1. Zapalenie z gronkowcem złocistym, na czym polega trudność w leczeniu.
-Komórki bakterii mogą być zamknięte w granulocytach, które maja go niszczyć a tym czasem stanowią ich dla niego ochrone i środek transportu;)
-Wywołuje zap. Ostre, przewlekłe i podkliniczne. Produkuje koagulazę, hialuronidaze, żelaynaze, penicylinazę, endotoksyny, a-hemolizynę. Bakterie mogą gromadzić się wewn. ropni z włóknistą otoczką, mogą przebywać w granulocytach obojętnochłonnych-> niewydolność fagocytozy-> neutrofile jako rezerwuar. Po kolonizacji kom.nabłonka makrofagi są odporne na fagocytozę. Pozostają aktywne-> trudność w leczeniu.
3. Co to są kom. somatyczne.
-są to wszystkie komórki mleka zawierające jądro. Są to głównie leukocyty, komm.złuszczonego nabłonka pęcherzyków, przewodów i zatok mlecznych. W zapaleniach przewlekłych makrofagi, przekształcające sie w komórki olbrzymie. Procentowy ich udział zmienia się w zależności od stanu zdrowia, wieku i stadium laktacji(poczatek i koniec-wiecej) Liczba komorek som. jest wskażnikiem jakości zoohigiernicznej mleka. Określa stan zdrowia stada. 200tyś/1ml-> powyżej stan zapalny
4. Str. agalactiae i Str. Uberis , który łatwiej zwalczyć i dlaczego.
Gorzej leczy sie Str. uberis, gdyż posiada on otoczkę hialuronową, co upośledza fagocytozę.
5. Rodzaje wymion i strzyków.
Wymię:
-półjajowe (skrzynkowate,)
-półkoliste (kuliste,)
- workowate (obwisłe)
-mocno szczelinowe (kozie)
Strzyk:
-walcowaty (cylindryczny)-idealne do doju mech.
-stożkowaty,
-lejkowaty (gruszkowaty)
6. Ile kolonii Str. agalactiae jest dopuszczonych na płytce, dlaczego. Nie może być żadnej kolonii, gdyż nawet jedna świadczy o zakażeniu
7. Zapalenie grzybicze:
Candida(albicans, cruzei, tropicalis,) Cryptococcus neoformanas, Rodatule, Torulapsis, Trichosporon,
Co wywołuje ostre, co przewlekł, leczenie.
Ostre: Cryptococus neoformanas,
Przewlekłe: Candida albicans, crusei, tropicalis,
8. Co wywołuje ostre mastitis/zapalenie wymienia.
-E.coli, Klebsiella pneumoniae, Arcanobacterium pyogenes, Staph.aureus, paciorkowce (Str. agalactiae, dysgalactiae, uberis), Pseudomonas aeruginosa,
-mykoplazmy,
-chlamydie,
-wirusy,
-grzyby(Cryptococus neoformanas)
9. Jak podawać KJ.
Per os 10g przez 14dni, dowymieniowo 40ml płynu (2gramy jodku+30 ml eteru+1500ml oleju mineralnego)
10. Jaki patogen wywołuje mastitis tylko u kóz. S38
11. Zgorzelinowe mastitis u owiec i kóz. S36,42
Owce: najczęściej wywołane przez gronkowce. Gorące Twarde obrzęknięte, wzrost C-do 42oC,TO, utrata apetytu. Wymię zimne, obrzękłe barwa skóry sino-niebieska,wydzielina krwisto-surowicza z domieszką kłaczków. Może być śmiertelne. Jeśli przeżyje wymię czarne,zgorzel. Gdy brak leczenia-> samo amputacja, goi się przez ziarninowanie.
Kozy: Staph.aureus, obrzękłe, bolesne, barwa niebiesko-fioletowa, surowiczo-krwista, potem podobna co kakao o zgniłym zapachu.
Antybiotyki, prep.osłaniające wątrobę, l.p/bólowe, maści p/zapalne, czasem amputacja połówki lub całego wymienia.
12. Bariera strzykowa.
kanał strzykowy (fizjologiczną I biologiczną barierę):
-mięsień zwieracz strzykowy, światło kanału strzykowego, skierowany na zew. ,
-Wzrost nabłonka kanału strzykowego, skierowany na zew. ,
-Strumień wydzieliny(na zewnatrz->wypłukiwanie),
-intensywne rogowacenie nabłonka kanału strzykowego,
-przeciwbakteryjne działanie warstwy keratynowej(zawiera białka zasadowe i działające antybakt. kw.tłuszczowe)
-rozeta Fristenberga- wieniec fałdów bł.śluzowej,
Pod nabłonkiem listków kumulowanie się limfocytów i kom.plazmatycznych. Neutrofile przechodzą przez ścianę strzyku do światła strzyku, obj.zapalenia.
