WPŁATY NA PFRON

Jak prawidłowo rozliczać się z należnych kwot?

Środki uzyskane przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych z wpłat z tytułu nie zapewniania wymaganego poziomu zatrudnienia osób niepełnosprawnych są głównym źródłem finansowania zadań z zakresu rehabilitacji i zatrudniania osób niepełnosprawnych. Obowiązek dokonywania tych wpłat ma motywować pracodawców, by - w celu zmniejszenia ich kwot lub zwolnienia się z obowiązku ich uiszczania - zatrudniali osoby niepełnosprawne. Pracodawca, który zatrudnia ogółem określoną liczbę osób, a nie osiąga określonego wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych, ma, bowiem obowiązek dokonania wpłaty w kwocie uzależnionej od wskaźnika osiąganego.

W Polsce obowiązek tych wpłat dotyczy szerokiego kręgu pracodawców. Wielu z nich nie wie jednak o ich istnieniu ani o tym, że są obowiązani do ich uiszczania, mimo że po raz pierwszy regulacja dotycząca tych wpłat pojawiła się ponad 12 lat temu, a obecna obowiązuje od 1999 r.

Wpłaty z tytułu nie zapewniania wymaganego poziomu zatrudnienia

Podstawowy zakres obowiązku wpłat z tytułu nie zapewniania wymaganego poziomu zatrudnienia osób niepełnosprawnych oraz krąg podmiotów tej wpłaty został określony w art. 21 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (patrz podstawa prawna).

Obowiązkiem wpłat zostali objęci pracodawcy, którzy zatrudniają ogółem, co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy. Dla zaliczenia do tej grupy podmiotów istotne są, więc: możliwość przypisania podmiotowi przymiotu pracodawcy oraz ustalenie, czy poziom zatrudnienia ogółem jest na poziomie, co najmniej 25 etatów.

Definicja pracodawcy

W przepisach ustawy nie przewidziano odrębnej definicji pracodawcy, więc zgodnie z jej art. 66 (zawierającym odesłanie w kwestiach w niej nieuregulowanych m.in. do kodeksu pracy), należy odwołać się do ogólnej definicji pracodawcy zawartej w art. 3 k.p. Przepis ten stanowi, że pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników. Decydujące dla uznania podmiotu za pracodawcę są, więc jego zdolność zatrudniania pracowników i faktyczne czynienie z niej użytku, co z kolei wymaga dostatecznego organizacyjno-funkcjonalnego wyodrębnienia podmiotu.

Spełnienie przez podmiot warunków wynikających z art. 3 k.p. ma jednak nie tylko teoretyczne znaczenie - pozwala m.in. na rozstrzygnięcie praktycznego problemu podmiotów o złożonej strukturze organizacyjnej: rozliczać się z wpłat samodzielnie czy łącznie z oddziałami? Rozwiązanie tego problemu wymaga jednak analizy przewidzianych, np. w statucie uprawnień kierowników poszczególnych jednostek organizacyjnych do nawiązywania, zmiany i rozwiązania stosunku pracy, a także faktycznej realizacji tych uprawnień. Na gruncie orzecznictwa nie wyklucza się, bowiem uznania wewnętrznych jednostek organizacyjnych za pracodawców w rozumieniu art. 3 k.p. po spełnieniu przez nie warunków określonych w tym przepisie (por. m.in.: wyrok SN z 7 listopada 1995 r., I PRN 84/95 OSNAP 1996/12/170, wyrok SN z 19 kwietnia 1979 I PR 16/79 OSNC 1979/10/205). Oznacza to, że jednostki te wówczas mogą samodzielnie podlegać obowiązkowi wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Jedyne podmiotowe wyłączenie spod obowiązku tych wpłat przewidziano w art. 21 ust. 6 ustawy dla placówek dyplomatycznych i urzędów konsularnych oraz przedstawicielstw i misji zagranicznych. Wyłączenie to dotyczy jednak tylko podmiotów, do których odnoszą się unormowania międzynarodowego prawa publicznego. Spod obowiązku wpłat nie zostały, więc wyłączone znajdujące się na terytorium Polski podmioty, których dotyczą przede wszystkim przepisy prywatnoprawne, np. przedstawicielstwa zagraniczne podmiotów gospodarczych.

WARTO PAMIĘTAĆ

Potencjalnymi podmiotami wpłat, o których mowa w art. 21 ustawy, mogą być różne podmioty, niezależnie od ich formy prawnej, formy własności czy prowadzenia działalności gospodarczej, w tym: osoby fizyczne, państwowe i gminne jednostki organizacyjne, spółki, przedsiębiorstwa państwowe, spółdzielnie, stowarzyszenia, fundacje, kościoły i związki wyznaniowe oraz inne organizacje społeczne, a także wewnętrzne jednostki organizacyjne (np. oddziały spółek), jeżeli spełniają warunki określone w art. 3 k.p.

 

 

Zatrudnienie ogółem

Równie istotne, co ustalenie, czy podmiot jest pracodawcą, jest stwierdzenie, czy osiąga minimalne przeciętne miesięczne zatrudnienie ogółem na poziomie 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy.

Do zatrudnienia ogółem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 ustawy, wlicza się niepełnosprawnych i sprawnych pracowników. Z uwagi na to, że ustawa nie zawiera w tym zakresie odrębnej definicji pracownika, zgodnie z art. 66 ustawy, należy się odwołać do ogólnej definicji pracownika zawartej w kodeksie pracy. W art. 2 k.p. zostały wyczerpująco wyliczone wszystkie podstawy zatrudnienia pracowników. Oznacza to, że do zatrudnienia zarówno sprawnych, jak i niepełnosprawnych, które składają się na zatrudnienie ogółem, pracodawca wlicza wyłącznie osoby, które pracują u niego na podstawie umowy o pracę, spółdzielczej umowy o pracę, powołania, wyboru lub mianowania. Nie wliczy, więc do tego zatrudnienia osób niebędących pracownikami, które świadczą pracę na jego rzecz wyłącznie na podstawie umów cywilnych, w tym umowy o dzieło, zlecenia czy umowy agencyjnej (uchwała SN z 21 lutego 1983 r., II PZP 72/82, OSPiKA 1984/4/69), ani właścicieli i wspólników spółki cywilnej w zakresie prowadzenia lub reprezentowania spraw spółki (uchwała SN z 14 stycznia 1993 r., II UZP 21/92, OSNCAP 1993/5/69), a także innych osób zatrudnionych wyłącznie na podstawie innej niż wymienione w art. 2 k.p. (w tym na podstawie umowy pracy nakładczej). Z tego samego powodu nie są wliczane do zatrudnienia ogółem osoby, które łączy z pracodawcą nie stosunek pracy, a stosunek służby (np. w policji) lub administracyjny (np. osoby odbywające u pracodawcy służbę zastępczą lub świadczące pracę osoby pozbawione wolności).

Ponadto do stanu zatrudnienia ogółem nie wlicza się sprawnych pracowników należących, do co najmniej jednej z grup wymienionych wyczerpująco w art. 21 ust. 5 ustawy, a więc:

• zatrudnionych na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego (do tej grupy nie zalicza się jednak m.in. lekarzy (w tym lekarzy stomatologów), pielęgniarek i położnych odbywających staże podyplomowe),

• przebywających na urlopach wychowawczych niezależnie od czasu trwania tego urlopu,

• nieświadczących pracy w związku z odbywaniem zasadniczej lub zastępczej służby wojskowej,

• będących uczestnikami Ochotniczych Hufców Pracy,

• nieświadczących pracy w związku z uzyskaniem świadczenia rehabilitacyjnego,

• przebywających na urlopach bezpłatnych, których obowiązek udzielenia określają odrębne ustawy - wyłączenie to nie dotyczy, więc najczęściej udzielanych urlopów bezpłatnych na podstawie przepisów kodeksu pracy, mowa tu, bowiem wyłącznie o urlopach bezpłatnych obligatoryjnie udzielanych m.in. na podstawie przepisów: ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczpospolitej Polskiej (Dz.U. z 1992 r. nr 4, poz. 16 z późn. zm.), ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz.U. z 1997 r. nr 56, poz. 357 z późn. zm.), ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz.U. nr 91, poz. 576 z późn. zm.), ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. nr 91, poz. 578 z późn. zm.), ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 1996 r. nr 13, poz. 74 z późn. zm.), ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz.U. nr 55, poz. 34 z późn. zm.), czy ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o służbie cywilnej (Dz.U. z 1999 r. nr 49, poz. 483 z późn. zm.).

