04.10.2014r.

Egzamin 17.01.2014r.- opisowy 3 pyt.

Zestaw pyt. do opracowania

Mail: [e-mail]

Publiczne prawo gospodarcze- jest nauką o gospodarce w rozumieniu prawnym. Przedmiotem badań są tutaj normy kształtujące i regulujące system gospodarczy danego państwa (Polskie).

Gospodarcze- najczęściej określa się za pomocą pewnych wielkości tj. wielkość zatrudnienia, wielkość majątku, obrotu oraz dochodu narodowego.

Gospodarkę można pojmować w 2 aspektach:

1. W ujęciu prawa budżetowego i statystyki.

W tym ujęciu pod pojęciem gospodarki rozumie się: przemysł, handel, transport, rzemiosło i rolnictwo.

1. Ujęcie funkcjonalne.

W tym ujęciu gospodarka to proces rozstrzygnięć jednostek (czyli ludzi) dotyczących wykorzystania środków produkcji do wykorzystania różnych dóbr i usług, a następnie rozdzielenia tych dóbr i usług innymi jednostkami. Gospodarka jest tu zatem pojmowana jako zachowanie ludzkie. W ujęciu tym jest to proces dynamiczny, opierający się na relacji między celem a metodą działania. Jest to proces działania racjonalnego. Inaczej można powiedzieć, że gospodarka to proces zaspokajania ludzkich potrzeb w sposób wykorzystujący możliwie najmniejszy nakład środków. Mechanizmem, który obrazuje ten proces jest rynek.

Rynek pojmowany jest najczęściej jako płaszczyzna wymiany, na której zderzają się podaż i popyt kształtujący cenę.

• Rynek wypełnia wiele funkcji, z których można wymienić:

- wycenę dóbr,

- dostarczanie informacji o cenach,

- racjonalne wykorzystanie zasobów i weryfikację zapotrzebowania na towary i usługi.

• Podstawą rynku jest konkurencyjny mechanizm, który tworzy rynkowy system gospodarczy. Elementem systemu rynkowego nadającemu wymiar instytucjonalny jest regulacja prawna. Ramy instytucjonalne systemu rynkowego tworzone są przez:

1. Konstytucyjne gwarancje wolności gospodarczej, swobody dysponowania własnością prywatną oraz wolności zrzeszania się w celach gospodarczych.

2. Regulacje, których treścią jest porządkowanie gospodarki dla realizacji celów publicznych. Gospodarka jest zatem przedmiotem regulacji prawnych. Każda gospodarka społeczna potrzebuje wewnętrznego, spójnego porządku prawnego. Gospodarka jest to więc proces działań jednostek odbywający się na podstawie i granicach prawa.

Publiczne prawo gospodarcze związane jest ze sferą szeroko rozumianej gospodarczej działalności administracji. Dotyczy to ingerencji państwa w sferę gospodarki poprzez tworzenie zespołu norm regulujących zadania, organizację oraz funkcjonowanie organów władzy publicznej, a także środki i formy prawne stosowane w celu realizacji zadań państwa w stosunku do gospodarki. Przedmiotem tego prawa jest oddziaływanie państwa na gospodarkę w takim zakresie jakim interes publiczny uzasadnia wkroczenie państwa w sferę konstytucyjnych swobód i wolności gospodarczej.

W ujęciu formalnym prawo gospodarcze to przepisy o organizacji i funkcjonowaniu władz publicznych w przedmiocie ingerencji stosunki gospodarcze.

Prawo publiczne należy każdorazowo rozpatrywać w kontekście unormowań konstytucyjnych. Prawo to jest bowiem częścią konstytucyjnego systemu. Konstytucja stanowi podstawę do ważenia interesów publicznych i prywatnych.

Porządek prawny w dziedzinie gospodarki wyznaczają:

1`. zasada społecznej gospodarki rynkowej,

2`. zasada gospodarki rodzinnej,

3`. zasada zrównoważonego rozwoju,

4`. podstawowe wolności i prawa ekonomiczne oraz prawa socjalne,

5`. konstytucyjne powinności państwa w sferze gospodarczej.

Ad. 1`. Wynika z art. 20 Konstytucji (Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej). Określa ustrój gospodarczy, który z jednej strony akceptuje zasadę liberalizmu, a z drugiej strony ustanawia pewne regulatory przebiegów procesów gospodarczych.

Zasada ta opiera się na 5 filarach:

- swoboda działalności gospodarczej,

- własność prywatna,

- solidarność,

- dialog społeczny,

- współpraca partnerów gospodarczych.

Liberalizm gospodarczy- jest to neutralność państwa do gospodarki. Pełna wolność i swoboda.

Ad. 2`. Zasada ta wynika z art. 23 Konstytucji (Podstawą ustroju rolnego państwa jest gospodarstwo rodzinne. Zasada ta nie narusza postanowień art. 21 i art. 22), zgodnie z którym podstawą ustroju rolnego państwa jest gospodarstwo rodzinne. Zasada ta została wprowadzona już do Konstytucji PRL w latach 80-tych, czyli obowiązywała w okresie istnienia spółdzielni produkcyjnych i państwowych gospodarstw rolnych czyli PGR-ów.

Zasada ta przeniesiona do aktualnie obowiązującej Konstytucji ma na celu utrwalenie gospodarki indywidualnej. Zadaniem jej jest ochrona gospodarstw rolniczych poprzez wspieranie ich w aspekcie społecznym i finansowym, poprzez tworzenie odpowiednich uregulowań pranych.

Ad. 3`. Wynika z art. 5 Konstytucji (Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju), a def. jej zawarta jest w ustawie prawo ochrony środowiska. Istotą zrównoważonego rozwoju jest powiązanie szybkiego rozwoju gospodarczego i wzrostu poziomu życia ludzkiego z poprawą stanu środowiska.. jest to nie tylko koncepcja pogłębionej i kompleksowej ochrony środowiska, ale przede wszystkim nowoczesna strategia rozwoju.

Ma ona zapewnić:

- trwałość rozwoju gospodarczego (dostępność do zasobów),

- poprawa jakości życia społeczeństwa,

- wzrost ekonomiczny poprzez racjonalne zużycie energii surowców i pracy (rozwój proekologicznych technologii),

- ochrona dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego.

Istotne znaczenie mają także zasady określone w art. 2 Konstytucji (Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej):

- zasada demokratycyzmu- jest to zasada ustrojowa przyjmująca demokratyczny ustrój państwa. Państwo demokratyczne uznaje wolę społeczeństwa za źródło władzy. Z tej zasady wynika zasada państwa prawnego i sprawiedliwości społecznej. Jedynie państwo prawne i szanujące społeczną sprawiedliwość może uchodzić za demokratyczne.

- zasada państwa prawnego i sprawiedliwości społecznej- zasada państwa prawnego przejawia się w respektowaniu przez system wartości społecznych. Wszystkie organy administracji wykonują swoje zadania na podstawie i w granicach prawa. Obywatele muszą szanować nałożone. Sprawiedliwość społeczna to nakaz tworzenia sprawiedliwego prawa.

- zasada proporcjonalności i równości- Trybunał Konstytucyjny przyjął, że z tej zasady wynika nakaz równego traktowania podmiotów równych i zakaz równego traktowania podmiotów nierównych.

Ad. 4`. Wolność gospodarcza podobnie jak wolność wyboru i wykonywania zawodu, należy do Konstytucyjnych wolności i praw ekonomicznych obywatela. Szeroko ujmując chodzi tu o prawa pozwalające obywatelowi na realizowanie swojej wolności w sferze gospodarczej. Wolność gospodarcza obejmuje szereg swobód odnoszących się zarówno do tych którzy już prowadzą już działalność gospodarczą, jak i do tych którzy zamierzają ja podjąć.

Prawo publiczne składa się z dwojakiego rodzaju norm:

1. Normy- reguły wyznaczające nakaz lub zakaz określonego zachowania oraz normy-reguły zawierające model postępowania.

2. Normy-zasady, które nakazują realizację ogólnego stanu rzeczy i te odnajdziemy w Konstytucji. W systemie prawa wiele tych norm-zasad kierowanych jest do organów publicznych. Mają one obowiązek realizować pewne ogólne zasady. Przedmiot tych regulacji należy zawsze rozpatrywać na 3 płaszczyznach:

1. W stosunku prawodawcy i władz publicznych do gospodarki,

2. W stosunku prawodawcy i władz publicznych do indywidualnej aktywności człowieka,

3. W stosunku prawodawcy i władz publicznych do własności.

Zakres zastosowania unormowań Konstytucyjnych dotyczy: celu polityki państwa, ochrony własności, zasad podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej, ustroju przedsiębiorcy i zasad ingerencji państwa.

