Przedmiot działalności , pośrednictwa i organizacji w turystyce
Definicje biura podróży
określenie stosowane do podmiotów zajmujących się działalnością pośrednictwa i organizacji w turystyce jako jednym bądź głównym przedmiotem działalności
jeden z podstawowych typów przedsiębiorstw turystycznych występujący jako podmiot w roli :
pośrednika między organizacjami oferującymi usługi i turystami
organizatora imprez turystycznych
jednostki świadczącej własne usługi
Ustawa o usługach turystycznych jeżeli chodzi o podmiot prowadzący działalność w zakresie pośrednictwa i organizacji w turystyce wyodrębnia :
Organizatora turystyki - przedsiębiorca organizujący imprezę turystyczną , występujący we własnym imieniu jako usługodawca wobec klientów (touroperator)
Pośrednika turystycznego - przedsiębiorca wykonujący na zlecenie klienta czynności faktyczne i prawne związane z zawieraniem umowy o świadczenie usług turystycznych
Agenta turystycznego - przedsiębiorca, którego działalność polega na stałym pośredniczeniu w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych na rzecz organizatorów turystyki
Innych usługodawców turystycznych - hotelarzy, przewoźników, podmioty rekreacyjne, pilotów wycieczek, restauratorów, którzy nie organizują imprez turystycznych i nie pośredniczą na zlecenie klienta w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych
Ok. 6% - wycieczki w formie spakietyzowanej
Podział podmiotów pośrednictwa i organizacji na rynku turystycznym
hurtownicy - przedsiębiorstwa tworzące gotowe pakiety podróży i sprzedające je poprzez detalicznych agentów biurom podróży
wholesalers - łączących w jeden pakiet „naziemnych” (nocleg, wyżywienie, transport lądowy) i „powietrznych” (transport lotniczy) elementów składowych usługi, sami kontraktując pakiet lądowy
touroperators - dostarczających usług „lądowych” dla wholesalers'ów , agentów podróży i linii lotniczych
wholesalers / touroperators - organizują zarówno „lądowe” elementy pakietu, jak i jego całość , łącznie z transportem lotniczym
detaliści - podmioty działające w imieniu lub jako reprezentant dowolnego segmentu turystyki, dostarczając usług podróży, a więc w imieniu linii lotniczych, touroperatorów, hoteli , agencji rent a car etc.
Organizator turystyki
Organizator turystyki - przedsiębiorstwo usługowe zajmujące się dostarczaniem cząstkowych lub kompletnych ofert turystycznych, zaliczane częściowo do wytwórców, a częściowo do pośredników sprzedaży usług turystycznych
Organizowanie imprez turystycznych to działalność polegająca na :
Przygotowaniu - m.in. układanie przewidywanego programu imprezy, poszukiwanie odpowiednich usług składających się na imprezę, zawieranie umów z podwykonawcami
Oferowaniu - przedstawienie przygotowanej imprezy do sprzedaży
Realizacji - faktyczne świadczenie usług określonego rodzaju i jakości, składających się na imprezę turystyczną, w czasie i miejscu wynikającym z programu imprezy
Impreza turystyczna
Co najmniej dwie usługi turystyczne, stanowiące pewną funkcjonalną całość (jednolity program) i objęte wspólną ceną, jeżeli usługi te obejmują nocleg lub trwają ponad 24 godziny albo jeżeli program przewiduje zmianę miejsca pobytu
Jest to zestawienie turystycznych świadczeń cząstkowych, które zostają przez jednego organizatora podróży powiązane w jeden pakiet i zaoferowane pod jedną ceną : pakiet musi zawierać co najmniej transport i zakwaterowanie
Rodzaje pakietów turystycznych
Poznawcze (np. wycieczki do miast - Paryż, Londyn)
Wypoczynkowe
Inne (zorganizowane podróże , służbowe wyjazdy na targi, konferencje, kongresy, wystawy, festiwale, imprezy sportowe, hazard, parki rozrywki)
Przedmiot działalności biur podróży
Przedmiotem działalności biur podróży jest stworzenie handlowego kontaktu między producentami usług turystycznych (przewoźnicy, hotelarze, punkty gastronomiczne, instytucje kulturalne i rozrywkowe, organizatorzy kompleksowej obsługi ruchu turystycznego) a nabywcami detalicznymi tych usług.