Oznacza, to że wlicza się do zatrudnienia ogółem m.in. pracowników tymczasowo aresztowanych, przebywających na urlopie macierzyńskim lub na zwolnieniach lekarskich bez względu na okres trwania choroby, ponieważ osoby te nie należą do żadnej z grup pracowników wymienionych w art. 21 ust. 5 ustawy.

Pracownik niepełnosprawny

Dla właściwego dokonania wyłączeń ze stanu zatrudnienia ogółem oraz dla właściwego ustalenia stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych istotne jest ustalenie, czy pracownik nie należy do osób niepełnosprawnych w rozumieniu ustawy, a więc do osób, których niepełnosprawność została potwierdzona stosownym orzeczeniem.

W stosunku do osób przed ukończeniem 16 roku życia niepełnosprawność potwierdza orzeczenie o niepełnosprawności wydane przez zespół do spraw orzekania o stopniu niepełnosprawności. Natomiast w stosunku do osób, które ukończyły 16 rok życia, do orzeczeń potwierdzających niepełnosprawność w rozumieniu ustawy należą:

• podstawowe dla realizacji zadań ustawy orzeczenia o stopniu niepełnosprawności,

• orzeczenia o niezdolności do pracy, które dla celów realizacji zadań wynikających z ustawy, na podstawie jej art. 5, „przekładają się” z mocy prawa na orzeczenia o stopniach niepełnosprawności,

• orzeczenia o zaliczeniu do jednej z grup inwalidzkich, wydane przed 1 styczniem 1998 r., które dla celów realizacji zadań wynikających z ustawy, na podstawie jej art. 62 ust. 2 ustawy, „przekładają się” z mocy prawa na orzeczenia o stopniach niepełnosprawności,

• orzeczenia o niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym uznaje się za niepełnosprawne (stałej, długotrwałej albo stałej, długotrwałej z uprawnieniem do zasiłku pielęgnacyjnego), wydane przed 1 stycznia 1998 r., które dla celów realizacji zadań wynikających z ustawy, na podstawie jej art. 62 ust. 3 ustawy, „przekładają się” z mocy prawa na orzeczenia o stopniach niepełnosprawności,

• orzeczenia o celowości przekwalifikowania zawodowego dla celów realizacji zadań wynikających z ustawy, wydane zgodnie z przepisami obowiązującymi do 1 września 1997 r. - na podstawie jej art. 5 „przekładały się” z mocy prawa na orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności.

Metoda arytmetyczna

Z uwagi na konieczność utrzymania jednolitej metody ustalania stanów zatrudnienia dla różnych obowiązków sprawozdawczych wynikających z ustawy, stany zatrudnienia związane z wpłatami na PFRON, o których mowa w art. 21 ustawy, powinno się ustalać przeciętnie miesięcznie przy zastosowaniu metody arytmetycznej. Dodaje się stany zatrudnienia (pełnozatrudnionych w osobach fizycznych oraz niepełnozatrudnionych po przeliczeniu na pełne etaty) w poszczególnych dniach pracy w danym miesiącu, łącznie z przypadającymi w tym czasie niedzielami, świętami oraz dniami wolnymi od pracy (przyjmuje się dla tych dni stan zatrudnienia z dnia poprzedniego lub następnego, jeśli miesiąc rozpoczyna się dniem wolnym od pracy), a otrzymaną sumę dzieli się przez liczbę dni kalendarzowych miesiąca sprawozdawczego.

 

Uznanie za niepełnosprawnego

Dla pracodawcy jest, zatem ważne, od kiedy pracowników legitymujących się stosownymi orzeczeniami potwierdzającymi ich niepełnosprawność, (czyli prawnie niepełnosprawnych) może włączyć do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych, (czyli, od kiedy może uznać osoby prawnie niepełnosprawne za niepełnosprawne w związku z realizacją uprawnień).

Mają w tym zakresie zastosowanie dwie zasady w zależności od tego, czy pracownik przedstawia pracodawcy stosowne orzeczenie po raz pierwszy czy po raz kolejny. W pierwszej sytuacji ma zastosowanie art. 15 ust. 4 ustawy, co skutkuje włączaniem pracownika do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych począwszy od dnia następującego po przedstawieniu pracodawcy orzeczenia. Przyjęcie tego rozwiązania zapobiega np. wzajemnemu zaskakiwaniu się żądaniami dotyczącymi zaległych uprawnień pracowniczych osób niepełnosprawnych, które wcześniej nie poinformowały pracodawców o swojej niepełnosprawności. W drugiej sytuacji dopuszcza się wyjątek od zasady wynikającej z art. 15 ust. 4 ustawy. W przypadku, gdy pracownik przedłożył w przeszłości pracodawcy stosowne orzeczenie, które następnie wygasło, a później przedstawił kolejne orzeczenie, należy wziąć pod uwagę nie tylko datę jego przedstawienia, czy wydania, ale także datę, od której niepełnosprawność, stopień niepełnosprawności czy niezdolność do pracy została orzeczona. Oznacza to, że nawet, jeżeli pomiędzy datą wygaśnięcia poprzedniego orzeczenia a datą przedstawienia pracodawcy nowego powstała luka w ciągłości wliczania pracownika do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych, to po analizie treści kolejnego orzeczenia może się okazać, że pracodawca będzie mógł zaliczyć tę osobę do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych także w tym okresie lub w części tego okresu (zależnie od treści kolejnego orzeczenia). Uprawnieniem pracodawcy jest w związku z tym dokonanie stosownych korekt dotyczących tego okresu, w tym korekt danych dotyczących zatrudnienia osób niepełnosprawnych, jakie pracodawca wykazywał w formularzach przedstawianych PFRON (np. DEK-I-0, DEK-I-a, DEK-I-b, DEK-II, INF-1) czy wojewodzie (INF-W).

Z rozbiciem na stopnie

Zasady te dotyczą odpowiednio wyszczególniania danych dotyczących zatrudnienia pracowników niepełnosprawnych z rozbiciem na poszczególne stopnie niepełnosprawności.

Do dnia 31 stycznia 2003 r. pracownikowi niepełnosprawnemu, który ukończył 16 rok życia, niezależnie od rodzaju orzeczenia, jakim się legitymował, można było wyłącznie przypisać konkretny stopień niepełnosprawności. Po wejściu w życie ustawy z dnia 20 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2003 r. nr 7, poz. 79), zgodnie z nowym brzmieniem art. 1 ustawy, osobą niepełnosprawną jest osoba, której niepełnosprawność jest potwierdzona stosownym orzeczeniem (np. orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności). W orzeczeniach powiatowych zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności komisja wskazuje zarówno datę, od której datuje się stopień niepełnosprawności (np. lekki), jak i datę, od której istnieje niepełnosprawność. Może się okazać, że w pewnym okresie objętym orzeczeniem osobie, której ono dotyczy, można przypisać zarówno niepełnosprawność, jak i stopień niepełnosprawności, a w innym wyłącznie niepełnosprawność. Jednak w związku z nowym brzmieniem art. 1 ustawy - rozwiązującym występujące dotychczas problemy dotyczące statusu tych osób w drugim z wymienionych okresów - począwszy od analizowanego okresu luty 2002 r., w obu tych okresach osoba niepełnosprawna może być włączona do wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych. W pierwszym okresie będzie miała określony stopień niepełnosprawności (np. lekki - poz. 19 w deklaracji DEK-I-0), natomiast w drugim po prostu będzie uznana za osobę niepełnosprawną, bez wskazania stopnia niepełnosprawności (poz. 14 w deklaracji DEK-I-0).

Po określeniu stanu zatrudnienia pracowników sprawnych i niepełnosprawnych, pracodawca ma możliwość ustalenia:

• czy podlega obowiązkowi wpłaty z tytułu nie zapewniania wymaganego poziomu zatrudnienia osób niepełnosprawnych, w związku z przekroczeniem minimalnego zatrudnienia ogółem warunkującego podleganie temu obowiązkowi,

• czy jest zwolniony, czy zobowiązany do dokonania wpłaty, po ustaleniu wskaźników zatrudnienia osób niepełnosprawnych,

• jaki formularz powinien złożyć: deklarację czy informację.

Zakładając, że stan zatrudnienia ogółem u pracodawcy niewyłączonego spod obowiązku wpłaty na podstawie art. 21 ust. 6 ustawy osiągnął, co najmniej 25 - etatowy poziom, pracodawca podlega obowiązkowi wpłat. Kolejnym krokiem jest ustalenie, czy jest do dokonania wpłat zobowiązany czy zwolniony.

