Rodzinka	Bakcyl	Choroby
Ziarniaki G(+)	Staphylococcus	S. aureus	1. zak. skórne - liszajec - zap. mieszków włosowych - czyrak - jęczmień 2. zak. głębokie - zap. szpiku i kości - zap. płuc - ostre zap. wsierdzia - zap. stawów - bakteriemia - posocznica - ropnie narządów wewn. 3. choroby wywołane toksynami - gronkowcowe zap. złuszczające skóry - liszajec pęcherzowy - płonica gronkowcowa - gronkowcowe zatrucia pokarmowe - TSS (zesp. szoku toksycznego)
				S. epidermidis	1. zak. skórne - liszajec - zap. mieszków włosowych 2. zak. głębokie - ostre zap. wsierdzia (najczęstszy cz. etiologiczny) - zap. stawów - bakteriemia - posocznica - ropnie narządów wewn.
				S. saprophyticus	-zak. ukł. moczowego (u kobiet) - zap. stawów - bakteriemia - posocznica - ropnie narządów wewn.
		Micrococcus	M. sp.
		Streptococcus	Str. pyogenes (gr. A) β	1. zak. pierwotne - angina i zap. gardła - ropne zap. skóry i liszajec - różą - cellulitis - gorączka połogowa - martwicze zap. powięzi - zap. ucha środk., zap. zatok, zap. wyrostka sutkowego, zap. płuc, bakteriemia - szkarlatyna (płonica) - paciorkowcowy zesp. wstrząsu toksycznego 2. następstwa (już nie ropne) - gorączka reumatyczna - zap. serca - zap. stawów - pląsawica - ostre paciorkowcowe kłębuszkowe zap. nerek - rumień guzkowaty
				Str. agalactiae (gr. B) β	- zak. noworodków nabyte podczas przechodzenia przez kanał rodny - bakteriemia - zap. płuc - zap. opon m-r
				Enterococcus (gr. D) βαγ - E. fecalis - E. faecium	oportuniści mogący powod: - zak. dr. moczowych - zap. wsierdzia
				Str. viridans α	- próchnica - zap. tk. przyzębnych - zap. wsierdzia
				Str. pneumoniae α (pneumokoki)	- bakt. zap. płuc (dorośli i dzieci) - zap. ucha środk. - zap. opon m-r - zap. zatok - zap. oskrzeli
	Ziarniaki G+ Beztlenowe	Peptostreptococcus		- ropnie narządów wewn. - zak. ginekologiczne - zak. ukł. moczowego
		Peptococcus
	Laski G+	Corynebacterium	C. diphtheriae (maczugowiec błonicy)	błonica błonica nozdrzy przednich błonicze zap. migdałków błonica gardła objawy późne: zap. mm. sercowego, neuropatie obwodowe dyfteryt
		Listeria	L. monocystogenes	1. listerioza noworodków - zap. opon m-r ( w pierwszych 3 tyg życia) 2. listerioza dorosłych - lekka gypopodobna - listerioza o gwałtownym przebiegu - zap. opon m-r - bakteriemia - zap. wsierdzia 3. angina septyczna z mononukleozą
		Bacillus	B. anthracis	wąglik skórny, płucny, przewodu pok., bakteriemia, zap. opon m-r
				B. cereus	zatrucia pokarmowe
				B. subitis	u ludzi o obniżonej odporności może być posocznica
	Laski G+ Beztlenowe Przetrwalnikujące		Clostridium	Cl. perfringens	1. zak. skóry i tk. podskórnej - zak. ropne i ropnie - miejscowe zap. tk. podskórnej - martwicze zap. jelit - zgorzel gazowa 2. zatrucia pokarmowe - biegunka, ustępuje sama
				Cl. difficile	- biegunka - rzekomobłoniaste zap. jelit
				Cl. botulinum	botulizm - zatrucie pokarmowe-> porażenie zstępujące - botulizm niemowląt-> porażenie wiotkie - botulizm przyranny-> porażenie zstępujące
				Cl. tetani	tężec - miejscowy - obejmujący mm. głowy - uogólniony -> szczękościsk, uśmiech sardoniczny, opistotonus
	Laski G+ Beztlenowe	Bifidobacterium
		Eubacterium
		Lactobactillus		- próchnica zębów
		Propionibacterium	P. acnes	- trądzik pospolity - zak. stawów - zak. oczu - zak. ran - ch. Kawasaki
