cywilistyczne od pojęcia zameldowania w miejscu pobytu stałego lub czasowego jako czynność z zakresu prawa administracyjnego. Miejscem zamieszkania może być wyłącznie miejscowość (rozumiana także jako wieś), nie jest miejscem zamieszkania konkretny adres (ulica, numer domu), pod którym mieszka dana osoba. Istotny jest natomiast zarówno fakt fizycznego przebywania w danej miejscowości (corpus) jak i wola przebywania w niej (animus). Wola przebywania w danym miejscu jest pojęciem subiektywnym. Musi wiązać sie z tym, iż miejsce to stało się ośrodkiem życia codziennego osoby fizycznej, w którym skoncentrowane są jej plany życiowe. Dane miejsce nie traci przymiotu miejsca zamieszkania wskutek dłuższego lub krótszego oddalenia się z niego, pod warunkiem, że osoba nie traci rzeczywistego związku z miejscem. Miejscem zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską jest miejsce zamieszkania rodziców bądź tego z rodziców, któremu powierzono wykonywanie władzy rodzicielskiej. Jeśli rodzice mieszkają osobno, a prawa rodzicielskie przysługują obojgu rodziców, miejscem zamieszkania dziecka jest miejsce zamieszkania tego z rodziców, u którego dziecko stale przebywa.

80. Konstytucyjne podstawy zrzeszania się w Polsce; rys historyczny oraz sytuacja aktualna

81. Rodzaje stowarzyszeń Rodzaje: rejestrowe- tworzy 15 osób fizycznych, może tworzyć związki stowarzyszeń (co najmniej 3). Rejestracja należy do właściwego ze wzg. na siedzibę stowarzyszenia Rejestrowy Sąd Wojew.; zwykłe- dla małych grup co najmniej z 3 osób, nie posiada osobowości prawnej, bez statutu tylko regulamin, powstaje jeśli nie ma zastrzeżeń właściwy org. adm. publ.

82. Różnice pomiędzy stowarzyszeniami zwykłymi i rejestrowymi

Stowarzyszenie zwykłe: -nie posiada osobowości prawnej, -może założyć co najmniej 3 osoby, -nie może prowadzić działalności gosp, -nie może tworzyć terenowych jednostek org, -nie może tworzyć związków stowarzyszeń, -nie może przyjmować darowizn Stowarzyszenie rejestrowe -posiada osobowość prawną, -może założyć co najmniej 15 osoby, -może prowadzić działalność gosp, -może tworzyć terenowe jednostki org, -może tworzyć związki stowarzyszeń, -może przyjmować darowizny

83. Fundacja jako organizacje pożytku publicznego Fundację mogą założyć: osoby fizyczne bez względu na obywatelstwo i miejsce zamieszkania; osoby prawne mające siedziby w Polsce lub za granicą. Oświadczenie woli o ustanowieniu fundacji powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Fundacja może być ustanowiona dla realizacji celów społecznych lub gospodarczo użytecznych, takich jak: ochrona zdrowia, środowiska, pomoc społeczna, ochrona zabytków. Rejestracja fundacji prowadzi sąd rejonowy dla miast stołecznego W-wy. Fundacja uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania do rejestru fundacji. Likwidacja: w razie osiągnięcia celu, dla którego fundacja miała być ustanowiona; w razie wyczerpania środków finansowych i majątku fundacji; jeśli działa niezgodnie z prawem, statusem lub celem fundacji. Kapitał: pieniądze, papiery wartościowe oraz oddane fundacji na własność rzeczy ruchome i nieruchomości.

84. Sposoby założenia fundacji w Polsce Fundację mogą założyć: osoby fizyczne bez względu na obywatelstwo i miejsce zamieszkania; osoby prawne mające siedziby w Polsce lub za granicą. Oświadczenie woli o ustanowieniu fundacji powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Fundacja może być ustanowiona dla realizacji celów społecznych lub gospodarczo użytecznych, takich jak: ochrona zdrowia, środowiska, pomoc społeczna, ochrona zabytków. Rejestracja fundacji prowadzi sąd rejonowy dla miast stołecznego W-wy. Fundacja uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania do rejestru fundacji. Kapitał: pieniądze, papiery wartościowe oraz oddane fundacji na własność rzeczy ruchome i nieruchomości.