Warunki zwolnienia z wpłat z tytułu nie osiągania wymaganego poziomu zatrudnienia

Warunki zwolnienia z wpłat są uzależnione od przynależności pracodawcy do poszczególnych grup pracodawców wyszczególnionych w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, zwanej dalej ustawą, lub w ustawie z dnia 28 sierpnia 1997 r. o zatrudnieniu osób pozbawionych wolności (patrz podstawa prawna).

I tak:

• przywięzienne zakłady pracy są zwolnione z wpłat w związku z uzyskaniem wysokiego poziomu zatrudnienia osób pozbawionych wolności - przy 20 % zatrudnionych pozbawionych wolności zwolnienie z wpłat wynosi 25 %, przy co najmniej 30 % - 50 %, przy co najmniej 40 % - 75 %, a przy co najmniej 50 % - 100 % wpłaty należnej, przy czym zwolnienie tej grupy pracodawców jest niezależne od osiąganych wskaźników zatrudnienia osób niepełnosprawnych,

• pracodawcy prowadzący zakłady pracy będące w likwidacji albo, co, do których ogłoszono upadłość (art. 21 ust. 3 ustawy) są zwolnieni z wpłat niezależnie od osiąganych wskaźników zatrudnienia osób niepełnosprawnych,

• publiczne i niepubliczne jednostki organizacyjne niedziałające w celu osiągnięcia zysku, których wyłącznym przedmiotem prowadzonej działalności jest rehabilitacja społeczna i lecznicza, edukacja osób niepełnosprawnych lub opieka nad osobami niepełnosprawnymi (art. 21 ust. 2e ustawy) są zwolnione z wpłat na niezależnie od osiąganych wskaźników zatrudnienia osób niepełnosprawnych - warunkiem jest działanie nie w celu osiągnięcia zysku na rzecz osób niepełnosprawnych, w obszarach określonych w art. 21 ust. 2e ustawy,

• wszystkie szkoły (w tym wyższe), zakłady kształcenia nauczycieli oraz placówki opiekuńczo-wychowawcze i resocjalizacyjne (art. 21 ust. 2b ustawy) zwolnione są z wpłat w przypadku osiągnięcia 1 % (0,01) wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych, przy czym począwszy od 2005 r. wysokość ustawowego wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych dla tej grupy pracodawców będzie wynosiła 2 % (0,02),

• państwowe i samorządowe jednostki budżetowe, zakłady budżetowe albo gospodarstwa pomocnicze, instytucje kultury oraz jednostki organizacyjne zajmujące się statutowo ochroną dóbr kultury uznanych za pomnik historii (art. 21 ust. 2a ustawy) zwolnione są z wpłat w przypadku osiągnięcia 2 % (0,02) wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych, przy czym wysokość ustawowego wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych dla tej grupy pracodawców będzie począwszy od 2005 r. wzrastać o 1 % rocznie do 6 % (0,06) w 2008 r.,

• pozostali pracodawcy (art. 21 ust. 1 i 2 ustawy) zwolnieni są z wpłat w przypadku osiągnięcia 6 % (0,06) wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych.

Istotne jest, zatem właściwe przyporządkowanie się do jednej z wymienionych grup pracodawców i przeanalizowanie spełnienia warunków koniecznych do zwolnienia z obowiązku wpłat.

WARTO PAMIĘTAĆ

W przypadku, gdy pracodawca nie spełnia warunków uniezależniających zwolnienie z wpłat od osiągnięcia wskaźników zatrudnienia osób niepełnosprawnych, powinien przyporządkować się do jednej z grup pracodawców, których zwolnienie z wpłat jest uzależnione od osiągnięcia wskaźników zatrudnienia osób niepełnosprawnych.

 

 

Wskaźniki zatrudnienia

W przypadku wpłat z tytułu nie zapewniania wymaganego poziomu zatrudnienia osób niepełnosprawnych można wyróżnić 4 rodzaje wskaźników zatrudnienia osób niepełnosprawnych:

• wskaźnik ustawowy,

• wskaźnik obniżający,

• wskaźnik obniżony i

• wskaźnik osiągany.

Wskaźnik ustawowy jest wymaganym wskaźnikiem określonym bezpośrednio w art. 21 ust. 1 art. 21 ust. 2a lub art. 21 ust. 2b ustawy (od 1 do 6 %, tj. od 0,01 do 0,06). Wskaźnik ustawowy może być obniżony zgodnie z art. 21 ust. 4 i 7 ustawy, a wysokość obniżenia tego wskaźnika to wskaźnik obniżający. Po obniżeniu wskaźnika ustawowego o wskaźnik obniżający uzyskuje się wskaźnik obniżony. Jest to wskaźnik wymagany w przypadku, gdy pracodawca skorzystał z możliwości obniżenia wskaźnika ustawowego, (jeżeli nie skorzystał, to wskaźnikiem wymaganym jest wskaźnik ustawowy). Szczegółowe zasady obniżania ustawowego wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych określa rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z dnia 18 września 1998 r. w sprawie rodzajów schorzeń uzasadniających obniżenie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych oraz sposobu jego obniżania (patrz podstawa prawna).

Obniżanie wskaźnika przez określone schorzenia

Obniżanie wskaźnika pozwala wielokrotnie ujmować w obliczeniach pracowników zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, u których stwierdzono szczególne schorzenia w praktyce mogące potencjalnie obniżać ich produktywność lub stanowić barierę w zatrudnieniu. Schorzenia te zostały wyczerpująco wymienione w par. 1 rozporządzenia (choroba Parkinsona, stwardnienie rozsiane, paraplegia, tetraplegia, hemiplegia, znaczne upośledzenie widzenia (ślepota) oraz niedowidzenie, głuchota i głuchoniemota, nosicielstwo wirusa HIV oraz choroba AIDS, epilepsja, przewlekłe choroby psychiczne, upośledzenie umysłowe, miastenia oraz późne powikłania cukrzycy).

Pracodawca dysponujący dokumentem potwierdzającym występowanie jednego z wymienionych schorzeń pracownika niepełnosprawnego oraz orzeczeniem potwierdzającym zaliczenie pracownika do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności ujmie go 4 - krotnie, jeśli został zaliczony do znacznego, a 3 - krotnie - jeżeli do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Wynika to stąd, że pracodawca ustala zarówno liczbę etatów zapewniającą osiągnięcie ustawowego wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w zakładzie, wskaźnika osiąganego (ujmując jednokrotnie liczbę etatów tych osób) oraz wskaźnika obniżającego (podczas obliczania go dodatkowo ujmuje 3 - krotnie osoby o szczególnych schorzeniach zaliczone do znacznego stopnia niepełnosprawności oraz 2 - krotnie osoby o szczególnych schorzeniach zaliczone do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności).

PRZYKŁAD. Pracodawca rozliczający się z wpłat na zasadach ogólnych (art. 21 ust. 1 i 2 ustawy), zatrudniający pracowników ogółem na 52 etaty powinien zapewnić wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości, co najmniej 6 % (0,06). Liczbą etatów osób niepełnosprawnych, jakie powinien w związku z tym zapewnić, jest 3,12 (tj. 0,06Ă—52). Zakładając, że zatrudnia jedną osobę niepełnosprawną o lekkim stopniu niepełnosprawności na pełen etat i jedną osobę niepełnosprawną o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności (np. niedowidzącą) na 0,75 etatu, zapewnia w sumie 1,75 etatu. Gdyby nie mógł obniżyć ustawowego wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych na podstawie art. 21 ust. 4 i 7 ustawy, byłby zobowiązany do wpłat. Pracodawca ten od wymaganych 3,12 etatu będzie mógł jednak odjąć 1,5 etatu (2Ă—0,75) w związku z zatrudnianiem wspomnianej osoby (niedowidzącej). W związku z tym, porównując liczbę etatów wymaganych (1,62) i osiąganych (1,75), pracodawca ustala, że jest zwolniony z wpłat, o których mowa w art. 21 ustawy, z uwagi na osiągnięcie wymaganego wskaźnika zgodnie z art. 21 ust. 1, 2, 4 oraz 7 ustawy.

Wzory do obniżania wskaźników

Wzory pozwalające wykonać działania na wskaźnikach w celu uzyskania wskaźników obniżających zostały określone w par. 2 i 2a rozporządzenia.

