JEAN WATSON - AUTORKA MODELU HUMANISTYCZNEJ TROSKLIWOŚCI PIELĘGNIARSKIEJ

1. Opis przypadku

Pacjentka urodzona 01.03.2008 r. Dziecko trafiło do kliniki ortopedii po raz pierwszy mając 21 miesięcy. Postawiono diagnozę: rozwojowa dysplazja lewego stanu biodrowego z zestarzałym zwichnięciem lewego stawu biodrowego. Gdy wcześniej wykryto u dziecka dysplazję stawu biodrowego matka nie zgłaszała się na leczenie dziecka, tłumacząc się że kolejne wizyty nie potwierdzały tej pierwszej diagnozy. W chwili przyjęcia dziewczynka była zdrowa, nie brała na stałe leków, ani też okresowo. Założono u pacjentki wyciąg pośredni ponad głowę na okres 31 dni. Po tym okresie przeprowadzono w znieczuleniu ogólnym repozycję zamkniętą chorego stawu.

2. Uzasadnienie wyboru teorii.

J. Watson jest autorką modelu humanistycznej troskliwości. Według niej, troskliwość jest esencją pielęgniarstwa, a w praktyce pielęgniarskiej jest wyrażana wzajemnym wpływaniem na siebie pielęgniarki i pacjenta. Pielęgniarka, mając dostęp do umysłu, ciała i ducha pacjenta, dociera do wnętrza jego „siebie” i zaspokaja jego potrzeby miłości i troskliwości.

Główna strukturę teorii tworzy dziesięć czynników, nazywanych przez nią „karatowych” dla pielęgniarskiej troskliwości:

• Kształtowanie własnego humanistyczno-altruistycznego systemu wartości.

• Wiara i nadzieja.

• Wrażliwość w stosunku do siebie i w stosunku do innych.

• Kształtowanie ludzkich relacji troskliwości i zaufania.

• Promowanie i akceptowanie wyrażania uczuć - pozytywnych i negatywnych.

• W podejmowaniu decyzji systematyczne posługiwanie się naukową metodą rozwiązywania problemów.

• Promowanie międzyludzkiego nauczania- uczenia się.

• Promowanie środowiska człowieka jako: wspierającego, chroniącego i/lub korygującego - pod względem: umysłowym, fizycznym, socjokulturowym i duchowym.

• Asystowanie i zaspokajanie ludzkich potrzeb.

• Uwzględnianie sił egzystencjalno-fenomologicznych.

J. Watson w swojej teorii zwraca uwagę, że potrzeby miłości i troskliwości często są niedostrzegane a humanistyczna troskliwość w sposób efektywny może być okazana i praktykowana jedynie w relacjach międzyludzkich. Nie zawsze człowiek choruje w taki sposób, że jego chorobę „widzimy”, wtedy aby znaleźć potrzebne rozwiązanie konieczne jest docieranie do rozumienia tego. Ludzki dylemat w tych sytuacjach nie musi wykazywać powiązania z jego światem zewnętrznym ale wyraża jego świat wewnętrzny. Dzięki troskliwości pielęgniarki pacjent uzyskuje pomoc jaka jest mu potrzebna do osiągania samokontroli, niezbędnej w procesach zdrowienia.

Aby zapewnić tę harmonię należy zapewnić pacjentowi potrzeby wg czterostopniowego układu hierarchicznego, u podstaw których znajdują się potrzeby biofizyczne (pożywienia, płynów, wydalania, wentylacji). Kolejne to potrzeby psychofizyczne (aktywności, odpoczynku, seksualne). Następnie potrzeby psychosocjalne (osiągnięć i powiązań z innymi ludźmi). Natomiast najwyższy poziom zajmuje interpersonalna i intrapersonalna potrzeba samoaktualizacji.

Zdecydowaliśmy się na opracowanie planu procesu pielęgnowania, w którym wykorzystamy założenia teorii J. Watson.

3. Diagnoza pielęgniarska

Dziewczynka w chwili przyjęcia była w kontakcie, mowa wyraźna. Dziecko wymagało pomocy w czynnościach pielęgnacyjno-higienicznych. Skóra dziecka bez wykwitów patologicznych, węzły chłonne nie powiększone. Układ oddechowy wydolny, szmer pęcherzykowy prawidłowy, wypuk jawny. Brzuch miękki, bez oporów patologicznych, wątroba nie powiększona. Śluzówki jamy ustnej różowe, wilgotne. Migdałki podniebienne nie powiększone, bez nalotów. Układ krążenia wydolny, czynność serca miarowa, tony czyste prawidłowo akcentowane. Tętno wyczuwalne na wszystkich tętnicach obwodowych. Stan ortopedyczny odbiegał od normy. Budowa ogólna nieprawidłowa. Kończyny dolne- zakres ruchów ograniczony. Chód nieprawidłowy. Pacjentka podczas badania niespokojna.

Po przeprowadzeniu zabiegu założono gips zgięciowo-odwiedzeniowy. Dziecko miało przebywać w gipsie 3 miesiące. Zlecono rodzicom zgłaszać się do poradni ortopedycznej na kontrolę.

Proces pielęgnowania

Diagnoza: Niepokój rodziców spowodowany zaplanowaną repozycją zamkniętą chorego stawu oraz wykonaniem opatrunku gipsowego

Cel: Zmniejszenie niepokoju rodziców

Postępowanie pielęgniarskie (kształtowanie ludzkich relacji troskliwości i zaufania; promowanie międzyludzkiego nauczania - uczenia się; asystowanie i zaspokajanie ludzkich potrzeb):

• Poinformowanie rodziców o podaniu środków znieczulających i przeciwbólowych przed repozycją oraz sposobie wykonania zabiegu.