Podstawowe usługi stanowiące przedmiot pośrednictwa turystycznego
Sprzedaż biletów na różne środki transportu, rezerwacja miejsc w środkach transportu, pośrednictwo w wynajmie autokarów, samochodów osobowych
Sprzedaż i rezerwacja noclegów w obiektach hotelarskich
Sprzedaż usług gastronomicznych
Sprzedaż usług instytucji kulturalnych , rozrywkowych, sportowych i rekreacyjnych
Sprzedaż usług ubezpieczeniowych
Załatwianie w imieniu turysty formalności paszportowo-wizowych
Sprzedaż pakietów zorganizowanej obsługi wytwarzanych przez inne podmioty krajowe i zagraniczne (często z marżą)
Skup i sprzedaż walut obcych i realizacja czeków podróżnych
Zasady podejmowania działalności w zakresie organizacji i pośrednictwa turystyki
działalność gospodarcza polegająca na organizowaniu imprez turystycznych oraz na pośredniczeniu na zlecenie klientów w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych wymaga uzyskania zezwolenia
zezwolenia udziela się na czas nie oznaczony, jeżeli przedsiębiorca spełnia następujące warunki:
zapewnia kierowanie działalnością przedsiębiorstwa przez osoby: posiadające odpowiednie wykształcenie i praktykę , oraz nie karane
przedstawi dowód zapewnienia pokrycia kosztów powrotu klienta do kraju, w wypadku gdy organizator turystyki wbrew obowiązkowi nie zapewnia tego powrotu, a także pokrycia zwrotu wpłat wniesionych przez klientów w razie niewykonania zobowiązań umownych (tzw. suma gwarancyjna)
działalność w zakresie organizacji i pośrednictwa mogą prowadzić osoby posiadające 1 rok praktyki w obsłudze turystów i ukończone studia wyższe z zakresu turystyki i rekreacji, prawa, ekonomii, zarządzania i marketingu ; 2 lata praktyki w obsłudze turystów i ukończoną szkołę średnią z zakresu obsługi turystów lub ukończone studia wyższe inne niż wymienione dla 1 roku praktyki ; 4 lata praktyki w obsłudze turystów i ukończoną szkołę średnią inną niż dla 2 lat praktyki
organem dla udzielania zezwolenia jest właściwy Wojewoda (16)
wniosek o udzielenie zezwolenia powinien zawierać :
oznaczenie przedsiębiorcy i jego siedziby
określenie zakresu i rodzaju działalności
wskazanie miejsca wykonywania działalności
W Polsce mamy 3200 podmiotów turystycznych
HURTOWNICY
DETALIŚCI
KONSUMENCI
__ kanały bezpośrednie
------ kanały pośrednie
Etapy rozwoju rynku usług pośrednictwa i organizacji
Okres |
Nowe instytucjonalne formy działalności usługowej |
Procesy |
Rodzaje działalności usługowej |
Początek XIX w. |
Biura emigracyjne prowadzone przez armatorów i maklerów okrętowych |
|
Sprzedaż biletów okrętowych i innych dokumentów podróży |
II połowa XIX w. |
Samodzielne biura emigracyjne (morskie) |
|
Agencka sprzedaż biletów okrętowych na rzecz wielkich armatorów |
Od połowy XIX w. |
Wyspecjalizowane wielofunkcyjne biura podróży |
|
Pośrednictwo w zakresie sprzedaży biletów komunikacyjnych, rezerwowanie noclegów itd. oraz podróże zorganizowane |
Początek XX w. |
Wyspecjalizowane wielofunkcyjne biura podróży |
Nowe rodzaje usług w zakresie pośrednictwa i nowe asortymenty imprez |
Pośrednictwo i organizacja podróży |
Okres międzywojenny |
Wyspecjalizowane wielofunkcyjne biura podróży powiązane z kolejami |
Koleje otwierają własne biuro podróży, nabywają udziały w już istniejących, zawierają umowy agenckie z biurami podróży |
Pośrednictwo i organizacja podróży |
|
Wyspecjalizowane wielofunkcyjne biura podróży |
Pierwsze powiązania poziome miedzy biurami podróży |
Pośrednictwo i organizacja podróży |
|
Wyspecjalizowane wielofunkcyjne biura podróży |
Dalsze rozszerzenie oferty |
Pośrednictwo i organizacja podróży |
Lata 40-te i 50-te |
Wyspecjalizowane wielofunkcyjne biura podróży małej i średniej wielkości |
Dywersyfikacja oferty |
Pośrednictwo i organizacja podróży |
Lata 60-te i dalsze |
Powstanie specjalistycznych touroperatorów |
koncentracja pozioma koncentracja pionowa centralizacja kapitału touroperatorów
|
|
Znaczenie i funkcje biur podróży
Funkcje podmiotów świadczących usługi pośrednictwa i organizacji to :
