SOCJOLOGIA ORGANIZACJI

Wykład 4 - 05.11.2007r

1. Kryterium ilościowe:

1. Grupy małe - nie ma wewnętrznej struktury , nie można wyodrębnić podgrup, mają prostą budowę.

2. Grupy duże - złożona wewnętrzna struktura, pozwala wyodrębnić podgrupy.

2. Kryterium więzi:

1. Grupy pierwotne - mechanizm działania opiera się wyłącznie na osobistych stycznościach, mają one charakter emocjonalny (np.: rodzina). Mają pewne cechy wg których możemy je opisać:

• Względna trwałość grupy

• Mała liczebność

• Bezpośrednie kontakty

• Względna zażyłość członków grupy

• Niewyspecjalizowany charakter

2. Grupy wtórne - działają w oparciu o oczekiwania członków grup, mają charakter pragmatyczny (np.: grupa studencka). Są o niskim zaangażowaniu emocjonalnym i są nietrwałe.

3. Grupa własna - zbiorowość, do której jednostka należy, dzieli poczucie bliskości, tożsamości i nazywa ją swoją.

4. Grupa obca - do niej jednostka nie należy i wobec której nie musi być lojalna. Wrogość służy wzmacnianiu granic między grupami.

5. Grupy formalne - powoływana do życia w sposób administracyjny.

6. Grupy nieformalne - obie te grupy wyróżnia się poprzez istnienie lub nieistnienie jakiś instytucji sformalizowanych i poprzez sposób powołania.

7. Grupy odniesienia - dzięki niej jednostka modeluje własne zachowanie. Grupa ta jest tłem dla jednostki, na podstawie którego ocenia ona swoje zachowanie.

Funkcje grupy odniesienia:

1. Normatywna - jednostka buduje właściwe formy zachowań

2. Porównawcza - zapewnia wzór do naśladowania dla jednostki

3. Audytoryjna - polega na ocenie stosowności zachowań jednostek.

Grupą odniesienia może być grupa do której należymy lub do której chcemy należeć.

ORGANIZACJE SPOŁECZNE

Stosunek społeczny - normatywnie określony schemat oczekiwanych integracji między partnerami zajmującymi pewne pozycje społeczne i pełniącymi związane z tymi pozycjami role.

Cechy stosunku społecznego:

1. Wielość integracji.

2. Wielotematyczność i pełne zaangażowanie lub jednotematyczność i niepełne zaangażowanie.

3. Trwałość stosunku społecznego.

4. Regulacja normatywna - stosunki społeczne powinny przebiegać wg pewnego wzoru.

5. Relacja między pozycjami społecznymi i związanymi z nimi rolami.

Typy stosunków społecznych:

1. W jaki sposób ludzie wchodzą z innymi w stosunki społeczne:

1. Przypisane - nawiązuje się je bez własnej decyzji i bez możliwości ich wyboru.

2. Osiągane - nawiązujemy je na mocy własnych działań, decyzji.

Kryterium uniwersalistyczne - daje równe szanse każdemu uczestnikowi stosunków.

Kryterium partykularystyczne - daje z góry większe szanse jednym ludziom na budowę stosunków społecznych z innymi albo eliminuje szanse innych ludzi.

2. Po co nawiązujemy stosunki społeczne?

1. Instrumentalne - służą realizacji określonych potrzeb, celów czy życiowych aspiracji.

2. Autoteliczne - ich sens leży w samym obcowaniu z ludźmi, którzy są dla kogoś wartością samą w sobie.

3. Ze względu na charakter normatywnej regulacji:

1. Formalne - działania partnerów są bardzo szczegółowo i precyzyjnie określane i traktowane jako są jako obligatoryjne pod sankcją nieważności tych stosunków.

2. Nieformalne - działanie i interakcje partnerów mają różny kształt, przebieg.

4. Dotyczy zakresu działań i interakcji mieszczących się w ramach stosunku społecznego:

1. Rozproszone - obejmują wiele różnorodnych treściowo interakcji.

2. Zogniskowane - mają charakter wyspecjalizowany, obejmują jeden rodzaj interakcji społecznej.

5. Czynnikiem definiowania jest czas:

1. Z zbudowanym strukturalnie czasem trwania - jest przypisany, normatywnie określony i przestrzegane.

2. Ciągłe (terminowe).

6. Dotyczy tego jak partnerzy sytuują się w porównaniu ze sobą na skali nierówności społecznej.

1. Egalitarne - mają charakter równości lub podobieństwa miejsca partnerów w hierarchii bogactwa, prestiżu.

2. Nieegalitarne - oparte na nierównościach.

7. Ze względu na inne społecznie istotne cechy narzucające lub nie narzucające przywileje:

1. Homogeniczne - podobieństwo partnerów pod względem cech istotnych dla interakcji.

2. Heterogeniczne - odmienność partnerów pod względem cech istotnych dla przebiegu interakcji.

8. Ze względu na miejsce motywacji i ekspresji emocjonalnej we wzajemnych relacjach partnerów:

1. Oficjalne (zimne)

2. Gorące (intymne).

Środowisko społeczne - jednorodny zbiór takich samych lub przynajmniej podobnych pozycji i ról społecznych.

Rozwija się również więź społeczna mająca charakter tożsamości zbiorowej. Składa się na to kilka elementów:

1. Zaufanie a priori - darzymy nim innych tylko z tego tytułu, że są podobni do nas swoim statutem społecznym.

2. Lojalność środowiskowa - opiera się na unikaniu działania wbrew interesom własnego środowiska.

3. Intensywność kontaktów wewnątrzśrodowiskowych - ludzie działający w jednym środowisku lepiej się rozumieją. Endogamia - zawieranie związków małżeńskich w ramach jednego środowiska.

4. Mentalność środowiskowa - wspólnota lub podobieństwo koncepcji, ideologii czy też światopoglądów, jakie zajmują ludzie o podobnej pozycji społecznej.

Kręgiem społecznym nazywamy zestaw typowych, innych pozycji, z którymi dana pozycja jest powiązana.

Konglomerat pozycji - każda jednostka zajmuje jednocześnie wiele pozycji społecznych. Pozycje cząstkowe składają się na konglomerat. Jednostki wyznaczają niektórym pozycjom znaczenie naczelne, a tym o mniejszej wadze znaczenie podrzędne.

1

---