1. Teatr (od greckiego theatron) słowo operuje wieloma znaczeniami:
• budynek
• czynność/naśladowanie,udawanie,odgrywanie,przedstawienie,wystawienie
• instytucja
• sztuka (jej medium to teatralność)
• metafora (sztuczność ,ulotność, efemeryczność)
2. Dyscypliny:
• Literaturoznawstwo (dramat i jego teoria)
• Historia Sztuki (architektura teatralna i scenografia)
• Socjologia (publiczność, analiza przedstawień)
• Historia kultury (publiczności, obyczajność teatralna)
3. W Polsce badania nad teatrem w ramach samodzielnej dyscypliny postulował Leon
Schiller od roku 1913. Leon Schiller związał teatr z :
• Religią(w aspekcie genetycznym)
• Kategorią sztuk dynamicznych (czasoprzestrzennych)
• Kategorią sztuki (bliżej teatrowi do tańca, akrobatyki)
4.Typy teatrów ze względu na typ uprawianej sztuki:
Teatr dramatyczny - oparty na tekście teatralnym - dramat (teatr słowa literackiego,kabaret)
Teatr muzyczny:operowy,musicalowy,operetkowy,eksperymentalny np. opera Juliany Snapper
Teatr tańca:pantonimy,basletu,tanca współczesnego
Teatr Lalek
Teatr intermedialny (happening,teatr narracji plastycznej np.teatr Tadeusza kantora)
Teatr eksperymentalny (performance i posteatr)
Teatr zapośredniczony medialnie (teatr radiowy,telewizyjny,videoteatr,teatr internetowy)
5. Omów wybrany typ teatru:
Teatr lalek: rodzaj teatru, w którym głównym środkiem wyrazu jest lalka teatralna animowana przez aktora-lalkarza, najczęściej ukrytego za parawanem, czasem występującego razem z lalką na scenie. Lalki mogą też być poruszane przez mechanizm (mechaniczny teatr lalek). Podstawowe typy lalek teatralnych: pacynka, kukiełka, jawajka, marionetka, lalka cieniowa. W znacznym stopniu do rozwoju teatru lalek przyczynili się romantycy pisząc sztuki i traktaty o tym teatrze. Duże zainteresowanie okazali teatralnej lalce moderniści, futuryści, pisząc dla teatru lalek dramaty. Początki polskiego teatru lalek sięgają XV w. i wiążą się z szopką, a pierwszym wymienianym lalkarzem jest Waśko z Wilna. Na początku XX w. powstały pierwsze stałe teatry dla dzieci: Teatr Lalek M. Weryho (1900-1904), Teatr Kukiełek M. Dienstla-Dąbrowy (1910-1912). W dwudziestoleciu międzywojennym powstawało coraz więcej teatrów lalek dla dzieci, m.in.: Teatr Miniatur w Krakowie S. Polony-Polońskiego, Teatr Błękitny Pajac w Poznaniu, Teatr Kukiełek Baj w Warszawie.
6.Omów problem medialnego rozszerzenia teatru
''Teatr flirtuje i wchodzi w stale związki z różnymi mediami, mass-mediami i nowymi mediami w poszukiwaniu:
środka zaradczego na swoje ograniczone lokalnie i czasowo oddziaływanie
innowacyjnego kształtu
nowoczesnych platform i strategii reklamy. / Podejmując próby uwolnienia się od ograniczę swej tradycyjnej infrastruktury
Teatr uległ rozszerzeniu :
technicznemu zapośredniczeniu, uzewnętrznieniu
delokacji, przestrzennemu i społecznemu rozproszeniu
''dywersyfikacji'' nośnikowemu rozczłonkowaniu.
1989 - pierwsze próby zastosowania programów komputerowych w teatrze - Merce Cunningham, tworzenie choreografii przy pomocy wirtualnego tancerza ''Life Forms'', ''Dance Forms''
Zwrot audiowizualny i cyfrowy radykalnie przeobraził kulturę teatralną. Rozszerzył jej przestrzeń i audytoria '' uspołecznił'' problemy podejmowane w teatrze . Umożliwił wspólnotowe budowanie dramaturgii. Podsunął pomysły innowacyjne.
7.Wskaż adekwatne przykłady nowomedialnych rozszerzeń teatru
Teatrophone Company.
Teatr czatowy - Hamlet
Teatr internetowy - spektakl Pawła Passiniego „Odpoczywanie”. Premiera w Netheatrze ( 16 tys. Internautów z całego świata , 2 h transmisji)
Twitteratr - Twister of the Snew - (14-25 luty 2009)
Twittpanto - Cinderella (23.12.2008)
Otwarte i społecznościowe, dramatyzowanie na platformie blogowej - Bartek Frąckowiak i Weronika Szczawińska „ W pustyni i w puszczy.Z Sienkiewicza i innych”
E-promocja i e-marketing spektakli - Życie „Ojca Boga” na Facebooku.
