Publiczne prawo gospodarcze ćwiczenia 9 października 2010r.

Mgr Łukasz Gołąb

2 nieobecności dozwolone, ale 3 to nie dramat

15 stycznia kolokwium zaliczeniowe, ewentualna poprawa na ostatnim zjeździe test wielokrotnego wyboru

Ustawy -zostaną wysłane mailem

Na następne zajęcia Konstytucja

Podręczniki: „Prawo gospodarcze publiczne” K. Strzeczkowski (na początku listopada 2010r. nowe uaktualnione wydanie.

Zakres -cały podręcznik

DYŻUR -wtorek 18.15 -19.15 pok. 1738, ewentualnie sobota między grupami

[e-mail]

Publiczne prawo gospodarcze ćwiczenia 23 października 2010r.

Podmioty publicznego prawa gospodarczego

są wszystkie podmioty bez względu na ich charakter realizujące funkcje państwa wobec gospodarki i posiadające ustawowe upoważnienia do podejmowania określonych działań.

1. Parlament -ta funkcja sprowadza się do tego, ze niemalże ograniczona kompetencję prawodawczą

Ograniczenia -w pewnych częściach dzieli kompetencje ustawodawczą z jednostkami samorządu terytorialnego (akty prawa miejscowego)

Europeizacja prawa gospodarczego publicznego (ogólna europeizacja prawa w trzech aspektach:

- obowiązek uchwalania prawa zgodnego z prawodawstwem UE

- obowiązek wydawania aktów implementujących prawo unijne do krajowego porządku prawnego

- stanowienie prawa bezpośrednio przez organy UE

Rola parlamentu -oddziaływanie na gospodarkę to nie tylko ustawy, ale te inne dokumenty -plany, programy

2. Rada Ministrów -podobnie jak parlament, ale inne narzędzia wykorzystuje (nie ustawy, a rozporządzenia)

- poprzez wydawanie rozporządzeń czyli swoiste wykonywanie ustaw parlamentu

-poprzez przyjmowanie innych dokumentów (np. polityka transportowa państwa na lata 2010 -2015) -one nie zmuszają do działania, ale stymulują do określonego działania.

Rola poszczególnych członków RM czyli ministrów:

- minister właściwy ds. gospodarki

- minister skarbu państwa

- minister finansów publicznych, ale te inni

Specjalna grupa podmiotów to centralne organy administracji rządowej, wśród nich grupa organów regulacyjnych np.:

• Prezes Urzędu Regulacji Energetyki -dla sektora energetyki i gazowego

• Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej -dla sektora telekomunikacyjnego i pocztowego

• Prezes Urzędu Transportu Kolejowego -dla sektora transportu kolejowego

• Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego -dla sektora cywilnego transportu lotniczego

• Gmina dla sektora wodociągowego, kanalizacyjnego

Te do których jest spór:

• KNF Komisja Nadzoru Finansowego

• Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

• RPP -Rada Polityki Pieniężnej

• KRRiTV dla rynku mediów

Trzy cechy organów regulacyjnych:

• niezależność -wyznaczona przez zasady podwójnej niezależności oraz zasady separacji funkcji regulacyjnych i operacyjnych, które mają zapewnić regulatorowi niezależność prawną i faktyczną zarówno od organów politycznych jak i podmiotów poddanych regulacji. Nie jest przestrzegane, bo: brak jest ustawowych (prawnie) uregulowanych przesłanek do odwołania, PRM może odwołać w każdej chwili odwołać,

• zadaniowy charakter -jest konsekwencją założenia, ze podstawowym ich zadaniem jest doprowadzenie do zaistnienia na regulowanym przez nich rynku prawidłowo funkcjonującego mechanizmu konkurencji

• czasowy charakter organów regulacyjnych -jest konsekwencja założenia, ze w chwili zaistnienia na regulowanym rynku owego mechanizmu konkurencji organy regulacyjne powinny zaprzestać swojej działalności.

Administracja państwowa jest gospodarczą tylko wtedy gdy realizuje funkcję państwa wobec gospodarki. Trzy ujęcia:

1. przedmiotowe -w ujęciu przedmiotowym oznacza działalność administracji publicznej w zakresie ingerencji państwa w gospodarkę. Czynnikiem wyróżniającym w tym przypadku administracje gospodarczą od inny rodzajów administracji jest więc przedmiot działania czyli gospodarka.

2. podmiotowe -w ujęciu podmiotowym administracja gospodarcza oznacza całokształt organów administracji publicznej i podmiotów publiczno prawnych realizujących ingerencję państwa w gospodarkę

3. funkcjonalne -ujęcie funkcjonalne jest najszerszym i najpełniejszym ujęciem administracji gospodarczej, bowiem oznacza realizacje funkcji ingerencji państwa w gospodarkę bez względu na charakter prawny podmiotów je realizujących

4. Pośrednia administracja gospodarcza -mamy do czynienia wtedy gdy zadania publiczne nie są realizowane przez własne urzędy państwowe lecz przez inne podmioty prawne. Dwa przykłady:

• Agencje rządowe

• Samorząd gospodarczy

Agencje rządowe -cechy:

• brak ustawowej ich definicji będący konsekwencją braku jednolitej ustawy o agencjach rządowych

• powoływanie agencji w drodze wydawania ustaw o utworzeniu poszczególnych agencji (do każdej agencji osobna ustawa)

• niejednolita forma prawna skutkująca możliwością działania agencji bądź to w formach prawa publicznego (zakłady budżetowe -głównie) bądź to w formie prawa prywatnego (głównie spółki)

• posiadanie wyodrębnionego majątku

• posiadanie osobowości prawnej

• prezes i rada nadzorcza jako organy agencji

Samorząd gospodarczy -aby był podmiotem prawa gospodarczego musi realizować zadania publiczne. Obecnie prawo polskie marginalnie wykorzystuje taką formę jako podmiotu.

Instytucję samorządu gospodarczego jako podmiotu prawa gospodarczego realizującego pewne zadania publiczne przewiduje tylko ustawa o izbach rolniczych.

Samorząd

samorząd terytorialny samorząd nieterytorialny (specjalny)

samorząd zawodowy

samorząd gospodarczy

Prywatyzacja zadań administracji gospodarczej (dwa ujęcia -szerokie i ścisłe)

• ujęcie szerokie -oznacza przekazanie realizacji zadania publicznego podmiotowi prywatnemu przy zachowaniu przez organ władzy publicznej odpowiedzialności za jego realizację

• ujęcie ścisłe -oznacza przekazanie podmiotowi prywatnemu realizacji zadania publicznego i odpowiedzialności za jego wykonanie.

Prywatyzacja

• organizacyjna

• funkcjonalna

• materialna

• majątkowa

PRYWATYZACJA MAJĄTKOWA -jest zupełnie odrębnym pojęciem, nie jest rodzajem prywatyzacji zadań, a jedynie formą przekształceń własnościowych.

PRYWATYZACJA ORGANIZACYJNA -to forma prywatyzacji zadań, w której miejsce podmiotu publicznego działającego przy użyciu form publicznoprawnych zajmuje podmiot publiczny działający przy wykorzystaniu form prywatnoprawnych (tu nie ma prywatyzacji zadania, ale prywatyzacja formy)

PRYWATYZACJA FUNKCJONALNA -(to co w ujęciu szerokim) -dochodzi do przeniesienia na podmiot prywatny jedynie realizacji zadania publicznego przy zachowaniu przez organ władzy publicznej odpowiedzialności za jego realizację (np. państwo odpowiada za budowę drogi, ale drogę buduje spółka prywatna)

PRYWATYZACJA MATERIALNA -zwana prywatyzacją prawdziwą -skutkuje przesunięciem na podmiot prywatny zarówno realizacji zadania publicznego jak i odpowiedzialności za jego realizację

Publiczne prawo gospodarcze ćwiczenia 6 listopada 2010r.

Prawo działalności gospodarczej

1. prawo działalności gospodarczej jako fragment publicznego prawa gospodarczego tam gdzie reguluje zasady podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej

2. prawo działalności gospodarczej jako fragment ustrojowego prawa administracyjnego gdy realizuje zadania i kompetencje organów administracji gospodarczej

Pewnym takim motto naszych zajęć to : wyrok SN z dnia 12 maja 2005r.