	Ziarniaki G-	Neisseria	N. meningitidis	- ch. gorączkowa - zap. opon m-r - ostra posocznica meningokokowa - wysypka; martwica; zgorzel palców - hipotensja; uszk. wielonarządowe; wstrząs septyczny - może wyst. zesp. Watherhousa- Friderichsena - zap. gardła, płuc, posocznica, zap. cewki moczowej
				N. gonorrhoeae	1. zak. miejscowe - zap. cewki moczowej - zap. szyjki macicy - stan zap. miednicy - rzeżączka odbytniczo- odbytowa - rozsiane zak. gonokokowe - zak. pochwy, sromu i odbytu - noworodkowe zap. gałki ocznej - rzeżączka gardła - zap. torebki wątroby (zasp. Fitza- Huhg i Curtisa) 2. zak. rozsiane - ropne zap. stawów, zmiany skórne, zap. pochewek ścięgien
		Moraxella	M. catarrhalis	- zap ucha środkowego - zap. zatok - zap. wsierdzia - zap. oskrzeli, płuc
	Pałeczki G-	Haemophilus	H. influenzae	- zap. opon m-r - zap. ucha środk. i zap. zatok - ostre, bakt. zap. nagłośni - zap. tk. łącznej podskórnej - bakteriemia - choroby układu oddechowego - przewlekłe zap. oskrzeli - zap. płuc
				H. parainfluenzae	- zap. płuc - zap. wsierdzia
				H. aegyptius	- zap. spojówek
				H. ducreyi	- wrzód miękki
		Bordetella	B. pertusis	krztusiec
		Enterobacteriaceae	E. coli	- biegunka - zak. ukł. moczowego - zap. opon m-r u noworodków
				Citrobacter Enterobacter Serratia Klebsiella Proteus Yersinia enterocolitica	- zap. płuc - posocznica - zak. u chorych z obniżoną odpornością - zak. ukł. moczowego - zap. j. cienkiego i okrężnicy
				Klebsiella K. pneumoniae K. oxytoca K. ozaenae	- zap. płuc - zak. ukł. moczowego - posocznica - epidemiczna biegunka
				Enterobacter	- zak. dróg moczowych - bakteriemia - posocznica
				Serratia	- zak. ran operacyjnych - zak. dr. moczowych - zak. ukł. oddechowego - posocznica
				Proteus	- zak. ukł. moczowego - kamica nerkowa - zak. ran - posocznica
				Morganella	- zak. szpit. dr. moczowych - zap. płuc - bakteriemia
				Citrobacter	- zak. dr. moczowych - biegunki - zak. ran - zap. opon m-r u noworodków
				Yersinia Y. pestis Y. enterocolitica	- dżuma dymienicza - dżuma płucna - zap. żołądka i jelit - reaktywne zap. stawów - zesztywniające zap. stawów kręgosłupa
				E. coli enterotoksykogenne	- biegunka podróżnych
				E. coli enterokrwotoczne	- biegunka - krwotoczne zap. okrężnicy - zesp. hemolityczno- mocznicowy
				E. coli enteroadherentne	- biegunka (najczęściej dzieci)
				Shigella	- czerwonka - biegunka
				Salmonella typhi	- dur brzuszny - bakteriemia
				Salmonella enteritidis	- zap. j. cienkiego i grubego (salomonelloza) - zap. szpiku ( u chorych na niedokrwistość sierpowatą)
			Vibrionaceae	Vibrio cholerae	- obfita wodnista biegunka (toksykoinfekcja)
				Vibrio parahaemolyticus	- zap. żołądka i jelit
			Campylobacter	C. fetus	- biegunka - posocznica - uogólnione, gorączkowe zak. w pacjentów w złym stanie
				C. jejuni	- ostre zap. żołądka i jelit - zesp. Guillaina- Barrego - biegunka - ostra czerwonka u dzieci - posocznica
		Helicobacter	H. pylori	- przewlekłe zap. żołądka - ch. wrzodowa żołądka - rak żołądka
		Pseudomonas	P. aeruginosa	- zak. różnych tkanek - zak. ucha zewn. i środk. - bakteriemia - zap. mieszków włosowych
		Brucella	B. melitensis B. abortus B. suis	- zesp. grypopodobny z gorączką, bólami głowy, zaparciami, silnym bólem kończyn, pleców i brzucha - falująca gorączka - niedokrwistość, męczliwośc - następstwa - zap. stawów, kręgosłupa, opon m-r, bł. nacz. oka, jąder
	Pałki G- Beztlenowe	Bacteroides	B. fragilis	- ropnie narządów wewn. - zak. ginekologiczne - posocznice - zap. dr. moczowych, wyrostka, otrzewnej - zgorzel płuc