Twitteratura
8.Omów jeden z przykładów odwołującego się do synergii teatru i nowych mediów
Twitteratura
Proza, poezja, cytaty, aforyzmy i przysłowia - wymienione formy wypowiedzi jednocześnie łączy i dzieli nowy gatunek literacki - twitteratura. Ich cechą wspólną jest skrótowość - nastawienie na przekazanie maksymalnej treści przy minimum zastosowanych słów. Analizując teksty literackie, z łatwością można dostrzec praktyki dążenia do zagęszczenia znaczenia w jednym zdaniu bądź nawet - w wyrazie. Okazuje się, że skrótowość - która jest naczelną właściwością, a jednocześnie źródłem krytyki - w twitteraturze nie jest niczym nowym, jak tylko kontynuacją wcześniejszych zamierzeń w nieco radykalniejszej postaci, bowiem gatunek ten określa dokładnie graniczną ilość znaków - 140. Twitteratura, jak sama nazwa wskazuje, określa literaturę uprawianą na Twitterze, aczkolwiek oderwanie od pierwotnego środowiska nie narusza jej gramatyki. Tym samym twitteraturą określać można tekst spełniający (nie tylko) wymogi 140 znaków.
Twitteratura jest odmianą literacką powstałą w Internecie (w 2009 roku), a przewidzianą już w latach 60. przez proroka mediów elektronicznych - Marshalla McLuhana. Paul Levinson określa go mikroblogerem, gdyż tweetował już w swym najsłynniejszym dziele Galaktyka Gutenberga. Rozdziały zbudowane zostały na kształt tweetów - McLuhan w 140 znakach skondensował istotę myśli - “Nowa elektroniczna współzależność ponownie tworzy świat w postaci globalnej wioski” czy “Nikt nigdy nie popełnił błędu gramatycznego w niepiśmiennej społeczności”. Levinson stwierdził, że McLuhan wyprzedził i tym samym zapowiedział nadejście Twittera.
Twitteratura może być równie dobrze realizowaną w druku - podobnie jest z poezją cybernetyczną, której nazwa odwołuje do działań w sieci, a przecież jak dowodzi Roman Bromboszcz i Łukasz Podgórni, może występować w formie analogowej. Skoro miejsce uprawiania twitteratury nie stanowi o jej wyznaczniku, należy przyjrzeć się innym właściwościom, które złożą się na jej opisanie jako nowego gatunku literackiego.
Czym jest twitteratura…
Cechy prozy w twitteraturze ujawniają się w sposobie prowadzenia narracji - postać opowiada o pewnym zdarzeniu. Fabuła jednowątkowa występowała już w noweli, charakteryzującej się zwięzłością akcji oraz przestrzeganiem schematu kompozycyjnego. Podobnie jest w twitteraturze, składającej się przeważnie z trzech części: przedakcji, akcji i puenty. Dane jednostki informacyjne połączone są na zasadzie związku przyczynowo-skutkowego, ale relacje między zdarzeniami mogą mieć też charakter następstwa czasowego. Twitteratura, podobnie jak nowela, cechuje się brakiem opisów, dygresji i pobocznych epizodów. Fabuła w prozie składa się z dwóch składników: podmiotu narracji oraz czynności oznaczających jego istnienie. Jednakowy układ elementów dostrzega się w twitteraturze, zbudowanej wokół jednej postaci oraz zdarzeń, w której bierze ona udział.
9. Teatr postdramatyczny(pojęcie spopularyzowane przez Hansa-Thiesa Lehmanna)- Ogół zjawisk zachodzących w teatrze od połowy XX wieku, odejście od dominacji dramatu i koncepcji przestawienia jako reprezentacji dzieła stworzonego wcześniej na rzecz wydarzenia teatralnego dziejącego się tu i teraz. Stopniowe zastępowanie dramatu `tekstami dla teatru'-dziełami literackimi otwartymi na performatywny aspekt językowy i przedstawienia teatralnego oraz twórcze przekształcenie ze strony reżysera i aktorów. Widziany w tej perspektywie dramat jako całościowy projekt fikcyjnego świata przedstawionego staje się kategorią historyczną.
Trzy zasady:
-zasada reprezentacji(oznaczanie rzeczywistości)
-zasada iluzji (tworzenie fikcji opartej na efekcie realności)
-zasada całości
Rezygnacja z fabuły, rezygnacja z głównego bohatera, nie odgrywa roli, nie wciela się w postać, lecz wystawia na pokaz własną fizyczną cielesność.
Teatr postdramatyczny wg Lehmanna:
Teatr rozgrywający się poza teatrem
Teatr energetyczny
Teatr objawienia zamiast akcji
Performance zamiast przedstawienia ( mimesis [podobieństwo] akcji)
Teatr reżysera
Teatr postdramatyczny zwrócony przeciwko ideologii dramatyczności, zbliżony do nie obciążonego znaczeniem eventu,sąsiaduje z happeningiem i perfomancem.
W Polsce próbowano z początku stosować termin „postdramatyczny” wobec teatrów:
Tadeusza Kantora
Jerzego Grotowskiego
Krzysztofa Warlikowskiego
teatru tańca.
10.Cechy teatru postdramatycznego:
intertekstualność - kolażowość-montaż
eksperymenty z dyskursem- prowokacyjność wobec odbiorcy - szokowanie i dezorientacja odbiorcy- gra z iluzją
włączanie elementów kultury popularnej
recykling form
11.Podaj autorytety związane z „teatrem postdramatycznym”
Hans-Thies Lehmann - autor książki „Postdramatisches Theater” (Teatr postdramatyczny) wydanej w Niemczech pod koniec 1999 roku - historia i teoria nowego typu teatru.
Małgorzata Sugiera, Dorota Sajewska - tłumaczki książki Hansa-Thiesa Lehmanna Teatr postdramatyczny. Brały też czynny udział w organizacji Postdrama Project1 - pierwszego festiwalu próbującego uchwycić i przybliżyć ideę postdramatyczności.
René Pollesh - reżyser niemiecki
Paweł Demirski,Monika Strzępka