„przepisy o działalności gospodarczej podlegały począwszy od lat 80 ubiegłego stulecia licznym zmianom co wiązało się z porządkowaniem stanu prawnego, dostosowywaniem go do nowego w powojennej Polsce rynkowego ustroju ekonomicznego. Do dnia dzisiejszego proces ten nie został jeszcze ukończony”. USDG jest bardzo często nowelizowana

Podstawowym dla całej dziedziny aktem prawnym jest Ustawa z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej. Jest swoista biblią tej dziedziny -jest podstawowa, o charakterze ogólnym -lex generalis. To oznacza, e jak nie ma definicji działalności gospodarczej w jakiejś ustawie to sięgamy do tej ustawy (do definicji z usdg), z drugiej strony są ustawy, które mają inne definicje działalności gospodarczej (swoiście definiuje ją np. Ustawa o podatku dochodowym). Definicja z usdg nie jest jedyną. Są ustawy, które modyfikują usdg u wtedy jest lex specjalis

Zakres przedmiotowy -określa definicja działalności gospodarczej -zawarta w art. 2 usdg -

Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Aby stwierdzić czy dana działalność jest działalnością gospodarczą to muszą być pozytywne (5) oraz negatywne (2) cechy działalności gospodarczej

Pozytywne cechy -to te cechy, które muszą wystąpić, aby daną działalność uznać za działalność gospodarczą w rozumieniu usdg

Negatywne cechy -to te cechy, które nie mogą wystąpić lub których wystąpienie uniemożliwia, aby daną działalność uznać za działalność gospodarczą w rozumieniu usdg

Pozytywne:

1. kryterium dopuszczalności działalności gospodarczej

2. kryterium ekonomicznej klasyfikacji działalności (inaczej kryterium określoności rodzajów aktywności gospodarczej)

3. kryterium zarobkowego celu

4. kryterium zorganizowanego charakteru

5. kryterium ciągłości działalności gospodarczej

Ad. 1 kryterium dopuszczalności działalności gospodarczej

Są dwa aspekty:

1. pierwszy aspekt -legalność działalności gospodarczej -inaczej brak prawnego zakazu podejmowania określonej działalności. Podjecie zakazanej działalności skutkuje:

• brakiem ochrony prawnej dla tej działalności

• napotyka na działania organów publicznych zmierzających do zaprzestania jej wykonywania, czyli do działań je zwalczających

• wiąże się z sankcjami o różnorodnym charakterze -najczęściej karnym, ale te często finansowym, a czasem mogą być te i te.

2. drugi aspekt -działalność nie może być zastrzeżona do wyłącznego wykonywania przez określony podmiot publiczno lub prywatno prawny, tym samym działalność nie może być objęta monopolem prawnym

Ad. 2 kryterium ekonomicznej klasyfikacji działalności (inaczej kryterium określoności rodzajów aktywności gospodarczej)

Chodzi o to, e aby dana działalność mogła być uznana za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 2 usdg musi się mieścić we wskazanym w tym artykule rodzaju aktywności gospodarczej:

1. działalność wytwórcza -a więc działalność której efektem jest powstanie jakiegoś nowego przedmiotu materialnego (i łopata i program komputerowy). Aby stwierdzić czy dana działalność jest działalnością wytwórczą musimy sprawdzić czy jest ona wskazana w Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) -Polska Klasyfikacja Działalności rozporządzenie RM z dnia 24 grudnia 2007r.. Pojęcie działalności wytwórczej z art. 2 usdg należy utożsamiać z pojęciem przetwórstwa przemysłowego z PKD

2. działalność budowlana -z art. 2 usdg winna być utożsamiana z tzw. samodzielnymi czynnościami w budownictwie przez które na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 1994r Prawo budowlane rozumiemy projektowanie, budowę, montaż, remont, utrzymanie i rozbiórkę obiektów budowlanych. Aby stwierdzić czy dany obiekt jest obiektem budowlanym sięgamy do Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych -rozporzadzenie RM z dnia 30 grudnia 1999r.

3. działalność handlowa -jest to najszerszy rodzaj działalności wskazany w usdg -jest to działalność polegająca na zakupie lub sprzedaży towarów lub usług, z ta uwagą, ze działalność ta obejmuje także pośrednictwo w czynnościach handlowych. Może być zagraniczna -czyli z państwa A do państwa B, lub międzynarodowa -czyli przynajmniej 3 państwa, może być te detaliczna (w bezpośrednim styku z klientem) lub hurtowa

4. działalność usługowa -działalność obejmująca różnorodne rodzaje działalności wymienione w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług -rozporzadzenie RM z dnia 6 kwietnia 2004r.

5. poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin za złóż -jest to działalność przybierająca co do zasady postać odnoszącej się do kopalin podstawowych i pospolitych koncesjonowanej działalności gospodarczej szczegółowo określonej w przepisach Ustawy z dnia 4 lutego 1994r, Prawo górnicze i geologiczne -należy to traktować rozszerzająco -czyli wszystko

6. działalność zawodowa -określająca uznanie za działalność gospodarczą wykonywanie tzw. wolnych zawodów, których otwarty katalog zamieszczony jest w art. 88 Ustawy z dnia 15 września 2000r. Kodeks Spółek Handlowych np. adwokat, położna, aptekarz, doradca podatkowy i inne

Ad. 3 kryterium zarobkowego celu utożsamiane jest z zamiarem przysporzenia zysku podmiotowi podejmującemu działalność gospodarczą przy czym istotny tu jest już sam zamiar osiągnięcia zysku, a nie jego realne wystąpienie. Ten cel zarobkowy zostaje spełniony także w przypadku podjęcia działalności z zamiarem osiągnięcia zysku dla osób trzecich oraz w przypadku podjęcia działalności z zamiarem przeznaczenia zysku na cele statutowe (np. fundacje i stowarzyszenia).

Ten cel nie zostaje zrealizowany w dwóch przypadkach

• w przypadku działalności jednostek samorządu terytorialnego w sferze użyteczności publicznej

• w przypadku działalności ukierunkowanej na zaspokojenie potrzeb własnych

Ad. 4 kryterium zorganizowanego charakteru

W sensie szerokim -oznacza ono poddanie działalności gospodarczej regulacji prawnej i w tym przypadku przejawami działalności gospodarczej będą różnorodne czynności formalne i materialne (formalne -np. podpisanie umowy spółki, założenie konta w banku, a materialne np. wynajęcie pomieszczeń na działalność spółki

W sensie ścisłym -oznacza możliwość wykonywania działalności gospodarczej tylko i wyłącznie w określonych przez prawo formach organizacyjno prawnych

Ad. 5 kryterium ciągłości działalności gospodarczej

Oznaczające względnie stały zamiar jej wykonywania i pozwalające odróżnić działalność gospodarczą od działalności incydentalnej. Nie wyklucza działalności sezonowej. Jest to badane w konkretnej sytuacji . Przestoje nie przekreślają ciągłości

Negatywne cechy:

1. wyłączenie ustawowe z art. 3 usdg - Przepisów ustawy nie stosuje się do działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów.

2. przesłanka będąca tworem doktryny prawa publicznego gospodarczego -działalność jednostek samorządu terytorialnego w sferze użyteczności publicznej -uzasadniona specyfiką i rolą tej działalności.

Publiczne prawo gospodarcze ćwiczenia 20 listopada 2010r.

Na przedostatni zjazd praca -minimum 12 stron (może być więcej). Musi być bibliografia, ma to być krótka wypowiedź na zadany temat. Tematy prześle dla konkretnych grup na maila. Praca ma być z aktualnym stanem prawnym i napisana komputerowo.

Działalność gospodarcza cd.

Na poprzednich zajęciach był zakres przedmiotowy, a dziś zakres podmiotowy usdg.

Zakres podmiotowy -który co do zasady wyznaczony jest przez definicje przedsiębiorcy z art. 4 usdg

Ust.1. Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą.

Ust. 2. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

1. osoba fizyczna -musi to być:

• pełnoletnia osoba fizyczna oraz

• posiadająca zdolność do czynności prawnych.

W przypadku niespełnienia tych zastrzeżeń nie spełniony postaje bowiem ustawowy wymóg wykonywania działalności gospodarczej we własnym imieniu. Jeżeli z daną formą organizacyjną związana jest osobowość prawna to przedsiębiorcą w tym przypadku będzie osoba prawna, a nie tworzące (powołujące) ją osoby fizyczne (przedsiębiorcą jest spółka, a nie osoby ją tworzące)

2. osoba prawna -co do zasady osoba prawna powstaje z chwilą uzyskania wpisu do KRS (Krajowego Rejestru Sądowego) i w tym momencie może uzyskać status przedsiębiorcy.

Wyjątek od tej reguły (art. 14 ust. 4 usdg - Spółka kapitałowa w organizacji może podjąć działalność gospodarczą przed uzyskaniem wpisu do rejestru przedsiębiorców) jest tzw. spółka w organizacji, która może podjąć działalność gospodarczą jeszcze przed uzyskaniem wpisu do KRS

3. jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną -ustawowym momentem uznania tych jednostek za przedsiębiorcę jest przyznanie im, na podstawie odrębnych ustaw zdolności prawnej. Najczęściej spotykanym przykładem tych podmiotów są osobowe spółki prawa handlowego:

• spółka jawna,

• spółka partnerska,

• spółka komandytowa,

• spółka komandytowo -akcyjna.

4. wspólnicy spółki cywilnej -przedsiębiorcą na gruncie usdg są wspólnicy spółki cywilnej, a nie spółka cywilna jako taka. Każdy z tych wspólników jest przedsiębiorcą jako osoba fizyczna podlegająca wpisowi do ewidencji.

Dodatkowy wymóg -samodzielność działalności gospodarczej -oznacza ona wykonywanie działalności gospodarczej we własnym imieniu, co zawiera w sobie także zasadę wykonywania działalności gospodarczej na własny rachunek.

Kryterium to pozwala określić kto ponosi zawiązane z działalnością gospodarczą i podejmowanymi decyzjami ryzyko zwłaszcza majątkowe, a także kto ponosi odpowiedzialność za wszelkie zobowiązania o charakterze publiczno i prywatno prawnym.