		Prevotella
		Fusobacterium		- posocznice
	Prątki	Mycobacterium	M. tuberculosis	- gruźlica { wpisać te tam wszystkie gruźlice}
				M. avium	- zak. oportunistyczne (najpierw obejmuje płuca)
				M. leprae	- trąd (ch. Hensena) - postać tuberkuloidowa - postać lepromatyczna - postać graniczna
	Krętki	Treponema	T. pallidum	- kiła dorosłych - kiła wrodzona
		Borrelia	B. reccurentis	- dur powrotny
				B. burgdorferi	- borelioza (ch. z Lyme) (3 stadia)
		Leptospira	L. interrogans	- leprosporioza - podkliniczna - bez żółtaczki - z żółtaczką - ch. Weila - gorączka błotna
	Legionella	L. pneumophilia	- ch. legionistów - gorączka Pontiac
	Mycoplasmataceae	M. pneumoniae	- zap. dr. oddechowych - zap. płuc - zak. OUN - zap. ucha środk. - zak. mm. serc. - zak. stawów - zak. krwi
			M. hominis	- zak. dr. moczowo- płciowych - gorączka połogowa - nierzeżączkowe zap. cewki moczowej - zap. narządów miednicy
			Ureoplasma ureoliticum	- niegonokokowe zap. cewki - zap. bł. płodowych
		Actinomycetaceae	Actinomyces israeli	- promienica - ropnie z żółtymi ziarnami
			Nocardia	- zak. podskórne - zap. płuc
			Streptomyces	- podskórne zak. z żółtymi ziarnami (mycetoma)
Wewn. Kom.		Chlamydiae	Ch. psittaci	- papuzica
			Ch. trachomatis	- jaglica - niegonokokowe zap. cewki moczowej - śluzowo- ropne zap. szyjki macicy - nieropne zap. spojówek - zap. górnych dr. oddechowych - ziarniniak weneryczny
			Ch. pneumoniae	- zap. górnych dr. oddechowych - odoskrzelowe zap. płuc
		Rickettsiaceae	Riketsiae R. prowezaki R. typhi R. guintana	- gorączka plamista - dur plamisty endemiczny - dur zaroślowy - ch. Brilla - gorączka okopowa
			Coxiella C. burnetti	- gorączka Q
			Ehrlichia	- erlichioza
	Bortanella	B. bacilliformis	- ch. kociego pazura - bartoneloza (ch. Carriona) - naczyniakowatość bakt. i plamica wątrobowa - gorączka okopowa - zap. wsierdzia
Pierwotniaki	Entamoeba	E. histolitica	- pełzakowica - czerwonka amebowa - zap. wyrostka - perforacja jelita - krwawienia z jelita - ropnie wątroby, płuc, mózgu
		Lamblia	L. intestinalis	- lamblioza - zesp. wątrobowo- trzustkowy - niestrawność - biegunki (cuchnące)
		Trichomonas	T. vaginalis	- rzęsistkowica - zak. ukł. m-p - nadkażenia
		Toxoplasma	T. gondii	- toksoplazmoza - nabyta - wrodzona - chorzy z AIDS: rozlana, martwicza encefalopatia, zap. płuc
		Pneumocystis	P. carini	- pneumocystodoza epidemiczna - pneumocystodoza oportunistyczna
		Plasmopodium	P. vivax	- malaria
Grzyby	Dermatofity	Trichophyton T. metagrophytes T. flavescens	- grzybica skóry (owłosionej i nieowłosionej), włosów (strzygąca), paznokci, tk. podskórnej
				Epidermophyton E. flucosum	- grzybica skóry i paznokci
				Microsporum M. rypseum M. canis	- grzybica skóry, włosów, rzadko paznokci
			Drożdżaki	Candida C. albicans	- kandydoza j. ustne, pochwy, skóry gładkiej, paznokci, stóp - zak narządów wewn: płuca, OUN, ww. chł, narządy m-p, wątroba, sledziona, jelita, wsierdzie
				Cryptococcus C. neoformans	- kryptokokoza narządów wewn. (płuca, OUN) i skóry
			Grzyby dimorficzne (Fungi imperfecti)	Sporotrichum schenecki	- sporotrichoza
				Blastomyces dermatidis	- blastomykoza
				Histoplasma capsulatum	- histoplazmoza (cytomykoza)
			Asparagillus (Plaśniak)	A. fumigatus	- aspergiloza
				A. flavus	- toksyna powoduje: - martwice wątroby - nowotwory złośliwe
