P O L I T E C H N I K A W R O C Ł A W S K A

Instytut Geotechniki i Hydrotechniki Zakład Mechaniki Gruntów

SPRAWOZDANIE NR 4

• Stopień zagęszczenia

i stany gruntów niespoistych

Wykonał:

Dominik Stefaniak 154373

rok III, gr. Czw 15.15 (P)

1. W jakim celu i w jaki sposób określa się ၲ_{d min} oraz ၲ_{d max} ?

Is - wskaźnik zagęszczania gruntów nasypowych jest to stosunek gęstości objętościowej szkieletu gruntowego w nasypie do max gęstości objętościowej szkieletu danego gruntu określonego w znormalizowany sposób dla wilgotności optymalnej .

Obliczanie wynikow :

Gęstość objętościową szkieletu gruntowego przy najlużniejszym ułożeniu ziaren obliczamy wg.

Gęstość objętościową szkieletu gruntowego przy najgęściejszym ułożeniu ziarn obliczamy wg.

wzoru

mst-masa naczynia z gruntem , g

mt-masa naczynia ,g

V-objętość naczynia

2. Podać definicję stopnia zagęszczenia. Do czego ten parametr służy i w jakich zagadnieniach jest wykorzystywany?

Stopień zagęszczenia gruntów niespoistych I_D jest to stosunek zagęszczenia występującego w stanie naturalnym do największego możliwego zagęszczenia danego gruntu.

Zagęszczenie gruntu w stanie naturalnym określa się jako różnicę objętości próbki gruntu w stanie najbardziej luźnym V _max i naturalnym V. Największym możliwym zagęszczeniem gruntu określa się różnicę objętości próbki gruntu w stanie najbardziej luźnym V _max i najbardziej zagęszczonym V _{min .}

Stopień zagęszczenia oblicza się po uwzględnieniu zależności wg wzoru:

gdzie:

e_max - wskaźnik porowatości maksymalnej obliczany dla gęstości objętościowej ρ_{d min} przy najbardziej luźno usypanym gruncie suchym,

e_min - wskaźnik porowatości minimalnej obliczany dla gęstości objętościowej ρ_{d max} przy możliwie największym zagęszczeniu gruntu suchego przez wibrację

e - wskaźnik porowatości naturalnej odpowiadający ρ_d

3. Podać definicje granic konsystencji oraz wymienić metody ich wyznaczania.

Pod pojęciem konsystencji rozumie się stopień ruchliwości układu cząstek, zależny od ilości wody i stanu fizycznego tych cząstek.

Rozróżnia się trzy konsystencje gruntów spoistych: płynną, plastyczną i zwartą.

Attenberg zdefiniował trzy granice konsystencji : granicę płynności w_L i granicę plastyczności w_p. oraz granicę skurczalności w_s (wilgotność na granicy stanu półzwartego i zwartego). Na granicy między konsystencją płynną i plastyczną znajduje się granica płynności w_L, a na granicy między konsystencją plastyczną i zwartą granica plastyczności w_p. Wyznacza się je umownie.

a) Ws - granica skurczalności , wilgotość jaką ma grunt na granicy konsystencji między stanem zwartym a półzwartym , po osiągnięciu której w miarę dalszego skurczania grunt nie zmienia swojej objętości ( nie kurczy się ) , zmienia barwę powierzchni na jaśniejszą .

Oznaczanie Ws :

Dwie próbki o nienaruszonej strukturze należy umieścić w parowniczkach i poddać powolnemu wysychaniu - początkowo w temp. pokojowej do stanu powietrznosuchego , a następnie w temp. 105-110 st. C . Po ochłodzeniu próbki oznaczamy jej masę (ms) i objętość (V) metodą wyporu rtęci .

Obliczanie :

rw - gęstość wody = 1g/cm3

rs - gęstość właściwa próbek gruntu ( za pomocą piknometru)

rd - gęstość objętościowa

rd = ms/V

4. Podać metody wyznaczania granicy płynności.

Granica płynności Wl (%)

Nazywamy wilgotność , jaką ma grunt na granicy konsystncji plastycznej i płynnej .

