termin1
1. wymień i scharakteryzuj podsystemy języka
- fonologiczny ( jak wymawiamy / fonemy)
- semantyczny ( morfemy / znaczenie zdania, forma logiczna)
- syntaktyczny ( reguły składnie i słownik umysłowy)
2. neobehawioralna teoria myślenia Brunera
Wychodzenie poza dostarczone informacje - myslenie ma charakter generatywny.dochodzimy do wniosków których nie mieliśmy wcześniej w wyniku myślenia.
3. wymień i scharakteryzuj teorie pojęć naturalnych
Tworzone na bazie cech percepcyjnych , gwarantują podobieństwo, (pojęcia naturalne)
- egzemplarzowe -rożne egzemplarze danego pojęcia, nie pomijamy wiadomości
- prototypowe (rosch) -prototyp (jeden), nie bierzemy wszystkich informacji
- probabilistyczne - prawdopodobieństwo należenia do kategorii, brak odniesienia
4. modele umysłu (wymień i scharakt.)
- blokowy model umysłu ( Atkinson, shiffrin)
Istnieją bloki ( 3 magazyny) w których magazynowane SA informacje
Powtarzanie pozwala na przenoszenie z zamieci krót. Na trwałą
Uwaga kontrouje przetwarzanie sekwencyjne
-metafora komputerowa umysłu ( na symbolach praca)
Najmniej adekwatne do ludzkiego umysłu maszyna Turinga
- koncepcja poziomów przetwarzania (lockhart,
Podstawowy (fizyczny, sensoryczny)
Semantyczny
Głęboki
- modułowe ujęcie (Fodor)(335-336 mar.)
Umysł nie jest uniwersalnym urządzeniem ale wyspecjalizowane moduły ( skrzynki z narzędziami) przetworniki , moduły(pośredniczą między systemami a przetwornikami) , systemy centralne
- sieciowe modele umysłu
Sieci neuropodobne. Węzły, przetwarzanie równoległe i rozproszone. Panuje hierarchia
5. co przeszkadza w twórczości
- fiksacja funkcjonalna ( ramy, nie potrafimy zastosować czegoś do innej funkcji niż znamy)
-sztywność myślenia ( ta sama metoda non stop)
- nastawienie(emocje, pobudzenie)
-intensywna uwaga
termin2
1.percepcja allocentryczna
widzenie przedmiotów z jego perspektywy (jestem czajnikiem) bez narzucania rzeczywistości własnych kategorii ( przeciwieństwo percepcja fizjonomiczna ! - przypisywanie obiektom znaczeń metaforycznych albo ludzkich)
2.jung schematy poznawcze
- intelektualny (dominuje funkcja myślenia , bezemocjonalność)
- emocjonalny (uczuciowy) rzeczywistość poznaje odwołując się do subiektywnych stanów emocji)
- percepcyjny (doświadczenia zmysłami )
- intuicyjny
3.etapy rozwiązywania problemów
- zauważenie problemu
- określenie problemu (reprezentacje)
- konstruowanie strategii rozwiązania problemu
- organizacja informacji
-alokacja zasobów
-ciągła kontrola
- ocena końcowa
+ plan rozwiązywania awaryjnego
4.podwójna artykulacja
Dwoistość- jednostki niższego poziomu ( fonemy) łączą się w jednostki wyższego poziomu (morfemy) a te łączą się w zdania
5.skrypty
Schematy wydarzeń uporządkowane w czasie. Schematy czynności uporządkowane liniowo. Zawiera części, składniki bardziej (rdzeniowe) lub mniej charakterystyczne (płynne)
1). Style uczenia się i myślenia.
Myślenie - autystyczne ( po prostu myslimy)
Realistyczne (logika, konkretny problem)
Twórcze (produktywne) , odtwórcze (reproduktywne)
Uczenie się - warunkowanie klasyczne
Warunkowanie instrumentalne
???????????????
