Definicje:
- ochrona pracy (definicja, młodociani, kobiety i matki, niepełnosprawni)
- bhp (definicja, szkolenia, służby kontrolne)
- środki indywidualnej ochrony
- choroby zawodowe (definicja, procedura)
- elementy, jakie bierze się pod uwagę przy ustalaniu prawdopodobieństwa wystąpienia choroby zawodowe (konsekwencje chorób
- najczęstsze choroby zawodowe
- wypadek w pracy
- piramida Heinricha
- prawa i obowiązki pracodawcy i pracownika

- świadczenia na kserówkach kiedyś

Definicja pracy;

1. psychologiczna - forma systematycznej aktywności umysłowej, która ukierunkowana jest na osiągnięcie określonego celu. Psychologia zalicza prace człowieka do działań mających charakter heteroteliczny czyli nie pracuje ten, kto działa dla samej przyjemności i piękna działania.

2. filozoficzna - prace jest przede wszystkim procesem zachodzącym pomiędzy człowiekiem i przyrodą. W procesie tym człowiek swym własnym czynem doprowadza do wymiany materii z przyrodą, reguluje i kontroluje.

Definicja zawodu;

1. system czynności wewnętrznie spójny, oparty na określonej wiedziy: umiejętnościach skierowanych na wytworzenie pewnego produktu

2. wykonywanie tych czynności jest podstawą bytu ekonomicznego pracownika

3. czynności te i związane z nimi konsekwencje społeczne są podstawą prestiżu i społecznej pozycji pracownika

Pięć podstawowych problemów jakie występują w pracy ludzkiej;

1. podjęcie pracy przez człowieka wykonuje określone skutki prawne - określone uprawnienie i obowiązki regulowane przez przepisy prawne

2. możliwośc działania człowieka zarówno fizyczne jak i umysłowe są ograniczone - wymiary antropometryczne, granice dopuszczalnego

3. zróżnicowanie i zmienność w czasie cech człowieka orz wpływ tych cech na możliwości działania - badanie pracy i cech pracowników, doboru kadr

4. wydajnośc pracy ludzkiej zależy od szeregu czynników obiektywnych i subiektywnych - motywacja i metody kierowania pracownikami

5. coraz powszechniej występuje praca zespołowa, forma działania pracownika - więzi formalne i nieformalne w zespołach pracy

Motywacja do pracy - potrzeby ludzkie

Definicja potrzeby - subiektywne poczucie braku czegoś, co jest niezbędne do życia;

1. Działanie jest następstwem odczuwania niezaspokojonych potrzeb

2. Ludzie pracują i działają nie, dlatego, że osiągnęli to, co chcieli lecz dlatego, że odrzucają brak czegoś, co musza swym działaniem zdobyć.

3. Warunki w jakim następuje zdobywanie środków zaspokajających potrzeby, kształtuje jednocześnie te potrzeby

4. Wywoływanie przez potrzeby czynności utrwalające się i stają się nawykiem, stąt mogą istnieć ludzie

Czynniki prowadzące do zadowolenia z pracy;

1. osiągnięcie

2. uznanie

3. odpowiedzialność

4. awans

5. rozwój osobisty

Potrzeby ludzkie - system wartości;

1. znajomość systemu wartości i hierarchii potrzeb człowieka pozwala zrozumieć jego postępowanie i skutecznie oddziaływać na nie

2. występowanie potrzeby sprawia, że pracownik jest bardziej podatne na te oddziaływania przełożonego, które zmniejszają odczuwany dyskomfort lub przyczyniają się do jego braku.

Proces adaptacji do pracy

Proces przygotowania się do pracy - to proces osiągania odpowiedzialności dostosowanych do wymogów sytuacji pracy;

1. modyfikacja

3 obszary adaptacji do pracy;

1. przystosowania do funkcji zawodowych - wiedzą ogólna i specjalistyczną, predyspozycje psychologiczne stopień złożoności i wymogów stanowisk pracy

2. przystosowania do środowiska fizycznego uwzględnia specyfikę stanowiska pracy pod względem; mikroklimatu, pyłów, oświetlenia, hałasu, wibracji, promieniowania.