13. Mastitis na tle E. coli-patogeneza, obj., leczenie.(mastitis acuta gravis)
Colimastitis- E.Coli, Nadostra i ostra postać jest typowa dla okresu poporodowego. Zakażenie drogą galaktogenną. Objawy: Pojawiają się nagle, ćwiartka powiększona, zaczerwieniona, bolesna, twarda (deskowata), bolesnośc węzłą chłonnego, pozostałe ćwiartki są wiotkie, wydzielnczość w nich jest b.małą. Wydzielina ma charakrer surowiczy z domieszką strzępków włóknika I kłaczków kazeiny. Wzrost CTO, brak ruchów żwacza, brak apetytu, brak przeżuwania, drżenie włókienkowe mięśni, zaleganie, śpiączka, obj.przypominające porażenie poporodowe.
Patogeneza: Poporodowy spadek odporności wynikający ze wzrostu endogennych kortykosterydów. Endotoksyna-lipopolisacharyd zew. bł. Ściany komórkowej bakterii. Endotoksyna uwalniana przez E.coli prowadzi do uwalniania mediatorów zapalnych, głównie cytokin-przyciągają one leukocyty, neutrofile oraz inne mediatory. Uwalniane są produkty aktywnego tlenu, prostaglandyny. Pobudzone komórki niszczą nie tylko patogeny, ale też tkankę gruczołu mlekowego. Leukopenia po 24h,pozniej leukocytoza. Wygląd wydzieliny dpowiada przerwanie syntezy kazeiny I przepuszczanie plazminogenu z krwi do mleka.
Leczenie: terapia polegająca na eliminacji endotoksyn.10-20litrów r-ru fizjologicznego (2-3 dawki), na 10 litrów płynu fizj. 45g dwuwęglanu sodu I 100g glukozy, preparaty wapnia, wit.C, kortykosterydy (0,4mg/kg i.v. deksametazon), fenylbutazon
14. Jakie substancje produkują kom. gruczołu mlekowego.
- W gruczole mlekowym syntetyzowane są: tłuszcz, kazeina, alfa i beta-laktoglobulina, laktoza, niektóre enzymy,
-kom. wydziel. mleko: laktoferryna,
-tk. gruczołowa wymienia: lizozym
15. Znaczenie laktoferryny.
-najważniejsze białko wiążące żelazo
-bakteriostatyczna proteina,
-pochodzi z kom. wydzielających mleko i z fagocytów,
-jej poziom wzrasta podczas zaplenia,
-ogranicza wzrost gronkowców i bakterii z gr. Coli, mniej efektywnie na paciorkowce,
-efekt bakteriostatyczny zależy od zawartości żelaza i od koncentracji jonów dwuwęglanowych i cytrynianów.
-Największe działanie laktoferryny występuje w okresie zasuszania i tuż po porodzie-stęż. HCO3 wzrasta+stężenie laktoferryny wzrasta, cytryniany są wówczas absorbowane z wymiania do krwi.
16. Na jakie antybiotyki które drobnoustroje są wrażliwe.
E. coli i inne bakterie G- - neomycyna, gentamycyna, streptomycyna, kolistyna, chloramfenikol, tetracykliny
Paciorkowce i A. pyogenes - penicylina, erytromycyna, ampicylina, kloksacylina, linkomycyna, cefaperazon
Gronkowce - penicylina, ampicylina, erytromycyna, amoxacylina, neomycyna, cefaperazon
Mykoplazmy - tylozyna, linkomycyna
Grzyby - preparaty jodowe, antybiotyki przeciwgrzybicze (nystatyna, amfoterycyna B), preparaty azolowe (clotrimazol, mikokonazol, ketokonazol
17. Nieantybiotykowe metody leczenia okresie laktacji
-podawanie oxytocyny -> wzrost wydzielania mleka -> szybsza ewakuacja
-zdajanie
-płyn (woda destylowana lub dwuwęglan sodu) dowymieniowo
-zimne okłady
-prep Ca, Wit C, antyhistaminowe
18. Środki do uszczelniania przewodów strzykowych nieantybiotykowe.