Możliwość zakupu przez turystę odległych w czasie i przestrzeni usług cząstkowych lub ich zestawów, w dogodnym terminie, bez konieczności zmiany miejsca przebywania
Możliwość zakupu kompleksowego pakietu usług cząstkowych świadczonych przez różnych wykonawców
Możliwość wyboru zestawu świadczeń odpowiadających najbardziej potrzebom turysty
Możliwość uzyskania informacji na temat różnych ofert przez doradztwo w zakresie wyboru najkorzystniejszej oferty
Możliwość inspiracji potrzeb przez sprzedawcę pakietów usług
Zalety korzystania z usług pośrednictwa i organizacji w turystyce to :
Wygoda związana z nabyciem poszczególnych usług cząstkowych
Komfort związany z wcześniejszym zagwarantowaniem usług
Możliwość wyboru najbardziej korzystnego zestawu usług
Oszczędność czasu w stosunku do samodzielnej organizacji podróży turystycznej
Wpływ biur podróży na globalną wielkość popytu turystycznego na danym rynku
Kreacyjny wpływ usług pośrednictwa i organizacji na potrzeby turystów
Oddziaływanie marketingowe na rynek w celu pozyskania nowych klientów
Możliwość kształtowania poziomu tzw. cen całkowitych związanych z uprawianiem turystyki
Wpływ podmiotów pośrednictwa i organizacji na popyt turystyczny obejmuje:
Wielkość popytu
Strukturę rzeczową - rodzaje i zakres usług, wielkość i pojemność pakietów
Strukturę społeczną - podział rynku , segmenty, motywacje
Strukturę czasową - rozkład popytu w ciągu roku, przeciwdziałanie nadmiernej sezonowości
Strukturę przestrzenną - rozkład popytu na usługi turystyczne w skali regionu, kraju, kontynentu, czy globalnie
Mechanizmy oddziaływania podmiotów pośrednictwa i organizacji na strukturę popytu turystycznego:
Kształtowanie treści oferty biura podróży (struktura kooperacji)
Udział w kształtowaniu cen
Celowe działania marketingowe, pobudzanie segmentów rynku i odkrywanie nisz rynkowych
Efekty ekonomiczne działalności podmiotów pośrednictwa i organizacji to:
Lepsze wykorzystanie bazy materialnej turystyki
Lepsze wykorzystanie oferty podmiotów świadczących usługi cząstkowe
Wpływ na pożądaną strukturę społeczną konsumpcji turystycznej
Zwiększenie wydatków społeczeństwa na rzecz oferentów rynku turystycznego
Funkcjonowanie podmiotów pośrednictwa i organizacji w turystyce jako instrument polityki gospodarczej państwa
wpływ na rynek pracy (zatrudnienie)
zasilenie budżetu państwa (pośrednio i bezpośrednio[podatek VAT 7%])
zasilenie budżetów lokalnych (pośrednio i bezpośrednio[opłata klimatyczna])
turystyka jako rozwinięta sfera konsumpcji (edukacja, zdrowie , wypoczynek)
sterowanie strukturą wydatków gospodarstw domowych
aktywizacja gospodarki narodowej
aktywizacja regionów o niższym rozwoju gospodarczym
aktywizacja bilansu płatniczego poprzez bilans turystyczny
korzystny klimat dla kontaktów gospodarczych i politycznych z innymi krajami
Zapotrzebowanie na działalność pośrednictwa i organizacji w turystyce
Cechy rynku turystycznego jako przesłanki zapotrzebowania na działalność pośrednictwa i organizacji
Udostępnianie walorów turystycznych (produkt turystyczny)
Informacja (na temat walorów i usług turystycznych)
Transport turystyczny (przemieszczanie)
Mieszkanie (noclegi)
Wyżywienie (gastronomia)
Ubezpieczenia życiowe i majątkowe
Załatwianie formalności (paszportowych, wizowych)
Kompleksowość jako efekt użyteczności działalności w dziedzinie pośrednictwa i organizacji turystyki
Natura popytu turystycznego (kompleks różnych potrzeb)
Cechy popytu turystycznego (czas wolny, zasięg podróży, wzrost dochodów, urbanizacja, uprzemysłowienie, motywacja, kultura, rozwój transportu - środki i czas przemieszczania, podróże służbowe
Cechy podaży turystycznej (strukturalna elastyczność, powiązanie z infrastrukturą państwa, kapitałochłonność, komplementarność, sezonowość, sztywność przestrzenna, wysokie koszty stałe)
Mechanizm powstawania popytu na usługi turystyczne
od strony klienta
Konsument (turysta) chcąc ograniczyć własny czas na zakup cząstkowych usług turystycznych dysponując odpowiednimi środkami pieniężnymi przenosi swoje działanie na oferentów usług pośrednictwa i organizacji.