Wolność gospodarczą należy rozpatrywać w 3 ujęciach:

- ekonomicznym,

- politycznym,

- prawnym,

Jako prawo podmiotowe wolności, wolność gospodarcza stanowi podstawę do budowania stosunków, których stronami są jednostki. Każdej jednostce przysługują prawa Konstytucyjne. W tym obszarze może kształtować swoje zachowania. Prawa podmiotowe są chronione przez państwo. Wolność gospodarcza zawiera w sobie zarówno aspekt ilościowy jak i jakościowy. Jest to wolność podejmowania działalności gospodarczej we wszelkich strefach życia gospodarczego. Gwarantując wolność gospodarczą Konstytucja przewiduje jednocześnie możliwość jej ograniczenia. Może to nastąpić jedynie w formie ustawy i jedynie ze względu na ważny interes publiczny, i co istotne przesłanki te muszą wystąpić łącznie.

Pewną wskazówką interpretacyjną dla określenia interesu publicznego jest art. 31 ust. 3 Konstytucji (Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw). Stanowi on, że ograniczenia w zakresie korzystania z praw i wolności Konstytucyjnych mogą być wprowadzane ustawą tylko wtedy, gdy jest to konieczne dla ochrony bezpieczeństwa państwa, porządku publicznego, ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób.

Rozważając ograniczenie wolności gospodarczej należy zawsze rozważyć czy regulacja, która ma być wprowadzona jest niezbędna dla ochrony interesu publicznego, czy doprowadzi do żądanych rezultatów, i czy jej efekty będą współmierne do ciężarów nałożonych na obywatela.

Podmiotem wolności gospodarczej może być jedynie osoba fizyczna (człowiek). Regulacji tej należy nadawać przymiot (cechę) reguły od której ustawodawca może przewidzieć wyjątki. Taki wyjątek dotyczy np. Konstytucji z praw i wolności przez cudzoziemców albo prowadzenie działalności gospodarczej przez posłów lub przez radnych.

Spore wątpliwości budzi odniesienie wolności gospodarczej do osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych, czyli sztucznych tworów będących wynikiem działalności człowieka.

Konstytucja nie zawiera przepisów, które wprost przyznawałyby lub odbierałyby wolność gospodarczą tym podmiotom. Należy zatem przyjąć, że swoboda podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej przez te podmioty jest przejawem służącego im prawa podmiotowego, ale nie mającego charakteru wolnościowego.

Nosić: ustawa o swobodzie działalności gospodarczej!!!

18.10.2014r.

Administracja gospodarcza powinna być postrzegana w znaczeniu przedmiotowym jako skutek podziału zadań organów administracji w obrębie gospodarczym. Najczęściej przyjmuje się podział na gospodarkę administracyjną bezpośrednią i pośrednią.

Gospodarka administracji bezpośredniej- wykonywana jest przez Radę Ministrów oraz poszczególnych ministrów właściwych w sprawach szeroko pojętej gospodarki, a także poszczególne organy centralne wykonujące zadania w zakresie gospodarki. Organem naczelnym wykonującym bezpośrednie zadania administracyjnej gospodarki jest Rada Ministrów, do której w świetle Konstytucji należą zadania nie zastrzeżone do kompetencji innych organów państwowych i samorządu terytorialnego. Jest to zatem zasada domniemania kompetencji Rady Ministrów do prowadzenia generalnej polityki państwa w zakresie gospodarki. Zgodnie z Konstytucją do Rady Ministrów należy ochrona interesów skarbu państwa, a także zamknięcie rachunków państwowych oraz sprawozdanie z ich wykonania. Rada Ministrów przygotowuje projekt budżetu, a następnie kieruje jego wykonaniem. W sferze prowadzenia polityki gospodarczej państwa Rada Ministrów pełni funkcję wykonawczą (wykonywanie ustaw) oraz funkcję koordynacyjną polegającą na koordynowaniu działań wszystkich organów centralnych administracji państwowej. Szczególna w tym zakresie jest pozycja prezesa Rady Ministrów, który zapewnia wykonanie polityki gospodarczej oraz wyznacza Radzie Ministrów sposoby wykorzystywania tej polityki. Do Rady Ministrów należy także planowanie gospodarcze i określenie celów polityki gospodarczej. Zadania te wykonywane są w sensie ogólnopaństwowym i mają charakter długoterminowy. Natomiast planowanie krótko i średnio okresowe należy do Ministra Gospodarki. Ustawa o Radzie Ministrów przewiduje możliwość tworzenia wewnętrznych organów w strukturach rządu na potrzeby koordynacji spraw gospodarki. Są to przede wszystkim stałe lub doraźne Komitety. Szczególnego rodzaju instytucją są pełnomocnicy rządu powoływani do wykonywania określonych zadań o charakterze czasowym, w tym również w sprawach gospodarczych. W tym zakresie Rada Ministrów powołuje także rady i zespoły jako organy opiniodawcze i doradcze; np. Rada Gospodarcza powołana przez prezesa Rady Ministrów w sprawach dotyczących bieżącego rozwoju społecznego i gospodarczego. Ważnym organem oddziaływającym na pracę Rady Ministrów w sprawach gospodarczych są komisje wspólne. Komisje te składają się z przedstawicieli rządu oraz przedstawicieli zainteresowanych środowisk społecznych. Do organów gospodarczych administracji bezpośredniej należy zaliczyć także naczelne organy kierujące określonymi działaniami administracji w sferze gospodarczej. Kluczową pozycję zajmuje tutaj minister gospodarki. Do organów administracji gospodarczej zalicza się czasem także organ antymonopolowy, czyli prezesa urzędu ochrony konkurencji i konsumentów. Od administracji gospodarczej różni go jednak to, że prowadzone przez niego działania mają z reguły charakter następczy, tj. odnoszą się do zjawisk już zaistniałych na rynku.

Gospodarka administracji pośredniej- wykonywana jest poprzez:

- zlecanie zadań i funkcji administracji.

- państwowe fundusze celowe,

- organizacje działające w formach prawa prywatnego.

Do pośredniej administracji gospodarczej zaliczyć należy także administrację komunalną oraz samorząd gospodarczy i zawodowy.

1. Powierzenie zadań podmiotom znajdującym się poza strukturą administracji ma szczególne znaczenie w sferze gospodarki. Zlecanie zadań jest sposobem na odciążenie administracji oraz formą eliminowania biurokracji. W obecnych czasach można zauważyć wzrost znaczenia tej formy działania.

2. Natomiast konkurencja funduszy celowych stanowi publiczno-prawną formę organizacyjną łączącą w sobie wykonywanie administracji oraz pozyskiwanie środków na ten cel.

3. Tworzenie podmiotów prawa prywatnego wykonujących zdania administracji przyświeca głównie motyw ekonomiczny związany z realizacją zadań państwa w sferze gospodarczej. Z tych względów powstała Agencja Rynku Rolnego, Agencja Nieruchomości Rolnych czy Agencja Rozwoju przedsiębiorczości.

Funkcja administracji gospodarczej- to skonkretyzowane funkcje państwa w ogóle.

Konkretyzacja- następuje tutaj ze względu na specyfikę przedmiotu regulacji jakim jest gospodarka.

Funkcje administracji to ustalone przez ustawodawcę kierunki działania organów. Wśród nich wyróżnia się:

1. funkcję reglamentacyjno-porządkową,

2. funkcję organizacyjną,

3. funkcję wykonawczą.

Natomiast administracja dotycząca bezpośredniej i władczej ingerencji w prawa i obowiązki przedsiębiorcy obejmuje 3 funkcje:

1. funkcję regulacyjną,

2. funkcję reglamentacyjną,

3. nadzór gospodarczy.

Cechą wspólną tych funkcji jest ich ustawowe uregulowanie. Różnice między nimi tkwią w zakresie i intensywności ingerencji.