3. przystosowanie do społecznego środowiska całokształt relacji jednostki z grupą pracownika w tym szczególne znaczenie ma poznanie systemu wartości

Pozytywne konsekwencje adaptacji do pracy;

1. zadowolenie pracownika

2. identyfikacja pracownika z pracą

3. stabilizacja załogi

4. szybkie dochodzenie do dużej sprawności

5. szybkie osiąganie wymaganej wydajności jakości pracy

Zadowolenie z pracy - może mieć charakter przejściowy lub stały oraz nie jest zjawiskiem jednorodnym;

1. interesująca

2. odpowiednie warunki pracy

3. stałość pracy

4. płaca, godziny pracy

5. stosunki ze współpracownikami

Zjawiska negatywne zadowolenia z pracy - przykre warunki pracy są rekompensowane płacą, zjawisko to nie stymuluje aktywności zawodowej pracownika

Nieudana adaptacja;

1. fluktuacja załogi

2. niechęc do pracy, nieusprawiedliwiona absencja, skłonność do wypadków

3. brak identyfikacji z zakładem pracy

4. pogorszenie stosunków miedzy ludzkich

5. flustracje, agresje

Frustracje - stan psychiczny pojawiający się wtedy, gdy pracownik chce osiągnąc konkretny cel, zadanie lub zaspokoić potrzeby, ale napotyka przeszkody

Agresja - może być skierowana przeciwko przedmiotowi lub osobie, o której wiadomo, że jest przyczyną agresji. Agresja może prowadzić do mniej lub bardzij bezpośredniej fizycznej lub psychicznej napaści na źródło frustracji

Apatia - biernośc, zobojętnienie, niedbalstwo, ogólne zniechęcenie do życia, minimalizacja wszelkich dążeń. Współwystępuje często fantazjowaniu i regresji.

Kontestacja - pracownicy, którzy ujawniają swoje niezadowolenie z istniejących warunków pracy w postaci malkontenctwa, niesubordynacji, niechęci do autorytetów, zmian organizacyjnych

Systemy makroergonomiczne

Definicja L. Pacholskiego - zorganizowane społeczności, złożone z ludzi i tworów, technik, realizujące produkcyjne i usługowe procesy pracy

ĆWICZENIA

Kodeks pracy pełni następujące funkcje w zakresie kreowania BHP;

1. ochrona - przez ustalenie uprawnień pracowniczych i Zagwarantowanie ich poszanowania przez administracje

2. organizatorska - stanowiąca środek utrwalania i rozwoju stosunków społeczno - ekonomicznych

3. wychowawcza - poprzez wpływanie na pracowników (postawy i zachowania) co prowadzi do ugruntowania wśród nich poczucia odpowiedzialności za wspólne dobro jakim jest zakład pracy

Obowiązki pracodawcy w zakresie BHP mają charakter majątkowy i organizacyjny. Majątkowy charakter obowiązków wyraża sięw ponoszeniu kosztów związanych z utrzymaniem i poprawą stanu bezpieczeństwa (fundusz przyznawany na BHP) jak i w wypłacie odszkodowań z tytuu wypadku przy pracy jak i choroby zawodowej.

Organizacyjny charakter obowiązków pracodawcy przejawia się w tym, że całokształt odpowiedzialności za bezpieczeństwo pracy skupia się na osobie pracodawcy lub kierującego zakładem pracy sprawującego jednoosobowe zwierzchnictwo. Szczególną rolę spełnia służba bezpieczeństwa, higieny pracy powoływana jako organ doradczy i kontrolujący

ND S (N) - najwyższe dopuszczalne stężenie lub natężenie

NDS (N) CH

NDS (N) P

Przy ustalaniu oddziaływania czynników fizycznych, chemicznych I bilogicznych w miejscu pracy, bierze siępod uwagę następujące wskaźniki;

1. NDS (N) P - progowe, to jest taka wartość szkodliwego czynnika, która nie może zostać przekroczona w żadnem momencie

2. NDS (N) CH - chwilowe, to jest taka wartośc szkodliwego czynnika, która nie powinna powodować uszczerbku na zdrowiu i życiu pracownika lub jego kolejnych pokoleń jeżeli łączny czas występowania tej wartości nie przekracza 30 min w czasie zmiany

3. NDS (N) jest to taka wartośc różnych czynników, których oddziaływanie na pracownika przez 8 godzin dnia pracy w ciągu całej aktywności zawodowej nie powinno powodować żadnych zmian zdrowia tego pracownika, jego przyszłych pokoleń

Ponad 90% stwierdzonych przypadków choroby zawodowej dotyczy następujących chorób;