Pracodawca, o którym mowa w art. 21 ust. 1, 2 lub 2a ustawy, ustali wskaźnik obniżający na podstawie wzoru:

WO = (3 Ă— ZS + 2 Ă— US) Ă— 100% / ZOG, a pracodawca, o którym mowa w art. 21 ust. 2b ustawy - na podstawie wzoru

WOE = (3 Ă— ZS + 2 Ă— US) Ă— 100% / ZOG + (3 Ă— KZS + 2 Ă— KUS) Ă— 100% / KOG,

gdzie:

• WO - wskaźnik obniżający u pracodawców wymienionych w art. 21 ust. 1, 2 lub 2a ustawy,

• WOE - wskaźnik obniżający u pracodawców wymienionych w art. 21 ust. 2b ustawy,

• ZS - zatrudnienie w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy pracowników zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności, u których stwierdzono szczególne schorzenia,

• US - zatrudnienie w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy pracowników zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, u których stwierdzono szczególne schorzenia,

• ZOG - zatrudnienie pracowników ogółem w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy,

• KZS - liczba kształconych (tj. wychowanków, uczniów, studentów lub słuchaczy, uczących się lub studiujących w ramach ogólnie obowiązujących w danej jednostce regulaminów nauczania lub studiowania), zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności, u których stwierdzono szczególne schorzenia,

• KUS - liczba kształconych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, u których stwierdzono szczególne schorzenia,

• KOG - liczba ogółem kształconych.

 Wskaźnik osiągany jest wskaźnikiem wynikającym z wyliczenia udziału osób niepełnosprawnych w ogólnej liczbie zatrudnionych (w etatach). Pracodawcy, o których mowa w art. 21 ust. 1 i art. 21 ust. 2a ustawy, ustalają ten wskaźnik jako iloraz przeciętnej miesięcznej liczby etatów pracowników niepełnosprawnych (stan zatrudnienia osób niepełnosprawnych) i przeciętnej miesięcznej liczby etatów zatrudnionych ogółem (stan zatrudnienia ogółem).

Natomiast pracodawcy, o których mowa w art. 21 ust. 2b ustawy, do wskaźnika osiąganego zatrudnionych osób niepełnosprawnych ustalonego tak, jak w przypadku pracodawców, o których mowa w art. 21 ust. 2 lub art. 21 ust. 2a ustawy, dodają podwojony wskaźnik kształconych niepełnosprawnych (wychowanków, uczniów, studentów lub słuchaczy niepełnosprawnych) uczących się lub studiujących w ramach ogólnie obowiązujących w danej jednostce regulaminów nauczania lub studiowania ustalony jako iloraz liczby wychowanków, uczniów, studentów lub słuchaczy niepełnosprawnych oraz liczby wychowanków, uczniów, studentów lub słuchaczy ogółem według stanu w roku ubiegłym.

 

WARTO PAMIĘTAĆ

W ustaleniu wskaźników i liczb odpowiadających im etatów pracowników są pomocne stosowne wzory zamieszczone w deklaracjach (DEK-I-0, DEK-I-a i DEK-I-b) oraz informacji (INF-1).

 

Ustalanie wysokości wpłaty

Pracodawca powinien porównać wskaźnik osiągany ze wskaźnikiem wymaganym. Jeżeli wskaźnik osiągany jest równy lub większy od wymaganego, wówczas pracodawca jest zwolniony z wpłat, jeżeli niższy - jest zobowiązany do dokonania wpłaty w wysokości kwoty stanowiącej iloczyn 40,65 % (0,4065) przeciętnego wynagrodzenia i liczby etatów pracowników niepełnosprawnych brakujących do osiągnięcia wymaganego wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych.

Mowa tu o przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniu w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale od pierwszego dnia następnego miesiąca po ogłoszeniu przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, na podstawie art. 20 pkt 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. nr 162, poz. 1118 z późn. zm.), a nie o przeciętnym wynagrodzeniu pracowników zatrudnionych u pracodawcy rozliczającego się z wpłat.

Obowiązki sprawozdawcze

Pracodawcy zwolnieni z wpłat na podstawie art. 21 ust. 2, art. 21 ust. 2a, art. 21 ust. 2b lub art. 21 ust. 2e ustawy, mają obowiązek składania Zarządowi PFRON informacji miesięcznych INF-1 i rocznych INF-2.

Natomiast pracodawcy zobowiązani do wpłat mają obowiązek składania Zarządowi Funduszu miesięcznych deklaracji DEK-I-0 (pracodawcy zobowiązani do wpłat na podstawie art. 21 ust. 1 ustawy), DEK-I-a (zobowiązani do wpłat na podstawie art. 21 ust. 2a i 2g ustawy) albo DEK-I-b (pracodawcy zobowiązani do wpłat na podstawie art. 21 ust. 2b i 2g ustawy) oraz deklaracji rocznej DEK-R.

Zgodnie z art. 21 ust. 2f ustawy oraz art. 49 ust. 2 ustawy deklaracje i informacje roczne składane są w terminie do 20 stycznia roku następującego po roku sprawozdawczym, a informacje i deklaracje miesięczne do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu sprawozdawczym. Termin złożenia deklaracji jest także ustawowym terminem uiszczenia wpłat. Pracodawca może jednak skorzystać z obniżenia wpłat na podstawie art. 22 ustawy lub ze złagodzenia obowiązku wpłat przewidzianego w art. 48 lub 67 Ordynacji podatkowej.

 

Ulgi we wpłatach na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych

Pracodawca zobowiązany do wpłat na PFRON, o których mowa w art. 21 ustawy, może skorzystać z ulg w tych wpłatach na podstawie art. 22 ustawy.

Na proces nabywania i korzystania z ulg składają się następujące zdarzenia, z którymi związane są szczególne skutki prawne:

• zawarcie umowy, której przedmiotem jest nabycie usługi, z wyłączeniem handlu, lub produkcji u uprawnionego sprzedającego,

• wykonanie właściwej umowy przez uprawnionego sprzedającego i przez nabywcę,

• ustalenie wysokości ulgi,

• przekazanie przez uprawnionego sprzedającego informacji o wysokości ulgi,

• otrzymanie informacji przez nabywcę,

• ustalenie, czy uprawnienie do wykorzystania informacji w rozliczeniach wpłat nie przedawniło się,

• pomniejszenie ustalonej kwoty wpłaty o kwoty przysługujących do wykorzystania ulg.

Obliczenie wpłat zostało szczegółowo uregulowane w art. 22 ustawy oraz w rozporządzeniu ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 25 czerwca 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad obniżania wpłat pracodawców na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (patrz podstawa prawna). Natomiast po 1 stycznia 2004 r. przepisy w tym zakresie znajdą się w art. 22 ustawy, a dotychczasowe zasady będą jeszcze przejściowo stosowane - zgodnie z art. 15 ustawy z dnia 20 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2003 r. nr 7, poz. 79) - w stosunku do ulg uzyskiwanych w związku z zakupami dokonanymi do 31 grudnia 2003 r.

Zawarcie umowy

Pierwszym krokiem do uzyskania ulgi jest zawarcie umowy, której przedmiotem jest nabycie usługi (z wyłączeniem handlu) lub produkcji uprawnionego sprzedającego. Zakres uprawniającej kooperacji obejmuje wszystkie oprócz handlu rodzaje usług (np. sprzątanie, ochrona, najem, remonty) oraz nabycie-sprzedaż produkcji uprawnionego sprzedającego (a więc nie każdego produktu sprzedawanego przez ten podmiot, lecz tylko takiego, któremu można przypisać przymiot produkcji tego podmiotu).

Umowa może być zawarta ustnie lub na piśmie i może być krótko- albo długoterminowa. Jej stronami są nabywca oraz uprawniony sprzedający. Uprawnionymi sprzedającymi w przypadku sprzedaży dokonywanych do dnia 31 grudnia 2003 r. są wyłącznie pracodawcy prowadzący zakłady pracy chronionej lub zakłady aktywności zawodowej. Po 1 stycznia 2004 r. uprawnionym sprzedającym będzie zaś każdy pracodawca osiągający, co najmniej 25 - etatowe zatrudnienie ogółem przy co najmniej 10 % wskaźniku zatrudnienia osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Jest to, więc istotne otworzenie dostępu do instrumentu marketingowego, jakim jest możliwość zaoferowania kooperantom informacji o wysokości ulg we wpłatach.

Bezpośrednie wykonanie umowy przez sprzedającego zależy od treści umowy. Może to być wyprodukowanie towarów (np. opakowań, kalendarzy, odzieży, mebli, urządzeń, płyt kartonowo-gipsowych) lub wykonanie usługi (np. zaprojektowania opakowań, wydrukowania kalendarzy, czyszczenie odzieży, przetransportowania urządzeń, zainstalowania płyt kartonowo-gipsowych, rozplanowania wnętrza i wstawienia mebli).