• Wyjaśnienie celu zabiegu, sposobu założenia i rozległości opatrunku.

• Przygotowanie kończyn do założenia opatrunku.

• Ułożenie chorego w pozycji wygodnej, z zachowaniem właściwej sylwetki ciała.

• Informowanie rodziców o wszystkich wykonywanych czynnościach.

Diagnoza: Ryzyko ucisku z powodu zniekształcenia mokrego opatrunku gipsowego.

Cel: Zapobieganie zniekształceniu gipsu

Postępowanie pielęgniarskie: promowanie międzyludzkiego nauczania i uczenia się; w podejmowaniu decyzji systematyczne posługiwanie się naukową metodą rozwiązywania problemów; asystowanie i zaspokajanie ludzkich potrzeb

• Ułożenie chorego w pozycji zabezpieczającej gips przed spłaszczeniem, gipsu nie należy opierać o twarde podłoże

• Wyjaśnienie rodzicom właściwego postępowania dotyczącego okresu wysychania gipsu

• Utrzymanie swobodnego dostępu i ruchu powietrza przez unikanie przykrywania gipsu pościelą

• Wykluczenie suszenia gipsu urządzeniami elektrycznymi

• Zmiana pozycji ciała w celu równomiernego wysychania gipsu

• Okrycie pozostałych części ciała pacjentki nie objętych opatrunkiem gipsowym w celu zapobiegnięcia oziębienia organizmu.

Diagnoza: Niepokój rodziców wynikający z zaplanowanego wypisu do domu w opatrunku gipsowym, z powodu braku wiedzy na temat opieki.

Cel: zmniejszenie niepokoju rodziców.

Postępowanie pielęgniarskie: (promowanie międzyludzkiego nauczania i uczenia się; w podejmowaniu decyzji systematyczne posługiwanie się naukową metodą rozwiązywania problemów;

asystowanie i zaspokajanie ludzkich potrzeb):

• Edukacja rodziców do samoopieki w warunkach domowych,

• Działanie i cel stosowania form unieruchomienia,

• Zaprezentowanie właściwych technik trzymania, poruszania i karmienia dziecka, sprawowanie kontroli nad opatrunkami unieruchamiającymi, ich ułożeniem a także objawami powikłań (np. wzrost temp. ciała, ból, obecność krwiomoczu lub trudności w oddychaniu),

• Sposoby zapobiegania zaparciom i retencji moczu,

• Dieta,

• Pielęgnacja opatrunku gipsowego. W szczególności opatrunków obejmujących miednicę i oba biodra (typu żabka)

• Jak właściwie wykorzystać mechanikę ciała przy podnoszeniu dziecka, przypomnienie o unikaniu zmiany pozycji dziecka z pomocą prętów odwodzących,

• Przedstawienie sposobów zapobiegających niekorzystnym zmianom fizykalnym i rozwojowym,

• Nauczenie utrzymania opatrunku gipsowego w czystości i suchości (np. instruktaż właściwego zakładania pieluch,

• Podkreślenie znaczenia bezpiecznych technik przemieszczania dziecka

• Udzielenie praktycznych wskazówek przedstawiających techniki karmienia małych dzieci unieruchomionych w opatrunku gipsowym, dotyczącej bezpiecznej pozycji dziecka, stosowanie poduszek do podparcia, technik trzymania dziecka w ramionach,

• Uczestniczenie dziecka w życiu rodziny

• Pielęgnacja małego dziecka powinna uwzględnić dotyk, przytulanie utrzymanie bliskości fizycznej

Diagnoza: Możliwość wystąpienia zaburzeń prawidłowej funkcji wydalniczej przewodu pokarmowego i pęcherza moczowego.

Cel: Zapobieganie wystąpieniu zaburzeniom.

Postępowanie pielęgniarskie: asystowanie i zaspakajanie ludzkich potrzeb

• Ocena występowania zaburzeń łaknienia,

• Dieta z odpowiednią ilością płynów i bogate we włóknik w sposób naturalny sprzyja właściwemu rytmowi oddawania stolca,

• Zastosowanie zalecanych środków zmiękczających stolec

• Stworzenie odpowiednich warunków oddawania moczu: zachęcanie do spożywania odpowiedniej ilości płynów, kontrola pęcherza,

• Zapobieganie infekcjom układu moczowego: odpowiedni stan nawodnienia dziecka,

Diagnoza: Dyskomfort spowodowany unieruchomieniem dziecka.

Cel: zapewnienie dziecku wygody i zwalczania bólu.

Postępowanie pielęgniarskie: (kształtowanie ludzkich relacji troskliwości i zaufania; promowanie międzyludzkiego nauczania - uczenia się; asystowanie i zaspokajanie ludzkich potrzeb):

• Uniesienie uszkodzonych obszarów w celu ograniczenia wystąpienia obrzęków,

• Podanie leków p/bólowych gdy jest to potrzebne,

• Stosowanie niefarmakologicznych metod zwalczania bólu, jak np. odwracanie uwagi dziecka poprzez zabawę,

• Zmiana pozycji dziecka,

• Używanie poduszek jako elementów podporowych.

Wnioski:

Przekonanie rodziców o celowości naszych działań usprawnia proces rehabilitacji i przebieg leczenia.

---