-To sztuczne bariery zewn. W postaci błony osłaniającej, do skóry strzyku w roztworze. Połączenie polietanu z poliuretanem
-Osłony wewnętrzne wprowadzane przez kanał strzykowy do przewodu i dalszej części zatoki strzykowej; obojętne chemicznie; tworzą czop utrzymujący się przez długi okres zasuszania, można stosować je łącznie plastykowymi zatyczkami wprowadzanymi do kanału strzykowego, np. prep. Orbeseal zawierający Bismuth subnitrate
19. Zbiornik wyrównawczy. Utrzymuje podciśnienie na stałym poziomie
20. Główne czynniki wywołujące zapalenie wymienia.
+Major phatrogens: Str. agalactiae, dysgalactiae, uberis, ureus, E.coli, Arcanobact. pyogenes,
-patogeny: bakterie, grzyby-ich zjadliwość,
-czynniki predysponujące: predyspozycje genetyczne, żywienie, złe war.zoohigieniczne, zły dój, stan czynnościowy gr.mlekowego, leczenie- skuteczność terapii
21. DC, MC-co to za preparaty, kiedy stosujemy.
Preparaty dowymieniowe w tubo strzykawkach.
Dry Cow-preparaty dowymieniowe stosowane podczas zasuszania, długo uwalniające się subst. czynne,
W zasuszaniu:
Albadry Plus,
Combisec
Mastisan DC
Nafpenzal DC
Orbenin DC
Cepranin DC
Synterpen Prolongatum
Nemast
SiccovetCloxamed-TS
Milk/Lactic Cow-preparaty dowymieniowe stosowane u krów będących w laktacji i na krótko przed zasuszeniem, tuż przed wycieleniem,
W laktacji:
Ampiclox LC
Cloxa-Coli(tubos. I kaniule)
Kefa Mastin
Lactaclox
Lincocin forte
Mastijet forte
Mastisan PN/MC
Nafpenzal MC
Orbenin LC
Pathozone
Synulox LC
SynterpenTerrexine
Tetra-Delta
Vetimast
22. Co zamyka strzyk. m. zwieracz strzyku wokół kanału strzykowego
23. Test/próba reduktazowy. Mleko + konserwant (kw. borny, gliceryna+H2O dest) + rezasuryna.
Ilość bakterii ma wpływ na odbarwienie inkubowanego roztworu, im silniejsze tym wiecej bakterii. Wskaźnik jakości zoohigiernicznej mleka
24. Zakażenie utajone - co to?
Zakażenie przebiegające bez obj. Ogólnych, najczęściej wygląd wydzieliny niezmieniony, brak wzrostu liczby kom. somat., obecne tylko bakterie chorobotwórcze.
25. Co to jest TOK. Terenowy Odczyn Komórkowy (t.Shalma, t.kalifornijski) - bad. makroskopowe, szacunkowe określenie liczby kom. somat. w mleku i ocena pH mleka. Tacka + pł. Diagnostyczny (rozbija komórki, eksponuje DNA, zmienia barwę w zależności od ilości DNA) + mleko.
Próba do służąca do szacunkowego określania ilości komórek somatycznych w mleku oraz oceny zmiany pH mleka. Potrzebna jest biała tacka, która pozwala na zaobserwowanie zmiany konsystencji I zabarwienia, co związane jest ze zmiana pH oraz płyn diagnostyczny, który rozbija komórki somatyczne I eksponuje DNA. Zawiera on siarczan arkarylu I purpurę bromokrezolową. Siarczan arkarylu obniża napięcie powierzchniowe I powoduje pękanie bł. kom. Dochodzi do eksponowania DNA, który. wiąże się z siarczanem I powstają konglomeraty, co widoczne jest jako żelifikacja. Im więcej kom. somatycznych tym jest gęstrze.Purpura zaś jest wskażnikiem ph mleka.PRzy zapaleniu dochodzi do zmian zasadowych I próbka przybiera barwę purpurową. Ph kwaśne-żółty. Mleko pobrać z drugiej strugi
26. TK (++). Natychmiastowa żelifikacja, żel gromadzi się w środku baseniku, po zaprzestaniu mieszania rozlewa się po płytce (do 5mln kom. i 70% leukocytów).
27. Próba Whitesida. Badanie makroskopowe na mleku zbiorczym, polega na łączeniu sie kwasu DNA z ługiem sodowym (4% NaOH) i powstaniu soli tego kwasu, widocznej jako zgęstnienie lub grudki (w zalezności od liczby kom.somat.). Próba od 500tys kom. som. Dokładność 82-90% Mleko nie schłodzone badamy w ciągu 12h od pozyskania, a schłodzone do 4oC w ciągu 36h.