FUNKCJA REGULACTJNA- jest ona najdalej idącą władczą ingerencją państwa w gospodarkę polegającą na objęciu konkretnego sektora kompleksową regulacją prawną. Oznacza to szeroki zakres i wysoką intensywność warunków odnoszących się do prowadzenia działalności gospodarczej ustalonych przez państwo i realizowanych przez administrację. Głęboka ingerencja jest uzasadniona interesem publicznym oraz specyficznym stanem faktycznym. Zaangażowanie interesu publicznego wynika z faktu, że działalność objęta regulacją prowadzona jest w sferze użyteczności publicznej. Jest to zatem zakres działań państwa, stąd też wynika konieczność zapewnienia ciągłości i kontroli nad wykorzystywaniem zadań. Szczególne uwarunkowania faktyczne wiążą się z historią regulowanych sektorów gospodarki oraz warunkami technicznymi prowadzenia działalności w tym obszarze. Z historycznego ujęcia należy wskazać, że większość sektorów regulowanych stanowiła kiedyś monopol państwa. W związku z tym faktem musiało sobie pozostawić wpływ na kształtowanie tej działalności oraz kontrolę nad jej wykorzystywaniem. Dlatego też trzeba wprowadzić odpowiednie administracyjno-prawne ……………….Stąd sektory gospodarki objęte są szczególną regulacją prawną (np. prawo energetyczne, telekomunikacyjne). Konsekwencją tych regulacji jest powołanie odpowiednich organów regulujących (np. prezes urzędu regulacji energetyki). Wprowadzenie powyższych regulacji uzasadnione jest zaangażowaniem interesu publicznego, ochroną konsumentów, tworzeniem i ochroną konkurencji na rynku oraz rozwojem rynku wewnętrznego. Liczne warunki ustawowe wykonywania działalności gospodarczej w sektorach infrastrukturalnych oraz wynikające z tego kompetencje organów zastępują częściowo mechanizm rynkowy. System regulacji powinien mieć jednak charakter czasowy. Ingerencja państwa powinna ustąpić jeżeli naturalny monopol przestanie wywierać negatywne skutki lub jeśli wykształcą się warunki konkurencyjne. Funkcja regulacyjna jest pokrewną reglamentacji gospodarczej. Opiera się na tych samych mechanizmach ale obejmuje daną działalność kompleksową i ingeruje w nią. W większym stopniu charakterystyczne są tu obowiązki regulacyjne wynikające z przepisów a konkretyzowane przez organ administracji. Ograniczają one w sposób oczywisty swobodę działalności gospodarczej. Warunkiem tych ograniczeń jest regulacja na poziomie ustawowym. Omawiana funkcja niesie ze sobą szczególne kompetencje organów, które sprawują pieczę nad wykonywaniem tej działalności poprzez poszczególnych przedsiębiorców.

FUNKCJA REGLAMENTACYJNA- reglamentacja jest klasyczną funkcją przypisywaną administracji gospodarczej. Polega ona na podporządkowaniu określonego rodzaju działalności, szczególnym wymogom związanym z jej podejmowaniem i prowadzeniem. Działania administracji w tym zakresie mają charakter bezpośredniej i władczej ingerencji w status przedsiębiorcy. W odróżnieniu od nadzoru gospodarczego nie będą to ogólne nakazy lub zakazy tylko szczególne regulacje i formalne wymogi dopuszczające określony podmiot do wykonywania danej działalności. Reglamentacja odbywa się na dwóch płaszczyznach, tj. podejmowaniu i prowadzeniu danej działalności. Cecha charakterystyczną reglamentacji jest administracyjna kontrola dotycząca spełniania prze określony podmiot ustawowych wymogów dotyczących danej działalności. Reglamentacja może przyjmować różne formy, może polegać na konieczności uzyskania zezwolenia bądź wpisu do odpowiedniego rejestru, ale najdalej idącą formą ingerencji jest koncesja. Wszystkie instrumenty reglamentacyjne to akty administracyjne przybierające formę decyzji w rozumieniu kodeksu postępowania administracyjnego. Zgodnie z ustawą o swobodzie działalności gospodarczej wyróżnia się:

- działalność gospodarczą wolną (podlegająca jedynie wpisowi do rejestru powszechnego),

- działalność gospodarczą regulowaną (podlegającą wpisowi do rejestru działalności regulowanej),

- działalność podlegającą obowiązkowi uzyskania zezwolenia licencji bądź zgody,

- działalność podlegającą obowiązkowi uzyskania koncesji.

Wszystkie te rodzaje działalności objęte są funkcją nadzoru gospodarczego.

NADZÓR GOSPODARCZY- przejawia się w doprowadzeniu sposobu wykonywania działalności gospodarczej do stanu zgodnego z przepisami. Jego istotą jest połączenie kontroli wykonywania obowiązków przez przedsiębiorców z możliwością ich władczego konkretyzowania. Nadzór gospodarczy z reguły wykonywany jest z urzędu. Jeżeli w ramach nadzoru stwierdzone zostaną uchybienia stosuje się odpowiednie środki przewidziane przez przepisy. Organ może wymierzyć sankcje w postaci kary administracyjnej w przypadku naruszeń kwalifikowanych. Skutkiem może być ograniczenie lub obowiązek zaprzestania prowadzenia działalności. Nadzór należy wiązać z całokształtem uwarunkowań prawnych wiążących przedsiębiorców, bez względu na rodzaj działalności. Celem tej funkcji jest ochrona wartości tj. porządek i bezpieczeństwo publiczne, ochrona zdrowia i życia ludzkiego.

Bardzo często administracji gospodarczej przypisuje się funkcję stymulacyjną. Polega ona na tworzeniu warunków faktycznych i prawnych skłaniających przedsiębiorców do podejmowania działań w sposób zgodny z przepisami. Cele administracji osiągane są tutaj za pomocą środków nie władczych. Dotyczą zazwyczaj takich kwestii jak promocja zatrudniania, rozwój określonych regionów lub gałęzi gospodarki.

W zakresie swobody działalności gospodarczej Konstytucja wprowadza jedynie ogólne uwarunkowania. Szczegółowe regulacje pozostawione są ustawodawstwu zwykłemu. Szczególną pozycję w tym zakresie ma ustawa o swobodzie działalności gospodarczej.

Art. 1. Ustawa reguluje podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zadania organów w tym zakresie.

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej obejmuje szeroko pojętą sferę działalności gospodarczej. Regulacją objęty jest już etap podejmowania działalności. Sporne jest rozumienie tego pojęcia. Można się spotkać ze stanowiskiem według którego pojęcie działalności to wystawienie pierwszej faktury w związku z tą działalnością. Należy przyjąć, że pod pojęciem rozpoczęcia działalności gospodarczej rozumie się pojęcie pierwszej czynności składającej się na tę działalność gospodarczą. Najczęściej będzie to moment uzyskania stosownego wpisu, ale rozpoczęcie działalności musi być interpretowane indywidualnie w zależności od konkretnego przypadku. Jeżeli będziemy mieć do czynienia z działalnością koncesjonowaną, to oczywistym jest, że działalność taka może być prowadzona dopiero po uzyskaniu koncesji.

Wykonywanie działalności gospodarczej należy rozumieć jako realizację czynności składających się na daną działalność.

Natomiast zakończenie działalności gospodarczej oznacza trwałe zaprzestanie jej wykonywania. Charakter trwały ma tu o tyle znaczenie, że ustawa o swobodzie działalności gospodarczej przewiduje także możliwość czasowego zaprzestania prowadzenia działalności (tzw. zawieszenie działalności). Znaczenie ma tutaj zamiar przyświecający przedsiębiorcy. Ta wola przedsiębiorcy trwałego zaprzestania działalności decyduje o tym, by działalność uznać za zakończoną.

Art. 2. Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Na podstawie art. 2 ustawy o SDG można wyróżnić pewne cechy działalności gospodarczej:

• zarobkowy charakter,

pierwsza cecha, czyli zarobkowy charakter działalności, wiąże się z innymi przymiotami działalności, tj.:

- charakter zawodowy,

- powtarzalność podejmowanych działań,

- podporządkowanie regułom rynku,

- uczestnictwo w obrocie gospodarczym,

Zarobkowy charakter działalności oznacza, że zamiarem jej podjęcia jest osiągnięcie zysku. Zysk to nadwyżka przychodów nad stratami. Należy przy tym liczyć się z możliwością nieuzyskania zysku. Nie przesądza to, o braku zarobkowego charakteru działalności. Dana działalność jest zarobkowa jeżeli potencjalnie może przynieść zysk. Nie ma tu konieczności by zysk ten był faktyczny. Znaczenie ma nastawienie przedsiębiorcy. Jeżeli celem danej działalności ma być osiągnięcie dochodu przyjmuje się, że zarobkowy element został spełniony.

• wykonywanie w sposób zorganizowany,

Art. 2. Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Art. 2a. Do działalności gospodarczej: budowlanej, handlowej i usługowej, oraz działalności zawodowej polegającej na świadczeniu usług stosuje się odpowiednio przepisy art. 5, przepisy rozdziału 2 i 3 ustawy z dnia 4 marca 2010 r. o świadczeniu usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 47, poz. 278, z późn. zm.1)).

Zorganizowany charakter działalności- gospodarka polega na posługiwaniu się firmą, prowadzeniu księgowości, gromadzeniu odpowiedniej dokumentacji, wykorzystywaniu składników materialnych i niematerialnych, zapewnienie właściwej obsługi poprzez zatrudnienie pracowników, przydział określonych obowiązków na poszczególnych stanowiskach pracy.

