SCENARIUSZ ZAJĘCIA OTWARTEGO Z WYKORZYSTANIEM METOD WYCHOWANIA MUZYCZNEGO C.ORFFA,
AKTYWNEGO SŁUCHANIA MUZYKI KLASYCZNEJ B.STRAUS
ORAZ PEDAGOGIKI ZABAWY
TEMAT: „Wszystko może być muzyką”
CELE OGÓLNE
- zwiększenie efektywności uczenia się i koncentracji poprzez stosowanie prostych
ćwiczeń ruchowych z zakresu kinezjologii edukacyjnej
- rozwijanie muzykalności i wrażliwości muzycznej dzieci
- rozwijanie umiejętności aktywnego słuchania muzyki
- rozbudzanie twórczej postawy wobec siebie i świata
CELE OPERACYJNE - dziecko:
- potrafi wykonywać ćwiczenia kinezjologiczne
- określa nastrój i tempo utworów muzycznych dostosowując do nich kolor i ruch
- koordynuje ruch z rytmem odtwarzanej muzyki
- wypowiada się na temat treści wiersza poprawnie formułując krótkie zdania
- przestrzega kolejności wypowiadania się - słucha wypowiedzi kolegów
- zgodnie współpracuje w grupie
- jest aktywne i twórcze podczas zajęć
- klasyfikuje przedmioty według określonych kryteriów
METODY
słowne: recytacja, rozmowa, instrukcja
czynne: zadań stawianych do wykonania, samodzielnych doświadczeń dzieci
oglądowe: pokaz, obserwacja.
FORMY
indywidualna, zespołowa, zbiorowa
RODZAJE AKTYWNOŚCI DZIECI
- słowna
- muzyczna
- ruchowa
- plastyczno-techniczna
- matematyczna
ŚRODKI WSPOMAGAJĄCE DZIAŁANIE
- utwory muzyczne z warsztatów PSPiA KLANZA
- CD - Johann Strauss Polka “Trtisch-trasch”, Jan Sebastian Bach - Aria an strunie G z III
suity orkiestrowej D-dur BWV 1068, Edward Grieg Poranek ze suity “Peer Gynt” nr 1 op. 46.
- kartony formatu A4 z barwnymi plamami w kolorach: turkusowym, błękitnym, różowym,
czerwonym, ciemno zielonym, jasno zielonym, brązowym, ugrem jasnym.
- ilustracje przedstawiające zwierzęta (żółw, ślimak, słoń, wiewiórka, pies, zając) oraz środki
lokomocji (statek, ciągnik, samolot, wóz strażacki, samochód ciężarowy)
- dwa koła w kolrze czerwonym i niebieskim
- gazety, plastikowe butelki po napojach
PRZEBIEG ZAJĘĆ
1. ĆWICZENIA PACE - RYTMIZACJA - ćwiczenia usprawniające koordynację umysłu z ciałem.
2. Zabawa ruchowa na powitanie “Cześć hej, cześć ok”.
3. Słuchanie wiersza J.Tuwima “Dwa wiatry” recytowanego przez nauczycielkę.
Jeden wiatr - w polu wiał,
drugi wiatr w sadzie grał:
cichuteńko, leciuteńko,
liście pieścił i szeleścił, mdlał...
Jeden wiatr - pędziwiatr!
fiknął kozła, plackiem spadł,
skoczył, zawiał, zaszybował,
świdrem w górze zakołował
i przewrócił się i wpadł
na szumiący senny sad,
gdzie cichutko i leciutko
liście pieścił i szeleścił
drugi wiatr...
strugnął śniegiem z wiśni kwiat,
parsknął śmiechem cały sad,
wziął wiatr brata za kamrata,
teraz z nim po polu lata,
gonią obaj chmury, ptaki,
mknął, wplątują się w wiatraki,
głupkowate mylą śmigi,
w prawo, w lewo, świst, podrygi,
dmą płucami ile sił,
łobuzują, pal je licho!... a w sadzie cicho, cicho ...
4. Rozmowa na temat treści wiersza ukierunkowana pytaniami dotyczącymi charakteru
i nastroju poezji J. Tuwima.
» Spróbujcie teraz odpowiedzieć na pytanie, o czym był dokładnie ten wiersz, ale nie
jednym zdaniem.
» Ile wiatrów występowało w wierszu?
» Co robił pierwszy wiatr? Jak się zachowywał?
» A co robił drugi wiatr? Jakie było jego zachowanie?
5. Wspólne tworzenie listy atrybutów - dzieci podają cechy obu wiatrów nauczycielka
zapisuje - (spodziewane odpowiedzi).