Termin zapłaty

Sprzedaż poszczególnych partii produkcji lub usług znajduje potwierdzenie na fakturze, zawierającej termin zapłaty. Dotrzymanie tego terminu warunkuje, a niedotrzymanie - bezpowrotnie zamyka drogę do uzyskania ulgi (art. 22 ust. 2 ustawy w obecnym brzmieniu).

Nie ma jednak żadnych ograniczeń dotyczących ustalania terminu zapłaty. Może być on określony dogodnie dla stron umowy. W przypadku ustalenia terminu płatności na dzień ustawowo wolny od pracy lub niedzielę, ma zastosowanie art. 115 k.c., który stanowi, że jeżeli koniec terminu do wykonania czynności przypada na dzień ustawowo wolny od pracy to termin upływa dnia następnego. Na gruncie orzecznictwa (postanowienia Sądu Najwyższego z 28 listopada 1997 r., I CZ 144/97, OSNC 1998/6/95 i z 9 kwietnia 1994 r., I PKN 81/97, OSNAP 1998/3/86 oraz sądu apelacyjnego z 15 stycznia 1998 r., I ACa 515/97, OSA 1998/5/21) uznaje się za dni, o których mowa w tym przepisie, wyłącznie niedziele i święta określone odrębnymi przepisami.

Zapłata musi być dokonana (tj. uiszczona w pełnej kwocie) w terminie określonym na fakturze, w formie lub w sposób dopuszczalny przez obowiązujące przepisy (np. przelew za pośrednictwem banku, gotówka, czek, kompensata). Niezbędne jest jednak zapewnienie, żeby ze sposobu i potwierdzenia rozliczeń pomiędzy kontrahentami wynikało, jaka była kwota należna i kiedy dokonano zapłaty, m.in. z uwagi na konieczność ustalenia, czy zapłaty dokonano terminowo. Należy zauważyć, że z powodu niemożności spełnienia tych warunków rozliczanie się na podstawie umów przewidujących stosowane w budownictwie klauzule gwarancyjne na ogół nie pozwala na uwzględnienie ich w procesie uzyskiwania ulg.

Informacja o wysokości ulgi

Uprawniony sprzedawca, po ustaleniu, że należność została uiszczona terminowo, ma obowiązek przekazania nabywcy informacji o wysokości ulg. Obecnie terminem do dokonania tej czynności jest 10 dzień miesiąca następujący po miesiącu, w którym dokonano zapłaty. Z uwagi na to, że dotrzymanie tego terminu niekiedy sprawia sprzedawcom trudności, po 1 stycznia 2004 r. nie będzie ściśle oznaczonego terminu. Pracodawca będzie miał jednak obowiązek przekazania wymaganej informacji niezwłocznie, tj. w pierwszym możliwym terminie, po uzyskaniu danych niezbędnych do ustalenia wysokości ulgi.

Jako że za datę uregulowania należności w przypadku płatności realizowanych za pośrednictwem banku uważa się datę obciążenia rachunku bankowego nabywcy na podstawie polecenia przelewu, sprzedawca może mieć trudności z bezspornym i sprawnym ustaleniem, czy wpłata została dokonana terminowo. W takiej sytuacji może zamieścić w informacji o wysokości ulgi klauzule uzależniające ważność informacji od zweryfikowania przez nabywcę terminowości dokonania zapłaty. Stosowanie ich nie jest wykluczone, ale w informacji powinny znaleźć się ponadto co najmniej:

• data wystawienia informacji,

• oznaczenie wystawcy (uprawnionego sprzedającego) i nabywcy,

• wysokość ulgi,

• oznaczenia faktur dokumentujących sprzedaż produkcji lub usług będących podstawą do udzielenia ulgi,

• podpisy i pieczęć osób upoważnionych przez sprzedawcę do wystawienia informacji.

Wysokość ulgi jest zróżnicowana ze względu na datę zawarcia umowy (zob. tabela Ustalenia wysokości ulgi), nie może jednak przekroczyć 100 % kwoty określonej na fakturze.

 

 

Data uzyskania ulgi

Po otrzymaniu informacji od uprawnionego sprzedawcy nabywca może po raz pierwszy wykorzystać ulgę wynikającą z informacji o jej wysokości już w pierwszej deklaracji składanej po uzyskaniu tej informacji, np. w przypadku otrzymania informacji w dniu 12 sierpnia 2003 r. ulga może być wykorzystana po raz pierwszy w deklaracji składanej do dnia 20 sierpnia 2003 r. (za lipiec 2003 r.). Pracodawca nie może, bowiem zaliczać ulg na poczet zaległości we wpłatach ani skorzystać z nich przed ich uzyskaniem.

Za datę uzyskania ulgi należy uznać datę otrzymania informacji, ponieważ dopiero wtedy wiadomo, jaka jest wysokość oraz kiedy ulega przedawnieniu uprawnienie do skorzystania z ulgi (informacje wystawione do 31 grudnia 1998 r. na podstawie rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 30 września 1991 r. w sprawie szczegółowych zasad obniżania wpłat zakładów pracy na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych - Dz.U. nr 88, poz. 401 mogą być wykorzystywane aż do wyczerpania, a wystawione po 1 stycznia 1999 r. - przez okres nie dłuższy niż 12 miesięcy, licząc od dnia uzyskania informacji o wysokości ulg).

Obniżanie wpłat polega na pomniejszeniu wpłaty należnej o kwotę ulg przysługujących na dzień wypełniania deklaracji. W przypadku wpłat należnych do okresu za grudzień 2003 r. włącznie pracodawca może, (jeżeli dysponuje wystarczającą kwotą ulg) pokryć do 100 % należnej wpłaty, a od okresu za styczeń 2004 r. - do 80 % jej wysokości.

 

Wpłata z tytułu rozwiązania stosunku pracy z osobą niepełnosprawną

Wiedza adresatów o wpłatach na PFRON nie jest satysfakcjonująca, a wiedza na temat wpłaty określonej w art. 23 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych jest jeszcze niższa. Tymczasem wpłata ta dotyczy każdego pracodawcy, niezależnie od struktury zatrudnienia czy posiadanego statusu zakładu pracy chronionej.

Wprowadzenie tej wpłaty miało zapobiec dyskryminacyjnym zachowaniom pracodawców, którzy pozbywali się pracowników niezdolnych do pracy na dotychczasowym stanowisku pracy, zamiast przystosować im stanowisko pracy lub wydzielić inne odpowiednie. Wpłata jest, więc instrumentem antydyskrymiancyjnym oraz, do pewnego stopnia, ochronnym. Ustawodawca nie zakazuje, bowiem rozwiązywania stosunku pracy z osobami niepełnosprawnymi, a jedynie stara się zniechęcić do tego pracodawców, którzy nie podjąwszy próby przystosowania stanowiska pracy dla osoby niepełnosprawnej, rozwiązują z nią stosunek pracy.

Lepiej przystosować miejsce pracy

Zgodnie z art. 23 ustawy każdy pracodawca, który nie wydzieli lub nie zorganizuje w przepisanym terminie stanowiska pracy dla osoby, która w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej utraciła zdolność do pracy na dotychczasowym stanowisku, obowiązany jest dokonać, w dniu rozwiązania stosunku pracy z tą osobą, wpłaty na fundusz w wysokości piętnastokrotnego przeciętnego wynagrodzenia za pracownika.

Zakres niezbędnych czynności przystosowawczych określa art. 14 ustawy, zgodnie, z którym pracodawca jest obowiązany wydzielić lub zorganizować odpowiednie stanowisko pracy z podstawowym zapleczem socjalnym dla pracownika, który w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej utracił zdolność do pracy na dotychczasowym stanowisku. Nie ma jednak takiego obowiązku wobec pracownika, który naruszył przepisy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy lub pozostawał w stanie nietrzeźwości, jeżeli okoliczności te stanowiły wyłączną przyczynę wypadku przy pracy (ciężar dowodu spoczywa na pracodawcy a nie na pracowniku). Terminem do dokonania wspominanych czynności jest termin 3 miesięcy od daty zgłoszenia przez pracownika gotowości przystąpienia do pracy, które powinno nastąpić w ciągu miesiąca od dnia uznania go za osobę niepełnosprawną.