• wykonywanie w sposób ciągły,

Ciągły charakter działalności gospodarczej- przejawia się w jej stosunkowo stałym i powtarzalnym charakterze. Wyklucza natomiast działania podejmowane jednorazowo lub sezonowo, nie można jednak wykluczyć, że dana działalność prowadzona będzie od pewnego momentu z góry określonego lub do momentu osiągnięcia wyznaczonego celu.

08.11.2014r.

Dziedziny działalności gospodarczej wymienione przez ustawę:

1. Działalność wytwórcza (gromadzenie materiału i produkowanie dóbr trwałych)

2. Działalność budowlana (biura projektowe, budowanie i remontowanie budynków)

3. Działalność handlowa (sprzedaż np. aut, towarów używanych i nowych)

4. Działalność usługowa (montażowa, demontażowa)

5. Działalność poszukiwawcza (rozpoznanie i wydobywanie kopalin ze złóż)

6. Działalność zawodowa (kancelarie, gabinety lekarskie, biura projektowe).

W zakresie działalności wytwórczej będą się mieściły wszelkie działania prowadzące do wytworzenia produktu materialnego, przetworzenie, ulepszenie bądź uszlachetnienie surowców.

W zakresie działalności budowlanej zgodnie z ustawą prawa budowlanego będą się mieściły działania związane z projektowaniem, budową, rozbudową, rozbiórką, remontem, urządzeniem i wyposażeniem obiektów budowlanych.

W ujęciu działalności usługowej w świetle polskiej klasyfikacji wyrobów i usług będą się mieściły działania polegające na naprawie, remoncie, konserwacji urządzeń i obiektów, czynności instalacyjne, a także czynności zaspokajające czynności fizyczne, pomocy społecznej, kultury, sportu i wypoczynku.

Działalność handlowa obejmuje szeroko rozumiany zakup i sprzedaż zarówno hurtową jak i detaliczną, usług i towarów zarówno nowych jak i używanych.

Działalność polegająca na poszukiwaniu, rozpoznaniu i wydobywaniu kopalin, obejmuje szeroko rozumiane prace geologiczne, wydobywanie kopalin i wód, magazynowanie substancji oraz składowanie kopalin w górotworze.

Działalność zawodowa polegać będzie na fachowym i profesjonalnym wykonywaniu zawodu.

Art. 3. Przepisów ustawy nie stosuje się do działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów oraz wyrobu wina przez producentów będących rolnikami wyrabiającymi mniej niż 100 hektolitrów wina w ciągu roku gospodarczego, o których mowa w art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (Dz. U. Nr 120, poz. 690 i Nr 171, poz. 1016).

Art. 4.

1. Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą.

2. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

Art.4. Przedsiębiorca

Towar

DW WD

pieniądze

(dłużnik / wierzyciel) (wierzyciel / dłużnik)

Odpowiedzialność solidarna (określona w przepisach)

D Wierzyciel może żądać zaspokojenia długu od wszystkich lub

D W od wybranych lub od jednego, który musi spłacić dług za

D pozostałych.

Działalność gospodarczą mogą prowadzić:

1. Osoby fizyczne (ludzie)

2. Osoby prawne (twory prawne występują jako os. prawne np. spółka – osobowość prawna ) .

3. Jednostki organizacyjne (nie posiadające osobowości prawnej, mające zdolność prawną, np. wspólnota mieszkaniowa).

Definicja przedsiębiorcy sformułowana jest w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, nie jest jedyną i uniwersalną definicją funkcjonującą w systemie prawnym.

Brak ujednoliconej definicji powoduje, że poszczególne rozumowanie tego pojęcia należy zawsze odnosić na użytek konkretnej regulacji, której się znajduje. Zgodnie z brzmieniem art.4 o swobodzie można wyróżnić 3 kategorie podmiotów:

• os. fizyczna

• os. prawna

• jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej ale wyposażone w zdolność prawną, które wykonują działalność we własnym imieniu.

Wykonywanie działalności we własnym imieniu nie oznacza konieczności osobistego działania. Wykonywanie działalności można działać przez pełnomocnika, przez prokurenta lub z innym wspólnikiem i nie przekreśla to wykonywania działalności we własnym imieniu. Istotne jest to by wszystkie czynności związane z działalnością gospodarczą podejmowane były w imieniu, na ryzyko, na rachunek prowadzącego działalność gospodarczą.

Definicję przedsiębiorczości odnajdujemy również w K.C., zgodnie z definicją kodeksu przedsiębiorstw, mogą być te same podmioty, o których stanowi ustawa o swobodzie.

Prokura- szczególny rodzaj pełnomocnika, którego można ustalić w spółkach.

K.C. stanowi ponadto, że przedsiębiorca działa pod firmą czyli pod nazwą.

W K.C. znajduje się także definicja przedsiębiorstwa- jest to zorganizowany zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej.

Do zespołu tych składników należą:

• nazwa przedsiębiorstwa

• prawo własności nieruchomości i rzeczy ruchomych oraz inne prawa do nieruchomości irzeczy ruchomych prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy

• inne prawa do korzystania z rzeczy

• wierzytelności i prawa z papierów wartościowych

• koncesje, licencje i zezwolenia

• prawa autorskie

• patenty

• tajemnice przedsiębiorstwa.

SPÓŁKA CYWILNA jest umową cywilno-prawną, której strony (czyli wspólnicy) zobowiązują się dążyć do wspólnego celu gospodarczego. Wspólnicy mają wnosić wkłady do spółki. Do zawarcia umowy spółki niezbędna jest forma pisemna. Umowa określa zasady prowadzenia spraw spółki Generalnie przyjmuje się, że każdy wspólnik ma prawo i obowiązek prowadzić sprawy spółki i może bez zgody innych wspólników dokonywać czynności mieszczących się w ramach zwykłego zarządu spółki. Jeżeli któryś ze wspólników sprzeciwi się działaniom któregoś wspólnika, do podjęcia czynności konieczna jest uchwała wszystkich wspólników. Uchwały wspólników niezbędne są także przy podejmowaniu czynności przekraczających zwykły zarząd.

Podejmowanie czynności w spółce:

• zwykły zarząd

• przekraczają zwykły zarząd (konieczna jest uchwałą wszystkich wspólników, dotyczy to decyzji lub czynności, które mają duże konsekwencje).

Istotną jest odpowiedzialność wspólników. Za zobowiązania spółki odpowiadają solidarnie, każdy całym swoim majątkiem osobistym.

Charakter odpowiedzialności wspólników sp. cywilnej nie może być zmieniony ani ograniczony umową spółki.

Każdy ze wspólników może ze sp. wystąpić. Jeżeli sp. była zawarta na czas nieokreślony, każdy wspólnik może z niej wystąpić z zachowaniem 3 miesięcznego okresu wypowiedzenia ze skutkiem na koniec roku obrotowego. Z ważnych powodów każdy wspólnik może wystąpić ze sp. bez względu na czas na jaki umowa została zawarta. Występującemu wspólnikowi przysługuje zwrot wkładów w naturze lub wartości, nie zwraca się wkładów polegających na świadczeniu usług. Spółka cywilna może ulec rozwiązaniu z przyczyn określonych w umowie, na mocy orzeczenia sądowego oraz na wniosek każdego ze wspólników. Przy rozwiązaniu sp. następuje rozliczenie na tych samych zasadach co przy rozliczeniu wspólnika. Co do zasady w spółkach cywilnych udziały w zyskach są równe.

SPÓLKA HANDLOWA (PRAWA HANDLOWEGO):

1. Sp. Osobowe:

- sp. jawna,

- sp. partnerska,

- sp. komandytowa,

- sp. komandytowo – akcyjna)

Są to jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej ale wyposażone w zdolność prawną.

1. Sp. kapitałowe:

- sp. z ograniczoną odpowiedzialnością .

- sp. akcyjna

Kodeks sp. handlowych wyróżnia 2 główne kategorie spółek:

- sp. osobowe,

- sp. kapitałowe.

W spółkach kapitałowych posiadających osobowość prawną za zobowiązania spółki, spółka odpowiada swoim majątkiem, nie majątkiem osobistym wspólników. Sprawy sp. prowadzą właściwe organy, a nie każdy wspólnik osobiście.

Cechą charakterystyczną spółek osobowych jest osobista odpowiedzialność wspólników oraz ich bezpośredni udział w prowadzeniu spraw spółki.

