OPRACOWANIE WYNIKÓW

2. Omówienie oscylogramów

Multiwibrator astabilny jest układem który składa się z dwóch stopni wzmacniających o wspólnym emiterze. Wyjście każdego ze wzmacniaczy jest sprzężone pojemnościowo z wejściem drugiego. Wynika z tego, że gdy na pierwszym kolektorze mamy stan wyskoki, to na bazie drugiego również będzie stan wysoki.

Ponieważ każdy ze wzmacniaczy odwraca fazę, mamy dodatkowo do czynienia ze sprzężeniem zwrotnym. Na kolektorach obu tranzystorów obserwuje się niegasnące przebiegi prostokątne o fazach przeciwnych. Ich okres wynika ze stałych czasowych ładowania kondensatorów przez oporniki polaryzujące. Wykładniczy kształt sygnału na bazach tranzystorów potwierdza proces ładowania kondensatorów.

Zaobserwowane oscylogramy zostały zamieszczone na końcu.

3. Obserwacja sygnałów na bazach i kolektorach tranzystorów T₁ i T₂

Odpowiednie oscylogramy zostały zamieszczone na końcu pod tytułem Wykres 2.

4. Czasy narastania i opadania sygnału na kolektorach tranzystorów T₁ i T₂

Tranzystor T₁:

Czas narastania: T_1N = (0.4 ± 0.2) μs

Czas opadania: T_1O ≤ 0.1 μs

Tranzystor T₂:

Czas narastania: T_2N = (20 ± 2) μs

Czas opadania: T_2O ≈ 0.1 μs

Czas narastania sygnału na kolektorze T₁ jest krótszy niż na kolektorze T₂, co jest zgodne z teorią.

Przyczyną tego jest układ złożony z diody i opornika 2 kΩ. Jeżeli tranzystor T₁ przestanie przewodzić, to potencjał jego kolektora wzrasta do wartości napięcia. Dioda zostaje wtedy spolaryzowana w kierunku wstecznym, opornik 1 kΩ zostaje odcięty od kondensatora, który zaczyna ładować się ze źródła prądu przez rezystor 2 kΩ. Dzięki temu, zmiana napięcia na kolektorze tranzystora T₁ zachodzi szybko, natomiast napięcie na rezystorze 2 kΩ zmienia się wolno.

5. Czas trwania impulsu na kolektorach tranzystorów T₁ i T₂

T_I.1 = (40 ± 10) μs

T_I.2 = (380 ± 20) μs

Do obliczenia wartości teoretycznej czasu trwania impulsu, oraz jego błędu korzystam ze wzorów:

Pojemność kondensatora w obu przypadkach była taka sama i wynosiła:

C = (10 ± 1) nF

Opór dla każdego z tranzystorów był różny i wynosił:

R₁ = (6.8 ± 0.68) kΩ

R₂ = (56.8 ± 5.68) kΩ

Za każdym razem jako błąd przyjmowałem tolerancję 10%.

Po podstawieniu danych liczbowych do wzorów otrzymałem:

T_I.1 = 47.13400828 μs ΔT_I.1 = 9.426801656

T_I.2 = 393.7075986 μs ΔT_I.2 = 78.74151971

Po zaokrągleniu otrzymałem:

T_I.1 = (47.1 ± 9.5) μs

T_I.2 = (394 ± 79) μs

Czasy trwania impulsów na obu tranzystorach, po uwzględnieniu wyznaczonych błędów są ze sobą zgodne.

Z uwagi że układ jest symetryczny, odwrócenie potencjometru w drugie skrajne położenie powinno spowodować pojawienie się tych samych wartości, ale na odwrotnych tranzystorach.

---