Reasumując, pracodawca ma obowiązek dokonania wpłaty wyłącznie w przypadku łącznego zaistnienia następujących okoliczności:

• pracownik ulega wypadkowi przy pracy lub chorobie zawodowej, uniemożliwiającym podjęcie pracy na dotychczasowym stanowisku pracy,

• pracownik zostaje uznany za osobę niepełnosprawną,

• pracownik zgłasza gotowość przystąpienia do pracy w terminie miesiąca od dnia uznania go za osobę niepełnosprawną,

• pracodawca nie wydziela ani nie organizuje temu pracownikowi odpowiedniego stanowiska pracy z odpowiednim zapleczem socjalnym lub czyni to z przekroczeniem 3 - miesięcznego terminu od dnia zgłoszenia przez pracownika osobę gotowości przystąpienia do pracy,

• następuje rozwiązanie z pracownikiem stosunku pracy (niezależnie od tego, która ze stron tego stosunku była inicjatorem jego rozwiązania).

Pracodawca zobowiązany do dokonania wpłaty, o której mowa w art. 23 ustawy, składa zarządowi funduszu deklarację DEK-W w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został rozwiązany stosunek pracy z pracownikiem.

Wpłata z tytułu korzystania z niektórych zwolnień i preferencji

Przepisy ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych przewidują zatrudnianie osób niepełnosprawnych przez pracodawców otwartego lub chronionego rynku pracy.

Do pracodawców działających na chronionym rynku pracy zalicza się:

• zakłady aktywności zawodowej, o których mowa w art. 29 ustawy (nie są przedsiębiorcami, stwarzają szczególne warunki pracy i rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zapewniają wysoki poziom zatrudnienia osób niepełnosprawnych o znacznym stopniu niepełnosprawności, otrzymują duże wsparcie ze środków publicznych) oraz

• zakłady pracy chronionej, o których mowa w art. 28 ustawy (działają na zasadach rynkowych, stwarzają szczególne warunki pracy i rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zapewniają znaczący poziom zatrudnienia osób niepełnosprawnych, otrzymują wsparcie ze środków publicznych).

Pracodawcami otwartego rynku pracy są pozostali pracodawcy.

Obowiązek wpłat na PFRON z tytułu korzystania z niektórych zwolnień i preferencji dotyczy pracodawców chronionego rynku pracy. Koncepcja tej wpłaty polega na tym, że korzystający ze szczególnych zwolnień i preferencji dotyczących niektórych należności publicznych przekazuje 10 % kwot uzyskanych z tego tytułu na fundusz. Zakres obowiązku tej wpłaty został określony w cytowanej ustawie oraz w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (patrz podstawa prawna).

Zgodnie z art. 31 ust. 3 pkt 1 ustawy, pracodawca prowadzący zakład pracy chronionej jest zobowiązany do dokonania wpłaty w wysokości 10 % kwot uzyskanych z tytułu zwolnień z podatków i opłat (z wyłączeniem opłaty skarbowej). Z kolei w art. 38 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. zawarto obowiązek dla zakładów pracy chronionej i zakładów aktywności zawodowej do przekazania do funduszu 10 % kwot zatrzymanych zgodnie z art. 38 ust. 2 ustawy zaliczek na podatek dochodowy.

 

Zwolnienia podatkowe

Zgodnie z art. 31 ust. 1 pkt 1 ustawy pracodawca prowadzący zakład pracy chronionej jest zwolniony w stosunku do tego zakładu z podatków, jednakże przewidziano w tym zakresie szereg ograniczeń:

• zgodnie z art. 31 ust. 2 ustawy zwolnienie to nie dotyczy: podatku od gier, podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego, cła, podatków dochodowych oraz podatku od środków transportowych,

• zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych przysługuje pracodawcy, jeżeli czynność przez niego dokonana pozostaje w bezpośrednim związku z prowadzeniem zakładu,

• zwolnienie z podatków rolnego, leśnego i od nieruchomości przysługuje tym pracodawcom - na zasadach określonych w przepisach odrębnych zawartych w ustawie z dnia 17 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz.U. z 1993 r. nr 94, poz. 431 z późn. zm.), ustawie z dnia 10 października 2002 r. o podatku leśnym (Dz.U. nr 200, poz. 1682) oraz ustawie z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2002 r. nr 9, poz. 84 z późn. zm.). Przepisy te uzależniają zakres korzystania ze zwolnienia w podatkach rolnym, leśnym i od nieruchomości od okresu, na który pracodawcy został przyznany status zakładu pracy chronionej. Legitymujący się statusem przyznanym na okres 3 lat korzystają ze zwolnienia na dotychczasowych zasadach (tj. w zakresie przedmiotów opodatkowania zajętych na prowadzenie zakładu), aż do upływu okresu, na który została wydana decyzja lub do dnia wcześniejszej utraty statusu zakładu pracy chronionej. Natomiast ci, którzy otrzymali status zakładu pracy chronionej na czas nieokreślony, mogą korzystać ze zwolnienia w zakresie tych przedmiotów opodatkowania zajętych na prowadzenie zakładu, które zostały wymienione w decyzji o przyznaniu statusu lub zgłoszonych wojewodzie, z wyłączeniem tych przedmiotów opodatkowania, które znajdują się w posiadaniu zależnym podmiotów niebędących prowadzącymi zakład pracy chronionej lub zakład aktywności zawodowej.

Zwolnienie z opłat

Na podstawie art. 31 ust. 1 pkt 2 ustawy pracodawca prowadzący zakład pracy chronionej w stosunku do tego zakładu korzysta także ze zwolnienia z opłat z wyłączeniem opłaty skarbowej. W praktyce zakres tego zwolnienia jest ograniczony wyłącznie do opłat o charakterze publicznoprawnym, takich jak np.:

• opłata administracyjna i targowa regulowana w ustawie z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2002 r. nr 9, poz. 84 z późn. zm.),

• opłata produktowa regulowana w ustawie z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz.U. nr 63, poz. 639 z późn. zm.),

• opłaty pobierane na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz.U. nr 162, poz. 627 z późn. zm.),

• opłata eksploatacyjna regulowana w ustawie z dnia 4 lutego 1994 r. - Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. nr 27, poz. 96 z późn. zm.),

• opłaty za wydanie koncesji regulowane w ustawie z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz.U. nr 54, poz. 348 z późn. zm.),

• opłaty drogowe regulowane w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz.U. nr 125, poz. 1371 z późn. zm.),

• opłaty regulowane w ustawie z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. nr 35, poz. 230, z późn. zm.),

• opłaty regulowane w ustawie z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz.U. nr 16, poz. 78 z późn. zm.),

• opłaty za dozór techniczny regulowane w ustawie z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz.U. nr 122, poz. 1321 z późn. zm.) oraz

• opłaty sądowe.

Przytoczony przykładowy katalog opłat, z których prowadzący zakład pracy chronionej jest zwolniony na podstawie art. 31 ust. 1 pkt 2 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, został także zawarty w stanowisku Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych w sprawie zwolnienia zakładów pracy chronionej z opłat z dnia 25 marca 2003 r. Jednocześnie zgodnie z poglądem wyrażonym w tym stanowisku z ogólnego zakresu zwolnienia z opłat należy wyłączyć opłaty za wieczyste użytkowanie regulowane w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2000 r. nr 46, poz. 543 z późn. zm.) i w ustawie z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (Dz.U. z 2001 r. nr 57, poz. 603 z późn. zm.) oraz opłaty abonamentowe regulowane w ustawie z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz.U. nr 7, poz. 34 z późn. zm.).

Inne preferencje

Ponadto, zgodnie z art. 38 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 76 z późn. zm.), płatnicy będący zakładami pracy chronionej lub zakładami aktywności zawodowej kwoty pobranych zaliczek na podatek od przychodów z tytułów określonych w art. 12 tej ustawy oraz od zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, wypłacanych przez tych płatników za miesiące od początku roku do miesiąca włącznie, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku u tego płatnika przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali, o której mowa w art. 27 ust. 1 tej ustawy, przekazują w 10 % na PFRON.

 

Wszystko w deklaracji

Pracodawcy zobowiązani do wpłat, o których mowa w art. 31 ust. 3 pkt 1 lit. a) ustawy, składają deklarację DEK-II, wyszczególniając w niej dane dotyczące kwot zwolnień i kwot wpłat (w ujęciu miesięcznym, a nie narastająco) oraz dane dotyczące zatrudnienia.