SPÓŁKI OSOBOWE

SPÓŁKA JAWNA podstawą sp. jawnej jest osobista i solidarna odpowiedzialność wspólników. Za zobowiązania spółka odpowiada odpowiedzialność solidarną z pozostałymi wspólnikami i ze spółką. Odpowiedzialność osobista wspólników ma tu charakter subsydiarny, polega to na tym, że wierzyciel zaspokajając swoje roszczenia sięga do majątku wspólników dopiero wtedy kiedy zaspokojenie roszczeń z majątku spółki staje się nie możliwe. Spółka jawna jest spółką osobową, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą i nie jest inną spółką handlową. Firmą sp. jawnej (czyli nazwą) jest nazwisko lub firma jednego lub kilku wspólników oraz dodatkowo oznaczenia: sp. jawna – dopuszczalny jest skrót sp. j. Umowa spółki musi być sporządzona na piśmie pod rygorem nieważności. W umowie określa się m. in. firmę, siedzibę, przedmiot działalności, wkłady wnoszone przez współpracowników. Spółka jawna podlega wpisowi do rejestru sądowego. Każdy wspólnik ma prawo i obowiązek prowadzić sprawy spółki samodzielnie w zakresie czynności nieprzekraczających zwykłego zarządu. W pozostałych czynnościach potrzeba uchwałę wspólników podobnie jak w przypadku sprzeciwu któregoś ze wspólników. Co do zasady przyjmuje się, że wkłady wspólników są równe. Jeżeli nastąpią okoliczności opisane w kodeksie sp. handlowych art.58 następuje rozwiązanie sp. Likwidatorami sp. są wszyscy wspólnicy. Rozwiązanie nastąpi z chwilą wykreślenia z rejestru.

SPÓŁKA PARTNERSKA to spółka osobowa utworzona przez wspólników (partnerów)w celu wykonywania wolnego zawodu w sp. prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą Wspólnikami mogą być osoba fizyczne uprawnione do wykonywania wolnego zawodu, np. architekci, adwokaci, lekarze, notariusze, brokerzy ubezpieczeniowi, radcowie prawni, rzecznicy patentowi tłumacze przysięgli. Umowa spółki powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności w umowie należy wskazać firmę, siedzibę, imiona i nazwiska wspólników reprezentujących spółkę, wolny zawód który będzie wykonywany przez wspólników, czas trwania sp. jeśli jest określony, wysokość wkładów. Firma, spółka partnerska powinna zawierać nazwisko co najmniej 1 partnera i dodatkowe oznaczenie

„i partner „lub „i partnerzy” określenie wolnego zawodu, możliwe jest także zastosowanie skrótu: sp. p. Partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania sp. powstałe w związku z wykonywaniem wolnego zawodu przez pozostałych wspólników lub przez osoby lub przez osoby zatrudnione w sp. podlegające kierownictwu innych partnerów. Prowadzenie spraw sp. może być powierzone zarządowi ogólna zasada natomiast jest taka, że prawo prowadzenia spraw sp. ma każdy partner.Spółka może zostać rozwiązana w art. 98 K.S.H.

SPÓŁKA KOMANDYTOWA jest sp. osobową prowadzącą przedsiębiorstwo pod własną firmą, której co najmniej 1 wspólnik jest KOMPLEMENTARIUSZEM, a co najmniej 1 wspólnik jest KOMANDYTARIUSZEM.

Za zobowiązania sp. odpowiada komandytariusz bez ograniczeń czyli również swoim majątkiem osobistym i odpowiedzialność ta jest solidarna i subsydiarna. Natomiast komandytariusz odpowiada za zobowiązania sp. jedynie do pewnej wysokości określonej w umowie SUMA KOMANDYTOWA. Umowa spółki komandytowej musi być zawarta w formie aktu notarialnego. Prowadzenie spraw spółki komandytowej należy do komplementariuszy. Firma spółki komandytowej powinna zawierać nazwisko lub firmę jednego lub kilku komplementariuszy oraz oznaczenie sp. komandytowa lub skrót; sp. k. Jeżeli w firmie sp. komandytowa umieszczone zostanie nazwisko komandytariusza to wobec osób trzecich odpowiada on za zobowiązania za zobowiązania sp. jak komplementariusz.

SPÓŁKA KOMANDYTOWO-AKCYJNA jest to spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, której co najmniej 1 wspólnik jest komplementariuszem, a co najmniej 1 jest akcjonariuszem.

Za zobowiązania spółki komplementariusz ponosi pełną odpowiedzialność również swoim majątkiem osobistym natomiast akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki. W konsekwencji sprawy spółki prowadzą komplementariusze. W sp. komandytowo-akcyjnej można ustanowić radę nadzorczą, a jeżeli liczba akcjonariuszy przekracza 25 osób rada nadzorcza jest obowiązkowa. Kapitał zakładowy sp. musi wynosić co najmniej 25 tys. zł. Akcjonariusze wnoszą wkłady na pokrycie kapitału zakładowego i obejmują akcje. Istotne decyzje sp. podejmowane są na walnym zgromadzeniu sp. Prawo uczestnictwa na walnym zgromadzeniu ma prawo każdy komplementariusz i akcjonariusz (1 akcja daje 1 głos). Komplementariusze i akcjonariusze uczestniczą w podziale zysku w proporcji do wkładów. Z przyczyn określonych w art. 148 K.S.H. Następuje rozwiązanie sp. Likwidatorami sp. są wszyscy komplementariusze.

22.11.2014r.

Najczęściej występuje w obrocie prawnym SPÓŁKA Z O.O.

Może być tworzona w każdy celu prawnie dozwolonym, jej organizacja pozwala na skuteczne oddzielenie działalności gospodarczej od majątku osobistego wspólników. W sp. z o. o. wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania sp. własnym majątkiem. Jest to sp. kapitałowa dlatego też do jej założenia potrzebny jest kapitał zakładowy, którego minimalna wysokość wynosi 50 tys. zł. Sp. może być utworzona przez 1 lub więcej osób.

Kapitał zakładowy dzieli się na udziały wartości, minimalna kwota udziału nie może być niższa niż 500 zł.

Umowa sp. powinna określać firmę i siedzibę sp., przedmiot działalności, wysokość kapitału zakładowego, liczbę udziałów które może mieć 1 wspólnik, wartość nominalną udziałów i czas trwania sp. jeśli jest oznaczony. Umowa sp. powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Firma sp. może być dowolna ale musi zawierać określenie spółka z ograniczoną odpowiedzialnością lub skrót sp. z o. o.

Do powstania sp. wymaga się zawarcia umowy, wniesienia wkładów na pokrycie kapitału zakładowego, powołanie zarządu ustanowienie organu kontrolnego jeśli przepisy tego wymagają – uzyskanie wpisu do rejestru sądowego.

Umowa sp. może przewidywać istnienie udziałów o szczególnych uprawnieniach. Uprzywilejowanie może to dotyczyć prawa głosu, prawa do dywidendy lub szczególnych uprawnień przy podziale majątku w razie likwidacji sp. Udziały są zbywalne.

Organami sp. z o.o. są:

• zarząd

• zgromadzenie wspólników

• rada nadzorcza

• lub komisja rewizyjna.

Zarząd prowadzi sprawy sp. i reprezentuje ją, może się składać z 1 lub większej liczby członków.

Uchwały wspólników zapadają na zgromadzeniu wspólników. Zgromadzenie wspólników decyduje o najistotniejszych sprawach sp. takich jak, np. zatwierdzenie sprawozdania zarządu czy zmiana umowy sp.

W umowie sp. można przewidzieć powołanie rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej.

W przypadku sp., której kapitał zakładowy przewyższa 500 tyś zł, a wspólników jest więcej niż 25 obligatoryjne jest ustanowienie rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej. Organy nadzorcze sprawuj sprawują stały nadzór nad działalnością sp. we wszystkich dziedzinach tej działalności, przy czym kompetencje komisji rewizyjnej ograniczone są do sfery finansowej tej działalności.

Prawa wspólników:

1. Prawo do uczestnictwa w zgromadzeniu wspólników i głosowanie podczas jego obrad.

2. Prawo do indywidualnej kontroli działalności spółki.

3. Prawo do zaskarżenia uchwał zgromadzenia wspólników.

4. Prawo do udziału w zysku.

Obowiązki wspólników:

1. Wniesienie wkładów na pokrycie kapitału zakładowego.

2. Dokonywanie pieniężnych świadczeń na rzecz spółki.

Rozwiązywanie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może być spowodowane przyczynami przewidzianymi w umowie, np. termin, może wynikać z uchwały wspólników, może wynikać z upadłości spółki lub z innych przyczyn przewidzianych prawem, np. sąd może orzec .

Rozwiązanie spółki następuje po przeprowadzeniu likwidacji (spłata długów, podział majątku) i z chwilą wykreślenia spółki z rejestru sądowego.

SPÓŁKA AKCYJNA jest sp. kapitałową, której celem jest przede wszystkim zbieranie kapitału od dużej ilości akcjonariuszy. Dzięki temu sp. akcyjna osiągać cele, które były nie osiągalne finansowo dla 1 lub kilku przedsiębiorców jest to zatem forma działalności o szerokim wymiarze finansowym.