od strony producenta
Producent cząstkowych usług turystycznych może sam zajmować się zbytem swoich produktów na rzecz popytu rynkowego lub skorzystać z usług podmiotów pośrednictwa i organizacji, które sprzedają swoje usługi w formie kompleksowej (`uszlachetnionej')
Funkcja produkcji użyteczności w turystyce
Funkcja ta wynika z cech popytu na usługi turystyczne oraz cech podaży wraz z mechanizmem powstawania popytu na usługi turystyczne
Sposoby sprzedaży usług turystycznych przez producentów
sprzedaż hurtowa usług innym podmiotom
sprzedaż usług producentów bezpośrednio odbiorcom
utworzenie własnej sieci sprzedaży
wspieranie działaniami marketingowymi skierowanymi bezpośrednio na rynek
Czynniki rozwoju działalności w dziedzinie pośrednictwa i organizacji w turystyce
dochody realne ludności (wzrost dobrobytu)
rozwój oferty podażowej na rynku turystycznym
rozwój kulturowy i społeczny
rozwój transportu
czas wolny (instytucjonalizacja i wydłużenie)
rozwój hotelarstwa, gastronomii, rekreacji
liberalizacja przepisów paszportowo-wizowych
wzrost udziału podróży służbowych
Powstawanie imprez turystycznych
Rdzeń produktu - co turysta kupuje, główny motyw: podróżowanie, główne atrakcje związane z walorami turystycznymi
Fazy tworzenia imprezy turystycznej
Programowanie imprezy - pomysł, zarys programu i rozwój pomysłu, analiza sytuacji przedsiębiorstwa, szczegółowe programowanie, testowanie imprezy
Akwizycja - tworzenie pakietu usług, dobór komponentów , zestawienie ofert, działania promocyjne
Przygotowanie do imprezy - kalkulacja, ceny, pozyskanie klientów, uruchomienie imprezy
Realizacja imprezy - świadczenie usługi organizacji imprezy
Zamknięcie imprezy - rozliczenie kosztów z usługobiorcami, dostawcami i pracownikami
Zagadnienia podaży usług pośrednictwa i organizacji
Potencjał turystyczny to:
walory danego obszaru
społeczność lokalna
obiekty i urządzenia turystyczne
zasoby ludzkie nie wykorzystywane, a mogące przydać się w obsłudze turystyki
asortyment i jakość świadczonych usług
Racjonalna inwentaryzacja potencjału turystycznego - ocena atrakcyjności turystycznej dla przygotowania imprezy turystycznej
Typologia walorów obszaru turystycznego (ocena infrastruktury turystycznej i paraturystycznej)
baza noclegowa
baza gastronomiczna
infrastruktura transportowa bliskiego i dalekiego zasięgu
baza kulturalno-rozrywkowa
obiekty religijne
walory uzdrowiskowe
obiekty do organizacji kongresów
walory krajoznawcze
walory związane z wykonywaniem czynności służbowych
Chłonność turystyczna
Chłonność turystyczna to zdolność środowiska przyrodniczego do przyjęcia określonej wielkości obciążenia ruchem turystycznym. Wskaźnik chłonności określa wielkość obciążenia ruchem turystycznym (liczbę turystów) na jednostkę powierzchni. Na podstawie wskaźnika określa się optymalność warunków wypoczynku oraz dopuszczalny poziom obciążenia środowiska
Pojemność turystyczna
Pojemność turystyczna to maksymalna zdolność obszaru zagospodarowanego lub jego fragmentu (obiekty, urządzenia, szlaki) do przyjęcia ruchu osób (turystów). Miarą pojemności jest wskaźnik, określający maksymalną liczbę użytkowników danego obiektu, urządzenia, szlaku.
