ZMIANOWANIE
1. Rośliny jednoroczne - np. zboża ozime, zboża jare
2. Rośliny wieloletnie - np. koniczyna biała, koniczyna czerwona, lucerna
3. Grupy użytkowe:
- zboża
- rośliny pastewne (trawy, kukurydza na kiszonkę, lucerna, sorgo)
- rośliny okopowe (ziemniaki, buraki)
- rośliny motylkowe drobnonasienne (koniczyna, lucerna)
- rośliny strączkowe (łubin, soja, groch siewny)
- rośliny przemysłowe (rzepak, gorczyca, mak)
4. Miarą wydajności roślin uprawnych jest „PLON” - mierzony w tonach na hektar, kwintalach na hektar lub decytonach na kwintal.
5. Co to jest plon główny i plon uboczny - plon główny np. zboże (ziarno), plon uboczny np. słoma.
6. Ugór - to pola wyłączone z użytkowania na krótko (na 1 do 3 lat) aby mogły być łączone do uprawy w każdej chwili. Dzielą się na:
Ugory czarne - gdzie wykonywane są zabiegi uprawowe ale nie są obsiewane np. sady.
Ugory zajęte - obsiewane roślinami jako nawóz zielony
7. Odłogi - to pola wyłączone z uprawy na wiele lat (nie pielęgnowane)
8. Rośliny uprawiane w plonie głównym zajmują 1 lub więcej okresów wegetacyjnych np. pszenica ozima, koniczyna czerwona, lucerna.
9. Rośliny uprawiane w międzyplonie - zajmują okres między dwiema roślinami wysiewanymi w plonie głównym (w ciągu 2 lat rolnik zbiera 3 plony)
10. Rośliny uprawiane w międzyplonie przeznaczamy na:
- pasze, -jako nawóz zielony, - pożytek dla pszczół
11. Rośliny uprawiane w międzyplonie dzielą się na 3 międzyplony:
- międzyplon ścierniskowy (wysiewany po zbiorze plonu głównego, zbiera się jesienią np. gorczyca, słonecznik)
- wsiewka międzyplonowa (wsiewana wiosną najczęściej w zboża np. seradela w żyto. Po zbiorze plonu głównego seradela rośnie, później jest wykorzystywana na pasze lub nawóz zielony)
- międzyplon ozimy (wysiewany jesienią od końca sierpnia do połowy września a zbierany późną wiosną. Pole po międzyplonie ozimym może być przeznaczone pod rośliny których termin siewu waha się między 2 a 3 dekadą maja np. żyto, rzepak)
12. Przykłady międzyplonów:
- żyto + międzyplon ścierniskowy np. seradela na nawóz zielony, wiosną ziemniak.
- żyto + wsiewka międzyplonowa np. seradela, wiosną ziemniak
- jęczmień jary + międzyplon ozimy np. rzepak, żyto a wiosną kukurydza na zielonkę
13. Plon wtórny - obejmuje rośliny wysiewane na polu po zbiorze międzyplonu ozimego np. -- międzyplon ozimy potem kukurydza na kiszonkę.
- międzyplon ozimy potem wysiew lucerny w mieszance z trawami.
14. Kolejność płodozmianów:
- pszenica>>> żyto, rzepak ozimy >>> pszenica ozima
Pierwszą z roślin nazywamy przedplonem a drugą rośliną następczą.
15. Następstwo roślin - to uprawa roślin w kolejności nieuwzględniającej wymagań przyrodniczych i agrotechnicznych (znaczenie negatywne). Rolnicy decydują się na to ze względów na popyt na daną uprawę.
16. Zmianowanie - to następstwo roślin po sobie, które uwzględnia biologiczne właściwości roślin oraz ich wymagania agrotechniczne i siedliskowe. Polega na wykorzystywaniu zamiennie roślin poprawiających żyzność gleb z roślinami korzystającymi.
17. Przykłady roślin fitosanitarnych: owies, gorczyca. Rośliny fitosanitarne „leczą” glebę.
18. Płodozmian - to zmianowanie roślin zaplanowane na określoną liczbę lat i określoną ilość pól dla określonego gospodarstwa.
19. Rotacja - to okres w którym jedna roślina zmianowana przejdzie przez wszystkie pola płodozmianu lub też okres w ciągu którego wszystkie rośliny zmianowania uprawiane będą na 1 polu.
20. Monokultura - to uprawa 1 gatunku na tym samym polu przez okres dłuższy niż 1 rok, np. kukurydza
21. Czynniki zmianowania:
- przyrodnicze czynniki zmianowania (warunki glebowe, klimatyczne, właściwości roślin)
- agrotechniczne czynniki zmianowania (nawożenie, nawadnianie)
22. Zmęczenie gleby - powstaje w wyniku nieprzestrzegania zasad przyrodniczych i agrotechnicznych co prowadzi do powstania niekorzystnych zmian w środowisku glebowym.
23. Przyczyny zmęczenia gleby:
- jednostronne wyczerpanie makro i mikroelementów z gleby
- zachwianie bilansu wodnego w glebie
- silny rozwój chorób i szkodników
- nie należy siać pszenicy po pszenicy, pszenicy po jęczmieniu, jęczmienia po jęczmieniu gdyż grozi to rozwojem chorób podsuszkowych tzn. chorób korzeni
- wzrost zachwaszczenia
- nieprawidłowa uprawa roli
24. Struktura zasiewu - to procentowy udział danej rośliny w całości gruntów ornych.