Prawo przewiduje możliwość istnienia 1 osobowej spółki akcyjnej.

Wadą sp. akcyjnej jest wysokość kapitału i duże koszty obsługi (wynika z tego iż jest wielośc aktu notarialnego).

Spółka akcyjna jest spółka kapitałową wymaga zatem wpisu do rejestru sądowego, posiada osobowość prawną, w obrocie występuje pod firmą, która może być dowolna ale musi zawierać oznaczenie spółka akcyjna lub skrót sp. a.

Warunkiem utworzenia sp. jest ustanowienie jej statutu. Statut musi mieć formę aktu notarialnego. Oprócz statutu do powstania sp. wymagane jest wniesienie wkładów na pokrycie kapitału zakładowego, postanowienie zarządu i rady nadzorczej, uzyskanie wpisu do rejestru.

Kapitał zakładowy sp. akcyjnej musi wynosić minimum 500 tys. zł, wartość nominalna akcji nie może być niższa niż 1 zł a akcje nie mogą być obejmowane poniżej ich wartości nominalnej.

Kapitał zakładowy jest ustalony w statucie wielkością majątku, którą sp. powinna otrzymywać przez cały czas swojego istnienia.

Kapitał zakładowy pokrywany jest z wielkości wkładów akcjonariuszy, które mogą być pieniężne lub niepieniężne (aporty – wkład niepieniężny).

Kapitał zakładowy dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej.

Akcje są papierami wartościowymi, mogą być imienne lub na okaziciela.

Akcje imienne mogą być uprzywilejowane, może to dotyczyć w szczególności prawa głosu, prawa do dywidendy lub do podziału majątku w przypadku likwidacji.

Co do zasady akcje są zbywalne, wyjątkowo zbycie akcji imiennych może być uzależnione od zgody spółki.

Organami spółki akcyjnej są zarząd, rada nadzorcza i walne zgromadzenie.

Zarząd prowadzi sprawy sp. i reprezentuje ją. Może składać się z jednej lub większej liczby członków. Do zarządu mogą być powołane osoby spoza grona akcjonariuszy.

W spółce akcyjnej obligatoryjnie ustanawia się radę nadzorczą. Składa się ona z minimum 3 członków. Kontroluje działanie sp. we wszystkich dziedzinach.

Najwyższą władzą sp. jest walne zgromadzenie akcjonariuszy. Uchwały walnego zgromadzenia podlegają zaprojektowaniu przez notariusza. Walne zgromadzenie podejmuje decyzje w sprawach zasadniczych dla sp., takich jak umorzenie akcji, odwołanie członków zarządu i rady nadzorczej, zmiana statutu sp., obniżenie kapitału zakładowego, czy rozwiązanie spółki.

Akcjonariusze uczestniczą w walnym zgromadzeniu osobiście lub przez pełnomocników. W walnym zgromadzeniu uczestniczą także członkowie zarządu i rady nadzorczej ale bez prawa głosu. Zakończenie bytu sp. akcyjnej następuje przez rozwiązanie z chwilą wykreślenia z rejestru. W czasie likwidacji do nazwy sp. dołączone jest, np. Pomponik sp. a. w likwidacji.

USTAWA O PRAWIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

OBOWIĄZEK EWIDENCYJNY

Wolność gospodarcza nie jest wolnością bezwzględną doznaje szeregu ograniczeń na różnych etapach, w tym również na etapie podejmowania działalności czego wyrazem jest obowiązek uzyskania wpisu właściwym rejestrze czyli tzw. obowiązek ewidencyjny.

Podstawowym warunkiem podjęcia działalności gospodarczej jest uzyskanie wpisu w krajowym rejestrze gospodarczym, bądź we właściwej ewidencji działalności gospodarczej.

Zatem na przedsiębiorcy ciąży obowiązek złożenia wniosku o wpis, a poza tym konieczność spełnienia warunków określonych prawem.

Ewidencja działalności gospodarczej jest rejestrem przewidzianym dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, pozostali przedsiębiorcy uzyskują wpis do KRU – u.

Pod rządami ustawy „Prawa Działalności Gospodarczej” ewidencja działalności gospodarczej należała do zadań gminy. Przepisy te pozostawione były w mocy mimo wejścia w życie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Do 2011 roku ewidencja działalności gospodarczej prowadzona była przez gminę właściwą dla miejsca zamieszkania przedsiębiorcy. Było to zadanie gminne zlecone z zakresu zadań administracji rządowej.

Każdy przedsiębiorca będący osobą fizyczną składał wniosek o uzyskanie wpisu do ewidencji wniosek o wpis nie podlegał opłacie.

Organem ewidencyjnym był organ wykonawczy danej gminy, czyli burmistrz.

Organ ewidencyjny dokonywał wpisu niezwłocznie po otrzymaniu wniosku i wydawał z urzędu zaświadczenie o wpisie.

Wniosek o wpis do ewidencji był jednocześnie wnioskiem o wpis do rejestru regonu, a dane z wniosku organ ewidencyjny przekazał również do naczelnika odpowiedniego urzędu skarbowego, czy do urzędu statystycznego.

Wniosek o wpis mógł być składany w formie elektronicznej wymagało to podpisu elektronicznego.

Zatem jednocześnie ze złożeniem wniosku o wpis przedsiębiorca regulował kwestie związane z NIP – em, REGON – em i ubezpieczeniem. Wpisowi do ewidencji podległy także informacje związane z zawieszeniem i wznowieniem działalności gospodarczej.

Przedsiębiorca obowiązany był informować organ ewidencyjny o każdej zmianie stanu faktycznego i prawnego związanego z prowadzoną działalnością.

W określonych przypadkach organ ewidencyjny odnawiał wpis. Następowało to w sytuacji kiedy zgłoszenie dotyczyło działalności nie objętej przepisami ustawy, kiedy zgłoszenie zawierało braki formalne nie usunięte w odpowiednim terminie, bądź jeśli w obec przedsiębiorcy orzeczono zakaz prowadzenia działalności gospodarczej. Odmowa wpisu miała formę decyzji.

W określonych przypadkach organ dokonywał wykreślenia z ewidencji, wykreślenie miało formę decyzji.

Zasady podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej

Art. 14. 1. Przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą w dniu złożenia wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym.

W związku ze zmiana w przepisach dotyczącą ewidencjonowania przedsiębiorców przekształceniu uległą także treść art. 14 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

W związku z tym, że z dniem 01.07.2011r ewidencja działalności gospodarczej stał się centralną ewidencjom i informacją o działalności gospodarczej, powstała konieczność zmiany momentu podejmowania działalności gospodarczej.

Zmiany te były konsekwencją ustawy z 19.12.2008r „ o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz zmianie niektórych innych ustaw”. Zgodnie z postanowieniami tej ustawy zmieniającej ilekroć w przepisach była mowa o ewidencji działalności gospodarczej lub organie ewidencyjnym to z dniem 01.07.2011r należy przez to rozumieć centralną ewidencję.

Konsekwencją była konieczność przeniesienia wpisu z ewidencji gminy do centralnej ewidencji. Z chwilą przeniesienia wpisu organ ewidencji gminy tracił kompetencje ewidencji.

W konsekwencji tych zmian przedsiębiorca może podjąć działalność w dniu złożenia wniosku o wpis. Nie złożenie wniosku wyłącza możliwość podjęcia działalności. Jednakże z treści artykułu 14 ust.1 wynika wyraźnie iż przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą w dniu późniejszym. Przepis wskazuje jedynie najwcześniejszy moment, późniejszy zależny jest od woli przedsiębiorcy.

W tym zakresie ustawodawca dopuścił swobodę przedsiębiorcy co do podjęcia działalności gospodarczej.

Rozdział III Centralna Ewidencja Działalności Gospodarczej (rozpoczyna się art.23)

wszedł w życie 01.07.2011r

art. 23 ust.3 (wyjaśnienie po co została stworzona)

art. 24 ust.2

art. 25 (pkt 11 istotny i 16 istotny)

art. 25 ust.5

art. 26 (ust.4 istotny)

art. 27 (ust.2 istotny)

art. 29

art. 32

art. 33

Art. 14 ust.1 (przepis np. w którym przedsiębiorca może rozpocząć działalność z chwilą wpisu do KRS.

Art. 14. 1. Przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą w dniu złożenia wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym.

Karazjowy rejestr sądowy został utworzony 01.01.2001r na mocy ustawy z 1997r o KRS, ustawa ta wprowadza 3 rodzaje rejestrów:

1. rejestr przedsiębiorców

2. rejestr stowarzyszeń i innych organów

3. rejestr dłużników nie wypłacalnych

Obowiązek uzyskania wpisu do rejestru przedsiębiorców obejmuje liczną grupę podmiotów m. in. sp. prawa handlowego, europejskie zgrupowania interesów gospodarczych, spółdzielnie, europejskie spółdzielnie, przedsiębiorstwa państwowe i inne podmioty.