85. Pojęcie danych osobowych w polskim ustawodawstwie. Oznacza wszelkie informacje dotyczące zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osoby fizycznej. Osobą możliwą do zidentyfikowania jest osoba, której tożsamość można określić bezpośrednio lub pośrednio, w szczególności przez powołanie się na numer identyfikacyjny albo jeden lub kilka specyficznych czynników określających jej cechy fizyczne, fizjologiczne, umysłowe, ekonomiczne, kulturowe lub społeczne. Informacji nie uważa się za umożliwiającą określenie tożsamości osoby, jeżeli wymagałoby to nadmiernych kosztów, czasu lub działań.

86. Konstytucyjne organy ochrony danych osobowych - pozycja prawna Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych 1. Organem do spraw ochrony danych osobowych jest Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych, zwany dalej „Generalnym Inspektorem”. 2. Generalnego Inspektora powołuje i odwołuje Sejm Rzeczypospolitej Polskiej za zgodą Senatu. 3. Na stanowisko Generalnego Inspektora może być powołany ten, kto łącznie spełnia następujące warunki: 1) jest obywatelem polskim i stale zamieszkuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, 2) wyróżnia się wysokim autorytetem moralnym, 3) posiada wyższe wykształcenie prawnicze oraz odpowiednie doświadczenie zawodowe, 4) nie był karany za przestępstwo. 4. Generalny Inspektor w zakresie wykonywania swoich zadań podlega tylko ustawie. 5. Kadencja Generalnego Inspektora trwa 4 lata, licząc od dnia złożenia ślubowania. Po upływie kadencji Generalny Inspektor pełni swoje obowiązki do czasu objęcia stanowiska przez nowego Generalnego Inspektora. 6. Ta sama osoba nie może być Generalnym Inspektorem więcej niż przez dwie kadencje. 7. Kadencja Generalnego Inspektora wygasa z chwilą jego śmierci, odwołania lub utraty obywatelstwa polskiego. 8. Sejm, za zgodą Senatu, odwołuje Generalnego Inspektora, jeżeli: 1) zrzekł się stanowiska, 2) stał się trwale niezdolny do pełnienia obowiązków na skutek choroby, 3) sprzeniewierzył się złożonemu ślubowaniu, 4) został skazany prawomocnym wyrokiem sądu za popełnienie przestępstwa.

87. Zasady przetwarzana danych osobowych w świetle polskiej ustawy o ochronie danych osobowych

88. Rodzaje paszportów, organy paszportowe i przesłanki unieważnienia paszportu. Rodzaje - 1) zwykły 2) paszport dyplomatyczny - RM w drodze rozporządzenia określa stanowiska i funkcje, których zajmowanie upoważnia do posiadania p. dyplomatycznego 3) p. służbowy MSZ 4) blankietowy - wydaje konsul w celu umożliwienia powrotu do kraju obywatelom polskim przebywającym za granicą i nie posiadającym paszportu wydanego w kraju. 5) tymczasowy. Paszport wydaje się oraz dokonuje się w nim zmian - w kraju - wojewoda właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się; za granicą -konsul. Paszport dyplomatyczny i służbowy MSW wydaje minister spraw zagranicznych. Paszporty wydaje się po przedstawieniu wymaganych dokumentów i uiszczeniu opłaty. Paszport jest ważny 10 lat. Wydaje się go na jedną osobę, może obejmować dzieci do lat 16 odbywające podróż pod opieką posiadacza paszportu. Nadzór nad sprawami paszportowymi sprawuje minister spraw wewnętrznych, min. spraw zagranicznych sprawuje nadzór nad p. dyplomatycznymi i służbowymi MSW. Unieważnienie - 1)gdy przeciw osobie toczy się postępowanie w sprawie karnej lub cywilnej, 2)co do której podjęto czynności związane z przejęciem ścigania za przestępstwo popełnione za granicą. 3)przeciwko osobie toczy się postępowanie przygotowawcze lub wykonawcze w sprawie karnej o przestępstwo z zaskarżenia publicznego lub w sprawie karnej skarbowej . Osoba wobec której wydano decyzję o unieważnieniu jest zobowiązana zwrócić paszport. od decyzji przysługuje odwołanie do ministra spraw wewnętrznych

89. Podstawy prawne funkcjonowania kościołów i związków wyznaniowych oraz tryb ich tworzenia. 1. Zagwarantowane są w konstytucji RP i w ustawie, w rozdziałach dot. Wolności, sumienia i wyznania. 2. Do tworzenia związków wyznaniowych wymagany jest imienny podpis minimum 15 osób. Organ kultowy zobligowany jest do przedstawienia MSW i A deklaracji zawierającej, określenia doktryny, majątku i sposobu uprawiania kultu. 3. MSWiA ocenia, czy deklaracja nie godzi w ustalony porządek, moralność i obyczajowość. 4. MSWiA w terminie do 2 miesięcy musi wydać decyzję akceptującą powołanie związku lub odmowę . Akceptująca decyzja stanowi podstawę wpisu do rejestru centralnego i nabycie osobowości prawnej. W przypadku decyzji odmownej przysługuje związkowi kultu wniesienie odwołania do NSA. 5. Władza rządowa posiada uprawnienia do ingerencji, jeżeli związek wyznaniowy działa nie zgodnie z deklaracją i można to udowodnić.