2). Co to jest pojęcie. Jakie rodzaje
Pojęcie - (najbardziej złozona (chociaż najbardziej podstawowa) forma reprezentacji .materiał myślenia. )
Trwała poznawcza reprezentacja obiektów
- klasyczne - desygnaty pojęć
-naturalne - prototypowe, egzemplarzowe, probabilistyczne
-sztuczne (artefakty- wytwory człowieka , atrybutywne - za pomocą języka werbalnie)
-dziwne - Maruszewski
3). Porównać pojęcia klasyczne i naturalne.
Konieczne i wystarczające (klasyczne), matrycowe dobrze określone o
Naturalne żle określone, rozmyte. Charakterystyczne dla normalnego śmiertelnika
4). Strategie odbioru pojęć.
Strategie odkrywania pojęć
- całościowe (ogniskowe) - szeroka hipoteza a potem zawężanie
- leniwe ( przeglądowe) - wąskie hipotezy obciążenie pamięci błędy nieekonomiczne
-mieszane - raz to raz to małe kroczki potem ogólne wnioski albo odwrotnie
2.koncepcje Brunera o tworzeniu pojec
Konstruktywizm - tworzymy nową rzeczywistość, nie odwzorowujemy rzeczywistości dokąłdnie , konstruujemy z pewnych elementów
(wogole duzo koncepcji pytala Rosh,
Pion - nadrzędny, podstawowy i podrzędny najczęściej urzywamy podstawowych
Poziom - na podstwowym pojęcia są okok siebie
Rosch uważała że w modelu prototypowym , prototypem jest egzemplarz majacy cechy najczęściej występujące
z wojciszke koncepcje i nazwiska trzeba znac)
pojęcia to schematy poznawcze
-atrybutywne - zagnieżdżone w innych schematach
-skrypty- schematy zdarzeń, czynności
- przedmiotowe -
- metaschematy - zawierakja w sobie drobne schematy
4.co to jest styl i jego charakterystyka
Styl - to względnie stałą organizacja czynności poznawczych przejawiana niezależnie od rodzaju materiału i typu sytuacji . względnie stałe podejście poznawcze.pokazuje ograniczenia jaki i możliwości poznawcze jednostki.
- akcentuje unikatywność ludzkiego umysłu
3. Co to jest wgląd
Następuje gdy rozwiązanie problemu pojawia się w świadomości a według Kohler nagła zmiana precepcji problemu przez przerwe inkubacyjną.
Strategi rozwiązywania problemów, całościowa
4. Co to jest izomorfizm funkcjonalny
Przedmiot i reprezentacja umysłowa są identyczne.
-jakie operacje możemy wykonać na wyobrażeniach
- skanowanie
-skalowanie(zmniejszanie, zwiększanie)
-rotacja
- składnaie /rozkłądnaie
- dotwarzanie
- przesuwanie
-co to jest podwójne kodowanie
Paivio
Kod analogowy - obrazowy cząstki imageny
Kod symboliczny - słowny cząstki logogeny
- co to jest inkubacja
Przerwa, ktoś odrywa cie od problemu, potem po inkubacji wracasz do niego tylko z innej perspektywy, wracasz do innego punktu
1. Kto jest ojcem psychologii poznawczej
, Ulrich Neisser
2. W której pamięci zlokalizowane są struktury głębokie
długotrwałej
3. Strategie tworzenia pojęć
Lewicki
- abstrakcja pozytywna(wyodrębnienie cech istotnych z pozostałych)
- abstrakcja negatywna( pomijanie cech nieistotnych )
- reakcja wybiórczo-ogólna( wskaźnik utwozrenai pojęcia)