Dane dotyczące poszczególnych przedsiębiorstw umieszczone są pod właściwym numerem w 6 działach rejestru: wpisujemy firmę przedsiębiorcy, adres, przedmiot działalności, osoby uprawnione do prowadzenia spraw podmiotu i reprezentowania go, informacja o oddziałach, informacje związane z łączeniem i przekształcaniem podmiotów, informacje o poszczególnych wpisach do KRS – u (o numerach).

Wniosek o wpis składa się na urzędowym formularzu wraz z wymaganymi dokumentami, np. statut spółki i składa się do sądu rejestrowego.

Wpis do KRS – u łączy się z opłatami.

06.12.2014r.

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej przewiduje, że podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej jest co do zasady wolne dla każdego na równych prawach. W niektórych przypadkach jednak , zasadne jest wprowadzenie pewnych mechanizmów ograniczających swobodę podejmowania działalności gospodarczej .

Ustawodawca wprowadza bowiem oprócz obowiązku rejestracyjnego trzy rodzaje ograniczeń:

1. koncesje

2. system działalności regulowanej

3. zezwolenia licencja

KONCESJA

Geneza systemu koncesyjnego wywodzi się z Francji . Początkowo przybierał on formę zgody państwa na działalność podmiotów gospodarczych w zakresie tzw. koncesji na roboty budowlane (nosiło to nazwę koncesji na prace publiczne). W początkowej fazie dotyczyło działalności w zakresie budownictwa , następnie rozwinęło się na inne przedmioty działalności gospodarczej , strategijnej z punktu widzenia interesów państwa. W początkowej formie polegało to na tym , że państwo w drodze umowy zobowiązywało podmioty gospodarcze do wzniesienia w interesie publicznym określonych budowli i urządzeń na własny koszt i ryzyko przedsiębiorcy , w zamian za ekwiwalent w postaci pobierania opłat za korzystanie z tych urządzeń przez obywateli. Dzięki takiemu systemowi zaczęto na szeroką skale wykorzystywać inicjatywę przedsiębiorców prywatnych. Jako instytucja prawna koncesja jest aktem administracyjnym wyrazem woli władzy publicznej przyjmującym formę decyzji administracyjnej. Jest to zgoda państwa na podjęcie i prowadzenie ściśle określonej działalności gospodarczej stanowiącej co do zasady monopol państwa lub mającej szczególne znaczenie dla bezpieczeństwa państwa i obywateli. Działalność koncesjonowana ma szczególne znaczenie dla zaspokajania potrzeb publicznych i z tego względu postępowanie koncesyjne jest ściśle sformalizowane. Szczegółowe warunki koncesji określane są w przepisach poszczególnych ustaw, a ustawa o swobodzie dział. gospo. Zawiera tylko ogólne regulacje , wspólne dla wszystkich rodzajów koncesji.

Obecnie koncesje obejmują następujący obszar działalności :

1. poszukiwanie lub rozpoznawanie złóż kopalin, wydobycie kopalin ze złóż be zbiornikowe magazynowanie substancji składowanie odpadów w górotworze ( prawo geologiczne i górnicze)

2. wytwarzanie i obrót materiałami wybuchowymi , bronią i amunicją oraz innymi materiałami

3. wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym

4. wytworzenia , przetwarzanie magazynowanie , dystrybucja i przesył (obrót) paliwami i energią

ochrona osób i mienia

1. rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych

2. przewozy lotnicze

Powyższe wyliczenie nie ma charakteru katalogu zamkniętego, inne działalności mogą być koncesjonowane na poszczególnych unormowań ustawowych jeżeli maja szczególne znaczenie dla interesu publicznego, bezpieczeństwa państwa i obywateli.

Postępowanie koncesyjne- co do zasady udzielanie , odnowa udzielania , cofanie i zmiana koncesji należą do państwa właściwego ze względu na przedmiot koncesjonowanej działalności. Koncesji udziela się na czas oznaczony , co do zasady od pięciu do 50-ciu lat , chyba że przedsiębiorca wnioskuje o udzielenie koncesji na czas krótszy. Po rozpoczęciu postępowania koncesyjnego organ koncesyjny jest obowiązany do przekazania każdemu zainteresowanemu przedsiębiorcy szczegółowych informacji o warunkach wykonywania działalności objętej koncesją .

Jeżeli organ koncesyjny przewiduje ograniczania ilości udzielonych koncesji ogłasza o tym w trakcie w monitorze polskim. W ogłoszeniu zamieszcza się również informacje dotyczące przedmiotu i zakresu działalności , liczby koncesji , szczególnych warunków , jeżeli organ także przewidział , o terminie i miejscu składania wniosków oraz informacje o czasie na jaki koncesje będą udzielane. Przedsiębiorca chcąc ubiegać się o koncesje składa odpowiedni wniosek , który powinien zawierać oznaczenie przedsiębiorcy , jego firmę i siedzibę , numer w rejestrze lub ewidencji , określenie rodzaju prowadzonej działalności i NIP . Po przyjęciu wniosku organ koncesyjny w razie stwierdzenia braków wzywa przedsiębiorcę do ich usunięcia pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia. Organ koncesyjny może także sprowadzić informacje podane we wniosku by mieć pewność czy przedsiębiorca daje rękojmie prawidłowego wykonywania koncesjonowanej działalności . Organ koncesyjny może także zarządzać przetarg na udzielenie koncesji. Jest to dopuszczalne w sytuacji gdy liczba przedsiębiorców spełniających warunki koncesyjne i dających gwarancję prawidłowego wykonywania działalności jest większa niż liczba koncesji przewidzianych do udzielenia. Wszelkie informacje związane z przetargiem na udzielenie koncesji umieszczane są w Monitorze Polskim. Organ koncesyjny, wybierając z pośród złożonych ofert przetargowych kieruje się wysokością zadeklamowanych opłat za udzielenie koncesji organ koncesyjny, ma także prawo odmówić udzielenia koncesji , ograniczyć jej zakres lub wstrzymać czasowo jej wydanie . Sytuacje te zależne są od warunków spełnionych przez przedsiębiorcę. Organ koncesyjny posiada także uprawnienia kontrolne , pozwalające mu na sprawdzenie spełnienia warunków koniecznych do prowadzenia koncesjonowanej działalności przez poszczególnych przedsiębiorców , którym koncesji udzielić . Efektem działalności kontrolnej organu koncesyjnego może być cofnięcie koncesji (art.58) W przypadku cofnięcia koncesji przedsiębiorca może się ubiegać i ponowne jej dzielenie koncesji w określonym terminie. Ustawa o swobodzie dział. gospodarczej wprowadziła instytucje pomocy koncesji . Jest to przyrzeczenie organu koncesyjnego , że po spełnieniu określonych warunków , wymaganych dla danego rodzaju dział. przedsiębiorca otrzyma koncesje.

DZIAŁALNOŚĆ REGULOWANA

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej rezygnując z zezwoleń w odniesieniu do niektórych rodzajów działalności zastąpiła je pojęciem działalności regulowanej. O tym czy dana działalność gosp. jest działalnością regulowaną decyduje przepisy ustaw szczególnych. Działalność regulowana to taka dział. Gospodarcza której podjęcie i prowadzenie wymaga wpisu do odpowiedniego rejestru dział. Regulowanej. Rejestr taki jest jawny . Wpisu dokonuje się na wniosek przedsiębiorcy do którego dołączone jest oświadczenie przedsiębiorcy, że spełnia on wymagania stawiane danej dział. regulowanej. Wpis powinien być dokonany w terminie 7 dni od złożenia wniosku. Jeżeli w tym terminie organ właściwy nie dokona wpisu i nie wezwie przedsiębiorcy do usunięcia braków wniosku, to po upływie 14 dni od złożenia wniosku przedsiębiorca może podjąć działalność informując o tym organ.

W szczególnie uzasadnionych przypadkach organ w drodze decyzji może odmówić wpisu. Na to miejsce w szczególności jeżeli wobec danego podmiotu gospodarczego zapadło prawomocne orzeczenie o zakazie prowadzenia działalności gospodarczej. Organ rejestrowy posiada także uprawnienia kontrolne w stosunku do wpisanych przedsiębiorców. W szczególnych przypadkach ma on prawo wydać decyzję zakazującą przedsiębiorcy dalsze prowadzenie działalności. Ma to miejsce w sytuacji gdy przedsiębiorca w oświadczeniu podał dane niezgodne ze stanem faktycznym lub rażąco narusza wymogi stawiane danej działalności. Taka decyzje organu podlega natychmiastowemu wykonaniu i skutkuje wykreśleniem z rejestru. O ponowny wpis może się on ubiegać nie wcześniej niż po upływie 3 lat od dnia wydania decyzji. Wykreślenie z rejestru może nastąpić decyzji. Wykreślenie z rejestru może nastąpić także na wniosek przedsiębiorcy.