1. przewlekłe choroby narządów głosu związane z nadmiernym wysiłkiem głosowym

2. zawodowe uszkodzenie słuchu

3. wszelkie choroby zakaźne i inwazyjne

4. pyłka płuc

5. choroby skóry

6. zespół wibracyjny

7. zatrucia i ich następstwa

Wypadki przy pracy

Klasyfikacja wypadków;

Przyczyny wypadków;

1. Zagrożenia

- naturalne

- techniczne

- osobowe

2. Niebezpieczne wydarzenia

- naturalne (lawina, powódź, uderzenie pioruna)

- techniczne (przygniecenie, uderzenie, wybuch gazu)

- osobowe (potknięcia, podcięcia, uderzenia)

3. Błąd, ludzka niesprawność, niedostateczna wiedza, niedostateczne doświadczenie, niedostateczny poziom intelektualny i fizyczny, postawy odrzucające przepisy bezpieczeństwa i akceptujące ryzyko

Piramida Heinricha

1wypadek ciężki

29 wypadków lekkich

300 zdarzeń wypadkowych

Konsekwencje wypadku przy pracy. Okoliczności pozbawiające pracownika świadczeń z tytułu;

1. Alkohol i inne środki odurzające

2. Rażące niedbalstwo - zachodzi wówczas gdy pracownik nie przewiduje sprzecznego z prawem zachowania choć mógłby i powinien je przewidzieć

3. umyślność - oznacza takie zachowanie pracownika, który w określonej sytuacji przewiduje skutki swojego zachowania i chce je wywołać, godzi się na nie

Prawa pracownika:

• do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy

• do ochrony pracy

• do ochrony zdrowia

Szkolenie BHP obejmuje:

• instruktarz ogólny

• instruktarz stanowiskowy

Przy tym typie szkoleń pracownik poświadcza podpisem

• szkolenie podstawowe- brak poświadczenia

• szkolenie wstępne i okresowe

Rodzaje szkoleń BHP;

Na stanowisku robotniczym szkolenia przynajmniej raz na 3 lata, przy bardzo szkodliwym przynajmniej 1 na rok. Dla pozostałych pracowników przynajmniej raz na 6 lat.

Powyżej 10 pracowników pracodawca ma obowiązek;

Pracodawca tworzy służby BHP powyżej 10 pracowników. Jeżeli zatrudnia nie więcej niż 50 pracowników zadania BHP może realizować osoba z zewnątrz. Jeżeli liczba zatrudnionych waha się między 50 a 100 osób wówczas zadania BHP może prowadzić pracownik wykonujący inną pracę. Gdy zatrudnionych jest 100-600 osób pracodawca jest zobowiązany utworzyć odrębną komórkę organizacyjną jedno lub kilku osobową.

Pracodawca jest zobowiązany dostarczać pracownikow nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej zabezpieczające przed działaniem czynników niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia i występujących w środowisku pracy oraz informowania pracownika o sposobie posługiwania się tymi środkami. Dzielimy je na 3 kategorie;

• obejmuje środki ochrony indywidualnej o prostej konstrukcji, które mają chronić przed zagrożeniami stopniowo narastającymi i łatwo poddające się identyfikacji ()światło słoneczne, słabe wibracje i drgania, czynników mechanicznych, których skutki śa powierzchowne)

• obejmuje środki indywidualnej ochrony nie zaliczane są do .. (rękawice, fartuchy, ochronniki słuchu, okulary ochronne)

• obejmuje indywidualne środki ochrony o złożonej konstrukcji przeznaczone do ochrony przed zagrożeniami dla zdrowia i życia, które mogą powodować poważny lub nieodwracalny uszerbek na zdrowiu a działanie tych czynników nie jest łatwe do identyfikacji (środki chroniące przed zagrożeniami elektrycznymi, przed upadkiem z wysokości, sprzęt ochronny układu oddechowego chroniący przed drażniącymi,niebezpiecznymi, toksycznymi, promieniotwórczymi, gazami)

Prace wzbronione młodocianym:

• prace wymagające stale wymuszonej i niewygodnej pozycji ciała

• prace w obciążającym mikroklimacie środowiska pracy(np. w pomieszczeniach, gdzie temperatura przekracza 30`C, a wilgotność powietrza 65%)

• prace przy nieodpowiednim świetle

• prace w hałasie i drganiach

• prace na wysokości (przy pracach na wysokości powyżej 3m)

• prace w narażeniu na szkodliwe działanie płynów

Wypadek przy pracy - nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zew. Podowujące uraz lub śmierć, które nastopiło w związku z pracą:

• podczas lub w związku z wykonaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych

• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia

Matki i kobiety:

• przy komputerze nie dłużej niż 4 godziny dziennie

• pracodawca nie może rozwiązać umowy o pracę w czasie ciąży

• urlopu macierzyńskiego (chyba, że udowodniona jest wina pracownicy)

• likwidacja, upadłość, porozumienie stron. Umowa, która uległaby rozwiązaniu po 3m-cach ciązy musi być przedłużona do dnia porodu

• pracodawca nie może przydzielić kobiecie w ciąży pracy jej zagrażającej

• przysługuje urlop macierzyński od 20-37 tygodni kobieta ma prawo do urlopu wychowawczego. Jeżeli matka ma dziecko do 14 roku życia przysługują jej dwa płatne dni opieki

• nie może pracować w nocy i nadliczbowo

• gdy matka ma dziecko do 4 lat, nie może pracować w nocy i delegacji

Młodociani (od 16 do 18 lat):

• pracodawca musi zapewnić opiekę, pomoc, a także prowadzić ewidencję pracy

• nie może pracować więcej niż 6 godzin na dobę (do 16lat) lub 8 godzin na dobę powyżej 16 lat. Ma również prawo do 30 min przerwy

• nie można zatrudnić młodocianych przy pracach wzbronionych, np. pod ziemią

• pracodawca powinien umożliwić dalszą naukę

• pracodawca jest zobowiązany przekazać inf. O ryzyku zawodowym, które wynika z wykonywanej pracy

Niepełnosprawni, 3 stopnie niepełnosprawności;

• znaczna - niezdolność do pracy

• umiarkowana - może pracować na przygotowanym …

• lekka - mogą pracować bez pomocy innych

Mają prawo do rehabilitacji zawodowej (awans), należy przygotować odpowiednie stanowisko pracy, czas pracy max 8h na dobę, bez pracy nocnej i nadliczbowej, 30 min na Gim., przysługuje im wiecej dni urlopu - 10 dni dodatkowych- urlop płatny, pracodawca może dostać dotacje, gdy zatrudni niepełnosprawnego, np. na specjalistyczny sprzęt pefron

Ochrona pracy - system środków prawnych, ekonomicznych, organizacyjnych, technicznych służących zapewnieniu pracownikom bezpieczeństwa

Nadzór nad BHP: inspektor pracy, państwowa inspekcja, społeczna inspekcja pracy, służby kontrolne BHP, urząd dozoru technicznego, urzędy górnicze, prokuratura RP, centralne laboratorium ochrony

Obowiązki pracodawcy;

• organizacja pracy zgodna z BHP

• zapewnienie przestrzegania BHP i likwidacja uchybień

• reagowanie spójnej polityki zapobiegającej wypadkom przy pracy

• uwzględnienie ochrony zdrowia młodocianych, ciężarnych, karmiących piersią, niepełnosprawnych

• wykonywanie poleceń inspektoratu pracy

Obowiązki pracownika;

• znać przepisy, zasady, brać udział w szkoleniach BHP

• wykonywanie pracy zgodnie z przepisami

• dbanie o miejsce pracy

• stosowanie środków ochrony

• poddawanie się badaniom lekarskim

• powiadamianie o wypadkach

• w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy

Rodzaje wypadków;

• śmiertelny - wypadek w wyniku, którego nastąpiła śmierć w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy od dnia wypadku

• ciężki - wypadek w wyniku którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała (utrata wzroku, słuchu, zdolności rozrodczej lub inne uszkodzenie ciała, rozstrój zdowia, naruszające podstawowe funkcje organizmu, a tekże choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna, całkowita lub częsciowa niezdolność do pracy w zawodzie albo trwałe, istotne zeszpecenie ciała lub zniekształcenie)

• zbiorowy - wypadek, któremu w wyniku tego samego zdarzenia uległy przynajmniej 2 osoby

Świadczenia powypadkowe: zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne, zasiłek wyrównawczy, jednorazowe odszkodowanie z tytułu niezdolności do pracy, renta szkoleniowa, dodatek pielęgnacyjny

Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie pozyskują;

• ubezpieczonemu, który będąc w stanie nietrzeźwym lub pod wpływem środków odurzającyh lub środków psychotropowych, przyczynił się w znacznej części do spowodowania wypadku

• gdy wyłączną przyczyną wypadku było udowodnione naruszenie ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, przez niego umyślnie lub w skutek rażącego niedbalstwa.

---