Przepustowość turystyczna (miejscowości, obiektów, szlaku)
Przepustowość turystyczna to liczba turystów mogących skorzystać z walorów turystycznych w warunkach optymalnego odbioru wrażeń i swobody ruchu. Miernik wyraża liczbę osób na jednostkę czasu.
Typologia obiektów i urządzeń turystycznych
noclegowe
żywieniowe
transportowe
krajoznawcze
rekreacyjne
rozrywkowe
dla wykonywania czynności służbowych w warunkach podróży
zdrowotne
organizacji kongresu
wypożyczanie sprzętu
rent a car
towarzyskie
bytowe
Typologia usług świadczonych turystom:
Podstawowe (noclegowe, gastronomiczne, transportowe itd. )
Samoobsługowe (oznakowanie, camping, caravaning, prowiant, mapy, przewodniki, gry, sprzęt audiowizualny)
Potencjał kadrowy obszaru recepcji turystycznej
przewoźnicy
hotelarze
pracownicy gastronomii
obsługa muzeów, parków narodowych
pracownicy obsługi obiektów i urządzeń turystycznych
pracownicy obsługi kongresów, pielgrzymek
tłumacze
pracownicy organizatorów turystyki, pośredników i agentów
pracownicy kulturalno-oświatowi domów wczasowych
przewodnicy turystyczni
przewodnicy turystyki kwalifikowanej
badacze historii i zabytków regionu
Wykład z Milewskim
Przygotowanie imprezy
Rozpoznawanie popytu, podjęcie decyzji co do segmentów rynku i form obsługi
Przygotowanie konkretnej oferty programów imprez wraz z przeprowadzeniem kalkulacji kosztów i cen (usługi cząstkowe; kto? Co? Gdzie? Kiedy?)
Zabezpieczenie potrzebnych dla realizacji imprez usług cząstkowych (zamówienie usług u usługodawców, zawarcie umów) Uzgodnienia z usługodawcami zagranicznymi - touroperatorami innych krajów ?
Podjęcie decyzji co do sposobów i form sprzedaży imprez na rynku (pośrednicy czy sprzedaż bezpośrednia)
Realizacja imprezy (rezydent przebywający na miejscu docelowym desygnowany z ramienia touroperatora)
Finansowe rozliczenie należności od klienta i zobowiązań wobec agentów, rezydentów
Przesłanki zapotrzebowania na działalność pośrednictwa i organizacji
Zapotrzebowanie na udostępnianie walorów turystycznych
Zalicza się do tego zapotrzebowanie na udostępnianie i oznakowanie szlaków turystycznych, oznakowanie plaż, wyposażenie umożliwiające wykonywanie określonych czynności (wędki, rowery, sprzęt wodny ...)
Zapotrzebowanie na informację
Informacja na temat walorów turystycznych. Powinna ją cechować dostępność. Także powinna zawierać możliwości kupienia określonych dóbr i usług w czasie trwania podróży. Turysta może sam, na własną rękę, zdobywać informacje lub też skorzystać z pośredników (np. biura podróży, punkty informacji turystycznej)
Transport (przemieszczanie się)
Potrzeba ta wynika z faktu immobilności dóbr i walorów turystycznych. Transport można organizować we własnym zakresie (własnymi środkami transportu) lub też korzystać z środków udostępnionych przez przewoźników
Zakwaterowanie
Tak jak w przypadku transportu turysta ma możliwość poszukiwania miejsca zakwaterowania samodzielnie lub też skorzystać z pośredników
Wyżywienie
Usługi gastronomiczne świadczone przez placówki mogą być rezerwowane przez pośredników lub załatwiane we własnym zakresie.
Ubezpieczenie (życia i mienia)
Biura turystyczne często pośredniczą przy załatwianiu ubezpieczeń z towarzystwami ubezpieczeniowymi.
