IŚ Gr. 1/1 Rok I Wydz. GiG	Hydroliza	Data: 10.XII.2006
Andrzej Cebula			Ocena:

Ćw. Typy związków chemicznych: sole- otrzymywanie soli

Przedstaw reakcję - możliwie więcej niż jedną - otrzymywania każdej z następujących, wybranych soli:

• NaCl

• Na₂CO₃

• NH₄Cl

• Al₂(SO₄)₃

• NaCl - chlorek sodu

Kwas + Zasada → Sól + Woda

HCl + NaOH → NaCl + H₂O

H⁺+ Cl^- + Na⁺ + OH^- → Na⁺ + Cl^- + H₂O

Metal + Kwas → Sól + Wodór

2Na + 2HCl → 2NaCl + H₂↑

2Na + 2H⁺ + 2Cl^- → 2Na⁺ + 2Cl^- + H₂↑

Tlenek metalu + Kwas → Sól + Woda

Na₂O + 2HCl → 2NaCl + H₂O

Na₂O + 2H⁺+2Cl^- → 2Na⁺+2Cl^- + H₂O

Metal + Sól innego metalu (mniej aktywnego zgodnie z szeregiem akt. chem.) → Sól + metal

3Na + FeCl₃ → 3NaCl + Fe

3Na + Fe³⁺+3Cl^- → 3Na⁺+3Cl^- + Fe⁰

Niemetal + Zasada → Sól(kw. beztlenowego) + Sól(kw. tlenowego) + Woda

Cl₂ + 2NaOH → NaCl + NaClO + H₂O

Cl₂ + 2Na⁺+2OH^- → Na⁺ + Cl^- + Na⁺ ClO^- + H₂O

Sól + Sól → Sól (dobrze rozp.) + Sól (osad )

Na₂SO₄ + BaCl₂ → BaSO₄↓ + 2NaCl

2Na⁺+2SO₄^2- + Ba²⁺+2Cl^- → BaSO₄↓ + 2Na⁺+2Cl^-

• Na₂CO₃ - węglan sodu

Kwas + Zasada → Sól + Woda

H₂CO₃ + 2NaOH → Na₂CO₃ + 2H₂O

H₂CO₃ + 2Na⁺+2OH^- → 2Na⁺+CO₃^2- + 2H₂O

Metal + Kwas → Sól + Wodór

2Na + H₂CO₃ → Na₂CO₃ + H₂↑

2Na + H₂CO₃ → 2Na⁺+CO₃^2- + H₂↑

Tlenek metalu + Kwas → Sól + Woda

Na₂O + H₂CO₃ → Na₂CO₃ + H₂O

Na₂O + H₂CO₃ → 2Na⁺+CO₃^2- + H₂O

Zasada + Tlenek niemetalu → Sól + Woda

2NaOH + CO₂ → Na₂CO₃ + H₂O

2Na⁺+2OH^- + CO₂ → 2Na⁺+CO₃^2- + H₂O

Tlenek metalu + Tlenek niemetalu → Sól

Na₂O + CO₂ → Na₂CO₃

Na₂O + CO₂ → 2Na⁺+CO₃^2-

Tlenek metalu + Kwas → Sól + Woda

Na₂O + H₂CO₃ → Na₂CO₃ + H₂O

Na₂O + 2H⁺+CO₃^2- → 2Na⁺+CO₃^2- + H₂O

Metal + Sól innego metalu(mniej aktywnego zgodnie z szeregiem akt. chem.) → Sól + Metal

6Na⁰ + Fe₂(CO₃)₃ → 3Na₂CO₃ + 2Fe⁰

6Na⁰ + 2Fe³⁺+3CO₃^2- → 6Na⁺+3CO₃^2- +2Fe⁰

Zasada + Sól innego metalu(mniej aktywnego zgodnie z szeregiem akt. chem.)* → Sól + Zasada*

6NaOH + Al₂(CO₃)₃ → 3Na₂CO₃ + 2Al(OH)₃↓

6Na⁺ + 6OH^- + 2Al³⁺+3CO₃^2- → 6Na⁺+3CO₃^2- + Al.(OH)₃↓

Sól + Sól → Sól (dobrze rozp.) + Sól (osad )

