15. Dokumentacja w ruchu drogowym
dokumenty, które musi posiadać kierowca w pojeździe w ruchu krajowym oraz międzynarodowym,
dokumenty dotyczące przewozu osób oraz rzeczy w ruchu krajowym oraz międzynarodowym,
dokumentację związaną z przewozem towarów niebezpiecznych.
Jednym z podstawowych czynników umożliwiających efektywne realizowanie procesów transportowych, zarówno w kraju jak i poza jego granicami, jest posiadanie wszelkich niezbędnych dokumentów wymaganych odpowiednimi przepisami. W związku z tym w pojeździe powinny znajdować się następujące dokumenty:
prawo jazdy kierowcy oraz dowód rejestracyjny,
wypis z licencji,
dowód uiszczenia należnej opłaty za korzystanie z dróg krajowych,
zapisy urządzenia rejestrującego samoczynnie prędkość jazdy, czas jazdy i czas postoju, obowiązkowe przerwy i czas odpoczynku,
ważne ubezpieczenie OC,
certyfikat EURO, potwierdzający odpowiedni stopień bezpieczeństwa oraz spełniania wymogów ekologicznych; Posiadanie przez kierowcę certyfikatu EURO na terenie kraju nie jest obowiązkowe, ale jeśli trasa przejazdu ma wieść za granicę, jest niekiedy obligatoryjne,
zaświadczenie ADR dla przewozu towarów niebezpiecznych.
Dodatkowo w transporcie drogowym osób:
przy wykonywaniu przewozów regularnych, przewozów regularnych specjalnych, przewozów wahadłowych lub okazjonalnych - odpowiednie zezwolenie wydawane przez Biuro Obsługi Transportu Międzynarodowego.
przy wykonywaniu międzynarodowych przewozów okazjonalnych lub wahadłowych, a także międzynarodowych przewozów na potrzeby własne - formularz jazdy.
Natomiast w transporcie drogowym rzeczy - dokumenty związane z przesyłką:
dokument przewozowy, zawierający dane o przewożonych towarach,
odpowiednie zezwolenie wymagane w międzynarodowym transporcie drogowym,
dokumenty wymagane przy przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (prawidłowo wypełniony list przewozowy, pisemne instrukcje dla kierowcy),
świadectwo wymagane zgodnie z umową o międzynarodowych przewozach szybko psujących się artykułów żywnościowych i o specjalnych środkach transportu przeznaczonych do tych przewozów (ATP),
zezwolenie na przejazd pojazdu, z ładunkiem lub bez ładunku, o masie, naciskach osi lub wymiarach przekraczających wielkości określone w odrębnych przepisach,
zezwolenie wymagane przy przewozie żywych zwierząt,
w międzynarodowym transporcie drogowym - świadectwo kierowcy, jeżeli jest wymagane.
Podczas przejazdu wykonywanego w ramach transportu drogowego lub przewozu na potrzeby własne kierowca pojazdu samochodowego jest obowiązany mieć przy sobie i okazywać na żądanie uprawnionego organu kontroli zaświadczenie.
Również kierowca taksówki jest obowiązany mieć przy sobie i okazać na żądanie licencję.
Dokumentacja wymagana przy przewozie towarów niebezpiecznych na terenie Polski jak i pozostałych krajów europejskich.
Zgodni z wymaganiami określonymi w Umowie ADR w pojeździe powinny znajdować się:
dokument przewozowy, zawierający dane o wszystkich przewożonych towarach niebezpiecznych,
instrukcje pisemne dla kierowcy,
zaświadczenie ADR (o przeszkoleniu kierowcy),
dokument ze zdjęciem potwierdzający tożsamość kierowcy,
świadectwo dopuszczenia pojazdów do przewozu niektórych towarów niebezpiecznych, jeśli potrzeba,
kopia umowy specjalnej, jeżeli przewóz jest dokonywany na podstawie takiej umowy,
zezwolenie na przewóz niektórych towarów o właściwościach wybuchowych.