Ogólne dane dotyczące zatrudnienia wykazywane w deklaracji DEK-II mogą być przenoszone do półrocznych informacji przedstawianych wojewodzie (INF-W) oraz do wykazywania w przypadkach uzależniania zakresu szczególnych uprawnień przysługujących zakładom pracy chronionej od poziomu lub struktury zatrudnienia (np. zwrot podatku VAT, finansowanie składek ZUS na podstawie art. 25 ustawy czy dofinansowania do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych, u których stwierdzono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe lub epilepsję oraz zatrudnionych niepełnosprawnych osób niewidomych). Są one ustalane na takich zasadach, jak w przypadku pracodawców rozliczających się z wpłat z tytułu nie zapewniania wymaganego poziomu zatrudnienia osób niepełnosprawnych, jednakże z dwoma różnicami:

• zatrudnienie pracowników niepełnosprawnych powiększa się - zgodnie z art. 28 ust. 3 - 5 ustawy - o zatrudnienie wykonawców pracy nakładczej, jeżeli ich wynagrodzenie zostało ustalone, co najmniej w wysokości: najniższego wynagrodzenia - w stosunku do wykonawców, dla których praca nakładcza stanowi jedyne źródło utrzymania, lub połowy najniższego wynagrodzenia - w stosunku do pozostałych wykonawców, przy czym ich wymiar czasu pracy ustala się jako iloraz wysokości ustalonego wynagrodzenia i najniższego wynagrodzenia i nie przekracza jednego etatu,

• oprócz rozbicia na stopnie niepełnosprawności danych dotyczących zatrudnienia osób niepełnosprawnych, pracodawca wykazuje dane dotyczące zatrudnionych niepełnosprawnych, u których stwierdzono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe lub epilepsję oraz zatrudnionych niepełnosprawnych osób niewidomych (zasady dokumentowania są analogiczne jak w przypadku szczególnych schorzeń uprawniających na podstawie art. 21 ust. 4 ustawy do obniżenia ustawowego wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych).

W odróżnieniu od wpłat, o których mowa w art. 21 ustawy, w przypadku tego rodzaju wpłat nie przewidziano dla zakładu pracy chronionej warunków zwolnienia z tych wpłat ani możliwości ich obniżenia. Zobowiązany może jednak ubiegać się o złagodzenie obowiązku wpłat na podstawie art. 48 lub 67 Ordynacji podatkowej.

Wpłaty związane z zakładowym funduszem rehabilitacji osób niepełnosprawnych

Pracodawcy prowadzącego zakład pracy chronionej dotyczą - oprócz wpłat związanych z korzystaniem z niektórych zwolnień i preferencji - także szczególne wpłaty związane z zakładowym funduszem rehabilitacji osób niepełnosprawnych, który jest przez nich tworzony obowiązkowo.

Fundusz ten jest przeznaczany, zgodnie przepisami rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 31 grudnia 1998 r. w sprawie zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych (patrz podstawa prawna) oraz z zakładowym regulaminem wykorzystania jego środków, wyłącznie na cele określone w art. 33 ust. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. tj. na finansowanie rehabilitacji zawodowej, społecznej i leczniczej oraz ubezpieczenie osób niepełnosprawnych, z uwzględnieniem pomocy indywidualnej (w wysokości 10 % miesięcznych przychodów) oraz indywidualnych programów rehabilitacji dla osób niepełnosprawnych (15 % miesięcznego przychodu funduszu).

Fundusz ten tworzony jest:

• z 90 % środków pochodzących ze zwolnień z podatków oraz opłat z wyłączeniem opłaty skarbowej,

• z kwot pozostawionych przez pracodawcę w zakładzie pracy zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych (25 %, 50 %, 75 % lub 100 % ogólnej kwoty tych zaliczek w zależności od osiąganego wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych) stosownie do art. 38 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (od 2004 r.),

• z 90 % kwot zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych pozostawionych przez pracodawcę w zakładzie pracy stosownie do art. 38 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

• z nadwyżek kwot dofinansowań do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych otrzymanych na podstawie art. 26a ust. 3 ustawy (od 2004 r.),

• z wpływów z zapisów i darowizn,

• ze środków pochodzących ze sprzedaży środków trwałych zakupionych ze środków funduszu, w części niezamortyzowanej,

• z odsetek od środków zgromadzonych na rachunku funduszu rehabilitacji.

WARTO PAMIĘTAĆ

Stosownie do art. 33 ust. 7c i 7d ustawy, nie podlega obowiązkowi wpłaty określonej w art. 33 ust. 4a ustawy, pracodawca, który w przypadku zagrożenia utraty płynności finansowej przeznaczył do 70 % środków zakładowego funduszu rehabilitacji na spłatę zobowiązań w celu utrzymania zagrożonych likwidacją miejsc pracy osób niepełnosprawnych. Następnie zaś w terminie do 12 miesięcy od dnia przeznaczenia tych środków na ten cel, zwrócił całą wspomnianą kwotę na rachunek zakładowego funduszu, jeżeli od poprzedniego wykorzystania tych środków na ten cel nie minęło mniej niż 5 lat.

Termin ściśle określony

Zgodnie z art. 33 ust. 3 pkt 3 ustawy pracodawca ma obowiązek przekazać środki należne zakładowemu funduszowi na wyodrębniony rachunek tego funduszu w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym te środki uzyskał. Wyjątek od tego obowiązku został przewidziany w art. 11 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2003 r. nr 7, poz. 79) stanowiącym, że pracodawcy, którzy uzyskali status zakładu pracy chronionej przed dniem wejścia w życie ustawy, są obowiązani w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy do przekazywania na rachunek bankowy niewykorzystanych środków zakładowego funduszu nie przeznaczanych na pomoc indywidualną dla niepełnosprawnych pracowników.

Skutki nieprzestrzegania przepisów ustawy

Przestrzeganie art. 33 ust. 4 oraz art. 33 ust. 3 pkt 3 ustawy jest warunkiem koniecznym dla nie podlegania obowiązkowi wpłat, o których mowa w art. 33 ust. 4a ustawy. W przypadku naruszenia tych przepisów pracodawca ma obowiązek:

• zwrotu lub wpłacenia na rachunek zakładowego funduszu 100 % kwoty środków przeznaczonych niezgodnie z art. 33 ust. 4 ustawy lub środków należnych temu funduszowi, a nieodprowadzonych na ten fundusz w terminie określonym w art. 33 ust. 3 pkt 3, oraz

• dokonania wpłaty w wysokości 30 % tych środków na PFRON.

Utrata płynności finansowej

Stosownie do art. 33 ust. 7c i 7d ustawy, nie podlega obowiązkowi wpłaty określonej w art. 33 ust. 4a ustawy pracodawca, który w przypadku zagrożenia utraty płynności finansowej przeznaczył do 70 % środków zakładowego funduszu rehabilitacji na spłatę zobowiązań w celu utrzymania zagrożonych likwidacją miejsc pracy osób niepełnosprawnych. Następnie zaś w terminie do 12 miesięcy od dnia przeznaczenia tych środków na ten cel zwrócił całą wspomnianą kwotę na rachunek zakładowego funduszu, jeżeli od poprzedniego wykorzystania tych środków na ten cel nie minęło mniej niż 5 lat.

Pracodawca korzystający z tej możliwości powinien jednak mieć na uwadze, że przekroczenie wspomnianego 12 -miesięcznego terminu zwrotu tych środków skutkuje powstaniem obowiązku dokonania wpłaty na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, o czym jest mowa w art. 33 ust. 4a pkt 2 ustawy.

Obowiązek tych wpłat dotyczy także zakładów, które utraciły status zakładu pracy chronionej, jednak z uwagi na zachowanie, co najmniej 25 % wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych zachowały zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych zgodnie z art. 33 ust. 7b ustawy.

Terminem dokonania wpłaty jest 20 dzień miesiąca następującego po miesiącu, w którym ujawniono niezgodne z ustawą przeznaczenie środków funduszu rehabilitacji, w tym także niedotrzymanie terminu, o którym mowa w ust. 3 pkt 3 lub ust. 7c ustawy. Zgodnie z art. 33 ust. 4b ustawy wpłata, o której mowa w art. 33 ust. 4a ustawy, nie obciąża zakładowego funduszu.

Wpłata związana z likwidacją funduszu zakładowego

Zgodnie z art. 33 ust. 7 ustawy w razie likwidacji, upadłości albo wykreślenia z ewidencji działalności gospodarczej prowadzonego przez pracodawcę zakładu pracy chronionej lub utraty statusu zakładu pracy chronionej niewykorzystane - według stanu na dzień likwidacji, upadłości lub utraty statusu zakładu pracy chronionej - środki funduszu rehabilitacji podlegają niezwłocznie wpłacie do PFRON.