Art. 8 usdg -pewnym szczególnym zainteresowaniem ustawodawca otacza grupę mikro, małych i średnich przedsiębiorców. Deklaracja tam a charakter wiążący i nakłada na organy administracji obowiązek wspierania rozwoju przedsiębiorczości. Ustawowe kryteria kwalifikujące przedsiębiorców do którejś z tych grup przybierają postać dwóch wymiernych kryteriów ekonomicznych, które muszą byś spełnione kumulatywnie (łącznie):

1. średnioroczna ilość zatrudnionych pracowników, przy czym w procesie kwalifikacji uwzględniamy wyłącznie pracowników zatrudnionych na pełen etat, nie uwzględniamy pracowników przebywających na urlopach macierzyńskich o wychowawczych oraz pracowników zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego.

2. roczny obrót netto lub stan aktywów przedsiębiorcy wyrażone w ustawie wartości podane są w euro. Przeliczamy po średnim kursie ogłoszonym przez NBP w ostatnim dniu roku obrotowego wybieranego do określenia statusu przedsiębiorcy.

Art. 8. 1. Organy administracji publicznej wspierają rozwój przedsiębiorczości, tworząc korzystne warunki do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej, w szczególności wspierają mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców.

2.  Organy administracji publicznej, które wdrażają programy pomocowe w rozumieniu przepisów o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, przekazują drogą elektroniczną informacje o warunkach i formach pomocy udzielanej przedsiębiorcom do Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, która je gromadzi i udostępnia na stronie internetowej.

3. Informacje, o których mowa w ust. 2, przekazywane są w terminie 30 dni od dnia ustanowienia programu pomocowego, nie później niż na 14 dni przed wyznaczonym terminem składania wniosków o udzielenie pomocy.

Mikro przedsiębiorca -art. 104 usdg - uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz

2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.

Art. 104. Za mikroprzedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz

2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.

Mały przedsiębiorca -art. 105 usdg -uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz

2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro.

Art. 105. Za małego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz

2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro.

Średni przedsiębiorca art. 106 usdg - uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz

2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 43 milionów euro.

Art. 106. Za średniego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz

2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 43 milionów euro.

Wartości te muszą być spełnione w ciągu dwóch ostatnich lat obrotowych.

W Polsce:

95% to mikro przedsiębiorcy,

3,8% to mali przedsiębiorcy, a

0,8% średni przedsiębiorcy

0,4 % większe podmioty ogółu przedsiębiorców działających w Polsce.

Art. 107. Wyrażone w euro wielkości, o których mowa w art. 104-106, przelicza się na złote według średniego kursu ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski w ostatnim dniu roku obrotowego wybranego do określenia statusu przedsiębiorcy.

Obowiązki organów administracji gospodarczej wobec przedsiębiorców:

1. art. 6 usdg -zakaz ustanawiania dodatkowych warunków koniecznych do podjęcia, wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej.

2. art. 7 usdg -nakaz udzielania legalnej pomocy publicznej z poszanowaniem zasad równości i konkurencji

3. art. 8 usdg -nakaz wspierania rozwoju przedsiębiorczości ze szczególnym uwzględnieniem mikro, małych i średnich przedsiębiorców

4. art. 9 usdg -nakaz poszanowania uzasadnionych interesów przedsiębiorców.

5. art. 10 usdg -nakaz wydawania wiążących interpretacji przepisów podatkowych

6. art. 11 usdg -nakaz załatwiania spraw przedsiębiorców bez zbędnej zwłoki

7. art. 12 usdg -nakaz współdziałania organów administracji gospodarczej z organizacjami pracowników, pracodawców, przedsiębiorców oraz samorządem zawodowym

Podstawowe obowiązki przedsiębiorców wg usdg

1. art. 14 usdg -legalizacja działalności gospodarczej

2. art. 16 usdg -obowiązek posługiwania się numerem NIP we wszystkich oświadczeniach pisemnych w całym obrocie prawnym i gospodarczym

3. art. 17 usdg -obowiązek przestrzegania reguł uczciwej konkurencji.

4. art. 18 usdg -obowiązek wykonywania działalności gospodarczej w sposób nienaruszający w szczególności zdrowia i życia ludzkiego, moralności publicznej oraz środowiska naturalnego

5. art. 19 usdg -obowiązek posiadania odpowiednich kwalifikacji zawodowych.

6. art. 20 usdg -obowiązek odpowiedniego oznaczenia towaru

7. art. 21 usdg -obowiązek odpowiedniego oznaczenia przedsiębiorcy

8. art. 22 usdg -obowiązek posługiwania się rachunkami bankowymi w rozliczeniach pomiędzy przedsiębiorcami

Obowiązki organów administracji gospodarczej wobec przedsiębiorców:

1. art. 6 usdg -zakaz ustanawiania dodatkowych warunków koniecznych do podjęcia, wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej. Zasada ta służy wyeliminowaniu uznania administracyjnego w zakresie korzystania z konstytucyjne gwarantowanej wolności gospodarczej.

Art. 6.  1. Podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa.

2. Właściwy organ nie może żądać ani uzależniać swojej decyzji w sprawie podjęcia, wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej przez zainteresowaną osobę od spełnienia przez nią dodatkowych warunków, w szczególności od przedłożenia dokumentów lub ujawnienia danych, nieprzewidzianych przepisami prawa.

3. Właściwy organ, z wyłączeniem sądu powszechnego, nie może żądać ani uzależnić swoich rozstrzygnięć w sprawie podjęcia, wykonywania lub zakończenia działalności gospodarczej od przedłożenia dokumentów w formie oryginału, poświadczonej kopii lub poświadczonego tłumaczenia, chyba że obowiązek taki jest przewidziany przepisami ustaw szczególnych z uwagi na nadrzędny interes publiczny lub wynika z bezpośrednio stosowanych przepisów powszechnie obowiązującego prawa wspólnotowego albo ratyfikowanych umów międzynarodowych.

2. art. 7 usdg -nakaz udzielania legalnej pomocy publicznej z poszanowaniem zasad równości i konkurencji

Art. 7. Państwo udziela przedsiębiorcom pomocy publicznej na zasadach i w formach określonych w odrębnych przepisach, z poszanowaniem zasad równości i konkurencji.

3. art. 8 usdg -nakaz wspierania rozwoju przedsiębiorczości ze szczególnym uwzględnieniem mikro, małych i średnich przedsiębiorców

Art. 8. 1. Organy administracji publicznej wspierają rozwój przedsiębiorczości, tworząc korzystne warunki do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej, w szczególności wspierają mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców.

2.  Organy administracji publicznej, które wdrażają programy pomocowe w rozumieniu przepisów o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, przekazują drogą elektroniczną informacje o warunkach i formach pomocy udzielanej przedsiębiorcom do Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, która je gromadzi i udostępnia na stronie internetowej.

3. Informacje, o których mowa w ust. 2, przekazywane są w terminie 30 dni od dnia ustanowienia programu pomocowego, nie później niż na 14 dni przed wyznaczonym terminem składania wniosków o udzielenie pomocy.

4. art. 9 usdg -nakaz poszanowania uzasadnionych interesów przedsiębiorców. Zasada ta znajduje zastosowanie do wszelkich relacji między państwem (jego organami) a przedsiębiorcami

Art. 9.  Wykonując swoje zadania, w szczególności w zakresie nadzoru i kontroli, właściwy organ działa wyłącznie na podstawie i w granicach prawa, z poszanowaniem uzasadnionych interesów przedsiębiorcy.

5. art. 10 usdg -nakaz wydawania wiążących interpretacji przepisów podatkowych -są wątpliwości konstytucyjne, przepis ten jest korupcjogenny, w praktyce ma małe zastosowanie -należy ten przepis ocenić krytycznie.

Art. 10.  1. Przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

2. Wniosek o wydanie interpretacji może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych.

3. Przedsiębiorca we wniosku o wydanie interpretacji jest obowiązany przedstawić stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe oraz własne stanowisko w sprawie.

4. Wniosek o wydanie interpretacji zawiera również:

1) firmę przedsiębiorcy;

2) oznaczenie siedziby i adresu albo miejsca zamieszkania i adresu przedsiębiorcy;

3) numer identyfikacji podatkowej (NIP);

4) numer w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym albo w Ewidencji Działalności Gospodarczej;

5) adres do korespondencji w przypadku, gdy jest on inny niż adres siedziby albo adres zamieszkania przedsiębiorcy.

5. Udzielenie interpretacji następuje w drodze decyzji, od której przysługuje odwołanie. Interpretacja zawiera wskazanie prawidłowego stanowiska w sprawie wraz z uzasadnieniem prawnym oraz pouczeniem o prawie wniesienia środka zaskarżenia.

6. Wniosek o wydanie interpretacji podlega opłacie w wysokości 40 zł, którą należy wpłacić w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku. W razie nieuiszczenia opłaty w terminie wniosek pozostawia się bez rozpatrzenia.

7. W przypadku wystąpienia w jednym wniosku o wydanie interpretacji odrębnych stanów faktycznych lub zdarzeń przyszłych pobiera się opłatę od każdego przedstawionego we wniosku odrębnego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego.

8. Opłata, o której mowa w ust. 6 i 7, stanowi odpowiednio dochód budżetu państwa, Narodowego Funduszu Zdrowia albo jednostki samorządu terytorialnego.