Oznaczanie Wl (%)

1. Metoda Casogrande'a :

Z dostarczonego do badania gruntu spoistego , makroskopowo jednorodnego , o zachowanej wilgotności naturalnej , wydzielamy próbkę 150-200 g umieszczamy w parowniczce , zalewamy wodą destylowaną na 20 h . Po tym czasie grunt mieszamy , az o uzyskania jednorodnej pasty , usuwając ziarna większe niż 2 mm . Pastę nakładamy do miseczki aparatu rozsmarowując za pomocą łopatki. Ważymy miseczkę z gruntem , łączna masa powinna wynosić 210 +/- 1 g. Za pomocą rylca wykonuje się bruzdę w paście gruntowej przez środek miseczki , prostopadle do dna miseczki i w kierunku prostopadłym do osi jej obrotu .

Miseczkę umieszcza sie w aparacie i obraca korbką . Na skutek obracania się miseczka uderza o podkładkę powodując płynięcie gruntu i stopniowe zwężanie się wykonanej bruzdy .

Uderzenia należy liczyć , aż do chwili zlnia się brzegów bruzdy na długości 10 mm i wysokości 1 mm . Ze środka bruzdy pobiera się próbkę o masie 10 g i oznacza się jej wilgotność . Z pozostałą częścią gruntu powtarza się jeszcze 5-o krotnie badanie . Z czego 2 lub 3 razy badania powinny wskazywać liczbę uderzeń mniejszą niż 25 razy . Do obliczanai wyników nie przyjmuje się badań , których wyniki wykazały liczbę uderzń > 35 lub < 12 .

Po oznaczeniu wilgotności wszystkich próbek uzyskane wyniki nanosi sie na wykres .

Pkt przecięcia wykreślonej linii z linią odpowiadającą 25 uderzeniom określa wilgotność równą granicy płynności (Wl) badanego gruntu.

2. Metoda Wasiliewa

Metoda ta polega na pomiarze głębokości zanurzenia się stożka w paście gruntowej znajdującej sie w naczyniu cylindrycznym . Za granice płynności przyjmuje się wilgotnośc , przy której stożek zagłębia się na głebokość 10 mm. Po upływie ok. 5s od momentu zwolnienia uchwytu należy ustalić zagłębienie stożka i oznaczyć wilgotność próbki gruntu.

Przeprowadzamy 2 badania na tej samej próbce .

3. Metoda penetrometru stożkowego :

Z badanej próbki gruntu przygotowujemy pastę , którą napełniamy pierścień . Pierścień z pastą umieszczamy na podstawce penetrometru . Doprowadzamy stożek do h=0,0 mm i spuszczamy go , po czym odczytujemy głębokość zagłębienia po 5-10 sek. . Z pozostałą ilością gruntu ponownie przeprowadzamy badanie . Na podstawie uzyskanych 4 par wartości h sporządzamy zależność h=f(w) oraz met. interpolacji graf. oznaczamy wilgotnośc pasty odpowiadającej głębokości penetracji h= 18 mm .

5. Jak oblicza się stopień plastyczności? Podaj klasyfikację stanów gruntów spoistych według wartości stopnia plastyczności.

Stany plastyczności I_L

gdzie:

w_n - wilgotność naturalna,

w_P -granica plastyczności,

w_L -granica płynności,

I_P -wskaźnik plastyczności.

Stopień plastyczności i stany gruntów można określać także na podstawie badań polowych, np. za pomocą sondowania sondą cylindryczną (SPT) lub metodą wałeczkowania zaproponowaną przez Wiłuna w 1951 r.

Metodą wałeczkowania oznacza się liczbę wałeczkowań X, jaka jest potrzebna do zmiany wilgotności gruntu od wilgotności naturalnej do granicy plastyczności ( w_n -w_P ) oraz zawartość frakcji iłowej f_i^` na podstawie zachowania się wałeczka pod koniec wałeczkowania.

Po przekształceniu zależności otrzymuje się wzór na stopień plastyczności wg metody wałeczkowania:

gdzie:

X - liczba wałeczkowań,

1,25 - strata wilgotności przy jednym wałeczkowaniu,

A - wskaźnik aktywności koloidalnej,

f_i^′ - zawartość frakcji iłowej (w uziarnieniu poniżej 2mm).

** Spoiste I_P > 1 %

mało spoiste 1 % < I_P < 10 %

średnio spoiste 10 % < I_P < 20 %

zwięzło spoiste 20 % < I_P < 30 %

bardzo spoiste I_P > 30 %

6. Co to jest wskaźnik plastyczności i co on wyraża? Podać klasyfikację spoistości gruntów na podstawie wartości wskaźnika plastyczności.