Brunner
- zaprzeczenia negatywne/pozytywne
- potwierdzenia negatywne/ pozytywne
4. Umysł ma się do mózgu, tak jak ...
oprogramowanie do systemu (komputer)
5. Czym zajmował się Kosslyn
wyobrażnia powierzchowna I głęboka. Procesy wyobrażni
6. Czym jest deklaratywizm i procedualizm
deklaratywna - wiedza ,,ze:\” słownikowa
Proceduralna- wiedza ,,jak” nie da się werbalnie
8. Co to są algorytmy i heurystyki
heurystyki to, które są szybkie, ale zawodne,
Uproszczony sposób rozumowania"
Algorytm - sprawdzony sposób działania, rozwiązywani problemów
9. W jakiej postaci kodujemy wg Andersona
Act - model integracyjny próba połączenia wiedzy deklaratywnej i proceduralnej
Na zasadzie kompilacji
10. Jakie operacje umysłowe składają się na myślenie
indukcja dedukcja
11. Czy w tradycyjnych testach IQ mierzona jest inteligencja emocjonalna
NIE
12. Czy inteligencja jest tożsama z mądrością
Nie, mądrość ( bardziej tożsama z wiedza) jest zbiorem heurystyk i wiedzą kiedy którą z nich zastosować, inteligencja pozwala Ci szybko posługiwać się algorytmami
14. Zbiorem jakich cech jest pojęcie w klasycznej teorii pojęć
koniecznych i wystarczających
15. Z jakim procesem łączy się wgląd
twórczość, rozwiązywanie problemów
16. Jakie schematy charakteryzują się rozciągłością w przestrzeni
skryty
17. Czym charakteryzuje się poznanie intuicyjne
natychmiastowością, brakiem uciekania się do doświadczenia, rozumowania czy wnioskowania
18. Co to jest inteligencja skrystalizowana
Inteligencja skrystalizowana aspekt inteligencji obejmujący wiedzę przyswajaną przez daną osobę i zdolność dostępu do niej
Inteligencja skrystalizowana rozwija się w odróżnieniu od inteligencji płynnej - do wieku starczego. Osoby w wieku średnim i starczym również charakteryzują się wysoką efektywnością funkcjonowania intelektualnego.
19. Czy czas wykonania zadań związany jest z inteligencją
tak, zazwyczaj im bardziej ktoś inteligentny, tym krócej rozwiązuje zadanie / chyba że ma styl refleksyjny. Tak ale to nie ejst jedyny czynnik
20. Z jakich subteorii zbudowana jest teoria triarchiczna
teoria triarchiczna Sternberga złożona jest z subteorii kontekstu, doświadczenia i składników. Kontekst to aspekt praktyczny , doświadczenie - kreatywna, składników - analityczny (odnosi się do inteligencji)
21. Czy twórczość charakteryzuje tylko wybitne jednostki
w ujęciu elitarnym - tak, natomiast w ujęciu egalitarnym - nie
22. Przedstaw zasadnicze różnice pomiędzy myśleniem 5-latka a osoby dorosłej
dziecko - impulsywne, brak stylów poznawczych, konkretnie
dorosły - relfeksyjny, abstrakcyjnie myślący,
23. Na czym polega rola języka w ogólnym odzwierciedleniu rzeczywistości
język pełni funkcje reprezentatywną, abstrahuje cechy rzeczy i pozwala stworzyć ich reprezentacje w umyśle
24. Opisz jeden z dowolnie wybranych modelów psychologicznych, podejmujący próbę hipotetycznego wyjaśnienia czym jest umysł
RODZAJE MODELI UMYSŁOWYCH ( Nosal)
*Psychologia jest nauką wielo-paradygmatyczną ponieważ wyrasta z wielu, nie zawsze spójnych założeń.
A. paradygmaty wywodzące się z fizyki
- psychofizyka (Weber, Fechner) - pomiar pozycji osoby na wymiarze izolowanej cechy umysłowej takiej jak np. wrażliwość, zakres uwagi, tempo rozumowania, itp.
- Modele psychometryczne (Spearman, Thurston) - wykorzystują analizę czynnikową (symboliczne uogólnienie). Posługując się tą metodą autorzy stworzyli teorie zdolności poprzez wyodrębnienie "niezależnych" czynników - zdolności tworzących strukturę umysłu
PARADYGMAT POZNAWCZY - METAFORA KOMPUTEROWA
*"Program przetwarzania informacji" - sekwencja operacji w wyniku której realizowany jest cel czynności - jaką postać mają mózgowe systemy komputalne (operacje naliczania danych), za pośrednictwem których przekształcane są reprezentacje poznawcze?
