05przywileje szlacheckie OS5K2Q2IEK3A2G3F3NDMWZWEGHADFKWIBJTMJAI


Przywilej

Wystawca i odbiorca

Okoliczności nadania

Treść dokumentu

1210-1215 prz. bobrzykowsko - wolborskie

Leszek Biały, Konrad Mazowiecki, Kazimierz Opolski, Władysław Odonic dla duchowieństwa

Okres rozbicia dzielnicowego w Polsce, wzrost znaczenia papiestwa za pontyfikatu Innocentego III, silna pozycja arcybiskupa Henryka Kietlicza

  • Potwierdzenie statutu łęczyckiego Kazimierza Sprawiedliwego (1180),

  • odrębne sądownictwo dla duchowieństwa,

  • immunitet gospodarczy,

  • książę utracił prawo dziedziczenia majątku po zmarłym biskupie,

  • ograniczenie roli księcia podczas wybierania biskupów - -wybór przez kapitułę katedralną,

1228 prz. w Cieni

Władysław Laskonogi dla możnowładztwa Małopolski

Z okazji powołania Władysława Laskonogiego na opiekuna małego Bolesława Wstydliwego

  • potwierdzono odrębność ziem dzielnicowych,

  • określono prerogatywy urzędników dzielnic.,

  • przestrzeganie przywilejów

1291 prz. w Lutomyślu

Wacław II Czeski dla stanów polskich (duchowieństwo, szlachta, mieszczanie)

Po objęciu rządów w Małopolsce

  • nienakładanie nowych podatków,

  • zagwarantowanie dotychczasowych praw,

  • obsada urzędów w porozumieniu z dostojnikami danej ziemi,

1355 prz. w Budzie

Ludwik Węgierski dla szlachty

Za uznanie go w przyszłości królem Polski

  • określenie świadczeń szlachty na rzecz państwa,

  • wynagrodzenie za straty w wyprawach zagranicznych,

  • zniesienie stancji - król musiał sam siebie utrzymywać w czasie wizyt w kraju,

1374 prz. koszycki

Ludwik Węgierski dla ogółu szlachty (w 1381 rozszerzony dla duchowieństwa)

Za wybór jednej z córek na króla Polski

  • stały podatek 2 grosze z łanu ziemi, a pozostałe podatki zostały zlikwidowane,

  • powierzanie urzędów starostów Polakom a kasztelanów i wojewodów szlachcie lokalnej,

  • odszkodowanie za wyprawy zagraniczne i obowiązek króla do wykupienia z niewoli,

  • budowa zamków warownych na koszt króla,

1388 prz. piotrkowski

Władysław Jagiełło dla szlachty

  • potwierdzenie dotychczasowych przywilejów,

  • niepowierzanie zamków obcokrajowcom,

  • ustalenie żołdu wysokości 3 grzywien od kopii podczas wyprawy zagranicznej,

  • obowiązek wykupienia szlachcica z niewoli podczas wypraw zagranicznych,

1422 prz. czerwiński

Władysław Jagiełło

Sejm obozowy szlachty przed wyprawą krzyżacką

  • zakaz łączenia stanowiska sędziego i starosty w jednym ręku,

  • nietykalność majątkowa bez wyroku sądowego,

  • sądy miały sądzić wg. Prawa pisanego,

  • król musiał uzyskać zgodę rady królewskiej na bicie monet,

1423 statut warcki

Władysław Jagiełło

Aby zapewnić dynastii Jagiellonów panowanie w Polsce

  • szlachta mogła wykupywać majątki sołtysów „krnąbrnych i nieużytecznych” a także sama mogła wyceniać wartość sołectw,

  • ograniczenie wychodźstwa chłopów z ziemi,

  • taksy wojewodzińskie - wojewodzi ustalali maksymalne ceny na produkty rzemieślnicze

1425 prz. jedlneńsko-krakowski

Władysław Jagiełło

Za uznanie Władysława II królem Polski i kontynuację panowania Jagiellonów w Polsce

  • nietykalność majątkowa i osobista szlachty,

  • zakaz więzienia i konfiskat bez wyroku sądu,

  • tylko szlachcic mógł zostać dostojnikiem kościelnym,

1454 prz. cerekwicko-nieszawskie

Kazimierz Jagiellończyk

Za cenę udziału szlachty w wojnie trzynastoletniej z Krzyżakami

  • potwierdzenie dotychczasowych praw szlachty,

  • król nie mógł nakładać nowych podatków, wydawać nowych praw i zwoływać pospolitego ruszenia bez zgody sejmików,

  • przywilej ten stał się podstawą polskiego parlamentaryzmu.