ZEZWOLENIA I LICENCJE

Mimo wprowadzenia działalności regulowane ustawa o swobodzie działalności gospodarczej pozostawiła instytucję zezwoleń. Ustawa ogranicza się jednak jedynie do wyliczenia które rodzaje działalności gospodarczej wymagają uzyskania zezwolenia (art. 75). Instytucje o charakterze zbliżonym do zezwoleń jest licencją, która dotyczy w głównej mierze działalności gospodarczej określonej w ustawach transportowych. Podobną instytucją jest zgoda na prowadzenie działalności gospodarczej.

SAMORZĄD GOSPODARCZY I ZAWODOWY

Sam. gospodarczy jest zdecentralizowaną formą administracji polegająca na samodzielnym i niezależnym wykonywaniu spraw z zakresu adm. publicznej, a przez to na samodzielnym i niezależnym wykonywaniu funkcji administracji przez określona społeczność pod ustawowym nadzorem państwa. Istota samorządu polega na wykonywaniu zadań administracji przez samych zainteresowanych. Pozwala to na odciążenie administracji przez załatwianie spraw leżących w interesie samorządu, a jednocześnie w interesie publicznym. Samorządy dbając o swój gospodarczy interes wspierając swoich członków w prowadzeniu działalności, realizują jednocześnie zadanie publiczne polegająca na promowaniu i rozwoju gospodarki są ustawy:

• ustawa o rzemiośle

• ustawa o samorządzie niektórych przedsiębiorców

• ustawa o izbach gospodarczych

Każdy przedsiębiorca może swobodnie należeć do dwóch dobrowolnie wybranych organizacji. Podstawowymi zadaniami samorządu gosp. są :

• utrwalenie więzi środowiskowych o promowanie zasad etycznych dział. gospodarczej

• wspieranie zasad etycznych dział. gosp.

• wspieranie inicjatyw gospodarczych

• dokształcanie zawodowe

• tworzenie sądownictwa arbitrażowego

Samorząd rzemiosła- rzemiosło to zawodowe wykonywanie dział. gospodarczej przez osobę fizyczną (lub wspólników s.c.) z wykorzystaniem kwalifikowanej pracy własnej (np. dział. plastyczna) Kwalifikacje zawodowe w zakresie rzemiosła to dyplom lub świadectwo czeladnicze lub dyplom mistrzowski .

Organizacyjnie samorząd może przybierać następujące formy:

1. cechy

2. izby rzemieślnicze

Szczególną formą organizacyjną jest związek rzemiosła, który ma zasięg ogólnokrajowy.

Podmioty te podlegają wpisowi do KRS-u . Cechy zrzeszają najmocniej 10 członków według kryterium terytorialnego lub wg ług kryterium danej działalności . Izby rzemieślnicze zrzeszają cechy, w liczbie co najmniej 5-u. A związek rzemiosła polskiego zrzesza izby i cechy.

Samorząd zawodowy niektórych przedsiębiorstw. Jest to forma organizacyjna grupująca przedsiębiorca wykonujących działalność w zakresie handlu, gastronomi, usług i transportu.

Co do zasady zrzesza on dobrowolnie przedsiębiorców:

1. handlu i usług

2. przedsiębiorców transportowych

3. przedsiębiorców wykonujących inny rodzaj działalnością

Zrzeszenie tworzy się z inicjatywy co najmniej 50 osób w zakresie handlu i usług i co najmniej 200 osób w zakresie transportu, głównym zadaniem samorządu jest reprezentowanie interesów danej grupy i pomoc w realizacji zadań.

Izby gospodarcze tworzone na podstawie przepisów ustawy o izbach gospodarczych/ Izby gospodarcze są podstawową formą samorządu. Reprezentują interesy zrzeszonych w nich podmiotów. Kształtują zasady etyki zawodowej. Szczególnym zadaniem tych izb jest organizowanie sądownictwa polubownego czyli arbitrażowego w celu przed sądowego rozstrzygania sporów z udziałem członków izby.

Izby mogą być tworzone przez minimum 50 przedsiębiorców na obszarze danego województwa. Izby podlegają wpisowi do KRS-u. Zadania izb jest reprezentacja interesów zrzeszonych członków, wspieranie rozwoju gospodarki , w szczególności poprzez możliwość zrzeszenia się w krajowej izbie gospod. Nadzór nad działalnością izb sprawuje właściwy Minister, ze względu na rodzaj działalności lub wojewoda właściwy ze względu na siedzibę Izby.

Samorząd rolniczy- podstawową formą tego samorządu są izby rolnicze. Przynależność do izb rolniczych jest obowiązkowa. Członkostwo wynika z mocy przepisów i dotyczy:

• osoby fizyczne i prawne będące podatnikami podatku rolnego

• osoby fizyczne i prawne będące podatnikami podatku dochodowego z działów specjalnych gospodarki rolnej,

• członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych posiadających w tych spółdzielniach wkłady gruntowe.

Izby rolnicze tworzą Krajową Izbę Rolniczą

20.12.2014

Samorządy zawodowe reprezentują osoby wykonujące zawody zaufania publicznego. Podstawowym zadaniem samorządów zawodowych jest piecza nad właściwym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesów publicznych i w celu ich ochrony. Konstytucja definiuje samorząd zawodowy, ale nie definiuje pojęcia zawodu zaufania publicznego. Na gruncie definicji konstytucyjnej można jedynie wywnioskować, że zawodem zaufania publicznego jest zawód dla którego w drodze ustawy tworzy się samorząd zawodowy. Tylko w takim przypadku dopuszczalne jest ograniczenie swobody wykonywania zawodu. W tym przypadku ograniczenie to polega na obowiązkowej przynależności do samorządu zawodowego. Są to zawody o szczególnym znaczeniu dla społeczeństwa a przez ich wykonywanie powstaje szczególna wieź zaufania między osobą wykonującą zawód a usługobiorcą. Zawody zaufania publicznego objęte są sformalizowanymi zawodami etycznymi i odpowiedzialnością zawodową. Jest to związane z wymogiem posiadania szczególnych uprawnień i wysokich kwalifikacji zawodowych przez osoby wykonujące dany zawód. Samorząd zawody charakteryzuje się odrębnością podstawy prawnej ma to na celu nie tylko oddzielenie organizacyjno ustrojowe samorządu zawodowego od samorządu gospodarczego ale przede wszystkim podkreślenie odrębności instytucjonalnej określonych zawodów. Głównym zadaniem samorządów zawodoznawczych jest reprezentowaniem samorządów zawodowych jest reprezentowani interesów zrzeszonych im osób ale reprezentowani mające na celu zapewnienie wysokością jakości świadczonych usług w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony oba te cele uzupełniają się i uzasadniają przekazanie samorządom pewnego wycinka władztwa publicznego . Samorządy wykonują bowiem zadania adm. publicznej względem zrzeszonych nich osób. Publicznoprawny charakter samorządu sprawia, że nie mogą one mocą własnej uchwały odmówić wykonywania zadań powierzonych im w drodze ustawy nie mogą także nakładać dodatkowych, które nie są przewidziane przepisami ustawowymi. Zakres władztwa samorządu obejmuje przede wszystkim :

1. dopuszczanie do wykonywania zawodu oraz prowadzenie rejestru osób uprawnionych do jego wykonywania

2. określanie zasad etyki zawodowej

3. realizowanie nadzoru nad należytym wykonywaniem zawodu w tym sprawowanie sądownictwa dyscyplinarnego

Zawód zaufania publicznego- mogą wykonywać osoby m które uzyskały prawo wykonawcze danego zawodu oraz uzyskały wpis na listę prowadzoną przez właściwa miejscowo okręgowo izbę. Wpis na listę ma charakter konstytutywny. Wpis poprzedzony jest uchwała rady właściwej izby podejmowaną po stwierdzeniu, że dana osoba spełnia wymogi do uzyskania wpisu. Odpowiedzialność osób wykonujących zawody zaufania publicznego przed właściwymi sadami zawodowymi dotyczy postępowania niezgodnego z sadami etyki zawodowej i powagą wykonywanego zawodu oraz spraw związanych z naruszeniem przepisów dotyczących wykonywania danego zawodu. Sądy zawodowe mają walor sądownictwa korporacyjnego a zarazem publicznego , mogą orzekać kary upomnienia nagany zawieszenia jego wykonywania sądy te wykonują zadania sądownictwa polubownego między osobami wykonującymi dany zawód o osobami trzecimi.