LITERATURA POZA KRAJEM

II. POEZJA

3. POEZJA ŻOŁNIERSKA

• charakterystyka:

• różnorodność

• nurty:

• twórczość Brygady Karpackiej

• Egipt i Libia

• wierszowany reportaż z polu bitwy

• 2. Korpus

• z Armii Polskiej powstałej w ZSRR

• byli zesłańcy i więźniowie

• świadectwa poetyckie

• „turyści Sikorskiego”, „tułacza armia”

• Anglia, Szkocja, resztki dywizjonów rozbitych w 1940 we Francji

• obozy jenieckie w Niemczech, Francji i Szwajcarii

• dywizjony z ZSRR

****************************************************************

A. POEZJA 2. KORPUSU

• historia:

• Bliski i Środkowy Wschód

• kampania włoska: rzeka Sangaro, Monte Cassino, Ankona, Apeniny, Bolonia

• charakterystyka:

• tomiki wydawane w Badadzie, Teheranie, Jerozolimie, Tel- Avivie

• antologie opracowane przez Jana Bielatowicza

• wpływ doświadczeń Rosyjskich

• poetyka:

• niemożliwość oderwania się od autorytetów

• sonety- pierwsze teksty łagrowe

• nawiązania do Sonetów krymskich Mickiewicza

• elementy orientalne

• teksty:

• Drzewa Lewantu

• Noce w Mosulu

• Piramidy

• W drodze do Jeruzalem

• łączenie z obrazami stron ojczystych- oswajanie

• aluzje ewangeliczne w Palestynie; nawiązanie do losu pielgrzymów

• Droga Krzyżowa

• włoski pejzaż- ograniczony do oglądanego w czasie drogi przez kraj

• podkreślanie faktu powtórzenia „starego szlaku” legionów Dąbrowskiego

• kult Marszałka

• wspomnienia

• Janusz Wedow Nad Tygrysem

Zamknij oczy. I słuchaj. To szumi tak rzeka,

to fale tę huculską melodię ci nucą...

To Prut. Twój Prut cienisty! Szumi i ucieka,

jak młodość, sny, jak lata, które już nie wrócą...

• stylizacje religijne: modlitwy, litanie, kolędy, suplikacje

• Monte Cassino:

• Artur Międzyrzecki

• Mamioty z Kanady 1944 Tel- Aviv

• refleksje kulturowe

• Włochy: pejzaż, dynamizm, brawura i ryzyko bitwy

• Feliks Konarski

• Czerwone maki na Monte Cassino

• błędy historii wymagają ofiar

• antologie:

• Poezja karpacka. Zbiór wierszy żołnierzy Brygady Strzelców Karpackich

• „rytm marszu”- poezja żołnierska dla żołnierzy

• koloryt wschodniej egzotyki

• autorzy:

• Jerzy Laskowski

• Bielatowicz

• Ziemia Cyranajki

• Tobruk

• Pożegnanie

• Marian Hemar

• wcześniej przebywał w obozie dla internowanych w Acre (Palestyna), w którym osadzano osoby politycznie podejrzane, o co Hemar miał następnie żal

• Stanisław Młodożeniec

• Lajkonik w piramidach- przedstawienie, do którego pisał wiersze i teksty o charakterze orientalnym

• Bolesław Kobrzyński

• przedwojenna grupa autentystów

• poezja żołnierska

• Tadeusz K. Sowicki

• poezja

• Azja i Afryka. Antologia poezji polskiej na Środkowym Wschodzie 1944

• oprac. Jan Bielatowicz

• nowe wiersze świadectwa z Rosji:

• Zdzisła Broncel; łagiernik, Z „sonetów uralskich”

• Władysław Broniewski; Tułacza armia

• Anatol Krakowiecki

• Stefan Legeżyński Piramidy- symbol cywilizacji, tak jak północna, opartej na wyzysku

• Jan Olechowski

• Jerzy Bazarewski; łagiernik Droga na północ

• Jerzy Woszczynin; łagiernik Sonety tajgi

z Rozji z Pomocniczej Służby Kobiet

• Beata Obertyńska

• Jadwiga Czechowiczówna

• Teodozja Lisiewicz

• Maria Petry

• Halina Terlecka

• tom ważny, budzący sprzeczne opinie

• pierwsze elementy „literatury łagrowej”

• antyradziecki

• Nasze granice w Monte Cassino. Antologia walki 1945

• teksty:

• uczestników (Bielatowicz, Kobrzyński, Międzyrzecki, Olechowski, Sowicki, Janusze Wedowa)

• poeci sławiący (Wierzyński, Łobodowski, Lechoń, Broniewski)

• formy:

• reportaże z pola walki

• obrazy odkrywania Włoch przez poetów- żołnierzy (np. Olechowski Italia bella)

• Przypływ. Poeci 2. Korpusu 1946

• wiersze autorów, którzy do Korpusu dołączyli pod koniec wojny:

• Stanisław Czernik (wojna w Algierze)

• Bronisław Przyłuski

• Józefa Radzymińska

• Tadeusz Sułkowski

• Adolf Fierl

1

---