- takie podejście doprowadziło do dominacji procesualnych wyjaśnień, stąd też nazwa paradygmatu - informacyjno-procesualny. Obecnie procesualne ujęcie bardzo często wykorzystywane jest w każdej dziedzinie psychologii
25. W czym wyraża się różnica pomiędzy myśleniem wyobrażeniowym a pojęciowym
ze w wyobrażenionym myślisz głównie obrazami, a w pojęciowym głównie słowami (pojęciami)
26. Co to są pojęcia i w jaki sposób powstają pojęciowe reprezentacje rzeczywistości
kategoryzacja
27. Główne właściwości pojęć i główne ich funkcje
- porządkuja otaczający nas chaos informacyjny
-umozliwiają wychodzenie poza dostarczone informacje
-stanowią reprezentacje świata
-Rozumienie i wyjaśnianie
- ekonomia poznawcza
- operacje na reprezentacjach przedmiotów
- komunikowanie się
28. Co to są schematy poznawcze i jakie cechy posiadają te odmiany reprezentacji rzeczywistości
Schemat poznawczy to podstawowy element wiedzy o świecie społecznym, to organizacja uprzednich doświadczeń z jakimś rodzajem zdarzeń, obiektów lub osób.
Schemat zawiera wiedzę uogólnioną i wyabstrahowaną z konkretnych doświadczeń
29. Analiza i synteza jako główne procesy myślowe
analiza - rozkład informacji na jak najmniejsze składniki,
synteza - łączenie pojedynczych składników informacji w większe całości
30. Na czym polega rola procesu abstrahowania w procesach poznawczych
ABSTRAHOWANIE
operacja myślowa polegająca na uwzględnianiu tylko wybranych cech sytuacji (przedmiotu, osoby), z pominięciem cech uznanych za nieistotne (negatywne) lub uwzględnianie cech istotnych (pozytywne)
31. Informacje, operacje elementarne i reguły transformacji, jako główne kategorie opisu procesów myślenia
32. Na czym polegają i w czym się wyrażają błędy procesu abstrahowania i uogólniania
albo zbytniej generalizacji bez uwzględniania jakiś istotnych szczegółów (nadmierna uniformizacja) ; albo zbytnia specjalizacja a
lbo zbytnio holistycznie (całościowe)
33. Opisz w języku psychologicznym człowieka próbującego zrozumieć rzeczywistość
Człowiek tworzy reprezentacje umysłowe na podstawie napływających informacji w postaci schematów i reprezentacji.
34. Wymień te operacje umysłowe, które stanowią podstawę rozumienia złożonej rzeczywistości
abstrahowanie, rozumowanie, wnioskowanie, transformacje (synteza, analiza)
35. Rola strategii w procesach formułowania sądów ogólnych
-reprezentatywność
-dostępność
-złudzenie gracza
-zakotwiczenie
- wgląd wsteczny
36. Preferencje poznawcze i typy umysłów; czym są i na czym polegają ich funkcje
MODEL UMYSŁU - system założeń teoretycznych wyjaśniających aktywność poznawczą (intelektualną) człowieka. Zależy od przyjętego paradygmatu badawczego (przyjętych założeń)
Stworzenie takiego systemu (modelu) jest konieczne ponieważ możliwe, że termin umysł jest pojęciem wymyślonym na potrzeby psychologii. W związku z tym, termin ten musi się sprowadzać do konstruktu teoretycznego wyjaśniającego naszą aktywność poznawczą
Styl poznawczy interpretuje się tu jako stałą formę organizacji czynności intelektualnych, przejawianą jako niezależną od materiału (treści) i typu sytuacji
preferecje to abstrakcyjność - konkretność
Preferencja poznawcza to styl poznawczy
