SYLLABUS Z SPIROMETRII MADE BY RADEK

Podstawowe pojęcia:

TV (tidal volume)- objętość oddechowa, objętość powietrza pobierana od spokojnego wydechu do spokojnego wdechu podczas normalnego oddychania,

FEV1- (forced expiratory volume)- nasilona objętość wydechowa pierwszosekundowa, objętość powietrza wydmuchiwana z płuc w czasie 1 sekundy nasilonego wydechu,

RV (residual volume)- objętość zalegająca, objętość powietrza pozostająca w płucach po spokojnym, maksymalnie głębokim wydechu. Może być bezpośrednio zmieżona tylko w pletyzmografii.

TLC (total lung capacity)- całkowita pojemność płuc, ilość powietrza jaka znajduje się w płucach podczas najgłębszego wdechu. Może być zmierzona bezpośrednio w pletyzmografii.

VC (vital capacity)- pojemność życiowa, ilość powietrza znajdująca się w płucach od max. wdechu do max. wydechu.

FEV1/VC (wskaźnik Tiffeneau)- gdy jest poniżej 0,7 (70 %) wtedy mamy do czynienia z obturajcją.

VC + RV = TLC

Uwaga! Może on być także definiowany jako: a) FEV1/VC, b) FEV1/%VC, c) FEV1/FVC, d) FEV1/%FVC.

Przygotowania pacjenta:

1. nie palenie tytoniu przez 24 godz. (min 2godz) przed badaniem,

2. nie picie alkoholu przez 4 godz przed badaniem,

3. nie wykonywanie intensywnego wysilku przez 30 min przed badaniem,

4. założenie ubrania, które nie krępuje ruchów oddechowych,

5. nie spożywanie obfitego posiłku przez 2 godz. Przed badaniem,

6. unikanie leków rozszerzających oskrzela przed badaniem (ten punkt raczej dotyczy diagnostycznego badania spirometrycznego, bo jeśli np. lekarz chce sprawdzić skuteczność leczenia wtedy IMO może zlecić spirometrię po normalnym przyjęciu leków).

Wskazania do spirometrii:

Ocena czynności ukł. oddechowego:

1. u osób z objawami chorobowymi,

2. u osób z czynnikami ryzyka rozwoju choroby ukł. oddechowego. (palenie tytoniu, gdy narażenie na czynniki toksyczne),

3. u osób z wcześniej rozpoznanymi chorobami ukł. oddechowego (monitorowanie przebiegu, monitorowanie skuteczności lecznia),

4. u osób po przeszczepie płuca,

5. u osób otrzymujących leczenie uszkadzające płuca,

6. w ramach oceny ryzyka operacyjnego,

7. orzecznictwo,

Przeciwwskazania:

BEZWZGLĘDNE:

1. tętniaki (mogą pęknąć przy nagłej zmianie ciśnienia w klatce piersiowej),

2. przebyte odwarstwienie siatkówki lub niedawna operacja okulistyczna,

3. zwiększone ciśnienie wewnątrzczaszkowe,

4. krwioplucie o nieznanej etiologii,

5. odma opłucnowa,

6. świeży zawał serca (w okresie hospitalizacji),

7. świeży udar mózgu (w okresie hospitalizacji),

WZGLĘDNE:

1. wszelkie stany które mogą sprawić, że badanie będzie niewiarygodne- zwł. kaszel,

2. stan po operacji brzusznej lub klatki piersiowej (utrudnienie prawidłowych ruchów oddech.)

Wyniki- interpretacja:

- wyniki spirometrii wyraża się w % wartości należnych,

--podstawowe znaczenie mają parametry: VC, FVC, FEV1, FEV1% (F)VC ponieważ stanowią podstawę do rozpoznania chorób,

Pierwsze pytanie jakie zadajemy sobie patrząc na wynik spirometrii jest: „Czy jest obturacja?”. By to sprawdzić patrzyny na FEV1%(F)VC. Jeśli ten wskaźnik wynosi mniej niż 70% lub mniej niż dolna granica normy (dla mężczyzn <88%, dla kobiet <89% wartości należnych) wtedy możemy rozpoznać obturację. Gdy rozpoznamy obturację należy określić stopień jej ciężkości. By to zrobić teraz patrzymy na wskaźnik FEV1. I jeśli to FEV1 wynosi odpowiednio poniżej % wartości należnych:

>80 łagodna

80-50 umiarkowana

50- 30 ciężka

< 30 bardzo ciężka

Po tym warto sprawdzić czy obturacja jest odwracalna? Można to sprawdzić poprzez wykonanie kolejnego badania spirometrycznego po inhalacji leku rozkurczającego oskrzela (próba rozkurczowa- standardowo 200mikrogramów salbutamolu- Ventolina albo fenoterolu).

Do stwierdzenia odwracalności obturacji należy spojrzeć na wskaźnik FEV1 lub FVC na badaniu przed próbą rozkurczową i po próbie rozkurczowej. Jeśli w badaniu wykonanym po próbie rozkurczowej któryś z w/w parametrów zwiększy się o >200ml i >12% wartości należnej wtedy możemy stwierdzić odwracalność obturacji (dodatnia próba rozkurczowa). Taki wynik bardziej przemawia za tym, że badany choruje na astmę (a nie na POChP- COPD).

Jeśli badanie spirometryczne nie wykaże obturacji (odpowiednio wysoki wskaźnik FEV1%(F)VC) wtedy należy spojrzeć na parametr (F)VC. Jeśli jest poniżej 80% wartości należnej należy wysunąć podejrzenie restrykcji. Podejrzenie restrykcji weryfikuje się wykonując badanie pletyzmograficzne, które umożliwia bezpośredni pomiar RV i TLC.

Uwaga!!!

Podane wartości zaczerpnąłem ze SZCZEKLIKA. Niestety zostawiłem w szafce w szpitalu notes w którym zanotowałem te, które podawała nam p. dr..

---