9. Opłatę od wniosku, o którym mowa w ust. 1, uiszcza się na rachunek organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej, właściwych do wydania interpretacji albo, jeżeli istnieje taka możliwość, gotówką w kasie tego organu lub jednostki.

6. art. 11 usdg -nakaz załatwiania spraw przedsiębiorców bez zbędnej zwłoki

Art. 11.  1. Właściwy organ jest obowiązany do załatwiania spraw przedsiębiorców bez zbędnej zwłoki.

2. Właściwy organ nie może odmówić przyjęcia pism i wniosków niekompletnych ani żądać jakichkolwiek dokumentów, których konieczność przedstawienia lub złożenia nie wynika wprost z przepisu prawa.

3. Właściwy organ, przyjmując wniosek, niezwłocznie potwierdza jego przyjęcie.

4. Potwierdzenie zawiera:

1) wskazanie daty wpływu oraz terminu rozpatrzenia wniosku;

2) pouczenie o przysługujących przedsiębiorcy środkach odwoławczych;

3) informację o uprawnieniach wynikających z ust. 9.

5. W przypadku stwierdzenia konieczności uzupełnienia wniosku termin rozpatrzenia wniosku biegnie od dnia wpływu uzupełnionego wniosku.

6. Terminy i tryb uzupełniania pism i wniosków, o których mowa w ust. 2, oraz terminy załatwiania spraw wynikających z tych pism i wniosków określają odrębne przepisy.

7. Termin rozpatrzenia wniosku może zostać przedłużony dodatkowo tylko jeden raz. Przedłużenie terminu rozpatrzenia wniosku nie może przekroczyć dwóch miesięcy.

8. Właściwy organ ma obowiązek poinformować o przedłużeniu terminu przed upływem terminu rozpatrzenia wniosku określonego w potwierdzeniu przyjęcia wniosku.

9. Jeżeli organ nie rozpatrzy wniosku w terminie, uznaje się, że wydał rozstrzygnięcie zgodnie z wnioskiem przedsiębiorcy, chyba że przepisy ustaw odrębnych ze względu na nadrzędny interes publiczny stanowią inaczej.

7. art. 12 usdg -nakaz współdziałania organów administracji gospodarczej z organizacjami pracowników, pracodawców, przedsiębiorców oraz samorządem zawodowym

Art. 12. Wykonując swe zadania, organy administracji publicznej współdziałają z organizacjami pracodawców, organizacjami pracowników, organizacjami przedsiębiorców oraz samorządami zawodowymi i gospodarczymi.

Podstawowe obowiązki przedsiębiorców wg usdg

1. art. 14 usdg -legalizacja działalności gospodarczej -wpis do KRS lub ewidencji działalności gospodarczej, uzyskanie numeru REGON (rejestr gospodarki narodowej) oraz zgłoszenie działalności do Urzędu Skarbowego i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych

Art. 14.  1. Przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą w dniu złożenia wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej albo po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym.

2. Wpisowi do ewidencji podlegają przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi.

3. Przedsiębiorca ma prawo we wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej określić późniejszy dzień podjęcia działalności gospodarczej niż dzień złożenia wniosku.

4.  Spółka kapitałowa w organizacji może podjąć działalność gospodarczą przed uzyskaniem wpisu do rejestru przedsiębiorców.

5. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, w przypadku gdy ustawy uzależniają podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej od obowiązku uzyskania przez przedsiębiorcę koncesji albo zezwolenia, o którym mowa w art. 75.

6. W przypadku przedsiębiorców będących osobami fizycznymi, podejmujących działalność gospodarczą wiążącą się z obowiązkiem uzyskania przez przedsiębiorcę wpisu w rejestrze działalności regulowanej, stosuje się przepis art. 65 ust. 3.

7.  Zasady wpisu do rejestru przedsiębiorców określają odrębne przepisy.

2. art. 16 usdg -obowiązek posługiwania się numerem NIP we wszystkich oświadczeniach pisemnych w całym obrocie prawnym i gospodarczym

Art. 16. 1. Przedsiębiorca wpisany do rejestru przedsiębiorców albo ewidencji jest obowiązany umieszczać w oświadczeniach pisemnych, skierowanych w zakresie swojej działalności do oznaczonych osób i organów, numer identyfikacji podatkowej (NIP) oraz posługiwać się tym numerem w obrocie prawnym i gospodarczym.

2. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1, nie uchybia obowiązkom określonym w przepisach szczególnych.

3. Identyfikacja przedsiębiorcy w poszczególnych urzędowych rejestrach następuje na podstawie numeru identyfikacji podatkowej (NIP).

3. art. 17 usdg -obowiązek przestrzegania reguł uczciwej konkurencji. Obowiązek ten wyznacza wzorzec prawidłowego zachowania przedsiębiorcy w warunkach gospodarki wolnorynkowej. W myśl tego przepisu przedsiębiorca powinien wykonywać działalność gospodarczą na zasadach wolnej konkurencji i z poszanowaniem dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów. Konsekwencje zachowań odbiegających od tego wzorca określone są w przepisach odrębnych (Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów oraz Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji).

Art. 17. Przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą na zasadach uczciwej konkurencji i poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów.

4. art. 18 usdg -obowiązek wykonywania działalności gospodarczej w sposób nienaruszający w szczególności zdrowia i życia ludzkiego, moralności publicznej oraz środowiska naturalnego

Art. 18. Przedsiębiorca jest obowiązany spełniać określone przepisami prawa warunki wykonywania działalności gospodarczej, w szczególności dotyczące ochrony przed zagrożeniem życia, zdrowia ludzkiego i moralności publicznej, a także ochrony środowiska.

5. art. 19 usdg -obowiązek posiadania odpowiednich kwalifikacji zawodowych. Obowiązek ten dotyczy jedynie osób bezpośrednio wykonujących czynności dla których kwalifikacje te są wymagane.

Kwalifikacje zawodowe -zespół wiedzy teoretycznej i umiejętności praktycznych, potwierdzonych przez uprawniony organ w formie odpowiedniego dokumentu na podstawie którego możliwe jest wykonywanie różnorodnych czynności w sytuacjach wymaganych przez prawo. Kontrola tych kwalifikacji może mieć miejsce przed podjęciem działalności gospodarczej oraz w trakcie jej wykonywania.

Art. 19. Jeżeli przepisy szczególne nakładają obowiązek posiadania odpowiednich uprawnień zawodowych przy wykonywaniu określonego rodzaju działalności gospodarczej, przedsiębiorca jest obowiązany zapewnić, aby czynności w ramach działalności gospodarczej były wykonywane bezpośrednio przez osobę legitymującą się posiadaniem takich uprawnień zawodowych.

6. art. 20 usdg -obowiązek odpowiedniego oznaczenia towaru

Art. 20.  1. Przedsiębiorca wprowadzający towar do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązany do zamieszczenia na towarze, jego opakowaniu, etykiecie, instrukcji lub do dostarczenia w inny, zwyczajowo przyjęty sposób, pisemnych informacji w języku polskim:

1) określających firmę przedsiębiorcy i jego adres;

2) umożliwiających identyfikację towaru.

2. Przepis ust. 1 pkt 2 nie dotyczy towarów, w stosunku do których odrębne przepisy szczegółowo regulują obowiązki w zakresie oznakowania.

3. Przepis ust. 1 nie dotyczy środków spożywczych w rozumieniu rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. UE L 31 z 01.02.2002, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 6, str. 463 i nast.).

4.  Przepis ust. 1 nie dotyczy wyrobów w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 maja 2010 r. o wyrobach medycznych (Dz. U. Nr 107, poz. 679).

7. art. 21 usdg -obowiązek odpowiedniego oznaczenia przedsiębiorcy

Art. 21. Jeżeli przedsiębiorca oferuje towary lub usługi w sprzedaży bezpośredniej lub sprzedaży na odległość za pośrednictwem środków masowego przekazu, sieci teleinformatycznych lub druków bezadresowych, jest on obowiązany do podania w ofercie co najmniej następujących danych:

1) firmy przedsiębiorcy;

2) numeru identyfikacji podatkowej (NIP), o ile taki posiada;

3) siedziby i adresu przedsiębiorcy.

8. art. 22 usdg -obowiązek posługiwania się rachunkami bankowymi w rozliczeniach pomiędzy przedsiębiorcami

Art. 22. 1. Dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy w każdym przypadku, gdy:

1) stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz

2) jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15.000 euro przeliczonych na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dokonano transakcji.

2. Przedsiębiorca będący członkiem spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej może realizować obowiązek określony w ust. 1 za pośrednictwem rachunku w tej spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej.

3. Przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą w zakresie wykonywania i pośrednictwa w realizowaniu przekazów pieniężnych w obrocie zagranicznym stosuje odpowiednio przepisy art. 63g i art. 111 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665, z późn. zm.¹⁾).

Prawo publiczne gospodarcze - ćwiczenia 4 grudnia 2010r.

