WYKŁAD NR 9
MAKROEKONOMIA
Odpowiedź zawsze zaczynamy od: Będę mówił/a o takiej i takiej ćwiartce, w powiązaniu z takimi a nie innymi. Będę mówił/a o wierszach bądź kolumnach, bądź też o jednych i drugich. Będę mówił/a o modelu przepływu pieniężnych bądź rzeczowych, bądź jednych i drugich.
Dlaczego tabela przepływów międzygałęziowych jest przykładem makroekonomicznego modelu gospodarczego?
Tabela obejmuje przepływy zasobów, czynników wytwórczych i rent z tych zasobów, w formie strumienie i struktur kosztów, a także dochodów wytworzonych, dochodów aspirowanych, czyli popytu potencjalnego i dochodu podzielonego. Pierwsza ćwiartka pokazuje nam imput'y- nakłady zasobów i kosztów z tytułu opłaty rent, wynagrodzeń tych czynników wytwórczych i struktury tych kosztów. Trzecia ćwiartka- wytworzone dochody, które nas upoważniają do aspiracji, (co do wydatków) i popytu, które to dokonywane są w ćwiartce czwartej. Dwie sigmy pierwszej ćwiartki (suma sum) suma kosztów z tytułu produkcji poszczególnych „i”, czyli surowców materiałów środków produkcji, równa sumie kosztów ponoszonych przez poszczególne branże. Trzecia ćwiartka i jej dwie sigmy suma dochodów wytworzonych z tytułu n+1 [płac, subwencji, dotacji, amortyzacji, akumulacji (tutaj nadwyżka ekonomiczna), pieniężne, czyli zmiany pieniądza (kredytowego i wielkiej mocy)] równa sumie dochodów uzyskiwanych (z wyżej wymienionych tytułów) przez poszczególne branże. Ćwiartka druga suma popytu końcowego (finalnego) z tytułu aspiracji do zakupu dóbr „i” równa sumie zakupu, do którego aspirują, (czyli potencjalnego) podmioty gospodarcze- gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa, rząd, banki, budżet, i także przedsiębiorstwa realizujące popyt odtworzeniowy włącznie z eksportem. Czwarta ćwiartka suma popytu efektywnego zrealizowanego z tytułu płac, amortyzacji, subwencji, dotacji, transferów. Suma zrealizowanego popytu efektywnego wynikającego z otrzymanych płac, subwencji, dotacji, amortyzacji (gdyż rachunek jest brutto), nierozdzielnych zysków i zmiany ilości pieniądza emisyjnego i wielkiej mocy przez gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa, państwo w postaci budżetu, banki, w tym eksport i import oraz tych, którzy produkują w warunkach popytu restytucyjnego.
Scharakteryzuj dochody gałęzi (sektorów) w modelu PPM (Pieniężnych Przepływów Międzygałęziowych.
Będę mówił o ćwiartce trzeciej w powiązaniu z czwartą i drugą i odnosił się specjalnie do pierwszej. {Zawsze muszą być cztery ćwiartki, tylko w różnych konfiguracjach} Będziemy mówili o strumieniach i strukturach ćwiartki drugiej, trzeciej i czwartej. Badamy model przepływów pieniężnych. W ćwiartce trzeciej wykazane jest, jak poszczególne gałęzie wydatkują dochody i w strukturze gałęzi można zobaczyć, na co te dochody są przeznaczane. Dochody gałęzi dzielą się na płace, powiększane o subsydia, pomniejszane o podatki, rozdzielane są na fundusz amortyzacyjny, dalej na zyski i zyski z tytułu zmiany pieniądza kredytowego oraz emisyjnego w obiegu. Omówiliśmy główne struktury ćwiartki trzeciej, w strumieniach możemy zobaczyć, ile każda poszczególna gałąź przeznacza na płace bądź, jakie są dochody z tytułu subsydiów. Sigma w ćwiartce trzeciej (suma sum) są to: razem dochody brutto, (ponieważ została ujęta amortyzacja). Sumy ze struktur muszą równać się sumą ze strumieni. W pozycji „razem dochody brutto” mamy pokazane ile poszczególna gałąź ma dochodu, tam