		Penicillium (Pędzlak)	P. sp	- zap. oskrzeli - ropnie płuc - zak. paznokci - zap. ucha - owrzodzenia skóry
Wirusy DNA	Herpetoviride 2x DNA osłonka	HSV-1	- opryszczki pierw. i nawrotne - zap. mózgu - zap. opon m-r - zap. rogówki - zap. uogólnione noworodków
				HSV-2	- opryszczka narządów płciowych - zak. uogólnione noworodków
				w. ospy wietrznej- półpaśca	- ospa wietrzna - półpasiec - zap. mózgu, opon m-r, płuc, rogówki - zesp. Reye'a
				w. Epsteina- Barra	- mononukleoza - chłoniak Burkita - rak nosogardzieli
				w. cytomegalii	- zap. wątroby, nerek - zesp. nukleozopodobny - zak. płodu
				w. opryszczki typu 6	- rumień nagły - chłoniaki z limf. B - zesp. przewlekłego zmęczenia
		Adenoviride 2x DNA bez osłonki	Adenowirus	- przeziębienie - zap. górnych dr. oddechowych - biegunka - zap. rogówki i spojówki - zap. opon m-r - wgłobienie jelita
		Papovaviride 2x DNA bez osłonki	w. brodawczaka HPV	- brodawki skórne - kłykciny kończyste - rak szyjki macicy - brodawki krtaniowe - epidermodysplasia verruciformis
		Poxviridae 2x DNA		- ospa prawdziwa - mięczak zakaźny
		Hepadnaviride 2x niekompletne DNA podwójny kapsyd	HBV w. wzw B	- zapalenie wątroby typu B - pierwotny rak wątroby
		Parvoviride 1x DNA bez osłonki		- aplazja szpiku kostnego - rumień zakaźny - obrzęk płodu
	Wirusy RNA	Picornaviride 1x RNA+ bez osłonki	Rynowirus	- przeziębienie (nieżyt)
				Enterowirusy	- przeziębienia - wysypka odropodobna
				- Poliowirus	- nagminne porażenie dziecięce - jałowe zap. opon m-r - poliomyelitis postać: rdzeniowa, opuszkowa, opuszkowo- rdzeniowa - zap. mózgu -zesp. porażenny
				- w. Coxsackie typ A i B	A: opryszczkowe zap. gardła A: zesp. dłoni, stóp i ust A: biegunka niemowląt B: zap. mm. serca, osierdzia B: pleurydynia B: wieloukładowa ch. noworodków A,B: jałowe zap opon m-r(bez obj. 90%) A,B: przeziębienia
				- w. ECHO	- przeziębienie wstępujące - jałowe zap. opon m-r - zap. mózgu
				- HAV w. wzw A	- ostre zap. wątroby
		Togaviride 1x RNA+ osłonka	w. różyczki	- różyczka - wrodzona różyczka - poinfekcyjne zap. mózgu - wędrujące zap. stawów - małopłytkowość i skaza krwotoczna
		Flawowirusy	w. kleszczowego zap. opon m-r	- zap. mózgu
				HCV (w. zap. wątroby C)	- aktywne, przewlekłe zap. wątroby
		Coronaviride 1x RNA+ osłonka		- zap. górnych dr. oddechowych - przeziębienie
		Caliciviridae 1x RNA bez osłonki	HEV w. wzw E	- zap. wątroby, nie przechodzi w fazę przewlekłą
		Orthomyxoviride 1x RNA- osłonka	A, B, C	- grypa
		Paramyxoviridae 1x RNA- osłonka	Paramiksowirusy
				- w. paragrypy	- ostre zap. krtani - zap. oskrzelików, płuc - przeziębienia - ch. grypopodobna
				- w. świnki	- świnka - pozapalne zap. mózgu - asept. zap. opon m-r - zap. gruczołów wydz. wewn.
				Morbiliwirus
				- w. odry	- odra - zap. płuc - pozapalne zap. mózgu - podostre twardniejące zap. mózgu - odra nietypowa
				Pneumowirusy
				- syncytialny w. oddechowy	- zap. górnych i dolnych dr. oddechowych
		Rhabdoviridae 1x RNA- osłonka	w. wścieklizny	- wścieklizna
		Arenaviridae 1xRNA- (segm.) osłonka	LCH w. limfocytarnego zap. splotów nacz i opon m-r	- zap. opon m-r - ch. grypopodobna
		Reoviridae 2x RNA (segm) bez osłonki	Reowirus	- biegunka - zap. górnych dr. oddechowych - zap. mózgu
				Rotawirus	- biegunka niemowląt
		Retroviridae 1x RNA+	HIV	- zesp. AIDS
		Nieklasyfikowane	HDV w. wzw D 1x RNA ułomny	- z HBV zap. wątroby o ciężkim przebiegu

---