2NaCl + PbCO₃ → Na₂CO₃ + ↓PbCl₂

2Na⁺+2Cl^- + Pb²⁺+CO₃^2- → 2Na⁺+CO₃^2- + ↓PbCl₂

• NH₄Cl - chlorek amonu

Kwas + Zasada → Sól +Woda

NH₄OH + HCl → NH₄Cl + H₂O

NH₄OH + H⁺ + Cl^- → NH₄⁺ + Cl^- + H₂O

Zasada + Niemetal → Sól (kw. beztlenowego) + Sól (kw. tlenowego) + Woda

Cl₂ + 2NH₄OH → NH₄Cl + NH₄ClO + H₂O

Cl₂ + 2NH₄OH → NH₄⁺+Cl^- + NH₄⁺+ClO^- + H₂O

Kwas + Sól → Sól + kwas

2HCl + (NH₄)₂CO₃ → 2NH₄Cl + H₂CO₃

2H⁺+2Cl^- + 2NH₄⁺+CO₃^2- → 2NH₄⁺+2Cl^- + H₂CO₃

Sól + Sól → Sól (dobrze rozp.) + Sól (osad )

2(NH₄)₃PO₄ + 3CaCl₂ → ↓Ca₃(PO₄)₂ + 6NH₄Cl

6NH₄⁺+2PO₄^3- + 3Ca²⁺+6Cl^- → ↓Ca₃(PO₄)₂ + 6NH₄⁺+ 6Cl^-

Wodorek + Kwas → Sól

NH₃ + HCl → NH₄Cl

NH₃ + HCl → NH₄⁺ + Cl^-

• Al₂(SO₄)₃ - siarczan ( VI ) glinu

Kwas + Wodorotlenek → Sól + Woda

3H₂SO₄ + ↓2Al(OH)₃ → Al₂(SO₄)₃ + 3H₂O

6H⁺+3SO₄^2- + ↓2Al(OH)₃ → 2Al³⁺+3SO₄^2- + 3H₂O

Tlenek niemetalu + Wodorotlenek → Sól + Woda

3SO₃ + ↓2Al(OH)₃ → Al₂(SO₄)₃ + 3H₂O

3SO₃ + ↓2Al(OH)₃ → 2Al³⁺+3SO₄^2- + 3H₂O

Tlenek metalu + Tlenek niemetalu → Sól

↓Al₂O₃ + 3SO₃ → Al₂(SO₄)₃

↓Al₂O₃ + 3SO₃ → 2Al³⁺+3SO₄^2-

Metal + Kwas → Sól + Wodór

2Al + 3H₂SO₄ → Al₂(SO₄)₃ + 3H₂↑

2Al + 6H⁺+3SO₄^2- → 2Al³⁺+3SO₄^2- + 3H₂↑

Tlenek Metalu + Kwas → Sól + Woda

Al₂O₃ + 3H₂SO₄ → Al₂(SO₄)₃ + 3H₂O

Al₂O₃ + 6H⁺+3SO₄^2- → 2Al³⁺+3SO₄^2- + 3H₂O

Metal + Sól innego metalu(mniej aktywnego zgodnie z szeregiem akt. chem.) → Sól + Metal

2Al + Fe₂(SO₄)₃ → Al₂(SO₄)₃ + 2Fe

2Al + 2Fe³⁺+3SO₄^2- → 2Al³⁺+3SO₄^2- + 2Fe

Sól(dobrze rozp.) + Wodorotlenek (osad ) → Sól + Wodorotlenek (osad)

3CuSO₄ + ↓2Al(OH)₃ → Al₂(SO₄)₃ + 3Cu(OH)₂↓

3Cu²⁺+3SO₄^2- ↓2Al(OH)₃ → 2Al³⁺+3SO₄^2- + ↓3Cu(OH)₂

Sól + Kwas → Sól + Kwas

2AlPO₄↓ + 3H₂SO₄ → Al₂(SO₄)_{3 +} 2H₃PO₄

2AlPO₄↓ + 6H⁺ + 3SO₄^2- → 2Al³⁺ + 3SO₄^2- +6H⁺ +2PO₄^3-

Sól + Sól → Sól + Sól (osad )