W wypadku transportu towarów niebezpiecznych musimy pamiętać, aby poprawnie wypełnić list przewozowy, który musi zawierać następujące Informacje:
— numer identyfikacyjny towaru poprzedzony literami UN,
właściwą nazwę przewozową towaru,
numery nalepek ostrzegawczych dla substancji wszystkich klas za wyjątkiem klasy 1 i 7 (jeśli występuje więcej nalepek, kolejne numery powinny być podawane w nawiasach),
grupę pakowania, o ile występuje,
— liczbę i opis sztuk przesyłki,
całkowitą ilość każdego towaru niebezpiecznego (objętość, masa brutto lub masa netto),
nazwę i adres nadawcy,
nazwę i adres odbiorcy (odbiorców).
Możliwe są dwa zapisy właściwego oznaczenia towaru niebezpiecznego w dokumencie przewozowym.
Kolejnym bardzo istotnym dokumentem podczas przewozu towarów niebezpiecznych są instrukcje pisemne dla kierowcy. Instrukcje te są sporządzane na wypadek zaistnienia sytuacji awaryjnych bądź awarii. Obowiązek sporządzenia instrukcji oraz dostarczenia jej do kierowcy spoczywa na nadawcy. Instrukcje podają zwięzłe wytyczne dotyczące postępowania dla każdego przewożonego towaru niebezpiecznego lub grupy towarów. Za treść instrukcji odpowiada nadawca. Powinna być ona sporządzona w języku kierowcy czytelnie i zrozumiale oraz we wszystkich językach urzędowych krajów: nadania, tranzytowych i docelowego. Instrukcje pisemne powinny być przechowywane w kabinie kierowcy, w miejscu widocznym i łatwo dostępnym w razie potrzeby.
Instrukcja powinna być sporządzona według następującego formatu:
Ładunek:
- prawidłowa nazwa towaru niebezpiecznego lub nazwy grup towarów charakteryzujących się takimi samymi zagrożeniami, klasa i numer UN, a w przypadku grup towarów numery UN tych towarów, dla których te instrukcje są przeznaczone lub mogą mieć przeznaczenie,
opis ładunku, ograniczony do stanu fizycznego oraz zapachu podanych w celu rozpoznania towaru niebezpiecznego.
Rodzaj zagrożenia:
zagrożenie dominujące,
zagrożenia dodatkowe, łącznie z możliwymi działaniami opóźnionymi i zagrożeniami dla środowiska,
zachowanie się ładunku pod wpływem ognia lub nagrzewania (rozkład, wybuch, wydzielanie toksyn),
jeśli występują, podać, że przewożone towary reagują niebezpiecznie z wodą.
Ochrona osobista:
środki ochrony osobistej przeznaczone dla kierowcy (np. okulary ochronne, rękawice).
Podstawowe czynności kierowcy:
wyłączyć silnik,
nie używać nieosłoniętego płomienia, nie palić,
oznakować miejsce wypadku na drodze i ostrzec przejeżdżających użytkowników drogi, poinformować osoby znajdujące się w pobliżu o zagrożeniu i skierować je w stronę nawietrzną,
poinformować możliwie jak najszybciej Policję oraz Straż Pożarną.
Dodatkowe czynności kierowcy:
należy podać konkretne polecenia oraz wykaz potrzebnego kierowcy do wykonania zleconych przez nadawcę czynności dodatkowych i specjalnych, stosownie do klasy (klas) przewożonych towarów.
Pożar:
informacja dla kierowcy, jak powinien postępować w wypadku niewielkiego pożaru (powinien być zaznajomiony z tymi sposobami na szkoleniu). Kierowca nie powinien przystępować do gaszenia pożaru obejmującego ładunek.
Pierwsza pomoc:
informacja dla kierowcy, jak postępować w wypadku kontaktu z towarem niebezpiecznym.
Opisane powyżej dokumenty mają zastosowanie zarówno do pojazdów poruszających się w ruchu krajowym, jak i międzynarodowym. Dodatkowo, w celu usystematyzowania przepisów związanych z przekraczaniem granicy w 1982 roku w Genewie sporządzono Międzynarodową Konwencję w sprawie harmonizacji kontroli towarów na granicach. Celem tej konwencji jest ułatwienie kontroli towarów na granicach.