1456 prz. korczyński

Kazimierz Jagiellończyk

W okresie wojny trzynastoletniej z Krzyżakami

  • gwarantował, że w sprawach dotyczących losów danej ziemi, zawsze o zdanie pytani będą jej dygnitarze,

1496 statuty piotrkowskie

Jan Olbracht

Za cenę udziału szlachty w wyprawie na Mołdawię

  • zwolnienie szlachty z obowiązku płacenia cła za sól i towary własne,

  • przywiązanie chłopów do ziemi - tylko 1 chłop na rok mógł opuścić wieś i tylko 1 członek rodziny mógł zmienić zawód i iść do miasta, jeśli był jedynakiem to nie mógł opuścić wsi,

  • zakaz kupowania ziemi przez mieszczan,

  • wprowadzenie taks wojewodzińskich na towary miejskie, rozkwit gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej,

1505 konstytucja „Nihil novi”

Sejm w Radomiu w okresie panowania Aleksandra

Wzrost znaczenia magnaterii, która w 1501 w przywileju mielnickim (nie wszedł w życie) uzyskała zapewnienie, że nic owego nie mogło wydarzyć się bez jej zgody

  • nic nowego nie mogło być ustalone bez przyzwolenia senatorów i posłów ziemskich,

  • konstytucja „Nihil novi” była podstawą polskiego parlamentaryzmu i znaczenia sejmu

1518

Zygmunt Stary

  • król zrzekł się sądzenia sporów pomiędzy panami świeckimi i duchownymi, a ich poddanymi (w dobrach ziemskich obowiązywało sądownictwo patrymonialne).

1520

Sejm w Toruniu i Bydgoszczy

W okresie ostatniej wojny z Krzyżakami

  • ustalono minimalną pańszczyznę na 1 dzień z łanu w tygodniu,

  • swobodna żegluga dla szlachty po Wiśle,

  • ograniczenie praw sądów miejskich w razie, gdy sprawcą przestępstwa popełnionego w mieście był szlachcic.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
metale szlachetne
przywileje szlacheckie, studia
Opal, Zachomikowane, Nauka, Studia i szkoła, Kamienie szlachetne i minerały
Eckhart - O CZŁOWIEKU SZLACHETNYM, Filozofia, teksty różne
Projekt konstrukcje drewniane Polak Szlachetko Wywrot
Do szlachetnie urodzonego z Kioto
KONSPEKT Obyczajowosc szlachecka hospitacja diagnozujaca[1], Testy, sprawdziany, konspekty z histori
demokracja szlachecka w polsce(2), EDUKACJA 35 000 TYS. plików z każdej branży
Kamienie szlachetne a znaki zodiaku
W Kriegseisen Sejmiki Rzeczypospolitej Szlacheckiej w XVII i XVIII wieku
KRYZYS SZLACHECKIEGO PARLAMENTARYZMU JEGO PRZEJAWY I KONSEKWENCJE W ŻYCIU POLITYCZNYM POLSKI XVII
chor rp szlach oraz proc moral odradz się narod w lit x CRMWAZCETN6YAUMXPI2P4HN4UQOJE75ELRCJXII
szlachcicmatlabskrypt
szlachta
Regulacja?ch odmiany szlachetnej w szkółkarstwie(1)
Kurczak po szlachecku
Szlachecki sarmatyzm
Tworczosc szlachecko ziemianska jako kontynuacja tradycji renesansowych, Twórczość szlachecko ziemia
TEORIA W-F, Teoria - pytania i odp., Skład chemiczny powietrza atmosferycznego: a)składniki stałe: a

więcej podobnych podstron