Zmieszać 5 kropli mleka I 2 krople 4% NaOH. Po 20 sek odczytuje się wynik. DNA łączy się z NaOH i powstaje sól sodowa tego kwasu, widoczna w postaci zgęstnień I białych grudek. Ocenia się na ciemnym podłożu. Wynik ujemny (-) Brak zmian, poniżej 500tyś kom. som. Wątpliwy (+-) bardzo drobne zgęstnienia, do 1 mln kom. som. Wynik słabo dodatni (+) wyraźne zgęstnienia, do 2 mln. kom. som.
Wynik dodatni (++) duże zgęstnienia, do 3mln.
Silnie dodatni (+++) wydzielina wodnista, wyraźne grudki, powyżej 3mln.
28. Ile komórek som. w mleku bydła, owcy, kozy.
kozy może przekraczać 500tyś w zdrowym wymieniu
krowa do 200tyś.
29. Podłoże od różnicowania gronkowców, paciorkowców i coli. Gronkowce- p.Chapmana (wybiórcze), (NaCl 75g/L), podłoże z krwią; E.coli- p.McKonkeya (rozkł.laktozy) ENDO
Piaciorkwce -p.Edwardsa (wyb-różn), (fiolet krystal. i siarczan talu) p.TKT (fiolet krystal. i siarczan talu); Grzyby Sabourauda
30. Rodzaje doju i który najlepszy. Piąstowanie +; Osmykiwanie; Kciukowanie
31. Jakie ciśnienie jest w kubkach udojowych.
Dój mechaniczny=380mmHg
Ssanie=75-400mmHg
Dój ręczny =400-800mmHg
32. Aparat udojowy, skład.
-4 kubki udojowe,
-kolektor,
-zbiornik na mleko
-gumowe przewody mleczne
-pompa próżniowa
-zbiornik wyrównawczy
-rurociąg powietrzny z wakuometrem
-pulsator,
Dojarka rurociągowa składa się z 3 zespołów:
1) powietrznego (próżniowego), gdzie wytwarzane jest podciśnienie, które, po skierowaniu go do kubków udojowych założonych na strzyki, powoduje wyssanie mleka z wymienia (zespół składa się z pompy próżniowej, zbiornika wyrównawczego, rurociągu powietrznego z wakuometrem (próżniomierzem) oraz pulsatora),
2) mlecznego, doprowadzającego udojone mleko do odpowiedniego zbiornika (zespół składa się z kubków udojowych, kolektora, zbiornika na mleko oraz przewodów mlecznych),
3) myjąco-dezynfekującego, w którym odbywa się płukanie, mycie i dezynfekcja części dojarki, które w czasie doju stykały się z mlekiem.
33. Co oddziela ćwiartki wymienia. Każda ćwiartka otoczona jest osobną otoczka łącznotkankową (z pow. powierzchownej)
34. Co oddziela połówki wymienia.
-Rowek międzygruczołowy = sulcus intramammarius
-Dwublaszkowe więzadło podwieszające wymienia (zwane przegrodą wymienia)
35. OB., WZ- wyrażnie zwłókniała, sur-śluz.,
36. Okres siarowy u krów. Ile trwa.
5-8dni od porodu (b. dużo -popiołu,
Po 21 dniach mleko uzyskuje skład dojrzałego mleka
300-305 laktacja; 50-60 ni zasuszanie
37. Terapia przy zasuszaniu.
Przed porodem jak w laktacji i DC krótszym okresie karencji
Preparaty na 6-8tyg przed porodem, DC o przedłużonym czasie działania d profilaktyki, utrzymuje się 30-42dni, nie później niż 30 dni przed porodem. Antybiotyki długo utrzymujące swoje stężenie.
Metody terapi:
a)pełna-totalna,
b)selektywne krowy(najpopularniejsza)
c)selektywne ćwiartki
d)terapia ogólna
Albadry plus,Mastisan D.C.,Nafpenzal D.C.,Orbenin D.C.,Orbenin E.D.C.,Nemast D.C.,Siccovet
38. Dój twardy, co to jest. Utrudnione wydalanie mleka wyniku zmian wrodznych (wszystkie strzyki lub na skutek stanów zapalnych obrębie przewodu strzykowego i zatoki mlecznej). Przewód jest wtedy węższy, dłuższy i dochodzi wtedy do spadku wydajności mlecznej. Możemy wprowadzić bykaniule do poszerzenia kanału.
39. Wady mleka.
1.Zminay gęstości:
a)wodniste,
b)ciągliwe
2.zmiany zabarwienia:
a)różowe, czerwone
b)niebieskawe
c)żółte
d)szare
3.Domieszki:
-strzępki, kłaczki, skrzepy, ropa, wydzielina sur-rop.