Wskaźnik plastyczności jest to różnica pomiędzy granicą płynności i granicą plastyczności :

I_p = w_L - w_p

Wskaźnik plastyczności wskazuje, ile wody wchłania grunt przy przejściu ze stanu półzwartego w stan płynny ( w procentach w stosunku do masy szkieletu ). Wskaźniki plastyczności dla bardzo aktywnych minerałów iłowych ( montmorylonitu ) wynoszą powyżej 200% ( 215 ÷ 656% ), a dla mało aktywnych lessów ( pyłów kwarcowych ) ok. 5 ÷ 10%. Grunty o małym wskaźniku plastyczności ulegają łatwo upłynnieniu przy nieznacznym zawilgoceniu.

Skempton wprowadził pojęcie aktywności koloidalnej określanej wg wzoru :

gdzie:

A - aktywność koloidalna ;

I_p - wskaźnik plastyczności ;

f_i' - zawartość frakcji iłowej ( o uziarnieniu poniżej 2 mm ).

Zależnie od aktywności koloidalnej grunty dzieli się na 4 grupy :

*** nieaktywne A < 0,75

*** przeciętnie aktywne 0,75≤A< 1,25

*** aktywne 1,25≤A< 2

*** bardzo aktywne A≥ 2

Wskaźnik plastyczności przyjęto za podstawę klasyfikacji gruntów pod względem spoistości .

Znając aktywność koloidalną gruntu wskaźnik plastyczności można policzyć ze wzoru :

7. Wymienić stany zagęszczenia gruntów niespoistych w zależności od wartości stopnia zagęszczenia.

Zależnie od stopnia zagęszczenia rozróżnia się cztery stany zagęszczenia gruntów niespoistych :

luźny 0 < I _D ≤ 0,33

średnio zagęszczony 0,33 < I _D ≤ 0,67

zagęszczony 0,67 < I _D ≤ 0,80

bardzo zagęszczony 0,80 < I _D < 1,00

8. Co to jest wskaźnik zagęszczenia, gdzie jest on wykorzystywany?

Miernikiem charakteryzującym jakość zagęszczenia nasypu jest wskaźnik zagęszczenia I_s który wyznacza się wg wzoru :

gdzie:

ρ_{d nas} - gęstość objętościowa szkieletu gruntu w nasypie,

ρ_ds - maksymalna gęstość objętościowa szkieletu gruntu uzyskana

w warunkach określonych normą.

Przyjmuje się, że nasyp jest dobrze zagęszczony, jeżeli I_s > I_Sdop. Wartość I_Sdop ustala się w nawiązaniu do projektowanych cech mechanicznych gruntu nasypowego.

9. Do czego służy badanie w aparacie Proctora?

Badania Proctora

Do oznaczenia ρ_ds. i w_opt stosuje się dwie metody laboratoryjne polegające na ubijaniu drobnoziarnistego gruntu w cylindrze: metodę normalną (Proctora) i zmodyfikowaną. Metody te różnią się ilością energii stosowanej do zagęszczania gruntu w przeliczeniu na jednostkę jego objętości. Energia zagęszczenia według normy PN-88/B-04481 w metodzie normalnej wynosi E₁ = 0,59 J/cm², a w metodzie zmodyfikowanej E₂ =2,65 J/cm².

Norma rozróżnia, zależnie od energii i wymiarów cylindra, liczby warstw cztery metody badania.

Badanie w_opt i ρ_ds. polega na zagęszczaniu ok. pięciu próbek gruntu ubijakiem w odpowiednim cylindrze, w trzech lub pięciu warstwach (zależnie od metody),kolejno przy różnych wilgotnościach. W oparciu o wykonane pomiary gęstości objętościowej przy odpowiadającej im wilgotności zagęszczonych próbek gruntu sporządza się wykres zależności gęstości objętościowej od wilgotności. Z wykresu określa się wilgotność optymalną odpowiadającą maksymalnej gęstości objętościowej szkieletu

10. Podać definicję stopnia wilgotności oraz wymienić stany zawilgocenia gruntów określone na jego podstawie.

Stopień wilgotności obliczany jest ze wzoru:

W*ρ_s

S_r = ————

100*e* ρ_w

gdzie: w - wilgotność (%)

ρ_s - gęstość właściwa gruntu (Mg/m³)

e - wskaźnik porowatości gruntu w stanie naturalnym (-)

ρ_w - gęstość wody

Od stopnia wilgotności zależy wiele właściwości gruntu, między innymi ściśliwość, wytrzymałość na ścinanie, itp. Wskazuje on bowiem na stopień wypełnienia porów gruntu przez wodę. Podział gruntów niespoistych ze względu na ich stopień wilgotności jest następujący (wg PN-86/B-02480):

Grunt suchy (su) Sr = 0

Grunt mało wilgotny (mw) 0 < Sr ≤ 0,4

Grunt wilgotny (w) 0,4 < Sr ≤ 0,8

Grunt mokry (m) 0,8 < Sr ≤ 1,0

11. Przedstawić graficznie sposób ustalania wartości granicy płynności w aparacie Casagrande'a.

12. Określić stan zawilgocenia gruntu niespoistego o następujących parametrach: ၧ_s=26,5kN/m³, ၧ=18,5kN/m³, ၧ_sr=20,1kn/m³.

13. Dla gruntu spoistego wyznaczono następujące wartości granic konsystencji: w_s=8%, w_P=20%, w_L=50%. W jakim stanie jest grunt o wilgotności w_n=15% ? Jaką minimalną ilość wody należy dodać do próbki gruntu o objętości V=240 cm³ i ciężarze objętościowym ၧ=20 kN/m³ by nastąpiło jego przejście w stan płynny?

14. Wał przeciwpowodziowy jest odbudowywany przy użyciu piasku średniego o następujących parametrach: ၲ_S=2,67 g/cm³, minimalny wskaźnik porowatości 0,565, maksymalny wskaźnik porowatości 0,878. Jaką wartość wskaźnika porowatości należy osiągnąć podczas zagęszczania piasku, by stopień zagęszczenia osiągnął wymaganą wartość 0,5 ?

15. Określić konsystencję, stan i spoistość gruntu, dla którego oznaczono następujące wartości wilgotności: naturalna 10 %, granica skurczalności 7 %, plastyczności 12 % i płynności18 %.

16. Dla próbki NNS piasku średniego określono w laboratorium: ၧ=18,5 kN/m³, ၧ_s=26,5 kN/m³, w_n=10 %, e_max=0,850, e_min=0,455. Określić stan zagęszczenia i zawilgocenia tego gruntu.

17. Jakie są rodzaje konsystencji gruntu i jak się je określa?

Wyróżnia się konsystencję gruntu zwartą, plastyczną i płynną

18. Co to są granice konsystencji i jakie są ich definicje wg których wyznacza się je laboratoryjnie?

Granice konsystencji (grunty spoiste)

Grunt spoisty w zależności od składu mineralnego oraz ilości zawartej w nim wody może mieć jedną z trzech konsystencji: zwartą, plastyczną lub płynną. Począwszy od gruntu suchego ze wzrostem wilgotności grunt przechodzi kolejno przez następujące stany:

zwarty - konsystencja zwarta,

półzwarty - konsystencja półzwarta,

plastyczny: twardoplastyczny, plastyczny, miękkoplastyczny - konsystencja plastyczna,

płynny - konsystencja płynna

Grunt przechodzi poprzez poszczególne stany dlatego iż po dodaniu wody do gruntu suchego każda cząstka pochłania wodę i otacza się jej błonkami, których grubość wzrasta w miarę dodawania wody, powodując pęcznienie gruntu. Ze wzrostem grubości błonek wody maleją siły wzajemnego przyciągania się cząstek gruntu. W wyniku tego zjawiska przemieszczenie i odkształcenie gruntu może odbywać się przy coraz to mniejszym obciążeniu zewnętrznym.

Wilgotność gruntu pomiędzy poszczególnymi stanami jest wilgotnością graniczną (oddzielającą stany od siebie). Zostały przyjęte następujące nazwy granic konsystencji:

• między stanem zwartym półzwartym - granica skurczalności,

• między stanem półzwartym a plastycznym - granica plastyczności,

• między stanem plastycznym a płynnym - granica płynności.