Mgr Łukasz Gołąb

Przedsiębiorstwa państwowe

Ustawa z dnia 25 września 1981r. -o przedsiębiorstwach państwowych (PP)

Przedsiębiorstwo państwowe jest formą prawną zastrzeżoną wyłącznie dla państwa. Definicja zawarta jest w art. 1 o przedsiębiorstwach państwowych -zgodnie z nią przedsiębiorstwo państwowo to samodzielny, samorządny i samofinansujący się przedsiębiorca posiadający osobowość prawną. W świetle tego przedsiębiorstwo państwowe jest przedsiębiorcą, do którego nie stosujemy przepisów usdg.

Zasady funkcjonowania przedsiębiorstw państwowych

1. samodzielność -czyli samodzielność podejmowania decyzji przez organy przedsiębiorstw państwowych. Wyrażona w art. 2 ust. 1 UPP (ustawy o przedsiębiorstwach państwowych), na podstawie którego organy przedsiębiorstwa państwowego posiadają co do zasady wyłączną, prawnie określoną kompetencje do podejmowania wszelkich decyzji i organizowania działalności przedsiębiorstwa, zgodnie z prawem i w celu wykonania zadań przedsiębiorstwa. Organy państwowe mogą ingerować w działalność przedsiębiorstw państwowych wyłącznie w przypadkach wyraźnie przewidzianych w prawie. Nadto art. 58 UPP wprowadza zasadę prymatu ustawowych podstaw prawnych dla tej ingerencji.

2. samorządność -znajduje zastosowanie do zarządzania przedsiębiorstwem państwowym i oznacza uczestnictwo załogi w zarządzaniu tym przedsiębiorstwem. Szczegóły tego uczestnictwa określa ustawa z dnia 25 września 1981r. o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego.

W świetle tej regulacji do zadań samorządu załogi należy:

• stanowienie w istotnych sprawach przedsiębiorstwa,

• wyrażanie opinii,

• podejmowanie inicjatyw i zgłaszanie wniosków oraz

• sprawowanie kontroli nad działalnością przedsiębiorstwa.

Przy czym czynności te wykonywane są niezależnie od organów administracji państwowej, organizacji społecznych, związków zawodowych i politycznych.

Organami samorządu załogi są:

• Ogólne zebranie pracowników przedsiębiorstwa

• Rada Pracownicza.

3. samofinansowanie -doprecyzowane w art. 53 UPP, w myśl którego przedsiębiorstwa państwowe działają na zasadach racjonalnej gospodarki, samofinansowania i rachunku bankowego. W myśl tego przedsiębiorstwa państwowe są zobowiązane do pokrycia kosztów wszelkiej swojej działalności, a także całości zobowiązań wobec budżetu państwa i innych wierzycieli z uzyskanych przychodów. Zasada ta nie znajduje zastosowania do państwowych przedsiębiorstw użyteczności publicznej, które w myśl art. 6 ust. 3 UPP, w przypadku wykonywania działalności nierentownej, ale koniecznej z punktu widzenia potrzeb ludności, muszą być dotowane (finansowane) przez organ założycielski. Szczegółowe zasady gospodarki finansowej przedsiębiorstw państwowych określa Ustawa z dnia 31 stycznia 1989r - o gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych

Rodzaje przedsiębiorstw państwowych.

1. przedsiębiorstwa państwowe działające na zasadach ogólnych

2. przedsiębiorstwa państwowe użyteczności publicznej

3. przedsiębiorstwo państwowe o szczególnym charakterze prawnym

• art. 3 ust 1 i 1a UPP,

• art. 3 ust. 2 UPP

4. przedsiębiorstwa częściowo poddane regulacji ustawowej

• przedsiębiorstwa państwowe do których stosujemy przepisy o KRS i prowizji o zysku. Obecnie to jest już tylko przedsiębiorstwo państwowe Porty Lotnicze, kiedyś w tej grupie były Poczta Polska, Polskie Koleje Państwowe i Polskie Linie Lotnicze LOT -obecnie są to już spółki Skarbu Państwa.

• przedsiębiorstwa państwowe do których stosujemy tylko przepisy o KRS

• banki państwowe

• przedsiębiorstwa państwowe użyteczności publicznej -„Zakład unieszkodliwiania odpadów promieniotwórczych”

Organy założycielskie przedsiębiorstw państwowych

1. centralne lub naczelne organy administracji państwowej

2. NBP i inne banki państwowe (Bank Gospodarstwa Krajowego)

3. inne organy administracji państwowej, ale tylko w porozumieniu z centralnymi lub naczelnymi organami administracji państwowej, właściwymi ze względu na przedmiot działalności przedsiębiorstwa.

Tworzenie przedsiębiorstwa państwowego -jest to proces złożony z 6 etapów:

1. postępowanie przygotowawcze -głównie art. 9 UPP, przeprowadzane w celu zbadania potrzeb oraz warunków utworzenia przedsiębiorstwa. Organ tworzący powołuje w tym celu zespół przygotowawczy, który dokonuje ustaleń i przedstawia opinie.

Art. 9. 1. Utworzenie przedsiębiorstwa państwowego poprzedza postępowanie przygotowawcze, które ma na celu zbadanie i ocenę potrzeby oraz warunków utworzenia przedsiębiorstwa.

2. Organ zamierzający utworzyć przedsiębiorstwo państwowe powołuje w tym celu zespół przygotowawczy, który dokonuje niezbędnych ustaleń i przedstawia swoją opinię.

2. wydanie aktu o utworzeniu przedsiębiorstwa -AKT EREKCYJNY. Ma analogiczny charakter jak podpisanie umowy spółki w prawie prywatnym. Jest wydawane przez organ założycielski i obligatoryjnie musi określać:

• nazwę,

• rodzaj,

• siedzibę i

• przedmiot działalności przedsiębiorstwa.

Fakultatywnie może określać:

• zasady i warunki tworzenia oddziałów i filii, a także

• inne elementy organizacji wewnętrznej przedsiębiorstwa.

3. wyposażenie przedsiębiorstwa państwowego w środki materialne -zgodnie z art. 46 UPP organ założycielski ma obowiązek wyposażyć tworzone przedsiębiorstwo w środki materialne, niezbędne do wykonywania działalności, zaś przedsiębiorstwo państwowe gospodarując nabytym mieniem zapewnia jego ochronę.

4. powołanie pierwszego Dyrektora przedsiębiorstwa państwowego -zawsze powołuje organ założycielski, który ma prawo do czasu powołania Dyrektora powołać Kierownika tymczasowego na okres nie dłuższy niż 6 miesięcy.

5. statut przedsiębiorstwa państwowego -uchwalany jest przez Ogólne Zebranie Pracowników na wniosek Dyrektora przedsiębiorstwa. Określa strukturę organizacyjną przedsiębiorstwa i inne elementy wskazane w ustawie. Statuty niektórych przedsiębiorstw państwowych wymagają zatwierdzenia przez organ założycielski w możliwie krótkim terminie, nie dłuższym jednak niż 3 miesiące. Przedsiębiorstwa, w których statuty muszą być zatwierdzane to:

1. przedsiębiorstwa państwowe użyteczności publicznej;

2. handlu zagranicznego;

3. stacje radiowe i telewizyjne;

przedsiębiorstwa przesyłu teleelektronicznego;

transportu samochodowego;

budownictwa łączności;

4. Państwowa Komunikacja Samochodowa (PKS) i Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego.

6. wpis do rejestru -przedsiębiorstwa państwowe podlegają obowiązkowi wpisu do KRS (Krajowego Rejestru Sądowego) i dopiero w chwili jego uzyskania nabywają osobowość prawną.

Organy przedsiębiorstwa państwowego:

• Ogólne Zebranie Pracowników Przedsiębiorstwa (czasami się mówi Walne Zebranie Pracowników) -stanowi formę bezpośredniego udziału załogi w zarządzaniu przedsiębiorstwem. W przedsiębiorstwach państwowych, w których liczba zatrudnionych przekracza 300 pracowników, funkcje Ogólnego Zebrania Pracowników pełni Zebranie Delegatów, wybranych na 2 letnią kadencję w liczbie określonej przez statut.

• Rada Pracownicza (ona też bywa czasem określana jako Rada Robotnicza) -co do zasady składa się z 15 członków, wybieranych przez ogół pracowników na 2 letnią kadencję. Działalność w Radzie ma charakter społeczny co oznacza, że nie wiąże się ona z dodatkowym wynagrodzeniem, ale pracownik (członek Rady) zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy z powodu pełnienia swoich obowiązków w Radzie w godzinach pracy.

• Dyrektor przedsiębiorstwa państwowego -jest organem zarządzającym i reprezentującym przedsiębiorstwo na zewnątrz. Powoływany jest na 5 letnią kadencję lub na czas nieoznaczony -czyli Dyrektora nie można powołać na 3 lub 8 letnią kadencję -można albo na 5 lat albo na czas nieoznaczony.

Sposoby powołania Dyrektora.

1. pierwszego Dyrektora przedsiębiorstwa państwowego powołuje zawsze organ założycielski;

2. kolejnych Dyrektorów powołuje Rada Pracownicza, ale jeżeli Rada nie skorzysta z tej kompetencji w okresie 6 miesięcy, wówczas Dyrektora powołuje także organ założycielski.

3. w państwowych przedsiębiorstwach użyteczności publicznej wszystkich Dyrektorów powołuje zawsze organ założycielski.

Odwołanie Dyrektora.

