W tekście pod tytułem `Galaktyka Gutenberga” Marshall McLuhan podejmuje temat wpływu technologii druku na kulturę Europy.
Zwraca uwagę na epoki gwałtownych zmian, które następują wówczas gdy społeczeństwo staje na pograniczu dwóch kultur i przeciwstawnych technik. Jako przykład przywołuje wiek XVI - Odrodzenie, jako pogranicze kultury alfabetu, rękopisu a czasami nowego mechanizmu powtarzalności.
Autor przeciwstawił sobie dwa modele społeczne, jeden oparty na piśmienności, drugi na oralności. Ten drugi model - kultura oralna - stanowił wyzwanie dla utrzymującej się kultury opartej na przekazie rękopiśmiennym. Kultura piśmienniczości usuwała słowo pisane w cień; wówczas nie było już mowy o dialogu i współoddziaływaniu, bo zaczynają pojawiać się różne punkty widzenia.
Luhan zwraca również uwagę na fakt, że tak naprawdę zanim wówczas otrzymano wydrukowana książkę z obrazkami, wkład musiało mieć wiele wynalazków wynalezionych o wiele wcześniej: papier i farby, drzeworyt, bloki drewniane, użycie prasy. Zastosowanie oleju jako spoiwa farby drukarskiej zapoczątkowali malarze, a nie kaligrafowie. Podobnie prasy do wyrobu materiałów i tłoczenia wina posiadały większość cech potrzebnych prasie drukarskiej. Do uzupełnienia należy również dodać pracę złotników i wielu innych przedstawicieli specjalności. Powstaje zatem pytanie - co właściwie wynalazł Gutenberg? Precyzyjnej odp na ten temat nikt nie udzieli, bo tak naprawdę nie wiemy jak powstawały pierwsze książki.
Jak druk zmienił rzeczywistość?
- Zapoczątkował ujednolicenie ludzi i ich zdolności
- Kultura druku odeszła od „dotykowego” typu percepcji (ciało) od upodobania do drewna i kamienia. - Nastąpił rozłam na liczby (język nauki) i litery (język cywilizacji)
- Linearność - kult. zachodu podtrzymywana jest przez kulturę pisma i druku
- Słowu drukowanemu towarzyszy szeroki kontekst wizualny.
- Druk uniemożliwia pełne wykorzystanie słowa, sprzyja jednak przestrzeganiu ustalonej pisowni i znaczenia słów.
- Druk odrywa człowieka od życia plemiennego, zespołowego, silnie indywidualizuje +Druk stał się punktem wyjścia dla rozwoju ekonomicznego i oświatowego
- technologiczny etap postępu
I tu dochodzimy do sedna mcluhanowskiej teorii: w dziejach cywilizacji człowiek wytwarza narzędzia pozwalające mu coraz lepiej funkcjonować w świecie, a szczególną i coraz większą rolę odgrywają wśród nich środki komunikowania. Wśród tych nietypowych narzędzi szczególne znaczenie miały wynalazki alfabetu fonetycznego, a potem druku sprawiające, że na wieki znaleźliśmy się w polu oddziaływania galaktyki Gutenberga. A konsekwencje takiego stanu są niebagatelne: jeśli dawniej, w świecie plemiennym poznawaliśmy życie wszystkimi zmysłami, to od rozpowszechnienia się ruchomej czcionki poznajemy je już fragmentarycznie - za pomocą coraz bardziej wyspecjalizowanego wzroku. Dawne plemienne trwałe więzi oparte były na wspólnych emocjach; odkąd pojawił się druk, każdy mógł słowo po słowie analizować samodzielnie. A drukowana książka stała się bodaj pierwszym standardowym towarem, który mógł być produkowany w wielu takich samych egzemplarzach.