Ganica skurczalności ( wS %)

Granicą skurczalności gruntu nazywamy wilgotność, jaką ma grunt na granicy konsystencji zwartej i półzwartej, po osiągnięciu której w miarę dalszego suszenia grunt nie zmienia swojej objętości, zmieniając jednocześnie barwę na jaśniejszą.

Sposób wyznaczenia (laboratoryjnie).

Z gruntu o nienaruszonej strukturze i zachowanej wilgotności naturalnej wycina się dwie kostki o objętości 20 - 30 cm3. Początkowo suszy się je w temperaturze pokojowej do stanu powietrzno - suchego, dalsze suszenie odbywa się w suszarce w coraz wyższej temperaturze. Masę oznacza się przez ważenie, a objętość przez zanurzenie w rtęci. Ostatni pomiar masy wykonuje się po wysuszeniu próbki do stałej masy w temperaturze 105 - 110 oC.

Znając masę szkieletu próbki oblicza się wilgotność dla wszystkich uprzednio wyznaczonych mas próbki określanych w czasie suszenia. Z uzyskanych wyników badań sporządza się wykres krzywej skurczalności, do której przeprowadza się styczne. Rzut punktu przecięcia się stycznych na oś odciętych wyznacza wilgotność odpowiadającą granicy skurczalności .

Granica plastyczności ( wP %)

Granicą plastyczności gruntu nazywamy wilgotność, jaką ma grunt na granicy konsystencji półzwartej i plastyczne. Po uzyskaniu przez grunt podczas wałeczkowania wilgotności odpowiadającej granicy plastyczności, wałeczek pęka po osiągnięciu średnicy około 3 mm.

Przygotowanie próbek do oznaczenia

Z dostarczonego do badania gruntu makroskopowo jednorodnego, o zachowanej wilgotności naturalnej należy wydzielić próbkę o masie ok. 50 g. W przypadku, gdy grunt jest w stanie półzwartym lub zwartym należy go nasycić wodą destylowaną do stanu plastycznego. Grunty o konsystencji płynnej należy w temperaturze pokojowej podsuszyć do stanu plastycznego.

Obliczenie granicy plastyczności

Wilgotność odpowiadającą granicy plastyczności oblicza się ze wzoru:

gdzie: mwt - masa próbki wilgotnej, łącznie z masą parowniczki w gramach

mst - masa próbki wysuszonej, łącznie z masą parowniczki w gramach

mt - masa parowniczki w gramach

Za wynik należy przyjąć średnią arytmetyczną z obu oznaczeń wilgotności, jeśli ich różnica nie przekracza 10 % względnej wartości średniej. W innym przypadku należy przeprowadzić dwa dodatkowe oznaczenia, a wynik obliczyć jako średnią arytmetyczną z trzech najmniej różniących się wartości.

Granica płynności ( wL %)

Metoda Casagrande'a

Metodę tę należy stosować we wszystkich przypadkach badań gruntów dla potrzeb projektowania na podstawie Polskich Norm.

Przygotowanie próbek do oznaczenia

Z dostarczonego do badania gruntu makroskopowo jednorodnego, o zachowanej wilgotności naturalnej należy wydzielić próbkę o masie ok. 100 g, umieścić w parowniczce i zalać ją wodą destylowaną. Po upływie ok. 20 h nasycony wodą grunt należy wymieszać do uzyskania jednorodnej pasty.

Wykonanie oznaczenia

Przygotowaną pastę należy nakładać do miseczki poprzez rozsmarowywanie cienkich warstw gruntu tak aby nie dopuścić do zamknięcia pęcherzyków powietrza, a rozsmarowany grunt utworzył walcową powierzchnię wklęsłą (grubość warstwy gruntu nie powinna przekraczać 9 mm a jego masa ok. 50 gram). Po zwarzeniu miseczki z gruntem wykonuje się w gruncie bruzdę (przy użyciu rylca) prostopadłą do osi obrotu miseczki. Miseczkę umieszcza się w aparacie i sprawdza wysokość jej opadania (1 cm). Następnie obraca się korbką (co powoduje stopniowe podnoszenie miseczki i jej gwałtowny spadek z wysokości 10 mm) z prędkością ok. 2 obr/s i liczy się ilość obrotów oraz obserwuje bruzdę w gruncie. Korbką należy obracać do czasu złączenia się bruzdy na długości 10 mm i wysokości 1 mm. Następnie ze środka bruzdy pobiera się próbkę o masie ok. 10 gram i oznacza jej wilgotność.