• Rada Pracownicza za zgodą organu założycielskiego, lub

• organ założycielski w przypadku wystąpienia przesłanek z art. 37a i art. 42 UPP. Spory pomiędzy Dyrektorem a Radą Pracowniczą rozstrzyga Komisja Rozjemcza, w skład której wchodzą:

• przedstawiciel Dyrektora;

• przedstawiciel Rady Pracowniczej

• zaproszony arbiter

Art. 37a. 1. Organ założycielski może odwołać dyrektora, jeżeli:

1) dyrektor w związku z pełnieniem funkcji dopuszcza się rażącego naruszenia prawa,

2) zaistniały przesłanki określone w art. 52 § 1 lub art. 53 § 1 Kodeksu pracy,

3) przedsiębiorstwo państwowe przez co najmniej 3 kolejne miesiące nie wypełnia wobec Skarbu Państwa zobowiązań z tytułu podatków,

4) (uchylony).

2. Od decyzji o odwołaniu dyrektora z przyczyn określonych w ust. 1 radzie pracowniczej nie przysługuje sprzeciw w trybie art. 63.

3.  (uchylony).

Art. 42. 1. Dyrektor przedsiębiorstwa państwowego, jego zastępca, główny księgowy, osoby zatrudnione na stanowiskach równorzędnych oraz członkowie rady pracowniczej nie mogą mieć udziałów lub akcji przedsiębiorców tworzonych przez to przedsiębiorstwo, a także pozostawać w nich w stosunku pracy, ani świadczyć pracy na ich rzecz na podstawie innego tytułu prawnego. Zakaz ten nie dotyczy członkostwa w radach nadzorczych.

2. Naruszenie przepisu ust. 1 jest podstawą odwołania ze stanowiska lub wypowiedzenia stosunku pracy. Przepisu art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 25 września 1981 r. o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego (Dz. U. (…)) nie stosuje się.

3. Przepis ust. 1 nie narusza przepisów o szczególnych obowiązkach osób wykonujących kierownicze funkcje u przedsiębiorców.

Łączenie i podział przedsiębiorstw państwowych - art. 18 UPP

Likwidacja przedsiębiorstw państwowych -art. 18a -20 UPP

Umowa o zarządzaniu przedsiębiorstwem państwowym -Rozdział 8a UPP

Postępowanie naprawcze -Rozdział 13 UPP.

Art. 18. 1. Łączenie i podział przedsiębiorstwa państwowego utworzonego w trybie określonym w art. 7 zarządza organ założycielski z własnej inicjatywy, za zgodą rady pracowniczej bądź na wniosek rady pracowniczej przedsiębiorstwa lub na wniosek kierownika zakładu przedsiębiorstwa wielozakładowego, poparty przez radę pracowniczą zakładu lub nie mniej niż 50% załogi zakładu, w którym nie ma rady pracowniczej.

2. W celu lepszego wykorzystania środków produkcji oraz poprawy efektywności gospodarki właściwy ze względu na przedmiot działania przedsiębiorstw minister może podejmować decyzje w sprawie podziału przedsiębiorstwa państwowego:

1) z własnej inicjatywy,

2) na wniosek organu założycielskiego lub rady pracowniczej przedsiębiorstwa,

3) na wniosek rady pracowniczej i kierownika zakładu sporządzającego bilans lub kierownika takiego zakładu, w którym nie ma rady pracowniczej,

po zasięgnięciu opinii organu założycielskiego oraz organów przedsiębiorstwa. Od decyzji tych przysługuje sprzeciw na podstawie art. 63.

Art. 18a. 1. Likwidacja przedsiębiorstwa państwowego polega na zadysponowaniu jego składnikami materialnymi i niematerialnymi, o których mowa w art. 55¹ Kodeksu cywilnego, i wykreśleniu przedsiębiorstwa państwowego z Krajowego Rejestru Sądowego, po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli.

2. (skreślony).

3. (skreślony).

Art. 19. 1. Likwidacja przedsiębiorstwa państwowego może nastąpić, jeżeli:

1) przedsiębiorstwo prowadzi działalność gospodarczą ze stratą w ciągu kolejnych sześciu miesięcy,

1a) (skreślony),

2) prawomocnym wyrokiem sądu lub ostateczną decyzją administracyjną zakazano przedsiębiorstwu działania we wszystkich dziedzinach objętych dotychczasowym przedmiotem działania, a przedsiębiorstwo nie podjęło działalności w innej dziedzinie,

3) z wnioskiem takim zwróci się zarząd komisaryczny,

4) ponad połowę aktywów ogółem przedsiębiorstwa łącznie:

a) stanowią udziały, inne tytuły uczestnictwa w spółkach lub obligacje,

b) oddano do używania innym osobom na podstawie umów prawa cywilnego.

2. Decyzję o likwidacji podejmuje organ założycielski z własnej inicjatywy bądź na wniosek rady pracowniczej przedsiębiorstwa, o ile minister właściwy do spraw Skarbu Państwa nie zgłosi sprzeciwu, wraz z uzasadnieniem, w terminie dwóch tygodni.

Art. 20. Od decyzji organu założycielskiego, o której mowa w art. 19 ust. 2, radzie pracowniczej i dyrektorowi przedsiębiorstwa przysługuje sprzeciw w trybie art. 63.

Rozdział 8a

Umowa o zarządzanie przedsiębiorstwem

Art. 45a. 1. Organ założycielski może powierzyć zarządzanie przedsiębiorstwem państwowym osobie fizycznej lub prawnej.

1a. Powierzenie zarządzania przedsiębiorstwem może nastąpić:

1) z inicjatywy organu założycielskiego za zgodą rady pracowniczej i ogólnego zebrania pracowników (delegatów) przedsiębiorstwa,

2) na wniosek rady pracowniczej przedsiębiorstwa za zgodą ogólnego zebrania pracowników (delegatów).

1b. Z inicjatywą powierzenia zarządzania przedsiębiorstwem może wystąpić również zarządca komisaryczny, o ile istnieją przesłanki do uchylenia zarządu komisarycznego, o którym mowa w art. 69 ust. 1.

1c. Wniosek zarządcy komisarycznego powinien być poparty:

1) pozytywnym wynikiem referendum przeprowadzonego w przedsiębiorstwie albo

2) pozytywną opinią działających w przedsiębiorstwie organizacji związkowych, pod warunkiem, że członkowie tych organizacji stanowią ponad połowę pracowników przedsiębiorstwa.

2. Powierzenie zarządzania następuje w drodze umowy zawartej na czas oznaczony, nie krótszy niż trzy lata, między Skarbem Państwa reprezentowanym przez organ założycielski a zarządcą (umowa o zarządzanie przedsiębiorstwem).

3. Umowa o zarządzanie przedsiębiorstwem powinna określać w szczególności:

1) obowiązki zarządcy w zakresie bieżącego zarządzania oraz zmian i usprawnień w przedsiębiorstwie,

2) zasady wynagradzania zarządcy, z uwzględnieniem przepisów ustawy z dnia 3 marca 2000 r. o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi (Dz. U. Nr 26, poz. 306 oraz z 2001 r. Nr 85, poz. 924 i Nr 154, poz. 1799),

3) kryteria oceny efektywności zarządzania,

4) odpowiedzialność za powierzone przedsiębiorstwo.

4. Jeżeli zarządcą jest osoba prawna, umowa powinna przewidywać, kto w jej imieniu będzie dokonywał czynności zarządu.

5. Zarządca, a w przypadku, o którym mowa w ust. 4, osoba działająca w jego imieniu, jest umocowany do składania wszelkich oświadczeń woli w imieniu zarządzanego przedsiębiorstwa.

6. (skreślony).

Art. 45b. 1. Z chwilą objęcia obowiązków przez zarządcę:

1) organy samorządu załogi ulegają rozwiązaniu z mocy prawa,

2) organ założycielski odwołuje dyrektora przedsiębiorstwa,

3) zarządca przejmuje kompetencje dyrektora przedsiębiorstwa i organów samorządu załogi, z wyjątkiem:

a) prawa sprzeciwu wobec decyzji organu założycielskiego,

b) przyjmowania i zatwierdzania sprawozdania finansowego,

c) dokonywania podziału na fundusze wygospodarowanego zysku przez przedsiębiorstwo oraz zasad wykorzystania tych funduszy.

2. W przedsiębiorstwie państwowym, w którym zarządca objął swe obowiązki, organ założycielski ustanawia radę nadzorczą zgodnie z art. 59 i powierza jej wykonywanie stałego nadzoru nad działalnością przedsiębiorstwa.

3. Pracownicy przedsiębiorstwa wybierają jedną trzecią składu rady nadzorczej. Przepisy o wyborze członków rady pracowniczej stosuje się odpowiednio.

4. Kompetencje, o których mowa w ust. 1 pkt 3 lit. b) i c), przejmuje organ założycielski. Organ założycielski może kompetencje te przekazać radzie nadzorczej.

Art. 45c. 1. Organ założycielski może rozwiązać ze skutkiem natychmiastowym umowę o zarządzanie przedsiębiorstwem, jeżeli:

1) zarządca w związku z zarządzaniem przedsiębiorstwem dopuszcza się rażącego naruszenia prawa,

2) przedsiębiorstwo państwowe przez co najmniej 3 kolejne miesiące nie wypełnia zobowiązań wobec Skarbu Państwa z tytułu podatków,

3) zarządca w sposób istotny naruszył postanowienia umowy o zarządzanie przedsiębiorstwem,

4) (uchylony).