3K₂SO₄ + 2al.(ClO₄)₃ → Al₂(SO₄)₃ + 6KCLO₄↓

6K⁺ + 3SO₄^2- + 2Al³⁺ + 3ClO₄^- → 2Al³⁺ + 3SO₄^2- + 6KCLO₄↓

Ćw. 2) Reakcje hydrolizy

Korzystając z przygotowanego już zestawu 5 wybranych soli: NaCl, Na₂CO₃, AL₂(SO₄)₃,NH₄Cl, Na₂HPO₄ sprawdź jak zachowują się w wyżej wymienionych roztworach wskaźniki alkacymetryczne (oranż metylowy, błękit bromotymolowy, fenoloftaleina)

Obserwacje:

Roztwór Wskaźnik	NaCl	Na2CO3	NH4Cl	Al2(SO4)3	Na2HPO4
Oranż Metylowy	Pomarańczowo-żółty pH > 4,4	Pomarańczowo-żółty pH >4,4	Pomarańczowo-żółty pH > 4,4	czerwony pH < 3,1	Pomarańczowo-żółty pH > 4,4
Błękit bromotymolowy	zielony pH 6-7,6	niebieski pH > 7,6	zielony pH 6-7,6	Pomarańczowo-żółty pH < 6	niebieski pH >7,6
fenoloftaleina	bezbarwny pH < 8,2	czerwony pH > 10	bezbarwny pH < 8,2	bezbarwny pH < 8,2	czerwony pH 8,2-10
pH 6-7,6 odczyn obojętny	pH > 10 odczyn zasadowy	pH 6-7,6 odczyn obojetny	pH <3,1 odczyn kwaśny	pH 8,2-10 odczyn zasadowy

Wnioski:

• NaCl

NaCl + H20 → NaOH + HCL

Na⁺ + Cl^- + H₂O → Na⁺ + OH^- + H⁺ + CL^-

H₂O → OH^- + H⁺

odczyn roztworu jest obojętny, sole mocnych zasad z mocnymi kwasami nie ulegają reakcji hydrolizy.

• Na₂CO₃

Na₂CO₃ + 2H₂O → NaOH + H₂CO₃

2Na⁺ + CO₃^2- + 2H₂O → H₂CO₃ + Na⁺ + OH^-

CO₃^2- + 2H₂O → H₂CO₃ + OH^-

Jest to hydroliza anionowa. Roztwór ma odczyn zasadowy o czym decyduje wolny jon OH. Odczyn zasadowy jest efektem połączenia mocnej zasady i słabego kwasu

• NH4Cl

NH₄Cl + H₂O → HCL + NH₄OH

NH₄⁺ +Cl^- + H₂O → H⁺ + Cl^- + NH₄OH^-

NH₄⁺ + H₂O → H⁺ + NH₄OH^-

Hydroliza kationowa. Roztwór ma odczyn kwaśny o czym świadczy wolny jon wodorowy H+. Mocny kwas + słaba zasada.

• Al₂(SO₄)₃

Al₂(SO₄)₃ + 6H₂0 → 3H₂SO₄ + 2AL(OH)₃

2Al³⁺ + 3SO₄^2- + 6H₂O → 6H⁺ + 3SO₄^2- + 2Al(OH)₃

2Al³⁺ + 6H₂O → 6H⁺ + 2Al(OH)₃

Hydroliza kationowa. Roztwór ma odczyn kwaśny o czym świadczy wolny jon wodorowy H⁺. Mocny kwas + słaba zasada.

• (NH4)₂CO₃

(NH4)₂CO₃ + 2H₂O → H₂CO₃ + 2NH₄OH

2NH₄⁺ + CO₃^2- + 2H₂O → H₂CO₃ + 2NH₄OH

Roztwór ma odczyn obojętny. Połączenie słabego kwasu ze słabą zasadą.

---