Formalności paszportowo-wizowe
Każda z usług, dóbr wytwarzanych przez segmenty odpowiada pewnej sferze działalności gospodarczej podmiotów do tego stworzonych
Substytucyjność usług - kilka alternatywnych możliwości wykonywania usługi (np. transport lub usługi hotelowe cechuje różnorodność środków transportu i bazy noclegowej); mamy do czynienia z substytutami
Przy wyjeździe pojawia się zapotrzebowanie na wiązkę usług turystycznych (a nie tylko na jedną). Przedmiotem popytu jest pakiet różnych usług w odpowiednim miejscu i czasie, które klient chce zapewnić sobie w odpowiednim czasie i najlepiej w swoim miejscu zamieszkania.
Podaż turystyczna jest rozproszona po całym świecie w miejscach recepcyjnych. Podmioty podaży turystycznej znajdują się w oddaleniu przestrzennym od klientów wytwarzając potrzebę pośrednictwa - chęć sprzedaży swych usług przez te podmioty klientom znajdującym się z dala od nich
Od strony producentów usług cząstkowych
producent sam może zajmować się zbytem własnych produktów lub korzystać z pośrednictwa
Możliwe sposoby postępowania producentów usług cząstkowych
Wariant I - hurtowa sprzedaż usług innym podmiotom gospodarczym (organizatorzy turystyki = touroperatorzy tworzący dobro finalne z komponentów).
Mamy do czynienia z przenoszeniem ryzyka z producenta usług cząstkowych na touroperatorów. Podpisana zostaje umowa handlowa o wykupieniu całości usług lub pokrycia części kosztów niezależnie od ilości sprzedanych usług cząstkowych. Touroperatorzy uzyskują niższe ceny ale producenci w zamian mają większą
sprzedaż.
Wariant II - sprzedaż usług producentów bezpośrednio na rynku finalnych odbiorców (konsumentów usług turystycznych) realizowana przez sieć wyspecjalizowanych niezależnych podmiotów handlowych zajmujących się pośrednictwem (pośrednicy nie związani z dostawcą usług cząstkowych)
Pośrednicy zajmują się sprzedażą cząstkowych usług jak i też sprzedaży gotowych pakietów tworzonych przez touroperatorów. Umowy podpisane z dostawcami usług cząstkowych angażują środki do sprzedaży, więc także ponoszą pewne ryzyko związane z dystrybucją tych usług
Korzyści dla dostawcy producent dociera do szerszego rynku potencjalnych nabywców. Niestety nie ma jednak gwarantowanego skupu usług. Pośrednik zwalnia producenta z potrzeby posiadania biura sprzedaży. Korzyści dla pośrednika prowizja
Wariant III - wejście producenta bezpośrednio na rynek konsumenta poprzez otwarcie własnych punktów sprzedaży
Tworzenie własnej sieci poprzez którą prowadzi się sprzedaż wiąże się z dużymi nakładami finansowymi.
Wariant IV - bezpośrednie działania marketingowe producenta na rynku popytu (własne kampanie reklamowe, promocyjne zachęcające do nabywania swych usług)
Kryterium wyboru to kalkulacja:
kosztów - koszty pośrednictwa a koszt prowadzenia własnej sprzedaży
efektów - zysk możliwy do osiągnięcia z poszczególnych wariantów
Wariant I
Zniżki od cen detalicznych w zależności od formy umowy, wielkości sprzedaży, stopnia ryzyka przeniesionego na touroperatora KOSZT WIELKOŚCI UDZIELONEJ ZNIŻKI
Wariant II
Prowizja z tytułu efektywnej sprzedaży (część ceny detalicznej z której rezygnuje producent usług cząstkowych)
Wariant III
Koszty uruchomienia i prowadzenia sieci własnych punktów sprzedaży
Wariant IV
Koszty prowadzenia działań informacyjno-reklamowych prowadzonych na rynku
Porównując koszty z efektami jesteśmy w stanie dokonać racjonalnego wyboru co do optymalnego wykorzystania usług.
Przedsiębiorstwa
Transportowe
Przedsiębiorstwa
Hotelarskie
Pozostałe
Przedsiębiorstwa
Przedsiębiorstwa pośrednictwa turyst.
Organizator Podróży
Agencja Turystyczna
Turyści