Pozostały w miseczce grunt wkłada się do parowniczki, dolewa troszeczkę wody destylowanej i miesza z resztą gruntu. Po dokładnym wymieszaniu nakłada się ponownie pastę do miseczki i wykonuje czynności jak uprzednio.

Na skutek dolania wody grunt staje się bardziej płynny, co oznacza, że bruzda zejdzie się przy mniejszej ilości obrotów.

Aby określić granicę plastyczności należy powtórzyć badanie przynajmniej pięć razy. Do obliczania wyników nie należy przyjmować badań dla których liczba uderzeń wynosi więcej niż 35 a mniej niż 12.

Obliczanie wyników

Po oznaczeniu liczby uderzeń i wilgotności dla każdej badanej próbki gruntu, wyniki należy przedstawić na wykresie. Przez punkty odpowiadające poszczególnym badaniom należy przeprowadzić linię, trzy punkty powinny leżeć w przybliżeniu na prostej, z pozostałych dwóch jeden powinien leżeć powyżej linii, drugi poniżej w odległościach nie większych niż 0,6 % w skali wilgotności.

Punkt przecięcia się wyznaczonej prostej z linią pionową wskazującą 25 uderzeń określa wilgotność odpowiadającą granicy plastyczności.

Metoda Wasiliewa

Zasada metody

Metoda ta polega na pomiarze głębokości zanurzenia się stożka w paście gruntowej znajdującej się w naczyniu cylindrycznym. Za granicę płynności przyjmuje się wilgotność, przy której stożek zagłębia się w pastę gruntową na głębokości 10 mm.

Wykonanie oznaczenia

Przygotowaną pastę gruntu wkłada się do naczynia cylindrycznego tak aby nie powstały w niej pęcherzyki powietrza. Górną powierzchnię próbki należy wygładzić równo z brzegami naczynia.

Trzymają stożek za uchwyt dotyka się lekko ostrzem do powierzchni próbki, a następnie puszcza się go, umożliwiają swobodne zagłębienie stożka w gruncie. Po około 5 s od chwili zwolnienia uchwytu stożka, należy ustalić jego zagłębienie

Obliczanie wyników

Jeżeli w obu badaniach uzyskano zagłębienie stożka na głębokość 10 mm, to jako granicę płynności gruntu wg Wasiliewa należy przyjąć średnią arytmetyczną wilgotności gruntu przy obu oznaczeniach. Różnica wartości wilgotności gruntu nie powinna przekraczać 5 % wartości średniej. W przypadku, gdy przy kolejnych badaniach uzyskano różne zagłębienia stożka 8 - 12 mm, to wartość wL należy określić za pomocą interpolacji graficznej.

19. Co to jest wskaźnik zagęszczenia, jakich gruntów dotyczy oraz jakie jest jego praktyczne znaczenie?

Wskaźnik zagęszczenia oznaczony symbolem Is informuje jak został zagęszczony grunt wbudowany w podłoże. Wskaźnik ten oznacza się tylko dla gruntów nasypowych, czyli tworzonych przez człowieka.

Wartość wskaźnika zagęszczenia wyznacza się według zależności: Is = ρ_d/ρ_{d max}. Podane we wzorze dwie gęstości objętościowe szkieletu gruntowego określa się w badaniach laboratoryjnych. Gęstość znajdująca się w mianowniku oznaczona jest w trakcie badania Proctora. Podczas tego badania próbka gruntu jest ubijana w cylindrze. Ta sama próbka zagęszczana jest przy różnych wilgotnościach. Badanie pozwala wykreślić krzywą zależności gęstości objętościowej od wilgotności.

20. Jak w badaniach polowych można określić stan gruntu?

 Do określenia stanu gruntów w warunkach polowych ( bez pobierania próbek) stosuje się sondowanie gruntu. Najczęściej są stosowane typy sond dynamicznych o końcówce stożkowej, krzyżakowej lub cylindrycznej. Sondowanie polega na wciskaniu, wbijaniu lub wkręcaniu sondy w grunt w zależności od głębokości wciskania sondy wciskanej lub notowaniu liczby uderzeń na każde 10 cm zagłębienia w grunt końcówki wbijanej sondy lekkiej, 20 cm sondy ciężkiej i 30 cm sondy o końcówce cylindrycznej.

---