gdzie mamy przedłużenie kolumny, czyli popyty pośredniego mamy przedstawione ile dana gospodarka przeznacza na: place, amortyzację, zyski itd. Suma dochodów gałęzi musi się równać sumie struktury dochodu. Jeżeli mamy jakieś dochody mamy to posiadamy również jakieś aspiracje, i te aspiracje wykazane są w ćwiartce drugiej. Przedstawiony jest tutaj konsument indywidualny i jego popyt, ale także doszukać się możemy konsumenta zbiorowego w postaci budżetu i jego funduszy celowych, banki, inwestorzy i popyt restytucyjny, z tym, że popyt restytucyjny i wiersz amortyzacji są one sobie równe, amortyzacja może się tylko podzielić na ten popyt. Dochody, które są przeznaczane na funduszu amortyzacyjny, są przeznaczane docelowo na odtworzenie zużycia majątku trwałego. Czy w przepływach jest wydzielona nadwyżka amortyzacyjna? Nie wydziela się nadwyżki, ponieważ w przepływach przyjęliśmy idealistyczne założenie, iż popyt restytucyjny zrówna się nadwyżce amortyzacyjnej. Dopóki amortyzacji nie jest wydamy na odtworzenie to dopóty jest nadwyżka i może funkcjonować jako akumulacja. Tabela pokazuje nam statyczny obraz gospodarki. W ujęciu dynamicznym nadwyżka amortyzacyjna jest dochodem, który można przeznaczyć na różne cele.
Omów miejsce budżetu i banku w świetle przepływów rzeczowych; problem czwartej ćwiartki.
Mowa o czwartej ćwiartce w związku z drugą i trzecią, w nawiązaniu do pierwszej. Mowa o strukturach i strumieniach o modelu MPS. Banki w systemie MPS nie prowadziły działalności, natomiast budżet był w formie dyrektyw. Nie było rynku, banki pełnią funkcje kasy. Budżet regulował procesy planowe. W ćwiartce czwartej dokonuje się podział dochodu. Mamy do czynienia z systemem nakazowo- rozdzielczy. W systemie rzeczowych przepływów, nie było funkcji informacyjnej cen, niemniej jednak ceny istniały. Pieniądz, który tam funkcjonował pełnił role agregacyjne, dystrybucyjne natomiast nie informacyjne. W czwartej ćwiartce dokonują się te same procesy, co w przepływach, z tym, że nie było to wyliczone w sposób rynkowy a wyliczone w sposób planowy, sposób dyrektywy. W ćwiartce czwartej odbywał się rzeczywisty podział rzeczy za pośrednictwem (fikcyjnego) projektowanego pieniądza, które pełnił tylko funkcje agregacyjne (dodanie lokomotywy do kiełbasy). W jej ćwiartce dzieliły się dochody wytworzone. Podział dochodu z płac, akumulacji, z amortyzacji, z nie rozdzielonych zysków, nie możemy jedynie powiedzieć, iż dochody dzieliły się z tytułu zmiany ilości pieniądza (gdyż takowego nie było). Pieniądz nie był kapitałem i towarem, pieniądz był tylko nośnikiem ewidencyjnym, agregacyjnym lub nośnikiem dystrybucji. Dochody dzieliły instytucje, które zostały tam wymienione, (czyli: gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa, budżet). Bank można wliczyć do budżetowych organów państwa (oczywiście: ewentualnie). Problem eksporterów i importerów istniał. Podział, który się tam dokonywał był skażony, że efekt był suma nakładów, w związku z tym brakowało produktów finalnych w stosunku do nominalnych dochodów. Było zdecydowanie mniej rzeczy do podziału niż dochodów nominalnych wytworzonych, co powodowało nierównowagę zapisana w tym, że trzecia była wyższa od czwartej, a w drugiej mieliśmy aspiracje dla poziomu trzeciej ćwiartki, lecz mogliśmy podzielić mniej.
Na czym polega alternatywne potraktowanie zagranicy i amortyzacji w modelu przepływów międzygałęziowych i jego konsekwencji.