2. Niezwłocznie po ustaniu umowy o zarządzanie przedsiębiorstwem rada nadzorcza przedsiębiorstwa zarządza i przeprowadza wybory do organów samorządu załogi przedsiębiorstwa, chyba że zawarto umowę na dalszy okres.

Art. 45d.  (uchylony).

Rozdział 13

Postępowanie naprawcze

Art. 65. 1. Jeżeli przedsiębiorstwo prowadzi działalność ze stratą, organ założycielski w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych może wszcząć postępowanie naprawcze, ustanawiając nad przedsiębiorstwem zarząd komisaryczny.

1a.  (uchylony).

1b.  Od decyzji organu założycielskiego, o której mowa w ust. 1, nie przysługuje sprzeciw.

2. Zarząd komisaryczny ustanawia się na czas oznaczony.

3. Ustanowienie zarządu komisarycznego i jego uchylenie podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego.

Art. 66. 1. Organ założycielski wyznacza i odwołuje osobę sprawującą zarząd komisaryczny.

2. Z chwilą ustanowienia zarządu komisarycznego organy przedsiębiorstwa ulegają rozwiązaniu. Organ założycielski odwołuje dyrektora przedsiębiorstwa.

3. Osoba sprawująca zarząd komisaryczny przejmuje kompetencje organów przedsiębiorstwa, z wyjątkiem:

1) przyjmowania i zatwierdzania sprawozdania finansowego,

2) dokonywania podziału wygospodarowanego zysku przez przedsiębiorstwo na fundusze oraz zasad wykorzystania tych funduszy.

4. Kompetencje, o których mowa w ust. 3, przejmuje organ założycielski.

Art. 67. 1. Osoba sprawująca zarząd komisaryczny niezwłocznie po jego ustanowieniu jest obowiązana przedstawić organowi założycielskiemu do zatwierdzenia program naprawy przedsiębiorstwa.

2. Osoba sprawująca zarząd komisaryczny przedstawia organowi założycielskiemu co trzy miesiące sprawozdanie ze swojej działalności.

Art. 68. Zasady sprawowania zarządu komisarycznego określa organ założycielski.

Art. 69. 1. Jeżeli ustaną przyczyny ustanowienia zarządu komisarycznego określone w art. 65 ust. 1, organ założycielski wyda zarządzenie o uchyleniu tego zarządu.

2. Organ założycielski może w każdym czasie uchylić zarząd komisaryczny i zarządzić likwidację przedsiębiorstwa, jeżeli dalsze wykonywanie programu, o którym mowa w art. 67 ust. 1, nie rokuje poprawy gospodarki przedsiębiorstwa.

Art. 70. Koszty związane ze sprawowaniem zarządu komisarycznego obciążają przedsiębiorstwo państwowe.

Art. 71-73. (skreślone).

Art. 74. Uprawnienia ministra właściwego do spraw finansów publicznych, określone w niniejszej ustawie, wykonuje dyrektor właściwej izby skarbowej, w wypadku gdy funkcje organu założycielskiego pełni wojewoda.

Publiczne prawo gospodarcze ćwiczenia 18 grudnia 2010r.

Mgr Łukasz Gołąb

Praca na 16 stycznia 2011r. -w godzinach od 9.30 do około 13.00

Kilkanaście stron wraz z literaturą. Prace tylko papierowa wersja.

Wpisy będą razem z wpisami egzaminu.

Pomoc publiczna

Jest to głównie regulacja traktatowa art. 107 do 109 TFUE

Generalnie w prawie europejskim, a tym samym i prawie unijnym mamy względny (dopuszczający wyjątki) zakaz antykonkurencyjnej pomocy publicznej. Warto zauważyć, że jest to zakaz niezwykle szeroki i co więcej jakby w praktyce i organów wspólnoty i w praktyce orzecznictwa jakby zakres tego zakazu jest traktowany jest traktowany wyjątkowo szeroko to znaczy, że wszytki wyjątki od tego zakazu muszą być interpretowane bardzo ścisło, w sposób zawężający w żadnym wypadku nie rozszerzający. Pomoc państwa zdaniem ustawodawcy europejskiego jest zjawiskiem antykonkurencyjnym, hamującym, negatywnie wpływającym na konkurencję w gospodarce, również w gospodarce między państwami. Ale przede wszystkim na konkurencję jako mechanizm rynku.

Generalny względny zakaz udzielania pomocy publicznej zawarty jest w art. 107 ust. 1 TFUE Z zastrzeżeniem innych postanowień przewidzianych w Traktatach, wszelka pomoc przyznawana przez Państwo Członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna z rynkiem wewnętrznym w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi.

Jest to względny zakaz dlatego, że są od tego wyjątki:

1. pomoc dozwolona -art. 107 ust. 2 TFUE

2. pomoc dopuszczalna w drodze decyzji organów UE -art. 107 ust. 3 TFUE

3. odmienne regulacje pomocy publicznej w rolnictwie, transporcie, przemyśle zbrojeniowym i w zewnętrznych stosunkach handlowych (np. państwo UE z państwem nie będącym w UE)

Przesłanki zakazu udzielania pomocy publicznej:

1. pomoc państwa

2. faworyzowanie beneficjentów pomocy

3. zakłócenie konkurencji

4. wpływ na handel wewnątrz unijny.

Przesłanki te muszą być spełnione łącznie.

Pomoc państwa -Traktat mówi wszelka pomoc przyznawana przez Państwo Członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie.

Pomoc państwa należy rozumieć bardzo szeroko. Jest to wszelka pomoc udzielona przez państwo niezależnie od formy jej udzielenia. Za zakazaną pomoc w świetle tego artykułu należy uznać taką pomoc państwa która przysparza jej beneficjentom korzyści gospodarcze, które nie mieliby oni z normalnej działalności gospodarczej.

Tak przyznaną pomoc (czyli te korzyści gospodarcze) można zakwalifikować bądź jako pomoc pozytywną bądź jako pomoc negatywną.

Pomoc pozytywna -to jest subwencjonowanie czyli bezpośredni transfer do przedsiębiorcy środków pieniężnych lub środków niepieniężnych (nieruchomości, poręczenie kredytu przez Skarb Państwa).

Pomoc negatywna -polega na zmniejszaniu obciążeń przedsiębiorcy np. umorzenie odsetek, ulgi podatkowe, umorzenie części kredytu, zmniejszenie podatku. Pomoc negatywna to tak jakby zdejmuje coś od przedsiębiorcy.

Pochodzenie pomocy publicznej -aby pomoc była zakazana:

1. musi ona pochodzić od władzy publicznej (SP, samorząd terytorialny).

2. pochodząca ze środków (zasobów) państwowych ale przyznawana przez podmioty inne niż państwo ale kontrolowane przez władze publiczną.

W świetle tej przesłanki nie są pomocą publiczną środki pochodzące ze źródeł unijnych czyli środki unijne nie są zakazaną pomocą publiczną.

Faworyzowanie beneficjentów pomocy publicznej - przesłanka ta jest nazywana inaczej - selektywność pomocy publicznej. Selektywność ta rozumiana jest jako różnicowanie pozycji gospodarczej przedsiębiorców poprzez przyznanie pomocy jednym podmiotom, a nie przyznanie jej innym. Ta selektywność może mieć trzy rodzaje:

1. selektywność indywidualna -czyli np. organ władzy publicznej stwierdza, ze pomoc dostanie np. Nowak bez względu na to w jakiej branży działa Nowak, w jakim regionie itp. Może to być kilka podmiotów, to nie musi być jeden, ale takich bez żadnego kryterium

2. selektywność sektorowa -pomoc skierowana jest do wybranego sektora gospodarki.

3. Selektywność regionalna -pomoc kierowana jest do wybranego regionu.

W świetle tej przesłanki nie są zakazaną pomocą publiczną środki o charakterze generalnym czy też ogólnym, a wiec te środki, które są skierowane w jednakowym stopniu do wszystkich przedsiębiorców. Czyli jeżeli państwo obniża ogólnie dla wszystkich przedsiębiorców podatek to nie jest to zakazana pomoc publiczna, ale gdyby obniżyło podatek np. dla przedsiębiorców z branży hutniczej, wówczas byłby to przykład selektywności sektorowej i byłby to pomoc zakazana.

Zakłócenie konkurencji czy też antykonkurencyjny charakter pomocy.

W świetle traktatu za zakazaną pomoc państwa może być uznana pomoc, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji. Sama możliwość zakłócenia konkurencji jest już przesłanką do uznania danego środka za zakazany. Przedmiotem zakazu jest zarówno zakłócenie konkurencji aktualnej jak i też potencjalnej czyli tej, która mogłaby zaistnieć na rynku gdyby pomoc nie została udzielona.

W świetle tej przesłanki nie jest zakazana pomoc bagatelna czyli taka, która w marginalnym stopniu zakłóca tą konkurencję.