4.Zmiany smaku:
a)gorzki
b)zjełczały
c)…mleka
40. Co to jest mamo- i laktogeneza.
Mamo-rozwój i wykształcenie sie gruczołów mlecznych. Regulacja przed pokwitaniem: GH, h. tarczycy, insulina, GK, PRL. Mammotropowo dział FSH i LH. Lakto- rozpoczęcie procesu wydzielania mleka, laktopoeza proces utrzymującego się na określonym poziomie wytwarzania mleka.
41. Co to jest mastitis acuta gravis i co je wywołuje.
Ostre ciężkie zapalenie gruczołu mlekowego-często zwane colimastitis; izoluje się E.coli lub Klebsiella pneumoniae, Pasteurella multocida, Salmonelle, Pseudomonas aeruginosa, Arcanobacterium pyogenes, Staph.aureus, Str.pneumoniae, laseczki beztlenowcowe.
42. Nabłonek:
- kanału strzykowego: nabłonek ww. płaski\
-zatoki strzyku: dwuwarstwowy cylindryczny
- przewody międzypłacikowe: jednowarstwowy walcowaty,
-przewody śródpłącikowe: nabłonek jednowarstwowy sześcienne
43. Znieczulenie wymienia.
Met Baszkirowa - zn. przewodowe,
Met Łagwinowa - zn. nasiekowe,
Met Magdy - zn. nasiekowe
44. System odpornościowy wymienia:
-składniki humoralne: przeciwciała gł. Ig G1,IgA,IgG2, IgM
-składniki komórkowe: limfocyty, granulocyty wielojądrzaste, monocyty, komórki nabłonkowe.
Humoralne składniki mleka p-zapalne:
-laktoferryna,
-transferryna,
-lizozym,
-laktoperoksydaza (gł. u krów)
-kompleks dopełniacza
45. Wirusowe choroby wymienia.
1.zmiany wywołane przez wirusy podobne do ospy- pękające pęcherzyki, drobne uszkodzenia
2.ospa wymienia (epiteliotropowe wirusy)
3.ospa krowia
4.ospa rzekoma
5.brodawczyca
46. Co odpowiada za rozwój pęch. mlekotwórczych, przewodów mlekonośnych. Pęcherzyki, zraziki - estrogeny, progesteron. Przewody- estrogeny
47. Rozeta Fistenberga.
W miejscu przejscia części strzykowej zatoki mleko nośnej w przewód strzykowy znajduje się 5 fałdów bł. śluzowej ułożonych promieniście, od których odchodzą fałdy wtórne.
48. Aparat podwieszający.
Aparatus suspensorium uberi - powięź powierzchowna (fascio superficialis - otacza wszystkie ćwiartki) + powięź głęboka (odchodzi wzdłuż linii białej od powięzi głębokiej brzucha, wchodzi między połówki wymienia tworząc 2 blaszkowe więzadło podwieszające wymienia)
49. Obrzęk wymienia (Enema uberis). Na pograniczu fizjologii i patologii. Obrzęk:
-patologiczny (zapalny, przewlekły-niezwiązany z porodem, zastoinowy-zaburzenia krążenia)
-fizjologiczny (porodowy, ciążowy)
Obrzęk zapalny: towarzyszy wszystkim ostrym i podostrym zap. wymienia, urazom, niektórym zmianom skórnym.
50. Program zwalczania mastitis.
-Bezwzględna higiena wymienia i pozyskiwania mleka -> dipping (podwójna higiena strzyku)
-higiena pomieszczeń
-eliminacja krów podatnych na mastitis
-leczenie w okr. zasuszania (DC-dry cow therapy)
51. Arcanobacterium pyogenes-> (mastitis apostematosa), w okresie zasuszania
52. Filarioza. Wywoływana przez mikrofilarie- dermatitis granulosa. 5-20% krów w stadzie, w przednich strzykach lekko wypukłe, sączące uszkodzenia o postrzępionych brzegach, szybko się powiększają, na 1 lub 2 strzykach, świąd. Należy zwalczać wektor-muchy
53. Kiedy najwięcej tłuszczu w mleku.
W ostatnich minutach doju, do 8% tłuszczu
54. Metody szycia strzyku
Po amputacji: sz. materacowy głęboki, sz. Kursznera, sz. kapciuchowy. Ranypreforujące: sz.wg. Gotzego, sz. Wolfa, Krzyzanowskiego i Lipińskiej nić 2-0 wchłanialna (modyf. sz Gotzego), sz. Pavsica, sz. Lambert