Kwotę tę powiększa się zgodnie z art. 33 ust. 7a ustawy o kwotę odpowiadającą kwocie wydatkowanej ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji na nabycie, wytworzenie lub ulepszenie środków trwałych w związku z modernizacją zakładu, utworzeniem lub przystosowaniem stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych, budową lub rozbudową bazy rehabilitacyjnej, wypoczynkowej i socjalnej oraz na zakup środków transportu - w części, która nie została pokryta odpisami amortyzacyjnymi, ustalonymi przy zastosowaniu stawek amortyzacyjnych wynikających z Wykazu rocznych stawek amortyzacyjnych na dzień zaistnienia okoliczności, powodujących obowiązek dokonania wpłaty.

Obowiązek tej wpłaty nie dotyczy jednak dwóch grup pracodawców. Po pierwsze, pracodawców, w przypadku, których likwidacja zakładu następuje w związku z przejęciem zakładu przez inny zakład pracy chronionej lub w wyniku połączenia z takim zakładem, a niewykorzystane środki funduszu podlegają przekazaniu w terminie do 3 miesięcy na fundusz rehabilitacji zakładu nowego lub przejmującego zakład likwidowany, zgodnie z art. 33 ust. 8 ustawy. Po drugie - pracodawców, którzy utracili status zakładu pracy chronionej, ale w związku z utrzymaniem 25 % wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych zachowali na podstawie art. 33 ust. 7b ustawy zakładowy fundusz rehabilitacji i niewykorzystane środki tego funduszu. Jednak w przypadku zmniejszenia wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych poniżej 25 %. pracodawcy tego dotyczy art. 33 ust. 7 i 7a ustawy. Wówczas, z uwagi na to, że pracodawca przestaje być uprawniony do zachowania środków zakładowego funduszu wraz z jego niewykorzystanymi środkami, jest zobowiązany do dokonania wpłaty, o której mowa w art. 33 ust. 7 i 7a ustawy, chyba, że zostanie on przejęty przez zakład pracy chronionej lub połączy się z takim zakładem spełniając warunek określony we wspomnianym art. 33 ust. 8 ustawy.

Terminem dokonania wpłaty określonej, w art. 33 ust. 7 i 7a ustawy jest, zgodnie z art. 49 ust. 2 ustawy, 20 dzień miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaistniały okoliczności powodujące powstanie obowiązku wpłat, tj. likwidacja, upadłość, wykreślenie z ewidencji działalności gospodarczej prowadzonego przez pracodawcę zakładu pracy chronionej, utrata statusu zakładu pracy chronionej albo spadek wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych poniżej 25 % u pracodawcy, który po utracie statusu zakładu pracy chronionej zachował zakładowy fundusz i jego niewykorzystane środki na podstawie art. 33 ust. 7b ustawy.

Konstrukcja wpłat, o których mowa w art. 33 ust. 4a, 7 i 7a ustawy, nie przewiduje warunków zwolnienia z wpłat ani możliwości ich obniżania. Pracodawca może jednak wystąpić do prezesa zarządu PFRON z wnioskiem o złagodzenie obowiązku wpłat na podstawie art. 48 lub 67 Ordynacji podatkowej. Pracodawca zobowiązany do tych wpłat składa do Zarządu Funduszu deklarację DEK-II-a.

Złagodzenie obowiązku wpłat

W ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. regulowane są różne należności pracodawców wobec Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Są wśród nich należności o charakterze cywilnoprawnym albo publicznoprawnym.

Do wpłat o charakterze publicznoprawnym należą wpłaty wymienione w zamkniętym katalogu wpłat zawartym w art. 49 ust. 1 ustawy, do których stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej. W katalogu tym zostały wymienione wpłaty z tytułów określonych w art. 21, art. 23, art. 31 ust. 1 pkt 3 lit a) oraz art. 33 ust. 4, 7 i 7a ustawy.

Pracodawca zobowiązany do wpłat może wystąpić do prezesa zarządu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych z wnioskiem o złagodzenie obowiązku wpłat na podstawie art. 48 (ze względu na ważny interes podatnika) lub art. 67 Ordynacji podatkowej (w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym), tj. o:

• odroczenie terminu płatności wpłaty na podstawie art. 48 par. 1 pkt 1 i par. 2 Ordynacji podatkowej (o.p.),

• rozłożenie na raty dokonania wpłaty lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę na podstawie art. 48 par. 1 pkt 2 o.p.,

• odroczenie innych terminów na podstawie art. 48 par. 1 pkt 3 o.p.,

• umorzenie w całości lub w części zaległości podatkowych lub odsetek za zwłokę na podstawie art. 67 o.p.

Złagodzenie obowiązku wpłat na wniosek ma charakter wyjątkowy, uzasadniony szczególnymi, nadzwyczajnymi okolicznościami. Organ rozstrzygający obowiązany jest wziąć pod uwagę wszelkie przedstawione przez stronę okoliczności, mogące w konkretnych przypadkach przemawiać za umorzeniem zaległości, takie jak: trudna sytuacja pracodawcy, zatrudnianie osób niepełnosprawnych, dostosowanie budynków zakładu pracy i ich otoczenia do potrzeb osób niepełnosprawnych, kooperacja z zakładami pracy chronionej czy świadczenie usług z zakresu rehabilitacji zawodowej lub społecznej osób niepełnosprawnych lub podejmowanie działań na rzecz osób niepełnosprawnych itd. Musi mieć także na uwadze to, że znaczne uszczuplenie środków PFRON mogłoby doprowadzić do ograniczenia finansowania zadań z zakresu rehabilitacji i zatrudniania osób niepełnosprawnych i społecznej integracji tych osób, co z kolei byłoby zagrożeniem dla ważnego interesu publicznego, uzasadniającym nie- zmniejszanie wspomnianych środków w sposób nadmierny. Zgodnie z art. 49 ust. 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego i prezes zarządu funduszu mogą wydawać decyzje, o których mowa w art. 48 lub art. 67 Ordynacji podatkowej, z zastrzeżeniem dopełnienia warunku dokonania wpłat w terminach określonych decyzją.

Prezesowi Zarządu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przysługują uprawnienia organów podatkowych określone w przepisach o.p., a organem odwoławczym od jego decyzji jest minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego (minister gospodarki, pracy i polityki społecznej).

Należy ponadto zauważyć, że złagodzenie obowiązku wpłat na wniosek zobowiązanego będącego przedsiębiorcą następuje zgodnie z przepisami o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców.

Luiza Klimkiewicz

Autorka jest pracownikiem Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych

PODSTAWA PRAWNA

• Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. nr 123, poz. 776 z późn. zm.).

• Ustawa z dnia 28 sierpnia 1997 r. o zatrudnianiu osób pozbawionych wolności (Dz.U. nr 123, poz. 777).

• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. nr 137, poz. 926 z późn. zm.).

• Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 76 z późn. zm.).

• Rozporządzenie ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej z dnia 6 lipca 2003 r. w sprawie ustalenia wzorów deklaracji składanych zarządowi Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przez pracodawców zobowiązanych do wpłat na ten fundusz (Dz.U. nr 105, poz. 989).

• Rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 25 czerwca 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad obniżania wpłat pracodawców na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (Dz.U. nr 86, poz. 547 z późn. zm.).

• Rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 31 grudnia 1998 r. w sprawie zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 1999 r. nr 3, poz. 22 z późn. zm.).

• Rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z dnia 18 września 1998 r. w sprawie rodzajów schorzeń uzasadniających obniżenie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych oraz sposobu jego obniżania (Dz.U. nr 124, poz. 820 z późn. zm.).

 

:: Informacje ::  Uprawnienia  ::  Prawo :: Rehabilitacja :: PFRON :: Bez barier :: Zakłady Pracy Chronionej  :: Poradniki :: NSZZ Solidarność ::
:: Podatek VAT :: Programy celowe :: Rzecznik Praw Obywatel. ::  Protesty  ::  Świadczenia  ::  Aktualności  :: Karty praw :: O mnie :: Home ::

 

Ostatnia modyfikacja:  
,< a> www.kodeki.org/?17iuk4bgjfekeio0018d5
[kliknij na link aby do mnie napisac]

   

Najlepiej oglądać używając
wersji 5.0. lub nowszej i w rozdzielczości 

Copyright: ,,Problemy Osób Niepełnosprawnych” 1998 - 2005.

 

Moja wizytówka!

---