Wpływ na handel wewnątrzunijny -zakazana jest pomoc, która wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi. Tym samym nie jest zakazana pomoc, której skutki ujawniają się tylko na terytorium państwa udzielającego oraz pomoc, której skutki ujawniają się w stosunkach z państwami trzecimi. Czyli zakazane jest udzielenie tzw. pomocy eksportowej. Pomoc eksportowa to jest dopłata do produktu i po tańszej cenie możemy ten produkt sprzedać za granicą. Zakazana jest dopłata eksportowa dla producenta polskiego sprzedającego towary w Niemczech, Francji czy Belgii, ale nie będzie zakazana dopłata eksportowa dla producenta sprzedającego towary w Sudanie czy w Egipcie. Ta pomoc jest zakazana dlatego, że jeżeli ktoś dostaje dopłatę i taniej może sprzedać w Niemczech, a np. przedsiębiorca czeski już takiej dopłaty nie dostanie no to możliwości konkurowania tych przedsiębiorców są żadne, bo wiadomo, że wygra ten, który taniej sprzedaje. Tak samo zakazana jest, w świetle tej przesłanki pomoc dla rodzimego producenta, który sprzedaje towary tylko i wyłącznie w Polsce dlatego, że może się zdarzyć np. tak, że są jakieś inne podmioty, z innych państw, które byłby zainteresowane dostarczeniem takiego samego towaru do Polski. I w momencie gdy ten dostaje od rządu polskiego jakieś dopłaty i pomoc z tego tytułu to jest w stanie odbiorcom polskim zaoferować niższą cenę niż ten, który tej pomocy nie dostaje.

Wyjątki spod zakazu

1. pomoc dozwolona -art. 107 ust. 2 TFUE Zgodna z rynkiem wewnętrznym jest:

1. pomoc o charakterze socjalnym przyznawana indywidualnym konsumentom, pod warunkiem, że jest przyznawana bez dyskryminacji związanej z pochodzeniem produktów.

2. pomoc mająca na celu naprawienia szkód spowodowanych klęskami żywiołowymi lub innymi zdarzeniami nadzwyczajnymi;

3. pomoc przyznawana gospodarce niektórych regionów Republiki Federalnej Niemiec dotkniętych podziałem Niemiec, w zakresie, w jakim jest niezbędna do skompensowania niekorzystnych skutków gospodarczych spowodowanych tym podziałem. Pięć lat po wejściu w życie Traktatu z Lizbony, Rada, na wniosek Komisji, może przyjąć decyzję uchylającą niniejszą literę.

Są to tzw. wyjątki automatyczne bo jest to pomoc dozwolona z mocy samego prawa. tutaj jest potrzebna deklaratoryjna (potwierdzająca) decyzja Komisji Europejskiej, że środek zgłoszony przez państwo członkowskie mieści się w zakresie tych wyłączeń. Mamy trzy wyłączenia w przypadku tej pomocy dozwolonej:

1. pomoc socjalna (art. 107 ust. 2 lit. a TFUE) -jest to pomoc o charakterze socjalnym skierowana bezpośrednio o określonych grup odbiorców finalnych lub do przedsiębiorców oferujących określone towary. Warunek konieczny, który musi być spełniony to jest brak dyskryminacji z punktu widzenia pochodzenia towarów.

2. pomoc na usunięcie skutków klęsk żywiołowych i innych nadzwyczajnych zdarzeń (art. 107 ust. 2 lit. b TFUE)

3. pomoc dla gospodarki niektórych rejonów Niemiec dotkniętych skutkami podziału Niemiec (art. 107 ust. 2 lit. c TFUE) -jest to pomoc dla niektórych regionów Niemiec zachodnich przygraniczy z NRD dawną oraz dla kopalń przy granicy francuskiej -dlatego, że TS stanął na stanowisku, że właśnie im się należy pomoc dlatego, że w wyniku podziału te firmy po pierwsze straciły rynek zbytu, po drugie ta granica przecięła szlaki komunikacyjne, po trzecie te przedsiębiorstwa co z tego, że miały np. siedzibę w Monachium jeżeli fabryki czy jakieś środki produkcji były na terenie Niemiec wschodnich i w chwili ustanowienia tej granicy to wszystko jakoś przepadło dla tych podmiotów -bo np. wydobywać i sprzedawać węgiel dla 40 mln to nie to samo co dla 60 mln odbiorców. TS uznał, że z tego tytułu nie należy się pomoc dla tych landów wschodnich dlatego, że tutaj zapóźnienie cywilizacyjne Niemiec wschodnich jest wynikiem wyboru takiego a nie innego ustroju gospodarczego, który tam był realizowany. Natomiast nie jest wynikiem samego faktu podziału.

2. pomoc dopuszczalna w drodze decyzji organów UE -art. 107 ust. 3 TFUE -Za zgodną z rynkiem wewnętrznym może zostać uznana:

1. pomoc przeznaczona na sprzyjanie rozwojowi gospodarczemu regionów, w których poziom życia jest nienormalnie niski lub regionów, w których istnieje poważny stan niedostatecznego zatrudnienia, jak i regionów, o których mowa w artykule 349, z uwzględnieniem ich sytuacji strukturalnej, gospodarczej i społecznej;

2. pomoc przeznaczona na wspieranie realizacji ważnych projektów stanowiących przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania lub mająca na celu zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce Państwa Członkowskiego;

3. pomoc przeznaczona na ułatwienie rozwoju niektórych działań gospodarczych lub niektórych regionów gospodarczych, o ile nie zmienia warunków wymiany handlowej w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem;

4. pomoc przeznaczona na wspieranie kultury i zachowanie dziedzictwa kulturowego, o ile nie zmienia warunków wymiany handlowej i konkurencji w Unii w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem;

5. inne kategorie pomocy, jakie Rada może określić decyzją, stanowiąc na wniosek Komisji.

Są to wyłączenia na podstawie konstytutywnych decyzji organów unijnych. Jest kilka takich wyłączeń:

1. pomoc prorozwojowa (art. 107 ust. 3 lit. b TFUE) -dotyczy dwóch sytuacji:

• na wspieranie realizacji ważnych przedsięwzięć podejmowanych we wspólnym interesie europejskim

• likwidacja poważnych zaburzeń w życiu gospodarczym państwa członkowskiego, przy czym zaburzenia te mają dotknąć gospodarkę jako całość, a nie poszczególny sektor. -na tej podstawie jest pomoc dla Grecji i Portugali.

2. pomoc dla ochrony kultury i dziedzictwa narodowego (art. 107 ust. 3 lit. d TFUE) -w praktyce służy to głównie ochronie europejskiej kinematografii w konkurencji z kinem amerykańskim.

3. pomoc regionalna, sektorowa i horyzontalna

• pomoc regionalna -ma dwie podstawy w traktacie:

• art. 107 ust. 3 lit. a TFUE -w świetle tego przepisu przyznawana jest pomoc regionalna na wyrównanie dysproporcji pomiędzy różnymi regionami Unii.

• art. 107 ust. 3 lit. c TFUE -w świetle tego przepisu przyznawana jest pomoc regionalna na wyrównywanie różnic pomiędzy różnymi regionami w państwach członkowskich.

• pomoc sektorowa (art. 107 ust. 3 lit. c TFUE) -przyznawana dla przedsiębiorców działających w określonych sektorach gospodarki. Dotyczy głownie tzw. sektorów wrażliwych oraz sektora motoryzacyjnego. Musi być bezwzględnie podporządkowana trzem zasadom:

• degresywność pomocy -pomoc publiczna z każdą kolejną transzą powinna być coraz mniejsza

• czasowość pomocy -czyli niemożliwe jest przyznanie pomocy na zawsze

• podporządkowanie celom restrukturyzacji -pomoc sektorowa nigdy nie służy zwiększeniu mocy produkcyjnej w danym sektorze. Dlatego, że ona dotyczy sektorów w których zazwyczaj był przerost mocy produkcyjnych i przerost zatrudnienia i ona służy celom restrukturyzacji, czyli poprawie efektywności tych sektorów.

• pomoc horyzontalna a więc pomoc przyznawana bez względu na region i sektor w którym działają jej beneficjenci. Ona najczęściej przyjmuje postać wyłączeń grupowych np. teraz dotyczy małych i średnich przedsiębiorstw.

3. odmienne regulacje pomocy publicznej w rolnictwie, transporcie, przemyśle zbrojeniowym i w zewnętrznych stosunkach handlowych (np. państwo UE z państwem nie będącym w UE)

Procedura udzielania pomocy publicznej

Podstawową rzeczą związaną z procedurą udzielania pomocy publicznej jest względny obowiązek notyfikacji Komisji Europejskiej zamiaru jej udzielenia z jednoczesnym powstrzymaniem się z jej wypłatą do czasu ostatecznej decyzji Komisji Europejskiej.

Po notyfikacji następuje faza -badanie wstępne, na które Komisja ma maksymalnie dwa miesiące.

W wyniku badania wstępnego może nastąpić:

• zgoda na udzielenie pomocy (decyzja o zgodzie na udzielenie pomocy)

• a jeśli Komisja ma wątpliwości może rozpocząć postępowanie formalne (decyzja o wszczęciu postępowania formalnego). Na postępowanie formalne Komisja ma 18 miesięcy, a w wyniku postępowania formalnego może nastąpić:

• decyzja o zgodzie na udzielenie pomocy:

• zgoda warunkowa lub

• zgoda bezwarunkowa

• decyzja o braku zgody na udzielenie pomocy publicznej

1

---