Alternatywne potraktowanie zagranicy i amortyzacji: Import zapisuje w pierwszej ćwiartce w wierszu, rozpatrujemy import jako źródło środków produkcyjnych, natomiast eksport zapisujemy w kolumnie w ćwiartce drugiej. Uwzględniamy import w trzeciej ćwiartce a eksport w drugiej. Jest to pierwsze potraktowanie zagranicy. Jeśli zagranicę potraktujemy jako odrębną kolumnę i wiersz, to, jaki jest związek tego w efektach w ćwiartce trzeciej drugiej i czwartej? Gdzie są efekty wymiany z zagranicą w pozostałych ćwiartkach, (jeśli zapisujemy ją w ćwiartce numer 1)? Jeśli wliczamy ten eksport i import od strony kosztów, czyli od strony nakładów to jest oczywiste, że musza być z tego efekty. Efektem, czy miarą efektywności handlu zagranicznego jest import, tutaj, te efekty handlu z zagranicą są w dochodach wyliczone, ale w formie, płac, akumulacji, amortyzacji i tych wszystkich elementów, które tam występują. Nie wydzielamy dochodów z wymiany zagranicznej, one są podane łącznie jako element płac, jako element subwencji i dotacji, jako element nie rozdzielonych zysków, jako element amortyzacji, (ponieważ to jest rachunek brutto) i różnicy w ilości pieniądza emisyjnego i wielkiej mocy. Tam są efekty wytworzone w kraju i z tytułu wymiany zagranicznej. W drugiej i czwartej ćwiartce te elementy są skomasowane w postaci popytu finalnego, końcowego i efektywnego realizowanego w czwartej ćwiartce.
Nie ma wydzielonych obrotów w kosztach, natomiast jest w popycie końcowym, który zgłaszamy w formie eksportu w odpowiedzi na zapotrzebowanie zagranicy, celem realizacji importu niezbędnego w ćwiartce wytwarzania dochodów. Do dochodów wytworzonych doliczamy import, jako dochód wytworzony z eksportu i zrealizowany w czwartej ćwiartce, równy zgłaszanemu popytowi na dobra eksportowane z kraju za zagranice. Czy w kosztach wytwarzania produktów końcowych w części pierwszej jest ujęta zagranica? Jest, tylko jest nie wydzielona, ponieważ jest wydzielona w dochodach.
Inwestycje i inwestorzy w modelu przepływów międzygałęziowych
Inwestycje i inwestorzy mogą być traktowani wyłączenie w tabeli przepływów międzygałęziowych. Tabela obejmuje nie tylko inwestycje. Węgiel jest środkiem obrotowy. Inwestycja w rozumieniu księgowym muszą mieć określoną wartość. Kryterium rachunkowe środka trwałego (w tabeli są środki obrotowe i trwałe). Inwestycje i inwestorzy krótko mówiąc, są to przepływy zaadresowane łącznie do środków trwałych. Dalsza część wypowiedzi, jest ściśle powiązana z odpowiedzią na zagadnienie „omów części składowe modelu przepływów międzygałęziowych”, przy czym interpretacja nie odnosi się do całej gospodarki, tylko odnosi się do rynku inwestycji, czyli do koszów nakładów inwestycyjnych, dochodów wytworzonych, aspiracji popytowych i wykonanych inwestycji. Koszty, dochody, aspiracja popytu, co do tych dochodów, które maja przynosić i jakie ostatecznie przynoszą i na co są ostatecznie dzielone. Przy czym w tych „j” byłyby sektory gospodarki gdzie się inwestuje, bądź mógłby to być inwestycje w jednej firmie, przy czym w podziale na tytuły inwestycyjne. A w „i” byłyby poszczególne inwestycje „a reszta jest tak samo”.
Omów strukturę produkcji w ujęciu podmiotowym w modelu przepływów międzygałęziowych (pieniężnych i rzeczowych).
Sigmy pierwszej ćwiartki to są koszty produkcji wyrażające produkty konkretne, czyli „i” czyli produktów asortymentów, równe kosztom wyrażonym przez poszczególne sektory produkujące produkty końcowe. Założenie MPS mówi o tym, iż efekt jest suma nakładów, Założenie to jest idealistyczne i dlatego zawsze dobra wytworzone w MPS będą mniejsze niż dochody, które są przyznawane przez rząd. Dzieje się tak z tego względu, iż ceny są pojęciem abstrakcyjnym, ponieważ są dyktowane przez rząd za pośrednictwem dyrektyw. Powoduje to, iż w ćwiartce czwartej (w MPS) występuje nierównowaga popytowa- dochody poszczególnych czynników wytwórczych przerastają ilość dobra, jakie te poszczególne podmioty mogą zakupić.
20-11-2006
3