90. Wyjaśnij istotę sprostowania i polemiki w rozumieniu prawa prasowego. polemika- to rzeczowa odpowiedź na stwierdzenie zagrażające dobrom osobistym, w odpowiedzi my nie zgadzamy się z oceną pewnych faktów. Przy odpowiedzi może dojść do dalszego procesu. Sprostowanie- osoba prostuje nieprawdziwą bądź nieściśle zredagowaną wiadomość, rzeczowe odnoszące się do faktów sprostowanie wiadomości. Sprostowanie lub odpowiedz należy opublikować w: dzienniku- w ciągu 7 dni od dnia otrzymania sprostowania lub odpowiedzi; czasopiśmie- w najbliższym lub jednym z dwóch następujących po nim czasopismach; innym niż dziennik i czasopismo przekazie za pomocą fonii i obrazu w najbliższym analogicznie przekazie, nie później niż w ciągu 14 dni od dnia otrzymania sprostowania lub odpowiedzi.

91. Wskaż znane Ci ograniczenia wolności prasy w świetle prawa prasowego. Art.14 Konstytucji RP zapewnia wolność prasy i środków społecznego przekazu. -prasa nie może przed wydaniem wyroku w I instancji wydawać opinii co do rozstrzygnięcia w postępowaniu sądowym, -nie wolno pokazywać w mediach wizerunków osób, w których sprawie toczy się postępowanie biegłych, świadków, pokrzywdzonych i poszkodowanych, chyba ze osoby te wyrażą na to zgodę, -prasa nie powinna używać słów wulgarnych i obraźliwych, -dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była ona uprzednio opublikowana, -dziennikarz nie może opublikować informacji, jeżeli osoba udzielająca jej zastrzegła to ze względu na tajemnicę służbową lub zawodową, -prasa bez zgody osoby nie może publikować o tej osobie informacji, chyba że wiąże się to bezpośrednio z działalnością osoby publicznej i informacją z życia prywatnego danej osoby, mają ścisły związek z wykonywaniem funkcji publicznych związek między faktami z życia prywatnego i faktami życia publicznego. -nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej sfery życia osoby fizycznej -dziennikarz ma obowiązek zatrzymania w tajemnicy danych umożliwiających identyfikację autora materiału prasowego, listu do redakcji lub innego materiału o tym charakterze, jak również innych osób udzielających informacji opublikowanych lub przekazanych do opublikowania, jeżeli osoby te zastrzegły nie ujawnianie tych danych, a także informacji, które mogłyby naruszać chronione interesy osób trzecich

92. Uzasadnij twierdzenie: moim zdaniem mediokracja zastąpiła demokrację.

93. Zasady dotyczące sprawozdawczości sądowej przez przedstawicieli mediów

94. Status uchodźcy w Polsce; pojęcie uchodźcy, organy właściwe, zakres ochrony udzielanej uchodźcom w Polsce. Uchodźca- osoba, która musiała opuścić teren na którym mieszkała ze względu na zagrożenie życia, zdrowia, bądź wolności. Zagrożenie to jest najczęściej związane z walkami zbrojnymi, klęskami żywiołowymi, prześladowaniami religijnymi bądź z powodu rasy lub przekonań politycznych. Wniosek o nadanie statusu uchodźcy składa się bezpośrednio podczas przekraczania granicy Rzeczypospolitej Polskiej Komendantowi Granicznej Placówki Kontrolnej Straży Granicznej w miejscu przekroczenia granicy.

Status uchodźcy nadaje prezes urzędu do spraw repatriacji i cudzoziemców.

Cudzoziemiec, który posiada status w Polsce korzysta z ochrony naszego państwa; udziela się pomocy mającej na celu wspieranie procesu jego integracji, w okresie do 12 m-cy; pomocy udziela się na wniosek uchodźcy, organem jest starosta właściwy ze wzg. na miejsce zamieszkania wnioskodawcy; ma prawo do pomocy społecz., bezpłatnej opieki medycznej; bezpłatnej nauki; prawo do podjęcia legalnej pracy; pomoc w uzyskaniu możliwości zamieszkania.

---