2 WIATRY |
|
1 WIATR |
2 WIATR |
• psotny • ostry • szybki • niespokojny • prędki • żywy |
• cichy • miły • powolny • grzeczny • spokojny • spiący |
6. Po wyodrębnieniu kluczowych słów, nauczycielka prowadzi zabieg zmierzający do powiązania powyższych pojęć z barwami.
» Mam przy sobie różne plamy barwne. Popatrzcie i zastanówcie się, które kolory pasują
do pierwszego wiatru a które do drugiego? Dlaczego tak?
Dzieci określają kolory, ich nasilenie i przyczepiają do kartonu z wypisanymi atrybutami
obu wiatrów
» Podobnie jest z muzyką, która może być taka jak wiatr i plamy. Może być szybka, żywa
delikatna lub spokojna. Zabawimy sie teraz przy takiej muzyce.
7. Aktywne słuchanie muzyki..
Interpretację dzieci zaczynają od próby odtworzenia rytmu słuchanego utworu
muzycznego, jakim jest Polka “Trisch-trasch” Johanna Straussa. Ową rytmizajcję dzieci
wykonują operując gazetami, według wcześniej ustalonych ruchów. Cały zespół zostaje
podzielony na 3 grupy rytmiczne. Nauczycielka pełni rolę dyrygenta, który wskazuje
poszczególne partie grane przez każdą grupę oraz sposób ich wykonywania.
GRUPY RYTMICZNE |
CZYNNOŚCI DZIECI |
PARTIE UTWORU MUZYCZNEGO |
pierwsza |
pionowe darcie gazety |
pierwsze miary taktowe |
druga |
pocieranie o gazety |
co druga fraza muzyczna 1 i 2 cz. utworu |
trzecia |
uderzanie ręką o gazetę |
druga część utworu |
» Jaka była ta muzyka? Do którego wiatru moglibyście ją dopasować?
» Teraz posłuchajcie drugiego utworu i spróbujcie zwrócić uwagę na jego nastrój
układając z gazet obrazek.
Następuje zespołowe układanie “gazetowego obrazka” na tle słuchanego utworu Jana
Sebastiana Bacha Aria na strunie G z III suity orkiestrowej D-dur BWV 1068. Utwór jest
odmienny w charakterze, brzmieniu oraz nastroju od utworu pierwszego. Zabieg ten jest
celowy, by w dalszym toku zajęć wyrazić różnice między utworami.
Nauczycielka rozpoczyna z dziećmi rozmowę na temat różnicy nastroju i tempa
w obu tworach muzycznych.
Zauważcie, podczas pierwszego utworu, który był żywy i szybki wszyscy próbowaliście wykonywać ruchy sprawne i szybkie - zgodnie z rytmem muzyki. W przypadku utworu drugiego, tj. spokojnego i wolnego, tworzyliście obraz powoli i bez pośpiechu tak, jak dyktowała wam muzyka.
» Czym różnił się drugi utwór od pierwszego?
» Gdybyśmy mieli porównać oba te utwory, to do którego wiatru i kolorów pasowałby
pierwszy utwór a do którego drugi?
8. Zabawa ruchowa “Zwierzątka”
Wszystkie dzieci są ślimakami lub pieskami. Na dźwięki muzyki wolnej poruszają się jak
ślimaki - pełzając, natomiast na dźwięki muzyki szybkiej, jak pieski - czworakując.
9. Klasyfikacja obrazków według kryterium tempa i rodzajów przedmiotów. Nauczycielka
kreuje sytuację ćwiczebną w następujących sformułowaniach skierowanych do dzieci.
» Na dywanie znajdują się ilustracje, każda z nich przedstawia coś innego. Można je
jednak pogrupować, ponieważ coś je łączy. Chciałabym abyście spróbowali to zrobić.
» Do czerwonego koła powkładajcie przedmioty poruszające się szybko, natomiast do
niebieskiego przedmioty, które poruszają się wolno. Każde z was za chwilę cichutko
wstanie, wybierze jedną ilustrację i dopasuje do jednej z grup.
Po wykonaniu zadania nauczycielka zadaje dzieciom pytanie:
» Jak jeszcze inaczej można podzielić te obrazki?
» Do czerwonego koła powkładajcie te przedmiotywydają głośne dźwięki i do
niebieskiego te, które wydają dźwięki ciche.
10. Podziękowanie dzieciom za aktywną pracę. Zabawa na zakończenie - rytmiczne
wystukiwanie rytmu słuchanego utworu muzycznego “Orzeszek”.
4