Temat: Wstęp
Prowadzący: mgr. inż. kpt. ż.w. Tomasz Pluta
Konsultacje: pokój 139
Poniedziałek: 1500-1630
Tematyka wykładów: MPDM - Część B: Prawidła wymijania
COLREG - International regulations for preventing collisions at sea
Prawo drogi morskiej - w szerokim rozumieniu oznacza ogół norm regulujących zasady zachowania się statków morzu i na wodach z nim połączonych mających na celu zapobieganie zderzeniom statków.
Ang. Rules of the Road At sea.
Część B składa się z trzech rozdziałów:
Rozdział I - Zachowanie się statków we wszelkich warunkach widzialności
Rozdział II - Prawidła wymijania
Rozdział III - Sygnały świetlne i dźwiękowe
Temat: Obserwacja
Cele obserwacji:
- pełna ocena sytuacji i ryzyka zderzenia.
- nie tylko wykrywanie statków i obiektów, ale też określanie parametrów zbliżenia i
parametrów ich ruchu.
Podstawowe zasady:
- obserwację powinny prowadzić wszystkie statki, niezależnie od ich rodzaju, napędu,
wykonywanej czynności czy pozostawania w drodze
- obserwacja powinna być prowadzona stale, w każdych warunkach widzialności
- powinny być wykorzystane wszelkie niezbędne, a dostępne środki.
Odpowiedzialność za właściwą organizację obserwacji:
za właściwą organizację obserwacji (wacht) odpowiada kapitan.
ustalając organizację wacht powinien on uwzględnić:
warunki hydrometeorologiczne,
intensywność ruchu statków,
zachowanie uwagi podczas nawigowania w lub w pobliżu TSS (systemów rozgraniczenia ruchu),
wykonywanie dodatkowych prac przez statek,
znajomość i zaufanie odnośnie kompetencji załogi, zwłaszcza oficerów nawigacyjnych,
zdolność członków załogi do pełnienia wacht,
eksploatacyjny stan wyposażenia mostka,
urządzenia kontrolne śruby i steru,
parametry statku,
kształt mostka.
Rodzaje obserwacji:
obserwacja wzrokowa i nasłuch.
obserwacja środkami technicznymi:
radar,
AIS,
radiostacja.
Obserwator:
Obserwator powinien być wystawiony na każdym statku od zmierzchu do świtu, a czasem nawet w dzień, zwłaszcza w warunkach ograniczonej widzialności.
Obserwatorem musi być odpowiednio przeszkolony i certyfikowany marynarz.
Prowadzenie prawidłowej obserwacji jest ważnym elementem właściwego i bezpiecznego prowadzenia wachty nawigacyjnej.
Wymagania i zalecenia dotyczące pełnienia wachty nawigacyjnej znajdują się w Konwencji STCW 78/95.
Zgodnie z orzecznictwem sądów morskich, stanowisko obserwatora powinno być wysunięte jak najbardziej do przodu, aby nie był on rozpraszany rozmowami i innymi działaniami na mostku.
Do obowiązków obserwatora należy:
- Meldowanie o spostrzeżonych światłach, statkach i innych dużych pływających obiektach.
- Zwracanie uwagi OOW na niebezpieczne sytuacje (zwłaszcza, gdy widzi że OOW ich nie
zauważa lub ignoruje).
- Na akwenach zatłoczonych zwracać uwagę na te statki lub obiekty, które mogą stwarzać
zagrożenie kolizyjne.
- Gdy znajduje się na dziobie informować zwłaszcza o tych statkach lub obiektach, które nie
są dobrze widoczne z mostka.
Używanie uszkodzonego radaru w ograniczonej widzialności nie powinno być obligatoryjne, zwłaszcza jeżeli uszkodzenie ma charakter poważny, wpływający na informację przedstawianą na ekranie.
Korzystanie z tak uszkodzonego radaru może być ryzykowne i może być traktowane (w przypadku awarii) jako błąd.
Mogą się zdarzyć sytuacje w których nie można polegać na informacjach radarowych lub trzeba z nich będzie zrezygnować np. gdy zajdzie konieczność wyłączenia radaru, gdyż dalsza jego praca może powodować jego uszkodzenie.
- użycie radaru w warunkach dobrej widzialności nie jest obligatoryjne, ale konieczne zawsze wtedy
gdy może przyczynić się do uzyskania dodatkowych informacji np. w czasie nawigowania w nocy
na akwenie, gdzie występuje dużo nieoświetlonych obiektów; na akwenach o dużym natężeniu
ruchu statków; na akwenach przybrzeżnych,
- nieużycie radaru w takich sytuacjach może być traktowane jako błąd,
- zwykłą praktyką morską staje się ciągłe używanie radaru w warunkach dobrej widzialności,
- użycie radaru nie zwalnia od prowadzenia obserwacji wzrokowej i słuchowej w każdych
warunkach.
Pełna ocena sytuacji obejmuje:
- wiedzę, co dzieje się w otoczeniu statku,
- wiedzę, co dzieje się na własnym statku.
Wiedza o tym co dzieje się wokół statku obejmuje:
- kontrolę pozycji statku (nawigacja),
- kontrolę ruchu innych statków (unikanie zderzeń).
Wiedza o tym co dzieje się na własnym statku obejmuje:
- kontrolę urządzeń sterowych i napędowych,
- kontrolę działania urządzeń i sprzętu nawigacyjnego,
- kontrolę pełnienia wacht przez marynarzy.
Obserwacja przy statku na kotwicy:
- Odpowiednia obserwacja powinna być również prowadzona, gdy statek stoi na kotwicy.
- Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy statek kotwiczy na prądzie, wokół kotwiczą inne statki lub
wokół panuje duży ruch statków.