Typy umysłu - pojęcie oznaczające pewne zjawisko alb konfiguracje własnośći z takich czy innych względów uznanae za na tyle doniosłę żę warte specjalnej uwagi i wyodrębniana w aparaturze pojęciowej
37. Na czym polega i czym się wyróżnia myślenie twórcze
ruchliwość, synteza, aktywny stosunek do tworzywa, przełamanie bloku mentalnego, działanie w sytuacji niedoboru
38. Scharakteryzuj główne operacje ukierunkowujące proces twórczego myślenia
Twórcze operacje pojęciowe:
· Otwarcie granic kategorii
· Poszerzanie pola semantycznego
· Redefinicja obiektu
· Synteza pojęciowa
· Zmiana kontekstu
· Rewolucja pojęciowa
39. Rola intuicji w myśleniu twórczym
40. Utrudnienia i zakłócenia w procesie twórczego myślenia
nacisk i konformizm ; rywalizacja ; warunki sprawcze, sztywna samokontrola, Dogmatyzm , Egocentryzm, Niecierpliwość
41. Co to są problemy i na czym polega ich rozwiązywanie
Problem - znajomość celu, ale nieznajomość sposobu jego realizacji ; rozwiązanie problemu polega na znalezieniu skutecznego sposobu realizacji zamierzonego celu
42. Główne fazy rozwiązywania problemów
-wykrycie problemu
-ok. problemy i stworzenie jego reprezentacji
-konstruowanie strategii rozwiązania problemu
-organizacja info. dot. problemu
-alokacja dostępnych procesów poznawczych
-ciągła kontrola stanu zaawansowania pracy
-ocena końcowa
43. Na czym polega i w czym się wyraża proces problematyzacji
ujmowanie zjawiska w kategoriach problemu
44. Rola motywacji w procesie rozwiązywania problemu
korelacja dodatnia, poziom motywacji a szybkość skuteczność rozwiązywania problemu
45. Główne formy przeszkód w procesie rozwiązywania problemu
niedobór czasu, zasobów, brak kompetencji i umiejętności, fiksacja funkcjonalna (schematyzm nie umiejętność dostrzeżenia innych funkcji przedmiotów jednostronne)
46. Na czym polega twórcze rozwiązywanie problemów
na znalezieniu nietypowych rozwiązań, niekonwencjonalnym użyciu materiałów, przedefiniowaniu problemu lub zastosowaniu trafnych i odległych analogii
47. Różnice i podobieństwa w procesie twórczego i odtwórczego myślenia
odtwórcze - wykorzystywanie starych rozwiązań,
twórcze - proponowanie nowych
odtwórcze - myślenie konwergencyjne,
twórcze - myślenie dywergencyjne
48. Istota procesów podejmowania decyzji w niepewnych i pewnych warunkach
W pewnych - algorytmy
a w niepewnych posługujemy się heurystykami
49. Psychologiczne modele sytuacji decyzyjnych i rodzajów decyzji
algorytmy: decyzje wolne,przemyślane,
bardziej pewne ; heurystyki: decyzje szybkie, intuicyjne, zawodne
50. Strategie i kryteria oceny wartości decyzji w warunkach ryzyka
Impulsywnie , afektywnie
51. Na czym polega wahanie i zmienność decyzji
Wahanie
Zmienność decyzji
52. Rola informacji i emocji w procesach podejmowania decyzji
Emocje negatywne - zniechęcają
Pozytywne - nie wpływa znacznie
Zwrotne są najbardziej ważne w podejmowaniu decyzji
53. Metody badań procesów myślenia
Werbalizacja
Badania mózgu
Eksperyment
Ankieta
Obserwacja
Testy
Napięcie skórne
Gardner
- refleksyjność impulsywność
Fazy rozwiązywania problemów
-preparacja
-inkubujesz
-iluminacja
Cechy pojęć naturalnych i matrycowych
Możliwe kategorie myślenia
-produktywne
-reproduktywne